7.
Dactylicis elegi dicam qua parte iugantur

-- 124 --

Et quid uterque petit numerus. Sex partibus ille,
Hic quinis constat. Prior est senarius, in quo
Dactylus et spondeus soli per mutua regnant.
Inferior pedibus quinarius incipit isdem
Parere atque locis paret tribus; ultima nactus
Desinis in uersum, duplex anapeste, minorem.
Nunc quae certa loca et quae sint promiscua dicam.
Dactylus in quinta solus statione superbit,
Syllaba cui triplex, sed discolor: unica princeps
Longa, breues reliquae contracto tempore quadrant
Remigioque pari similes uocisque figura,
Concordesque, uno quasi Castores ore, gemellae.
Praeterit hunc, quamuis gressu grauiore moratus,
Et uersum spondeus quasi meta nouissima finit,
Longior incessus cui syllaba bina superbos
Temperat et cursum frenat pudor, et quasi lentos
Mole sua grauior maiestas regia passus
Metitur celeremque decor sufflaminat axem.
Haec stata iura tenent propriis in finibus ambo
Et quinto sextoque gradu per singula regnant
Dactylus et spondeus, concordes caetera sedes;
Nanque quatergeminas aequali sorte tuentur
Indulgentque uices et uterque reciproca seruat
Riualis patiens, nec uter sit certus habetur,
Sed mage delectus et carminis optio fiunt.
Haec loca nil refert uel plura uel omnia solus,
Nulla uel alteruter teneat: promiscua quadrant

-- 124v --

Pulchraque respondet uariantia sede quaterna.
Certa sed in reliquis diuortia limite certo
Distinguuntur et alterius nec abutitur alter
Tramite: sic semper penultima quintaque meta est
Dactylus et sextus transfertur in ultima spondeus.
Hic modus, haec series haeroi carminis, haec lex
Romula: peccatum tamen excusabile multis,
Nec nisi fit magnis auctoribus inque Camoenis,
Naeuus ut in facie, non omnis dedecet error,
Tempore nec quouis culpandus; carmina nanque
Vatibus antiquis maculae, ceu marmor, honestant.
Non eadem nostris reuerentia: multa decenter
Pindaricae licuere lyrae magnumque sonare
Maeonidem decet »Ares, Ares«, uitioque quod aeui est,
Nemo uerecundum nobis incuset Homerum.
Quod uetitum est nobis, multum concedimus annis.
Adde quod ingenii est incuria, summa quod ars est
Dissimulare artem, nec grata est comptior aequo,
Quae lenocinio constat peregrinaque iactat
Munera, mercato penitus circumlita fuco
Forma. Suos uultus quoties solertius ornat
Ingeniosa Venus, quaesita tot artibus aegre
Ornamenta tegi, neglecta parte laborat,
Aut zonam fallax aliquo discingitur astu.
Nudus Amor, nuda est et Gratia: maxima prudens
Simplicitas dos est naturaque pulchrior arte,
Qualis Apellaeis genialiter insita caeris

-- 125 --

Extitit orta mari Venus atque exerta superne
Pube tenus strinxit rorantes uda capillos,
Vincit adoptiuos facies natiua colores.
Nunc age, quid querulo poscit quinarius ore,
Expediam paucis; gemini loca bina sodales
Dactylus et spondeus in prima fronte tuentur
Consortes, uariantque uices, ad carmen hyantes
Vatis et arbitrium: locus est obnoxius uni
Tertius et sola spondei ditione tenetur.
Mox quarto quintoque gradu uestigia truncat
Carminis et duplex anapestus calce suprema
Claudicat, ingenuo cui gratia multa decore
Impariles pensat gressus curtique reponit
Damna pedis; rerum si copia diuite cornu
Verborumque fluunt Veneres uariique lepores
Cycnaeumque melos uincit canor, omnia uocum
Dicendi simul et rerum discrimina nactus.
Meta tamen geminis in uersibus ultima constet,
Sensa nec ulterius fusis spatientur habenis,
Inque uicem numeris par sit sententia binis.
Quo tamen ut sedes anapesti consona discas
Tempora, praeuenere breues a fronte gemellae:
Mox quasi syrma trahit longam tibi syllaba caudam
Tertia. Sic elego magnum sociante cothurnum
Dulcior alternis respondet Gratia Musis.