Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Crijević Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522], Commentarii de temporibus suis, versio electronica (), Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio - historia] [word count] [tuberocomm].
Hungari contra Alberthum mouent; bellatorum numerus, quos regni principes submisere, recensetur. Haud indignum relatu, ac superuacaneum uisum est, quibus copiis
cum Albertho debellatum sit, quotue militum quisque principum Hungarorum in expeditionem aduersus eum miserit recensere. Igitur rex ob ualetudinem ad bellum ire ab
amicis prohibitus, praeter sex millia Boëmorum equitum, quos nuper, ut demonstratum
est, secum e Posonio deduxerat, quibusque instituto regis Matthiae ex colonorum censu
stipendium tribuitur, mille equites galeatos, item mille leuis armaturae confecit. Beatrix,
regis Matthiae uxor, in gratiam quum Hungarorum principum, tum Vuladislaui regis,
cuius nuptias aucupabatur, octingentos misit. Totidem Strigoniensis pontifex;
Colociensis ducentos galeatos, additis centum leuis armaturae, Agrianus quadringentos.
Parem fere numerum Transiluanus, Vaciensis circiter centum. Sigismundus Chanzares,
Quinque Ecclesiarum praesul, paucissimos dedit, tametsi eo tempore, quo haec gerebantur, praeter maximas praesulatus sui opes, adeo pecunia abundauerit, ut iustum
exercitum suo sumptu alere potuerit. Verum quum esset genere Alemanus, specie quidem reipublicae Hungaricae studebat, caeterum animo Alemanis erat deditus. Quare
pacato mox regno ingenti summa pecuniae inimicorum instinctu a rege mulctatus est.
Satis enim constat ei erepta tunc fuisse ducenta et octuaginta millia nummum aureorum,
quam quidem summam, quoad usque persolueret, in custodia est habitus. Vnde autem
tantam uim pecuniae hic sacerdos habuerit, et ipse miror, nec dubito, si quis haec legerit,
non modo miraturum, sed etiam me haud satis explorata scripsisse existimaturum.
Attamen ita se rem habere certum est: nam praeterquam, quod ex commodis sacerdotii
uiginti fere millia nummum aureorum annua percipiebat, ex quibus maiorem partem singulis 83 annis repositam condebat, ita quaestui deditus erat, ut ne a mercatura Porro mos est Hungarorum regum nummos penes extinctum antistitem inuentos sibi uendicare, quam quidem consuetudinem, ut sacrilegio sacrilegium multetur, inde exortam esse arbitror, quia nostrae aetatis sacerdotes congerendae pecuniae supra omnes mortales student, eamque ut plurimum aut repositam in nullum usum, quod dementium hominum est, condunt, aut suo ipsorum uel consanguineorum arbitratu magis quam legum praescripto tam uiuentes absumunt quam morientes legant. Sagabriensis antistes paulo minus trecentis dedit. Vesprimienses, quorum arx in aedita rupe posita id temporis ― casu an fraude humana, incertum ― combusta erat, ne unum quidem militem miserunt, praesule nondum in patriam restituto, tametsi Alemani deduxerant inde praesidium. Varadinensis trecentos equites dedit; centum fere Canadiensis. Iauriensis partim galeatos partim leuis armaturae ducentos, Syrmiensis cum Diaconense circiter centum confecit. Tantundem Nitriensis, quamquam Syrmiensis ac Diaconensis praesulatus magnis olim regionibus praefuerunt. Nam antequam Turcae Superiorem Dalmatiam occupassent, ultra flumen Sauum iurisdictionem suam late exercebant, fructuumque decimas a colonis, quibus nunc Turca imperat, percipiebant, atque iuxta maximos Hungariae praesules regno auxilia subministrabant. Reliqua Hungarici regni sacerdotia, et numero et commodis haud contemnenda,
quae uulgo
Crijević Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522], Commentarii de temporibus suis, versio electronica (), Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio - historia] [word count] [tuberocomm]. |
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.