Croatiae auctores Latini: inventa  
   domum |  qui sumus |  textus |  auxilia |  tolle, lege! |   
Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis1].
Previous page

Next page

-- 337 --

649/650 METIOR, pro dispono, ordino. Isaiae quadragesimo, Caelos palmo dimensus est. id est, suo arbitrio designanit, ordinavit et construxit. Secundo Samuelis octavo: Et percussit Moab, et dimensus est funiculo: et mensus est duos funiculos ad mortificandum, et [?: ple-um ] funiculum ad vivificandum: pro suo arbitrio duas partes iugulavit, et solam tertiam vivam conservagit. Apocalypsis undecimo , iubetur angelus metiri templum Dei, altare, et qui adorant in eo: sed atrium metatur metiri. id aliqui exponunt de singulari cura Dei in aedificanda et fovenda ea parte Eccles. nam exterius atrium iubet eiici foras: quia sit dan dum gentibus ad conculcandum.

METUS, vide Timor.

MIGRATIONES, aut vagationes meas tu numerasti: Psal. 56. i, fugas et exilia mea, quae persequente [?: -e ] Saule subire coactus sum, tu Deus nosti, et curas. Isaiae 22, Migrare faciet te Deus migratione forti, vel potius proiiciet te Deus. Praedicit propheta illi impio scribae exilium Babylonicum, et negat fore ut sepeliatur in illo suo splendido monumento, quod sibi in petra sculpebat.

MIHI, varie accipitur. alias in meum commodum, arbitrium aut libitum: vel contra in malum. Sicut et Latinis huiusmodi Dativi verbo adiuncti nonnunquam accipiuntur. Genesis 20: Dic mihi, soror mea tu es, id est, in meum commodum, ne interficiar. Revertar mihi, Num. 22. Id est, in domum meam, aut quo mihi commodum est, ac volupe. Tempus additum tali dativo, significat tantum temporis illi esse elapsum. Gen. 31, [?: ] mihi 20 anni in domo tua: scilicet acti sunt. Sapientia stetit mihi, Ecclesiastici 1. id est, fuit apud me. Esse aliquid alicui, possessionem significat: sicut et Latinis. Cant. [?: ] Vinea mea quae est mihi, est coram me. pro, vinea quam [?: -beo ] , mihi servo, retineoque, nemini vendo aut loco, ipsemet eam curo, eaque fruor. 1 Sam. 20, Faciam tres [?: sa-tas ] ad latus eius, iaciam mittendo mihi ad scopum. [?: -me ] abundat illud Mihi, aut quasi completive ponitur. nisi exponere velis, meo arbitrio, aut ad aliquem copum quem ego mihi elegero.

MILITIA, per metaphoram significat omnem [?: duri-m ] , ordinatum tamen, laborem. ut Isa. 40. Loquimini super cor Ierusalem, et clamate ad eam, quod imple [?: ] sit militia eius, et remissa iniquitas eius. Ubi multi ponunt de cultu ac iugo illo gravi religionis Iudaii, in quo tot ritibus ac observationibus praeter perfe [?: ] cordis obedientiam Deo servire et militare cobantur, ut iam eis laeta libertas, ac veluti manu [?: mis- ] per Evangelium ac Meschiam denunciaretur. [?: Pos- ] tamen forte rectius per Militiam regnum malae con [?: entiae ] veteris Adami et Sathanae ipsius super homines, intelligere, a quib. per Meschiam redimendi nunc rent. Non sane sine causa cum peccatis militia illa [?: ] iungitur. Alii per militiam intelligunt tempus illud, quod praefinitum erat a Deo usque ad adventum Meschiae. [?: ] militiae vocantur etiam illae functiones virorum et mulierum, templo Hierosolymitano servientium. Nūingredientur militare militiam in cultu tabernaculi [?: -tus ] . Et mox: Revertetur â militia cultus, nec [?: mini-bit ] amplius. Sic primo Samuelis secundo , filii Eli [?: -ur ] dormisse cum mulieribus militantibus ad tabernaculum. Delectatur sane Scriptura multum militibus vocabulis, tanquam val de notis, significantibus [?: -oculos ] incurrentibus, quib. per metaphoram solet [?: -em ] militiam aut luctam piorum depingere: ideo [?: ] in Veteri, tum et in novo Testamento omnia [?: ge- ] morum et actionum ad spirituale bellum et [?: de-gradum ] Christianum militem, transfert. Paulus [?: ] [?: ] suum Timotheum vocat bonum militem IESI Christi, et iubet militare bonam militiam, et retinere fidem ac bonam conscientiam. Item veterem hominem ait militare contra novum: sicut et Iacobus dicit, cupiditates militare in nostris membris. Et Petrus dicit primae secundo, cupiditates carnales militare contra animam hominis: i. in eius exitium ac damnationem. Similibus metaphoris etiam Latini utuntur, qui vocant togatam, item literariam militiam. Convenit porro cum hac significatione, quod omnes ordinatas turbas aliquid operae agentes Scriptura vocat exercitus. Iob. cap. septimo , vocat vitam hominis militiam, ob varios labores ac dolores, periculaque quae in hac vita perferre cogimur: sicut ibi in textu talis applicatio et explicatio habetur. Chaldaeus vertit pugnam. Viri militiae, pro, milites. Num. 31 Dixit Eleazar sacerdos ad viros militiae, qui veniebant ad bellum. primo Paralipom. duo decimo : Viri militiae ad bellum, scilicet exercendum aut gerendum. Egredi ad militiam: id est, ad bellum proficisci. Primo Paralip. septimo: Omnes isti 200 egredientes ad militiam in praelium. Militiam caeli colere solebant idololatrae, nempe solem, lunam et stellas, Deut. decimoseptimo : Si reperietur in civitatib. tuis vir aut mulier, qui fecerit malum in oculis Domini, transgrediendo foedus eius, et colendo solem, lunam, et universam militiam caeli. Huius idololatriae fit mentio etiam Actor. septimo , et in prophetis, et in ultimo Reg. valde crebro. Hoc nomine Isa. 24, putant aliqui intelligi stellas, alii viros eximios. verba sunt: In die illa visitabit Dominus super militiam excelsam, et super reges terrae. Porro Danielis octavo significat haec vox ipsam Ecclesiam Dei, aut pios qui militant Deo, translata metaphora a stellis ad Ecclesiam. Magnificata usque est, aut crevit usque ad militiam caeli, et deiecit de exercitu et de stellis in terram, et conculcavit eos. Sic ibi vocat pios, qui colunt Deum caeli, eive militant. Militiae caelestis multitudo canens, Gloria in excelsis Deo vocantur sancti angeli, Lucae secundo , qui sic Deum in nativitate Christi celebraverunt. Paulus primae Corinth. nono dicit, neminem militare propriis stipendiis: igitur et ministros Evangelii dignos esse suis praemiis. Et 2 Corint. decimo dicit, se non secundum carnem militare: nec suae militiae arma esse carnalia, sed spiritualia. ubi non solum negat, se gladiis et hastis cruentam istam militiam militare, sed nec alioqui carnalibus affectibus indulgere, sua quaerere, pravisque consiliis ac machinationibus, aut etiam carnalibus quibusdam dotib. magni ingenii, eloquentiae aut eruditionis, cum adversariis pugnare: sed fide, constantia, precibus ad DEUM, patientia verbi Dei, et Spiritus sancti consiliis, et eloquentia et sapientia, cui nemo quantumvis eximius resistere possit. sicut et Christus suis talem commilitonem aut promachum pollicitus est.

MILLE, per abusionem ab Hebraeis usurpatur pro quovis magno, aut etiam infinito numero: sicut et Myrias apud Graecos et Hebraeos, et apud Latinos sexcentum. Sic cecinerunt puellae Israeliticae, 1 Sam. 18, redeunti regi ac exercitui obviam progressae, epinicion: Percussit Saul mille, et David decem millia. Sic et Paulus inquit 1 Corinthiorum quarto: Etiamsi habeatis decem millia paedagogorum. Et Deus ait, se servasse sibi 7000 virorum, qui non incurvaverint genua Baali: 1 Reg. decimo nono , et Romanorum 11. Sic aliqui intelligunt etiam, quod Deus Exod. 20 dicit in epilogo Decalogi, se facere misericordiam diligentibus se, in mille generationes: id est, in perpetuum. Ezek. 16, Decem millia veluti germen agri dedi te, et multiplicata es. Sic Rebeccae imprecantur fratres, Sis in millia millium: id est, habeas numerosissimam sobolem ac posteritatem. Principes super mille, primo Samuelis octavo : id est, praefecti qui habuerunt sub se mille milites, quos Romani vocaverunt Tribunos. Sic Isa. dicit, Davidi principi

Previous page

Next page


Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis1].
Powered by PhiloLogic

Creative Commons License
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom
Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.