825/826 parere, nihil efficere aut proficere maximo conatu ac labore Isaiae 26: Concepimus, doluimus (sicut parturientes) sicut si peperissemus ventum, salutes non fecimus. pro, maximam calamitatem crucemque sustinemus, neque quicquam efficimus, proficimus, aut ex hisce miseriis evadimus, licet gravissime laboremus ac sudemus. Concipietis quisquilias, parietis stipulam, spiritus vester absumet vos: Isaiae 33. id est, inanes spes expugnandae Hierosolymae concipitis, et tamen nihil efficietis: sed ista ipsa consilia ac furor vester, quo contra Hierosolymam concitati estis, perdet vos. Concipiunt laborem, et pariunt vanitatem: Isaiae 59, Psalmo septimo, Iob 15.. Utraque vox significat tum culpam, tum poenam. Labor enim alias active, conatum malorum in aliorum miserias directum significat: alias laboriosum ac difficilem, passive. Sic et vanitas alias rem nullius momenti notat, alias ipsam iniquitatem: sicut et Latinis vanitas utrunque notat. Potest ergo sensus esse: Maximo ac laboriosissimo conatu nihil proficient, irritus erit eorum conatus, vel nil nisi malum ac peccatum patrant: vel denique impiis consiliis conatibusque noxia et prava opera efficiunt. Cupiditas concipiens parit peccatum: Iacob. 1. id est, pravi affectus ac veluti perpetui aestus originalis malitiae, concipientes aliquam pravam cogitationem ac consilium, tandem patrant pessimum externum opus. Priusquam pariat decretum, Zoph. 2. id est, priusquam Deus incipiat sententiam suam contra vos exequi: seu, ut alibi inquit, priusquam exarserit ira eius. Parere, pro spirituali filiorum seu fidelium partu accipitur. Isaiae sexagesimosexto: Antequam parturiat, peperit: et antequam ei veniat dolor, enixa est masculum. Quis audivit tale, et quis vidit huic simile? Nunquid corripietur terra die uno, aut nascetur gens vice una? Parturientis dolores et angustiae, valde crebro leguntur in Sacris literis: quibus summi et acerbissimi dolores ac moerores, calamitatesque notantur. Hieremias capite trigesimo quaerit, an etiam pariant viri? Quod si non pariunt, inquit, quare habent tristem speciem parturientium? id est, tristes sunt, dolent, gemunt, exclamant, etc. Hac eadem metaphora etiam Paulus Rom. 8 utitur, cum dicit, totam rerum naturam ingemiscere et parturire: id est, maximo cum dolore ac molestia expectare liberationem, parturientis instar. Filioli mei, quos iterum parturio, usque quo formetur Christus in vobis. id est, quos maximo dolore ac solicitudine conor in viam reducere. Vide et infra in voce Praegnans.

PARS, in Sacris literis non paucas obscuras significationes habet. Significat vero crebro, non minorem quantitatem de maiori sumptam, ut respondeat toti, ficut apud Mathematicos, et etiam in communi sermone: ut cum dicitur totum esse maius qualibet sua parte, et omnibus simul sumptis aequale. Sed plerunque idem quod portionem alicui convenientem, aut etiam commodum vel incommodum, praemium aut poenam alicui competentem: de qua significatione primo loco dicemus, habet enim et alias plures. Divino mandato olim accidit, ut terra Chananaea divideretur in tribus et familias Israeliticas. Inde coepit unusquisque sua bona, aut etiam mala, vocare suam partem. forte et Spiritus sanctus huius locutionis autor est: quia Deus ille longe maximus paterfamiliâs, unicuique distribuit mala ac bona, ut ei videtur, aut etiam ut unusquisque [?: me--- ] est. Genes. 14 dicit Abraham ad regem Sodomae, Se nolle quicquam de recepta praeda accipere: tantum socii sui Aner, Eschol et Mambre accipiant partem suam: id est, portionem sibi debitam. Ad praedictam divinam distributionem respicit et Abraham, cum ad divitem Epulonem Lucae 16 dicit, Memento quod acceperis bona tua in vita tua, et Lazarus mala, quasi dicat, tuam partem aut portionem. In hac significatione dicitur Deus pars aut portio Ecclesiae, seu populi sui: et vicissim pius populus, dicitur Dei pars aut sors. Sicut superius diximus de voce Clerus. Nam plerunque impii nihil hic relinquunt piis, nisi Deum: alia omnia sibi rapientes. Prioris exemplum est Psalmo 16: Dominus pars haereditatis meae, et calicis mei. et Psalmo 73, Portio mea Dominus in aeternum. id est, omne bonum ac commodum, omnisque felicitas mea ex solo Deo meo pendet: ille est meus unicus thesaurus, et fons omnis boni. Thren. 3: Portio mea Deus, dixit anima mea: ideo sperabo in eum. Sic Psal. 142, Tu Deus es portio mea in terra viventium. id est, in altera demum vita expecto meam felicitatem. Exemplum posterioris est, quod Moyses dicit Deuter. 32. Nam portio Domini est populus eius, et funiculus haereditatis eius est Iacob. id est, solus hic populus vere colit, invocat et glorificat Deum. reliquae gentes colunt et glorificant diabolum. Portio aut pars Dei interdum ea praemia dicuntur, quae pii a Deo expectant: Iob 31. Quae enim portio Dei desuper, et quae haereditas Dei de excelsis? pro, [?: quae- ] nam merces obvenisset mihi, vel manet eos qui talia agunt? Aliquando simpliciter portio populi sancti, significat Deum, aut regnum eius, etiamsi nomen Dei non adiiciatur. Hierem: cap. 10, ubi dixisset quam vani et nihili sint dii gentium, subiecit: Non ut isti pars Iacob est. id est, Deus Israelis non est ita inane nomen. Quare mox sequitur: Sed est creator omnium, et Israel est virga haereditatis eius, cuius nomen est Dominus exercituum. Eadem prorsus verba sunt etiam cap. 51. Significat igitur nonnunquam pars Iacobi, Israelis, aut populi Dei, prorsus idem quod verus ac creator Deus. Contra, impiorum portio, idola et loca idololatriarum dicuntur: Isaiae 57. In politioribus lapidibus vallis pars tua, illi sunt sors tua. Nam fudisti eis libamen, et obtulisti hostias. Sic et in bonam partem dicitur Psal. 119, Portio mea Domine, dixi, custodire legem tuam. Pars impiorum, dicuntur variae poenae et castigationes temporariae et aeternae: Iob 2 et 27, Haec est pars hominis impii. id est, haesunt poenae. Psal. 10. Ignis, sulphur et spiritus procellarum, pars calicis impiorum: id est hisce praemiis Deus eos ornat et honorat. Sic Deus Hieremiae 13 dicit ad Iudaeos: Haec sors tua, et pars mensurae tuae est a me, dicit Dominus. Isaiae 17. Haec est pars praedantium nos, et sors diripientium nos. id est, sic illi castigabuntur a Deo. Sic et Demosthenes dicit, in communibus omnium gentium calamitatibus, etiam Atheniensibus suum ἐπιβάλλον μέρος , id est ratam, aut convenientem illis portionem contigisse. utiturque eodem vocabulo, quo perditus filius, suam portionem haereditatis poscens. Verba eius sunt haec: τὸ δὲ προσκροῦσαι, καὶ μὴ πανθ' ὡς ἠβουλόμεθα ἡμῖν συμβῆναι, τῆς τῶν ἄλλων ἀνθρώπων τύχης τὸ ἐπιβάλλον ἐφ' ἡμᾶς μέρος μετειληφέναι νομίζω τὴν πόλιν . Partem alicuius esse in aliqua re, est, eum illa potiri ac frui, sive bona sive mala sit. Ios. 22. Dicent cras filii vestri filiis nostris, Non est vobis pars in Iehova. pro, Iehova, eiusque religio, providentia ac beneficia, nihil ad vos pertinent. 2. Sam. 20, Non est nobis pars in Davide: id est, nihil ad nos David, eiusue imperium. Act. 8, Non est tibi pars, neque sors in verbo hoc. id est, Simon mage nihil ad te Evangelium et regnum caelorum pertinet, cum tuum cor non sit rectum coram Domino. Apoc. 20. Beatus et sanctus, qui habet partem in resurrectione prima: in hoc non habebit potestatem mors secunda. Et mox sequenti: Pars eorum erit in stagno. id est, felix ille, qui in hac vita liberabitur morte spirituali per redemptorem Christum. Psalm. 141, Pars mea in terra viventium. Similis illa phrasis Latina est, Apud aliquem in aliqua parte haerere. Partem alicui, aut alicuius esse cum aliquo, est, eadem sorte ac conditione frui, sive bona sive mala, aut alioqui eis esse coniunctionem et

Previous page

Next page