muneris subridens, non esse opus, inquit, sibi cuiusque pecunia, satis opum sibi esse quesitum liberalitate sui principis; pro consuetudine sua tamen non esse defuturum rebus Regiae M.tis, quatenus commode fieri possit.

Hinc cepi de postulatis V.re Sac.M. agere. Sed antequam venirem ad rem ipsam, multo institui loqui de varietate rerum humanarum, quod rerum omnium vicissitudo est, et nunquam fortuna simpliciter ad extremum indulget; fuisse priscis temporibus prepotentes reges imperiaque maxima, que tamen uno belli adverso impetu foede corruerunt. Non solum legimus, sed etiam vidimus magnos exercitus parva manu fuisse prostratos; frustra confiditur viribus humanis, nisi Deus aspiraverit. Itaque constat, multo meliorem esse certam pacem quam speratam victoriam. Nunc in manu vestra est dari pacem, victoria de manu Dei expectanda est. An creditis, Deum leto vultu aspicere vastari terras, deserta ex cultis fieri, innocentes homines rapi, opprimi, distrahi? Deus iste quidem permittit fieri propter hominum peccata, sed pena facti redundabit in autorem: quippe geniti sumus non ad faciendam iniuriam, sed potius ad mutuam caritatem. Unus pater et christianos et thurcos genuit, fides discrevit; dedit homini ius in corpus, de anima iudicium sibi permisit. Vos dicitis, magnum esse crimen hominem depingere, cui animam inspirare nequeas, quasi homo videretur per superbiam emulari divinam potestatem. Quanto sceleratius est eripere animam homini atque ipsum Dei opus dissolvere?

Quum in hanc sententiam multa dixissem, [verba Solymanni] ille inquit, se quoque velle pacem, ac ut ea fiat, authorem et adiutorem esse futurum. Quid autem illud est, quod tuus dominus petit a domino meo, tandem edissere.

Existimo, inquam, constare V.re M. dominationi quo iure Hungarie Regnum pertineat ad Sacr.Reg.Ma.; petit igitur atque etiam rogat illud ab Imperatore vestro sibi dari iis conditionibus quibus Joanni dederat. Persuasum est christianis omnibus, quod vester Imperator Hungariam per se non retinebit: nemini autem illud iustius maioreque cum laude atque securitate dabit, quam serenissimo domino meo, primo quia multo gloriosius est regna donare quam eripere; deinde quod Regia Maiestas liberalitatem illius recognoscet annuis muneribus, et fidelitate amicitiam atque pacem eternam prestabit. Adornavi hanc petitionem pluribus verbis, ut prescriptum fuit in Instructionem. [ERROR: no reftable :][Responsum Solymanny] Respondit Bassa: quommodo potest Imperator Budam dare, in qua munienda et conservanda infinitos sumptus fecit? Sunt et nostra templa Bude extructa, que nefas est a nobis alienare, et ad manus infidelium tradere. Si rex tuus vult habere pacem cum Imperatore, reddat illas quatuor arces, Strigonium, Vissegrad, Tattam, Albam Regalem, ut prius regi significatum est. Quo facto statuentur ex utraque parte fines, et sic in perpetuum pace fruemini; alioquin Imperator ad pacem non consentiet. Tamen, dixit, se de his relaturum ad Imperatorem. Adhuc enixe commendavi negocium V.re M.tis et rogavi, pararet mihi aditum ad Imperatorem, licet ille mandasset, ut ipsi basse negocium proponerem.

3. [ERROR: no reftable :][Colloquium cum Rusthan Bassa] Dehinc ivi ad Rhustan Bassam. Habitis cum eo omnibus iis ceremoniis, que intercesserant cum altero bassa, quum petitionem V.re M.tis aperirem, negocium declararem. Sepe interpellabat me homo vanissimus, nescio equidem arrogantior an impudentior sit an contumeliosior. Solebam interpreti dicere, quum alias irem ad istum bassam, oportet me munire contra convicia. Nec tamen molestum mihi fuit, quod me interdum convitiis impeleret, quam quod de V.M.te impudenter blateraret, accusans eam non servate fidei et preferebat testem fratrem Georgium,

Previous page

Next page