385 Si hic liberet corruptelas verborum in versionibus sacrarum Literarum, et inde exortos gravissimos errores recensere, longissimum catalogum recitare possemus. Sed tamen fidei faciendae gratia aliquot tantum voces aut loca Scripturae brevissime percurremus.

Error, et longe gravissimus omnium Graecorum Chronicorum, quod iam septimum millenarium a condito mundo numerant, inde potissimum exortus est, quod Gen. 5 aliquoties Meath centum singularis numeri, pro Meoth pluralis olim versores eorum acceperunt. Ubi ex re parva, nempe unica vocula, longe maximus error est exortus.

Idololatria invocationis sanctorum, valde confirmata est illa depravatione primae ac illustrissimae promissionis de Christo, quod inscitia linguae, Ipsa conteret caput serpentis: pro ipso semine converterunt. Unde simul etiam prima et amplissima promissio, atque adeo fons promissionum de victoria et liberatione Meschiae obscurata, vel etiam pene funditûs sublata, aut certe ad mortuos hoies est translata.

Hanc eandem idololatriam confirmant Papistae perversione dicti lacob Gen. 48, Invocetur nomen meum super pueros hosce: cum eos tantum a se cognominari ut filios adoptivos praecipiat.

Sic massam tuentur illa corruptela loci Gen. 14, Melchisedech obtulit panem et vinum: cum in Hebraeo sit clare, Protulit aut deprompsit hozia חוציע .

Eadem ratione imperiti linguarum sophistae fecerunt ex matrimonio sacramentum, quia vulgata versio Eph. 5, vertit vocem μυστήριον sacramentum: cum ea vox longe latius pateat, et Paulus dicat, Mysterium esse coniunctionem Christi cum Ecclesia, non hominum coniugium.

Simili occasione errant gravissime pontificii in interpretatione Legis, quod cum ea prima specie tantum externas actiones imperare aut prohibere videatur: ut honorandos parentes, non occidendum, furandum, adulterandum: illi non intelligentes synecdochen Hebraeam, putarunt solam externam disciplinam a Decalogo flagitari, eamque nobis esse iustitiam coram Deo. Ex qua legis ignoratione tum originalis, tum et actualis peccati, atque ita etiam totius redemptionis et Meschiae inscitia est consequuta. Cuius synecdoches ignoratione, etiam Vuittebergae olim absente viro Dei Luthero, Carolosta dius ex dicto, In sudore vultus tui comedes panem, damnationem omnium studiorum ac liberalium artium extruere, et ad mechanicas aut βαναύσους deficere voluit.

Sic Papistae vocem Pecccatum tantum de singulis pravis factis accidentibusve Latine aut etiam philosophice accipientes, Gratiam de inhaerentibus virtutibus intelligentes, Iustificationem ad Latinam etymologiam iustum facere expendentes, Fidem de professione aut noticia doctrinae accipientes, et non intelligentes aut scrutantes nativam Hebraeamque harum vocum significationem: ubi Peccatum omnia cum lege Dei pugnantia, et maxime ipsum pravum, Deoque inimicum cor et distortam mentem ac imaginem diaboli, Gratia gratuitum favorem, Iustificatio absolutionem, aut peccatorum iniustitiaeve condonationem: Fides autem affectum aut constantem motum animi cum Deo per mediatorem de reconciliatione agentem significat.

Hasce, inquam, illi primarias voces foedissime invertendo, totam Christianam doctrinam de peccato originali, libero arbitrio, iustitia, fide, invocatione, officio Christi et iustificatione, nova obedientia, ac bonis operibus prorsus perverterunt.

Sic vocem Perfectionis in dicto Col. 3, Charitas est vinculum perfectionis, non intelligentes integritatem aut coniunctionem partium significare: inde operum iustitiam statuere, tanquam illa demum nos vere perfectos ac iustos reddant. Sic et saepe alias eadem illa vox τέλειος תמים non summam perfectionem, sed tantum integritatem aut sinceritatem in Sacris Literis significat.

Sic nunc in controversia de libero arbitrio quidam gravissime hallucinantur, humano more intelligentes voces istas: Auxilium cum aliquo aliquid posse, aut nihil posse sine eo. Verum ad Scripturae proprietatem eas debebant expendere, ubi auxilium Dei pro tota causa liberationis ponitur, et Christo perinde vox Sine Iohan. 15 omnem bonam vim homini adimit, solique gratiae ipsius adscribit: ac palmes prorsus nihil est, aut potest sine vite, sed omnia inde habet, vivit, ac urget.

Sic in controversia de Evangelii definitione, proprietate ac discrimine a lege, in eo aliqui peccant, quod volunt cernere vocem Evangelii aliquoties in Scriptura totam doctrinam significare, ut se author eius definitionis, Anno 1548 in disputatione Isinderi, et in quadam declamatione de Ecclesia publice declaravit. Nolunt item videre in dicto, Lucae ultimo, unde ea definitio sumpta est, vocem Poenitentiae solam contritionem significare, quodque fides sub adiuncta praedicatione remissionis peccatorum contineatur. Item, quod volunt nec ipsi quidem, sicut nec Papistae, in Decalogo Synecdochen Hebraeam intelligere, eoque pueriliter somniant in Decalogo reprehendi tantum actiones ibi expresse nominatas: et denique quod nolunt expendere vocem Iohannis Apostoli, qui dicit, peccatum esse ἀνομίαν ideoque nihil pro peccato habendum, quod non pugnet cum lege, et vicissim reprehendatur ac oppugnetur a lege, quare omnia peccata necessario argui a lege.

Haec vero una vox ἀνομίας , eo loci ineptissime et obscurissime ab interprete veteri reddita, Papistarum supra indicatum errorem de peccato clarissime redarguit, ut hic unica vocula duos gravissimos errores, de natura peccati, et discrimine Legis ac Evangelii, recte expensa tollere queat: tantum beneficium cognitio linguarum mortalibus in religione praebere potest.

Paucorum verborum prava versio saepe integra capita Scripturae obscurat ac pervertit: ut Psal. 2, Apprehendite disciplinam: pro, Osculamini filium: et 51, Incerta sapientiae manifestasti: pro, absconditam sapientiam revelasti mihi. Sic in Psalmo, Nisi Dominus aedificaverit: vetus versio, Flii excussorum, prorsus non intelligitur. Ac secuta est alia recentior, quae vertit, Filios iuvenes: quae et ipsa impegit. Vox enim בנינעורים , filii iuventutis, significat filios in iuventute parentibus natos: sicut uxor iuventutis aut adolescentiae, Esa. 54, et Malach. 2, iuvencula a iuvene ducta, Graecis κουριδίη ἄλοχος . Sic dies et peccata iuventutis aut adolescentiae: sic filii senectutis, in senectute nati, Genes. 37. Eos igitur demum filios dicit

Previous page

Next page