Croatiae auctores Latini: inventa  
   domum |  qui sumus |  textus |  auxilia |  tolle, lege! |   
Bunić, Jakov; Cortonus de Vtino Minorita, Bernardinus; Petrus Galatinus; Colonna Galatino, Pietro (1469-1534; m. post 1539.) [1526], De vita et gestis Christi, versio electronica (), 10155 versus; verborum 68245, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica] [word count] [bunicjvgc].
Previous section

Next section

Iacobi Boni Racusaei Hierarchiae tertii Chorus .VII. / Virtutes, Deo Spiritui Sancto dicatus, / qui Pastor inscribitur.
Postquam oris rosei uallo compressit eburno,
Manantem et tenuit foelici flumine linguam.
Consilio arcano penetrali in fonte quieuit.
Hoc omnis rerum sub cardine uertitur ordo,
Hoc syncerus amor mouet omnia, lumina lucent
Omnia, quae prima rerum panduntur Abysso.
Iustitia hoc Dea sancta throno sedet inclyta Virgo,
Et gerit imperium, et mediis dominatur in astris,
Exercetque choros princeps, et summa potestas,
Tunc acri uirtute phalanx intenta pependit,
Accinctumque suo circunstetit agmine Regem.
Ille hominum, diuumque simul moderator utroque
Fert aciem mundo, Deus et Rex omnibus unus.
Cuius ab arbitrio res stant, et tempora currunt,
Extemplo celso de uertice pronior ibat,[ERROR: no link :]❦
Hunc ingens agmen turba stipante secutum
Densius accurrit late e conuallibus imis.
Ecce autem horrendo tellus stetit obuia monstro,
Virque elephantiacus toruo maculosior hydro,
Huic horret foeda scabie cutis aspera, crassi
Condyli, et uultus non aequa carne tumentes.
Procidit ante genu duplici, terramque petiuit
Oretenus, tum sic miseranda uoce precatur.
Nate Deo si cuncta potest tua sola uoluntas,
Quum lubet, ah miserum potis es curare iubendo.
Quo uiso mentem, liquefactaque uiscera regis
Commouit pietas, extentaque brachia in aegrum
Porrexit, cuius tacto sic corpore fatur.
Et lubet, et possum modo te curabo libenter.
Astitit, ac totos mutantur membra per artus,
Et facies adeo iuuenili pelle refulsit.
Tum caue Rex inquit, tacitusque hoc supprime, uerum
Vade, age, quo princeps residet te siste sacerdos,
Vt Mosea iubet lex, et rata munera soluas,
Et noua diuinum facies testetur honorem.
Hiis abiit dictis, at non amor, ullaque linguam page
Frena tenent, laxis se gloria tollit habenis,
Sectaturque fugam clarae uirtutis inanem.
Haud secus ac solem oppositum, lunaeque labores
Quum ferruginea tellus intersecat umbra,
Luna globi extincti stat corpore tristis opaco.
Ast ubi consequitur radios aduecta nitentes,
Emicuit rursus, totoque infulsit Olympo,
Vt depulsa Deo tabes humana recessit,
Et natura suum rursus tulit aucta decorem.
At deserta petit Christus loca montis, et altum
Conscendit cliui dorso pendente cacumen,[ERROR: no link :]❦
Hic uacat officio orandi, speculandaque uoluit
In se uerba, fluit lachrymis, et pectore feruet.
Vndique mox adeunt turbae, glomerantque, trahuntque
Impulsum precibus, uotisque sequacibus urgent.
Ille uiae ductor uicinam tendit ad urbem,
Quae Galilea uigil stabat super oppida custos,
Centum militibus Romano nomine princeps.
Languebat cuius, moesta et puer arce iacebat
Perdita confractus laetali uiscera morbo,
Hic postquam magnum uenientis nomen Iesu
Audiit, extemplo ueteres accersit apellas,
Hisque ait, ite citi orantes haec dicite regi.
O, Rex, qui dator es uitae, cui laethifer orcus,
Tabificaeque trucis pestes famulantur auerni,
Languida qui aeterna ui uerbi corpora sanas,
Ecce toro puer hic meus occubat, aeger acerbo
Funere confectus, laxis cui frigida membris
Est paralysis iners tremulos quassantibus artus
Febribus, hinc animam uix sustinet ore dolentem.
Quare age suppliciter tristes Rex magne precamur,
Adsis, huic o, uita tuo te redde clienti,
Te tuus incolumi potiatur corpore seruus,
Dixerat, haud illi tali parere recusant
Imperio, at iussi propere mandata facessunt.
Iamque propinquabat Christus comitante caterua,
Limina iamque urbis, murosque, et tecta subibat,
Quum missi agglomerant, et iussa effantur apellae,
Annixique haerent, precibusque hortantur, et instant.
Tum benefacta uiri memorant, et laudibus optant page
Praemia digna suis, simul aequis passibus ibant,
Laetantes, et enim Christus mox affore tempus
Pollicitus, curam et pueri promisit habendam,
Rursus ad hoc alii ueniunt a principe missi,
Talibus orantes, o, qui uerbo omnia condis,
Et regis imperio regnum sine fine beatum.
Ne mea uexeris tecta illabier hospes,
Non mea digna domus rege est et principe tanto.
Hinc ego dedignor tali qui munere fungar.
Qui coram praesens affari numina possim.
Sat mihi, dic tantum, puer ipse leuabitur atro
Funere, Tartareas mors, et dolor ibit ad umbras.
En ego constituor domino qui praeside princeps
Militiae nostrae, puer et mea iussus obaudit
Imperia, obsequioque obtemperat, ille recedit,
Ille uenit iussu nostro, fitque omne quod illis
Impendo offitium, res hinc mea dicta sequuntur.
Talibus auditis Rex est miratus, et acres
Intendens oculos uersa ceruice frequentes
In populos, illis haec uerba sequentibus infert.
Quid potuit dici feruentius? ulla ne cuiquam
Tanta fides? quantam Romano in pectore cerno.
Hinc fore, ut innumeri cedent in regna uocati,
Cum patribus superum coelesti sede recumbent,
Quattuor hi lati uenient a partibus orbis,
Magnaque consurget gens alto a sanguine Iacob.
At regni soboles est eiicienda sub atra
Tartara, per caecam tenebrae exterioris Abyssum,
Flent ubi deformes, et strident dentibus umbrae.
Porro omni puer ille tuus langore leuetur,
Hoc fidei Romane tuae par suscipe munus.
Hoc dicto illius fugit omnis corpore langor,
Dicto, quo Coelum terram, quo quicquid ubique est
Protulit ex nihilo Deus, et mens omnia fecit.
O, patria infoelix, urbs caeca, superbe Capharnas,
Non pudet o, demens? tam claro lumine sanctum
Quem tu ingrate negas cognouerit aduena regem.
Quod decus hic Christo, quanti dedit instar honoris
Quod fidei specimen, quantique exemplar amoris,
Foelix qui morum laudes imitatur honestas, page
Quique suo delubra facit corde intima Christo,
Haec speculanda dies, haec uitae est gloria nostrae.
Iamque capharnatum pedibus loca trita tenebant,[ERROR: no link :]❦
Et laetus festa radiabat lampade Titan
Iam subeunt delubra, patrem iam Christus adorat.
Interea hunc cupidi spectant, intentaque tollunt.
Vocibus ora suis, ille intonat, altaque pandit
Eloquia, et magna penitus uirtute coruscat.
Commoti horrescunt praecordia ad intima sensus,
Vis quibus illapsi dominantur feruida uerbi.
Vir fuit hic caeno, turpisque uorgagine limi
Turbidus, hunc praensum diro cocytia rictu
Bellua dente truci tum fauce premebat amara.
Hic uiso Iesu fremit, et mala pectore ab imo
Vociferat, domus alta quibus concussa remugit.
Quid nostra es inter Iesu Nasarene necandum
Nos uenis ante diem, quibus id molire negoci,
Scimus enim nempe es sanctus Ioue missus ab alto.
Quem contra Iesus uultusque oculosque coruscans
Tendit, et horibili ceu fulmine uoce retudit,
At tua poena manet, prodi hinc, mutesce rebellis.
Quem postquam media proiecit in aede uolutum,
Distraxitque solo, uacuos fugit improbus artus,
Vociferante draco mugituque aethera complet.
Qualis ubi gregibus Lupus ater obambulat actis,
Et rapit explorans pecus ab latrante molosso,
Nec dum septa gregis, nec ouilia liquerat, ecce
Pastor adest baculo horrendus, fugit ille cruentam
Proiiciens pecudem, dirisque ululatibus errat,
Ille sinu attollit lapsantem, et uulnera sanat.
Protinus egressus subit hospita limina multo[ERROR: no link :]❦
Squallida piscatu, terrae, Coelique profundum
Regnatorem inopes haud quaquam spernere amicos.
Regia syderei cui militat omnis Olympi
Nulla domus terris, ast ipse uiator et hospes,
Quin Deus est ipso mortali in corpore pauper.
O, mea descendas in sordida tecta parumper
Chare puer, neque enim ipse casas horrescis olentes,
Ipse meis saliens e febribus, ipse ego surgam, page
Atque dapes inopi tenues, et pocula ponam,
Qui nos quque dapes, quique omnibus omnia donas,
Merserat oceano se sol, et clarior astris
Primus ab occiduis effulserat hesperus umbris,
Crebrescit uirtus, phama it, ducuntque, feruntque
Quisque suos uariis languentia corpora morbis,
Turba cateruatim mutilatos plurima aceruat.
Incolumes saliunt aegri, noua dona uiritim
Suscipiunt, pulsae strident, et sibila tollunt
Horrisonis furiae serpentibus ora per auras,
Ora, Dei primis quibus est uia cognita causis,
Quae fari uetuit, seque intro a nocte reduxit.
Aurora ex ortu roseo pudibunda colores[ERROR: no link :]❦
Purpureos, albus croceos efflarat eous.
Christus humo sua membra leuat, satis inde refectus
Ibat, et auulsus campo loca sola petebat.
Prosequitur pia pone Simon uestigia, turbaeque
Approperant, omnes ueniunt ex urbe profecti.
Petrus ait, Rabbi populus te flagitat omnis,
En, ut apud maneas omnes uno ore precantur.
Ille sinu interno gaudere, et tendere gressus,
Sectantesque fouere uiros, super ire iacentes.
Qualis ab hyberno remeans sol igneus axe,
Turmatim secum niueos attollit olores,
Aetheriasque grues, sequitur genus omne uolucrum
Tractibus aeriis, Coelum, et freta caerula tranant,
Non secus incedit, suaque allicit agmina Christus.
Quumque sub umbriferum culmen Endoris opaci
Venerat, et rauci sub moenia parua Cysonis.
Ecce ferebatur primo de liminae portae
Extinctus matris uiduae puer unica proles.
Infoelix mater miserandum pone feretrum
Prosequitur lachrymis, ululatuque aethera complet,
Et modo fessa labat, sociisque annixa recumbit.
It portis tristis comitatus, flebileque agmen.
Quod postquam aspexit miserabile funus acerbo,
Tacta dolore premi sua uiscera sensit Iesus.
Tun ait, o, tanto mater moestissima fletu
Desine plura pati, iam iam donabere nato.
Haec dicens, adit, et capulum simul attigit, illi page
Sistunt, et posito stat turba intenta feretro.
Rursus ait, surge, o, iuuenis, teque eripe laeto.
Illicet exurgit dicto hoc erectus, aperto
Ore loquens, animam puero, puerumque parenti
Reddidit attonitae, circunfremit omne tumultu
Vulgus, adorando stupefactaque numine mens est.
Ille Dei magni canit admirabile nomen,
Nomen honorandum, nomen laudabile semper,
Hic expectati promissum germen amoris
Aduenisse docet, magnumque a lege prophetem,
Dignus qui Imperium, qui regna capessat habenis.
Euolat haec fama, et late se gloria pandit.
Quum uero aduertit tot feruere pectora curis,[ERROR: no link :]❦
Totque premi turbis se circum urgentibus, inquit.
Ite cito socii trans haec freta, currite remis
Fluctisonis, et ab hoc intendite lintea uento,
Hinc loca camporum, et nemorum secreta petamus.
Interea quidam socia comitante Minerua
Te sequar, o, Rabbi dixit quascunque per oras.
At Iesus foueae sunt uulpibus, inuia nidos
Dant nemora alitibus, genus hoc, humanaque proles
Non habet hic tecum quanam caput arce reclinet.
Alter adest licet ille pius, tamen ordine recto
Qui deflexus eat, uitam qui funere mutet,
Ni uetet illa, sequi Christum quae iussit euntem,
Lumine nam uiduos uiduati lumine uitae
Iure suo debent propriis inferre sepulchris.
At contra internus Christi quos imbuit ardor,
Lux quoque depurgat, diuina luce fruuntur
Venit adhuc oculis alius post terga reiectis,
Pinguibus impletas meminit qui carnibus ollas,
Non salis effigiem subuersae aut fata Gomorrae,
Tunc ait, o, mi Rex, ego te sequar, annue primo
Nuntius ipse lares possim remeare paternos.
Cui Rex.obliquum deflexo uomere sulcum
Nonne retro faciet? quum oculos detorquet arator.
Ducis aratra manu, recto ne defice tractu.
Iam sensim elapsus scandit freta nauibus apta[ERROR: no link :]❦
Cum sociis, curritque uiam spumante phasello.
Nox erat, et placidae Christus sopita quieti page
Membra dedit durum capiti ceruical honesto.
Pectore mens uigilat mundi regina quieto,
Quum Pluto irarum tumidos ardescit in aestus
Marte lacessitus supero, quum triste uolutat
Consilium, mene hos animis impensius aequis
Supprimere offensus? quasi uictum cedere bello.
Spreuerit ille meas artes? inuaserit acres
Harpyas? propriisque excusserit arcibus? orco
Traxerit euulsos ad sydera funere casso?
Quanquam magna Dei uis haec, et magna potestas,
Vir tamen infirmo lassus modo corpore dormit,
Et trabe currit inops rerum freta caerula panda.
Ast ego terrarum princeps et rector Auerni
Numina cui parent stygiis accincta procellis,
Imperia, et reges, et agentes humida nimbi,
Et mors atra, uiro sic uno uincat? et illo
Mortali, socios glomerante ignobile uulgus.
Dallida si uicit mulier Samsona iacentem,
Mille uiros unus potuit qui sternere inermis,
Sanctus et ille Dei fuerit, promissaque proles.
Te quoque tempestas, et bellua deuorat ingens,
Ne somno oppressus fugeres super aequora Ionas.
Aeoliam effundam super hunc, ut fluctibus atris
Dispereat somno cum tota naue sepultus.
Haec ubi, flamatas furibundum pectus Erinnes
Euomit, et tonitrus et fulminat ore tremendos.
Incumbit Ponto nimbus, sonat unda procellis,
Et tumidi toto consurgunt gurgite fluctus.
Annixi antennas, intensaque carbasa nautae
Eripiunt uentis, et ab aestibus humida uela.
Prora secat fluctus, rapidaque aspergine fudat,
Eminet acta ratis modo aqua suspensa tumenti
Et modo prona labat praerupti a uertice ponti,
Et latere alterno crebram capit, et uomit undam.
Albicat in tenebris aestus, et sibilat auster,
Nauticus ingeminat clamor, stridorque rudentum,
Mors intenta furit, diuersaque proelia miscet,
Vita latet custos, et sustinet omnia uictrix.
Interea uariis socii terroribus acti,
Et nautae acclamant, uita abdormiscit, hiantes page
Salue, o, Rex, Rabbi manifesto hoc eripe laeto.
Christus ut euigilans altum caput extulit, auris
Inuisas hyemes, tempestatesque profundo
Emissas baratro, conuulsaque caerula fundo
Feruere prospexit stygiis oppressa ruinis,
Iactatos undis socios, coelique procella
O miseri quo uestra fides euicta periclo est?
Quo tremor inuasit pauitantia frigore membra?
Astitit hoc dicto, rursus dehinc talia fatur,
Increpitatque undas urgentem et flamina nimbum
At tibi saeue nimis uis isthaec cesset inanis,
Tanta ne sit uobis audacia? tuta quiescant
Aequora, sic tantas potuistin tollere moles?
Vos ego sum, subito uerbo hoc tranquilla quierunt
Aequora, nec quisquam flatus uestigia pressit
Attonitis riguere comae, timor ingruit ingens,
Vt uidere repens ea tot mutata potenti
Imperio, quae non naturae legibus haerent,
Quis precor hic? qualis medius? cui flabra residunt,
Cui mare purpureum, cui coelum optemperat uni.
Huc ades, o, dilecte, tuam ne desere puppim,
Quamuis membra labor, quamuis sopor alliget artus,
Atque procellosis tumeant freta concita flabris.
Huc ades, en mali, funes, et uela ratisque
Numine salua tuo trans aequora nauigat aequor.
Quo tandem optato potiemur littore tecum,
Sic tibi uota Deus, sic carmina laeta canemus,
Vt quondam Moses trans littora rubra canebat,
Vt grata ad choreas, pulsataque tympana uirgo.
Postquam facta quies pelago, et fragor excidit omnis,[ERROR: no link :]❦
Spumifero insurgunt, et caerula remige uerrunt,
Defessi ad fines Arabum, ac deserta Gerasae
Littora deueniunt, et sol iuga summa Galaad
Exoriens primo radiis accensa tenebat.
His allapsa uadis demum ratis appulit, illique
Ibant egressi, subito et duo saeua uirorum
Corpora nudorum occurrunt a montibus altis
Praecipites, acti diris ultricibus, illic
Noctes, atque dies domus his, ac tecta sepulchris.
Ceu duo syluestres armati dentibus apri, page
Terga uolutabris graueolentibus horrida tincti,
Multa infesta tenent late loca, cultaque uastant.
Sic saeuis agitata ruunt immania monstra
Eumenidum furiis, ruptis a corpore uincli.
Longe quisque uia cedit grassantibus, illi
Se caedunt dire, et clamoribus astra lacessunt.
At procul ut uidere uiros medium inter euntes
Nescio quid uel sole nitens diuinius ipso,
Huc cursim ueniunt, Christumque ut numen adorant,
Sic deiecta fouentem, ut corda superba domantem.
Tunc horrenda sonans horum sic infremit alter.
Quid tua nate Deo terris commertia nostris?
Quid ue paras? rogo ne miseros praeuertere poenis,
Neu crucia, cruciabat enim praesentia Christi.
Quid te dire uocas inquit? Legionis ob agmen
Quo sumus ille refert, nam multi inuasimus intus,
Si hinc exire iubes, haud deprecor, annue porro
Te precor, his longe ne nos a finibus arce.
Neu stygios intrude lacus, hinc castra mouentes
Ire iube, inque sues incessere comminus illos.
Ite ait, ast illis erumpunt agmine facto,
Inuaduntque sues, uiridi qui pascua campo
Pone legunt, coenoque horrentia terga uolutant.
Inde ruunt bis mille sues in stagna propinqua
Praecipites, ingens perit his grex impete magno.
O, uilis legio, porcos ne subire iacentes,
Haeccine bella geri placuit? tibi tanta potestas
Est data, quo tandem crudelem Marte uiderent.
Te spolia ista decent, hoc tu decoranda trophaeo
Nimirum, quid plus tibi si maiora darentur?
O, stultos, en mille animis anima una repensa est.
Vos, o, felices, o terque quaterque beati,
Quos Christus lustrat, quos gratia liberat orco,
Et uocat electos, et sancto nomine donat.
Sic grege transmissis furiis pereunte, subulci
Orbati petiere domos, petiere Gerasam.
Quae commota furit, quae tanto excita tumultu,
Ceu lymphata suis excurrit protinus agris.
Et uenit ad Iesum, uidet huic immania nudos
Monstra uiros sano mansuescere corpore, sanis page
Mentibus haerere, ac membis, et pone sedere,
Pone pedes Iesu gratari, expauit aperta
Portenta, exclamant omnes, ac talia fantur.
I procul, i, nostris procul hinca finibus exi,
Oramus, tantum nostro concede timori.
Haud mora conscendit nauim, sociosque uocauit.
Iamque gerasanae praeteruolat aequora terrae,
Littora nota petens urbi praetenta Capharnae.
Heus, o, pande fores urbs inclyta, suscipe Iesum,
Cuius es ipsa, redit tibi qui iactatus ab undis
Victore, et ereptam ponto uehit ecce carinam,
Pulchra domus, pingui laetissimaque ubere tellus.
Christus ubi illuxit, seque in loca nota recaepit,
Surgit is, ille uenit, circunuolat undique caetus.
Non secus ac tenebris phaebea luce fugatis,
Quum redit orta dies, animalia quaeque recursant,
Quae nox inuoluit, lux ellicit, attrahit implet,
Pulchra, beata, nitens, opera ad sua cuncta reducens.
Quattuor ecce autem trepidantem corpore lecto
Impositum subeunte uirum ceruice ferebant.
Et quum nusquam aditus populo stipante pateret,
Ascendunt suprema domus, et tecta reuellunt,
Tanta fides animis, attollunt inde iacentem.
Summittuntque toro, Iesuque ante ora reponunt.
Cui decumbenti placido est sic ore locutus.
O fili confide, uetus tua culpa recessit,
Et fugit scelus omne, redit tibi pristina uirtus.
Vnde supercili pharisaica secta superbi,
Dum sedet, et tacito secum sic corde uolutat.
Arrogat iste sibi nimium, execrabile fatur,
Quae, nisi sola potest tantum diuina potestas?
Non sic argutas penetrat uox ulla per aures,
Non odor in nares, oculos nec fumus apertos
Proximus, ut Christum penetrabile mentis acumen.
Cui nihil arcani est, cui mens, corque omne patescit.
Tunc ait infando quae germina pectore surgunt
Viperea de fauce? malus suffusa uenenis,
Pronius an fari, et magis extricabile dictu est?
O, fili confide, uetus tua culpa recessit,
Et fugit scelus omne, redit tibi pristina uirtus. page
An surge incolumis, pedibusque recede, feretro
Imposito, quo uectus eras, ferque ipse grabatum?
Notescat quod utrunque potest mea sola potestas.
O, fili surge hinc, pedibusque recede, feretrum
Ferque domum incolumis, salit illicet impiger, assem
Quo iacuere diu tremuli sine uiribus artus,
Confestimque tori secum arripit, inde penates
Perrexit patrios, et carmina grata canebat.
Sic Christi stupor, et decus admirabile gliscit,
Vt pater omnipotens humano a pectore fulsit,
Et bonitas aequaeua dei, et sapientia patris.
Christus litoreas circa maris ibat arenas,[ERROR: no link :]❦
Et populus densante globo uestigia calcat,
Luminis ecce uenit speculator Iarius Archos,
Et cadit ante pedes Iesu, dein talia fatur.
Te precor, o, mundi pietas, qui numine terris
Dexter ades uere sancto Deus aetheris, et Rex,
O, speciem Coeli specieque induta uirilem,
Aspice nos, unum nostrae quae sola leuamen
Prolis erat, misero mihi filia proxima morti est.
Te concede libens, atque exorabile numen,
Ter quater acris hyems, hanc ter quater aspicit aetas.
Ah nostras dignare domos inuisere custos,
Sat uitae est, tua si praesentia fulserit illi,
Si super attigeris seruandam uita puellam,
Nam te auctore mihi fiet mea nata superstes.
Strinxit ut orantis uis Christum, protinus inde
Vertit iter, pressant populi, sociique sequuntur,
Iaire teque sequi est haud aspernatus euntem.
Interea tacita, exanguis, pudibunda retrorsum
Caesarea mulier subit Emoroyssa Philippi.
Illa laborabat tabo, cui sanguinis atri
Profluuium semper sanie putebat olenti.
Nequicquam medicas artesque uanosque labores
Passa diu, magis atque magis miseranda fluebat.
Fuderat aes totum proprio cum sanguine frustra,
Hoc experta malum duo lustra, duosque per annos.
Postquam multa graui didicit mendacia damno
Artibus esse hominum, delusa dolebat, et expes.
Hinc Deus hanc tetigit miseratus flamine sancto, page
Speque, fideque noua plenam, penitusque uocauit.
Quae quum stipatum penetrasset in agmine Christum,
Huic uestem tantum limbo tenus attigit imo,
Hoc secum meditata, manu si tangere solum
Fas erit, externi tactu seruabor amictus.
Haud delusa fide est, nec spe decaepta, repente
Aruit interne fons omnis sanguinis atri,
Quo fit tabe mala putrique grauedine sospes.
At Iesu ut tacito mouit praecordia tactu,
Sydeream ut frontem, conuersaque lumina uidit,
Extimuit tremebunda, pedes ac lapsa sub imos
Procubuit, uerbisque suum confessa pudorem.
Respicit hanc Iesus, dictis solatus amicis,
Filia iam confide, tibi spe nacta salutem,
Quam tibi magna fides, i, foelix, aucta, beata
Sitque salus cum pace comes, grauis ecce subiuit
Nuntius, hic moestas affert genitoris ad aures,
Ne uexare uelit, neu Christum incommodet ultra,
Extremum quia nata diem tua mortis obiuit.
Haec de Caesarea quantum Emoroyssa Philippi
Aegra fuit, uixit tot filia principis annos.
Ne dubita huic inquit Iesus, sed crede puellam,
Affore (ni timeas) laetam incolumemque uidebis.
Quum uero moesti sub principis atria uenit,
Extinctamque uident odiosa morte puellam.
It clamor Coelo, gemitu fremit omnis, et alto
Insonuit plangore domus lachrymabile carmen,
Moestaque funebres tuba concitat horrida fletus.
Non aliter quam si Coelo ruat ignis ab alto,
Templaque, et horrificis immisceat atria flammis,
Cladibus incursent incendia, caedibus hostes,
Christus ut eiectis moestissima tecta cateruis
Ingreditur, Petrus secum, et duo maxima fratres
Lumina, funestus genitor, lachrymosaque mater.
Cur reuoluta ruit domus haec turbante tumultu?
Aurea cur resonant ululantibus astra querelis?
Non haec morte iacet, sed somno pressa puella.
Haec ubi, delusus turba est, derisus ab aula.
Quinque tamen comites secum in penetralia ducit,
Qua iacet extinctum, et lachrymabile morte cadauer, page
Frigida qua pallet moribundi sponsa sepulchri,
Virgineo ritu roseo quam limbus amictu
Caeruleus, ui olis decorant et serta supremis.
Cuius ut ipse manum tenuit, qua germinat omnis
Vita manu, clamat chumi tabita, puella
Surge inquam, subito in sensus fontilis origo
Mens animae rediit, quae ut somno a morte reuixit.
Sic erecta solo spatiatur, inambulat, illam
Morte obita rediisse uident, et corpore uires
In solido, decus et formam gestare priores.
Tum uero Christus uitali pane puellam
Iussit ali, dulcique cibo nutrire fouendam.
Nesciat hoc uulgus, gentes arcete profanas
Rursus ait, nec me surdas iactate per aures.
Inde duo egressum sullatis uocibus orbi[ERROR: no link :]❦
Pone uiam opperti, Iesu miseresce, fremebant,
O, fili Dauid miseresce, domumque sequuntur.
Quam simul ac intrant, his Iesus creditis inquit
Hoc me posse dare, et praestare petentibus? illi
Credimus o rerum dominator, at ille tetendit
Nectare rorantes digitos, his lumina tangens
Orborum (dat uestra fides hoc) cernite dixi.
Vnde coloratas capiunt a luce figuras.
Nesciat hoc uulgus, gentes arcete profanas,
Rursus ait, nec me surdas iactate per aures.
Multa tamen surgunt praeconia, gloria multa,
Luce palam Christi decus hoc fert inclyta uirtus,
Ducitur et stygiae domus hospita mutus Erinny,
Qualis naritio quondam comes ibat Vlyssi
Per freta, Syrenas posset ne audire canenteis.
Huic quoque purgauit lymphatum pectus, apertis
Auribus, et uinclis effata est lingua solutis.
Phama uolat, populos tenet admiratio, Christi
Regnat aperta fides, et cuncto panditur orbi.
Quo recutita suis gens infoelicibus exul
Caeca sedet tenebris, et frustra in lege moratur,
Frustra conatur uirtutem extinguere dictis,
Quae fluit a Christo, et radiis uibratur apertis.
Conueniunt populi, agglomerat genus omne gregatim.
Pars uirtute uiri pendent, pars ore fruuntur, page
Excipit hos campo, Coeli sub luce patentis,
Langores hominum qui funditus enecat omneis.
Iacobi Boni Racusaei Hierarchiae tertiae Chorus .VIII. / Archangeli Deo Spiritui Sancto dicatus / qui Pastor inscribitur.
Hinc animaduertit turbas sua castra sequentes
In quascunque uias ibant, has sternere passim
Corpora sub diuo, sub aperto sydere Iesus.
Non aliter quam quum ballantum sole calenti
Procubuere greges uiridi per gramina campo.
Quo Pastore carent, hunc uotis omnibus optant,
Qui sua iam tutis componat ouilia septis,
Et multo uarios educat ab ubere foetus.
Ingemuit cura populi miseratus egentis,
Hinc coecum duodena suae data signa diei
Euocat in speculam, et secum tulit arduus alto
Secessu montis summoque in uertice sedit.
Sic inter medius socia cingente corona
Incipit, et summo fonteis emisit ab alueo,
Oreque diuinos effudit pectoris imbres.
Horrea multa uacant, et plurima messis inundat,
Oppido ad hanc paucos opus et labor utilis urget.
Pinguis enim multis ut inhorruit uber aristis,
Rara manus, paucos exercent arua colonos.
Ipse pater, cuius nutu stat messis, et omnis
Floret ager, uoti animi, precibusque uocandus,
Vt noua demessas componat in horrea fruges.
Vos autem me nunc firmas appraendite uires,
Donaque thesauris haurite suprema beatis.
Pellite tartareas acies obsessa nefandis
Castra satellitibus solo hoc euincite uerbo,
Quo tremit omne nemus, cuius stat terra, fretumque
Imperio paret, diuumque aeterna potestas.
Hoc obiter morbos euellite funditus omnes,
Et noua purgatis infundite lumina monstris.
Ite, sed hoc duplices, binique intendite bellum.
Namque trahunt gemini melius cita plaustra iugales
Bina manu fortes uictrici hastilia iactant. page
Promite fulmineo uolucres ex ore sagittas,
Duraque corda uirum telis configite acutis,
Mollia sydereis praecordiaque urite flammis,
Et date nube noua terris sitientibus imbres,
Quum concreta situ tellus sua germina fundet
Morbida, rore sacro sanate, atque igne supremo.
Ite mei fontes, emissaque flumina, primus
Sentiat orbis aquas Iudaea per arua sonantes,
Gentibus haud aliena suis his terra madescat,
Neu fluat Azotus, neu qua perfundat Ioppem.
Ah mea ne patriae pereant armenta uidentis.
Ite uagos reuocate greges, et claudite septis.
Dicite pastores noua cantica, dicite Coeli
Limina panduntur, terris noua regna patescunt.
Quisquis adhaec ueniet mancus, seu debilis, illum
Curate, ut uestro capiat de robore robur.
Quin animis resoluta suos in corpora sensus
Reddite, quas opus est reuocantes funere uitas.
Et quas putris agit sanies radice lychenas
Extirpate, malum grauis immedicabile leprae,
Ne quis hiet precium, neu poscat munus habendum,
Quin immo gratis, gratis accaepta referte.
Quos praecium Coelo haud effabile, munera summo
Summa manent, omnis praediuite copia cornu,
Haud opus est terris, ideo ne cingat auaro
Baltheus argento, fuluum neu ponderet aurum,
Neu teneat grauidam Zona pendente crumenam.
Quum uos mellifluo saturet sapientia uerbo,
Et spes intus alat penus optima, coetera uobis
Sponte fluent alto, nam uitae prouida uita est.
Non seruare cibos in cras, aut ferre necesse est,
Aut duplices tunicent ut fortia corpora pallae.
Aspera quin etiam caligis dare crura pudebit,
Sat crepidis, foedet ne terrae iniuria planrasplantas .
Nec baculo fulcire decet, sed robore fortes
Et uirtute uiros, operum cultoribus omnis
Ars fauet, et ratio, uictus quoque debita merces.
Aura salutantum populariter omnis abesto.
Festinate uiri, nec in obuia sistite finis
Vertere pingue solum, et fractis dare semina glebis. page
Oppida tum quae uos, quae uos castella fouebunt,
Optimus urbis erit uobis dignissimus hospes.
Et quascuncque domos opus est intrate, benigna
Pace salutantes, super has pax alma quiescet.
Sin indigna domus, tum uos penes illa manebit,
Quosque cibos ponent, et pocula, sumite uobis,
Hospitio, nec uos alio migrare decebit.
Oppida, sed quae uos, quae uos castella, domusque
Respuet, exicutient animis, et ab aure repellent,
Inde exite procul. Soleas, excussaque in illos
Puluerulenta pedum uestrorum soluite uincla.
Nam quum summa dies, et finis sole supremo
Horrendum examen statuet sub iudice summo,
Detestanda minus Sodomae urbs infanda futura est,
Quamuis mersa maris tenebroso in gurgite fumet,
Quam tellus, de qua nulla emolumenta tulistis,
Puluis nec pedibus uestris damnatus adhaesit.
Talibus ite uiri quaecunque in bella sub armis.[ERROR: no link :]❦
Vos ego tutus ago, mea uos uictoria mittit,
Sistit et in medio saeuorum marte luporum,
Lanigeras ut oues uictricia bella gerentes,
Namque suo coeunt centro, ut certamine uincant
Innocuo, quamuis rabies fremat effera circum.
Sed nec oues tantum innocuas praestare necesse est,
Sit quoque saeuorum prudentia nota colubrum,
Qui spiris clipeata suis capita abdita condunt,
Et uiridem instaurant exuta pelle iuuentam,
Solis amant radios, et lumina sole resumunt.
Candida simplicitas niueae nec inepta columbae,
Illa sedet ramo, uitreique ad fluminis undam
Insidias caute speculatur, et oscula blando
Intentat uultu charo sociata iugali.
Hei malus humano cataphratus corpore Daemon
Arma mouet uiolenta dolis, et fraude, cauete,
Talia tartareus trahit in uos agmina Mauros,
Concilio infando uos haecin funera tradent
Impia, consessu uobis et caesa profano
Membra flagellabunt, hinc uos ad regia ducent
Limina me propter, causas, et foedera uestro
Testanda interitu, et totum celebranda per orbem. page
Quum uero uis haec regum uexabit in alta
Atria uos, intus ne quid mens ante uolutet,
Quo ratio sermone cluat, quoue ordine dicat.
Quaelibet hora sui dat temporis interuallum.
Sed quid quaeque ferat mens est ignara futuri,
Ipse adero uobis, facunda ipse ora mouebo,
Frater erit fratris, natusque in fata parentis
Proditor, afficient natos et morte parentes,
Nostra profanatis insensa ob numina terris.
Tempestas odiis in uos bacchata tonabit.
Vltima quemque dies, finis sua quemque coronat,
Et qui condit opus, uitamque agit usque seueram, I
Huic sua fine salus ueniet suprema beato.
Circuet infesto quum uos urbs illa tumultu
Iusta im perfectos fuga ducat ad altera longe
Moenia, ut Aegypto quondam mihi nacta latebra est.
Oppida Iudaeae nimirum haud omnia passim
Vestrorum calcanda pedum uestigia sument,
Donec ego ueniam, uos et mea regna nouabo.
Haereat hoc animis exemplar pro duce miles
Fortis init, fortique cliens pro principe bellum,
Sub sapiente grauis discit doctore Theocles,
Contenditque suis maiorum aequare labores.
Nonne sub oeconomo domus est? hanc pascit abunde
Ipse, suis si dat famulis quibus utitur escas.
Est fatur opprobris, est Belzebut ipse uocatus
At super haec animi stat iusto examine recti,
A capite ipsa suis fluat ut uictoria membris.
Scilicet et ueniet fine exuperabile tempus,
Nudatae stabunt manifesta ad lumina mentes
Omnibus ut populis abscondita quaeque patescant,
Hoc data cuique fluet iustissima iudice merces.
Quae mea dicta modo caligo inuoluit opaca,
Elicit orta dies, ea uos in luce futura
Dicite quum ueniet firmum de numine robur.
Et mea quae in uestras modo uox infunditur aures,
Profluat ut magnis effusus nubibus imber.
Ergo qua firma radice, et robore firmo
Stas mea palma mihi, nullis terrebere nimbis.
Sic, o, state uiri, licet ultima fata minentur page
Horribiles casus, ut corpora morte resoluant.
Est anima aeterna, et uirtus imperuia fatis,
Euolat aetherias a funere ducta per arces.
Vnius tantum metuenda potentia uobis,
Cuius ad imperium flammis accincta Gehaenna
Aestuat, haec animas et corpora morte secunda
Concoquit, aeternus miseris hic exitus instat.
O, mea pars animae, nostri pars optima regni,
Parta mihi magno, geminas datur asse palumbes.
Mercari, quorum neuter sine numine nostro
Decidit, usque adeo natura est prouida rerum.
Haec etiam numerat uetros a uertice crines,
Ne pereant, aeterna loquar quid membra? beato
Corpore, quae Coeli foelicia templa subibunt.
Vos igitur trepidare nefas meliora gerentes
Munera, quam uolucrum genus, et genus omne animantum.
Nam quicunque meis certauerit acer in armis,
Qui mea signa meo qui nomine bella sequetur,
Strenuus inque meos miles non territus hostes,
Ille triumphalem coelesti sede coronam
Induet, et nostrae diuinum laudis amorem.
At quicunque negat Christum, meaque arma retractat,
Ignotus superis per auerna fluenta uolutus,
Et per in extinctos aestus flegethonta uorabit.[ERROR: no link :]❦
Cur meus ardor inest terris? mea summa uoluntas,
Ni meus igniferis incendia coelica flabris
Spiritus incutiat, diuinosque excitet ignes.
Sed prius hanc ardens intingat purpura uestem,
O, desiderii mea flamma accensa cupido.
Neu sibi me quisquam falsus persuadeat auctor
Paciferum terris uenisse, sed ense micantem
Fulmineo, quo bella domem discordia uictor,
Quo semota patrum disiungam pignora, matrumque,
Inque uicem pugnent ob me socrusque, nurusque,
Quaeque suo domino domus est inimica futura,
Nam quicunque domum mihi praeferet hostis habendus,
Seu natos, seu quis proprios in amore parentes,
Non mihi diuersi simul admittantur amores,
Nec me dignus erit, nisi amet super omnia Christum,
Et nisi quottidie uirtutis amore labore page
Sudarit, propriaque meos cruce uicerit hostes.
Marte suo regis uictricia signa secutus.
Qui genium uitae, uitae qui inuenit amores.
Deperdet genium, uitae deperdet amorem,
Qui genium uitae, uitae qui perdet amores,
Acquiret genium, uitaeque acquiret amorem.
Prima parit lethum, parit altera causa salutem.
Ergo odio quaerendus amor, crucis arma gerenda,
Vestiganda salus, tali haec uirtute parantur.
Non aliter quam qui sapienter in arte fabrili
Pinniferam aedificare parat super aethera turrim,
Sedit et hanc animo uoluit prius arduus alto,
Perficere an possit summi ad fastigia tecti,
Computat expensas quibus est opus, atque reuoluit,
Ne fundamentis magno conamine iactis,
Omnibus in lusum pateat labor irritus omnis,
Ni consumet opus caeptum sine uiribus aequis.
Nec secus insurgens committere praelia regem
Rex alium contra, sedet, et secum ante uolutat,
Computat et iusto uires examine belli,
Haud dubio euentu concurritur impare pugna,
Quum bis dena decem consistunt millia contra.
Hinc oratores mittit, qui foedera pacis
Exorent, magnis cumulato munere donis,
Qui procul alliciant reges, feraque arma reponant.
Sic igitur parto ponenda ac culmina sumptu,
Paceque, per missos, diuum capietis honorem.
Nam quicunque Deo se dedicat, atque resignat,
Abnegat et quicquid possederat, ille beatus,
Rex est ille quidem supera dignissimus aula.
Quamuis dura quidem res haec, et talis egestas
Regia, magna tamen, solis et cognita magnis.
Quisquis enim uosmet subter sua templa recaeptat,
Excipit hic memet, qui me quoque suscipit, illum
Suscipit, huc qui me Coelo demisit ab alto.
Magnus honos, tanto magna emolumenta labori.
Quod capit est precium rei mensura recaeptae.
Quisquis enim uatem suscaepit nomine uatis,
Siue uirum iustum pariter quoque nomine iusti,
Mercedem uatis capiet, et praemia iusti. page
Paruula siue gregis corpuscula munere paruo
Prosequitur nostri, seu frigida pocula tantum
Seu calicem soli dederit fluuialis aquai
Discipulo, quoniam uenerabile nomen honorat,
Obsequio merces, non derit munus honori.
Seu qui corde suas uobis dicentibus aures
Arrigit intentus, per uiuos mella canales
Intus agam, ut uiuo stillatum nectare riuum.
Quicquid ego uobis, hoc dat pater intimus idem,
Hinc ignominiam, simul hinc capiemus honorem.
Haec mandata dedit, dulceis ut nubibus imbres,
Vt lucem Coelo, suaueis ut rebus odores.
Luminis hinc abeunt phoebaeae lampadis instar,
Aut excussa arcu diuinae tela pharetrae
Ipse etiam sua iussa facit, suaque oppida lustrat.
Audiit interea magni facta inclyta Christi,[ERROR: no link :]❦
Ioannes uinclis, et carcere pressus iniquo,
Qui data discipulis tulit haec consulta duobus
Ite simul, Christo paucis haec dicta referte.
Tu ne es? quem legis, uatumque oracla canebant,
Quemue alium superis olim expectamus ab astris
Venturum? nec plura, ferunt ea uerba profecti
Haud mora discipuli, Christum mox arce paterna
Conuentu stantem medio, magno ore tonantem
Conueniunt, hic uterque suas simul arrigit aures,
Intenditque animos, et uerba sonantia plusquam
Voce uiri aduertunt, ea lapsa canalibus altis
Vt fluit unda sonant, et nectare pectora mulcent.
Hinc noua flammatas rapiunt incendia mentes.
Conticuit, tamen ora tenent intenta silentes,
Concio missa fluit tandem, Christumque secuta est.
Qualis abacta fauis apium redit agmine turba
Stridula sollicito, coituque ad mella tenaci.
Stabant ante fores templi languentia uulgo
Corpora, passa diu uarios per membra dolores.
Christus ut his animos propria uirtute retexit,
Cordaque diuino satis inflammauit amore,
Procumbunt aegri, pariter glomerantur egeni,
Ille leuat quocunque malo, stant lumina caecis
Prosiliunt claudi, fugit omnis corpore langor, page
Et scabies, surdis aures, sensusque patescunt,
Quin etiam extinctos animae reuocantur in artus,
Statque fides, inopes et flamine ditat opimo.
Non secus ingenti flagrantibus igne caminis
Excoquitur, mixtumque fugit per inane metallum,
Massaque pura coit solis, seu luna per aestus
Vulcano undantes, quum flammeus aestuat amnis.
Atque fide indubiis animos, et corpora sanat.
Hic missi ad Christum ueniunt, ac talia fantur.
Haec pia Ioannis de te quaesita rogamus
Tune es? quem legis, uatumque oracla canebant.
Quemue alium superis olim expectamus ab astris
Venturum? quibus ille refert, haec ite petenti
Dicite Ioanni, quae uisa, auditaque nostis.
Suscipiunt orbi uisum, leuis euolat instar
Claudus humo dammae, leprae perit aemula pestis,
Et surdi indociles adapertis auribus hiscunt,
Et uelut a stratis animata cadauera surgunt.
Sancta fides inopes, et spes fouet alma beatos,
Est foelix ob me qui nullo errore grauatur.
Haec audita uiri referunt, ac uisa reportant.
Rursus et astanti populo sic fatur Iesus.
Quid patria effusi campo fluxistis aperto
In loca sola? leuem uacuae sub arundinis umbram,
Stipite quassatam trepido motantibus auris,
Quin ingens columen, uel firmam robore cedrum.
Quid rursum efusi uidistis? mollia fracti
Indumenta uiri? uano quibus atria luxu
Regia, delitiis, semperque assueta nitescunt.
In sua quin uictu dominantem membra seuero,
Heroem supra diuina mente potentem.
Cur porro in uastos properastis ab urbe recessus?
Visuri uatem? maiorem uate profecto,
Quin supra uatem coelesti ardore coruscum.
Is si quidem magni est praenuncius angelus astri,
Praeuius ipse iubar qui gentibus indicat almum.
Nemo uiro et muliere satus maiore micauit
Stemmate uirtutum Ioanne, at maior eodem
Qui minor est regno, magnorum arce deorum.
Tempore non alio coeli regno intulit alter page
Arma uir, aut hominum mouit uiolentia bellum,
Vsque modo hinc patitur Coelum, rapiturque uirum ui.
Omnibus hic legis diuinae uatibus olim
Meta datur, Coelo uolat ignifer Aelius alter.
Hauriat haec auris, quae auditu pollet acuto.
Quoi genus hoc hominum simile est? quo compare dignum?
Aptius haud alio, quam quum media urbe sehorsum
Considunt pueri diuisi partibus aequis.
Prouocat hinc choreas, et amabile tibia carmen
Concinit, inde graui pars altera uoce querelas
Elicit, ingeminat tristis tuba flebile carmen,
Diuersa interea miscentur praelia rixa,
Clamor in aequales, alternaque iurgia surgunt.
Tibia concentus dedit haec modulata canoros,
Altera pars dicit, nec uos saltante chorea
Lusistis (fas ut fuerat) pars altera contra,
At tuba triste sonans fleuit miserabils carmen,
Nostraque lugubtilugubri uox est conquesta querela,
(Par flere ut fuerat) uos flendi haud signa dedistis.
Ioannes et enim grauibus Baptista sub armis
Prodiit indomitus sub alendo corpore princeps,
Norma uiae ac tubicen, magnum qua scandere Coelum
Fas hoc iure docet, lapsa et reparatur origo.
Dicitis insanum, et lymphata mente furentem,
Hinc ouium ut pastor proles humana canorum
Septifori cecinit meditatus arundine carmen,
Laetaque per pingues carpsit conuiuia mensas.
Dicitis ecce uorax ad bacchanalia pastor,
Nam molles amat, et sontes, et crimine notos,
Teque colunt te diua tui sapientia nati.
Vae tibi, quae bimares ingrata Corozain undas
Excipis, horrendi nutrix infanda Draconis.
Vae tibi Bethsaidae gens aspera, maxima quanquam
Lumina das terris, et Coelo nobile germen.
Nam si uirtutes Sarra, aut Phoenicia Sidon
Vidissent olim, quas uos uidistis, in hirtis
Ciliciae saccis, et acerbo in puluere crudos
Egissent luctus, animos torsisset amaror.
Oppida quae quamquam flammis armata Gehaenna
Suscipiat, uobis Coeli conuexa patescant, page
Illa tamen uestris poena tormenta minori
Saeua minus capient orbis flagrante ruina.
Tuque capharnati gens, o, pulcherrima cultu,
Nunquid sydereas penes exaltabere sedes?
Infoelix, ingrata, superba, sub alta recumbes
Tartara quum Barathro stygis immergere profundo
Quandoquidem Sodomis, aut gens infanda Gomorris
Tempore tunc illo si tot uirtutibus ingens
Hausisset facinus, clarum et memorabile lumen
Auribus atque oculis, in te quod fulsit abunde,
Forsan adhuc essent, hinc tu torquebere pluri,
Et te paena manet supremo examine maior.
Haec postquam Christus uibrauit ab ore corusco
Fulgura, ceu tonitru populum conterruit acri.
Quisque suo ad Christum se tramite missus agebat,
In mare ceu magnum labentia flumina, rursus
Vnde fluant, et ab his fuerant quae gesta, recensent.
Inde sehorsa petunt (requiem) loca amoena labori,
Corporis his et enim curandi copia derat,
Turbarum fremitu, et populi calcante tumultu.
Quodque sequebatur Christus non deserit agmen.
Quin sex bissenos alios uocat agmine toto,
Designatque uiros, atque his dedit arma gerendae
Militiae, coeunt bini ac ad aratra iuuenci,
Emissique fluunt ut uiui e fontibus amnes,
In sua uenturum praeuertunt oppida regem.
Ipse quidem pergit duodena urgente caterua,
Bethsaidae loca sola petens, ubi paucula fessis
Laxat membra quies, rursusque in bella remittit.
Seque parat Christus, rebusque accingit agendis,
Functa ministerio interea laetata reuertit
Sex bissena phalanx, et regi talia iactat.
Nos ut Marte tuo, sic nomine uincimus omnem
Militiam, subsunt etiam stygia agmina nobis.
Christus ad haec, Diabolum de primo oriente uidebam
Fulminis instar agi per tartara nigra cadentem.
Ecce premunt fallos animo calcante cerastas
Me tribuente datae uobis in praelia uires,
Et septem nodem caudam, qua Scorpius ardet,
Brachia laetali et subremigat apta ueneno. page
Quicquid et omne potest uirus, maleamicaque tela,
Ne metuenda quidem uobis quicquam illa nocebunt.
Non tamen haec summa est, unde exultetis inani
Laetitia, ut subsint lemures, et inania monstra.
Sed mage gaudendum, uestrum quia nobile nomen
Viuit apud superos, tantorum meta laborum.
Tunc Deus interior Christum, exultantiaque haurit
Numina prole noua, specula qui laetus ab alta
Grator ait tibi Rex terrae, Coelique profundi,
O, pater, haec quoniam a prudentibus abdis, et arces
Hinc homines, quorum proprio sapientia sensu
Vertitur, at animis qui sub tua flabra residunt
Mitibus et puris tua lumina mystica pandis,
Nimirum sic ante pater tua numina uisum.
Mi medio genitor meus omnia condidit uno,
Vnus me aeterno nouit mihi notus ab aeuo,
Cuique suus dederit diuino munere natus.
Quos onus atque labos premit heus huc tendite ciues,
Vos ego summa quies in prata uirentia ducam.
Sed uenerata meae pacis iuga tollite supra,
Discite quo requies animis tranquilla paretur.
Suaue iugum, et leue pondus habent mea dulcia frena.
O, mentes faustas, o, lumina diua uidentum[ERROR: no link :]❦
Haec eadem, quae uos et luce et mente uidetis.
Haec multi reges, multi uoluere prophetae
Cernere, nec talis fuit his concessa facultas.
Astitit hinc tentans iuris legumque peritus,
Atque ait, o, Rabbi quaenam peragenda facessam?
Vt mihi uita pio coelesti sede paretur.
Christus ad haec, dic lege Dei quae scripta legantur?
En haec, (si recte memini, si uerba tenaci
Mente gero) uenerare tuum dominumque Deumque
Toto corde tuo, tota hoc mens ignea flagret,
Tota anima, totis et uiribus omnibus uno.
Te quoque sicut amas, tibi proximus omnis ametur
Recte inquit memoras, hoc fac, aeternaque uiues
Saecula, tum meus est quis proximus inquit habendus?
Christus ait, Coelumque oculos attollit in altum.
Palmiferam infausto quondam Hiericonta petebat
Vir quidam inignis, uirtute et ueste decorus, page
In nemus umbriferum solymis deuenit ab altis,
Prosiliunt fures latebris, fit praeda latronum.
Cuius ut expoliant exutos uestibus artus,
Tunsa per immites dimittunt uiscera plagas,
Semianimisque solo iacitur, tum forte sacerdos
Hac tendebat iter, quo uiso praeterit idem.
Tum secus assumptus quoque deuolat inde leuitas,
Transiit ille pari primum de more secutus.
Deinde Sebastena ueniens ex urbe uiator
Ibat ea. qua membra uiri miseranda iacebant,
Ad quem post imo gemitus a pectore ductos
Accessit, plagas et miti lauit Iaccho,
Infuditque oleum, medicataque uulnera texit.
Illum duxit equo, stabulique cubilibus altis
Exposuit, cura fouit quoque sedulus omni.
Altera luce dies radiante aduecta nitebat,
Quum Samarita duo denaria protulit aequi
Ponderis, et stabuli dedit impendenda magistro,
Atque ait, officium tibi sic commendo gerendum
Huius ad impensam, si quid numeraueris ultra,
Me redeunte tibi reddetur, proximus illi
Quis tibi nunc porro tribus ex his esse uidetur?
Is qui fecit opus respondit lege peritus.
Vade ait hunc similans imitabere rite sequendo.
Inde palestinas traducit Christus in oras,[ERROR: no link :]❦
Lucis agens ad bella nouas in nube phalanges,
Armat et aetherio flagrantibus igne sagittis
Lucida quae plenis iaculentur tela pharetris,
Tela facesque simul Iudaea in tecta uolanteis.
Haud Agamemnoniis arsit neptunia Troia
Tot facibus, quot ab his flagrarunt ignibus arces.
Fulmina nec totidem Cyclopum educta caminis
Perrumpunt altas deiecto uertice turres,
Tela quot haec apices, et tecta superba domorum
Deiiciunt excussa, nouant, aeternaque condunt.
Atria sed postquam subiit conuiuia uocatus,
Ardens igniuoma discumbit lampade Christus,
Arida quem facili suscaepit sponda rogatu.
Fleuit Magdalon, flerunt pharisaicae arces,
Siris ubi ingemuit candenti saucia telo
Aestuat, et saeuis grauiter dolet anxia curis,
Foeda animo facies, malefactaque multa recursant,
Christus adest. haerent infixae corde sagittae.
Tum pertaesa sui, strophioque exuta superbam
Abiecit pallam, teretique monilia collo,
Spretaque deiecta scidit redimicula mitra.
Surgit, et e thalamis fertur bacchata per urbem,
Incursat uicos, et sicubi fusa plateis
Compita sunt, accincta nouos exquirit amores,
Necnon et querulo tales dabat ore loquelas,
Viderit an quisquam? quo saucia uiscera languent,
Cuius amore feror, quo nam diuerterit? illum
Indicet, o, nunquam missura amplexa tenebo,
Intrabit penitus materna cubilia mecum.
Verba mero meliora mihi, mihi pinguia fragrant
Vnguenta, et magnum perfuso nomen oliuo.
Suaue mihi mea nardus olet, myrraeaque fascis,
Dulcis ut Engadi Cyprus meus unicus ardor.
Ah quo nunc pascat? uel qua nunc accubet umbra?
Ducite, sol medios accendit feruidus axes,
Decolor unde mihi facies, mihi praelia mater
Dura tulit, dulceis inuasit praeda racemos.
Ipsa uagor non nacta greges, non nacta sodales.
Qua conualle latet campi flos? aurea sylua
Qua mea malus inest? trahor hac, et languida ducor.
His simul atque aliis dum personat, atria tandem
Nacta subit, pedibusque retro prolapsa recumbit,
Tum liquefacta fluit lachrymis complexa serenos
Ore pedes, ah multa sacris dans oscula plantis,
Caesaries effusa pios a uertice rores
Excipit, et madidis detergit crura capillis.
Irrorat pedibus largos et crinibus imbres,
Datque nouos alabaster olens exotica odores,
Et recreat lassos artus gemebunda puella.
Eheu quis tantos mea nunc ad lumina fontes,
Et lachrymosa meo deducat flumina uultu?
Quis mea corda simul telis configat acutis?
Et mihi quis tantos in pectora concitet ignes?
Ipse comes properem liquefactus amore, puellam
Per uicos, et lata sequar per compita amantem. page
Me quoque longa procul dimittam pallia, quaerens
Ipse meum electum cunctis e millibus unum,
Candidus ille quidem et rubicundus amoribus ardet,
Semper ad assiduos extendens brachia nexus,
Dum sedet accubitu Rex et conuiua beato,
Dum bibit, unde suos late dum spirat odores,
Ipse trahar, pronusque pedes delabar ad imos,
Hosque rigem lachrymis, et tergam crinibus, oreque
Osculer, unguentoque leuem sudorem grauatum.
Quidque Simon, boreas quid uertice cogitet alto,
Cur uerear? quum tuta pii sint iura clientis.
Nam quibus ipsa quidem commissa piacula soluit
Rex bonus, hos etiam perfecto Marte tuetur.
Excitat hinc, inopumque pios enutrit amores,
Attollitque polis, et Daedala moenia condit,
Ex nihilo mundum conflat. melioraque mundo
Lumina de tenebris, et caecis elicit umbris,
Et moribunda uirum firmisima pectora reddit.
Sic reficit terram, et magnum summittit Olympum,
Sudaque post imbres oculorum templa serenat,
Atque salutari pacis munimine firmat.
Iacobi Boni Racusaei Hierarchiae tertiae Chorus .IX. / Angeli Deo Spiritui Sancto dedicatus, / qui Pastor inscribitur.
Christus ut inde uiam, et caeptas molitur habenas,
Bethaniam uenit, et munitam scandit in arcem
Palladii montis, nec inhospita lumina Marthae.
Illa ministerio domuis execita Virgo
Intrantem excaepit laetanti pectore Christum
Comis, et hospitibus gratis alimenta parabat.
Dum Christus media sedet haud immunis in aula,
Pascit et haerentes diuino et lumine uultus,
Pone pedes residet, notoque incumit amori
Altera capta sacra ueri dulcedine Siris,
Aspectu fruitur, seseque oblectat amando.
Hinc animae mundum penetrali mente recondit.
Qualis ubi medio uitreus fons instrepit horto,
Irrigat et sulco riuis fata laeta reductis, page
Arborei foetus, et uitea sylua nitescit,
Floribus, et picto micat ubere gemmeus hortus.
Talis in hospitio Marthae fluit entheus amnis
Luminis, et geminas radianti fonte sorores
Imbuit, et sancto colucent atria cultu,
Quo surgunt uario florentes ordine foetus.
Dum Martha assiduos obit officiosa labores,
Paulisper stat fessa gradu, dhincdehinc talia fatur.
Non te nostra mouent haec munia? sola relinquor
Lassa ministeriis, o, Rex, soror ipsa resedit,
Dic isti, et nostros una partire labores,
O, Siri huic inquit multae tua pectora curae
Sollicitant, et te nunc plurim turbat imago.
Porro opus est unum Mariae, nec plura necesse est,
Hoc elegit enim, quaeque optima maxima pars est,
Hanc haud tempus edax, et uis non auferet ulla.
Ah quid agis? quali tua tunditur hospita Iesu
Sedula responso? Marie turrita recumbit,
Te protecta, tui clypeique umbone tuetur.
O, amor, o, pietas solis comprensa beatis,
O, foelix et fausta tua quam protegis umbra.
Haec domus Israel, sunt haec connubia Iacob,
Haec suspensa polo scalas a uertice summo
Demittit gradibus, rursusque atollit euntes,
Vrbis opus sanctae domus haec, et uirginis aula.
Postquam autem Martham Christus, Iudamque reliquit,[ERROR: no link :]❦
Te Galilaea petens iterum, mediamque secabat
Samariam, quas illa pares interiacet oras,
Depopulata uenit raptae secus oppida Dinae,
Campus amoenus ubit positus sub monte garizi,
Principe emoraeo quondam quem pinguibus agnis
Emerat Israel centu, posuitque sacerdos
Hic altare Deo, sacrataque templa dicauit,
Effoditque alte puteum, quem fonte perennem
Post Iosephe tibi genitor dimisit habendum.
Huc igitur concussa Deus, labefactaque multo
Membra labore uiae procul haud a fonte locauit.
Sic et aquae sociis abeuntibus arce sedebat.
Moenia quo adproperent, uictumque ex urbe referent.
Sol medium interea conscenderat igneus orbem, page
Quum tulit ad puteum sese Samaritis aquatum
Vertice quae summo uacuam suspenderat urnam.
Huic ait, o mulier potum mihi porrige Iesus,[ERROR: no link :]Chr.
Illa refert, a me ne nefas Samaritide poscis?[ERROR: no link :]Mu. Sa.
Vit Iudaeus, ego mulier Samaritis aquari,
Gentibus his et enim uetus intercessit abusus.
Si tibi dona Dei, si gratia nota fuissent,[ERROR: no link :]Chr.
Si sitiens qui poscit aquas respondit Iesus
Forsan ab hoc peteres ipsa, et tibi uiua darentur
Flumina, tum mulier non est tibi copia uasis,[ERROR: no link :]Mu. Sa.
Quo tu haurire queas here, quum fons altus inundet.
Dic igitur sodes, ubi sunt tibi uiua fluenta?
An pater es maior nostro? qui fontis amoeni
Hos latices, prolesque uiri, et pecus omne biberunt,
Et dedit hos nobis, iterum hic insit Iesus.
Hoc quisquis de fonte ibit, sitis imminet illi[ERROR: no link :]Chr.
Altera adhuc, at quisquis aquam de flumine potat,
Seu de fonte meo, sitis altera nulla sequetur.
Sed meus ille latex sit fons, et uiuus abundat
Riuus in aeternam salienti flumine uitam.
Porge tuum laticem mihi quaeso, fluentaque uiua,[ERROR: no link :]Mu. Sa.
Ne sitiam, neu plus fontes haustura laborem.
Vade, tuumque accerse uirum, tum deinde uenito[ERROR: no link :]Chr.
Huc, ait argutum Christi penetrabile acumen.
Illa, uiro careo dudum, tunc inquit Iesus,[ERROR: no link :]Mu. Sa.
Nimirum recte hoc dixti, quia coniugis expers,[ERROR: no link :]Chr.
Quinque uiros et enim passa es, modo nulla maritum
Lex tibi iungit, habes quem tu non lege marita.
Ecce palam (hic ipse est) promissum lege prophetam.[ERROR: no link :]Mu. Sa.
Hoc in monte patres summi inuiolabile numen
Regis adorarunt, Solymis uos templa sub altis
Dicitis esse locum populis, ubi numen adorent.
Crede mihi mulier, non longe hic affore tempus,[ERROR: no link :]Chr.
Cum nec in arce patrem solyma, neque monte coletis.
Vos ingnota quidem colitis, nos ordine sacris
Vtimur, et cultus, causas, ritusque tenemus.
Iudaea de stirpe salus uenit, hora propinquat,
Nunc et adest, alta uenerabimur omine sancto
Sanctum mente patrem, uerum quoque, numine uero.
Talibus ipse pater cultoribus innuit, ipsa page
Mens sincaera Deus sincaera mente colendus.
Nescia non ego sum, quod ab aethere mittitur alto[ERROR: no link :]Mu. Sa.
Messias, Christus qui dicitur, omnia dono
Ille dabit nobis, et nos uerum omne docebit.
En ego sum, qui te nunc alloquor, illicet adsunt[ERROR: no link :]Chr.
Vrbe reuertentes socii, uictumque ferentes.
Illi colloquium taciti admirantur, at illa
Euolat hinc urna mulier cum fonte relicta.
Qualis in aeriis dulcis quum tractibus humor
Cogitur in nubem, ductique a sole uapores
Densentur, tum nube coit uapor igneus uda,
Frigida tum calidis concurrunt aethere in alto,
Mistaque concertant, acri si flamine nimbus
Incidat excutiens nubem, furit acta coruscis
Ignibus ac tonitru, lenique immurmurat imbri.
Talis foeta nouis mulier concaeptibus ibat,
Iamque suo uiuos latices in uentre gerebat,
Ciuibus unde pluit, Coelique efulgurat ignes,
Dilluit, urit, agit, rapit, excitat, attrahit, urget,
Ad Christum denso collectos agmine ciues,
Vocibus, et magni foecundis imbribus oris.
O, mihi si fontis Christi gutta una daretur,
Talia corde meo fluerent qua flumina large,
Mergerer ipse, meos uellem quoque mergere ciues,
Aut si magna peto, saltem Samaritidis alueo
Confluar in Christum, pelagus uelut amnis in altum,
Soluar in hoc, sic me diuinum absorbeat aequor.
O, mater foelix, o, fortunata Sebaste,
Quam trahit ad uiuum Christi pia foemina fontem.
Non signis accaepta fides, sed praestita uerbis.
Foelix prole tua, tu sponsa uocabere Christi.
Tunc socii inuitant epulis ad prandia Christum.
Sunt epulae, sunt et mihi prandia nescia uois,
Ipsa humana salus epula est mihi dulcior omni,
Hoc nostri genitoris opus, mea summa uoluptas.
Quattuor ad menses flauas seges horida aristas
Ecce dabit, solque ipse suos messoribus aestu.
Proxima uicino seges en albescit in agro.
Quisque suas acies intendat ad arma uirosque.
Mercedemque suam messores, horrea fruges page
Aeterna accipiant, uitam sine fine beatam.
Vt data qui primis commisit semina sulcis
Gaudeat, albentes simul et qui frangit aristas.
Vt uulgus dicit, serit alter, colligit alter.
Vos non modo hominum, sed diuum falce metendas
Mittimus in segetes, quibus insudauerat alter.
Ecce nouis adducit opus messoribus aestas,
Feruet ager, uenit ecce suis accincta maniplis
Foemina dux, mouet illa choros, mouet agmina nobis.
Postquam optata fidem sanxit praesentia Christi,
Cordaque diuino satis inflammauit amore,
Firmaque ueridico purgauit pectora uerbo,
Quem retinent, orant, obtestantur, rogitantque,
Ah maneas, o, dulce melos, permitte sereno
Ore frui, permitte tuo nos numine pasci,
O, spectata fides, nec inexorabile numen,
Annuit, unde duos soles ibi mansit Iesus.
Hinc repetit Galilaea tuae magalia Channae[ERROR: no link :]❦
Namque hic honorauit thalamos, taedasque iugales,
Et fontes puros in dulcem uertit Iacchum.
Huc uenit imperii quidam pro sede Capharnas
Regulus, extremos obitus cui natus agebat,
Vnde precabatur Christi ut descensus ad urbis
Tecta capharnatis natum de faucibus orci
Eriperet, tristes depelleret ossibus aestus.
Non nisi prodigiis, nisi signis creditis inquit.
Ille autem descende precor prius ultima natus
Quam metus exoluat miserandae debita mortis.
I, uiget ille puer fatis ereptus, abiuit
Regulus extemplo, quia credidit, inter eundum
Protinus occurrunt famuli. natumque parenti
Conualuisse ferunt hesterna luce, reuulsum
Faucibus e mediis, e dirae gutture mortis,
Hocque repens egit septena punctus in hora.
Tum pater aduertit quia tempore comminus illo
Exierat uerbo uitali e pectore uirtus,
Scilicet et Christi quod regnet ubique potestas.
Vnde fides iu amore Dei ceu glutine nectar
Inseritur, channa Iesu manante secundo.
Inde Thyberiadis consedit littore ponti[ERROR: no link :]❦ page
Aeterni speculum patris, et sapientia Christus.
Quem populi mixtim non una e parte secuti,
Diuersaeque premunt turba glomerante cateruae.
Desilit in fontes, et puppe natante resedit,
Et genus electum secum, dhincdehinc multa locutus
Ad populos stantes, et littora curua tenentes.
Hocque parabolicis intexuit ordine signis.
Prodiit ad campos manus haec extenta serendos,
Semine plena suo, quod dum serit, excidit una
Pars, penes estque uiam pedibus calcata, rotisque,
Nec minus et uolucrum rostris rimantibus aesa.
Saxea terra aliam, ieiunaque glarea partem
Excaepit, natamque breui summisit in herbam,
Exiguus tenui quia fouerat humor arena,
Aruit ardenti siccata stirpe calore.
Pars alia hinc cecidit subter spinosa rubeta,
Dum simul haec crescunt, spicaeque umbrantur inanes,
Suffocat fruges, et opacas enecat herbas
Spina frequens, paleasque effutit inutilis humor.
At quam laetus ager, dulcique uligine pinguis
Fouit humus partem, Coelo summittit aprico.
Illinc uber agit sementa tricesima, surgunt
Dupla quidem haec aliis, aliis centupla redundant.
Hauriat haec auris, quae auditu pollet acuto.
Agricolae simile est regnum coeleste serenti,
Optima qui positis infodit semina sulcis.
Quum uero uigiles nox oppresisset agrestes,
Et sopita cibi uapor organa summa ligasset,
Tunc inimicus atrox, et enim malus excubat hostis,
Hic lolium super, et steriles inspersit auenas,
Vt cereale satum infoelicibus uereret herbis,
Postquam autem frugi seges inspicasset aristas,
Apparent simul in uacuo Zizania culmo.
At famuli quibus incubuit custodia frugum,
Curaque ad agricolam referunt, an forte reuelli
Illa a stirpe sinat, quibus is non protinus inquit,
Ne simul haec commixta bonis errore trahantur,
Quin ut adusque simul messem sinite utraque crescant.
Tunc ego quum falce in segetem crassabor acuta,
Messorum agmen agens, atque ensibus arma recuruis, page
Primum infoelicis stipulae, et sine fruge secandi
Mandabo lolii collectis igne maniplis
Aequos in extincto constrictos urere fasces,
Granaque triticeae messis referenda sub alta
Horrea, perpetua ut sine fine in pace quiescant.
Instar et hoc aliud regni specimenque reponam,
Quum uir arata manu sua semina iecit in arua,
Post obdormiuit proiectus ad arboris umbram
Nescius, at semen gremio telluris alendum
Germinat, ac crescit sensim noctesque, diesque,
Sponte sua tellus uiridem fruticescit in herbam,
Quae stipulas denset, iaculisque inspicet acutis,
Spicaque fumento plenis turgescat aristis.
Et quum fruge noua densis induruit hastis,
Coctaque sole bonis maturuit horrida culmis,
Messis adest, tunc arma legunt falcata maniplos.
Parque nec absurdum, magnum fit saepe pusillo,
Seminis omnigeni minimum est sublime sinapis
Semen, et huic Coeli tantillo aequabile grano
Imperium, non segne suo nam creditur horto.
Pullulat hinc adeo uis magna, effunditur altis
Ramorum foliis, ingentem et subiicit umbram,
Nec satis est, olus omne simul superatque, premitque,
Fitque ingens arbos, statio haud ingrata uolucrum
Et generi alituum positis fidissima nidis.
Nec secus astriferi sublimis regia Coeli
Proficit ac mulier, quae sub sata terna farinae
Fermentum condit, dum fermentescat eodem
Omnis massa simul, dictis tunc intonat altis,
Audiat haec auris, quae auditu pollet acuto.
Deinde domum sese a populo pendente recepit.
Hic socii, Coeli capita ardua, cur tua tantas
Lingua per ambages obscura nube locuta est?
Tunc causae secreta suae mysteria pandit,
Remque omnem exponit, lucemque enucleat omnem,
Ambigui clausa sermonis in arte latentem.
Rursus et haec aliis inclusit mystica signis,
Plurima coelicolum latuit per saecula regnum,
Thesaurus sicut ueteri suffossus in agro,
Coelestis quaerenda domus, sic gurgite in indo page
Rosida foelicis rimantur gemina conchae.
Vnicus in totis efloruit unio saeclis,
Ingentis praecii tereti candore rubescens,
Nactus eum curet scitus mercator emendum.
Par quoque et hoc instar supremi aduertite regni.
Nam ueluti salsas immissa sagena sub undas,
Squammigeros genus omne trahens ad littora pisces,
Postquam exempta uadis, stabilisque resedit arenae,
Impletosque sinus deprompsit piscibus, illi
Admixtam uulgo capti saliere per algam,
Tum qui rete trahunt, et qui stant littore quemque
Delegere bonum, et quallis posuere paratis.
Mundus ubi magnum uoluendo expleuerit annum,
Instructis superum cuneis exercitus ingens
Coelitus aetherias subter labetur in oras,
Impia de mediis ut separet agmina iustis.
Quae sine fine fero flagrantibus igne caminis
Deglutit flegeton, et mors depascit amara
Aeterno interitu. quo tartara nigra dehiscunt.
Omnis scriba docens interni lumine regni
Est uelut oeconomus, famulis qui diuitis Arcae
Promit uasa suae noua uasis mixta uetustis,
Hic etiam populis certantibus arma ministrat,
Et nouat antiquos positis incudibus enses.
Dixerat, hinc patrias procul et secessit in oras,
Vnde malos ciues ingraraeingratae euaserat urbis.[ERROR: no link :]❦
Quum sacer occiduis decumbit nubibus Hesper,
Praeuius ad manes subiturus Lucifer imos,
Horaque fatalis deuexo inclinat Olympo.
Qualis ab aeoo consurgit pestifer eurus,
Et mundum nigra conuoluit nube cadentem,
Talis et Herodes deuoluit fraude Iohannem
Natalisque suos obducit laetifer ortus,
Relligione dolum tegit et saltante puella,
Immanes epulas infanda caede cruentat,
Infert marmorea caput a ceruice recisum.
O, facinus crudele, caput sine crimiuecrimine ferro
Truncatur, uariumque nefas ostentat adulter.
Stat caput in disco iacet ingens carcere truncus,
Et datur in precium saltanti immane puellae, page
Impia quod tandem suscaepit adultera mater.
Ecce sacer, nullique secundus in ordine princeps
Militiae, ille Dei magno laudatus ab ore,
Dira profanate cadit in ludibria mensae,
Par Coelo, superis materna notus ab aluo.
Sanctus erat claris uirtutibus, Angelus immo,
Cui nota nulla fuit, leuis aut labecula uitae,
Verus erat, pressus tamen est a pondere praeli,
Vt dulcem attritto stillaret corpore uitam,
Haec uia qua Coeli summas ascendit ad arces.
At pius audito casu morientis amici[ERROR: no link :]❦
Ingemuit Christus, lachrymis testatus amorem,
Cumque suo coetu celeri fugiente phasello
Trans freta, conscendit montis loca sola seorsi.
Multa ceteruatim gens hunc, plebesque secuta,
Littora circuitu superant sinuosa pedestri.
Ipse sedens summo socios in monte docebat.
Interea attollens oculos procul agmina uidit
Tendere se uersus, quibus illicet obuius ibat,
Comiter excaeptos, dulci et sermone leuatos
Recreat hos, illis animos et corpora sanat.
Proximum erat solenne sacrum, quo plurima sancto
Rite cruore domus Iudae sua limina tingunt.
Tum duodena phalanx (ut sol deuoluitur alto,
Tectaque decliuis fumantia uesper inumbrat)
Ieiuni populi duros miserata labores,
En ait ad Christum, populus labat iste famescens,
Corpora dic curet dimissa per oppida turba,
His et enim impendent desertis uallibus umbrae.
Respondit soli lingua tentante Philippo.
Vnde graui huic populo Cererem mercemur alumnam?
Dixerat hoc operis non nescius ipse futuri.
At iuuenis non bis centum denaria panis
Sufficiunt, ut des paruas tot in agmina micas.
Audiit Andreas, ac talia sedulus infit,
Est puer hic unus qui panes quinque, duosque
Affert pontiuaga de gente paropside pisces,
At quota pars? et sit micis libanda pusillis.
Hos huc ferte mihi, uiridique in gramine campi
Discumbant humiles conuiuia fusa per herbas, page
Et quot quinque decem dixit tot in ordine sunto.
Discubuere uiri centum per gramina mensis,
Foemineumque genus, puerique, impube petulci
Agmen ibi, quo quisque suis cum matribus ibat.
Tum data quinque capit cerealibus ordea crustis,
Decoctosque maris geminos a gurgite pisces,
Attollitque oculos, duplicesque ad sydera palmas,
Gratatusque patri diuino famine iussit.
Crescite multiplices, mensasque replete iacentes.
Hos in frusta secans socios partitur in omnes,
Exundatque Ceres, piscisque exuberat amplo
Germine bissenis a fonte canalibus, instar
Fluminis, et mensis centum discurrit in oras.
Postquam exempta fames epulis, saturataque plenis
Conuiualis adhuc penderet sessio mensis.
Edicit sociis, relegent sibi quisque canistris
Relliquias epuli, mensis quaecunque supersunt.
Tum bis sex cophinos implent, stipantque prementes.
Panditur hic manifesta fides, oculisque refulsit
Splendor, et humano coelestis corpore uirtus,
Crebrescit Christus populi mussante susurro,
Regia Davitis proles, et maxima Regum,
Dignus qui imperium, regnique capessat habenas.
Ite iubet propere socios, stimulatque morantes
Trans freta, dehinc missis fugit in iuga celsa cateruis,
Vt grates agat, orando pia uota parenti
Dedicet, et sese contempta laude resignet.
Haec fuga qua Christus uanos contempsit honores,
Regnaque, magna quidem nobis exempla propinat.
Ostenditque uiam, uere et decora inclyta laudis.
Pasceret ut populos ualles descendit ad imas,
Praemia ne caperet, montes efugit in altos.
Inter utrunque pius media uirtute refulsit.
Vespere solus erat, soloque in uertice Christus.[ERROR: no link :]❦
At socii fessi mediis iactantur in undis,
Proraque ab aduersis illisa retunditur euris.
Quum uero iubar Aurorae iuga montis a alta
Puniceo gallis excitum aspirat ab ortu,
Quartaque nocturnis uigilantia uertitur horis,
Ipse laborantem cernens in gurgite puppim page
Difficili, montis dorso decurrit ab alti, et
Per mare tendit iter tumida suspensus in unda,
Caerula cui siccis subsidunt aequora plantis,
Firmaque non solitus stupuit uestigia pontus.
Quom super ire uirum fluctus uidere tumentes,
Transque laborantes, et transfretatrans freta feruida nautae,
Exclamat trepidi, turbataque numine mens est.
His ego sum tum Christus ait, procul omnis abesto
Corde timor, nostrum subeatque in uiscera robur.
Nate deo si dexter ades, tua numina Petrus
Me quoque adire iube molle hoc super aequor eundo,
Sic ait, o tanto spes opportuna periclo.
Innuit, unde Cephas ardenti corde per aequor
Ibat ouans, agiles neque tinxerat aequore plantas.
Irruit at moto uhaemensuehaemensa gurgite nimbus,
Nec tenuit titubata solo uestigia Petrus,
Labitur ante graui pressus terrore, ruitque,
Imploratque uocans dominum clamore propinquum,
Mox extenta pius porrexit brachia Iesus,
Apprensumque atros reuomentem pectore fluctus
Eleuat, incusatque fidem labentis omissam,
Conscenditque foros, mediaque in puppe recumbit.
Tum uenti posuere, silet placido aequore pontus.
Hunc adeunt socii, praesens et numen adorant.
Haud mora, nec labor optatis ratis appulit oris,
Et genesaraeo Bethsaida littore tendunt.
Hic subito facies, et nobile nomen Iesu
Noscitur, unde ferunt, accersuntque undique totis
Partibus aegra uirum, malesanaque corpora ducunt.
Pars instat precibus, pars oras tangere uestis
Contendunt, extrema salus si fimbria Christi est,
Omnibus hos tetigisse sinus si profuit aegris,
Quid diuum, foelix, atque inuiolabile corpus?
Hanc o per tumidos sulcantem caerula fluctus
Atque laborantem uento obuersante carinam
Ingredere, ut tecum optata potiamur arena,
Optime dux salua nos per freta turbida uectos.
Postera purpureis lux est exorta quadrigis,
Trans mare quom gentes urbem uenere Capharnam
Ad Christum, mira cereris dulcedine captae, page
Per mare quem sociis norant abeuntibus altis
Delituisse iugis, nec aquas sulcasse carina.
Littore nam nullo fuerat ratis altera, Christum
Quae ueheret, quem nec quaerendo inuenerat ullus.
Quo tandem inuento glomerant, ac talia fantur,
O, quando Rabbi, quo ue huc annaueris? illis
Haec responsa dedit, non uos mea signa profecto
Visa trahunt, epuli sed inexaturata libido.
Ne peritura uagos per totque alimenta labores
Exercete uiri, sed uos inhiate Deorum
Concilia, alliciant diuae conuiuia mensae,
Christus in aeterna uobis quae sede parauit.
Hac qui de causa est summo demissus Olympo,
Hoc opus, hicque omnes labor exercendus in horas.
Sit sincaera fides, ut amore feratur in ipsum
Quem mittit pater, huic inamandi fantur apellae.
Tu quae signa facis, facias ut aperta patescant,
Patribus ut nostris olim duce Mose tot annis
Per deserta cibo pastis, ut pagina psallit,
De Coelo Cererem dedit hic, alimentaque ab astris.
Non dedit haec Moses, aut illa cibaria misit,
Sed pater ipse meus Coelo pluet arduus alto,
Donaque uera dabit cerealibus insita crustis.
Panis enim uerus supero descendit Olympo,
Qui mundo uitam largitur. Ego ipse sacrabor,
Panis ero uitae, mea qui sub templa fideli
Conueniunt in amore, fames hos nulla, sitisque
Tanget in aeternum, coelestia pascua carpent,
Et mea potabunt torrente fluenta beato.
Nam quemcunque mihi genitor meus inferit, ille
Tum trahitur, quum sponte uenit, qui stipite nostro
Germinat, huic fructus, folium nec defluet ullum.
Haec mea coelesti quae fit propagine uitis,
Non mea sed patrio demittit gemina succo,
Nilque aliunde uenit, nisi quod mea traxerit arbos.
Haec ego summa dies rursum in sua membra reducam,
Docta Deo ponam, et diuino lumine pascam.
Manna patres uestros uesanae ob murmura rixae
Rore suo pauit deserta per aequora sinae,
Luce tamen cassi stygia modo nocte premuntur. page
Panis ego uiuus delabor ab aethere sancto,
Quisquis eum digne mandet, ne morte peribit,
Sed uita superum foelici luce fruetur.
Ipse sacerdotis uice fungar, inibo fideli
Foedera cum populo, quum me de pane sacrabo,
Quo rata percipient aeternae proemia uitae.
Quod nisi manducent carnem, potentque cruorem
Ore meum, fraudentur ea, et reddantur inanes.
Hac in carne cibus uere est, et sanguine potus.
Manducant ea qui sincaera mente, bibuntque,
Paulatim coeunt in mutua uiscera mecum,
Haec dum dicta palam populo impercaepta doceret,
Fluctuat incertum uulgus, nutantque refusi
Discipuli, hinc uario studioum murmure mussant.
Hic loquitur lapides, et non penetrabile marmor.
Talia quis capiat molli tam dura cerebro?
Tum medio Iesus qui stat centralis in omni,
Omnia quo sentit, quo percipit omnia, tandem
Prosequitur dictis, et nubila lumine purgat.
Ignoto haec uestras offendunt obiice mentes.
Quid si prolem hominis super alta uidebitis astra
Scandere? sede sua moderantem regna priori
Imperio, uiuet, bonaque omnia uiuida reddet,
Sed non carne sua, nec enim prodesset edenti.
Verba quidem uestras ego quae sum fatus in aures,
Spiritus est, uiuo sunt fonte sonantia signa
At bona pars quod sponte fidem mihi denegat, intus
Propterea penetrare nequit sub stipite nostro.
Hinc abiit pars illa retro, nec iam amplius haesit
Radice, aut uitae protegmine reprobus humor,
Vertitur interea ad socios. num uos quoque uultis
Hinc ait ire, Simon respondit talia Petrus.
O Rabbi quonam nos ibimus? ore beato
Quos tua uerba trahunt, aeterni es uita uigoris.
Credimus, hocque palam cognouimus, unde fatemur
Te nos Christe deo genitori aequabile numen.
Salue sancta Ceres, uno qua semina grano[ERROR: no link :]❦
Multa fluunt, aliis in terrae uentre peremptis,
Vna farina uenit gemino contrita molari
Vna fit alma Ceres, huius farragine grana page
Multa uigent, unusque coit per uiscera sanguis,
Spiritus unus inest hoc magno in corpore Christi.
Viuimus hoc omnes, hoc uno pascimur omnes.
Coniungit quot pacis amor, quot roborat artus,
Mutua tot sancto capiti sua membra cohaerent.
Adsis, o, sacrasancta mihi communio uitae,
Vniar hac tecum, tecum flagrantius urar.
Nos sed in aequa nouem quae fecimus arua choraeis,
Pastorem inter oues a montibus egimus altis,
Errantem dum quaerit ouem conuallibus imis.
Hinc canet Euterpem pars altera, tibia cantum
Septiforem recinet, mea si mihi diua supersit.
Laus et Dedicatio Hierarchiae tertiae ad / Deum Spiritum Sanctum.
Quas agam laudes recinente plectro?[ERROR: no link :]❦
Pro tuis donis tibi summa sancti
Spiritus rectrix deitas Olympi
Nescia nutat
Musa, ni mentem doceas mouendo,[ERROR: no link :]❦
Nam decus terrae, decus omne Coeli
Te nitet sanctis, nitet et beatis
Numine sancto.
Et quod his nostris nitet in choraeis,[ERROR: no link :]❦
Te nitet, totum tibi dedicamus,
Quicquid hoc sacro cecinere nostrae
Carmine musae.
Namque par terno speculo reluces[ERROR: no link :]❦
Spiritus, nati, et genitoris unus,
Vna ter sancta in tribus est imago,
Vna creatrix,
Per choros uenit duce te nouenos[ERROR: no link :]❦
Virginis sanctae benedicta proles,
Per gradus septem duce te superne ad
Astra redibit.
Hinc meis si dux, ouiumque pastor[ERROR: no link :]❦
Addis, et si fas dabitur camoenis,
Exequar septem reliquos, canetque
Tibia flatus. page
Previous section

Next section


Bunić, Jakov; Cortonus de Vtino Minorita, Bernardinus; Petrus Galatinus; Colonna Galatino, Pietro (1469-1534; m. post 1539.) [1526], De vita et gestis Christi, versio electronica (), 10155 versus; verborum 68245, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica] [word count] [bunicjvgc].
Powered by PhiloLogic

Creative Commons License
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom
Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.