Croatiae auctores Latini: inventa  
   domum |  qui sumus |  textus |  auxilia |  tolle, lege! |   
Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis1].
Previous page

Next page

-- 464 --

903/904 faciunt. Sic dicitur Hab. 3, plenam esse terram laude Dei. Et supra diximus, plenam esse terram gloria Dei. Plenum esse ira aut furore Dei, alias active accipitur. Sic dicit Ieremias cap. 6, se plenum esse furore Dei, ut vix continere possit, quo minus effundat eum super parvulos ludentes in platea, et super chorum iuvenum. id est, se adeo irasci iusto zelo, ac comprobare iram Dei erga eum populum, ut vix continere possit, quominus exitium imprecetur etiam maxime innocenti ac florenti parti illius coetus. Contra Isa. 51, passive accipi tur: Filii tui moerore affecti iacuerunt in capite omnium platearum, sicut bos sylvestris irretitus, pleni furore Domini et increpatione Dei tui. Domus erat plena maiestate Dei, Isa. 6. id est, illa quasi nube, quae circumambibat Deum. Plenus benedictione Dei, Deut. 33. id est, favore et beneficiis Dei. Naphtali satur est divino beneplacito, et plenus benedictione Domini.

PLEROPHORIA, Graeca vox πληροφορία est. Etsi autem non sit haec vox usquam in Latina Sacrarum literarum versione, nec mei instituti sit Graecas voces explicare: tamen cum magnus sit eius usus in Novo testamento Graeco, et fidei naturam praeclare explicet, dicam aliquid de ea. Significat haec vox Paulo, aliquid pleno animi motu agere: ut cum refertur ad plenam noticiam, Rom. 14. Unusquisque in proprio sensu πληροφορείσθω , certa noticia constituat, pleno animi assensu statuat. Item ad actiones aliquas externas: ut 2. Tim. 4. Ministerium tuum πληροφόρησον id est, constanter et ardenter perfice. Ibidem, ἵνα δι' ἐμοῦ τὸ κήρυγμα πληροφορηθῇ . id est, ut mea opera praedicatio Evangelii diligenter ac serio promoveatur. Item ad fiduciam ac spem, ut Hebr. 6, Cupimus autem unumquemque vestrûm idem praestare studium πρὸς τὴν πληροφορίαν τῆς ἐλπίδος , ad constantem et firmam spem usque ad finem. Ex his exemplis apparet, πληρο-φορεῖν significare pleno animi assensu ac motu aliquid agere. Potissimum tamen dicitur de certitudine noticiae practicae, ac ei coniuncta fiduciae aut spei. ut Roman. 4, πληροφορηθεὶς , quod id quod Deus pollicitus erat, etiam praestare possit. id est, firma et constanti fide statuens, quod Deus et possit et velit ea facere, quae erat pollicitus. Est autem dictio haec plane Graeca. nam et Isocrates ea utitur in τραπεζητικῷ. Ἐμέ δέ πολλῶν ἀκουόντων ἔξαρνον πληροφορηθεὶς γεγονήσθαι, μηδὲν κεκτῆσθαι : ubi itidem magnam noticiae certitudinem significat. Porro quoniam saepe utiliter Etymologiae ac primariae significationes inquiruntur, eo quod aliquanto penitius vis ac natura vocum ea ratione perspicitur, breviter de huius quoque vocis origine dicemus. Opinor hanc vocem hic metaphorice poni. Nam nec proprie, nec in alia aliqua figura, quantum quidem animadvertere possum, hic accipi potest. Sumptam autem opinor metaphoram a navibus cum plenis seu inflatis velis incitatae feruntur. Ex qua ratione similitudinis et proverbium, Plenis velis navigare, ortum est: ac de eis dicitur, qui toti et veluti proni in aliquid incumbunt, aut alioqui felici cursu fruuntur. Ad hanc similitudinem videtur et Cicero allusisse in oratione pro Murena, inquiens: Cum contento cursu, acerrimis ducibus, hostium classis spe atque animis inflata Italiam peteret. Est enim quaedam convenientia navium plenis velis navigantium, et animorum plena persuasione ac spe aliquid concipientium et agentium, aut in aliquid prorsus incumbentium: sicut in hoc ipso exemplo apparet. Nam perinde ac naves illae plenis vel inflatis velis recta et celerrimo cursu in Italiam contendebant: ita etiam hostes, opes Italiae tam firma spe diripiebant et partiebantur. Eadem porro ratio est et fidei. nam et illa verbo Dei ac Spiritu sancto, nostro spiritui testimonium perhibente, quod filii Dei simus, confirmata, sic plena fiducia ac spe misericordiam Dei, remissionem peccatorum ac alia dona sibi rapit ac vendicat. Et quemadmodum eiusmodi naves celerrime currentes nusquam haerent, non circumspectant scopulos, syrtes et saxa latentia, sed rectissimo cursu antrorsus tendunt (sciunt enim se in alto navigare) sic et fides nusquam haesitat, non claudicat, non diiudicat (ut Scriptura loquitur) dubia, num hoc an illud sequendum sit: non ubique trepidat: sed immota veritare verbi divini, promissionibus Dei ac Spiritu sancto Abba pater clamante, inflata et incitata, recta contentissimoque cursu in Deum placatum ac promissa bona fertur. Alius porro quidam sic de hac voce annotat τὸ πληροφορεῖν non declarat τὸ πληροῦν . id est implere: sed plene certiorare, ut saepe loquitur Ulpianus Iureconsultus: unde πληροφορέσθαι cum ad personam refertur, significat certiorem ab aliquo fieri, ita ut de re quapiam nulla sit amplius dubitatio. Sin autem ad res ipsas accommodetur πεπληροφορημένα πράγματα dicuntur, quae certis testimoniis ita sunt comprobata, ut de iis ambigi non possit, nisi quis velit apertam veritatem inficiari. Inde factum, ut Paulus πληροφορίαν vocet, partim quidem testimonium illud Spiritus sancti, per quem in corda electorum effunditur dilectio, qua nos Deus dilexit, cum peccatores essemus partim vero illius testimonii efficaciam in nobis, cuius vi scilicet certo scimus fore, ut nihil nos possit separari a dilectione illa, qua nos Deus in Christo dilexit ab aeterno. Cui πληροφορία coniuncta est πεποιθήσει illa, quae facit ut in mediis afflictionibus gloriantes, cum fiducia clamemus, Abba pater. Sunt autem hi proprii et peculiares in electis effectus fidei, a qua Fideles appellamur.

PLUERE, et Pluvia, ירח primum habent quasdam locutiones proprie accepta, deinde figurate. Plena matutina, aut Tempestiva, ac Serotina, crebro legitur in Sacris. Non autem significat haec locutio pluviam [?: --ne ] aut vespere decidentem: sed Matutina aut Tempestiva pluvia est, quae cadit mox facta semente, quae ad radicandum ac nascendum est segeti necessaria. Serotina autem pluvia est, quae spicas iam agente et grana formante segete cadit, cum ei est maxime necessaria humectatio et alimentum. Deut. 11, Ierem. 5. Ioel. 2. Pluvia spontaneitatum, aut munificentiarum, est pluvia larga, et tamen salutaris: per metaphoram autem crebro omnia spiritualia faventis Dei beneficia denotat. Psal. 68. Ioel. 3. Pluutam liberalitatum levabas Deus, tu haereditatem tuam exhaustam reficis. Pluvia benedictionis, Ezech. 34, Faciam descendere pluviam in tempore suo: [?: pl- ] benedictionis erunt. id est, salutares frugibus, et [?: ] rei noxiae. Pluvia crebro comparatur rebus valde exoptatis et salutaribus. Iob 29, Expectabant me [?: -el--- ] pluviam. Solent enim agricolae, praesertim in illis locis ferventibus, saepe ingenti desiderio pluviam de fide rare. Benevolentia regis veluti nubes pluvia serotinae. Proverbiorum 16. id est, tam desiderata, salutaris ac grata. Veniet Meschias tanquam imber nubis, et de pluvia serotina et temporanea terrae. Hos. 6. id est, perinde desideratus ac salutaris in spiritualibus, sicut pluvis in externis, praesertim frugibus. Aliquando contra, cum re ingrata et noxia comparatur. ut pluvia in messe, sit stulto non convenit gloria, Proverbiorum 26: Quia pestivo tempore per trimestre non solet apud eos pluvere, ut est in primo Sam. 11. Noxia etiam esset eis pluvis, cuius ad collectionem et triturationem, quam illi sub dio faciunt, et ubi est necessaria aristarum siccitas ad excussionem granorum: tum etiam, ne in illo calore accedente madefactione, mox incipiant putrescere fruges et stramen. Anima benedictionis impinguabitur, et inebrians etiam ipse compluetur. Proverbiorum 11. pro, qui aliis benefacit, accipiet a Deo beneficium. Pluvia nonnumquam

Previous page

Next page


Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis1].
Powered by PhiloLogic

Creative Commons License
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom
Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.