Marulić, Marko; Dante Alighieri (1450-1524; 1265-1321) [1510], Principium operis Dantis Aligerii de Fluentino sermone in Latinum conuersum, versio electronica (, Split), 138 versus, verborum 974, Ed. Bratislav Lučin ; Darko Novaković [genre: poesis - epica; poesis - versio; poesis - fragmentum] [word count] [marulmardante].
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<TEI xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
<teiHeader>
<fileDesc xml:id="marul-mar-dante">
<titleStmt>
<title>Principium operis Dantis Aligerii de Fluentino sermone in Latinum conuersum, versio electronica</title>
<author key="marul01">
<name xml:lang="hr">Marulić, Marko</name>
<date>1450-1524</date>
</author>
<author>
<name xml:lang="hr" ref="viaf97105654">Dante Alighieri</name>
<date>1265-1321</date>
</author>
<editor><name>Bratislav Lučin</name>; <name>Darko Novaković</name></editor>
<respStmt>
<resp>Hanc editionem electronicam curavit</resp>
<name><ref type="viaf" target="6913774">Neven Jovanović</ref></name>
</respStmt>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition>
Prema modernom kritičkom izdanju (2005).
</edition>
</editionStmt>
<extent ana="B">Mg:B 138 versus, verborum 974</extent>
<publicationStmt>
<p>elektronska verzija: Hrvatska latinistička epika, znanstveni
projekt na Filozofskom fakultetu Sveučilišta u Zagrebu,
Hrvatska. <date when="2014-06">Lipnja 2014</date></p>
</publicationStmt>
<sourceDesc>
<bibl>Marulić, Marko, Bratislav Lučin, i Darko Novaković. Latinski stihovi. Splitski književni krug. Split: Književni krug, 2005.</bibl>
<bibl>Lučin, Bratislav: Nepoznati Marulićev epigram u ostavštini don Mate Ivčevića. // Poslanje filologa; zbornik radova povodom 70. rođendana Mirka Tomasovića. Uredili Tomislav Bogdan i Cvijeta Pavlović, FF Press, Zagreb, 2008, str. 251-260</bibl>
<bibl>Francisco Javier Juez y Gálvez, Maruliana u Kolumbovoj knjižnici u Sevilli, Colloquia Maruliana, Vol.14 Travanj 2005. Str. 199 - 233</bibl>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<profileDesc>
<creation>
<date when="1510">1510</date>
<placeName>Split</placeName>
</creation>
<textClass>
<keywords scheme="biblio/croala-catalogus-aetatum.xml#typ01">
<term>poesis</term>
</keywords>
<keywords scheme="biblio/croala-catalogus-aetatum.xml#aet01">
<term>Litterae renatae (1400-1600)</term>
<term>Saeculum 16 (1501-1600)</term>
<term>1501-1550</term>
</keywords>
<keywords scheme="biblio/croala-catalogus-aetatum.xml#gen01">
<term>poesis - epica</term>
<term>poesis - versio</term>
<term>poesis - fragmentum</term>
</keywords>
</textClass>
</profileDesc>
<revisionDesc>
<change>
<name><ref type="viaf" target="6913774">Neven Jovanović</ref></name>
<date>2014-06-26</date>
Izdvojio radi epike.
</change>
<change>
<name><ref type="viaf" target="6913774">Neven Jovanović</ref></name>
<name>Luka Špoljarić</name>
<date>2012-02-18</date>
Novo, unificirano zaglavlje.
</change>
<change>
<date>2010-09-15</date>
<name><ref type="viaf" target="6913774">Neven Jovanović</ref></name> Addidi fragmentum panegyrici ad A. Dandulum e bibliotheca Colombina, Hispali.
</change>
<change>
<date>2010-08-29</date>
<name><ref type="viaf" target="6913774">Neven Jovanović</ref></name> Aliud epitaphium Draxoevii addidi ex editione B. Lučin. Addidi notas metrorum, numeros versuum ut attributa notae l.
</change>
<change>
<date>2005-04-08T17:24:54</date>
<name>Neven Jovanovic</name> revision </change>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text>
<body>
<div xml:id="C190" met="hexameter" type="poesis-epica-versio-fragmentum">
<head>190. Principium operis Dantis Aligerii de Fluentino sermone in Latinum conuersum</head>
<l>Humanę spacium uitę concesserat ętas </l>
<l>Iam medium tenerosque mihi subduxerat annos,</l>
<l>Per loca quum tenebris obscura atque aspera siluis </l>
<l>Me miserum errantem sensi gressuque represso </l>
<l n="D5">Incertusque uię mentem confusus inhęsi </l>
<l>Et circumlustraui oculis pauitantibus. Horror </l>
<l>Non tantum spectasse fuit: memorando pauoris </l>
<l>Offertur facies et adhuc conterrita pulsat </l>
<l>Corda metus; uix ipsa magis mihi dura uideri </l>
<l n="Dt10">Mors et acerba potest. Sed enim nec inutile demum </l>
<l>Illa referre reor, quum spes oblata salutis </l>
<l>Errexit mentem, quę uidi. Non tamen atris </l>
<l>Quomodo me siluis anceps incluserat error </l>
<l>Scire datum captumque oculis sopor altus habebat </l>
<l n="D15">Quum rectum rationis egens iter ipse reliqui. </l>
<l>At postquam siluis egressus tristibus alto </l>
<l>Me sub colle tuli, surgentis lumina solis, </l>
<l>Solis, iter uerum claro qui detegit ortu, </l>
<l>Suspiciens montis dorsum splendescere uidi. </l>
<l n="D20">Paulatim cessere metus qui noctis abactę </l>
<l>Cum gemitu gelido quassarant turbine mentem. </l>
<note place="margin">Comparatio</note>
<l>Vtque feris ereptus aquis pluuiaque procella </l>
<l>Littus ad optatum qui uenit, pectus anhellum </l>
<l>Fessus adhuc, tumidas cum lumina torquet ad undas </l>
<l n="D25">Et stupet insanos ponti quos pertulit ęstus, </l>
<l>Sic ego adhuc fugiens oculis post terga reductis </l>
<l>Spectabam uix credens euasisse per illam </l>
<l>Erroris uallem, uallem euasisse per illam, </l>
<l>Quę tulit innumeris lethum, sic fumat opacam </l>
<l n="D30">Exhalans nebulam et fuscans caligine cęlum. </l>
<l>Vt licuit placida corpus releuare quiete, </l>
<l>Collis inaccessi sublatis gressibus alte </l>
<l>Corripuisse uiam pergo. Vix limina adibam </l>
<l>Linx =Prima iugi, linx ecce leuis distinctaque mille </l>
<l n="D35">Terga super maculis uillos arrexit et acrem </l>
<l>Intendit uisum, subitoque accensa furore </l>
<l>Fertur in aduersum: stat contra atque obuia terret </l>
<l>Et coeptam uetat ire uiam prorsusque resistit,</l>
<l>Vsque adeo quod certa mihi mens sępius esset </l>
<l n="D40">Retro ferre pedem uersoque recedere tergo. </l>
<l>Tempus erat quo prima diem lux aduehit almum, </l>
<l>Occiduas umbram terrę quum trudit ad oras, </l>
<l>Scandebatque polum Titan comitantibus astris </l>
<l>Proxima quę radiis percussit quando supremo </l>
<l n="D45">Artifici placuit rerum producere formas </l>
<l>Et totum ex nihilo conficere. Temporis huius </l>
<l>Vt status in mentem uenit, decernere pugna </l>
<l>Spes mihi uincendi suasit. Spem turbat eandem </l>
<l>Leo =Alterius monstri terror. Nam qualis in aruis </l>
<l n="D50">Alcydę occurrit Nemees leo, talis hiantes </l>
<l>Erecta ceruice ferox expandere rictus </l>
<l>Me contra mihi uisus erat. Mox sęuior illo </l>
<l>Lupa =Et longa macilenta fame, saturabilis haustu </l>
<l>Non ullo lupa, multorum quoque conscia luctus </l>
<l n="D55">Et pręceps fecisse nefas sic perculit acri </l>
<l>Turbatam uisu mentem mihi, cogeret ut iam </l>
<l>Desperare uiam surgentis in ęthera saxi. </l>
<l>Comparatio Vt tristatur opes belli sibi tempore raptas</l>
<l>Quęsiuit studio qui rem curaque perenni, </l>
<l n="D60">Sic dolui uincente fera; nanque alta petentem </l>
<l>In siluas iterum pellebat sole carentis. </l>
<l>Dum ruerem, sese ante oculos incognita nostros </l>
<note place="margin">Vergilius Maro</note>
<l>Effigies offerre uiri miserantis iniquum </l>
<l>Casum uisa mihi. »Corpus seu corporis«, inquam, </l>
<l n="DD65">
»Vmbra uenis, succurre, precor, succurre cadenti!«
</l>
<l>»Corpus et umbra fui, sed tantum corporis umbram </l>
<l part="I">Nunc me cernis«, ait. »Latia de gente parentes</l>
<l>Ambo fuere mihi. Quę moenia condidit Ocnus, </l>
<l>His natale solum. Rexit quum Iulius orbem, </l>
<l n="D70">Natus ego. Vixi Romę quum sęcla redisse </l>
<l>Aurea Saturni plebis uox una patrumque </l>
<l>Augusto rectore fuit. Nec cesserat error </l>
<l>Gentis adhuc coluisse deos. Mihi serta ferebant </l>
<l>Laurea Parnasi gemino de uertice Musę. </l>
<l n="D75">Arma, uirum cecini Troię qui primus ab oris </l>
<l>Aduenit Danao cecidit quum Pergamon igni. </l>
<l>Sed quę te mala mens tantos iterare labores </l>
<l>Auersum cogit? Montis iuga lęta beati </l>
<l>Scandere quid refugis? Verę, mihi crede, quietis </l>
<l n="D80">Hic aditus primus, cunctorum hic causa bonorum est.« </l>
<l><q>»Tu ne Maro, tu ne ille Maro«</q> (sic dicere uatis </l>
<l part="I">Occursu attonitus coepi), »tu ne ille diserti </l>
<l>Oris inexhaustus torrens? O gloria uatum, </l>
<l>Prosit honos prositque tuę mihi cura <FONT COLOR="#CC3300"><b>Camenę</b></FONT>, </l>
<l n="D85">Et labor assiduus studiumque perenne legendi! </l>
<l>Tu das unde meos ualeam componere uersus, </l>
<l>Quos uulgata uehit mecum super ęthera fama. </l>
<l>Respice portentum quod me dare terga coegit, </l>
<l>Affer opem misero, tanto me tolle periclo </l>
<l n="D90">Exanimemque iuua si spes est ulla salutis.« </l>
<note place="margin">Vergilius ad Dantem</note>
<l part="I">Ille sub hęc: »Opus est alio conuertere gressum </l>
<l>Si te summa iuuant. Nam non sinit improba pestis </l>
<l>Carpere iter qua se opposuit, sed corpora gaudet </l>
<l>Obuia quęque uirum sedes detrudere ad imas. </l>
<l n="D95">Hęc nullo saturata malo ieiunia sentit </l>
<l>Acrius exhausit quo plura nec ullus edendi </l>
<l>Est modus. Huius item cubitus animalia diros </l>
<l>Multa petunt et multa petent, tam cęca libido est, </l>
<l>Donec in hanc celerem soluet grauis ira Molossum, </l>
<l n="D100">Quo mordente cadet. Non illum iugera campi, </l>
<l>Erruta non illum pascent tellure metalla, </l>
<l>Sed uirtus, sed amor, sed non sapientia fallax. </l>
<l>Aerias linquet nubes humilemque uolabit </l>
<l>Italiam supra, quam propter uirgo Camilla </l>
<l n="D105">Bellando oppetiit, quam propter fortis in armis </l>
<l>Turnus et ipsa pii notissima nomina amoris, </l>
<l>Nysus et Eurialus. Primi hinc exordia cursus </l>
<l>Sumet et hoc monstrum campos atque oppida circum </l>
<l>Indefessus aget donec depellat ad antri </l>
<l n="D110">Tartarei latebras, unde hęc emissa superne </l>
<l>Bellua ab Inuidia terras atque ęquora late </l>
<l>Infecit tabo sparsitque uenena per orbem. </l>
<l>Interea tu parce metu, compesce querelas </l>
<l>Et me pone sequens mea iam uestigia serua! </l>
<l n="D115">Hinc ego te per regna traham pallentia Ditis </l>
<l>Vmbrarumque domos, ubi semper triste reorum </l>
<l>Lamentum fremit, infelix ubi personat horror. </l>
<l>Expediet uidisse semel. Mox impia linquens </l>
<l>Tartara te ad manes adsistam protinus illos </l>
<l n="D120">Iniocunda quibus non sunt tormenta nec ignis, </l>
<l>Criminibus quoniam post sęcula certa piatis </l>
<l>Sydereas penetrant sedes et regna beatum. </l>
<l>Ad quę, siqua tibi suberit properare cupido, </l>
<l>Dignior hac anima recto te tramite ducet. </l>
<l n="D125">Illi ego te cędam discedens; me uetat illuc </l>
<l>Ire Deus prohibetque suum conscendere Olympum </l>
<l>Neglecti ob noxam ritus morisque sacrorum. </l>
<l>Quippe colendus erat quando protendit in omnes </l>
<l>Imperium partes, quando sua regia cęlum est. </l>
<l n="D130">O felix quemcunque legit sua sydera supra!« </l>
<l>His animum dictis mihi reddidit, hac ego tanta </l>
<l>Spe feruens refero: »Per te, quod nosse negasti, </l>
<l>Obtestor numen ne me trahat ista pauoris </l>
<l>Pręcipitem facies monstroque nocentior error, </l>
<l n="D135">Duc, ut ais, duc, ecce sequor. Permitte uidere </l>
<l>Aetherios aditus, ubi magni ianua Petri </l>
<l>Panditur et memoras quos sic incedere moestos.« </l>
<l>Tunc mouet ille pedes, ego sum comitatus euntem. </l>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
Marulić, Marko; Dante Alighieri (1450-1524; 1265-1321) [1510], Principium operis Dantis Aligerii de Fluentino sermone in Latinum conuersum, versio electronica (, Split), 138 versus, verborum 974, Ed. Bratislav Lučin ; Darko Novaković [genre: poesis - epica; poesis - versio; poesis - fragmentum] [word count] [marulmardante].
|