Croatiae auctores Latini: inventa  
   domum |  qui sumus |  textus |  auxilia |  tolle, lege! |   
Jan Panonije (1434-1472) [1447], Epigrammata et elegiae, versio electronica (, Italia; Hungaria), 5735 versus, verborum 37748, Ed. Sándor Kovács [genre: poesis - epigramma; poesis - elegia; poesis - carmen] [word count] [ianpanepigreleg].
Previous section

ELEGIAE IN PANNONIA SCRIPTAE
21. ABIENS VALERE IUBET SANCTOS REGES, WARADINI
Omnis sub nive dum latet profunda
Tellus, et foliis modo superbum
Canae dum nemus ingravant pruinae,
Pulchrum linquere Chrysium iubemur,
Ac longe dominum volare ad Istrum.
Quam primum, o comites, viam voremus.
Non nos flumina, nec tenent paludes,
Totis stat rigidum gelu lacunis.
Qua nuper timidam subegit alnum,
Nunc audax pede contumelioso,
Insultat rigidis colonus undis.
Quam primum, o comites, viam voremus.
Non tam gurgite molliter secundo,
Lembus remigio fugit volucri,
Nec quando Zephyrus levi suburgens,
Crispum flamine purpuravit aequor,
Quam manni rapiunt traham volantem,
Quam primum, o comites, viam voremus.
Ergo vos calidi, valete fontes.
Quos non sulfurei gravant odores,
Sed mixtum nitidis alumen undis.
Visum luminibus salubriorem,
Offensa sine narium ministrat.
Quam primum, o comites, viam voremus.
Ac tu, bibliotheca, iam valeto,
Tot claris veterum referta libris
Quam Phoebus Patara colit relicta,
Nec plus Castalios amant recessus,
Vatum Numina, Mnemonis puellae.
Quam primum, o comites, viam voremus.
Aurati pariter valete reges,
Quos nec sacrilegus perussit ignis,
Dirae nec tetigit fragor ruinae,
Flammis cum dominantibus per arcem.
Obscura latuit polus favilla;
Quam primum, o comites, viam voremus,
At tu, qui rutilis eques sub armis
Dextra belligeram levas securim,
Cuius splendida marmorum columnis,
Sudarunt liquidum sepulcra nectar,
Nostrum rite favens iter secunda.
Quam primum, o comites, viam voremus.
22. BLASIO MILITANTI IANUS FEBRICITANS
Dum te castra tenent pictis fulgentia signis,
Nec trepida raucas excipis aure tubas;
Nos, Blasi, aestifera correpti febre iacemus,
Desidis et leti triste timemus iter.
Nil igitur prodest quod longe bella geruntur,
Si fata in media vivere pace negant.
In Turcos utinam tecum simul arma tulissem,
Non foret in tanto nunc mea vita metu.
Hic nec opinanti gelidos tremor occupat artus,
Illis quam veniat cernitur ante malum.
Nos pugnam inviti capimus; nisi tempora suadent,
Vos detrectatis conseruisse manum.
Non ulla hic caecos astutia defugit ictus,
Illic vitari missa sagitta potest.
Debilis a morbo semper prosternitur aeger,
At miles fuso saepius hoste redit.
Nobis praeterea certamine nulla molesto
Lux vacat; in vestro est multa labore quies.
Luditis in mediae securi sidera noctis,
Hostiles, vallo nil metuente, minas.
Fert clypeus talos, dat pocula cassis, et altum
Ebrius ante ignem carmina lixa canit.
Succedit ludo somnus, pallentibus astris,
Curantur rapto, corpora fessa, cibo.
Praeda venit; totus laxatur in otia mensis,
Debita nec dives postulat aera cohors.
Dicere nulla queas languentis gaudia, cuius
Ipse fugit vini primus ab ore sapor.
Fercula contortis libat male grata labellis,
Prandia nec miseris questubus ulla carent.
Decubat excluso commissis sole fenestris,
Nec sinitur coelo liberiore frui.
Membra gemens stratis versat; si membra vocamus,
Ossibus haerentem vix sine carne cutem.
Pallia nunc poscit, nunc rursus pallia ponit,
Lumina nec placidus mulcet adacta sopor.
Verum sive tua est, seu sors mea durior, oro,
Nos tibi, te nobis, reddat ut una dies.
Ac reduci sanus large nova musta propinem;
Tempora signabit candidus illa lapis.
23. DE STELLA AESTIVO MERIDIE VISA
Quodnam hoc tam clara sidus sub luce refulget,
Nec timet in medio praenituisse die?
Fulva Cleonaei certe per terga Leonis,
Celsius aestivos, sol agit acer, equos.
Nec prodire vagas permittens longius umbras,
In caput Aethiopum spicula recta iacit.
Omnia nunc flagrant, nec caligantia puri
Asspectum coeli lumina ferre valent.
Cetera caeruleam Noctis variantia pallam,
Praestrictum radiis occuluere iubar,
Una tamen longe reliquis audacior astris,
Contemto Phoebi Stella nitore micat.
Quantus conspicuo rutilans fulgore cometes,
Nuntiat horrenda, bella cruenta, iuba.
Sed tu, (sive Iovem mavis te forte vocari,
Grata est Idaliae, seu tua flamma, Deae,
Sive novum coelo modo te Deus addidit ignem,
Ac solis fessae, iussit adesse, faci.
Felix cui soli fas est haud cedere Phoebo,
Non tantum noctis quae potes esse decus.)
Nil dirum, nil triste feras; sed lumine dextro,
Pelle procul quicquid fata sinistra parant.
Saturni tu frigus iners, tu Martis iniqui
Ardores, placida corrige temperie.
Perfice ne terris noceant Arcturus et Haedus,
Arcturus ventis, saevior Haedus aquis.
Grandine flaventes ne pulset Scorpius uvas,
Ne segetes nimio torreat igne canis.
Neu miseros turbet nautas nimbosus Orion,
Orion clava, nec minus ense ferox.
Sed pius insanis defendat Castor ab undis
Limite quas certo duxerit Ursa rates.
Semina centeno reddat cum foenore tellus,
Unda ferat pisces, aura salubris aves.
Per te vexato redeat concordia mundo,
Ianus et aeterna comprimat arma fera.
Esto quidem late populis tu prospera cunctis,
Sed magis afflictas respice Pannonias,
Verte pharetratos Phryxi trans aequora Turcos,
Quos male nunc Hister submovet amne suo.
Fac regem observent proceres, rex ipse, fideli
Consilio procerum, se regat et patriam.
Omnia sic roseis cedant tibi sidera flammis,
Sic tuus occiduas, nesciat ignis aquas.
24. DE APRO ET CERVO
Quantum Iunoni Tegee, Calydonve Dianae,
Dicitur Aetolis progenuisse iugis;
Tantum nostra suem fudit pagana iuventus,
Vix capiunt vastam, stridula plaustra, feram.
Haec Meleagreo poterat procumbere ferro,
Haec erat Herculea, bellua digna, manu.
Asspice curvatos alte, duo fulmina, dentes,
Asspice, setosae, spicula densa iubae!
Abrupit quam saepe plagas! quam saepe morantes
Turbidus obliquo discidit ore canes!
Non illi solae, praebebant pabula, silvae,
Nec quae de patulis, glans cadit ilicibus,
Arva diu miseri flebant populata coloni,
Saevior haec omni grandine pestis erat.
Sed iam securos resonet pastoria cantus
Fistula, respirant, pascua, rura, greges.
Nunc etiam timuisse iuvat cessante periclo,
Dulce est praeteritos commemorare metus.
Macte animi, dirum, primus qui figere, monstrum
Ausus es; aeternum carmine nomen habe.
Vos simul agricolae memores, victoris ephebi
Populea meritum, cingite fronde, caput.
Ecce sed ingentem, pubes fert altera, cervum!
Silvia, qualis erat, vel, Cyparisse, tuus.
Ardua bis denis, assurgunt cornua, ramis,
Suspendenda tuo, Cynthia Diva, tholo.
Iam foecunda fovet centesima femina, tellus,
Iam posuit totidem, vinea laeta, comas;
Postquam hunc solliciti longe mirantur agrestes,
Ducere cornigerum, per nemora alta, pecus.
Taedia nam longi quoties persenserat aevi,
Noverat anguineo, se renovare, cibo.
Nec modo veloces captum stravere molossi,
Aut tenuere suam, linea texta, fugam,
Quamvis alte levi superabat retia saltu,
Ocyor aligero Bellerophontis equo;
Sed magno e silvis actus clamore sequentum,
Incidit in fragili, stagna adoperta, gelu.
Hic saepe incassum surgenti et saepe cadenti,
Succidit celeres, lubrica testa, pedes.
Sic tandem victus toto dedit altera pago
Gaudia quae pariter contulit una dies.
Una dies multos, olim recolenda, per annos,
Quam niveus prisco signet honore lapis.
Hanc vos unanimi, mecum celebrate, sodales,
Dum favet hinc aetas, hinc genialis hyems.
Dilutae Baccho fugiant ante omnia curae,
Ille potest moestos exhilarare Deus.
25. THRENOS, DE MORTE BARBARAE MATRIS
Quid querar? unde novo quaeram fomenta dolori?
Ecce iacet lacrymis, mater humanda, meis.
Ergo erit ista dies nobis dum vita manebit,
Semper acerba licet, rite colenda tamen.
Sive illam Libyco longe deprensus in aestu,
Sive Lycaonio sidere pressus agam.
Nam quoties agilis sese converterit annus,
Nostra recrudescet tempore plaga suo,
Admonitus plangam, pietas renovabit honorem,
Moesta pius tumulo munera reddet honos.
Atra dies, Nonas, sequeris quae quinta, Decembres,
Accipe non albae, tristia signa, notae.
Turbidior nobis caligine noctis opacae,
Semper eris, puro tu licet igne mices.
Quanquam nunc etiam non laeta luce coruscas,
Sed nigris horres concolor exequiis.
Aethereos tractus radiis impervia nubes,
Abstulit, et nebulis obsita terra latet.
Talibus obsequiis talis bene convenit aër,
Non sunt funereis, apta serena, rogis.
Nec gravis hoc egit nimbosis flatibus Auster,
Ipsa ultro nostris condolet aura malis.
Tu vero nimium nobis infense December,
Cur toties in me perfida bella moves?
Nonne semel, rapto tibi me laesisse Guarino
Sat foret? en iterum vulnera nostra novas!
Ultime bis senis rapidi de fratribus, anni,
Invidiose viris, invidiose Deis!
Tu damno lucis nocturnas porrigis horas,
Ducis et exiguo tramite solis equos.
Tu pigro informem contristas frigore mundum,
Exuis et campos gramine, fronde nemus.
Mense tuo nec prata greges viridantia tondent,
Nec leve sub foliis garrula cantat avis.
Tu facis ut late populantibus omnia Turcis,
Tecta gelu faciles praebeat unda vias.
Te quondam Genio sacravit vana vetustas,
At tu debueras manibus esse sacer.
Vana queror demens, nil unquam tempora peccant,
Quae peragit verso mobilis orbe polus.
Vos potius nostri moeroris crimen habetis,
Sidera, fatales volvere nata vices.
Vos penes est vitae pariter cum morte potestas,
A vobis causas inferiore trahunt.
Quid iuvat o Superi, fixisse nocentia coelo
Astra? quid errantes constituisse globos?
Sponte sua letum mortalibus imminet aegris,
Sponte sua, e fragili corpore vita fugit.
Si laesura homines stellarum signa fuerunt.
Debebat simplex aetheris esse color.
At vos me frustra petitis lenire sodales.
Parcite nunc, forsan postmodo tempus erit.
Non facile est iram dictis mollire recentem,
Non bene, curantes, fert nova plaga, manus.
Sed, puto, maius habent vulnus mea pectora, quam quod
Vel diuturna queat consolidare dies.
Quodsi cui nostra haec pietas culpanda videtur,
Ceu muliebre animi debilioris opus:
Is certe ignorat naturae iura potentis.
Ignorat veterum tot pia facta virum.
Marcius ingratam properabat vincere Romam,
Victa ad maternas languit ira preces.
Fugerat Hesperium Sertorius exul in orbem.
Plurima sed profugo cura parentis erat.
Sancta humeris Siculi portarunt pondera fratres,
Aetnaeus flammas dum vomit ore gigas.
Nec plus Tyndaridas Sparte, quam praedicat Argos
Trita parentali fortia colla iugo.
Saecula nec solos coluerunt prisca parentes.
Quin etiam nutrix tunc veneranda fuit.
Caietam e mediis Phrygius tulit hostibus heros.
Illa dedit Latiis nomina litoribus.
Arca in Romuleis meruit solennia fastis,
Ambiguae mulier nomine tecta lupae.
Iuppiter altrici donavit sidera caprae.
Splendet adhuc liquido nobilis illa polo.
Nec minus hac Hyades gratum testantur Ïacchum.
Quas vernus nitido Taurus in ore gerit.
Nec vero illorum quisquam neget esse gemendos
Interitus, vitae quis mora longa fuit.
Sincerus nullos affectus computat annos.
Quicquid ames, nunquam consenuisse putes.
Tene ego, post duodena licet quinquennia raptam,
Non fletu et lacrymis prosequar alma parens?
Tu me conceptum genitali in sede tulisti,
Exigeret menses, dum vaga luna, decem.
Forsitan et duri rupissent viscera partus,
Ni tibi nitenti Iuno tulisset opem.
Exin progenitum gestasti mollibus ulnis,
Ac tua sunt labris ubera presse meis.
Tu me complecti, tu me, velut unicus essem,
Comere, tu blando sueta fovere sinu.
Longe Livor eat; geminos me praeter habebas,
Sed tamen ambobus carior unus eram.
Omen inest genitis, et habent praesagia, matres,
An magis in sera stirpe moratur amor?
Hinc ubi iam certo fixi vestigia gressu,
Desiit et blaesos frangere lingua sonos;
Protinus ingenuas docilem transmittis ad artes,
Otia nec pateris ducere lenta domi.
Quicquid lana tibi, quicquid tibi tela lucelli
Attulerat, merces erudientis erat.
Imbiberam tenerae vix prima elementa Minervae,
Nec mala venturi iam documenta dabam,
Cum tuus Ausonias tradit me frater ad oras,
Longinquo et Musas quaerere in orbe iubet.
Illius impensa Venetas celebravimus urbes,
Dum sol undecies per sua signa redit.
Quod desiderium tanto tibi tempore nostri?
Quanta inter dubios gaudia saepe metus?
At postquam patriae me reddidit Itala tellus,
Obtigit et iuveni pontificalis honos,
Non fuit ulla tuae, sedes tam grata, senectae,
Quam prope me modicos incoluisse Lares.
Hic modo delicias nobis studiosa parabas,
Nunc trepida nebas, linea texta, manu.
Donec fila tibi torquere novissima Clotho
Coepit, et extremos annumerare dies.
Convenit audito tristis vicinia casu,
Nec capiunt densas atria lata nurus.
Flebant cognatae, nuper tua cura, puellae,
Clausura et visus, filia moesta, tuos.
Ast ego blanditiis animum solabar anilem,
Tristitiam vultu dissimulante tegens.
Scilicet augeret mea ne tibi cura dolorem,
Anxia neu fieres anxietate mea.
At tu nec tanto genetricem oblita periclo,
Dulce tibi aiebas, me superante, mori.
Quaerebant nostros iam caligantia vultus
Lumina, nec nomen deerat in ore meum.
Cum subito in vacuas discedens spiritus auras,
Destituit tepido, frigida membra, toro.
Mater io cur me rerum inter prospera linquis?
Hoc tibi vivendum tempore, mater, erat.
Cum me florentem, cum me spectare beatum,
Cum poteras omni commoditate frui.
Pupillae et certe nondum nupsere, sorores,
Turba magisteriis instituenda tuis.
Quarum quis molles nunc imbuet artibus annos?
Quis tenerae custos virginitatis erit?
Accipe cara parens nostri monumenta doloris,
Non ampla artifici structa sepulcra manu.
Nec Mausolei pendentis in aëre molem,
Nec ruiturarum culmina pyramidum,
Psallentum sed rite choros, sed turis odores,
Sed cum flebilibus, verba tremenda, modis.
En feretrum celebri praecedunt agmina pompa,
Pulsata et sacris turribus aera sonant.
Dives ad innumeras offertur cereus aras,
Ac requiem templum concinit omne tibi.
Ipse ego solenni pullatus veste sacerdos,
Ad tumulum pro te, mystica dona fero.
Quamvis haud dubitem felici sede receptam,
Orbe manent alio praemia si qua pios.
Vixisti innocue, coluisti labe remota,
Officiis homines, religione Deum.
Incolumi sane fueris quam fida marito,
Declarat viduae non repetitus Hymen.
Mansisti caelebs dum vertens saecula Titan,
Iungeret autumnis, lustra quaterna, tribus.
Ergo apud antiquos olim tibi iure Quirites,
Rara pudicitiae parta corona foret.
Nec mors praeteritis dispar tibi contigit actis,
Fine bono claudi vita probata solet.
Omnibus expletis sacra quae lege iubentur,
Libera terreno carcere ad astra volas.
Sed iam sancta vale genetrix, et civis Olympi,
Cunctantem in terris, voce precante iuva.
Mutua nos rursum iunget praesentia, cum mox
Audiet extremam, machina tota, tubam.
Interea facili corpus requiescat in urna,
Nec gravis incumbens urgeat ossa lapis.
26. INVEHITUR IN LUNAM, QUOD INTERLUNIO MATREM AMISERIT
Vos divini ignes, mundi quibus ima reguntur,
Aurea quis magni pingitur aula Iovis;
Tam quos legitimus propriis agit orbibus error.
Quam quorum coelo lumina fixa micant;
Vos inquam aeternis animati mentibus ignes,
Ad quorum motus, stamina fata trahunt;
Erravi fateor, consessae ignoscite culpae,
Contingat vobis sic aliquando quies;
Uni debueram, cunctis convicia feci,
Omnes damnavi cum foret una nocens.
Privatum quod crimen erat, commune putabam.
Non bene mens verum, caeca dolore videt.
At nunc deprensus numeris innotuit auctor,
Causa fuit cladis, Cynthia sola, meae.
Quo pudibunda fugis? quid te post nubila celas?
Plus prodit timidos, vana latebra, reos.
Tu certe, obscurae tu fax, Latonia, noctis,
Sumsisti radios, in mea damna, novos.
Nam tua, germani dum proximat orbita, flammis,
Paulatim morbo, tabuit illa, gravi.
Ac pariter te lux, illam sua vita reliquit,
Heu quod deterior sors sua, sorte tua est!
Tu quippe ecce nites reparato splendida cornu,
Illius aeterna lumina nocte rigent.
Ergo salutiferum, quisquis te dixerit astrum,
Hunc ego convincam vana et inepta loqui.
Summa tuae cum sint virtutis, frigus et humor,
Esse salutaris qua ratione potes?
Frigus et humor agunt, ut vexent corpora morbi,
Ut nata intereant, frigus et humor agunt.
Nec dubie toto quod sis vilissima coelo,
Possessi series arguit ipsa loci.
Esses ni vilis, non aetheris ima teneres,
Conveniens meritis, hic fuit ordo, tuis.
Quod fluidis nempe est elementis infima tellus,
Hoc te sidereis, novimus esse, plagis.
Unde etiam reliqui modulantur acutius orbes,
Implacidum nimia, tu gravitate, sonas.
Quisquis et in terras aliis descendit ab astris,
Pestifer influxus, per tua regna fluit.
Est et in hoc aliquid, quod munere sola refulges
Alterius, proprium cetera lumen habent.
Inde fit, ut nullo tua lux fervore calescat,
Ceu cum de speculo flamma remissa redit.
Adiice quod simili splendent alia omnia vultu,
Nec tenor est unquam, forma nec una, tibi.
Nam modo sera venis, totis modo noctibus ardes,
Nonnunquam medio curris opaca die.
Nunc admota polo, nunc montibus addita serpis,
Ardua nunc Boreae, nunc petis ima Noti.
Saepe hodie major, cras saepe futura videris,
Saepe repente peris, saepe rotunda nites.
Interdum candes, interdum lurida palles,
Est, cum purpureo rubra colore venis.
Quod tamen in medio sordet tibi lividus orbis,
Constat polluti pectoris esse notam.
Nec sane indignor, quod deficis ipsa frequenter,
Ista tibi semper sors patienda fuit.
Sed cum fraternos intercipis obvia currus,
Quis non ingratam, quis putet esse piam?
Omnia tu varias, et cum vertaris in horas,
Exemplo pateris nil stabile esse tuo.
Ad tua mutatur momenta agitabilis aër,
Sive furit ventis, sive madet pluviis.
Ad tua mutatur momenta reciproca Tethys,
Sive tumet, refugas sive resorbet aquas.
Quod discrimen habent in agendis tempora rebus,
Hoc etiam pendet de levitate tua.
Nec nisi te quinta nasci potuere Gigantes,
Natalem hunc Furiae, tristis et Orcus habent.
Omnia tu vitias, per te resoluta putrescunt,
Viscera sub dio, si qua peremta, iacent.
Tu sata per campos sterili rubigine aduris,
Materies vitio sit cariosa tuo.
Decubuit lassus si te lucente viator,
Surgenti torpor roscida membra ligat.
Te paritura vocat ventri matrona levando,
Saepe tamen, foetu commoriente, perit.
Saepe moves subitos, conserto Marte, tumultus,
Femina sis quamvis, praelia saepe moves.
Crimine saepe tuo corruptus inhorruit aër,
Corripuit populos publica saepe lues.
Hinc et letiferas equidem tibi iure sagittas,
Crediderim priscos attribuisse patres.
His quondam innocuae Niobes cecidere puellae,
Dilecta et summo Laodamia Iovi.
Sed longe est ipso, gravior dementia, leto,
Cum torquet miseros, te stimulante, furor.
Nam nec philtra magis, nec pocula mixta veneno,
Quam tua vis mentes exagitare solet.
Quid facit insano peius Bellona flagello?
Aut serpentinis torva Megaera comis?
Verum cum semper noceas, plus omnia laedis,
Quando lates, nam tunc quod iuvat, alter habet.
Tunc magis Euripi fervent refluentibus undis,
Tunc tempestates turbida flabra cient.
Nec caput est cerebro, nec plenae sanguine venae,
Fluctibus et mediis ostrea sema natant.
Ipsa arent teneris exhausta arbusta medullis,
Nec formica suum segnior urget opus.
Pessima sed nostro generi interlunia semper
Sunt tua, tunc Lachesis ferrea fila metit.
Aut saltem occuleris nunquam, quin durius aeger
Langueat, et medicus fidat in arte minus.
Quid? quod diversos perhibent te sumere vultus?
Fallor, an idcirco trina figura tua est?
Nunc Styga Persephone celebras, et foedere certo
Tempora maternis aequa maritus habet.
Nec (vatum ut fingunt mendacia) rapta fuisti,
Sponte rapi voluit si qua redire negat.
Nunc specie Phoebes tacitum metiris Olympum,
Nec tamen hac etiam sede pudica manes.
Nam quis te castam, quis dicat amore carentem?
Cum tibi lentus adhuc dormiat Endymion?
Cum rorem magno generes ex aëre? cum te
Iunxerit Arcadio candida lana Deo?
Nunc saltus iunctis peragras pharetrata Napaeis,
Nec finis illaesas montibus ire feras.
Perde malas tigres, et saevos perde leones,
Dum tantum silvis tutus inerret homo.
Esto tamen figi meruit violentus Orion,
Invitam stupro dum maculare parat,
Quid miser Actaeon sceleris commisit, ut illum
Obiiceret canibus, forma ferina, suis?
Unum transieram, (sed et illo plura supersunt),
Nequitiae residet pars ubi magna tuae.
Tu magicos cantus, et noxia gramina monstras,
Tu sacra Naturae vertere iura doces.
Culpa tua est, quicquid fecit Titania Circe,
Quicquid et Aeetae filia, culpa tua est.
Sed bene quod proprias torqueris saepe per artes,
Tum, cum carminibus, facta cruenta, rubes.
Nossem utinam quae te deducunt murmura coelo,
Quas nobis poenas mox scelerata dares?
Iam tuus in terras rueret globus axe revulso,
Frangeret et versos, biga supina, boves.
Nec tibi prodesset, quamvis tuba multa sonaret,
Vulgus et attonita rumperet aera manu.
Quo feror? aut quid ago? veniam, Dea magna, precamur,
Offendit numen, si mea lingua, tuum.
Parce, ita non unquam tenebrescas obice terrae,
Non ego, sed saevus protulit ista dolor.
Ille domat fortes, ille impia saepe coëgit
Improbus, in sanctos dicere verba Deos.
Illo, quid deceat, mens obruta, cernere nescit,
Illo sit natis saepe noverca parens.
27. MATTHIAS REX HUNGARORUM, ANTONIO CONSTANTIO, POETAE ITALO
Non levis Aonidum, Constanti, cura sororum,
Qui nos, qui nostrum tollis ad astra patrem,
Diffusum Ausonias rumorem scribis in urbes,
Me pia pro sancta bella movere fide;
Pannonicam mecum pariter descendere pubem,
Ac procerum coetus regia signa sequi.
Vera quidem nostros vulgarat fama paratus,
Nec quicquam vani finxerat illa ioci.
Hoc siquidem toto, castris indulsimus, anno,
Gessimus et Musis non reticenda tuis.
Nam patrium iuxta vires dum cogimus Histrum,
Venturum Martis dum meditamur opus;
Ecce protervus Halis, fiducia summa suorum,
Sirmia traiecto, pervolat arva Savo.
Nimirum egregia sperans se laude potiri,
Ureret ante oculos, si mea regna, meos.
Iam praedam referebat ovans, iam victor abibat,
Per modo transmissas, mox fugiturus, aquas:
Cum subito nostras praesensit adesse phalanges,
Quamvis nox medium densa teneret iter.
Ilicet, instructas agit in certamina turmas,
Hinc litui, ast illinc tympana rauca sonant.
Infesta adversis, concurrunt agmina, telis,
Fit fragor, et multo, terra cruore, madet.
Ter mutata vices Victoria vertit, et hostis
Ter pugnam fertur, ter repetisse fugam.
Sed postquam aeratas acies lux clara retexit,
Turbatum visu rettulit ille pedem.
Magna cadit campo pars, maxima mergitur amni,
Pars fert captiva, tristia vincla, manu.
Ipse per adversas evadit saucius undas,
Mittitur ad proprios praeda recepta Lares.
Non tamen accepta vesanus clade quiescit,
Sed stimulat victum bella novare pudor.
Danubium rursus, collecto milite, transit,
Rursus et ingenti caede repulsus abit.
Hic ego turpe ratus tantummodo nostra tueri,
Nec rerum oblata commoditate frui;
Continuo hostiles, transcendo laetus, in agros,
It comes a tergo Luctus, et ante Pavor.
Mysorum spoliantur opes, trux omnia late
Gradivus ferro, Mulciber igne rapit.
Nusquam torvus Halis, nusquam ampla potentia Turci,
Nusquam arcu et conto vincere doctus eques.
Postquam nulla datur quaesitae copia pugnae,
Vertimus ad patrias, frena retorta, domos.
Sed quoniam pratis etiam nunc herba virebat,
Nec fera militiam praepediebat hyems,
Fortunam ulterius placuit tentare secundam,
Nec tam praesenti tam cito deesse Deo.
Pars fuit Illyrici, quam nunc vocat incola Bosnam,
Dura sed argenti munere dives humus.
Non illic virides, spatioso margine, campi,
Nec sata qui multo foenore reddat ager;
Sed rigidi montes, sed saxa minantia coelo,
Castella et summis, imposita alta, iugis.
Hanc tunc invicto tutam munimine terram,
Quam vix excindi fulmine posse putes,
Ceperat ille ferox hac ipsa aestate tyrannus,
Principis et miseri dempserat ense caput.
Huc feror, et regni confestim sede potitus,
Cetera partitis viribus aggredior.
Arx erat impendens captae modo moenibus urbis,
Praesidio et positu non adeunda loci.
Admoveo illius tormenta tonantia muris,
Sed tamen obsessos machina nulla movet.
Quid tibi nunc memorem, quam saepe e turribus alta
Iactarunt crebras tela imitata nives?
Quidve loquar quoties ausi prorumpere noctu,
Haud parva excubiis damna dedere meis?
Non illos validi stridens aquilonis hiatus,
Nec domat hiberno sidere triste gelu.
Continuus donec labor et penuria lymphae,
Infregit tandem pectora dura virum.
Venerat alma dies, peperit qua Virgo salutem,
Nuntius optatae deditionis adest.
Ergo agimus laeti geminato gaudia festo,
Ac fessis nasci est, altera visa salus.
His demum exactis, patrias remeamus ad oras,
Nec dabimus lentae, tempora longa morae.
Nam simul asstrictas Zephyrus relegaverit undas,
Fuderit et molli gramina prima solo;
Nostra virens iterum tentoria campus habebit,
Forsitan auxilium cetera turba feret.
Ut tamen ipse refers, nemo est sub tegmine coeli,
Qui studeat nostris addere rebus opem.
Gallia dormitat, nec curat Iberia Christum,
Anglia gentili seditione ruit.
Improba conventus Germania cogit inanes,
Permutat merces, Itala terra, suas,
Nec quenquam praeter Venetos ea cura remordet,
Quos iungunt satis, foedera parta, meis.
Hos dudum audimus moliri nobile bellum,
Horum iam multa Nerea classe tegi.
Sed meus a reliquo longe status ordine differt,
Nec volo, nec possim, si piger esse velim.
Turcorum nostro nimium gens proxima regno,
Securos nobis non sinit ire dies.
Hanc ego perpetuis statui insectarier armis,
Mollia proposito sint modo fata meo.
Magnifici sic alta iubent exempla parentis,
Sic sacer aeternae religiones amor.
Talis Romanum Poenus iurarat in hostem,
Talis in invisos ultor Atrida Phrygas.
Nec prius absistam coeptis, si vita supersit,
Quam pulsus, Phryxi trans mare, Turcus eat.
Quanquam non solos is perdere nititur Hunnos,
Sed Christum immenso quisquis in orbe colit.
Praecipue Hesperiam votis petit omnibus unam,
Quam sua si mittat sub iuga, cuncta domet.
Nam postquam Eoae possedit moenia Romae,
Occiduam pariter subdere fidit atrox.
Hanc ferro, hanc rapidis inhiat subvertere flammis,
Fecit ut ante Senon, fecit ut inde Getes.
Quare age magnanimi consurgite quaeso Latini,
Neve cadet vestro tempore avitus honos.
Vidit ab occasu sol omnia, vidit ab ortu,
Vestrorum quondam sub ditione patrum.
Nec tam ulli debent lapso succurrere mundo,
Quam mundi imperium qui tenuere prius.
Nonne pudet, vestrae, quod mater Graecia, linguae,
Barbarico discit frendere verba sono?
Quod vestrae, veneranda soror, seu filia, Romae,
Iam pridem serva est, quae domina ante fuit?
Si vos nulla movet priscarum gloria rerum,
Proximitas hostis, iure movere potest.
Gallia si dormit, vel Iberia, nil ego miror,
Neutra est instanti nempe propinqua malo.
Mene adiuturos ausim sperare Britannos,
Quos procul extremus submovet Oceanus?
Ipsa autem nunquam favit Germania nobis,
Quin potius votis obstitit illa meis.
Vos et communis, vicinia certa, pericli,
Mutuus et nobis conciliavit amor.
Nec dubito Italiam praestare vel omnia solam
Posse, ubi tot populos, tot liquet esse duces.
Sunt illic acres, Genuae discordis, alumni,
Oppida sunt Tuscis, libera multa, plagis.
Sunt Veneti, dominos gens aequatura Quirites,
Unde volant toto, rostra Liburna, mari.
Est illic, veteris retinet qui frena Tarenti,
Est magni Alfonsi regia progenies.
Est pater ille Pius, rerum cui summa potestas,
Pontificum princeps, Urbis et orbis apex.
Est qui te placida, Ferraria, pace gubernat,
Est qui te forti, Mantua, Marte regit.
Multi praeterea clari virtute, sed omnes
Supra, Sforciades nobile nomen habet.
Sunt et opes Latio, reliquum nec tanta per orbem,
Humanum ferme possidet omne genus.
Quocirca unanimes trepidum properemus in hostem,
Magna manent terra praemia, magna polo.
Vita polo, quae nos servet sine fine beatos,
At terra innumeris laus cumulata bonis.
Nos patriae tamen, et fidei, non deerimus unquam,
Seu magnam, exiguam seu tuleritis opem.
28. DE SE AEGROTANTE IN CASTRIS
Castra sequor vates, non spicula, castra sequentem
Terrent, nec celeri barbarus hostis equo,
Tristia sed dirae torquent incendia febris,
Saevior et ferro, pectora flamma premit.
Seu vivis; sit amara diu tibi vita, Prometheu,
Sive iaces; durus degravet ossa lapis.
Tu generi humano tantorum causa malorum,
Abs te feralis gentibus orta lues.
Ante nec insani vexabant corpora morbi,
Lurida nec macies nec dolor ullus erat.
Avia tunc nemorum mortalis turba colebat,
Inter montanas inviolata feras.
Quippe cibos rami praebebant, pocula rivi,
Antra casas, mollem, gramina laeta, torum.
Nulli tum arcanas radicum noscere vires,
Herbarum aut medicas vellere cura comas.
Nec cuiquam studium varios contundere succos,
Ulcus et artifici persecuisse manu.
Necdum etiam pressae redolenti merce carinae,
Portabant rubri, quod creat ora, maris.
Vita rudis, sed sospes erat, nec tabida pestis,
Angustum fati praecipitabat iter.
Sera sed annosae, cum venerat hora, senectae,
Solvebat placidus, languida membra, sopor.
Tu postquam aetheria nitidi de lampade solis,
Subduxti astuto, lumina adempta, dolo,
Mox letum et leti causas diffudit in orbem,
Vindex decepti scilicet ira Iovis.
Iure igitur Scythica vinctus sub rupe sedebas,
Qua riget aeterno squalida zona gelu.
Nec quicquam Alcides minus hoc laudabile fecit,
Quam quod in ultricem, tela tetendit, avem.
Verum prisca nimis queror, et communia cunctis:
Ista fuit culpae, debita poena, meae.
O ego ter demens, umbra qui et pace relictis,
Tentarim lituos, et fera bella, sequi!
Hic Labor, et pallens Metus, et deformis Egestas,
Hic Furor, et vultu, Mors violenta, truci.
Nec dubito, quin sol, quin aura, et pulvis et imber,
Laeserit insuetum, talia ferre, latus.
Quanto erat o melius densave sub ilice fusum
Aut ubi rauca levi murmure lympha sonat,
Nunc his, nunc illis mentem oblectare libellis,
Pomave curvatis demere ab arboribus.
Dicebant multi; quae te vecordia ducit?
Quo raperis? nervos consule, tiro, tuos.
Scyria celatum quam lana decebat Achillem,
Herculis aut validas, Lydia pensa, manus.
Tam femori gladius, capiti tam fulgida cassis,
Fraxina tam dextrae, convenit hasta, tuae.
Ast ego praecludens monitis veracibus aurem,
Aptabam suris, aerea suta, meis.
Nec nisi duratum flammis thoraca volebam,
Nec nisi ferrato, ferreus ire, fero.
Ergo animis fruor ipse meis, et iusta profecto
Optatae capio praemia militiae.
Dum loquor, horridulos sensim rigor occupat artus,
Sentio tormenti, praevia signa, mei.
Iam labra plus multo livent, iam mucidus alget
Nasus, et incussae concrepuere genae.
Nec minus ima pedum, manuum quam summa gelantur,
Acrius et longe, quam modo, vena salit.
Adiicite o famuli, tremulis velamina membris,
Post licet exigua reiicienda mora.
Quin iam flagranti penitus succendimur aestu,
Sulfura ut admotas, cum rapuere, faces.
Nec late vibrata semel cito flamma residit,
Mulciber ut siccis cum strepit in foliis,
Sed manet, et miseras, urit sine fine, medullas;
Tolle molesta procul pallia, tolle puer.
Num me flammivoma, quisquam Deus obruit, Aetna?
Per mea num Phlegethon viscera forte fluit?
Uror io, immensum restinguite fluctibus ignem,
Da gelidum laticem, siquis amicus ades.
Nunc quicquid volvunt Tagus, et Pactolus et Hermus,
Vilius est gutta frigidioris aquae.
Talis in Oetaei Tirynthius aggere busti,
Arsit Nessea saucius a tunica.
Crudeles Superi! merui quo crimine tantum?
Quidve in me vobis displicuisse potest?
Si scelera odistis, removete cruenta latronum
Agmina, sacrilegos, tollite mille viros.
Me servate, precor, Phoebi pia sacra colentem,
Dum saltem in lucem carmina nostra volant.
Plurima sunt nobis, summam poscentia limam,
Sunt quae dimidia parte parata manent.
Si vos ingenium, si florida tangeret aetas,
Si species, certe vivere dignus eram.
Quanquam haud infitior, patravimus improba quaedam,
Improba, non nimium flagitiosa tamen.
Verum quicquid id est, meminisse absistite, si quem
Poenitet, hoc ipso desinit esse nocens.
Oramus frustra, nec talibus atra movetur
Atropos, et ventis irrita verba damus.
Agnosco vicina meae confinia vitae,
Spiritus et, numero deficiente, fugit.
O coelum! o colles, et amicti gramine campi!
O vitrei fontes, o virides silvae!
Ergo ego vos dulci pariter cum luce relinquam,
Nec reliquum de me iam, nisi nomen, erit?
Heu! quod nec frater, nec ad est soror optima nobis,
Quae digitis oculos condat, et ossa legat.
Tu vero multum felix carissima mater,
Cui cadere ante meas, contigit, exequias.
Quid nunc? quid faceres, seu praesens ista videres,
Sive esset subiti, nuntia fama, mali?
Huc age ceratas, quam primum afferte tabellas,
Quis animi tradam, vota suprema, mei.
At vos defuncto tumulum componite amici,
Roscida qua multo gramine vernat humus.
Frondosos inter saltus, et amoena virentis
Prata soli, et Dryadum concelebrata choris.
Assidue Zephyri spirent ubi mitibus auris,
Semper ubi argutae, suave querantur, aves.
Quin etiam tacita iaceam ne ignotus in urna,
Signari hoc cineres carmine mando meos:
His situs est Ianus, patrium qui primus ad Histrum,
Duxit laurigeras, ex Helicone, Deas.
Hunc saltem titulum, Livor, permitte sepulto,
Invidiae non est in monumenta locus.
29. CONQUESTIO DE AEGROTATIONIBUS SUIS, IN MENSE MARTIO ANNO 1466.
Ergo ego quae nobis fuerint data tempora vitae,
Infelix inter tot mala semper agam?
Semper erit, nostras urat quae flamma medullas?
Nunquam ego non aeger, nunquam ego sospes ero?
Ut taceam mater pia quae narrare solebat,
Aetatis tenerae mille pericla meae;
Reddiderat patriae reducem vix Itala tellus,
Damnavi reditus protinus ipse novos.
Nam male profluvio ventris cruciatus amaro,
Turbavi attonitae, gaudia paene, domus.
Mox avibus laevis regalia signa sequenti,
Funestae tantum non sonuere tubae.
Sic gravis, heu! miserum flammaverat hemitritaeos,
Tantus in accensis ossibus ardor erat.
Saevior en rursus capiti Fortuna minatur,
Incolumi tanquam faverit illa diu.
Quippe velut telis, costae punguntur, acutis,
Sputa simul large sanguinolenta fluunt.
Additur his, pulmo quod vix respirat anhelus,
Nec tamen interea torrida febris abest.
At sopor almus abest; nec luce aut nocte quiesco,
Sed vigil horrendis vexor imaginibus.
Tristis morosi lucratur taedia morbi,
Aeger, cui pressit languida membra quies.
In me nulla truces interpolat hora dolores,
Cogor et in gemitus pervigilare meos.
Sic quondam Libyca, fidei servator, in urna
Traditur abscisis excubuisse genis.
Qualis erit nobis (si forte erit ulla) senectus,
Cum sit in assiduis, prima iuventa, malis?
Tricenis geminos tunc annumerabimus annos,
Cum peraget senas, menstrua luna, vias.
Tollite me potius, nec in hos servate labores,
O si quos tangunt inferiora, Dei!
His ego cum poenis vel Croesi regna recusem,
His ego cum poenis, nec Deus esse velim.
Nam quid me tam dura inter tormenta iuvarent,
Ambrosiaeve dapes, nectareusve latex?
Ipsa ministraret nobis licet Herculis uxor,
Pennatove Iovi raptus in astra puer.
Vita valetudo est; jugi qui peste laborat,
Non vivit, lenta sed mage morte perit.
30. AD SOMNUM
Cimmeria seu valle iaces, seu Noctis opacae,
Axe sub occiduo mollia strata premis;
Seu tua, gentili madidum te nectare, Lemnos,
Pasitheae tepido detinet in gremio;
Seu Iovis ad mensas, resides conviva, supernas;
Inter siderei, Numina sancta, poli;
(Nam quis tam mitem crudelibus inferat umbris,
Orci qua fauces, horrida monstra tenent?)
Huc ades, o hominum, simul et rex, Somne, Deorum!
Huc ades, et placidus, languida membra leva!
Septima iam fulget pulsis aurora tenebris,
Pectora ut in duro volvimus aegra toro.
Multum equidem morbus, sed plus insomnia torquet,
Ante diem vires, obruit illa, meas.
Quod modo corpus erat, nunc est cutis ossibus haerens,
Nunc tantum larva est, qui modo vultus erat.
Comprimo saepe genas, et lentum invito soporem,
Nec tamen in pressas, labitur ille, genas.
Tantum dira meis monstra obversantur ocellis,
Quis nasi ingentes, et Stygiae effigies.
Quales Alcmaeon, quales cernebat Orestes,
Quales tu caeso, Romule moeste, Remo.
Immites Superi! faciles, per litora phocas
Sternitis, et gliri, tota cubatur hyems.
Iam pecudum vobis, maior quam, cura virorum,
At genus hoc vestrae semina stirpis habet.
Si tamen Endymion triginta dormiit annos,
Causa erat, ut Lunae gaudia longa forent.
Huc ades, o hominum, simul et rex, Somne, Deorum.
Huc ades, et placidus languida membra leva!
Quod fuit humanae, totum tentavimus, artis,
Inventa est nostri, nulla medela, mali.
Nil rosa, nil violae, nil semina lactucarum,
Nil me, cum lolio iuvit hyoscyamus.
Frustra aloe, frustra nobis fragravit anethum,
Nec gelidis linier profuit unguinibus.
Non habuere suas in me ulla papavera vires,
In me mandragorae non habuere suas.
Ergo ego vel Phariae possim perferre venenum
Aspidis, unde tibi mors, Cleopatra, fuit.
Blanda nec arguta Siren me voce resolvat,
Nec Circe Aeaeis daedala graminibus.
Nec si pollenti tangat mea corpora virga
Mercurius, tactu quo, vigil Arge, iaces.
Huc ades, o hominum, simul et rex, Somne, Deorum!
Huc ades, et placidus languida membra leva!
Te Lethaea, parens ad flumina, progenuit Nox,
Cyaneos multo sidere picta sinus.
Praebuit et plantis alas, et cornua fronti,
Ac ferrugineam texuit ipsa togam.
Addidit et comites totis tibi moribus aptos,
In quibus est segnis Torpor et uda Quies,
Sunt et mordaces pulsura Oblivia curas,
Sunt testudineos Otia nacta pedes.
Muta sed in primis tibi adesse Silentia jussit,
Assidue murmur quae procul omne fugent.
His tu, quicquid agis, semper stipare ministris,
His, quicquid toto vivit in orbe, domas.
Huc ades, o hominum, simul et rex, Somne, Deorum!
Huc ades, et placidus languida membra leva!
Serus ab obscuris te suscitat Hesperus antris,
Clarus in atra iterum Lucifer antra fugat.
Luce vacas ipsive tibi, dulcive Lyaeo,
Facta e nigranti fulcra premens hebeno.
In tenebris volitas, et latum spargis in orbem,
Lecta soporiferis grana papaveribus.
Quae postquam in terras ceciderunt, oppida et urbes,
Aequoris et fluctus et nemora alta silent.
Tu potes et patulo luctantes aëre ventos,
Tu potes et rapidi sistere Solis equos.
Si libeat, stabunt iam fusi nubibus imbres,
Haerebunt medio, fulmina torta, polo.
Te quondam custos aurati velleris hydrus,
Sensit et anguineis torva Medusa comis.
Dum tibi victavicta: iuncta Delitiae poet. Hung, Windau fovet Tithonum longius Eos,
In Iovis officium Nox geminavit iter.
Huc ades, o hominum, simul et rex, Somne, Deorum!
Huc ades, et placidus languida membra leva!
Non ego te hostiles iubeo defigere turmas,
Caedibus ut subitis castra inimica premam.
Fraude nec audaci magnum sopire Tonantem,
Iunonis toties quod meruere preces.
Vel cum decepto Tirynthia velavela: tela Basel marito,
Egit ab Iliacis litora Coa vadis;
Vel cum cedentes Phrygibus miserata Pelasgos,
Callida in Idaeis rupibus accubuit.
Obsequium posco, Divum quod nemo queratur,
Quod pater aethereus consulat ipse boni.
Obsequium posco, tutum tibi et utile nobis;
Nam nec servari per tua damna velim.
Quod nisi tu nostros claudas paullisper ocellos,
Aeternum claudet mox tua furva Soror.
Huc ades, o hominum, simul et rex, Somne, Deorum!
Huc ades, et placidus languida membra leva!
Non ingratus ero; Viridi de cespite surget,
Fumatura tuis, haud semel ara, sacris.
Hic tibi ponetur tenerum iecur anseris albi,
Altera cristatus victima gallus erit.
Haec super adiiciam flavi duo cymbia mellis,
Ac totidem lactis cymbia mixta mero.
Alme pater rerum, miserae pars optima vitae,
Mens simul et corpus, quo recreante, vigent,
Index venturi; superas qui mittis ad oras,
Somnia, per geminas, illa vel illa, fores;
Sic tibi parva dies, et sit nox annua semper,
Nec desit longae copia desidiae;
Sic sine fine, tuo facilem se praestet amori
Inter Acidalias maxima Naïadas;
Huc ades, o hominum, simul et rex, Somne, Deorum!
Huc ades, et placidus languida membra leva!
31. AD ANIMAM SUAM
Mens, quae lactiferi niveo de limite circi,
Fluxisti has nostri corporis in latebras,
Nil querimur de te, tantum probitate refulges,
Tam vegeto polles nobilis ingenio.
Nec te, dum porta Cancri egrederere calentis,
Lethaeae nimium proluit humor aquae.
Mystica qua rapidum tangit Cratera Leonem,
Unde levis vestrum linea ducit iter.
Hinc tibi Saturnus rationem, Iuppiter actum,
Mars animos, sensum Phoebus habere dedit.
Affectus Erycina pios, Cyllenius artes,
Augendi corpus Cynthia vim tribuit.
Cynthia, quae mortis tenet et confinia vitae,
Cynthia sidereo, subdita terra, polo.
Carnea prae coelo, sed si tibi testa placebat,
Hac melior certe testa legenda fuit.
Nec me staturae, vel formae poenitet huius,
Sat statura modi, forma decoris, habet.
Poenitet infirmos teneri quod corporis artus,
Molle Promethea, texuit arte, lutum.
Nam mala temperies discordibus insita membris,
Diversis, causas dat sine fine, malis.
Continua ex udo manat pituita cerebro,
Lumina, nescio quo, saepe fluore madent.
Effervent renes, et multo sanguine abundat,
Sub stomacho calidum frigidiore iecur.
An te forte ideo gracilis compago juvabat,
Ut saperes, tenui carcere clausa magis?
Sed quid in aegroto sapientia pectore prodest?
Non ego cum morbo Pittacus esse velim.
Nec molem Atlantis cupio, roburve Milonis,
Sim licet exilis, dummodo sospes agam.
Aut igitur commissa diu bene membra foveto,
Aut deserta, cito rursus in astra, redi.
Verum ubi millenos purgata peregeris annos,
Immemoris fugito pocula tarda lacus.
Tristia ne priscis reddant te oblivia curis,
Neu subeas iterum vincla reposta semel.
Quodsi te cogent immitia fata reverti,
Quidlibet esto magis quam miserandus homo.
Tu vel apis cultos, lege dulcia mella, per hortos,
Vel leve flumineus concine carmen olor.
Vel silvis pelagove late; memor omnibus horis,
Humana e duris corpora nata petris.
32. DE INUNDATIONE
Tantus ab assiduis, quid vult sibi, nubibus imber?
Quid tempestatum copia tanta parat?
Unde tot humores nebulis? tot nubila coelo?
Quando potens madidi, tam fuit aura Noti?
Quisve unquam tantum variae bibit Iridis arcus?
Pontus an arcana scandit in astra via?
Saepe exhalatos ima de parte vapores,
Smintheos igniferi sustulit acre iubar.
Nec potuit tantum radiis consumere, quantum,
Traxerat, in tenues, sed solvit pluvias,
Non tamen a levibus, manant tam grandia, causis,
Nec de consuetis, rara venire solent.
Iste poli furor est, ista est gravis ira Deorum,
Aëris et fluxus, sidera summa iuvant.
Nunc omnes Hyades, Haedi ambo, totus Orion,
Liquitur, et Delphin aequora multa vomit.
Nunc pariter geminas inclinant funditus urnas,
Hinc pater Eridanus, Troius inde puer.
Aut certe suprema alti convexa tegentes,
Aetheris, in terras praecipitantur aquae;
Ingeminant densi, valido sic turbine, nimbi,
Sic agit abruptum, machina laxa, Iovem.
Infelix deflet non unum rusticus annum;
Nam tritura simul cum satione perit.
Squalentes nuda marcent in vite racemi,
Putris et effuso, diffluit uva, mero.
Deficiunt pecudes, et clausi millia vulgi,
Urbibus in plenis, obsidet atra fames.
Dum queror, incubuit gravior metus; en vaga late,
Excurrunt victis flumina litoribus.
Ac primum valles, et plana iacentia complent,
Mox etiam campis editiore premunt.
Nec iam de totis, nisi summa cacumina, silvis,
Extant, et rapido gurgite pulsa tremunt.
In tumulos fugere ferae, fugere volucres,
Pellit et e tumulis has tamen unda sequax.
Quadrupedum pisces subeunt loca; volvitor ingens
Pelamys, in lustro dente minantis apri.
Collecta in spirae nodos anguilla recumbit,
Auritus jacuit qua modo parte lepus.
Vulpinam cancer foveam petit; ova natantum
Nunc gerit, alituum, qui tulit ante locus.
Ludimus. Innumeros hominum nova fata paventes,
Cum grege, cum stabulis, corripit uda lues.
Pagus erat, subito palus est, et mersa profundo,
Quaerunt montivagi culmina ruricolae.
Nec res ulla magis miseros, spe perdit inani,
Dum mala crementum non habitura putant.
Huic nimium celsae fidenti margine ripae,
Subsedit media subruta nocte domus.
Transtulit ille lares sublimis in ardua clivi,
Cautus, et, hoc, inquit, vertice tutus ero.
Parva mora est, et parte omni surgentibus undis,
Nec, stet ubi, nec, quo progrediatur, habet.
Iam Savus et Marisus, iam Dravus et ipse Tibiscus,
Inter et Arctoas, maximus Hister, aquas;
Terrarum quamvis longo discrimine distent,
Confusis, inter se coïere, vadis.
Noscere nec possis, ubi rus, ubi collis, ubi arbor,
Omnia sic facies aequoris una tegit.
Haud secus Emathiam Penei stagna tenebant,
Unus cum vertex Ossa et Olympus erat.
Passa sub Ogygio est aliud nec Graecia regno,
Inachiae si quid credimus historiae.
Tale fuit Latium tunc, cum superantibus Umbris,
Ausoniam gemini, condidit unda, maris.
Nimirum natura suas praepostera leges
Vertit, et autumnus veris ademit opus.
Vere tument amnes, et per montana voluti,
Lubrica, terribili murmure, saxa rotant.
Iam tepidum extremi cum solvunt aëra pisces,
Cum zephyro afflatae, dimaduere nives.
At modo successit flavae vindemia messi,
Coepit et aequatum, nox superare diem.
Nunc etiam torrens Nilus redit, et pia Memphis,
Reddit lunato, mystica sacra, bovi.
Pannoniae in fluvios pluvialia toxica misit
Iam refugis Phoebi Scorpius ustus equis.
Quanquam non solis illos reor imbribus auctos,
Nec tantum guttas evaluisse leves;
Sed penitus gravidas terrae patuisse cavernas,
Cuspide percussas Ennosigaee tua.
Quicquid et in venis cava celat abyssus opertis
Lympharum, ad superas emicuisse plagas.
Hoc nobis, hoc nempe atri nova cauda cometae,
Est nuper longa vaticinata iuba;
Qualis tunc, Helicen cum et Buran sorbuit aequor,
Vicini casus nuntia signa dedit.
Cum Thetis ignotas stupuit sub marmore turres,
Dormiit et medio phoca supina foro.
Quid tamen o Superi? nosne haec tantummodo clades,
Tot petit e populis, quos alit uber humus?
An totum involvit strages simul unica mundum?
Imus et illuxit gentibus iste dies?
Si pereunt omnes, nec nos superesse rogamus,
Aequo animo quivis, publica fata subit.
Sin soli, luimus communia crimina, Chuni,
Humanum, nobis dulce piare, genus.
Sed partis non esse malum, docet ipsa mali vis,
Tanta mole decet non nisi cuncta rapi.
Nunc et lata natat fuso, Germania, Rheno,
Sarmaticum Tanain nec sua ripa capit.
Proluit et Rhodanus Gallos, et Baetis Hiberos,
Nec Padus Hesperiis clauditur aggeribus.
Acer et Argolicas supra furit Inachus urbes,
Improbe, nec parcis Thracibus, Hebre, tuis.
Nunc Indi sub Gange iacent, sub Tigride Parthi,
Sub Cydno Cilices, et sub Oronte Syri.
Nec sic est unquam pontem indignatus Araxes,
Nex sic Cappadocas turbidus hausit Halys.
Maior in invisum nec crevit Xanthus Achillen,
Diffudit tantas, ante nec Hernus, opes.
Sicca prius, nimios incusans Africa soles,
Mutata nimias, nunc vice, damnat aquas.
Saevit in hanc olidus Cinyps, et Bagrada monstro
Nobilis, et Triton, casta Minerva, tuus.
Ac Gir, Divum hospes, cum spreto nectare coeli,
Aethiopum viles appetiere dapes.
Flumina sed levius, pelago cessante, nocerent,
Eminet e totis, insula nulla, fretis.
Non pomosa olim Corcyra, nec impia Lemnos,
Non indeprensi, conscia Creta, Iovis.
Non Sardo sunt Cyrnos; nullos, restincta profundo,
Flammarum eructat Sicelis Aetna, globus.
Vasto iterum Rhodos est, iterum sub gurgite Delos,
Tristia nec ratibus navita saxa timet;
Non Libycis alte stantes in fluctibus aras,
Non vestrum, Syrtes, magna minorve, vadum.
Quin ipse Oceanus, rerum genitalis origo,
Qui certa ambitam, lege coërcet, humum,
Transilit per tot servatos saecula fines,
Nec satis ora sibi quattuor esse putat;
Per quae se possit mediis immittere terris,
Sed passim ruptis ingruit obicibus,
Non qualis refluo, Cimbros aut Santonas, aestu
Territat, ad motus, menstrua luna, tuos,
Verum quantus erat, cum sidera celsa petentes,
Obruit impulsis montibus anguipedes.
Ille et frondosos saltus iam mersit Eoae
Taprobanes, ipso cum grege dentifero.
Mersit et adversos, tecum Iuverna, Britannos,
Nec fortunatis temperat a populis.
Illius immensis iam fluctibus astrifer Atlas
Tunditur, et collo non bene fulcit onus.
Nec dubito coeptum, Fortuna urgente, tenorem,
Quin vivum, toto restet in orbe, nihil,
Sed quicquid tellus, quicquid levis educat aër,
Omne vagis fiat praeda natatilibus.
Ullo Carpathius potuit nec tempore vates,
Tam nitidum dominis annumerare pecus.
Ergo vetus veterum verax est dogma sophorum;
Saepe homines igni, saepe perire salo;
Deleri et toties toties deleta renasci,
Omnia, Phoebeae scilicet instar avis;
Quae se morte parit, vitam cui funera reddunt,
Natalem cineres, ultima principium.
Nec certum quis scire potest, quotus iste senescat
Mundus adhuc quot erunt, quotve fuere prius.
I nunc, ventosae petitur cui gloria famae,
Casurum nullo tempore nomen ama!
Cum tibi sive toga partum, seu Marte cruento,
Tangere non valeat saecla secunda, decus!
Nec ventura minus te nascitura sit aetas,
Quam Phaëthonteas, quae fuit ante faces.
Magne Deum genitor, tantos qui fusus in artus,
Vitali hoc ingens, flamine corpus alis;
Qui propria humanas dignatus imagine mentes,
Nostra ad cognatos, erigis ora, polos;
Nonne semel stabili, mundum tu, pace ligasti?
Iam tum, pulchra rudi, cum data forma chao est?
Frigida ne calidis instarent, humida siccis,
Sed par temperies conciliaret opus.
Nunc adeo nil flamma et humus, vereamur et omnes,
Ne fiant unus, cuncta elementa, latex.
Nonne semel firmo sanxisti foedere pactum,
Diluvio haud ultra perdere velle tuos,
Dum picturato signaret nubila tractu,
Iunoni gratae semita curva Deae?
Aspice nunc, et quem nunquam sententia vertit,
Promissis memorem mitibus adde fidem.
Quodsi fatali constrictum lege teneri,
Parcarum et tabulis scis superesse trium,
Quondam submersas, tantum succendere, terras
Ut possis iterum; quid vetita arma moves?
Sin rerum iam sinis adest, iace solus ab alto,
Facta Pyracmonia, tela trisulca, manu.
Undosam cohibe pestem; revocetur in antrum
Auster, et expurgent Thracia flabra diem;
Fluctibus et reduces, Tritonia concha, receptus,
Neptuno gentes iam miserante, canat.
Vota nihil prosunt; et quae fert omnia secum,
Haec eadem nostras, fert simul unda, preces.
Ecce magis, dirus, magis ecce ad sidera, pontus,
Se levat, et tantum non, iuga summa premit.
Iam iam contigui iungentur nubibus amnes,
Nec spatium, per quod defluat imber, erit.
Surge age cara soror, superantem nubila Olympum,
Scandamus, celeri, dum licet, ambo fuga.
Vel Parnasiacae, potius fastigia, Cirrhae,
Altior est lymphis omnibus ille locus.
Hic ego post tergum lapides, magnae ossa parentis
Iactabo, extinctos et reparabo viros.
At tu femineam renovabis femina turbam
Saxa pari mittens, sed leviora, manu.
Sic ego Deucalion, sic tu Pyrrha altera fies,
Sic erimus mundi, semina prima, novi.
33. DE ARBORE NIMIUM FOECUNDA
Illa ego, quae recto coelum modo vertice adibam
Arbor, humum pronis verro cacuminibus.
Nec me externa gravant alienae pondera molis,
Sed premor infelix, foetibus ipsa meis.
Evertere alias cum saevis fulmina flabris,
Fertilitas nobis exitiosa venit.
Mansissem incolumis, si non foecunda fuissem,
Nunc iaceo propriis obruta pignoribus.
Nec iam aliud superest, nisi ut atra caesa bipenni,
Ingerar igniferis officiosa focis.
Quam nucis est peior mea sors; ego laedor ab ipsis,
Fructibus, ob fructus laeditur illa suos.
Hac mercede fuit genetrix Agamemnonis uxor,
Vel quae celatum, misit in arma, virum.
Talia de natis referent si praemia matres,
Sacra ubi naturae iura potentis erunt?
Scilicet haec ratio est, nolint ut gignere nuptae,
Ut medio crescens ventre necetur onus.
Dira utinam nostros ussissent frigora flores,
Tum, cum prima novo germina vere dedit
Aut ubi mox teneris stabam densissima baccis,
Ventus abortivas diripuisset opes!
Praeberem vacuas aestum vitantibus umbras,
Maximus hinc platanis conciliatur honos.
Vos ego proceri, moneo, pulcherrima trunci
Ligna, quibus late brachia longa patent;
Pomiferam cultis laudem ne quaerite in hortis,
Sit vobis sterili fronde virere satis.
Poma gravamen habent, et se gestantibus obsunt,
Innocui foliis forma decoris adest.
At te qui transis, furcam supponere lapsae
Ne pigeat, stratas et relevare comas.
Saepe peregrinae fovit clementia dextrae,
Tristia cognata vulnera facta manu.
Ergo aliquod miseris, fulcimen subiice, ramis
Forte quod hinc carpas, cum remeabis, erit.
Sic leve, quod portas, sit onus, sic ipse tuorum,
Nil unquam possis, de pietate queri!
34. DE VENATIONE STEPHANI DE BAION ORATORIS
Hunnorum orator Stephanus Baionia proles
Ad Tiberim primo dum spatiatur equo,
Inventum cursu praeverterat alite cervum,
Ocior et sociis, ocior et canibus:
Excitat et timidis animos sors ultima rerum
Aspera, cum Stephano praelia cervus init;
Cornibus urget equum, dorso citus ille supremo
Desilit et celsum percuti ense caput.
Desiluit fractus duris in cornibus ensis
Dardaneum Turno ceu feriente ducem.
Heu quid inermis agat, cum trux tanto acrius instet
Hostis; erant summo ludicra plena metu;
Quam paene audaci nocuit temerarius ardor!
Quam paene ille domum fabula sola redit!
Sed comitem miserata suum Tritonia sacro
Armavit trepidas protinus ense manus.
Huius tam validas excepit corniger ictus,
Ut raperet geminos unica plaga pedes.
Tum demum vano renovans certamina nisu
Labitur et vasto corpore plangit humum.
Adsunt et lenti sera ad iumenta sodales,
Nec pudet exanimum iam violare pecus.
Pande, age, si fas est, Phoebi soror, an ne feroces
Sola adeo cervos Martia Roma gerit.
Sic ego sic... quid tu tam grandia cervis
Ad nullos usus cornua nata putas.
Bellant et cervi, sive exitiale coëgit
Discrimen, calidus seu stimulavit amor.
Nec palmo saepe est homini letalior ursus,
Nec magis ungue leo, dente timendus aper,
Quod si devictis levis esset adorea cervis,
De bis sex unus non foret iste labor.
Dixit et in silvas dubito migravit in auras.
Est certe ex oculis rapta repente meis.
Praeda gravi interea plaustro defertur in urbem,
Astupet at pompae Romula turba novae.
Picenus nec tanta dedit spectacula rhombus
Quem cepit subito testa rotata luto.
Curritur Acronis spolia ut referente Quirino,
Ut Caco flammis immoriente suis.
Dicite, Romani septena cacumina montes,
Tot tulerint fortes cum iuga vestra viros,
Quis potuit simili Capitolia adire triumpho?
Quis pede, quis dextra tale peregit opus?
Par decus Alcides dominis non intulit Argis,
Cum levis aeripedem fixit arundo feram,
Non illic clave, non illic gloria plantae
Hercula tunc potior parva sagitta fuit,
Gratior est virtus, quam munificentia vivit,
Noster et hoc titulo crevit adauctus honos.
Nam solus tanto quas quaesiit ille periclo,
Delitias propriae noluit esse gulae.
Pontifici primum caput et sua cornua dantur,
Cornua ter senis ardua verticibus.
Purpurei sumunt lumbos, et pinguia patres
Ilia, diversum cetera vulgus habet.
Aequarat Phrygiis venatica dona carinis
Naufragus in Libyco littore Troïades
Hic minor in plurimis numerus confertur, et unus
Romanum cervus spargitur in populum.
Tibri pater, tales Hister tibi mittit alumnos,
Tu tamen hunc salvum, sed cito, redde suis.
35. CONSULTATIO DEI PATRIS ET FILII DE PERDENDO HOMINUM GENERE; QUOS TANDEM BEATA VIRGO EXORAT
Sederat omnipotens, medio sublimis Olympo,
Subdideratque oculis, condita cuncta, suis.
Lustrabat tractusque maris, terrasque patentes,
Quicquid et astriferi clauditur axe poli.
Paulatimque hominum defixit lumina rebus,
Ut studia humani cerneret ingenii;
Ut vitam et mores, ut vota et gaudia nosset,
Quod quisque effugeret, quod sequeretur opus.
Conspicit implicitum tam multis fraudibus orbem,
Tot scelerum facies et mala tanta videt.
Insanas hominum curas, vota improba cernit,
Et nullo in terris esse in honore Deos.
Hic petit excidiis urbes, per tela, per ignes
Tendit, ut innumeras undique cogat opes.
Ille armis violat leges, hominesque Deosque,
Subdat ut imperio, regna aliena, suo.
Ense petunt alii fratres, carosque parentes,
Cumque suis alii bella nefanda gerunt.
Furta iuvant multos, foenus, saevaeque rapinae,
Fanaque direptis expoliata Deis.
Decipit hic dominum, fraudem parat ille parenti,
Emtori varios iniicit ille dolos.
Pars amat ingentes sumtus, luxumque superbum,
Lactaque magnificas aedificare domos.
Pars Venerem sequitur, caecique Cupidinis ignes,
Pars sequitur rabidam, luxuriosa, gulam,
Hi spernunt Stygiosque lacus poenasque malorum,
Quaeque manent animas, praemia certa, pias.
Contemnunt illi Superos, Superumque parentem,
Nec pudor est, ullos esse, negare Deos.
His pater attonitus studiis, votisque virorum,
Hoc, doluit vili posse licere luto.
Indoluit simul et magnas exarsit in iras,
Aestuat ira gravi mista dolore fremens.
Ut quondam pleno fluctus furit actus in alto,
Aut ubi sulfureis mons sonat intus aquis.
Tandem ubi conceptus paulum deferbuit aestus,
Concilium toto convocat inde polo.
Undique conveniunt Superi, circaque residunt,
Incipit a solio, sic prior ipse, suo:
Ecquid coelicolae vestros spectatis alumnos?
Cernitis humanum, quo ruat usque, genus?
Quem tandem inveniet nostra haec patientia finem?
Aut haec ducemus quam toleranda diu?
Quis iam virtuti locus est toto orbe relictus?
Quis toto sceleri non patet orbe locus?
Quid non dira fames auri, regnique cupido,
Fas putat? imo sibi quid putat esse nefas?
In Venerem ruit omne genus, gula conficit omnes,
Vitaque pro rapida perditur ingluvie.
Iam mores, legesque omnes, iura omnia pulsa,
Religio, pietas, canaque pulsa fides.
Caedibus et bellis, et fuso sanguine flagrat
Terra, nec est nati tutus ab ense parens.
Concurrit, ruptis inter se legibus, orbis,
In clademque, ruunt omnia versa, suam.
Mersa est flagitiis tellus, de culmine summo
Pendet, et in praeceps corruit omne genus.
Nos neque iam norunt, nec coelo vivere credunt,
Aut quenquam aetherei sceptra tenere poli.
Fulmina contemnunt, poenas et Tartara rident,
Et quisquam in terris Numina nostra colat?
Heu! genus ingratum, nostra sub imagine cretum
Poenitet, e facili compositumque luto.
Nonne mare, et terras, quemque ipsi habitamus, Olympum,
E nihilo nostrae constituere manus?
Quisnam opibus terram, quis piscibus imbuit undas?
Quis posuit nitido, sidera clara, polo?
Edita sunt nostro, (quis nescit?) Numine cuncta,
Sunt tamen ingratis, edita cuncta, viris.
Nos illis gravidam, numeroso munere, terram,
Nos dedimus latum, qua patet usque, mare.
Spem quoque praebuimus regni post omnia nostri,
Atque huius socios iussimus esse poli.
Illi autem elati imperio, rebusque, secundis,
Vertere in cladem, munera nostra, suam.
Segnitie, mollique animos deperdere luxu
Coepere et miris degenerare modis.
Sed neque destitimus carum praestare parentem,
Humanumque omni parte iuvare genus.
Tradidimus sacras coeli de vertice leges,
Sed sprevit leges, impia turba, meas.
Misimus et vates, vates sprevere sacratos,
Misimus atroces, nec timuere, viros.
Denique conceptum divini Numine verbi,
In terras Natum mittere non piguit.
Imo ego descendi, pariter descendimus ambo,
Sedimus et gremio, Diva pudica, tuo.
Vos mihi coelicolae testes, quis ma impia poenis
Sustulerit, leto, turba redempta, meo.
Sed mea praetereo, pereunti debita mundo
Fata; quis e vobis non mala mille tulit?
Quot ferro, quot aqua absumti, quotque igne cremati?
Corpora quot rabidis dilaniata feris?
Ecquid, ut aetherea pellant nos sede, moramur,
Et coelo admotis montibus arma ferant?
Tollamus scelerum auctores, causasque malorum,
Deleat invisum, flamma inimica, genus.
Iam satis humani tulimus ludibria fastus,
Sat vobis Superi, sat tibi, Diva, datum.
Desine me genitrix lacrymosis flectere verbis,
Desinite ingratas vos mihi ferre preces.
Consulite in medium, et varias deponite mentes,
Solvatur tantis terra polusque, malis.
Talibus attoniti dictis, diversa fremebant,
Obscuroque dabant, murmura caeca, sono.
Ut procul in silvis cum surgere ventus opacis
Incipit, aut imis murmurat unda vadis.
Atque ibi deiecto, mater moestissima, vultu,
Suppliciter tales, fundit ab ore, sonos:
Nate tuae, (quid enim superest?) spes unica matris,
Quo solo videor nomine freta loqui.
Nate, quid indignas, mitissime, surgis in iras?
Quae nova tam subiti causa furoris adest?
Et quae tanta tuum laeserunt crimina Numen,
Ut nullus veniae iam locus esse queat?
Quid? tua non omnem superat clementia culpam?
Anne animum minuit noxa aliena, tuum?
Ulcisci quos, Nate, paras? quos perdere tentas?
Cum quibus, o Superum maxime, bella geris?
Nonne hominum genus ecce tuum, tua pignora perdis?
Duxerat e molli, quos tua dextra, luto.
Quid iuvat invalido Martem exercere sub hoste?
Quid iuvat in praedam saevior esse tuam?
Quae tibi cum vili bella ac certamina gente?
Aut quae deletis, laus tibi parta, viris?
Cui mare, cui terras, cui cetera tradis habenda?
Quae rerum facies, Nate, quis usus erit?
Frustra igitur magni moles erit edita mundi?
Frustra erit ad motus irrequieta suos?
Fulgebunt nitido nequicquam sidera coelo?
Et peragent notas, per sua signa, vias?
Cui feret innumeros, tellus uberrima, fructus?
Servabit tantas cui gravis alvus opes?
Cui pecudes alet illa suas, volucresque ferasque?
Et vaga cui pisces nutriet unda suos?
Sublatis tot, Nate, viris, tua dona perire,
Et squalere tuum, sic patieris, opus?
Ferre potes vacuum, caesis cultoribus, orbem?
Haeredem tantis, nec superesse bonis?
Sed tibi sic placitum; sint omnia condita frustra,
Et pereat tanti, Nate, laboris opus;
Tune etiam poteris coelo delapsus ab alto,
Nequicquam in nostro procubuisse sinu?
Num poteris laceros variis cruciatibus artus,
Nequicquam indignae, Nate, dedisse neci?
Nequicquam tantos poterit tolerasse dolores,
Obsequitur iussis, dum pia turba, tuis?
Si te nulla movet tantorum causa laborum,
At moveat, debet quem tibi mundus, honor.
Quis tibi sacra feret? quis templa arasque dicabit?
Quis sparget nomen, cuncta per ora, tuum?
Nemo aderit qui vota ferat, qui Numen adoret,
Quin nullum in terris iam tibi Numen erit.
Otia ages coelo, duces inglorius aevum,
Et tua te facient munera nulla Deum.
Cui veniam dabis? admisso quem crimine plectes?
Ostendes cui te, per tua iura, Deum?
Iactabis vacuis, nequicquam fulmina, terris,
Fulminibus nemo, qui moveatur, erit.
Non pater, exhausto, non rex, non arbiter, orbe,
Quid multa? exhausto, non eris, orbe, Deus.
Non faciunt simulacra Deos, non templa, nec arae,
Imperium in cunctos, arbitriumque facit.
Cui porro imperites? tua quem sententia damnet,
Si tibi subiectum deleat ira genus?
At vitiis intenti homines, iacet obruta virtus,
Nec quisquam toto iam colit orbe Deum.
Labitur interdum, verioque errore tenetur,
Infirmum, fateor, desipiensque genus.
Quid faciant vili membrorum carcere septi?
Quid faciat vili, massa subacta, luto?
Tu quoque, deposito, fateamur vera, timore,
Das tantis causam, materiamque malis.
Imbelles homini sensus, stimulosque, dedisti,
Duxisti e fragili mollia membra luto.
Quid referam tot opes, insani pabula luxus?
Quid Veneris stimulos, ingluviemque gulae?
Praeterea quantis obnoxia vita periclis!
Me miseram! quantis continuata malis!
Et mirum est, si quid mortalia pectora peccant!
Quis valeat tantos exsuperare dolos?
Sed tamen agnoscunt crimen, culpamque fatentur,
Et facti veniam, supplice voce, petunt.
Nec sunt magna tamen mortalis crimina culpae,
Si modo de miseris credere vera potes.
Quin virtus totum, pietasque est magna per orbem,
Totaque delubris terra referta tuis.
Aspice, quae plenis hinc atque hinc sedibus omnes
Circumstant, animas, quis nisi terra dedit?
Sed sane sint magna hominum peccata, nec usquam
Sit pietas, esto, sit tibi nullus honos;
Si tamen haud ullae possunt te flectere causae,
Et certum est poenas sumere ab orbe graves,
Affice suppliciis sontes, et noxia tantum
Corpora, at immeritum perdere parce genus.
Suppliciis sontes (nisi mavis parcere cunctis).
Da, decet; hoc omnes aequius esse putant
Previous section


Jan Panonije (1434-1472) [1447], Epigrammata et elegiae, versio electronica (, Italia; Hungaria), 5735 versus, verborum 37748, Ed. Sándor Kovács [genre: poesis - epigramma; poesis - elegia; poesis - carmen] [word count] [ianpanepigreleg].
Powered by PhiloLogic

Creative Commons License
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom
Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.