Lib. III [ERROR: no link :]David
Interea Saulem fugiens per deuia Dauid
Herbidaque ingressus Ramathei pascua ruris,
Fida subit diui Samuelis tecta prophetę.
Extemplo adueniens illum de more salutat,
Mox scelus ingrati capitalemque indicat iram
Erga se regis, tectas fraudesque dolosque,
Insultus etiam manifestaque bella furentis.
Cędere nequitię tunc uate iubente tyranni,
Excessere loco. Ruralem deinde profecti
Secessum capiunt, ubi uicus nomine Naioth,
Cuius culta suis Iordanis perluit undis
Atque alit assidua lętos uligine campos.
Hic sedem posuere sibi Samuelque propheta
Bellatorque simul Dauid uitare uolentes
Insanamque iram Saulis rabiemque furentem.
Attulit id regi rumor. Tunc protinus ipsum
Dauidem iubet exquiri uinctumque referri
Adducique sibi, telis aut ense necandum.
Sed quia mortalis frustra certare potestas
Contra fata parat, missę fera turba cohortis,
Vt uidere pios uates (mirabile dictu)
Dignaque non modicis Samuelis honoribus ora,
Correpti magno deponunt arma stupore
Telaque proiiciunt tensisque ad sydera palmis
Coeperunt cantu modulato condere laudes
Atque deo grates misso Dauide referre
Et subita sęuos animos pietate domare. [ERROR: no link :]Comparatio
Sic aliquando poli gelido quum sęuit ab axe
Horrida tempestas borealibus excita uentis,
Dum metuit fragili sulcans uada salsa carina
Nauita, dum trepidus cultor sata lęta perire
Grandine mox lędente putat, uiolenta quiescunt
Flamina tranquillumque salum cęlumque serenum,
Mutata rerum facie pulsoque pauore,
Erectas hominum mulcent dulcedine mentes.
At Saul, ut reditum per tempora tarda suorum
Per longasque moras duci conspexit, eisdem
Supplementa recens delecto milite misit,
Dum dubitat primos ad talia facta patranda
Vel minus audaces uel iam minus esse fideles.
Sed tamen hos etiam uatum pręsentia mouit
Conspectusque pii Samuelis et ora uirorum
Plurima cantantum supero pręconia regi.
Ergo ipsi pariter cantus dulcedine capti
Commendare deum cęli terręque potentem
Incipiunt clarosque uiros pietate fideque,
Obliti Saulis mandatorumque nefandę
Cędis in indignos nec quicquam triste merentes.
Hoc ubi uulgatum, cuneus quoque tertius armis
Mittitur instructus ualidorum Marte uirorum.
Ventum erat in Naioth, tunc ęque contigit istis
Ac primis: Posita laudes feritate canebant.
Nam sacer e cęlo ueniens afflauerat omnes
Spiritus. Hic animos illorum, hic temperat artus. [ERROR: no link :]Saul
Indigne ista ferens, subitam simul actus in iram
Cisides, mora nulla, suam uocat ipse cohortem
Atque anteire parat. Paribus quoque passibus agmen
Terga ducis sequitur: pedites equitesque feruntur
Ordine turbato, cuncti miscentur in unum, [ERROR: no link :]Comparatio
Dum celeratur iter, veluti quum sole calenti
Sturnorum nubes supereuolat acta sonoris
Vocibus agricolę, fructus ne fertilis agri
Lędat Amyneam rostris carpentibus uuam.
Rex Saul, ut sacrum celeri pede contigit Aioth,
Primus sistit equum, primus descendit ab illo,
Post regem reliqui. (Mirum!) ruiturus in omnes
Qui mox uisus erat, placatur protinus, ipsum
Pręsentem mitis Dauidem spectat et ipsum
Iam reuerenter adit uatem, iam carmina condit
Laudis et ipse deo reiecto nudus amictu
Ac uelut insanus. Vulgi uox ire per ora
Illa frequens coepit: "Cisides nunquid et ipse
Intra Sanctorum coetum numerandus habetur?"
Quisque adeo fera corda viri mollita stupebat.
At uero Dauid, quanta inconstantia menti
Insita regis erat, non inscius, inde recessit.
Quumque loco quodam Ionatham reperisset, ad illum [ERROR: no link :]David ad Ionatham
Cum gemitu conuersus ait: "Quo crimine, quęso,
Qua demum culpa lęsi quandoque parentem,
Dic mihi, chare, tuum? Non cessat flumina, montes,
Omnia solicita perlustrans quęrere cura,
Hac ut me miserum priuet per uulnera uita?
Sanguinis ergo mei tenet illum tanta cupido,
Cuius ego toties affeci cladibus hostes?
Hęccine uirtuti soluuntur pręmia nostrę?" [ERROR: no link :]Ionathas respondet
Respondit Ionathas: "Quicquid, charissime Dauid,
Te grauat, hoc ipsum nostram solet angere mentem.
Nulla tua in regem fuit unquam iniuria certe,
Sed me teste merens quam maxima pręmia uirtus. [ERROR: no link :]nota
Inuidus ast animus, quanuis benefeceris illi,
Est tamen impatiens alienę laudis et ipsos,
Quos anteire uidet, semper contundere gestit.
Credo autem nostro nihil a genitore parari,
Seu magnum id fuerit seu paruum, protinus illud
Vt mihi non pandat. Quare tibi numina iuro
Sancta dei, quicquid moliri coeperit ille,
Omne tibi arcanum penitus reserabo paternum."
Talibus auditis respondit talia Dauid: [ERROR: no link :]David ad Ionatham
"Credo equidem, Ionatha, nostrę discrimina uitę
Esse molesta tibi teque affectare salutem
Non mage, chare, tuam quam totis uiribus ut me
A cunctis pariter saluum tueare periclis.
Sed quia noster amor regi quoque notus habetur,
Cęlatum te forte uolet, tractauerit ultra
Siquid triste mihi. Sed tu scrutare parentis
Mentem, quęso, tui. Festę uenere Calendę,
Quum mihi post regem lęta ad conuiuia sedes
(Vt scis) prima datur. Si me quęsiuerit ille,
Dic ad Bethlemos propere petiisse penates,
Te precibus cędente meis, solennia sacra
Vt peragam et soler tribulum consortia pręsens.
Interea latebris recubabo tectus in illis,
Dum referas responsa mihi. Si mitia fient,
Pax erit, at contra subita si bile tumebunt,
Mors metuenda quidem. Nunc uni me tibi totum
Atque tuę fidei committo. Tu modo cures,
Nequando tradar regi sine more furenti [ERROR: no link :]nota
Infensoque mihi. Non ęquo examine uerum
Iudicat iratus, nescit moderamina mentis
Et rationis egens nec amicis parcere nouit." [ERROR: no link :]Ionathas respondet
Tunc Ionathas manibus geminis ad sydera tensis
"Testor" ait "diuum regem, me mente fideli
Cuncta relaturum tibi, Dauid, protinus illa,
Quę bene uestigans cura studioque sagaci
Nosse quidem potero sensus arcana paterni,
Siue bonum fuerit quod norim siue sinistrum.
At siquid simulanter agam, si fallere nitar,
Ignifero tunc me trudat sub Tartara telo
Omnipotens Saulisue sinat decedere dextra.
Nil igitur dubites de me, charissime Dauid,
Nec de Saule quidem. Nullum tam corde latenti
Ducere consilium poterit, quin detegat ore
Aut moesto aut hilari. Nec prodest fingere uerbis
Diuersum, quando mentem frons indicat ipsa.
Tu memor esto tui Ionathę, quum uiuere liber
Coeperis absque metu, quum summum culmen honoris
Ascendes populo plaudente, fauentibus astris." [ERROR: no link :]Dauid
Iesseides animum erexit lętatus amici
Ingenti multaque fide et, si fata reseruant
Vlla sibi post hęc melioris tempora sortis,
Digna relaturum se dixit pręmia tali
Illius officio. Renouarunt foedus amoris
Inter se nullo soluendum tempore, donec
Carpere uitales ipsis conceditur auras. [ERROR: no link :]Rupes Ezel
Nubibus ęriis et cęlo proxima rupes,
Aspera muricibus, multa rimosa cauerna,
Stabat, ab Hebreis Ezel tunc nomine dicta.
Huius in occulto Dauid se condidit antro
Opperiens ibi fida sui responsa sodalis. [ERROR: no link :]Mane
Crastina puniceis surgens Aurora quadrigis
Aduexit iam festa nouę celeberrima lunę
Et coepit nitidę diffundere lumina lucis
Atque hilari clarere die. Conuiuia mensis
Ecce parant positis, epulas et munera Bacchi
Apponunt famuli. Iocundo tecta tumultu
Tota strepunt. Ipso tunc demum rege sedente,
Ordine seruato proceres accumbere iussi,
Quisque suum tenuere locum. Dauidica sedes
Sola suo sessore uacat. Cur defuit ille,
Quęrenti regi Ionathas respondit abisse
Ad solenne sacrum Bethlemi forte futurum.
Hoc a se precibus multum obnixeque rogantem
Impetrasse suis atque hęc conuiuia festa,
Absens quum fuerit, penitus seruare nequisse.
Tunc rex iratus respexit lumine toruo [ERROR: no link :]Saul ad Ionatham
In Ionatham clamans: "Quid me, mea spuria proles
Et non uera, tuis uafre uis ludere dictis?
Mene latere putas, quantum tu diligis ipsum
Iesseo natum? Nescis, stupidissime, nescis,
Quanto amor exitio tibi sit quandoque futurus
In Dauida tuus, quanta hinc infamia nostro
Confletur regno, quod adhuc non oppetat ille?
Certum est ut pereat, quo saluo sępe salutis
Me piget ecce meę. Sed nec, si uixerit, ulla
Spes tibi regnandi post funera nostra relicta est.
Viuum plebs sequitur, uiuenti sceptra dabuntur,
Et tunc priuatis tua uita sub ędibus ęuum
Exiget infelix, si non extincta recedet.
I nunc et talem mentis male compos amicum
Abde sinu oblitusque mei defende tuique!"
Sic fatur tumidaque minax exęstuat ira. [ERROR: no link :]Ionathę fides
Quem, rogo, suspicio talis non protinus arma
Sumere et aduersum quosuis suaderet amicos
Bella mouere palam, tacitas uel texere fraudes?
Absalon expetiit genitorem pellere regno,
Seba suum dominum, multos ad uulnera fratrum
Interitumque patrum dominandi dira cupido
Impulit et patribus iussit disperdere natos.
At Ionathas regno antetulit Dauidis amorem
Obsequioque patris, contempsit quippe pericla
Cuncta status uitęque suę, dum functus amici
Officio charum curat seruare sodalem
Mallebatque mori fidus quam uiuere fallax,
Quam fracta regnare fide. Documenta petantur
Ex hoc rara uiris pręsentibus atque futuris. [ERROR: no link :]Comparatio
Non sic Argolicum Pylades dilexit Orestem,
Castora non Pollux. Priscorum fabula uatum
Tales nulla refert, Ionathę quos ęquet amori.
Ergo idem pietate sui commotus amici
Mox ita submissa respondit uoce parenti: [ERROR: no link :]Ionathas ad Saulem
"Ne sęui, genitor! Iam tandem mitior esto
Atque animo perpende tuo, si iustius illum
Conseruare tibi est quam perdere." Plura paratum
Dicere correpta genitor perterruit hasta [ERROR: no link :]Saulis ira
Elataque manu furibundus pectora nati
Transageret penitus telo festasque profuso
Pignoris ipse sui foedaret sanguine mensas,
Ni consessorum consurgens turba repente
Tam dirum prohibere nefas conata fuisset,
Supplicibus blandisque patri clamoribus obstans.
Inuitus tenuit, quem iam librauerat, ictum
Rex Saul. Ille lares cursu properante paternos
Linquens ora metu post se pallentia torsit
Atque uno tantum seruo comitatus adiuit
Proxima Dauidis latebris loca signaque monstrat
Certa fugę, quę se iam dixerat esse daturum, [ERROR: no link :]Dat signa fugę Dauidi
Si tulerit casus. Tenso nam protinus arcu
Emisit celerem neruo stridente sagittam.
Vtque hanc ad dominum referat tellure reuulsam,
Currebat seruus, quum rursum cornua curuans
Atque aliud iaciens telum, sed longius, ipsi
Clamauit Ionathas puero: "Cito tolle sagittam
Vltra te missam collectaque spicula defer.
Pelle moras, celera!" Seruus parere paratus
Apportat iacula, arcanę sed conscia uocis
Mens tantum Dauidis erat Ionathęque loquentis.
Cum iaculis arcuque puer dimissus in urbem
Nil remoratus abit. Seruato tempore Dauid
Prosilit e latebris et ter procliuus adorat.
Amplexi inter se lachrymas atque oscula miscent.
Insuper hęc Ionathas "Vade hinc, dulcissime Dauid,
Vade" ait "atque uale! Firmati foedere amoris
Sis memor et quicquid promisimus ambo uicissim
Teste deo, nobis nostrisque nepotibus illud
Vsque ratum maneat, nullo uiolabile sęclo."
Post hęc digressi. Quo uisum tutius, illo
Dauid uertit iter Ionathasque reuersus ad urbem
Sępe pericla sui secum meditatur amici
Quoque magis metuit, magis hoc pia numina uotis
Solicitat certam absenti poscendo salutem. [ERROR: no link :]Noba urbs Levitarum
Vrbs antiqua fuit sanctis data Noba Leuitis. [ERROR: no link :]Achimelech sacerdos
Achimelecus ibi multa pietate sacerdos
Notus erat, uenientem qui Dauida recepit.
Miranti, quare sic incomitatus adisset
Illas ipse domos tam magnus militiai
Ductor, deuicto toties tam nobilis hoste, [ERROR: no link :]David
Respondit Dauid, suppresso crimine duri
Erga se Saulis, se rege iubente uenire
Quędam secreto speculatum partibus illis,
Nec procul inde suos comites residere fatetur.
Vtque aliquo uictu ieiunos adiuuet illos,
Orabat, quando ista dedit responsa sacerdos:
"Non alii, Dauid, mihi sunt hoc tempore panes
Pręter sacratos, quibus uti lege uetantur
Omnes immundi. Sed si modo tuque tuique
Corpore purgato puraque huc mente uenitis,
Si modo uos Veneris non turpat foeda uoluptas,
His quoque fas uesci." Tunc David seque suosque
Affirmat mundos: ex quo sunt urbe profecti,
Nil gessisse mali, nullis amplexibus usos
Foemineis lectumque procul fugisse iugalem.
Ergo sublatos sanctis altaribus orbes
Triticeos iussit Dauidem ferre sacerdos.
Discite, christicolę! Si panes sumere sanctos
Non nisi mundatis licuit, nisi denique castis,
Quanto pura magis mens uobis crimine ab omni
Conuenit atque animus deposta labe pudicus,
Sacratis propius quoties acceditis aris
Mystica pransuri conuiuia? Sumitur istic
Non simplex panis, non pręssi pocula musti,
Sed Christus dominus specie uelatus utraque,
Christus homo Christusque deus, lux, gloria, uerbum
Ętheriique simul uirtus et imago parentis,
Vnicus amborum quos spiritus efficit unum,
Vt nihil hoc maius possit uel lingua profari,
Vel reperire poli se mens super astra ferendo. [ERROR: no link :]David
Pręterea Dauid subiungens Achimeleco
Dixit: "Cęde mihi telum, si forte supersit,
Aut gladium. Nanque arma domi suspensa reliqui
Festinans, urgebat enim me iussio regis." [ERROR: no link :]Achimelech
Respondit flamen uenerandus ad ista dialis:
"Non est hic aliud nisi magni mucro Golię,
Quem tu terribili strauisti uerbere fundę,
In Terebintea dum pręlia ualle lacessit.
Ille, inquam, mucro, quo tu secuisse Gygantis
Iam strati ualido ceruicem diceris ictu,
Illic nunc etiam madidus iacet ecce cruore,
Syndone contectus, uicinus uestibus illis,
Quas humerale uocant, ad sacra litanda dicatas.
Illo si sit opus, tibi, Dauid, cędimus illum." [ERROR: no link :]Ensis Golię
Iesseides gladium tollens pręcingitur ipso
Thecaque eductum dextrę libramine quassat
Et neque de Calibum talem uenisse caminis
Asserit, Ęthnea nec de fornace Cyclopum [ERROR: no link :]Doech Saulis mulio
Affuit hic Doech, Cisidę mulio regis,
Ęditus in campis idola colentis Idumes,
Ore ferus prauusque animo, uersutus et astu.
Cuncta notat tacitus, memori quę mente reponens
Ad regem deferre suum maturat in urbem.
Donec agit uirga mularum armenta uirenti
Et clamore tonat terrens et sibilat ore, [ERROR: no link :]Dauidis fugam
Ipse fugam Dauid meditatus currit ad Achim
Publica Getheę regionis sceptra tenentem,
Sceptra inimica pię Solymarum aduersaque genti.
Tunc uiso Dauide quidem Getheia turba
"Hiccine" dixerunt "est Dauid, sępe choreis
Cantatus lętis, quum tota theatra sonarent:
Rex Saul armatus bellando corpora letho
Mille dedit, plus ipse decem dux milia Dauid!"
His ille auditis animo suspensus et hęrens [ERROR: no link :]Comparatio
Extitit. Vt canibus subito fera cincta Lacenis,
Quę, quo se referat, non inuenit inde cauernam
Conspicata cauum festinans irruit antrum
Atque illęsa manet, donec frustrata canum uis
Compressis abeat latratibus, illa timore
Prodeat abiecto et saltus iam tuta pererret.
Haud aliter Dauid, populo deprensus ab illo
Dum timet, ad cautas trepidus prolabitur artes. [ERROR: no link :]Dauid simulat stultitiam
Stultitiam simulat pręsenteque rege furoris
Signa repente dedit: Delapso corpore terram
Verberat intorquetque artus et dentibus oris
Stridet agens spumas, nunc huc, nunc uertitur illuc.
Erectus confusa loqui, modo scindere uestes
Ipse suas, pecudum uarias modo fingere uoces,
Ambabus manibus diuersos ędere gestus,
Diuersos pedibus. Quicquid dementia cogit
Desipere insanos, timor hoc Dauida coegit
Inter Getheos Achi spectante tyranno. [ERROR: no link :]Achis rex
Talia qui tetrica temnens spectacula fronte
"Quid mihi laruatum hunc hominem penetralibus istis
Induxistis", ait, "quem non resipiscere tota
Phocidos Anticyrę faceret purgamine silua,
Non ipsi fratres Podalirius atque Melampus,
Si cuperent ambo medicas adiungere dextras?
Num desunt nobis similis ludibria monstri?
Num fatuos tellus homines non germinat ista,
Externos ut opus sit uobis quęrere, quorum
Contristet miseranda meam lymphatio mentem?
Tollite uos tandem nostris ex ędibus illum!
Liber eat quocunque uolet, si liber habetur,
Quem furor exuperat, cuius uesania mentem
Alligat inuitamque trahit sua sub iuga morbus."
Vix ea fatus erat, cuncti depellere certant
Limine Dauidem, sed eundem exire morantem
Correptum manibus sublimem extra atria portant
Coenosoque solo effusum spretumque relinquunt.
Talibus ille dolis inimicam fallere gentem
Aggressus uitę manifesta pericula fugit. [ERROR: no link :]Odola spelunca
Mons fuit erecto contingens uertice nubes
Difficilisque aditu, spelunca notus Odola,
Quę tunc quum fugeret trepidum Dauida recepit. [ERROR: no link :]Davidem amici adeunt
Hoc ubi uulgatum, fraterno mota periclo
Fratrum fida manus Bethlema sede relicta
Accurrunt et uterque parens, simul et domus omnis.
Tum quicunque fuit Iesseę stirpis amicus
Aut Saulo infensus uel rebus pressus egenis
Siue alieno etiam contracto debitor ęre,
Omnes uno animo rupem gratanter Odolam
Conscendunt lętique ducem Dauida sequuntur.
Bellatrix ea turba uirum munitaque telis
Illum circumstat nec non et pręlia poscit,
Illi pręsidio sese auxilioque futuram
Spondet et illius iussis parere paratam.
Imperet in medias Saulis licet ire phalanges
Et conferta uiris armisque irrumpere castra,
Omne experturam contempta morte periclum.
Et tamen hi numerum uixdum complere ualebant
Centenum (sic fama) quater. Fiducia uires
Vicerat atque animi tanto ductore uigebant.
His comitatus adit Masphatę moenia sedis
Et Moabitarum tali rogat ore tyrannum:
"Rex, inimica tibi fugientes uenimus arma.
Nam Saul ipse, tui uastator maximus agri,
Nos quoque de patriis insontes sedibus egit,
Actos insequitur bello mortemque minatur.
Nunc fidei committo tuę commendoque nostros
Confectos lachrymis et longa ętate parentes.
Hic maneant oro, donec, quę fata sequantur,
Experiar, uel quo claudentur fine labores."
Hinc exorato per talia uerba tyranno
Ambos hic pariter, matremque patremque, reliquit.
Ipse in pręsidio stetit antri rupis Odolę. [ERROR: no link :]Gaddus propheta
Inde tamen, uatis seruans oracula Gaddi,
Descendit properatque tribus succedere Iudę
Monstratos fines comitante cohorte suorum. [ERROR: no link :]Saltus Areth
At postquam saltum directis passibus Areth
Ingrediens illa fixit tentoria silua,
Extemplo Saulis rumor peruenit ad aures
Illic cum tota Dauida sedere cohorte.
Ipsum autem Saulem campus Ramatheus habebat,
Quem nemus argutum ramalibus integit umbris
Perspicuique rigant scatebrarum aspergine fontes. [ERROR: no link :]Saul
Ast illum nec amoena loci mulcere uoluptas
Eualuit, subitam ne flaret turbidus iram
Et contracta suos terreret fronte maniplos.
Prętentans hastile manu gestuque minaci [ERROR: no link :]Saul ad suos
Vsus ait: "Quid me, quid me, gens perfida, temnis
Iesseidęque faues? Num uobis partiet agros
Arboribusque dabit uel consita uitibus arua
Aut, quibus ipse caret, flauentia porriget ęra?
Ille audet nostris ueniens considere terris
Et nostrum calcare solum, vos clauditis ora,
Ocia uos agitis muti. Quis nunciat hostem
Aduentare meum? Quis mecum signa secutus
Obuius ire parat? Noster quoque filius olli
Blanditur refugitque suo parere parenti,
Obsequitur seruo. Quid tandem, dicite, restat
Iam, nisi ut hunc uestrum libeat comprendere regem
Et manibus uinctis inimicę tradere genti
Atque autore meo me prorsus prodere nato? [ERROR: no link :]Doech Idumeus ad Saulem
Talia iactanti stimulos superaddere Doech
Coepit Idumeus flammisque adiungere flammas,
"Quicquid habet fidei tuus," inquit "maxime regum,
Quicquid opis Doech, debet tibi. Cernere Nobę
Contigit ecce mihi, quando sacer Achimelecus,
Consulto ętherio super hunc Dauida Tonante,
Grata illi responsa dabat uictumque petenti
Panibus impense exibitis obsonia iunxit
Armaque porrexit cęso sublata Golię.
Talibus ille igitur donatus rebus abiuit.
Inde ego discedens celeri pede castra petiui,
Vt tibi deferrem, ne rerum nescius esses."
Rex nimis indignans accersere protinus ipsum
Pontificem cunctosque iubet, qui sacra litabant
Ante aras Nobę. Pariter uenere uocati. [ERROR: no link :]Saul sacerdotes Nobę perdere iubet
Et rex continuo "Quas ob res, Achimelece,
Coniurastis" ait "me contra tuque tuique
Cum Dauide simul, cui uictum atque arma dedistis,
Pro quo sancta dei placastis numina uotis
Supplicibus cantuque precum sacrisque litatis,
Quum tamen ille meum quęrat peruertere regnum
Insidiasque paret, sumptis et prouocet armis?"
Hęc quum terribili fudisset uerba profatu
Ira recens regis, cuius non protinus ora
Inficeret pallor, gelidos metus angeret artus? [ERROR: no link :]Achimelech sacerdos ad Saulem
At tamen intrepida respondit uoce sacerdos.
Pręstabant audacem animum sine crimine mores
Mensque dicata deo finique propinqua senectus.
"O rex, ista quidem Dauidis crimina nobis
Ignorata latent. Quicquid subuenimus illi,
Officium pręstare tibi reputauimus omnes,
Quum gener esse tuus cunctis sciretur et esset
Autor sępe tui superato ex hoste triumphi.
Arma cibosque illi dedimus, cui plura dedisse
Te patet. Erratum iam facto siquid in isto est,
Errorem prius ipse tuum fatearis oportet.
Nam cui tu natam dederas, nos panibus illum
Iuuimus et primo quem tu dignatus honore es,
Militię statuens ductorem, huic arma negare
Duximus esse nefas aliquidue optare sinistrum.
Si quicquam posthac tibi, rex, deliquerit ille, [ERROR: no link :]nota
Nescimus. Venia est dignus, qui nescius errat.
Ignoscas igitur, quando est ignoscere dignum.
Credidimus generumque tuum turmęque tuorum
Pręfectum tibi, rex, ex omni parte fidelem,
Acceptum charumque tibi, tua iussa secutum
Officiisque parem, quę te pręstante recepit.
Nostra quibus si forte uoles conferre, uidebis
Esse illis collata nihil. Sin poena parata est
Vlla operi nostro, me spectat mulcta. Quid isti
Peccarunt, qui me solum de rebus agundis
Consultant semperque omnes mea iussa facessunt?
Esse meum crimen fateor, si crimen habetur,
Rex, iuuisse tuos (nam sic ego rebar) amicos." [ERROR: no link :]Saul
Effera mens Saulis nulla ratione mouetur,
Vt quicquam coepta desistere uellet ab ira
Aut uerbis pręstare fidem. "Nil proficis" inquit
"Perfidiam compto nimium sermone tegendo.
Vna omnes uos culpa reos declarat. An ullus
Esse fugę potuit Dauidis nescius ipsum
Auxilii armorumque uidens et panis egentem?
Nemo fuit uestrum, qui tunc uenisse referret
Illum, quin etiam uictu iuuistis et armis.
Vos igitur, lateris, iubeo, custodia nostri,
Hos omnes uestro pariter disperdere ferro
Perfidięque scelus meritis distringere poenis!"
Nemo sacerdotes fuit ausus tangere sanctos
Vimque inferre piis. Pręssis ad pectora palmis
Immoti stabant, dum malunt regis iniquo
Contempto imperio certę succumbere morti
Quam maculare suas illorum sanguine dextras. [ERROR: no link :]Doech impius
Solus barbaricę damnatus crimine Doech
Impietatis ait: "Quid multorum arma requiris,
O rex? Ecce tuus quam fido pectore Doech
Scit seruire tibi, facto testabitur isto."
Nec mora, districtum crebris rotat ictibus ensem,
Nunc hunc, nunc illum, lethali uulnere cunctos
Sternit humi. Riui currunt per prata cruoris.
Corpora fusa iacent, cęsos mors occupat artus,
Candida sanguineo squalent tegumenta fluore. [ERROR: no link :]Comparatio
Ac ueluti, quem multa fames stimulauit, hiantes
Extendit rictus lupus et nemus omne pererrat
Pascentesque uidens pecudes furit, irruit, urget
Ballantumque gregem mactat manditque cruentus.
Donec ieiunam laceratis carnibus aluum
Compleat, hinc saturo montana cubilia uentre
Iam lassus repetit, sic dirus alumnus Idumes
In iugulos sęuire sacros non destitit, usque
Dum pia crudeli prostrasset corpora letho
Octogena uirum numero superaddita quinque.
Sed neque tot Saulis sedata est cędibus ira.
Iussit adhuc rabidus Nobę disperdere plebem
Non ętatis agens, nec agens discrimina sexus.
Nec pecori parcens. Animantia sustulit uno
Cuncta die. Nemo de strage superfuit ista [ERROR: no link :]Abiathar filius Achimelech
Pręter natorum iugulati antistitis unum
Effugio elapsum, proprio qui nomine dictus
Abiatharus erat. Venit hic clademque nefandam
Profusis moerens lachrymis exponere coepit
Dauidi et cunctis Dauidica signa secutis.
Haud siccis oculis scelus hoc Iesseius heros
Audiit et tristi respondit talia uoce:
"Nobę ego Doechum coram quum stare uiderem
Et tacitum spectare tui pia facta parentis,
'Hic referet' dixi 'Cisidę cuncta tyranno.'
Sed quisnam tantę radix et causa ruinę,
Abiathare, fuit me pręter? Criminis huius
Autor ego. Quanquam manifesta pericula uitę
Poscere compulerint, quę tunc donata recepi
Quęque reposta meę menti, non eximet ulla
Obliuio, nec longa situ squalente uetustas
Obducet meque immemorem nulla arguet ętas.
Tu maneas mecum! Longe timor omnis abesto,
Nil dubites! Aut nostra manus te proteget, aut hanc
Si quisquam uitam mihi tollet, tollet et idem,
Abiathare, tuam. Sors ambos una manebit."
Ille igitur moestos ex hoc lenire dolores
Incipit atque suis melius confidere rebus
Nec penitus miserum se credere castraque nusquam
Linquere Dauidis uel se diuertere ab ipso.