Iacobi Boni Racusaei Hierarchiae secundae Chorus / quartus, Dominationes, Deo Filio dicatus, / qui Pastor inscribitur.
Vt Puer aeternae fulsit lux alma Diei,
Nocte abeunte, palam secreta antiqua reclusit,
Omnia qui nobis in se completa facrauit,
Sydereo ueniens excelsi uertice Sinae.
Non hic fumat apex ardenti lampade, non hic
Horrida terrificas intendit buccina uoces,
Nec procul acta tribus trepidat, sed amica uocatis
Gentibus una domus coit, et bona gratia regnat.
Huc agc sancte Puer tua carmina teximus, hucque[ERROR: no link :]❦
Alma precor fer Diua pedem, uiresque ministra.
Vos sacram Solymae quum concessistis ad aedem,
Vt sua templa Puer, ritusque piaret auitos.
Ecce senex aderat, Vatesque sacerrimus, idem
Relligione pius, cui Coeli arcana patebant,
Vtque uocatus erat Simeon, sic cultor honesti.
Huic Christi promissa dies, huic praescia sancto
Corde fides, animos non spe pascebat inani,
Nec uita potuit, nisi uoti excedere compos.
Qui postquam Puerum tremulas excepit in ulnas,
Poplitibus flexis cadit, et tremebundus adorat,
Oscula sydereis iterando plurima plantis.
Hic est ille senex Pueri susceptor habendus,
Praescia quem cecinit foelici carmine mater,
Quoi Deus apparet templo, manibusque nitescit,
Haud secus infulsit fuluo lapis insitus auro,
Solis ab aduersi radiis, flammasque refudit
Igne lacessitus. qualis noua nupta marito
Gaudet sponsa suo, totoque infusa cohaeret,
Talis ab excelso Puer hic defluxit Olympo,
Amplexusque dedit dulces, lucemque beatam.
Quo mater Virgo (dictu mirabile) nato
Expiat impuras concepto semine matres,
Ne natos redimant, neu pignora foedere lustrent.
En instrumenti (quem quaerimus) Angelus auctor,
Iam uenit ad templum Coeli dominator et haeres
O fortunatum me, si tua saecla tulissent page
Parue Puer, quum te uidisse senilibus ulnis
Fas erat, et matrem uenerandam, coelica nossem
Lumina, pronus enim pedibus multa oscula ferrem,
Cum Simeone sacri uenerarer pignus amoris.
Quoi, quanquam effoetae uires, et lassa senectus,
Surgit, et infantem solennes sistit ad aras.
Nam motus uirtute agiles, et robur in artus
Concepit iuuenile suos, totusque calescit
Igne, sacris manibus, quem laeta et mente gerebat.
Haud aliter siccum uirgultum propter amoeni
Si quis aquam riui figit, frondescit in undae
Decursu, et totum uitali fonte uirescit,
Frigida sic mediis candescunt ignibus aera,
Vt pater exarsit animis, ac talia fatur.
Salue sancte Puer, nobis Puer inclyte salue,
Expectata salus, grates tibi soluere dignas
Non opis est nostrae, nam te, et simul omnia nobis
Donasti, manibusque meis allapsus ab alto es.
Nonne tuum famulum me nunc dimittis? ut alma
Pace fruar, pax ore tuo est promissa fideli.
Ecce et enim Christum, supero qui uenit Olympo
Cernimus his oculis, et laeta mente tenemus.
Hic lumen populis, cunctis manifesta paratur
Gentibus una salus, qui Coeli in regna uocantur.
Hic uenit, ut lustret totum sol aureus orbem.
Dum Pater, et genetrix dicta haec mirantur, at ille
Et uobis grates persoluimus, inquit, honestas,
Coniugium castum, et Diuina prole beatum,
Aspice Diua, tuo modo quae laetaris alumno,
Hoc ut euecta diu labentur, lapsa resurgent
Plurima conspecto, cuius uexilla repulsam
Signaque sustentan taduersi praelia Martis,
Transque sinus animae medios tibi cuspis amara
Ibit, ut affixo socieris uictima Nato,
Corda palam fient, mentisque arcana patebunt.
Talia dum pandit longaeuus fata sacerdos,
Tum super aduenit Phanuelitis Anna Sybilla,
Gentis ab Asseridum consorte orbata uirago,
Illa dies, noctesque domi, temploque manebat
Orando, et uiduos artus ieiuna domando. page
Illius ut praesens hausit mens Enthea numen,
Plenaque Diuini radiis inclaruit astri.
Illam omnis templo, Coeloque ascripta iuuentus,
Turbaque miratur, qualem quum candida cornu
Cynthia consurgit pleno, cui Phoebus ouanti
Frater in ore micat, stellae hanc uidisse minores
Gaudent, atque hilarem Coelo fulsisse sereno,
Talem coelestes radios, laudesque uomentem,
Praesentemque Deum praeclara uoce loquentem,
Hebraeum collecta manus prospectat, et audit.
Illa instar turris celsum super ardua tollit
Astra caput, Coelique uias edisserit omneis.
Sed postquam posuere Dei pia iura, reuisunt
Te Galilaea, sacer repetunt tua Nazareth arua,
Et puerum referunt sancti sub tecta parentes.
At pia fatidici dictis exterrita Vatis,[ERROR: no link :]❦
Virgo graues animi memorando est passa dolores,
Parque uirum pietas habuit, par cura recoxit.
Qualis ad herbosum per amoena rosaria fontem
Virgo puella suo quum sotte resederat horto,
Immeritum patitur non digni funeris ulcus.
Conficiturque graui sic laeso ut corpore morbo,
Conficit hanc animus, sensuque retorquet amaro.
Noxerat, et uariis humana negotia curis
Fessa quieuere, et duri posuere labores.
Quum supplex, et pronus humi procumbit loseph,
Sedauitque pios accensi pectoris aestus.
Olli fera quies oculos, sensusque ligauit.
Mox ibi praestanti facies pulcherrima forma
Visus adesse Dei uolitantibus Angelus alis,
Cuius in ore Deus roseo micat, aurea celso
Vertice Caesaries fuluis circundata uittis.
Ipse leues humeros niueo uelabat amictu,
Sicque ciere uirum, iuuenemque urgere loquendo.
O, Pater illustri Regis sate sanguine Dauid,
Qui reduces animas, aeternaque pignora seruas,
Eximis et saeui mediis e faucibus hostis.
Surge, age, tolle moras, primi cape germen amoris,
Et celerem cum matre fugam, pete Nilus opimam
Qua rigat Aegyptum, foecundat et ubere pingui. page
Haec loca fida satis, statio tutissima uobis,
Hospitium populosa suo dabit aggere Memphis.
His aliquot dant fata dies agere otia terris,
Donec ego ueniam, superoque reuertar Olympo
Os uerbi, natique Dei praenuntius author.
Nam ferus Herodes furiis agitandus iniquis,
Exitium dirum crudeli indagine cinget.
Ploratus, lamenta, et foemineos ululatus,
Ramma, Rachelque dabunt natorum caede cruentae,
Haec ait, inde Deus Coeli se condidit astris,
Alta petens, somno Ioseph fugiente relictus,
Haud mora surgit humo cum matre, infanteque multa
Nocte uiam carpens, numenque exile ferebant
Pondere, sed magnum uirtute, potentia cuius
Omnia fert, et uterque ferens portatur eodem,
Haud hominum per trita uiis uestigia notis.
Sed quacunque solum pedibus tetigere sacratis,
Testis terra fugae passim noua germina fundit,
Et rosa multa simul quae dicitur arida surgit.
Hanc Lucina colit, lachesis hoc flore coronat,
Quo paritura nouos educit foemina partus.
Quum prope Pyramidum productam ad sydera molem
Consedere solo, prope multa palatia, multa
Delubra, hic ingens consurgit ad aethera Memphis.
Hic quoque terra nouis arridet uitibus, illae
Pro Baccho guttas, preciosaque balsama sudant,
Praebet aquam uiuam, Diuinos spirat odores,
Hicque habitasse pios Christi testatur alumnos,
Nuntius interea diras Herodis ad aures[ERROR: no link :]❦
Fertur, et assiduus rumor fera pectora pulsat.
Cuncta per ora Puer uolitat, phama inclyta surgit,
Hanc auget Symeonis honos, hanc Anna Sybilla.
Aestuat insanis agitata furoribus ira
Intus, et exacuit, stimulisque ultoribus urget.
Regibus elusum Regni timor increpat amens,
Hos potuisse sequi, Regno cauisse, potitum
Se Puero, uotisque satis fecisse malignis,
Sed non ante datum saeuos saturasse furores,
Permissumque nefas infando Regis iniqui
Consilio, iustis quam debita tempora fatis page
Maturare sinat quidquid fit ubique malorum,
Quicquid agunt, alto Deus omnia lustrat Olympo,
Componitque uices, decoratque hoc ordine rerum,
Quo multos tenebris splendores elicit atris,
Quo magis immensae decor elucescat Abyssi.
Pandite uos Helicona nouum mihi, dicite cantus
Veridicos primae uernantis sanguinis arae,[ERROR: no link :]❦
Expectata sacro quo floruit hostia templo.
Postquam conceptos a pectore triste nefandi
Consilium regis tetros Acheronte furores
Tartareo peperit, regem quibus aetheris alti
Appeteret ferro, scelerata et morte necaret.
Decreto nimis audaci, iussusque superbo
Imperat occidi sugentes ubera natos,
Bima solo allidens infra cunabula Bethlem,
Neu lactens ulla uiuus nutrice supersit.
Addit acerba fremens magis ac magis impia iussa,
(Horrendum facinus) genitis orbare Rachelem,
Crudus tartareum quos deferat ensis ad orcum,
Quos uoret una dies. Exin se ferrea tollunt
Agmina carnificum, et crudelia iussa facessunt.
Desaeuit fusus late sine nomine miles
Agmen in infantum, turbaeque imbelle parentum.
Inuadunt matres, sugentes hubera natos
Diuellunt, uitasque uorant mucrone recentes,
Ac ueluti cultis ubi plurima collibus arbos,
Vere nouo gemmis, et multis floribus albet,
Spemque nouae frugis, foetusque ostentat opimos
Pestifer extemplo rutilo stetit aethere nimbus,
Intonuit coelum, tempestas ingruit atra,
Insequiturque cauis e nubibus aereus hymber.
Sternit humum florum coma lactea, decidit omnis
Foetus, et arborei moerent sine germine rami
Haud secus armorum uis, et malus irruit horror
Decidit omnis honos maternis raptus ab ulnis,
Lacteus et terram spargit cruor, impius ensis
Dat stragem, moestae plangunt sua pignora matres.
Aurea lugubres tollunt super astra querelas,
Ploratusque graues, et lamentabile carmen.
Vndique natorum conspersae sanguine matres page
Discurrunt, laniantque genas, et uertice passos
Dilacerant crines, sub acerbo uulnere tellus
Ingemit, omne super stupet improba uulnera Coelum.
Non Puer hac ullus, quem bina reuiserat aestas,
Cui fuit una dies latuit de caede superstes,
Nec Deicida tuus Rex dire superfuit infans,
Defuit una tibi pro cunctis hostia Christus.
Hanc inhians solam tam cruda fauce petebas,
Cuncta haec pro solo mactata est uictima Christo.
En scelus hoc, quod tu patrasti bellua, quantum
In se frugis habet, quae te nolente secuta est.
O, fortunatos ulla sine labe sodales,
Primitias agni, specula qui montis ab alta
Syderei ante Deum soli noua cantica dicunt.
At Puer Aegypto profugus data tempora uoluit,[ERROR: no link :]❦
Et Pater omnipotens aeternae lucis in aula
Aetheria, innumerum super alta sedilia Diuum
Arce poli, nutu, ac uerbo regi omnia sancto.
Qui sic alloquitur Diuos, aperitque recessus
Mentis inexhaustae, sensusque in lege profundos.
An Puer exilium meus egerit? Ecce necesse est
Omnia compleri, quae lex, uatesque reponunt.
Falce noua mea messis eget, uacua unde redundent
Horrea, falce suis concrescit uinea botris,
Quo mea calcato feruescant dolia musto.
Semen habet frugem, uitis foecunda racemos,
Grana mihi tritura dedit, uindemia mustum.
Quicquid agunt omneis, nostro omnis in ordine mundus
Militat, et uictor secum trahit omnia Christus,
Sponsus habet sponsam,
I, celer ergo mei uerbi os, curre ocius euris,
Aegypto reuoca natum, luit impius hostis
Crimine digna suo stygiis tormenta sub umbris,
Quam necem peperit demens, hac ipse necatur.
His dictis ostentat opes, quas gignit in alta
Mente Pater natum, natique insigne trophaeum
Regali trabea, Coelique in regna uocatos
Heroas magnos, et nomina sancta Deorum,
Hymen adest Agni, parto noua gloria Regno,
Plenaque laude Dei, et magno sonat aula triumpho. page
Sed quodcunque Pater fatur, fit protinus, inque
Stant ea fata suo praesentia fonte recenti,
Exercent in se motus, uariantque perenni
Ordine, deficiunt hae res, illaeque recurrunt
Principio, omne bonum coit hic radice beata.
Postquam autem Christus Nili reuocatus ab oris[ERROR: no link :]❦
In patriam rediit, maternaque tecta reuisit,
Te modo rege ferox tellus Iudaea superbo
Expulerat, cur te rursum tam mitis eodem
Sancte refers? an te Patris reuerenda potestas
Huc agit? an ne tenax patrii uis urget amoris?
Foelix, o, nimium tanto domus hospite, cuius
Nectareas e fonte dapes, et uiua beato
Ore fluenta bibis, quo pulso arescis inanis,
Hic tua sancte Puer primos memorata per annos
Facta canant alii, nobis ea dicere curae est,
Quae tua Diua refert, quae suggerit Entheus ardor.
Floris gemma Puer, floris florebat alumnus
Flore suo, sed floris odor longe arduus altis
Errabat lustris, et floris melle madebat.
Virga autem, radixque suo cum flore manebant,
Atque ibant Solymam patrio de more quotannis,
Annua quum populi celebrarent sacra frequentes.
Tum simul umbra sacrae rei, resque ipsa coibant.
Quum Puer haud animis adolescere posset, honestus
Ast aetate uigor succrescere, membraque sensim
Et Deus ipse suo clarescere corpore quibat,
Quumque tot aestates ageret, tot uolueret annos,
Quot rotat obliquum sua signifer astra per orbem,
Ipsa quota Iudaea tribus se gente propagat,
Ad solenne sacrum, quod lege edicit agendum
Ascendit Solymam, primi tum mensis onustos
Implet Luna sinus, et cornua lumine iungit.
Cuncta datis miro posuit Deus ordine signis,
Quaeque canunt uates, eadem quoque et astra loquantur.
Ah patria infoelix, patria ingratissima, sancto
Siccine uersa tuo dura ceruice rigescis?
In te Luna micat, lex in te tota dehiscit,
Caeca tuis sponsum Synagoga amplexibus arces,
Heu Christi miseranda parens, et adultera ditis, page
Venerat ille tibi nitidis formosus in astris,
Insignis trabea roseo bis murice tincta.
Ah demens, quo te caligo inuoluit amara?
Quo decus omne tuum, quo gloria tota recessit?
Altera Tartarei facta est Proserpina regni,
Alter ab excelso ruis ordine Lucifer, illi
Ast electa suos magno regina triumpho,
Stellantes thalamos altis subit acta trophaeis.
Interea templi sacratas itur ad arces,[ERROR: no link :]❦
Quos quas omnis Iudaea petit, quos misit Ioppe.
Quos Hiericontea Chariotide consita tellus,
Quos lauit Sirbone lacus, quos Lydda creauit,
Quosque lacu Genesara suo, quos celsa Norine,
Quos Bethole, et Tephene, et Acrabataena, fluensque
Fontibus Emaus, Zophaniticusque, et amoenus
Poenaeas, uincla Andromedae, uulgataque Ceto.
Omnis ad Azoto, et Thamiticus incola uenit,
Rite litant Domino, et sistunt caput omne uirile.
Ex alia incedunt omnes longo ordine matres
Agmine foemineo, et nondum pubescere coepti,
Puluerulenta fremunt stipantibus astra cateruis,
Ridet festa dies, sol clarius aethere lucet.
Agglomerant templo, foribus fluit agmen, et alta
Machina fumiferas euoluit ad aethera nubes.
Hos super aduenit fatus alto sanguine Regum
Iesus auis praestans, formosior alter Apollo,
Exigua de nube micans, sed maximus intus,
Regna Deo maiora parans, maioraque templa.
Quem mater Virgo sine semine Dia uirili
Regis aui antiquam genuit Dauitis ad arcem.
Quo sanctam subeunte domum, Deus imbuit omneis
Subtus adorantes, calefactaque corda cucurrit.
Procidit ille genu duplici, manibusque leuatis
Atque oculis, sanctam Diuini altaris ad Arcam.
Tunc ait, omnipotens genitor te Christus adoro
Sancte Pater, tibi me trado, do, sisto, resigno.
Non tibi marmoreum templum, non foederis Arcam,
Non tibi uasa auri, nec caesa armenta piabo,
Signa breui haec tantum posui pereuntia saeclo.
Hostia uera tibi Christus, templum, arca, sacerdos, page
Sic tibi complacui, completaque cuncta sacraui,
Non inuita Pater, sed qui mihi corde fideli,
Sponte litant et ore domum coeunt sub unam,
Quae domus est aeterna tibi, Regnumque perenne,
Hac pluat eloquium, nostris e nubibus imber,
Componatque suas electae frugis aristas,
Quis precor omne malum, tineamque aeruginis arce
Septima lux sacro solennis ab ordine pompae[ERROR: no link :]❦
Vertitur, et festo defluxit turba soluto,
Hoc abeunte, Puer festum immortale diei
Aeternae haud abiit, propria sed in arce resedit.
Tum quia cuncta suae mysteria nosse parenti
Non dedit omnipotens, poteratue aduertere Ioseph,
Tum quod uterque pares animos, curasque gerebant,
Alter in alterius comitatu hunc credidit esse,
Sicque reuersuri Puerum amisere parentes.
Quo sine conueniunt sero, quum pronus aquosum
Sol petit Oceanum, et fessus sua tecta uiator,
Nec comes his Christus, nec sol apparuit astris.
Traxit amara alto suspiria pectore mater,
Sydereosque sinus lachrymis impleuit obortis
Virgineas perfusa genas, mea cura, meus sol
O, mi uir, quo natus abest? hoc anxia dicto
Insonuit planctu, gemituque inmugiit alto,
Circundatque suos sollerti indagine notos.
Quaeritat, ac rogitat uulsi sua uiscera cordis.
Qualis ubi uirgo, cui magna et sola uoluptas
Candebat celso mediis in uertice tenis
Vnio, maior eo mensa Cleopatra secunda
Quo damno uictrix haustu est epota superbo.
Hoc porro amisso totis uaga lustrat eundo
Porticibus, gemituque suas cunctaque atria circum
Delitias omneis perquirit moesta puella.
Nec minus et tales roseo dabat ore querelas.
Non te nate mihi paruum fuga tristis abegit,
Mecum semper eras ignotis exul in oris.
Et licet hostis atrox, et dura premebat egestas,
Curas nate meas omneis, onus omne leuabas.
Hei mihi quo uadam? quo te mea summa uoluptas
Quaeret moesta parens? ubi nunc mea uita moraris? page
Quem mihi nunc praefers? hostis tua terra mihi te
Eripuit, tua festa dies, pompaeque fugaces.
Eheu? quid faciam? quo te mi nate requiram?
Illachrymatque simul coniunx, et utrinque uicissim
Vrit cura tenax, et torquet uiscera langor,
Corque sua de sede fluit, mens arida nutat.
Quos absens euexit amor, rursusque reduxit
Spes et firma fides, et uinclo agglutinat uno.
Hei quam difficiles horas agit horribilis nox,
Quam lux afflictis longa est, et plena laboris.
Tres soles moerore graues uoluuntur et umbrae.
Hinc urbem repetunt, ad regia templa reuersi,
Hic subito optato fulsit Puer inclytus ore,
Tristia qui moestae discussit nubila matri,
Aspectumque Patris stellata fronte serenat.
Ille throno templi, mediisque sub arce cateruis,
Inter honoratos diuina lege magistros,
Ore beatiloquo coelestes pandit abyssos,
Et caeca obductas tergit ferrugine mentes.
Qualis in undosis quum nocte paludibus humor,
Vel Rhodani, uel in amne Padi, seu Tybridis unda
Assurgit, nebulasque leues attollit in auras,
Astrorumque comas densa caligine miscet,
Illic orta dies quum Coelo pura sereno,
Et radios iubar effundit, dissoluit inanes
Materias, nitidusque super clarescit Olympus.
Illum admirantur coelestia uerba tonantem
Eloquio, tenera primos aetate per annos.
Quum petit auditu dociles accomodat aures
Quaeritur, ad nodos diuino effulminat ore.
Attoniti quo tanta fluat sapientia fonte?
Quo magis humano prudentia corde fathiscat.
Sic Mater, sic ipse Pater mirantur, et omnes
Intenti pendent coelestis ab ore magistri.
Isque ubi conticuit, riuosque in se ipse reclusit
Ambrosiae Coeli, sat enim sua prata biberunt,
Surgit, et optatis ad matrem gressibus ibat.
Quoi mater, nec enim dolor amplius, ore recessit
Triste supercilium, sed non amor obticet, inquit.
Nate quid hoc actum per te est? sic anxia mater, page
Sic Pater ipse dolens te quaerebamus euntes
Men? quae causa fuit? quid quaerebatis euntes?
Inde refert, en scire iuuat, genitoris ut ipsis
Rebus adesse mei patria me sponte necessum.
Iam desiderio nati flagrante potiti,[ERROR: no link :]❦
Iam sua tecta petunt patriae florentis, et ingens
Frena tulit Christus propriorum grata parentum.
Quis tua sancte Puer referat mihi facta canenti?
Quis memoret? quae tu quondam puerilibus annis
Egeris, expedias. an quae tacuisse magis nos
Quam dixisse iuuat? noua forma, et regula sanctae
Exemplarque uiae sanctissimus ipse fuisti.
Non sic Socraticis tua dogmata nota magistris,
Nam quocunque uiro longe maiora parabas.
Cur te magne premis? cur sic altissime multis
Abiicis ignotum? cur subiicis inclyte cuiquam?
En ego uermis eram, dum corpore uile gerebam
Mancipium, me tunc decuit uilescere dicis.
Improba sic mitem saturant opprobria Christum,
Sic mea diuinis respondent uatibus acta,
Quae dicenda forent, eadem peragenda docebam,
Quam mea demittit uirtus, tam gratia tollit.
Non mihi praebebat molles domus ampla ministros,
Ipse minister eram pauperque in paupere tecto,
Sic iter est Coelo, Coeli sic regna parantur,
Vertice sub gemino latet hoc in ualle profunda.
Ah bone Christe meo dulcissima corde medulla,
Et nos pone tuae gemino sub uertice uallis,
Et praetende uiam, tecum curremus ouantes.
Iam Christus, qui flore suo uernante latebat,
Surgit fruge grauis multa, et pubescit adultus,
Sic Christi florentis odor deserta secutus
Inuia, melle madens uacuis fruticescit in agris.
Gesserat Imperium ter quinque Tiberius annis
Caesar, et orbe suo populis data iura subactis.[ERROR: no link :]❦
Quattuor in partes Iudaeaque secta gemebat,
Quattuor iniustis sub regibus, arce profani
Sic duo Pontifices foedata templa regebant.
Quem super intonuit Coelo uox clara patenti,
Verbo in missa uirum per deuia lustra uagantem. page
Flosque suum longe e lustris attraxit odorem.
Hic est Ioannes, teneris qui primus ab annis
Soliuagus iuga sacra sua ceruice gerebat,
Pura et mente Deum coetu semotus ab omni,
Primus regna canit Coeli, praeludia Christi
Primus agit, primusque uiam monstrabat Olympo.
Cingula cui cruda lumbos e pelle domabat,
Horrida quoi tetricae uelabant pectora fetae,
Lympha dabat potum, stratum terra arida, simplex
Herba cibum, talem praetendit gratia legem,
Gratia, quae Christus, Ioannes praeuia lex est.
Hinc datur una fides, nostrae uia sola salutis.
Ergo ubi Paeneados ad flumina uenit amoena,
Insonuit uerbo uox missa, uiamque parando,
Solennem populis aspersit fluminis undam,
Vnda nouo ritu quae libertate paterna
Donat, et in patriam cuneos immittit ouantes,
Summersis Pharaonis equis, et curribus alto.
Crimina foeda uomunt illi, peccataque deflent
Tristia, foeta malis ii commeruisse fatentur.
Fulminat ille palam, detestarur, laceratque,
Sicut quenque decet, dictis hos territat acer,
Allicit hos blandus, se denegat esse prophetam.
Arduus at plusquam uates modo surgit, et altas
Concinit ambages, et concrepat ore tonanti
Horrendo eloquio, modo serpit, et indicat
Agnum, non ut ego in fluuio, sed uos ardente lauabit
Flaminis igne sui, cuius praestantior, inquit
Calceus ore meo est, uestra hic peccata piabit.
Haec dum Iordanis noua coepta geruntur ad amnem,[ERROR: no link :]❦
Et Nazaraeo iuueni data tempora uoluunt,
Ecce Gygas ingens accinctus, et arduus, alta
Arce Patris, matrisque humili descendit ad amnem.
Substitit unda suo cursu conuersa retrorsum,
Et uirtute repens imbuta refluxit in ortus,
Qua se tam sancto contactam corpore sensit.
Contremuere undae, penitusque exterrita circum
Expauit turba, et uox in caua claustra refugit.
Quod caput in Coelo suprema Seraphin adorant,
Agmina, Ioanni curua ceruice reclinat, page
Cum seruis Dominus, iudex cum sontibus adstat.
Bissenos hic dux lapides, haec arca sacrabat,
Bissenis Bobus templo mare uexit ahaenum.
Hoc aboleta malo modo quae seruatur apellae
Pulsa superstitio est, mundus sit flumine Naman.
Hocque uiros fratres mitis sibi Christus adoptat,
Desponsatque Deo sponsam. iam lauerat undas
Flumine perfusus diuino flamine Iesus,
Procidit, extenditque manus, oculosque leuauit,
Persoluitque preces, quum cardine summa recluso
Regia defluxit domus omnipotentis Olympi,
Spiritus unde Dei signo descendit aperto,
Alite sub niueae mitis sine felle columbae,
Pacis amatricis, ramique uirentis oliuae,
Quem super insedit, flauoque in uertice mansit.
Quo memori patuere palam data signa Ioanni,
Desuper et Coelo genitor sic intonat alto.
Hic meus est Natus, mea quo perfecta uoluntas
Cuncta facit, placet hic nostro dilectus amori,
Hunc audite, salus populis est omnibus unus.
Clauditur hinc Coelum, uox et cum luce recessit
Talibus auspiciis nostri fluit unda lauacri,
Et Christi solidata fides exordia sumpsit.
Heus tu sponsa tuo laetare charismate foelix,
Inclyta quo celebri duceris ad astra triumpho,
Prompta, uolens, ornata tuo septemplice mundo.

Iacobi Boni Racusaei Hierarchiae secundae Chorus .V. / Principatus Deo Filio Dedicatus, / qui Pastor incribitur.
Protinus aerias alpes, iuga summa citatus
Per Hiericontini sinuosa cacumina montis
Emicat, hic uanos saecli calcauit honores,
Dum fugit a populis altae sacrator Eremi.
Hic dux armipotens inuicto Marte gerenda
Bella parat, curatque pius Samarita iacentem,
Semianimemque uirum, solidataque uulnera sanat.
Exercet monachus mores Eremita beatos,
Et scelus omne suo castigat corpore nostrum. page
Pro potu lachrymis arentes temperat artus,
Proque cibo precibus, gemituque exaestuat imo,
Sic pia conciliat placati uiscera patris.
Ille famem passus duram, coelestia nobis
Nutrimenta dedit, quibus haec ieiunia sacrat.
Delitiis illectus Adam succumbit opimis,
Diuite melliflui Paradisi laetus honore,
Hinc spoliata mali populantur membra latrones
Huius in anfractu uallis semesaque linquunt,
Amissa hac errauit ouis de monte beato,
Dulcia cui in tetricos mutantur pascua uepres.
Hanc pius inquirit sollerti indagine pastor,
Vt dorso imponat, proprioque reportet ouili
Coelicolas inter, spoliisque exultet opimis,
Et parto celebret conuiuia laeta triumpho.
Heus, o, coeligenae puri de fonte lauacri
Currite cum Christo desertaque lustra subite,
Atque feras inter mores superate ferinos.
Cui tenuant artus ieiunia sancta, refundet
Nectar, et ambrosiam, diuinaque pabula Christus,
Victor in aduersis, et Dux in rebus egenis.
Quum quater haec denis ibi mystica meta diebus,
Debita perfecto ieiunia fine sacrarat,
Esuriit non mente Deus, sed carne caduca,
Nam gesisse uirum meminit se panis egentem,
Coelicolumque qui panis erat, Cererisque creator.
Ecce autem horrendum stygiis caput exerit umbris[ERROR: no link :]❦
Tartareus coluber, princeps, homicida uetustus.
Ille malae mortis pater est, et criminis auctor,
Ille dolis, et fraude potens, exuberat omni
Semine uipereo mendax, astuque, maloque
Pruritu intentat diuersis arma uenenis.
Obuius assistit simulato in corpore Daemon,
Ausus et inuictum tali tentare duello.
O, uir dexter ades sanctorum prime uirorum,
Deucalion lapides iactis animasse uolemis
Si potuit, quum saxa uiros genuere recentes,
Ne tunc humanum uacuo genus orbe periret.
Quod nisi maior erat proles te forte Promethaei,
Quem reor esse Deo genitum, dic, protinus ista page
Saxa dabunt panes, et durae prandia cautes,
Ne te saeua fames, panisque carentia perdat,
Hanc aciem Christus scripturae hoc ense retudit.
Aspera quin memini populum duce Mose uagantem
Per deserta feris habitata famescere suetum,
Afflixit quem dura cibi penuria, doctum
Quod non uiuit homo tantum dape messis in una,
Sed uerbo quodcunque Dei fluit ore beato,
Hoc insunt alimenta uiris et nectaris amnes,
Infoelix Daemon ut Cerberus ore trilingui
Ingemuit magni percussus ab Herculis ictu,
Callida nec triplici uersutia defuit ori.
Annuit in sublime rapi mitissimus Agnus,
Seque suae Solymae concessit in arce locari,
Ardua sublatum summi ad fastigia templi.
Hic alios alio demens dedit ore latratus,
Haec te mosea doctissime lege magister
Sedes celsa decet, tibi debita prima cathedra est.
Sydereo quod si demissus ab aethere Rex es,
Progeniesque Dei, uolucri delabere saltu.
Vt pia fatidici testantur carmina Vatis,
Angelicis manibus portabere comminus, illud
Coelitibus genitor de te mandauit agendum,
Obtundat ne forte tuas humus aspera plantas,
Spicula Tartareo rursus suffusa ueneno
Frangit, et inuicto scripturae umbone repellit,
Tentari qua se prohibet Deus ore uerendo.
Hinc illum primi rapido super alta uolatu
Deserti iuga restituit, summoque locauit
Vertice, quo magnus terrarum panditur orbis,
Quo saeua ambitio, quo gloria regnat inanis,
Regnat auarities fastus accincta proteruos,
(Daemonis atra lues) his concitus arma retentat,
Innouat, instaurat, frustrato uana duello.
Hinc falsas ostentat opes, ostentat honores
Prodigus insanos terrae, Regumque, Ducumque.
Illic Regna tenent Italae ditissima gentes,
Primaque sunt rerum Dominae facta inclyta Romae,
Aeneadas magnos magno exaequabat Olympo.
Qui licet arma gerant, regnandumque aptius orbem,
Graecia sed cunctis praestantius eminet oris,
Vt melior Musis, sic bello, et Marte marino,
Ionio Aegaeoque sonat circunflua ponto.
Ipsa mari quanuis gemino strepat Itala tellus,
Classibus et quanuis multis premat aequor utrunque.
Non ego bellipotens te roboris inclyta palma
Hadria praestanti fortissima milite tellus
Transierim, nec te Regum Pharsalia uictrix.
Caeteraque Europae uariis distincta loquelis,
Regna opulenta docet, populosque, urbesque, ducesque
Vt transalpinae diuerso limite gentes
Venatu assuescant, dapibus, pompisque fruantur.
Oceanique sinus, et sceptra britannica narrat.
Hac populi Tanaim potant gemino ore fluentem,
Moeotimque bibunt, ubi bellica regnat Amazon,
Regnaque caucasiis clauduntur Caspia portis,
Magnus Alexander qua uenit ad Herculis aras.
Hinc Asiam magnam tropico metitur utroque,
Portio terrarum quae maxima, uergit ad ortus
Solis et Auroram, Scythicae latissima gentis.
Regna ab hyperboreis tendit Ryphaea pruinis,
Altera belligeros longe meliora per Indos
Gangis ab hospitio late manante fluentis,
Quaeque coloratus, uastusque interluit Indus,
Diuitibus gemmis, et fuluo plurimus auro.
His sua multicomis canescunt uellera syluis,
Bisque aliis aestas, nitet uno et messis in anno.
Taprobane hac praetenta mari iacet insula uasto,
Hac Elephas maior, rutilumque feracius aurum,
Vnio nobilior, nec sceptra minora geruntur.
Et sparsas memorat uicina per aequora terras,
Turritas quibus alta ferunt cita carbasa puppes,
Conuectantque suos diuersis orbibus orbes
Per mare, terrarum pars septima piscis et unda est.
Hac Lybia excurrit uarios distincta per Afros
In mare, diuitiis, sceptrisque superba beatis,
Aurea nubifero quae sydera uertice pulsat
Alticomi Atlantis, magnus cui incumbit Olympus,
Quo Satyri cantant, atque aera sonantia tundunt.
Hic horti Hesperidum, saeuique hic Herculis ara, page
Nobilis, Hamonisque oracula, Lixus, et ingens
Aemula Carthago Romanis arcibus olim.
Getuli, Numidae, Barcaei Martia tellus.
At sinus ambabus praetentaque Syrtibus ora
Lasciuos Garamantas habet, ditique sacratos
Augilas, hinc Nigris longaeui et solibus usti
Aethiopes regna ampla tenent, hac murice rores
Dat getula Thetis, roseos et purpura fucos,
Et Tyrus illustri tales uomit ore saliuas.
Quid Libyphaenicum Bizanti fertilis ora?
Et Nilo similes fluuii, et sine nomine gentes?
Illic Marmaridum tellus Mareotica priscae
Relligionis honos, et diuitis Apidis arae.
Has inter terras Aegypto gloria prima est,
Vbere seu limi semper crescentis ab amne
Deuexo in Zephiros, semperque uirentis abunde,
Seu populis late tam multa per oppida fusis,
Quos rigat excrescens stagnanti gurgite Nilus,
Aruaque mellifluus saturat, foecundat. inundat,
Vnde suis opulenta bonis elata superbis,
Sublimique altis se uertice montibus aequat
Pyramidum, uastam producit ad aethera molem
Ogdoi monimenta, lacus quid Myridis illa
Quae labyrintheos inuoluit machina flexus.
Hic Thebe Phoebo centum patet inclyta portis,
Vrbs sacra, quaeque suum templo ueneratur Osyrim,
Nobilis et Nigri stat regia Memnonis ingens.
Adde Deos reges, urbes terrasque Deorum,
Quos uagus Ambrosio circunfluit aequore Nilus.
Nec Iouis urbs magni Meroe, quae prima metallis
Prodiga fert hebenum, nec templa Bubastide lucis
Consita te lateant, aut urbs uulcania Memphis.
Diues odoriferis cui militat India syluis.
Multaque praeterea Regum monimenta recenset,
Terrarumque situs alios, et trans mare magnum
Aduersa gentes alias regnare sub Vrsa,
Haec ego cuncta rego propria ditione, nec ullis
Est data regnandi nisi me tribuente potestas.
Has tibi ego ingentes orbis totius habenas,
Imperiumque dabo, mihi si pro munere tanto page
Gratus eris, me si terra proiectus adores;
Talibus inflantem sitibundas pectore fauces
Vana tumescenti non ultra est passus Iesus.
Quin pia Diuino commouit pectora Zelo
Ignis inardescens, ac sancta incanduit ira.
Fulgureis oculis hunc obruit, ore retundit
Terribili, inquit abi Mamon, nam lege magistra
Rite Deum, dominumque tuum subiectus adores,
Huic etenim iusto imperio famulabere soli.
Tunc fractis homicida nocens eluditur armis,
Euolat ut folium uento, aut leuis aethere pluma,
Turbine nubifero stygias detrusus ad umbras.[ERROR: no link :]❦
Christus ut excelsi uictor stetit aggere campi,
Ecce coronati uictrici tempora lauro
Coelicolum agglomerat radiantibus aula choraeis.
Pars accincta gerunt maternae fercula curae,
Vnde recumbenti Domino sua dona ministrant,
Potantemque Deum simul et mirantur edentem.
Pars ipsi numeris alterna uoce canoris
Victori laudes, diuinaque carmina dicunt.
Occidit Vrsus atrox, cecidit Leo, sternitur ingens
Gollia tergemino regalis uerbere fundae,
Et Babylon deflet ruptum malefida draconem.
Disce animosa tuo, disce heus uictore marito
Vincere diua, tibi laqueosque cauere latent,
Libera quo caeca uestigia fraude resoluas,
Nosque tui sponsi magnum dicemus amorem.
Omnis in octonis ut Adorea consonet hymnis
Vnde decem numeris ultrix duodena recedat,
Mente pias laudes, concordi et uoce canamus,
Audiat has omnis mundi natura repertrix,
Audiat omne simul coelum, terra, hymber, et ignes.
At uos, o, syluae, tacitique quiescite uenti,
Nam noua bisgenito canitur uictoria Regi,
Quae celebrat sponsae connubia laeta renatae.
Omnia Christe creas cui tu, terrasque patentes
Subiicis, et totus per te libratur Olympus,
Elicis oceano fluuios cui tu undique dulceis.
Hinc agimus grates una tibi uoce perenneis,
Qui coelum tranas, a quo natura creatur, page
Omnia perlustras oculo qui mentis acuto.
Excipe quas chorus hic laudes, quem concinit hymnum,
Quas uires nostrae, mentisque potentia praestant,
Omne quod es, totum hoc super eminet interuallum.
Incircunscriptus tu circulus omnia claudis,
Solus inaccessus propria compraensus Abysso,
Carmine quam melius te nostra silentia laudant.
Mente tua mentes, ut lumina lumine lucent,
Gaudia laetitiae ueniunt a fonte beato,
Exulat unde procul nox, et graue tristis Erinnys.
At tua propositi robur constantia firmat,
Quumque cupidinibas uictrix moderetur honestas,
Quos uenus emollit, lasciui arcentur amores,
Te leges, et iura canant, Astreaque uirgo,
Et tua se nostris communio laudibus addat.
Hinc cadat iniustus, luxusque effrena libido,
Te uerum, teque omne bonum bonus omnis adoret,
Te lux uera colat, procul hinc deceptor abesto,
Vltoresque procul, liuor, fraus, ira recedant.
Te uitam uita omnis amet, lux denique lucem.
Nam sine te caecam praeceps audacia mortem,
Et caligantem uersutia concipit Orcum,
Omnia quicquid agunt, agit id tua sola potestas,
Sola potestatum radix, fons, actus, origo.
Tu quoque te per nos laudas, perque omnia pandis.
Nos regat hoc opifex uerbum, uerbo omne beatum
Omne Donum late permanat in omnia, uerbo
Mundus pepetua foelix in pace quiescat.
Postquam pulsa fames epulis, oculosque, manusque[ERROR: no link :]❦
Extulit erectus sublime, alterna trimembri
Vox stetit octono dicto, gratesque peregit,
Impiger et summo descendit monte dehorsum.
Qualis ab oceano ueniens sol igneus altis
Montibus attollit roseum caput oris honesti,
Mox humiles campos, et ualles lustrat apertas,
Et liquido turpes dissoluit ab aethere nimbos,
Atque hyemes foedas, tristesque exterminat umbras,
Vt grauidam uariis tellurem frugibus ornet.
Talis ab arce sua Christus, coetuque Deorum
Ardua terrarum lustrans, hinc uallibus imis page
Ambrosio emisit radios ex ore nitenteis,
Quis dedit ignitis foelices hymbribus ortus,
Hymbribus eloquii, calefactaque corda rigauit,
Vt stetit ante domos alti sub monte Taboris,
Qua Galilaea ferax flauentia possidet arua,
Piscosoque lacu uentosas purpurat undas.
Imprimis cauo sacrum quum fornice tectum
Intrantem densum populi circunstetit agmen,
Regia mirantur uenerandi pectora uultus,
Sideream frontem, et pulchro caput ore uenustum,
Ast ubi praeclaram fudit de pectore uocem,
Nectareoque dedit suaueis ex ore loquelas,
Quis mutum traheret Parnasi a uertice Phoebum,
Castalioque sacrae sequerentur fonte sorores,
Orphea quis traheret mutum, syluasque sequentes,
Omnis et elinguis facundia muta sileret.
Quum fluit ignescens, et flammis dura coruscis
Fulminat ardentes acuens in corda sagittas,
Marmora conciperent ignes, et Caucasus horrens
Vt glacies rapido uel caera liquesceret igni.
At quum tendit iter per deuia tetra loquenti
Voce, truces ageret lustris syluestribus Vrsos,
Immanesque feras. Ergo aestus saucia magno
Corda dolore graues agitant, odiumque nefandi
Ingruit, incoquitur penitus nouus odibus ignis.
Sic ubi deiectae ualles, humilisque reluxit
Floris ager, patriis rursusque refloruit aruis
Principio protenta suo sapientia, cuncta quae
Inchoat assiduo, rursusque recentia condit,
Rursus ut incipiat, nec eam lux ulla quietis
Lege tenet patriae, ne non agat omnibus horis.
Vnde noui latices manant e fontibus? unde
Lux noua semper adest radiis? nouus hymbribus humor?
Vnde nouos latis mundus rotat orbibus orbes?
Cuius opes uarias rebus natura ministrat,
Ipse ne desidiae feret ocia legibus ullis?
Funditus hoc mundus cessante a stirpe periret.
Stat sua festa dies, aeternaque gloria Christo.
Lege quidem Mosi Iudaeis septima quaeque est
Festa dies, ea lux et enim memorabilis, ipsi page
Sabbata septenas dicunt a nomine luces.
Nam Deus omnipotens senis opus omne diebus
Edidit, hos sequitur qua cunctis ardua rebus
Complementa dedit Deus, et qua luce quieuit.
Quamque bono, ac sancto decorauit lumine, quamque
Iudaei obseruant, opus omne, laborque quiescit.
Christus in hac iterum templum de more petiuit,
Conserto iuuenile ferens in numine corpus,
Scriptaque fatidici suscepto codice uatis
Talia conspicua sublimis ab arce reclusit,
Mellifluo resonans enantes ore Camoenas
Spiritus omnipotens caput hoc superimbue, nec nuonon
Alma precor dulcedo ueni coelestis oliuae,
Vnde tuum sancta pinguedine prolue Christum,
Mitia qui doceat, contritaque pectora sanet,
Liberet oppressos, caecis det lumina, fractos
Consolidet, placidumque Dei praenunciet annum,
Vltorisque diem horrendum, dein codice misso
Sedit, ei astabant, atque ora intenta tenebant.
Tum superadiecit, foelix et candida multis
Haec est orta dies, qua sacra oracula uestris
Auribus explentur, patefactaque carmine res est.
Quanquam autem attoniti demirarentur apellae,
Quod forma insignis, quodque unica gratia linguae,
Os quod diuinum spiret coeleste decorem,
Quod tamen ille fuit materna a gente suorum
Hos inter patria propagine notus auorum,
Non fuit acceptus, tulit hanc peruersa nefandi
Fomitis inuidiam impietas, causamque malorum
Heu nusquam in patria meriti redduntur honores
Vatibus, aut sacris sunt praemia digna camoenis
Cum superis his dignus honos, hos regia coelo
Digna domus, sedesque manent super astra beatae.
Omnimodis ubi plena bonis patria omnibus una est,
Quos Deus electos ante omnia fata uocauit,
Aeternum genito peperitque in numine regnum.
Christe nouem Musis praeses, et Apollinis author[ERROR: no link :]❦
Incipe, et haec tua dexter adi primordia, quos tu
Legeris? Expedias, primosque in regna uocaris,
Pulsus ubi patriis longe secesseris agris. page
Saxaque praecipites euaseris ardua rupes,
Parua Tyberiadis repetens castella marinae,
Stagnaque. Pone lacum pulcherrimus ibat Iesus,
Cui lenis aura comam tereti ceruice fluentem,
Et nitida refluos aestus urgebat arena,
Vndaque pone pedes allisa remurmurat alga.
Hinc aciem intendens in caerula, retia cymba
Tendere uidit aquis geminos super aequora fratres,
Ambo Ioannidae, patriae Bethseidis ambo
Squammigero enixe uenatu incumbere sueti.
Te reti diuine Cephas accincte trahendae,
Et fortem Andream uox imperiosa uocando
Attrahit, haec mundo quicquid consistit ubique
Exhibet, et dias in luminis euocat oras,
Haec quoque quae nondum existunt, scit nomina cunctis.
Tunc ait, o, iuuenes propere huc accedite laeti,
Et mea post uestros uestigia figite gressus.
Omnis enim tellus Coeli, quaecunque sub axe est,
Sit mare, sint pisces uobis humana propago,
Cuius opima uenit captura, ac praeda paratur.
Quos ego uestra dabo, populosque in Retia cogam?
Talibus attracti linquunt in gurgite rete,
Squammigerumque pecus, subiguntque ad littora cymbam,
Protinus expediunt sese, Christumque sequuntur.
Proxima Zebedeus tenet aequora, strenuus undis,
Et captare feras, et caerula uertere remo.
Cui duo coeligenae fortissima robora nati
Aptabant laqueos, et linea piscibus orsa,
In foribus per transtra ratis cum patre sedentes.
Heus Iacobe ualens animis, et corpore praestans,
Tu quoque chare Puer, mea gratia, linquite uosmet,
Vestraque Ioanni dixit, mea prehendite transtra,
Et mea post uestros uestigia figite gressus.
Hii uero extemplo exiliunt, properantque sequentes,
Naue, domo, patria, charo et genitore relictis,
Quattuor ecce rotae, quibus igneus astra petiuit
Aelias, ecce quibus subigit duodena quadrigis
Signa, per obliquum remeans sol aureus orbem,
His patet arcani iam mystica littera uerbi,
His domus aeterni uentis a quattuor anni page
Quadrifido augustum iungit fundamine templum,
Sanctaque per totidem facies elucet honestas.
Non te Natanal, non te Nicodeme uocauit,
Quanuis sacratas diuinae Palladis artes
Noueris, et Christo quanuis laudatus uterque es.
Nec te regnantem praediues Abagare, nec te
Nobile Arimathiae specimen sic unxit Ioseph,
Candida simplicitas docta nam Pallade maior,
Diuite nobilior pauper fit iudice Christo.
Diuitias omneis qui possidet unus, et illas
Suscipiunt inopes, electaque uasa beati.
Vera quidem lux est, uera et sapientia solus.
Edocet haec humiles animas, et mitia corda,
Quo deiecta magis, magis hac a luce nitescunt.
Quadriiugo hoc igitur Galilaea per oppida curru
Emicat, unde nouas in saxea corda sagittas
Flammeus aetherio ceu sol iaculatur Olympo.
Concipiunt animi flammae fomenta salubris,
Vtque his excoquitur uitium, sic corpore langor
Ingruit Imperii noua uis, mirabile uisu,
Nam morbos omneis uerbo fugat, omnia sanat
Imperio tormenta, graues curatque labores.
Agglomerant populi circum, quos dena tulerunt
Oppida, quas genuit turbas Galilaea sequaces.
Tanta uiri uirtus, et gratia, transque fluentis
Accola Iordanis, secum trahit omnia Christus,
Ipsius innumeras laudes ad sydera tollunt.
Hic illum memorat quanto decorasset honore
Connubia, et quali latices mutasset Iaccho.
Alter ut illuuiem templo expurgasset auaram,
Crimine pontificum haec inoluerat, et ignea torquens
Lumina fronte, truces et prono uerbere funes,
Zeli signa pii haud leuia haec ac uana dedisset.
Hic studium sollers Nicodemi, occultaque narrat
Colloquia, atque ut oportet aquis et mente renasci,
Res dura auditu, populari haud cognita sensu.
Scandere posse nefas Coelum, nisi mente renatos,
Sanguine qui Christi lustrantnr morte futura,
Aenea Mosei docet ut serpentis imago.
Sancta fides populis uentura in regna uocatis, page
Ille renarrabat Ioanne incaepta lauacra,
Qualis Idumaeis Iesus perfecerit oris,
Qualia Ioannis praeconia, gaudia quanta.
Ille Palestinae Sycharo a fonte Sebastos
Gesta recensebat Samaritidis, illa repente ut
Ciuibus impressas incusserit ignea flammas,
Ostenso unde nouos Christo concaeperat ignes.
Alter ut interitu absentem curauerit absens
Asserit a Channa tota testante Capharnau.
Vtque uiro longa ui morbi ambesa tot annis
Membra resanarit, capto ut stetit ille grabato
Integer, unde pedum uegeta uirtute perexit.
His Deus atque aliis dum percrebrescit eundo
Magnus in ore uirum, magnusque in corde sequentum.
Rursus arenosum Genesarae littus amoenae,
Alpheidamque petit Matthaeum nomine Laeui
Quem penes omnis erat fiscalis cura tributi,
Qui lucris inhians, auroque intentus, habebat
Per mare uectatas in res fas omne, nefasque.
Vertit in hunc oculos, et lumina fixit acuta
Iesus, ut aspectu gratus, sic uoce benignus.
Ille uelut duri uis quae domat omnia ferri
Magnete attrahitur, sic Christo exhaustus inhaesit,
Corpore quem prompto, flagranti et mente secutus,
Oblitusque sui, se se, suaque omnia liquit.
Tu qui diuitiis incumbis auare parandis,
Cui satis extremos non est penetrasse Britannos,
Quin ultra Antilias ibis scrutator, et Indos,
Vt grauior tumeas, et onustior, omnibus audes
Per quascunque minas caput obiectare periclis.
Ah miser, et demens perituri haec uana laboris
Desine sectari, quibus imminet exitus atrox.
Te quoque saepe uocat, saepe aspicit, annue demens
Annue, et ad Christum propera, et te perge relicto.
Et tandem exemplo Matthaeum imitare salubri,
Hoc domus aulaeis, et diuite prodiga gaza
Instruitur Christo, et conuiuia laeta parantur,
Dignaturque Deus nostris discumbere mensis,
Hospitio excaeptus, sicut conualle uiator
Accubuit trinus Mambraea sub Therebinto. page
Discite quam sacris Claementia gratior aris
Est holocausta super, nec corpore firma ualenti
Quaerit opus facies medici, quem respuit, aegrum
Qui se nouit, eget, medicari huic uulnera possunt.
Quae cum tecta geras, his ars haud ulla medetur.
Grande supercilium Pharisaei horresce superbi,
Bina per hebdomadas qui dum ieiunia iactat,
Et magno ostentat decimas praeconis hiatu,
Huius amara bonus consortia nescit Iesus.
At qui peccato aegrotat, qui crimine languet,
Coelitus aetherio Deus hunc accersit Olympo.
Nam noua uina nouos melius mittuntur in utres,
Quos male defunctos feruentia defruta rumpunt.
Iamque secunda dies, et quae faustissima primam[ERROR: no link :]❦
Festior ante micat, medios accenderat ignes,
Ipse manu iuuenum graditur comitante per agros,
Perque nouas fruges segetis flauentis Iesus.
At manus illa famem uulsis solantur aristis,
Vnde leues paleae, tunicaeque teruntur inanes,
Granaque purgatis fiunt cibus unus auenis.
Ecce dies festos inquit pharisaeus apella
Polluit hic, sancto seruandaque sabbata ritu.
At non polluerat Dauid, templique sacerdos,
Quum Cererem sanctam sacratis sumpsit ab aris,
Ipseque cum pueris simul esurientibus edit.
Impie uestra quidem subsunt quoque sabbata Christo.
Hoc curata manus fuit arida, sabbata pulso
Hoc male tu festiua Deo Synagoga prophanas
Lex mala prohibuit fieri, bona nulla negauit.
Continuo iuga sublimis petit alta Taboris,
Subiecto auulsus rapidi torrente Cisonis,[ERROR: no link :]❦
Solus ad orandum tacita sub nocte parentem.
Ne fremitus turbae, neu uox interstrepat ulla,
Flectit utrunque genu, terrae et procumbit in imo
Puluere, dehinc oculos, duplicesque ad sidera palmas
Cum gemitu attollit, constanti et pectore pernox.
Vis magna atque ingens coit in praecordia uirtus.
Tum patris aeternos animis sublimibus ignes
Excitat, humana aerugo his exuritur omnis,
His numeri electi series, his mystica membra, page
Inscriptique micant insignes corporis artus.
Nec prius orandi cessauit ab ubere, quam sol
Purpureus roseo terras afflauit eoo,
Quam uolucrum cantus, et garrula reddita uox est.
Hic iuuenes accersit ouans electa gerendae
Robora militiae, regesque in bella futuros,
Qui totum aeternis submittant legibus orbem.
Tres quater insigni numero, nam quattuor annus
Principio ternis in tempora mensibus exit.
Quattuor e trinos a partibus excitat austros,
Qui terras afflant, undasque, his nomina missis
Imposuit, terno quia numine et ii quod tendant,
Quattuor a magni demissi partibus orbis.
Si quis et iis quaerit, quae sint data nomina,dicam.
Petrus init Regnum, primusque imponitur arci,[ERROR: no link :]❦
Sed prior Andreas uestigia sancta secutus,
Et duo germani clarissima lumina fratres,
Ioannes it mente sacer, it maior Iacob,
Et Bethsaideus florenti pube Philippus.
Te quoque syre micans ostro, stirps regia, lati
Nominis, et diues quoque te Matthaee uocauit,
Et Dydimum Thomam manibus, uisusque fidelem,
Pulcher Iacobus iustissimus unus in omnes.
Consequitur, fraterque Simon, fraterque Thadaeus,
Vltima Scariothes infamia saeuus Iudas.
Haec Christi duodena tribus, duodenaque proles
Tot populos ex se bissena stirpe propagat,
Quot Coelum stellis rutilat, quot littus arenis,
Hi uiui fontes, quos Christi emisit Helimus.
Hinc trabeata ingens succinctus ueste sacerdos
Hos lapides acri accendit fulgore micantes.
Et cereale satum surgentibus innouat aris,
Quo data principibus coalescant regna uocatis,
Regna triumphatis mundo pugnantia terris,
Explorata duces per tot, quot saxa perenni
Iordanis sicco stant littore libera fluxu.
Quotque sacro altari, quo sternitur hostia bisseno
Armento, uitulique aris fragrantibus halant,
Et totidem bobus templo mare fluxit ahaenum,
Regalique gemunt iuncti sub sede leones, page
Nonne uident etiam? diuinaque saecla recensent?
Sunt oculi uatum, bissenaque signa diei,
Bissenum pandunt aeterni limen Olympi,
Fundamenta poli quibus innituntur, et ardent
Lucida Virgineae totidem fixa astra coronae.

Iacobi Boni Racusaei Hierarchiae secundae Chorus .VI. / Potestates Deo Filio, qui Pastor inscribitur.
Electis ducibus medius Rex ipse resedit
Arduus aeria sublimis in arce Taboris,
Praemia uirtutum, et morum documenta daturus,
Bellica que pugnis uictricibus arma ministrent,
Atque triumphales omni uirtute coronas.
Tum pater omnipotens foecundos impulit imbres
Nubibus eloquii, et uiuos sapientia fontes,
Lucidus internos et spiritus extulit ignes.
Haud secus Allobrogum super alpibus, imbriferisque
Verticibus, collectus aquas dat nubibus aether,
Et tonat ingeminans, et fulgura fulgure miscet.
Ac primum summo celsas in uertice ualles
Implet, et inde ruunt bibulis a monte cauernis
Praecipites circum riui, et conuallibus imis.
Mellifluo sic ore duces rigat, implet, inundat
Christus, et aeternos in pectora concitat ignes,
Dum fluit, ac tali sic lumina uoce coruscant.
O, bona, quae calcant animis aurum omne beatis,
Omne uoluptatum genus aspernantur, honorumque
Omne genus, quis diues inops, et pauper honestus
Primus regna parat, scandit super aethera primus.
Ipse lacessiuit nullos, sed mitibus armis
Saepe lacessitus uicit toleranter iniquos.
Hic erit ille mei cultus possesor, et haeres,
Quum regnum capiet Coeli tellure beata.
Ille beata gerit foelici pectora luctu,
Sic qui aliena mala, ac proprios flet corde labores,
Poenarumque uices exul suspirat amaras,
Laetitia ingenti uenit hunc subeunda triumpho,
Luctus io fugit omnis, abit genus omne laborum.
Se quia deiecit, luxit quos passus acerba, page
Diuitiis inhiat pulchri sitibundus honesti,
Quodque colit iustum, nunquam satiatur amando.
O, foelix Coelo dapibus saturandus opimis.
O, sua qui miseris praecordia pandit egenis,
Ille beata quidem fert uiscera, suscipit illum
Dextera, qui horribilem didicit uitare sinistram.
At quibus est animi candor purissimus albi,
Qui decus Astreae sextili luce resumunt,
Purius ii lumen sincaera mente uidebunt,
Tum qui pace uigerit, haerent in pace, geruntque
Omnia, pacis amor merces septena quietis
Iis erit, illa Dei proles est rite uocanda.
Hos quo bella premunt grauiora, ac pugna fatigat
Acrior, hoc animis clarent ardentius altis,
Fortius ut superent, magis ut fata aspera uincant.
Sic ii principio perfecto fine recurrunt,
Partaque uictrices referunt in regna coronas.
Me duce per medios uobis uia panditur hostes
Ferro hoc, hoc ingens uictoria Marte paranda est.
Nec uos certamen, labor aut deterreat ullus,
Aeterno spolia ampla manent referenda trophaeo.
Sed mala consurgent latratibus ora caninis,
Vestraque carnifices acuent in uulnera morsus,
Diraque mendaci tendent lita tela ueneno,
Christus pro scopulo positus feret omnia uictor.
In tacito gaudete sinu, exultate beata
In cruce, nam Coelo uestra est uberrima merces,
Quae dedit hoc bello claros et Marte prophetas.
Taliaque horrescunt ignauae praelia mentes,
Dura quibus uirtus, quibus est uia longa salutis,
Horrida quam pauci capiunt crucis arma cruentae.
Sed multis colitur Dis, et Fors succuba Diti.
O, stultum uulgus, regumque insania demens,
Quid coluisse iuuat fortunae munera coecae?
Et rapuisse sacrum fluuiis ac montibus aurum?
Postquam uestra cadent tristi solatia morte.
Vos complexa fouet fortuna, sed exitus urget
Infoelix, urget sed uae sine fine futurum.
Vae qui ridetis, quia flebitis, usque perennes,
Vsque graues omni pensuri crimine poenas, page
Vae quibus os blandum linguae fallacis adulat.
Tum os, o, uitae quibus est data norma, decusque,
Qui condituris animi salis instar habetis,
Ah procul a uestro sal proculcetur ouili
Quum fatuum est, hoc terra solo sterilescit inani.
Omnis forma decens, operisque exemplar honesti
Prodeat, et uestro sanctissima pectorapectore uirtus,
Lucidus huic toto ceu sol praefulgeat orbi,
Sanctaque doctilo qua moduletur uoce Thalia,
Vos posui super his inuictas montibus arces,
Contra conatus hostilia bella ferentes,
Ciuibus ac refugis munimina tuta daturos.
Hos quoque ne lateant ardentes igne lucernae,
Sed summo pateant accensis uertice lychnis,
Sic lux uestra micet tenebris, ut uisa subinde
Monstret iter ratibus portu praetenta salubri,
Quo laeti nautae positis in puppe coronis,
Carmina grata canant patri, tutoque receptui.
Haud ego Moseam ueni rescindere legem,
Scriptaque, ceu uanos aut irrita reddere uates.
Quin ego principium, finemque per omnia tendo,
Omnia perficio, complector et omnia circum,
Scripturae, et sacris ego lux affusa prophetis,
Qua nec Iota cadet, nec apexa uertice Iotae.
Sed rata cuncta fluent ex me, perfectaque fient
Imperia. haec alios igitur quicunque docebit,
Vel minimo tamen is iussu parere recuset,
Decidat ille gradu regni, minimusque uocetur.
Qui uero exequitur prius omnia, deinde docebit
Auctor erit magni supera celeberrimus aula.
Talia non satis est praecepta facessere uobis,
Est superaddendum, ne grandia tigna trabali
Pondere perrumpant oculos, neu uiuida summo
Pupula festucae tenebrescat laesa flagello.
Comprime feruentem succenso corde furorem,
Infrenata tuas ne prodeat ira fenestras,
Ne fratrem tacito morsu, neu uoce lacessas,
Neu clamore premas, ne te premat ira seueri
Iudicis, et iusta damnet sententia poena.
Qua Mosea quidem lex truncat ab arbore ramos, page
Eruit excisa nostra hanc radice securis.
Tum quum dona feres, imitabere munus Abellis,
Nam neque dona Deo, neque munera grata Caimi
Vlla fuere, pium quae fratrem exosus obibat.
Si sincaera fides esset, pacata uoluntas,
Conciliatus amor, pietas accaepta fuisset.
Sit tranquilla quies animis, sit pacis honestas
Candida, sit uariis concordia fratribus una,
Consensusque pares, et late consonus ordo,
Discordesque trahat sermone in pacta benigno.
Pabula ne liti, neu tristibus arma ministris
Crimina dent, iussas ut pendant debita poenas,
Non satis ut uestro uenus absit adultera coetu,
Caenosique sues, immundo et corpore maechi,
Sint oculi puro, sensusque in corde pudici,
Casta fides animo, iustos, quae corporis usus
Seruet, et illicitos constantia supprimat ignes.
Qui fera Virginii, tua qui Lucretia laudat
Funera, crudeles effuso sanguine dextras,
Approbet ille manus a caesa uxore cruentas.
Aut dicat minus esse malum Mosea necesse est
Dissidi, infirmis olim concessa maritis;
Heu mala, quae miseris amor improbus, iraque fecit.
Nec satis ut uestris periuria mentibus absint,
Est quoque iurandi procul euitanda potestas.
Nam iusiurandum primum est, os uera loquentis,
Est hoc, esse refert, non est, non esse fatetur,
Amplius haud hiscit, nisi causa incredula cogat,
Iustaque, iudicii iurando fortia firmat.
Eia agite, capite arma manu potiora uirili,[ERROR: no link :]❦
Verba ex ore meo, mea fulmina, sumite tegmen
Iustitiae, sitque illa noui lorica decoris,
Et sit pelta fides, ocreae bona nuntia pacis,
Certa salus uobis florenti cassida crista,
Hac armatura fulti contra omnia tela
Ibitis inuicti, fractosque fugabitis hostes.
Si maxilla tibi percussa est dextera, uictrix
Altera succedat, pugnae et subsistat iniquae,
Donec deficiant hostes te bella gerente.
Si quis et in campo tecum contendat aperto page
Iudicii, spoliis litemque affectet habendis,
Huic quoque da uestem, tunicam qui poscit inermem,
Si quis te inuitum ducis ad praetoria pellat,
I, simul ad Regem, simul ad coeleste tribunal,
Tutus ubique uadas tantis suffultus in armis,
Quisquis inexhaustos uiuis e fontibus amnes.
Abs te haurie petat, gratis quibus affluis, illos
Da cuique, et rutilos da carpere ab ignibus ignes.
Omnia nam mea sunt, ego uos ceu mater Abyssus
Flumina diffudi magnis undantia terris,
Astraque prima nouo posui labentia Coelo.
Hic ab amore meo sic constat mundus, ut extat.
Omne quod est, hoc gignit amor, tenet, educat, ambit.
Quanuis ingrati populi, et gens stulta rebellent,
Huic tamen haud odium est, quin omnia lampade solis
Ipse sui foueat, suus omnibus imber inundet.
Huius ad exemplar perfecti hoc lumen amoris,
Hunc imbrem uos esse decet, procul improba sunto
Hinc odia, immanis uindicta, et liuor amarus.
Sic odio infestos contra uincetis amando.
Et male demeritos uobis bene multa merendo,
Sic eritis genitore meo dignissima proles.
Vos, o, terrigenae quibus est uia lubrica mortis,
Inque frequens lapsus, uariusque uorgagine caeca,
Insidias inter, laqueos, aconitasque mille,
Quae stygius coluber sub melle latentia condit,
Multaque terrifico passim dat funera laeto,
Circunstatque uiam, qua uos incedite cauti,
Ne leuis aura leuet, boreas neu tollat inanis,
Neu circunseptis surrepat lubricus anguis.
Heus, o, spectata multae puer indole frugis,
Disce latere, tuis et acutos obiice uepres
Vitibus, atque altis in sepibus occule Bacchum,
Ne tua pro dominis capiat uindemia fures.
Temne tui laudes, populares temne fauores,
Sat tua diuinae ratio sit conscia laudi.
Ne decus a genio pereat, neu mente caueto,
Sat mercede sua uirtus, et gratia constat.
Sed quia uirtutes uulgo peccatur in omneis.
Discupiunt oculis illi, quae praeuia cernunt, page
Ii uero socios ui multa, et crimine laedunt.
Vos igitur prompti miserescite, multaque egenis
Ferte uiris benefacta, beata cordis ab arca.
Fronte arcete dolos, simulataque dona Mineruae,
Troia quibus periit miseris euersa ruinis.
Sat diuinus honos uobis, aeternaque merces,
Non uani, seu quos affectat mimus honores.
Ah tumido multos elata superbia fastu
Sustulit, ah miseros tristi et pessumdedit orco.
Illa feras inter pestes, quas impia partu
Edidit insano, genuitque lacessere suetos
Contemptus morsu decus altitonantis Olympi.
Ardua uos igitur mentes super astra uolucres
Tollite humo, sensuque anima flagrante ligato,
Cum magno feruore preces effundite uestras
Ad patrem, aetherias qui condidit igneus arces,
Quas colit, et secreta uidet penetralia mentis.
Huius erit merces pater ipse, et gloria, ni tu
Ac tua multa loquax sensu meditetur inani
Et uentos frustra uerbosa oratio captet,
Huic tua non domini merces est redditus auster.
Ille sibi formae decus arrogat, ille superbit
Sanguine, et ille suis est uiribus alter Achilles,
Alter et ingluuie, atque libidine Sardanapallus.
Vos autem quibus est data mensa beatior ipsis
Mentibus, et maius praestans constantia robur,
Et genus e coelo, perfecti et forma decoris,
Subdite lasciuum ieiuna corpus habena
Imperiis animi, et sensus ad iniqua fluenteis
Abstineant uetitis, sic ut laetentur honestis.
Bellua cui uestrum sensu est imitanda ferino?
Non deus, unde genus trahit haec coelestis origo.
Quid simulas falso sub tegmine hypocrita mendax?
Tristis et appares inter ieiunia mimus,
Cui tua non domini merces est redditus auster,
Quilibet interea pingui caput ungat oliuo,
Et faciem perfundat aqua, ne squalida moesto
Ostentet pallore cutis ieiunia uulgo,
Ast ea corde tegat, laeta et sub fronte serenet.
Sic cui corda patent soli, Deus auctor honoris page
Solus erit uestri, soli cui militat omnis
Inclyta uirtutum series, et laudis honestas
Innumerae, quae uult huic porrigit armiger ales
Tela suis portans oratio concita pennis.
His orbes aperit celsos, et sydera tranat,
His fugat hostiles acies, et Tartara claudit.
Forsitan et magno quae nam gerat arma tonanti
Quaeritis? illa suis oratio concita pennis,
Aethera quae penetrat, Cocyti et claudit abyssum,
Ostendam breuibus, paucis et magna docebo.
O, Genitor noster, Coeli es qui in sedibus altis,
Singula sancta Pater nobis tua nomina sunto.
Adueniat regni tua gratia reddita terris,
Et tua sit terris, ut Coelo effecta uoluntas,
Da Patet egregio nobis da uiuere uictu,
Et nostri Cererem in praesens concede laboris,
Nostra nec exigito nobis, sed cuncta perinde
Debita laxato, atque alios nos fasce leuamus.
Nos quoque ne ducas in tentamenta precamur,
Sed te ultore malis nos exime, fiat, amenque.
Talibus orantes fera ponite corda, perindeque
Ac uos pendetis, uobis Pater ipse rependet.
Orandi rata lex posita est, rata formula pacti,
Quae seruata uiam Coelum summittit in altum.
Quid cum diuitiis Croesi? Crassique superbis
Sumptibus? atque Midae fortuna, atque ubere Gaza?
Quid uobis illis pereuntibus? altera Coelo
Vobis uita datur melior, datur altera Gaza
Nobilior longe, et regni sine fine potestas.
Quo nonulla mali labecula, nulla timeri
Vis inimica potet, magni noua moenia mundi
Regnaque nectareo perfundet copia cornu.
Aeternas thesaurus opes dabit omnibus omneis.
Scilicet his, quem quisque sua sibi mente parabit.
Cuius amore mori, cui totam ducere uitam
Nonne decet sancte? Diuina ut luce fruamur.
Ergo agite, o, ciues, patriae bona quaerite uestrae,
Quaerite uenalem patriam, tanti illa ualoris
Quanti quisque ualet mercanda est, uendite ciues
Vendite, uosque ipsos mercatu exponite tanto. page
Tum quibus ardentes rutilant in corde lucernae,
Atque oculi mentis super aurea sydera tendunt,
His perfusa Dei radiis mens tota relucet,
At quibus est acies terrena occlusa latebra,
His hebetat sensus coeca caligine plenos,
Haec quibus ipsa sed est caligo mersa tenebris.
Quisnam autem terram, et coelestia templa tueri?
Quis simul in tenebris potis est, et luce morari?
Quis ducibus bello aduersis ferat arma duobus?
Aut opibus Ditis, Coeloque intendat habendo?
Nemo quidem, nemo regno simul aptus utrique est.
Sed neque sollicitent anima sitiente labores
Humanos, rerum ut uictu saturentur auaro,
Vtque nouo niteant induti uellere, nostris
Militibus coelo satis est cibus unus ab alto,
Potum mellifluis dulcem stillantibus astris.
Hinc labor unus erit uobis, quo ducere uitam
Vita dabit uerax e fontibus aetheris alti.
Corpore nam potior uita est, et uellere corpus.
En expers omnis uolucrum genus omne laboris,
Quae neque rastra solo, falces neque messibus aptant,
Horrea nulla parant, nec terram uomere sulcant,
Laeta tamen carpunt uicinis pascua syluis,
Flumina seu circum, seu circum stagna uolantes,
Prataque,uenatu late rimantur amoeno,
Quae pater astriferi dedit his regnator Olympi.
Nonne igitur uos ipse facit sua germina pluris?
Si uobis natura subest quaecunque sub axe
Condita utroque patet, quod supra est quaerite Coelum,
Caetera iussa tulit tellus animantibus alma
Multiparens, hominum generi, pecudumque, ferarumque.
O, uanum genus, o, mores, o, degener aetas,
Non pudet in terris rictu sulcare suillo?
Dedecet usque homine brutorum uiuere ritu,
Quin magis horrendum, arboreos imitantur amictus.
Monstrum derisu dignum, quae coelica primo
Arbor erat, modo serpit humi radicibus imis,
Vertice prona suo uerso, qui in tartara tendit.
Vos uero, quibus aetheriis sublimior astris
Ambrosiam uertex haesit radicibus altis, page
Quae uegetat mentes, moribundaque corpora fingit.
Scitis ut ad propriam nemo queat addere formam,
Nec uires hominum sua corpora fingere possunt.
Sed pater omnipotens ornatu cuncta decoro
Vestit, et hos uestris insignibus addit honores.
Ille gerit curas, uestros quibus ornet amictus.
Non ita formosae mater bene sedula natae
Componit niueo gemmata monilia collo,
Virgineoque habilem suspendit pectore pallam.
Nec iuuenis locupletis amor nouus ossibus ardens,
Sic thalamos ornat, cultu licet omnis honesto
Rideat, aulaeisque micet domus ampla superbis,
Vt pater induuias insignes omnibus aptat,
Praecipue uobis, en ut sua floribus aetas
Indumenta dedit, uarioque arrisit amictu
Multicolor tellus, en ut rosa tecta galero
Puniceo, melius rubet omni murice regum,
Lutea purpureos uincunt uiolaria fucos,
Nec noua candenti superantur lilia bysso,
Et pictos praestant uariantia prata colores.
Quamuis nere colo, nec texere fila, nec ullis
Artibus, aut ullis norint incumbere curis.
Quae si tanta dei uestit sollertia, quorum
Paucula uita perit, quae uos incredula plebes?
Pocula non igitur, uestes, alimentaque uestri
Cura laboris erunt, summi iuga praendite coeli
Iustitiae comites, illa autem caetera uirtus
Adiiciet, uestrisque accrescet gratia factis.
Ergo, o, semidei sursum spem figite, uester
Quo pater est, qui pascit aues, et lilia uestit.
O, gens facta dei, populusque, et regia proles,
Delitias ibi pone tuas, opulantaque confer
Horrea, Thesauros, et opes ibi conde fideles.
Sitque breuis tibi quisque dies uelut ultimus aeui,
Vos neque sollicitet uacuis lux crastina curis,
Sed uobis quicunque dies illuxerit, illum
Acceptum lucro referatis, onusque futuro
Cuique suum ut dabitur, sic debita cura diei.
Quum Deus omnipotens amor unus, et omnibus unus
Sit genitor uobis, hoc et stirps omnibus una, page
Vt uestri hunc miseret, pariter miserescite semper.
O, miserum mortale genus, dum pasceris aura,
Improba dum caeco uoluuntur tempora lapsu,
Flete simul uobis mala multa fouenda uicissim,
Alter ut alterius sorti sit consonus actor,
Nos etenim cum diis corpus sumus omnibus unum.
Vnde cauete, leuem ne quisquam iudicet ullum,
Nam cordis secreta latent hominesque, Deosque.
Tantum uni sunt nota Deo qui iudicat omnes.
Nullo ergo frater condemnet crimine fratrem.
Pondera ponderibus respondent, plagaque plagae,
Crimina criminibus, stat talio poena luenda.
Heus iterum tensis, iterum iuuat ardua pennis
Astra sequi, iuuat aetheriis dare tractibus alas.
Qui laesus socium laedentem diligit, hic est
Immemor offensae, nulla hunc iniuria tangit,
Hunc amor omnipotens amplectitur, immemor omnis
Offensae, nec enim noxa plus tangitur ulla,
Debita nec repetit, iubet aut impensa referri,
Exactor nulli quoniam fuit ille molestus.
Qui sua largiri uoluit cuicunque petenti,
Huic datur omne bonum, diuumque accumbere mensis.
Haec quanquam meritis merces sit debita iustis,
At uirtute tamen longe altius eminet omni,
Et desiderii captum longe eminet omnem.
Influit illa sinu mentis de fonte perenni.
Huc operanda dies, huc uos quoque lumen euntes
Transmittat, Coelique uiam perducat ad altam.
Si caecum nox orba ducem praetenderi orbo,
Nonne ruit paeceps? caueam et delabitur imam
Dux simul et ductus? summi de uertice montis
Labitur aerio sic caecus cum grege Pastor.
Quanuis ille trabem proprio fert lumine, paruam
Festucam alterius cernit per lumen ocelli,
Idque uidens magis hinc omnis fit luminis expers.
Nam transuersa oculis trabs obiacet, anne uidebit?
Festuca socii laesosue leuabit ocellos?
Quod scelus hoc? homines alieno a crimine frustra
Improba conciliare uagi praeconia uulgi.
Falleris orba phalanx, ac decidis auia, ni tu page
Eiicis obiectum purgando a lumine tignum.
Mersa hinc tartareas longe trudere sub umbras.
Disce docenda sequi faciendo, facta doceto
Ipse quibus laudis gestas exemplar honestae.
At quibus infensa est uirtus, et spreta Deorum
Sancta fides, hos arce adytis penetralibus omnes,
Coelica nam uanis latratibus astra lacessunt.
Hinc Pater aeterni thesauri inuentor, opumque
Largitor, bona cuncta suo conclusit Olympo,
Diuitiasque omneis arcana condidit aluo.
Ardua sunt igitur rerum fastigia, magnis
Perscrutanda animis, et sanctae peruia menti.
Hinc igitur qua uos pulcherrimus allicit aether,
Tollite humo, et superos uobis res poscite dandas,
Inuestigandisque insistite limite summo,
Quo uobis secreta Polo lux panditur alto,
Mox et aperturi pulsanda est ianua Christi.
Quumque hinc altiuolis oratio tollitur alis,
Quaesita acquirit, quae flagitat accipit, alta
Syderei pulsata diu subit ostia Coeli.
Sed quae sulcat aquas, et deuolat amne secundo,
Quae fluit in praeceps, et prono labitur amni,
Vorticibus demum hanc fallax uorat unda reflexis.
Quare agite, altisonis intendite brachia pennis,
Alarumque sinus super aethera ferte uolucres.
Qua fluit aeternis a fontibus amnis inundans
Gratia, quae lactat largissima ad hubera natos,
Alma Deum genitrix, et dona uberrima fundit.
O, ter foelices quibus est data, terque beati
Intemerata fides, primi dea sancta decoris.
Quid non diua colat? dea quid non speret habendum?
Maximus aeterno quae semine germinat aether.
Nam si iure precum praesto sit amicus amico,
Optima si nato genitor dat dona petenti,
Quis durum lapidem molli pro pane ministret?
Quis pro pontiuago sinuosum pisce colubrum?
Cui pro pulliparo detur unquam scorpius ouo?
Si malesana suis igitur gens impia natis
Largitur bona multa, malis si donat amicis,
Quid uester genitor? quo gratia manat, et omnis page
Gloria, qui populis, superis qui praesidet astris,
Quae bona dat populo, uel qualia dona petenti?
Haec summa, hic cardo est, legum quo uertitur ordo,
Quo uatum sacer ac uirtutum incumbit honestas,
Hoc omnes morum ueniunt a stipite rami.
Omne quod ut fiat uobis uult casta uoluntas
Humano officio, facite id cuicunque uolenti.
Surgite nunc animis, forti contendite bello
O, ciues superi, coelum sudore parandum
Angusto ingressu summis iter arcibus arctat,
Inuentum paucis, huc intro pergite ciues.
Ianua nam larga est, stygii et uia lata profundi,
Multa hac Tartareum descendit turba sub orcum.
Induite hinc Argos, et acutas lumine Lynces,
A personatis procul his absistite monstris.
Lanigerae simulantur oues, at corde rapaces
Sunt penitus latitante Lupi, teterrima pestis.
Non constant simulata diu, Lupus ore famescens
Mandit humum, petit insidias, praedamque reportat.
Num senticosis feruens e uepribus uua
Prodeat? aut suber dulces dat tetrica ficos?
Artis opus, quam quisque colit, nonne indicat ipsum
Artificem? studiis quibus ille incumbit, eisdem
Semper olet, bonus officio uir constat honesto,
Floribus omnis uti propriis, et fructibus arbos.
Optima quaeque bono de semine germina surgunt,
Optima facta uirum ueniunt a corde benignae
Indolis, os hominisque interno fonte redundat.
Omne nefas qui non animo luit anxius aegro,
Quique dato nunquam meditatur tempore iustum
Legis opus sanctae, mortem speculatus amaram,
Cui non alta suas oratio concitat alas?
Non laudes canit, aut superis grates agit ullas.
Qui nec honesta docet, non illum poenitet actis
Indulsisse malis, nullis largitur egenis,
Non iusto obsequitur, nec fert uirtute laborem,
Nec prodesse cupit quibus est fors indiga rerum,
Mox cadet interitu flammis tradendus auernis.
Haud secus ac sterili sine fructibus ulmus in agro
Concidit, excisis radicibus eruta ferro, page
Mox congesta pyrae dedit alta incendia latae.
Quid uocat ille mei uenerabile nomen honoris?
Facta habet edictis tamen his contraria nostris,
Iam praeceps stygio procul hinc inuoluitur orco,
Ast hic qui exequitur mea dicta, paternaque iussa,
Aetherio demissa polo, regna alta subibit
Victor, Olympiaco decorandus stemmate, uae uae
Vae miseris uenit illa dies horrenda futuri
Aduentus, uenit hora grauis, quom multa uocabit
Iactabitque meo me perdita nomine turba.
Nonne tibi dicent alii nos strinximus arma?
Et tua Marte sumus nostro fera bella secuti?
Ii uero tua nos oracula diximus, illi
Nobis monstra tuis cessere acherontia signis,
Quin et multa tuo miracula fecimus ipso
Nomine, praeclaras uarias quoque gessimus artes,
His ne fuit tantae uis haec speranda ruinae?
Tunc quia ius nostrum quo nouerat, approbat, illis
Fabor ego, nunquam mea uos sapientia nouit,
Protinus ite procul, procul omnes ite profani,
Omnia ferte simul mala germina comminus orcum.
Has quicunque suis uoces penetralibus infert,
Vt faciat, quaecunque mea sum lege profatus,
Firma super stabilem posuit fundamina petram,
Vir sapiens, domus alta sua stat splendida Gaza.
Illa licet densis ruat imbribus ater Oryon,
Seu simul affusus rapidis torrentibus amnis,
Siue procellosi ueniant ex aethere nimbi,
Haud illisa cadet solido a fundamine petrae.
At quicunque meas uoces et uerba loquentem
Audierit, surdisque haec auribus hauserit, ille
Fundamenta domus fluidae commisit arenae
Stultus, in hanc hymber collecta nube solutus
Quom cadit, et praeceps euoluitur impete torrens,
Seu boreas urget, siue ingruit eurus ab alto,
Concidit extremamque sua dat strage ruinam.
Talia dum manant ex ore fluenta beati
Nectaris, et Christo pulcherrimus ardet Apollo,
Sydereique micant coelesti fronte nitores.
Attonitis ardent animis, atque ore fruuntur page
Voceque dulcisonas longe superante camoenas,
Quae stimulis acuit, quae pectora concitat igni,
Quae mouet, atque trahit super Orphea, et Archada quicquid
Voce premit, quicquid uult imprimit, allicit, implet,
Addit, agit, noua iura docet, quae condidit auctor.

Laus et dedicatio Hierarchiae secundae / Ad Deum Filium.
O quibus porro memorem camoenis[ERROR: no link :]❦
Christe te, totis celebrande terris?
Nam tui nobis properat triumphi
Integer aetas.
Perfidi tandem redeunt rebelles[ERROR: no link :]❦
Ad fidem sanctam tenebris fugatis,
Christus in toto micat orbe, in uno
Pastor ouili.
O, dies nostro cupienda saeclo,[ERROR: no link :]❦
Num meis olim te oculis uidebo?
Quam libens pro te, et ferienda macter
Hostia Christo.
Sub tuis bellans ego laetus armis,[ERROR: no link :]❦
Laurea uates et Apollinari,
Munus accaeptum referens Olympo
Rite dicabor.
O, meos lusus utinam canamus,[ERROR: no link :]❦
Quos tibi nostra est meditata Clio,
Inter astantes superos, choreas
Inter ouantes. page