19. PRUDENTISSIMO IURIS CONSULTO BARTHOLOMAEO CEVOLAE VERONENSI
Iure fuit nobis niveo notanda lapillo,
Iure beata fuit, Bartholomaee, dies,
Quae nos alitibus faustis et sidere dextro
Notitiae primos fecit habere gradus,
Ac duraturi vinclo religavit amoris,
Quem faciam, quanti dicere lingua nequit.
Hunc ego nec claris dubitem praeferre smaragdis,
Quos legit in rubro gurgite nudus Arabs;
Hunc ego congesti praepono montibus auri,
Quos habuit Croesus, quos Phrygis aula Midae;
Hoc sine flos nobis violae puteret olentis,
Hoc sine dulcedo mellis amara foret.
Non hoc desposito Siculis in ruribus optem
Iugera fecundi mille tenere soli;
Non digitis Hebes porrectum haurire liquore,
Ipsius in solio non residere Iovis.
Dum calido nostrae fervebunt sanguine venae,
Dum mea vitalis spiritus ossa reget,
Huius amicitiae stabit venerabile foedus,
Narrabunt nostram saecla futura fidem.
Nec plus Tyndaridae clarissima sidera fratres,
Hic agilis frenis, cestibus ille potens;
Nec plus Aegides, nec plus Ixione natus,
Nec duo per Samium pectora docta senem;
Nec cum Patroclo plus laudis habebit Achilles,
Nec Diomedeus cum Polynice parens.
Euryalum veniens extollere desinet aetas,
Et tuus in tenebris, Nyse, iacebit honos.
Vilis et Aeneas, et vilis fiet Achates,
Nec feret his ullam Musa Maronis opem.
Sordebit Strophio genitus, sordebit Orestes,
Utpote quos vatum fabula falsa canit.
Iunctus Alexandro concedet Hephaestio nobis.
Sit licet antiqua nobilis historia.
Ipse Epaminondas, Pelopidas ipse peribit,
Parva est Romanis fama futura viris.
Nostra secuturos acuent exempla nepotes,
Caetera non magnae nomina laudis erunt.
Sed cum tot latae dirimant confinia terrae,
Quis venit ex ista fructus amicitia?
Vivimus absentes, nec amatos cernere vultus,
Nec dare, nec verbis reddere verba licet.
Quod loqueris mecum, solae sunt causa tabellae,
Quod mea dicta legis, littera sola facit.
Te dulcis Verona tenet, nos obsita servat
Aere nubifero Ferrariensis humus;
At bene consuluit nostris sors prospera votis,
Stabimus, ut spero, proximiore loco;
Accipiet duplices unum navale carinas,
Et geminas idem nidus habebit aves.
Ecce parat patrias remeare Guarinus ad arces:
Non potero tanto non comes esse viro.
Evolet algentes Scythiae glacialis ad oras,
In Scythiam nobis ille sequendus erit;
Vadat ad aestiferas Libyae ferventis arenas,
In Libyam nobis ille sequendus erit;
Naviget ad Mauros, ad Mauricas ibimus urbes;
Persidos arva petat, Persidos arva petam.
Nedum Veronam secum migrare recusem;
Hanc ego vel patria malo videre mea.
Ergo tui nobis, fiet tibi copia nostri;
Illa erit, illa sacris annumeranda dies.
Tunc tecum longis ducam sermonibus horas;
Plurima tunc tecum tempora laetus agam,
Et quam nunc absens scriptam tibi mitto salutem,
Tunc praesens vivo cominus ore feram.
Tunc Athesim faciam citharas audire sonantes;
Qua nunc Alpini perstrepit unda Padi,
Istuc Pierides, istuc transibit Apollo,
Et cum thyrsigero docta Minerva deo.
Istuc incipiam mansuras quaerere laudes,
Ut clarus titulis multa per ora volem.
Sed quid me famae tenet ambitiosa cupido?
Inrita de stolido pectore cura cadat.
Iam Verona parens nos ornat honoribus amplis,
Quos nec Thespiades promeruere deae.
Sit tibi propitius cum divis omnibus aether,
Sit pro collatis gratia magna bonis!
Te celebres nostrae fiunt praecone Camoenae,
Per te nostra satis Musa favoris habet.
At quae pro meritis referam tibi commoda tantis?
Unica pro rebus reddere verba pudet;
Reddere verba pudet, sed verba rependere oportet:
Haec vis in nostro pectore sola viget.
Deme labris linguam, remanebit inutile corpus,
Debilis et nullis usibus aptus ego.
Scilicet Eoas vagus offert navita merces,
Offert picturas pingere docta manus,
Cui satis est auris, tribuendo est largus in auro,
Cui satis est pecoris, mille dat ille pecus.
Pampineis dulces mittit de vitibus uvas,
Cui bona Baccheas vinea fundit opes;
Arboris fructus mittit cum suavibus herbis
Messibus his si quem fertilis hortus alit;
Et donat pisces, didicit qui prendere pisces;
Donat aves, didicit prendere quisquis aves.
Agricolae fruges sunt munera militis enses,
Venantis captae casse latente ferae.
Nos quoniam Phoebus docuit leve fingere carmen,
Et rude quod rauca concrepuisse lyra,
Praestamus caris tantum leve carmen amicis,
Et rude cum crepuit si quid inepta chelys.
Hoc est quod de me pretium carissime speres;
Caetera fortunae conditione iacent.
Scripta modo . . . . . . senecta,
Nomen in ore tuum posteritatis erit.
Te sine non prosam, sine te non carmina scribam,
Te sine non pacem, non fera bella canam.