CXXXVIII. VIGILIUS SUPERSTITE ADHUC PAPA SILVERIO PROMISERAT THEODORAE AUGUSTAE, SI AD VATICANUM CULMEN EVADERET, SESE RESTITUTURUM CONSTANTINOPOLITANAE SEDI PATRIARCHAM ANTHIMUM EUTYCHIANAE HAERESEOS PROPUGNATOREM ET A SILVERIO ANATHEMATE PERCUSSUM. SILVERIO IN EXILIO MORTUO SUBROGATUS TANDEM IN PONTIFICATU VIGILIUS, QUAECUNQUE AUGUSTAE MALE POLLICITUS FUERAT, SE IMPLETURUM INTREPIDE DENEGAVIT. MITTIT EPISTULAM HIC VIGILIUS THEODORAE
Scribimus ex adytis, quae supplex orbis et aether
Suspicit: egreditur sydera noster apex.
Nam quod in ingentes trifido fremit igne tyrannos,
Illud crede animo numen inesse meo.
Voci crede meae, menti, quam fata sequuntur,
Crede et semideae scripta verere manus.
Non sum, qui fueram, Theodora, sed accipe, qui sim:
Sum, qui sum, aeternas sustineoque vices.
Iam cerno, audito tanto tibi nomine, late
Contremere in domina regia sceptra manu.
Et si non tua dextra tremit, stupor alligat illam,
Ne tremat ad nomen, quo Stygis umbra tremit.
Heu pudet! at fateor: caeca dum nocte premebar,
Promisi precibus non satis aequa tuis.
Anthimon ereptae, dixi, regina, thiarae
Et Bizantino restituam solio.
Sed si mortalis pepigi mortalia tecum,
His servare fidem non foret ulla fides.
Anne ego, qui summum complector mente Tonantem.
Cui sedet in toto pectore fixa Themis, 247
Anthimon infandum, qui percitus Eutyche Christum
Vel negat esse hominem vel negat esse Deum,
Anthimon anne tuis reddam malus arbiter aris
Et credam rabido caelica iura lupo?
An desim populis mundoque mihique Deoque,
Nescius et falli fallere cuncta velim?
Nec volo nec possum nec possum velle nec unquam
Posse volo; immenso stat duce velle meum.
Velle et posse meum divina ducitur aura,
Et spirat supero flamine nostra fides.
Ante Asiam Tiberis, Romanaque littora circum
Alluet implacida saeva Propontis aqua,
Ante per Ionios ibit tua regia fluctus,
Insistetque meis collibus Hemus atrox,
Ante pedem retrahet natura tuoque recondet
A nostris ortum finibus orbe diem,
Quam peragam quaecunque petis. Pete iusta, petenti
Annuet Omniparens, nec minus alter ego.
Iam video, Theodora, furis: tamen abiice ferrum,
Abiice regales sanguinolenta minas.
Crimina criminibus nunquam potuere piari,
Et mea dicta palam sanciet ipse cruor.
Sanciat o utinam, pateatque hoc funere summum
Posse mori, sed non prava docere Patrem.
Silverium grandisque animae spolia inclyta testor,
Quae tegit ignota cespes inanis humo.
Proh dolor! o qualem vexasti heroa! Cadendo
Ostendit, caelo iudice, quantus erat.
In te visceribus Phlegeton coniurat ab imis,
In te molitur fulmine celsa manus.
Hostes terra parat: ternique ille arbiter orbis
De te sub terno vindice victor erit.
Hoc unum effugium est, ut tandem noscere vera
(Si reges possunt noscere vera) velis,
Ut me prava sequi nunquam ac errare docendo,
Ut tua sceptra meis esse minora putes.
Vin, te cuncta colant? Superos cole meque secundum.
Visque, diu valeas? Religione vale! 248