Hoc ergo modo, quo mortem utilem bonamque esse declarauimus, poterimus persuadere morbos, uulnera, plagas, tormenta, uincula, carceres, contumelias, opprobria, aliaque eiusmodi mala non esse, quippe quibus uiri praestantes, si ea aequo animo tolerant, digniores admirabilioresque redduntur. Quid enim M. Reguli praeclaram ^[1] et omni ueneratione dignam fecit memoriam quam carcerum teterrimorum, acutissimorum clauorum, intolerabilium uinculorum, incredibilis patientia? Quid Mucium inter illustrissimos uiros retulit quam constantissima illa bracchii exustio? Quanta admiratione recolitur Anaxarchi memoria, cui cum inter acerbissima tormenta tyrannus ille Cypriorum minaretur linguam abscidere, qua in se maledicta coniciebat, ipse dentibus abreptam et commanducatam linguam in os tyranni proiecit! Zenonis uero et Cleanthis clarius nomen Phalaris eculei quam omnium rerum scientia fecerunt. Sed istos, si libet, omittamus, quandoquidem illustriores ut in ceteris, ita in hoc uirtutis genere plurimos ex nostris habeamus! Nae Iob quidem, illius omnis patientiae exempli, quid aliud praedicatur quam omnium bonorum iactura, orbitas filiorum, fetidissima ulcera, uermes et totius corporis miseranda laceratio? Quo spectabiles et conspicui tres illi gloriosissimi pueri prius apud Nabuchodonosor exercitumque eius, deinde apud uniuersum orbem exstitere, nisi ardentissimi illius ignis camino, quem tanta constantia intrepidi subierunt? Quo celebrantur tanta cum omnium dignitate strenuissimi illi Machabaei; nonne furiosis Antiochi cruciatibus? Vel persecutio impiissime Hiezabel Heliae quantae laudi ac splendori fuit? Aut Ioanni Baptistae nonne insanus Herodis gladius supremum honoris ac gloriae cumulum adiecit? Et apostoli quo alio quam sanguine fuso ecclesiae matris nostrae et totius Christianae religionis fundamenta solidissima iecerunt? Quid Stephano, Laurentio, Gregorio, Fabiano, Sebastiano, ceterisque martyribus tam insignes contulit palmas et tam gloriosos parauit triumphos nisi saxa, crates, ignes, sagittae, eculei, secures, atque ^[2] alia tormenta et numero et genere perhorrenda? Tanta his omnibus tribulatio et poena contulit, quanta nullae uoluptates et deliciae nec Sardanapalo, nec Epicuro, nec Croeso, nec reliquis orientalibus regibus ^[3] conferre umquam potuerunt. Immo his, quos modo commemorauimus, et aliis omnibus qui mollius uiuentes indulgere sibi studuerunt, otium segne illud praestitit ut nec inter uiros quidem nominentur. Latet enim (ut recte ille poeta ait) "Inque bonis cessat non cognita rebus, / apparet Virtus arguiturque malis." ^[4] Et recte sane, quandoquidem Ciceronis testimonio uirtus a uiro appellata est, uirtutum autem praecipua et uiro maxime propria fortitudo, cuius munera duo sunt maxima: doloris mortisque contemptio; his qui uti negligit dum usus uenit, procul dubio non potest nec nomen recte uiri retinere. ^[5]