257. Querela Ungariae de Austria Per Michaelem Wrantium Dalmatam, adolescentem annos XV. natum, Stanislai Hosii discipulum, Cracoviae anno dni. 1529 scripta ante Turcorum in Austria adventum. Erat is Michael nepos ex sorore Statilii, epi. Transsilvanensis, hominis in dicendo acuti ac mordacissimi; idem Stanislai Hosii discipulus inter pueros filios procerum, quos Tomicius in curia sua alebat, literis operam dabat.
Dic age, crudelis cur optas Austria toto
Pectore, nostra tuo subdere colla jugo?
Quis Deus hoc ferret? quae coeli tanta fuisset
Impietas? tantum Di prohibete nefas.
Scis bene, quod nunquam dominae sum passa superbae
Imperium, scis te saepe fuisse meam,
Tempore Corvini, scis, quando laeta triumphum
Egi, fracta meo cum fueras populo.
Maesta triumphales tunc cum procedere currus
Jussa, orbi toto ludibrio fueras.
Tempore Joannis longe pejora videbis,
Jam poenas sceleris, jam scelerata dabis.
Improba captivam speras me reddere posse,
Undique desertam cum modo me esse vides,
Cum juvenum vires fractas, qui sanguine pro te
Complerunt campos prataque ubique mea,
Cumque vides segetes contritas (vota colonum)
Occisos proceres, magnanimosque duces,
Incensas urbes, direptaque fana Deorum,
Desertas villas, nobiliumque domos,
Tot viduas, orbosque senes totque orba parente
Pignora, totque pati barbara vincla simul.
Haec tu cuncta videns, facile jam posse putabas
Indigne vinclis nectere colla mea.
Nec satis hoc fuerat, nisi et atro gramine Circes
Pelliceres ad te pignora chara mea,
Pellecta et matris lacerarier usque jubers
Viscera; vae, miseram nunc peperisse pudet.
O utinam matris gravidae cum ventre jacerent
Clausa, potens uteri diva necasset ea.
Nam mihi (parva licet) natorum plus doluere
Vulnera, quam Turcae plurima facta manu.

-- 11-200 --

Sed jam, jam poenas scelerata venefica sumam
De te, quae Circen Colchidaque superas.
Nam si nulla mei miseratio tanget amicos
Nec mihi suppetias, qui daret, ullus erit,
Hostes magna tamen tanget miseratio nostri
Et caput hoc mergi non patientur aquis.
Thelephus ut vulnus suscepit cuspide Achilis,
Ejusdem post hac sensit et auxilium.
Sic mihi qui nocuit, nunc idem proteget ipse.
Hostis qui fuerat, summus amicus erit.
Oblita es, quantos ego sum perpessa labores,
Improba, jam a longo tempore, vel simulas?
Cum daret assiduos ictus meus aereus umbo,
Tam te, quam Christi populum, dum tueor,
Tu laetas choreas ducebas juncta puellis,
Ast ego ducebam corpora ad arma mea;
Te curis vacuam securus somnus habebat,
Tradentem molli pinguia membra thoro.
Ipsa sed insomnes ducebam languida noctes
Intenta excubiis, non nisi strata solo,
Tu instructas epulis mensas celebrare solebas
Curabasque cutim dulcia vina bibens.
Corpore pascebam volucres ego sanguine nostro,
In mare purpureas Hyster agebat aquas.
Quis verbis opus est? tu nullo fracta labore,
Contra ego non parvis obruta semper eram.
Interea nostris tu dives facta metallis
Pinguibus et bobus jam saturata meis
Attollis cristas, fastuque inflata superbis
Improba, quod vix te jam tua terra capit.
Non satis est gurges, quod nostra Bohemia quondam
Accessit titulis paene coacta tuis,
Sed nobis etiam minitaris freta leone,
Quoque greges nostros spargere posse putas.
Est lupus, est nostris in ovilibus, impia, qui jam
Teque gregesque tuos cumque leone feret.
Quo duce longinquos possem vel tendere ad Indos
Indomitosque Scytas Aethiopesque nigros,
Hoc duce, quos hostes habui, nunc utor amicis
Juncta, quibus nemo est, qui mea regna petat,
Hoc duce tu nostrum decorabis maesta triumphum,
Nam nullo pacto potes jam effugere.
Tu modo, qui nutu terrarum concutis orbem,
Ut mea fortunes haec bene coepta, precor. Cum autem Hosius praeceptor discipulum Michaelem durae ac impiae scriptionis argueret, hortatusque eum esset, ut mitiore stilo idem argumentum tractaret, Michael fecit, ut sequitur.