965/966 montibus, plantabunt plantantes, et profanabunt. In hac significatione Profanum vulgo, et etiam apud erudiriores scriptores plerunque accipitur. Sic saepe profani dicuntur omnes non consecrati. Posterior significatio est, cum rem immunda ac contaminatam notat. Mulierem prophanam, aut meretricem non accipiant sacerdotes. Levit. 21. bis repetitur. Sic Latini quoque saepe sceleratos ac nefarios homines prophanos vocant. In hac significatione usurpatur etiam in Novo Testamento. Hebr. 12, Ne quis sit inter vos fornicator aut profanus, sicut Esau pro unico edulio vendidit primogenita. Sic 2. Tim. 2, Profanas vocum inanitates cohibe. Idem dicitur 1. Tim. 6. Tertia, quaedam metaphorica significatio est, cum indicat rem aut personam omni sua priori dignitate privare, in terram abiicere, et veluti omnib. contemnendam ac conculcandam proponere. Psal. 89. Abiecisti pactum servi tui, profanasti in terram diadema eius. id est, ludibrio et iniuriis omnium exposuisti. Est significatio et phrasis contraria illi, cum Romani suos tribunos sanctos, aut moenia sancta vocarunt. id est, in violabilia, et omni honore et quasi religiositate persequenda et tractam da Isa. 23, ut prophanaret superbiam omnis gloriae. id est, abiiceret, et contemptos redderet nos qui superbi ac potentes fuerunt. Sic Aen. 11.

Quos Acneada bello fecêre profanos.

Dicitur et Dei pactum, tabernaculum ac templum profinari, simili ferme significatione, idque tum a Deo, tum et ab hominibus. Psal. 89. Non profanabo pactum meum. quod mox exponit, inquiens: Et quod egressum est de ore meo, non mutabo. Vide sequentia prolixius, ubi illam profanationem plenius explicat. Dicuntur et homines foedus ac praecepta, aut etiam templum Dei profanare, cum violant, et non religiose observant. Psalm. 89. Si filii eius iustificationes meas prophanaverint, et praecepta mea non custodierint. ubi idem bis dicit. Ezec. 23. et 2. Esd. 13, Sabbata mea profanaverunt. Sic Levit. 19. dicitur is sacra profanare, qui tertia die de oblatis comedit. Levit. 10. et Ezec. 22 praecipitur, ut sacerdotes discant accurate distinguere inter sanctum et profanum. ubi alluditur quidem ad illas externas res in sacrificiis, et alioqui sanctas et profanas habitas: sed indicatur, eos debere inter vera ac spiritualia sancta et prophana distinguere, nempe inter peccata et recte facta, et praesertim inter vera et falsa dogmata. Quo etiam illud Prulinum ὀρτοθομεῖν , id est recte secare, spectat.

PROFERO verbum itidem perspicuum est. Nu. 13. Protulerunt infamiam terrae, quam exploraverant. id est, sparserunt rumores tristes de illa terra, infamarunt eam apud vulgus. Gen. 14. est clare tum in Hebraea, tum et in Vulgata, quod Melchisedec protulerit panem et vinum exercitui Abrahami: et tamen quidam violenter pervertunt textum, quasi sit Obiulit: ut suam commenticiam oblationem Missae tueantur.

PROVICISCOR, inde Profectiones. Saepe in posterioribus tribus libris Mosis fit mentio profectionum populi Israelitici: ubi ea vox significat progressiones illius populi in deserto, seu itinera ab aliis locis ad alia, ubi aliquandiu commorati sunt, Deo eos ducente per columnam ignis aut nubis: quae fuerunt 40: Numer. 33. Lapis profectionis. 1. Reg. 6. id est, importatus, advecticius, externus.

PROFUNDUM habet quasdam metaphoras nonnihil obscuras in Sacris literis. Primum enim significat gravissimas miserias ac difficultates, et calamitates [?: ] : quo spectant etiam Latinae metaphorae obrui, immergi, emergere ex malis aut difficultatibus. Veniunt [?: ] istae metaphorae a corporeis immersionib. in aquas aut latum. Psalm. 88. Posuisti me in lacu inferiori, in tenebris, in profundis. Quod alludit ad illos eorum subterraneos carceres, in quales etiam Ieremias fuit proiectus, ita ut in lutum immergeretur: cap. 38. Sic Psal. 130. clamat Psaltes: De profundis clamavi ad te Domine, domine exaudi orationem meam. Psal. 69. Non inundet me decursus aquarum, nec absorbeat me profundum. id est, summae aliquae calamitates, potissimum a persecutoribus imminentes. qua metaphora ille Psalmus saepius utitur. Secundo, Profundum aliquando significat aliquid valde abstrusum, occultum, sapiens, aut etiam astutum, malitioseque cogitatum ac subornatum. Nam et in bonam et in malam partem accipitur. Sic dicitur 1. Cor. 2, Spiritus omnia scrutatur, etiam profunda Dei, id est, intimas cogitationes ac secreta consilia, sive in maximis mysteriis, sive in summis rerum difficultatibquo saepe Ecclesiam suam veluti ad mare rubrum, aut etiam in medium eius adducit. Psal. 92, Quam grandia sunt opera tua Domine, valde profundae sunt cogitationes tuae. Sic huc alludens Paulus Rom. 11. exclamat: O profunditatem divitiarum et sapientiae Dei, quam inscrutabilia sunt iudicia eius, et impervestigabiles viae eius. Dan. 2. Profunda et abscondita revelat Deus. Prov. 20. Aquae profundae consilium in corde viri, at intelligens vir exhauriet illud. id est, deprehendet quid adversarius spectet, aut quorsum tendat suis aliud simulantibus actionib. ac sermonibus. In malam partem, de astuta malitia, Psal. vigesimo. Vae iis qui profundi sunt, ut a Iehova abscondant consilium. id est, qui conantur non tantum hominibus, sed etiam Deo ipsi abscondere consilia sua, eique imponere mirabili specie pietatis ac iustitiae. Mox enim textus semet exponit addens: Et sunt in tenebris opera eorum. et dixerunt, Quis videbit? cuiusmodi fuerunt machinamenta opprimendarum piarum Politiarum, et corrumpendae religionis nostro tempore. Hinc deductum verbum Hebraeum הפמיק Heemik, profundare, Oseae 5. 9. Iere. 49, quod quidam exponunt per profundare consilium, id est, astutum consilium reperire, de quo ego meam sententiam mox subiiciam. Tertio, Profundum significat quasi copiam ac potentiam: sicut Rom. 8 Paulus ait, quod nec sublimitas nec profunditas nos abstrahere poterit a dilectione Dei. Hinc est quod profundum significat etiam immensum chaos peccatorum, sicut Proverbiorum 18. Vulgata habet: Impius cum in profundum peccatorum venerit, contemnet. Hinc quoque venit, quod Profundare significat augere. Isa. 31. Revertimini unde profundastis defectionem filii Israel. id est, ab ista defectione, in quam vos tam profunde immersistis. Sic puto loca Hoseae 5 et 9, item Ier. 49, de immensa profunditate, aut magnitudine idololatriae accipienda esse. Quarto, significat profunditas aquarum, copiam bonorum: quia copiosa aqua in illis ferventibus et aridis locis fuit maximum bonum. Ezec. 34. An parum vobis est, quod profundas aquas bibatis, quôd etiam reliquam aquam perturbatis? In cap. 32. eiusdem Prophetae exponunt de tranquillitate ac puritate aquae, quia profundae aquae non perinde arrodant terram, minori impetu fluentes: aut etiam ob copiam non perinde contaminari facile ac perturbari queant. Prover. 18. Aquae profundae verba oris viri, et sicut flumen effluens fons sapientiae. Id est, sapiens et eloquens vir abundat amplissimo et salutari thesauro quem hominibus communicare potest. Profunda aquarum significant alueos, aut fundum. Profunda aquarum apparuerunt. Psalm. 18. et 2. Samuel. 22. Confundentur profunditates fluminis. Zachar. 10. Transibit tribulatio in mari fluctus, et confundentur omnes profunditates, fluminis. id est, Aegypti gloria, potentia ac opulentia tolletur. Sicut sequitur: Et deponetur superbia Assur, et sceptrum Aegypti auferetur. Proiecisti me in profundum maris, inquit Ionas 2. Quod quid significet, ex eius historia notum est. Simili locutione, sed significatione longe alia, inquit Michaeas: Proiecisti in profundum

Previous page

Next page