Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Severitan, Ivan Polikarp (1472 - c. 1526) [1509], Solimaidos libri III, versio electronica (), 1154 versus, verborum 9287, Ed. Irena Bratičević [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; poesis - carmen; prosa - epistula - praefatio] [word count] [severitanipsolimaidos].
Fluctibus errantes terras casusque virorum Iuppiter hoc reparat gentem miseratus iniquam. [ERROR: no reftable :]Cessat diluvium. Jam mare littoribus patuit, de gurgite vasto Pallida surgit humus collesque exire videntur, Jam Phoebus radios pulsabat vertice ab alto [ERROR: no reftable :]Hortatur Deus Noemum ne oberret aliorum exemplo. Obruta criminibus, proh, magna cacumina montis Parnasi et liquida coelum post luce serenat 5 Cuncta Deus, vastis quae quondam merserat undis. Aequora sulcantem cymba vocat almus Olympi Juppiter innocuum cultorem numinis alti Ipse Noe, dicens: “Vidisti, quot mala passum Est genus humanum, me spreto, mente maligna? 10 Talia ne facias, tuto sed tramite duces [ERROR: no reftable :]Trinitas et unitas Christiana et personarum distinctio. Ecce tuos gressus!” Tanto jactura dolori Omnibus instabat, coeli qui sidera torquent, His quibus est solum semper stans conscia virtus. Ipse Deus Pater, et Natus Genitoris imago 15 Continue degens secum, quibus astat ubique Spiritus ille Sacer, qui sancto flagrat amore c-r Pectora mortalis generis, quod vota reservat Illius, proh, tantum solus originis ordo His extat nec dantur tetra prementia tale 20 Tempora divinum numen, quae servat anhelis Phoebus equis. Idem semper sunt, omnia tandem Perpetuo curant, nulla variante senecta [ERROR: no reftable :]Deorum concilium pro reparatione humani generis. Ipsos. Quo Superum subito fit concio divûm Juppiter hos tristis, qui saevas fulminat iras, 25 Talibus alloquitur dictis: “Mea dulcis imago, Nate, Deus, semper puri lux alma Tonantis; Spiritus, aeterno qui Nos et cingis amore, Ne pigeat vos me nunc blandis auribus omnes Audire et nostrum sensum firmare profundo 30 Ore Deus: nostram mentem timor angit amantem, [ERROR: no reftable :]Quid est filius dei et quid spiritus sanctus. Heu, mundum miserum scelerato crimine gentis Ut patuit, qui vastis nunc jacet obrutus undis! Sed superest unus tantum, qui semper adorat Nos bene fatidicamque Themim per saecula felix 35 Ille Noe latitans cymba depressus ab undis Vellem prole sua clara reparare nefandum Hoc genus et nollem postremo visere mortem Humani generis, sed quisquis sanus haberi Optaret sanctus coelestia regna videre, 40 Floribus et vario semper florentia cultu, Posset decrevi; longo fructurus et aevo Inspiciens me canos vivax proferat annos”. Voce probant omnes quae dixit Conditor aevi. paraCui jussit subito Deus, ut de conjuge casta 45 c-v Ad littus veniens repararet semine puro Mundum, quod nunquam maculaverit ipse Cupido. [ERROR: no reftable :]Reparatio humani generis. Jussa Dei complent; reptat generosa propago, Ac si Cadmaeo generaret semine proles. At gens posterior cepit pejora profecto 50 [ERROR: no reftable :]Scelera posterioris Templa silent, arae et modico fumantia thure Sidera suspiciunt, tenuit delubra sacerdos Vanus inopsque Dei magni, stat vera fateri. [ERROR: no reftable :]Nulli est certa fides. Nusquam tuta fides, nec spec est certa sodali; 55 Non nisi fictus amor cinxit longo ordine gentes. Heu Myrrha infelix, foedas pharetrate Cupido [ERROR: no reftable :]Luxuria Te Duce jam lectum, quo natam turpis adulter [ERROR: no reftable :]Fraus ubique Ipse Parens novit scelerato cognitus Orbi. Sub juga jam positus bos scindit vomere collem, 60 Pravus et inculto tellurem vertere rostro Rusticus haud cessat, fallax hoc tempore surgit Mercator, nulli splendescunt lumina coelo, Bella furore ruunt, jam coeli sidera cuncta Cessere horrendo Marti, qui tecta minaci 65 [ERROR: no reftable :]Bella ruunt Cauda perlustrare poli chelasque videtur Detegere ostenditque suae mox brachia librae. Castra virum reboant studioso murmure belli: Corrigit hic hastam miles gladiosque cruentos [ERROR: no reftable :]Bellicus apparatus. Miles sollicitus monstrat facilesque sagittas 70 Ille probat dirae captus dulcedine praedae. Jam galeam capiti norunt imponere cuncti, Fama volat, bellum in omni consistere parte. cii-r Vertice crista tremit, phaleris tegit ille ferocem Miles equum fraenans, coelum tonat omne tumultu. 75 Inscius, heu, proprii fati studet ille recurvus Verberare cavum unguem; post docet ipse magister Ferratos aptare pedes textamque catenis Loricam vendit, tantus furor omnia terret. Ostendit pictum clypeum sibi divus Apelles; 80 Ocrea femoribus parta est, tibiamque pedemque Qualiter hic armet, docuit cupidusque nefandi Jam sceleris miles proclamat praemia belli. paraFelix cepit Arabs validissima perdere regna, Urbibus exhaustis flevit Panchaica tellus, 85 [ERROR: no reftable :]Variarum gentium lapsus. Errat jam Parthus, spoliato ex hoste trophaea Indus portabat, madidavit sanguine Hiberus, Vicinas gentes deflet Septentrio natos. Antiochus Pyrrhusque ferox variusque Jugurtha Alter in alterius cepit consurgere damnum. 90 [ERROR: no reftable :]Pharao demergitur. Mose bono pharao Rubri maris obrutus undis Perditur, hostiles rapiunt in littore praedas Gentis Apellaicae populi: tumet illa cruore. [ERROR: no reftable :]Romae casus et Carthaginis. Roma potens quondam imperio et felicibus armis, Qua duce Carthago ingemuit, per saecula nomen 95 Hesperium fugiens. Heu, magna incendia flagrant Orbem! Quo viso penitet fecisse superbum [ERROR: no reftable :]Consumabitur mundus igne Hoc genus ecce Deum: decrevit mittere vates, Praedicant, quod totus claro mundus ab axe Concipiet flammas ni caelum et sidera norint 100 Adventumque Dei memorent, mirabile dictu, cii-v Qui mare, qui caelum, terras, qui sidera torquet. Post hoc namque Deus, terris populisque superbis Virginis os intrans, violans nec claustra pudoris [ERROR: no reftable :]Christi dei ortus. Semine divino conceptus, venit ab alto 105 Cardine coelorum, qui viribus occupat orbem. paraNunc nunc ex Helicone sacro date, turba sororum, Praedulces fontes liquidum et praebete liquorem, Quo sitiens nostrum os possim perfundere, nuncque Saxa movens citharam pulset crinitus Apollo. 110 Post longum tempus nam nobis ultima venit Ecce salus quondam crebris concussa procellis. Ipse canam Numen tantum semperque fatebor, Multorum gemitu quod venit Conditor aevi [ERROR: no reftable :]Nascitur Christus ex virgine Exit qui tandem spes saecli magna futuri Viscere virgineo, quam primo nuncius alto Aethere demissus docuit quae cuncta futura Sint mundo: miseri semper gaudete, fideles, [ERROR: no reftable :]Ortus stellae. Adventante Deo, careant singultibus omnes. 120 paraFama volat, puerum divina stirpe creatum, Stella facem ducens multa cum luce cucurrit Insolito vaga signa ferens, sed lucida coelo [ERROR: no reftable :]Adventus magorum. Agnoscunt subito reges Orientis et omnes Esse ferunt facinus clarum, quo missus Olympo 125 Est natus Christos nostro pro crimine sanctus. Felices Arabes, Panchaeaque rura relinquunt, Venerunt Solymam noscunt Bethlemia prata. Muneribus sacris post sanctum sidus adorant, ciii-r Mirantur tenerum faciemque agnoscere parvi 130 [ERROR: no reftable :]Christi nati humilis locus. Concupiunt pueri: servatur Conditor ingens Foemineo panno, cunabula parva salutis Prospiciunt nostrae, pulchro vagiente puello. Inspiciunt sacros postes, quos servat anili Posteritate senex, mirantur fronte superba 135 Leve puerperium, proh, lac quoque Virginis almae! [ERROR: no reftable :]Apparitio Christi Augustus Caesar ductu monitisque Sybillae Fatidicae, cui dixit, semper Roma superba, O decus aethereum, Puer, o stirps clara Tonantis, 140 Contribuet sedem purique vocabitur ara [ERROR: no reftable :]Ara caeli quare vocatur locus ille. Iste locus coeli; hic sub nomine Virginis almae, Matris namque tuae surget de marmore templum. paraHis visis genua inclinantes talia dicunt: “O dea, quae celsi Genitrix et Sponsa Tonantis 145 Diceris et qua semper nobis atria coeli [ERROR: no reftable :]Oratio magorum ad virginem. Ampla patent, nostras nunc aure resumere mentes Ipsa velis facili, spes omnibus una salutis: Ad Te nunc supplex lacrymansque gemensque recurrit Regum turba, tuo Nato per saecula, Virgo, 150 Subdita; commenda miserum genus, inclyta Mater, Portus et aura, veni, te janua clausa tyranni Perpetuo stabit, populo succurre cadenti. Cymbula, ni faveas, media mergetur in unda Et rapidus vortex magna caligine plenus 155 Auferet ecce ratem; Virgo, duc, alma phaselum”. ciii-v Infans laetus erat blande suadente Maria, Gaudent hi Puerum vagientem cernere cunis. Prosequitur dictis: “Sidus Maris, inclyta Virgo, Undantes fluctus tempestatesque sonoras 160 Surgentis compone Deo, sanctissima Virgo, In tua regna freti; premitur formidine magna Humanum genus, o spes fractis unica rebus, Sancta Parens Domini, nos per freta mota misellos, Et fragilem cymbam, sancto generata sub aevo, 165 Tu rege, tuque simul sis nobis lumen ab illo, Aequoris insani rapido correpta sub aestu Ne bibat humorem nunc nostra carina profundi. Ecce natant fracti passim sub et aequore naves, Atque Noti feriunt saevi, proh, carbasa plena. 170 Heu heu, luctantes clavo spoliata per undas Semisepulta ratis fertur mihi, Virgo beata! Jam jam submersos solita pietate misellos Eripe, namque potes nos sub statione locare. Te duce deficiet Juno, nec thura feremus 175 Jam Veneri, nec eris nobis, pharetrate Cupido, Ultra quippe Deus, sed magnus Conditor aevi Perpetuo nostris dabitur venerandus in aris, Cui semper coeli terraeque altaria fumant Certe thure sacro, quod fert Panchaica tellus. 180 Et tibi multa cadet valida percussa bipenni Hostia, si reduces nos in loca tuta repones”. Sicque valedicunt Puero: “Sanctissime regum!”, civ-r Disceduntque suis laribus, quo regna Sabaea Palmiferosque Arabas cernant felicibus astris. 185 [ERROR: no reftable :]Herodis rabies in Christum. paraAudita fama Pueri tunc saevus Herodes, Qui solus dici voluit rex inclytus orbis, Virginis inquirit prolem et genus omne futurum Ense ferit, teneros infantes vulnere diro Occidi jussit, quo ignotum perdere posset. 190 [ERROR: no reftable :]Exilium virginis et peregrinatio in Humana nutritur cinctus carne Puellus, Ipse Deus sine fine manens, qui fulgidus ornat Aethera; perdocuit gentes coelestis origo Jussa Dei in teneris annis. Bis quinque peractis 195 Jam lustris vates tanti certissimus auctor [ERROR: no reftable :]Christi baptismus. Antra petens primo, a gelido cum flumine vidit, “Ecce Deus”, dixit, “Deus almi conditor orbis. Hic aliud nunquam dicetur tantus ab illo, Qui mare, qui caelum, terras, qui sidera torquet. 200 Hunc mersit fluvio Fidei monimenta reliquens, Sedibus aethereis pulchra trepidante columba, Vates ipse Dei praecursor, maximus hospes Sylvarum. Tardi costis agitatus aselli Insedens venit Solymam renuente senatu. 205 [ERROR: no reftable :]Adventus Christi Solimam. Turba tamen matrum, pueri cunctusque popellus Fatidicis pedibus laeti velamina nota Subjiciunt; pugnans intrat virtutibus almis Undique praecinctus, turbat diademata septem Illorum regis, cecidit qui dirus ab alto 210 Aethere criminibus. Sed pravus traditor illic civ-v [ERROR: no reftable :]Proditio Iudae. Judas adest, qui prodit sancti viscera Regis. Livor edax Christi trepidantia brachia tendit [ERROR: no reftable :]Christi passio. In cruce et infelix oritur per moenia luctus Urbis praeclarae Solymae, quo murmure caelum 215 Intremuit Phoebusque suis mortalia temnit [ERROR: no reftable :]Christi resurrectio. Corpora tunc radiis, multo concussa pavore. Proh dolor, heu pietas, pro nobis occidit ille, Qui mare, qui caelum, terras, qui sidera torquet. [ERROR: no reftable :]Christi ascensio. paraTertia lux venit caelo, qua Conditor aevi 220 Exurgit terra, superas venturus ad auras. Pluribus expletis stellati regia coeli [ERROR: no reftable :]Ubi poeta hoc opus composuit et quando. paraQuo duce Calliope sitientem Cantando vatem felix praecepit et olim. 225 Omnia jam cecini quae sanctum sidus adorant Ipse ego, qui teneo assiduo sub verbere tergum Continuis curis, vita [ERROR: no reftable :]Bellum Iulii in Venetos. Hoc opus Quom citharam plectro pulsaret flavus Apollo, 230 [ERROR: no reftable :]Mater Policarpi Leta pater Gaudentius. paraLaeta parens, genitor Gaudentius extitit, ambos [ERROR: no reftable :]Conditio patris et origo. Pauperies pressit, rapuit mors improba tandem. Navita Sic finem clausit vitae hujus sorte caduca: Stamine, proh, fracto Senogallia fluctibus altis [ERROR: no reftable :]Obitus patris et obitus matris. Obruit hunc miserum sulcantem navibus aequor Littoris Adriaci; genitrix post Sidereos superum petiit sedesque beatas. 240
Severitan, Ivan Polikarp (1472 - c. 1526) [1509], Solimaidos libri III, versio electronica (), 1154 versus, verborum 9287, Ed. Irena Bratičević [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; poesis - carmen; prosa - epistula - praefatio] [word count] [severitanipsolimaidos]. |
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.