| Croatiae auctores Latini: inventa |
| domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Beneša, Damjan (1476-1539) [1534], De morte Christi, versio electronica (, Dubrovnik), 8402 versus, verborum 61948, Ed. Vladimir Rezar [genre: poesis - epica] [word count] [benesaddmc].
Damiani Benessę De morte Christi liber quartus
48'
4
Atque[ERROR: no link :]
Vt nulla Iudam reuocari uidit ab arte, Sorte dolens frustra pereuntis detegit ore 49 Tunc crudele scelus non expectantibus; inquit: "Inter uos residet, meme qui prodere quęrit. Atqui natus homo fatis defunctus obibit, Vt semel aeterna pręscriptum est lege, nec illo Cuiusquam exigitur facinus, non protinus ullum Proditionis opus, cuius manet ultio longa. Haud equidem nasci pręstabat, temporis huius Non haurire diem, talis cui poena luenda Per sudum ueluti tonuit si quando diesque Ereptus subito gentes perterruit, et mox Insequitur tenebras fragor ac ruit aethere nimbus, Obuiaque inuoluens rapidus tenet omnia circum, Quo refugit pastor pauitans hunc aspicit antro, Haud secus attoniti mansere et protinus omnes Vox ea percussit, uisumque dehiscere terram Sontibus usque adeo nigrum lapsantibus Orcum. Non tutum cuiquam, nullius conscius esset Quod sceleris, pariter cunctos formido tenebat, Ne[ERROR: no link :]
In se conciperent; sibi quilibet inde timebat, Vsque fateri adeo credebant uera Tunc[ERROR: no link :]
Dum sibi diffidunt, scitari uelle, Quis[ERROR: no link :]
"Neu[ERROR: no link :]
Quos mihi delegi purgatos, scilicet ollis Immotum et fixum est coelestia regna parari. Verum neglectos neque iam prudentia sontes, Dum cunctos reuocare cupit, diuina reliquit, Quippe infoelicis sibi sunt hi causa ruinę. Insidias, mecum dapibus qui uescitur una, Prędictum est olim, mihi quod componeret ultro, Exemplo terris in secula longa futurus, Quod iam semper erit nostris male fida piaclis Gens impura, quibus pietas inuisa Interea scelere audito dum corripit omnes49' Hinc[ERROR: no link :]
Non animus Iudę immanis reuocatur, agitque Pręcipitem: tenuitque pudor non insuper illum, Exemplo abstineat communi, neue requirat De sese, soli quod iam sibi conscius esset. Continuo[ERROR: no link :]
Inquit in id dudum scribis sua uerba Non animaduertit tamen hoc auersa suorum Mens, dictum incautos subito pręterfluit omneis. Sic uetitum nunquam fas est attingere cuiquam, Namque obscura homini et demum res ardua sola est, Qua lux coelestis menti non limite certo Irradiat, mediis ceu cernere nulla facultas Est tenebris, quę uisa patent sub luminis aura. Sic prorsus caligo animi tenet omnia circum, Lux ea ni pręsens[ERROR: no link :]
Non[ERROR: no link :]
Hic scelere erubuit compręhendi prorsus aperto, Catinum[ERROR: no link :] 1
Vnde manus cuncti cohibent, intulit illo Nam Vtque manum amoueat, Tingere, ait, panem secum, qui proderet, una. Nil illum mouit nec dictum percipit Atque ea consilio constabant cuncta superno, Quo[ERROR: no link :]
Crimina, sed pręsens commissa redarguit intus Arbiter,[ERROR: no link :]
Interea[ERROR: no link :]
In se turba uirum facinus quęrebat amarum. Accumbens iuxta correptus mente Ioannes Tunc uestigabat solus sublimia Christi. Cognouit solitos ut raptus Petrus in illo, 50 Innuit atque uirum perquireret incitat ultro, Quisnam adeo tantum sceleratus et impius Dumque[ERROR: no link :]
Et uiolare manu Iudas persisteret una Catinum, Christus pariter absoluit utrumque. Namque unum amouit, signum simul accipit alter, Libera porrecti cum Iudę missio panis Indulta Attraxisse Herebi tenebras, et cuncta nephanda Inuiso infoelix pręceps ruit illicet Orco. At contra lateri nixus petit alta Ioannes: Subuehit[ERROR: no link :]
Immanem[ERROR: no link :]
Versari iubet hinc: peragat quęcunque Se[ERROR: no link :]
Quod foret, extrema mandata dedisse loquela Quę postac memores ualeant seruata Nil[ERROR: no link :]
Creditus abscessit, contempta luce tenebras Ingressus noctis Extremi rabies facinus rapientis in omne! Hostili turbę Furiarum quando cohęsit Mens auersa Deo, miseris quę causa malorum, Huc mecum, studium quibus est commissaque phanis Cura Dei, examen liceat perpendere
An par cum Iuda stet uobis causa, dolusque Num maior Christi prędari parta cruore, Et turpes animi in luxus absumere fraude, Quęrentem aut humili et terris nocuisse uaganti? Vos uisi uoluisse polo detrudere regem, Atque inferre simul spreto conuitia coelo, Aris dum impuros statuit pręposterus ordo. Ille bonum modico furto fraudatus Deserit, ac mentis digressus nocte reliquit Lumen, et argentum deposcere maluit erro,50' Quam uera iam luce frui
Hic mihi campus erat percurrere multa uaganti Quę mala fert pręsens, et quę tulit altior aetas, Dum studio uani captamus inania rerum, Ni reuocaret opus pręscripto fine teneri. Nocte intempesta Demon comitatur euntem, Ducentis tenebris it pręuia signa secutus Foeda lues Baratri, circumque coinquinat auras. Qualis in arentis Libię sitientibus aruis Conspecto pastore draco ruit agmina caudę Pone trahens, quem longa fames exegerit antris, Sibilat horrendum et linguis micat ore trisulcis, Nulla mora est rapido donec iam corripit illum: Talis erat Iudas, talem se corde ferebat Interitum frustra meditans cędemque Magistri. Obduxit misero Stygia caligine mentem Inuisus superis Sathanas coecumque trahebat. Interea[ERROR: no link :]
Et laticem patera libare iubebat Iesus, Ac tanti mystas in secula longa futuros Arcani
Quisue habet ordiri, certamina mutua crescunt, Inque uicem primas cedebat quisque propinquo, Et studia alternant, quod ore redarguit ille: "Mos est hic regum, nam tanti quisque tenetur, Multum alios inter quam pręstat; pręsidet Et solum spectant, magni quin penditur inde: Tantus habetur enim cuiusque est quanta Longe[ERROR: no link :]
Diuersum uitę: non magnos expedit arte Hac fieri prorsusque animos nescire tumentes. Altera spectari a uobis diuersaque debent, Pręsentique Deo timidos incedere coram Ipso cunctorum, inquam, exacto iudice uitę. Et uirtute quidem Subiectumque magis famulum tum fratris oportet Esse laborantis, nullumque repellere munus51 Exiguos pariterque opis inualidosque iuuantem. Hoc insigne decus sit uobis summus honorque, Pręstantes uirtute nihil sentire superbum. Et mea facta quidem stimulos huc addere possunt Exemplo: quid enim, qui seruiat, anne recumbat Est maior? Dominos
At iuxta assisto residentibus ipse Pectoris hoc casti uobis mentisque piamen Ingenio et cura uigili studioque petendum est, Vt nunquam cessent cordis suspiria, uires Exiguas hominis, coelique fatentia laudem. Vos[ERROR: no link :]
Vulgantes terris lętę noua foedera pacis, Dum malus oppugnat pręconia uestra sacerdos, Omnia durastis superantes, aspera passi. Hinc pacto Genitor mihi quo iam regna parauit, Vt quodcunque obstat superato uictor obirem, Omnia tum doceam legi parere supernę, Hęc eadem uobis statuo seruandaque Atque ea sit uestrę iubeo meditatio uitę, Instituo quę nunc, misteria dulcia pastę. Nam uera et demum sola hęc foelicia regna Meme pollicitum
Libertate frui, quam diues gratia uobis Asseret, errores fidei de luce uetustos Interimens, mentis diuanescente tenebra:[ERROR: no link :] 2
Hęc[ERROR: no link :]
Atque Deum intus diducto uelamine sistet. Per uarios ea uos agitabunt foedera Vt iam certa fides nitentis in ardua constet Vel superis animi cunctis experta periclis. Hoc iter ad coeli promissa sedilia uobis, Vnde feret certam populis sententia legem Iam pręscribentem mores pręceptaque uitę, 51' Virtutemque polo tollentem, rursus eandem Mergentem sontes Herebo, coeloque fugantem. Scilicet hausta polo dictabit talia terris, Munera iusticię uobis obeuntibus almę, Multum[ERROR: no link :]
Lętalis pectus per pura piamina Dixit et inceptum peragebant ordine iussi, Initiata cohors per cuncta pericula pridem, Quid non perpessi uitę certamine longo, Dum recto impediunt gradientum tramite gressus Partim homines, partim uehementior excitus Orco Perturbare animi penetralia callidus hostis. Hęc tunc diuina sub lege coercita mentem Expiat, humanos sensus expellere passa, Dum sacro pectus purgamine tergitur intus; Aequalem sese redigi coelestibus inde Miratur, tergoque nouas increscere pennas. Illicet ecce fides iam plena calentibus igne Gliscebat sancto, coram
Insinuant animo sese sacratius olli. Intus corde humili, quę manant larga superne Vbere diuino, coelestia dona receptant, Impressum toto gestantes pectore Christum, Cui sancto dudum afflatu lustrata coibat Simplicitas, qua non mortales gratior ulla Aggessit uirtus superis, et lęta foueri Robur, et humanas uires exsurgere sentit. Talia tunc sacri instituit primordia ritus Vera Dei soboles, et pignus rettulit, olim Quod nostra de carne tenens gestabat, amorem, Quo uir factus erat, rursus compensat amore, Largitus proprium promissam corpus in escam, Atque resignauit nostrę suscepta saluti, Quę flectant, terris linquens monumenta, parentem, Exposcantque simul ueniam feralibus ausis. Protinus his immensa subit per corda uoluptas, Dum tractant noua sacra, sibi quę ad pectora Christum Sistunt, consiliumque Dei dum mente tuentur, Quo uoluit iam factus homo se ostendere terris,52 Quoue prior seclis totum cum[ERROR: no link :]
Sponte tulit nasci mortali matre genusque Humanum fieri, non illum protinus esse. Iam cernunt hominem; Deus ille et uera propago Numinis ignoti, sic alter cognitus idem. Hunc et uerum hominem uersari foedere certo Hic secum, Patris euadant quo pignora summi, Quatenus assertos sibi Verbum homo natus adoptat. Mira fides quęcunque tulit,
Percipiunt, hominem nam homini Deus ipse uolenti Restituens uotis exorat rite parentem Humanis, suaque est mortalibus aedita proles Iccirco, miserę pacentur ut omnia genti. Excipit obseruans tunc tempora commoda Christus, Alloquiturque iterum, et tales serit ore loquelas: "En[ERROR: no link :]
Cognatus notescit homo nunc uiscera sumptus. Scilicet hoc fieri, quę sese ostentat in illo, Diuina uirtute liquet; Deus emicat, inquam, Atque aperit sese manifesta luce, fidemque Numinis exhibuit certam sub carne latentis. Argumenta igitur si sunt hęc uera, Deusque Qua latet ipse, hominem sublimi sede locabit, Et circumcinget diuina luce micantem, Continuoque piis insontum in cordibus ille Fulgebit, uerusque Deus credetur Sed[ERROR: no link :]
O meus et carus sanguis, mea pignora, non hęc Sunt mansura diu, iam iamque Protinus amissum quęretis, scilicet olim Quod sum testatus Iudęis, iura sequendi Haud concessa ducem gressus gradientis et ante, Iuxta uos eadem iam nunc repetita monebo.Verum[ERROR: no link :]
Quę uobis studio seruari protinus omni 52' Edicoque eademque optem intemerata remitti In seros tandem post secula longa nepotes. Lex noua, quam statuo, terris commendat amorem, Non qualem foeda natura libidine nouit Mortalis - nobis coelesti foedere partus Hic diuinus amor - coelo quin insuper haurit Illum, quo duplex hęc machina constat, amorem, Abluit atque fugat totas de pectore sordes. Captat celsa nihil mortali obnoxius atque Corporeę labi, et rapitur sublimis in auras. Mutuus adsit amor iam nostra exempla secutis, Et meminisse iuuet, dilexi qualiter ipse, Post etiam ut natis imitandi forma maneret. Quin etiam nostrę uero noscetur amore Doctrinę specimen, notaque haud insignior ulla Legemque et uitę nostros agnoscere Per uaria atque adeo uexati plurima fortes Durastis mecum, uos extrema omnia passi, Atque ideo uobis abitu hoc mandata relinquo. Namque gubernaclum regni transcribere pridem, Cui me pręfecit Genitor, mens gestit, et omnem Constituisse modum ritus quibus ordo supernus Vescitur. Ecce meo sunt pabula parta cruore Purgando nec non saturando accomoda cordi: Hac dape iam tellus late saciabitur omnis Me uobis actusque meos uulgantibus orbi, Pręsenti sanctę Triados sub numine quando Facta hominum uestro taxari examine debent, Atque ea frenabit subter sententia Manes." Excipit[ERROR: no link :]
Cogitat; hic illi uetitum, nec tempore tali Permissum sese comitari, dicit, euntem. "Sed non longa manet quę te iam duxerit hora Quo non[ERROR: no link :]
Vt[ERROR: no link :]
Quo petis, ostensi iam per uestigia "Quid[ERROR: no link :]
Et te", inquit Petrus, "defendere morte parato53 Obstiterit? Quocunque sequi sententia fixa est, Non mors aut obitu peior timor ipse moretur, Seu iam segne trahet tormentum, aut transiget "Et[ERROR: no link :]
Verum adeo nocte hac nunquam contendere perges Nosse, premetque sua gallus te uoce Dixit et alternas interserit ore loquelas, Tam moesto casu solamen lene dolentum: "Sed[ERROR: no link :]
Turbari, motusque procul de corde nocentes Sistite et hac seruare animas incumbite Cura Dei et studium sit uobis quamlibet ingens, Cura mei fuerit non impar, regia[ERROR: no link :]
Diis sedes discreta suas patet ampla Parentis: Has, inquam, uobis componere cogito Pertesum est mortale genus regionibus illis Fraudari tantum; demum[ERROR: no link :]
Promissum ruptis claustris coeloque recluso, Huc retro accelerans post regna parata Exuto reducem tunc me spectabitis Orco Sparsos uos tandem uicta de morte legentem, Et licitum fuerit mirari fasque recessum Quo me contulerim aeternum foeliciter aeuum Degentes; animus[ERROR: no link :]
Festinat, calem comprehenditis insuper Dixit, et[ERROR: no link :]
"Incertus quo tendis, iter qui nouerit Ignari cunctorum ideo sumus illicet omnes, Optamusque adeo nunc ordine cuncta Subiciens[ERROR: no link :]
"Ipse humana Pater multum beat indiga solus: Huc studium atque omnis contendere uestra uoluntas Debet", ait, "duce me liceat quo pergere tuto 53' Et uera tenebras sub luce repellere; namque Ipsum ego sum Verum, Vita insuper, ac Via certa, Accessus
Qua patet ad Patrem, species certissima Patris. Qui sum adeo, ut
Fas ergo hac uobis cognoscere protinus illum, Quem nuper licuit pręsentem cernere coram, Tollentemque animos illapsu et pectora "Eia[ERROR: no link :]
Neu modo coelestem pigeat ostendere Patrem, Id solum fuerit sat nobis." Tanta Philippus Orauit, presso siluit qui protinus Excipit,[ERROR: no link :]
"Intus uestra diu dum formo corda, Philippe, Vobiscum hic uersans, meque ipsum prębeo coram Spectari, quando manifesta uiscera tangi Sensistis uirtute Dei, nascique recentem In uobis hominem, nec adhuc cognoscitis", inquit, "Diuersum haud patria me lumen origine manans. Hic uidet et Patrem Natum quicunque, Philippe, Vidit: nam uerum species expressa Parentem Reddit, transpicuus qui uisa prole 3
Apparet, porro pariter notescit uterque. At modo quid quęris, tanquam diuersa petenti Ostendi: est eadem substantia nonne Parentis Ac Nati? Differt nec stirps ab origine Isque[ERROR: no link :]
Factus opus terris uersari hac arte ferendus Sensibus humanis, numen coeleste potenti Cui produnt operata manu foecundaque dicta, Omnia quę manant riuo deducta paterno. Vnumquodque sumus, porro res summa potensque est, Humana mihi facta manu quę sancit, et ipsum Ore refert Patrem similis iam prorsus et una, Alteruterque tibi est idem, qui protinus alter. Atque fides si qua titubat nunc lubrica cuiquam 54 Tot poterit dicto tantum confidere Quin[ERROR: no link :]
Nullaque res fuerit credentibus ardua factu, Iam tantus uobis adiutor quando receptus Ad Patrem fuero, coelo soliumque Tunc[ERROR: no link :]
Inscriptos intus toto mea nomina corde. Intercessor ego nam protinus exequar ipse Quod desiderio, quod[ERROR: no link :]
Vt Patris in Nato uulgetur gloria late. Concipite hinc quęcunque libet sub nomine gnati, Namque fient uobis confestim et 4
Ast[ERROR: no link :]
Est amor et cordi, fuerit custodia legis, Quę modo mandatur seclis seruanda Illicet[ERROR: no link :]
iniquas
Non procul abfuerit uobis, tristesque reuiset Olim mandatis inhonesto fasce grauatos, Suscitet ut pressas uires et debile robur. Tunc uobis aderit demissus Spiritus alto, Spiritus en quoscunque potens lenire labores, Et qui mortales aeterno uindicat Spiritus[ERROR: no link :]
Pellit mente procul sistens ad pectora lucem, Sordida quam tellus ignorat, sensibus ipsis Non aptam hauriri, defensam lumine circum Ignis inaccessi, nequeunt quem ferre Protinus hinc acies claro sublimia uisu Spectabit, liquidam quam uobis Alitis almi Inuehet innocuo coalescens gratia cordi, Vsque adeo uirtus ut iam conspiret in unum Corporeę molis nitentis in aethera sursum Atque Dei gelida pressos tellure cientis. Iamque[ERROR: no link :]
Amplius haud acies quando me lumine cernet Mortalis, captu nocui non protinus Sed[ERROR: no link :]
Atque diu haud patiar desertos, sentiet insons Vita Deum, patria meme uirtute uigentem Sentiet, interero qua regnat uita Coelesti[ERROR: no link :]
Vt redeo in Patrem substantia protinus una, Quoque mihi nexu mortalis iungitur ordo. Ecce autem Legis radiatos pectora luce Noster raptat amor, qui uita protinus omni Gaudent, ut ratio pręfinit recta, dolentque. Quin nostri quos cura tenet cępitque cupido, Et Deus ipse Pater lectos primęuus amabit, Atque etiam ipse Dei proles homo natus amabo, Conspectusque adero pulsis de mente Vt[ERROR: no link :]
5
"Sublatus terris aderis qua uisus acerbo Iam nobis abitu doleturis, conscia captus Ipsa sui merito mens optat nostra At[ERROR: no link :]
"Pectoris hic aditus, qua sensus illico nostri Haustus erit solito uobis sublimior usu, Ordine constabit quę prorsus gratia tali. Noster amor cordi et sanctę obseruantia Legis Cui fuerit, Patri dilectus amabitur ultro, Continuoque una Pater illum et Natus adibunt, Perpetuusque dies et lux genialis agetur, Aeternante Deo foelices hospitis Contra[ERROR: no link :]
Huic studium prorsus despectum et uile nocentes Purgantis uirtutis erit noctemque fugantis Mente malam, quę mox cordi mortalibus orta Luce ciet uitam ualidum roburque Atque[ERROR: no link :]
Promitur hęc dudum terris uersante simulque 55 Distinguente modos superum sub lumine Verbo. Hactenus humanum lustrant hęc tradita Ecce[ERROR: no link :]
Mox aderit uobis demissus Spiritus alto Mortalis uitę columenque, et lene laborum Solamen: quęcunque loquar, qui rite docebit Declarans uestrę liquido mea sensa Verum[ERROR: no link :]
Pacem lego meam, lectis mortalibus Luce unde aetheria uitalis carpitur aura. Pacem, inquam, tellus qualem non sordida nouit, Quę uos nullo unquam patietur pectora motu Turbari, nullaque quati formidine Audistis[ERROR: no link :]
Quod genus hoc abitu inuisens mortale redirem Ocyus, occulto ueniamque repente recedens. Gaudebunt quicunque meo capiuntur amore, Cum stetero ereptus terris a parte Parentis, Maior quam cernor pręsens et cognitus orbi Diuinę
Vt uacet, iccirco uentura recenseo Plurima[ERROR: no link :]
Vt meme spectans frustra stat scilicet olim, Cuius mille artes et magna potentia, cuique Terrarum imperium cessit, nil Attamen hic proprium, uerum Assisto medio luiturus crimina Quantum[ERROR: no link :]
Qui rite obseruo Legis mandata paternę. Verum urget properans iam uelox hora Arbitrio
Surgite, namque alio nos hinc discedere Protinus excubiis abeunt ineuntibus: omnis Vescebatur adhuc festis urbs ebria mensis. Incedunt pariter sublustri nocte per umbram,55' Egressi[ERROR: no link :]
Atque una uacuos aruorum adiere recessus. Sermonem texens iterum repetebat Iesus: "Ecce[ERROR: no link :]
Ceu uitis uiua teneo radice flagellos. Agricolę[ERROR: no link :]
Sarmentum, rursusque bonum purgabit, et omne Falce colens uitium tollet quo scilicet uuam Hęc melius purgata feratque et lętior esset, Atque illinc uirtus manabit protinus omnis: Improbat impuros, iustum et quę promouet ultra, Gaudeat ut rectoque et uita puriter Quin[ERROR: no link :]
Certius en hodie iam cernitis omnia Eia[ERROR: no link :]
Namque fluet uobis hac ubere gratia largo, Qua uos aeterno Genitor sibi pignora pacto Summus adoptabit proprio uelut insita nato: Quin aliter uobis penitus spes nulla merendi. Sic neque fert uuas palmes de uite recisus Quę sterilis prorsus manet, infoecundaque solum Materies ac apta legi tantum igne cremando. Ac uitę mecum quicunque haud conuenit usu, Protinus aeterno damnabitur aridus At[ERROR: no link :]
Nostra quidem memores semper pręcepta tenebunt, Vana quibus non uota cadent, quęcunque rogabunt, Si Patrem coelo cupidi prece supplice Tunc[ERROR: no link :]
Longe illis fuerit qui nunquam, scilicet olim Auspice proficient quo semper mollia Legis Amplexi documenta meę et superum aemula Quin[ERROR: no link :]
Dum species amor ipse Patris, dum diligit, inquam, Ipse tuens proprium perfecta in imagine Hoc inquam uos ipse equidem complector amore, Atque illum studio seruare uidebitis omni, Quod custodita, quam iussi, Lege licebit. Quin inter sic meme etiam summumque Parentem Constat amor, ducta prorsus propagine totum Quem refero, et penitus mandatis pareo cunctis, Prosequiturque hac dulcis amor, quo diligit ille, Aeternum dilectus ago quoue ipse Mens[ERROR: no link :]
Vt sim uester amor, cordi sim sola uoluptas, Sola hęc distendant nunc uestrum gaudia pectus, Cuncta fiant posthac ut cetera uilia prorsus.Hac[ERROR: no link :]
Exemplo ut nostri sit mutuus usus Quippe[ERROR: no link :]
Quod uitasse quidem me nulla redarguet aetas, Parta salus populis cum nostra Sic[ERROR: no link :]
Degeneres hodie nec tanto pręstat Vos gerere, at solum sit iussa Mancipium non uile mihi, sed Vos, inquam, quibus iccirco Luce Dei arcani penetralia cuncta O[ERROR: no link :]
Consilio delecta cohors, prouectaque dudum Vsque adeo, cunctis ut par coelestibus Et recto raptim ad coelos incedere gressu, Et meritos fructus aeternę carpere uitę! Inde Patrem quęcunque mea de parte licebit Poscere, pro uestris
Hoc,[ERROR: no link :]
Vt sit certus amor uobis et mutuus Quin[ERROR: no link :]
Si fuerit, pigeat neu uos certaminis unquam: Este uiri, duret per cuncta obstantia uirtus, Et reuocate animo memores exempla Magistri. 56' Namque dies uobis blandiri haud parceret ultro Humanus, modo si libeat captare fauentem Fortunam populique leues tam mobilis Sed[ERROR: no link :]
Abducit, uulgo qui iam secernit inerti, Et mecum interius purgato pectore iungit, Vnde odio terris ignoti ducitis Aspicite[ERROR: no link :]
Vos nostri capiant, maiorem scilicet hero[ERROR: no link :] 6
Haud fas esse suo famulum; exercebit amaris Et uos terra odiis fuerit si infesta Magistro. Sin nuper docui quęcunque hęc audiit, et uos
Instabit longeque piacula cuncta repellet. Quod doctrina fugit, qua uenit origine, uisus Hęc hebetes, penitusque Ipse Pater, gignente Deus rerumque creator Quo mano mecum proditque Hoc opus ipsa Dei uita est, quo rursus Haurit, et exemptos sublimi sede Atque ideo humanos soboli circumdedit artus, Vt procliue pararet iter Quin[ERROR: no link :]
Factus homo nisi adhuc prompsissem plurima fando, Dum clare doceo qua ducit Insontes prorsus defendi a Ast hodie miseris uenię uia nulla relicta Oderit[ERROR: no link :]
Lucem animi tota pellentem mente Quin[ERROR: no link :]
Excusare scelus proprium Haud frustra poterant: Cuncta patent, Verum permissum est cernere coram, Contra odisse Deum libuitque repellere Atque[ERROR: no link :]
Non ita promeritum quod frustra Ecce[ERROR: no link :]
Tandem aderit duro solamen lene labori,57 Qui Patris e gremio nostra Assertor nusquam Exorta passim iam cunctis luce, tuenti Terrarum meme late testabitur orbi.Vos[ERROR: no link :]
Initiata nouis, terra tunc Cum partam populis nostra de morte salutem Atque simul coeli commertia facta feretis.Iccirco[ERROR: no link :]
Ingrato uobis turbari pectora Neu contingat, agent quamuis aedemque recludent. Atque adeo iam tempus adest et Ille dies credent quando mactare Vos summum uestrumque Deo sic Verum[ERROR: no link :]
Gens ignara Dei, prognati et Quę prorsus res una Patri est eademque Vobiscum humano quo uersor corpore uisus.Atque[ERROR: no link :]
Hęc uobis prędicta prius prouisaque Turbabuntque minus gnaros leuiusque ferentur. Consilio cęlabam equidem uos hactenus Dum teneras alerem uires uestrumque fouerem Robur, et infirmis At[ERROR: no link :]
Incumbit, sublatus eo nam rursus abibo, Vnde huc accessi ueniens, terrisque Eripiar: meme sed uestrum nemo Et quo sic demum decerno recedere Verum[ERROR: no link :]
Stant uultu moestam Pulsa[ERROR: no link :]
At refert uestra
Hoc ego conspectu modo si Nam sic in luctu uobis solamen acerbo 57' Spectandum, lapsus quod Spiritus afferet Quando[ERROR: no link :]
Damnati sceleris, quod prodita pignora Frustra auersantur sub Tartara nigra Iustitiamque hominum mox Iam nullo sensu percepta, examine Quam Pater in nostro, et liquido Inde genus uestrum, depulsis Diuina ad Stygias tunc sedes Assertus quicunque sibi dominabitur Qui pridem iussus toto decedere coelo Ecce relegatus nigrum nunc moeret ad Sed[ERROR: no link :]
Quę nondum uobis animo pertingere Sed[ERROR: no link :]
Ficta simul, ueniet cum Spiritus Instruet; hac, inquam, sub luce Haud Non de more aliena Deo et diuersa docebit. Quin etiam constabit, agit concordia Sursus apud Triadem, tum quo mortalia Iuncta sibi uincit diuino et prouehit igne. Namque eadem terris referet, quę scilicet olim Approbat assensu aeterno testatus Prędicetque itidem longe uentura canendo.Inde[ERROR: no link :]
Hac fassus nostra quod prorsus origine manat, Atque ea tunc omnes passim oras.Cuncta[ERROR: no link :]
Iccirco nostra quod manat origine Atque fore ut referat de meme talia Ecce[ERROR: no link :]
Aspectu, reddarque breui, rursusque uidebor. Quo sit inaccessum contendere Vt Patris arcana meme iam sede recondam."Hęc fatus siluit; gradientes[ERROR: no link :]
7
Instant per noctem, qua fundit Cynthia lumen,58 Atque ostendit iter, mouit quos altera cura, Et dubiis repetunt ambagibus orsa Magistri. Quid sibi uerba uolunt dubitant, quęruntque uicissim Vltima, quisnam abitusque breui est reditusque futurus, Quid Patris arcana quod se iam sede recondet. Cognouit motus dictique ambage Cępit[ERROR: no link :]
"Auferri rursusque breui, modo quod mihi dictum est, Me uobis reddi: dubios id scilicet angit? Ecce manent longis iam uos erroribus", inquit, "Exilia atque fugę, fore quę iam pręmia uestrę Spectatis fidei? Hinc uos ad tormenta reposcent. Lęta dies terris et festum tempus agetur, Excussumque iugum, quod cordi imponere
Impellent, sceleri quęsita heu uictima uotis Tunc eritis cunctis penitus regionibus acti. Hic dolor et moesti tam pectoris anxia cura Mutabit tandem diuturno gaudia luctu, Cum coelo mecum uictoria lęta reducet Emeritos terris, petitis dum insignia Maturo[ERROR: no link :]
Quod pręsens iamque hora premit superantque dolores, Ast utero foetum quam primum enixa refudit, Pręduri meminit nil amplius illa laboris, Exsuperant tantum bona parta recensque Non[ERROR: no link :]
Multa diu gemitis tristes, multumque gemetis Donec uos iterum posita iam sede reuisam, Arbiter humanę cum iustus uenero causę, Quo[ERROR: no link :]
Et pia gens sedes lętetur nacta Tandem ubi perpetuo deget foeliciter
Qui status haud uicibus uariabitur amplius ullis. Tunc illa raptos nil uos in luce latebit, Quęsito nec opus fuerit cernentibus ora[ERROR: no link :] 8
Ipsa Dei, tanto prouecti luminis haustu Quo tendunt, captu insolito gaudentque recepti, Mensque Deum prorsus sublata euadit in Verum[ERROR: no link :]
Me uestris, libeat quoties exposcere Patrem Aduersis in rebus opem, nec uota timete Frustrari, si nunquam alias hoc more litastis. Hunc, inquam, sacris ritum seruate litandi: Namque ita ab arbitrio succedent omnia Ista[ERROR: no link :]
Non sinit hęc liquido narrantem promere uobis. Sed ueniet tandem, quin et prędico futurum, Cum de Patre Deo iam tradere cuncta licebit Dictis haud dubiis et sensu prorsus Illa[ERROR: no link :]
Compellare Patrem et lassę deposcere uitę Auxilia, atque fidem facio nunc prorsus apudque Ipse Patrem in uestra tunc intercedere causa
Quod me complexi iamdudum pectore lęto Accipitisque animo et sacros
Prodeo qua genitore Deo, progressus ut inde Mano prior seclis: hinc est meus exitus, inquam, Qui sedem Patris liqui terrasque petiui, Indutus carnemque hominis mortaliaque ora Idem nunc repeto Patrem terrasque His dictis ceu sulcus agro tellure rescisa Ducitur egestis findenti uomere glebis, Dum uoce et stimulo properatque instare labori Agricola et iussis urgent parere iugales, Icta uiris fulsit sic illico semita lucis Atque arcana simul patuere abscondita rerum, Affando[ERROR: no link :]
"Ecce omnis caligo animi subducta retexit Ancipitis pridem dicti quęcunque latebant, Atque obstat nobis ambage haud amplius Omnia[ERROR: no link :]
Ex tete, tibi corda patent humana, premisque Sic nos luce Dei formans, et pectora fingis Interior lapsus; liceat iam credere natam Hinc a Patre Deo te prolem, pignora cuius Sunt animi nostri prorsus lux certa "Creditis[ERROR: no link :]
"Pectora, sed uelox haud tale timentibus hora Ecce ruit, cunctos uos quę trepidare uidebit Palantes, medio iam solus quando relinquar Humanę desertus opis; sed me tamen ipse Desertum haud patitur, qui iam non deserit Atque[ERROR: no link :]
Per casus uarios iactatis omnis in uno Vt me spes fuerit, dum uos aduersa dolendis Vexabit fortuna modis. Obstantia contra Neu tamen obniti, moneo, desistite fortes; Namque ego pręcessi uobis, certaminis huius Quid non expertus, dux una et pręuius auspex. Eia agite hinc, animo conatus sumite
Hęc[ERROR: no link :]
Suspiciens aperit dictis dehinc talibus ora: "Da, Pater, insignem toto notescere cęlo, Protinus ut uindex uitę partęque salutis Constituam clarum terra te prorsus in omni, Legibus aeternis cui tota potentia cedit, Et reparem ueteres iniusta morte ruinas, Postquam luce animi miseris mortalibus orta Insuetis dedero cęlestem carpere Lumine[ERROR: no link :]
Solum, inquam, uerumque Deum, missamque saluti Humanę sobolem diuini pignus amoris, Christum, inquam, duplex in quo natura Nunc[ERROR: no link :]
Incipiunt lateque tuum clarescere nomen. Et mihi quod dederas pręscripti lege uetusti Versanti terris, iniunctum munus obiui,59' Atque habitus stetit aeterno mihi prorsus ab aeuo In te qualis honor, cęperunt secla priusquam,
Dum cęli repeto humanos circundatus Namque[ERROR: no link :]
Quos mihi mortali tribuisti semine lectos. Sed quod, certa fides, diuino Hymenęus amori Iunxerit hos, homini quę facto copula iungit Nunc mihi, namque tui toto iam pectore lucem Hauserunt Verbi sub qua mens certa tuetur, Esse tuę nostros iam prorsus originis ortus, Qua patet ad cęlum mortali semita genti. Quę iam dudum ostensa uiros induxit, iterque Ecce ineunt, quo firma labant uestigia
Et uotis cuncti exposcunt cęlestia Hos[ERROR: no link :]
At nil pro reliquo populo contendimus ultra, Haud leue cui studium uitę pręsentis amorque. Illorumque[ERROR: no link :]
Namque tua hęc nostro facta est de nomine plebes, Et
Omninoque[ERROR: no link :]
9
Vsque piis adeo saciatur docta loquelis Mens quęcunque Deum concępit corde, Deumque Concipit auspicio nostri sermonis amatque. Inde meum terris late clarescere nomen Incipit, atque simul nostrum notescit Oppressis[ERROR: no link :]
Hos contingit adhuc uersari, scilicet unde Iam dudum eripior, terrestria nubila nec me Amplius hic cohibent, sublatus uisibus Qui tibi mox gremio condar coelumque subibo, Sublimis Stabo a parte tua cunctorum hinc arbiter ęquus. 60 Interea hos defende tui sub nominis umbra, Exemplo[ERROR: no link :]
Concordi
Namque[ERROR: no link :]
Intereram lassis dum pręsens, protinus omnes
Citra illum, ingenii infoelix quem perdidit error, Quem natum interitus olim prędicta Verum[ERROR: no link :]
Iccirco aethereis hęc dissero longius auris, Cęlestis fęcunda boni non indiga quicquam Externi ut lectis distendat corda Sic[ERROR: no link :]
Expetere et pura semper sublimia mente. Vnde odium peperere sui, uilescere passi Vitę auersando communem protinus usum, In quo rite quidem mea sunt exempla secuti, Pugnantis sceleri tantum factisque Haud[ERROR: no link :]
Sed contra ut nixus conantum prodeat ultra. Eia age nunc defende malis et destrue diri Insidias Herebi, atque animi simul assere regno:Non[ERROR: no link :]
Vt nil conueniunt prorsus terrestria Constanti humana diuino in stipite forma.Sic refici postquam cępit Humani facies, confestim uergit eodem, Vnde sui manans exordia suscipit ortus, Et refugit turpis contagia sordida terrę, Sublimis rapitur, longe et mortalia linquit. Ac raptim foelix iam gratia prouehit illo Vnde
Atque hominis uultus meliori ducitur ore, Antiqui percussa redit cum forma Hac[ERROR: no link :]
Quod fictum uanumque gerunt mortalia sensa, Vt[ERROR: no link :]
Expressum quod corde, Pater, tibi promicat Ecce[ERROR: no link :]
Et mandata obeo, ut[ERROR: no link :]
Fac hos constitui tenebroso lumina mundo. Namque ideo deuota tibi ceu uictima dudum Placando pietate quidem proponor in ara, Mactatus peccata luam ut mortalia lęto, Et quicquid meritę restant obnoxia poenę.
Euadat tandem patrio gens assita coelo, Qui nostris dudum finguntur pectora dictis, Aetherięque sacro reuocantur lumine Hęc[ERROR: no link :]
Insuper et nostris suadebunt credere dictis, Illos sancierit uirtus et gratia manans, Vt simul unanimi conspirent prorsus amore Nostrum instar, qui res eademque et protinus una Constamus, sic rapta pares sibi uindicet inde Gens humana habitus, similisque euadere tentet, Vt coelo genitam, quam mandas uisere terras, Cernere diducta liceat caligine prolem. Quin defecatos a te quos hausimus, Sincęrę mentis captus impendimus olim, Ne sibi dissideant, collectisque Si nostri uera decorentur imagine Namque[ERROR: no link :]
Scilicet in meme diuino lumine splendes. Sic pressum digitis opus hoc cęlestibus olim Prouehitur solitum promotis uiribus ultra, Sublimi terris qua lapsus origine noscar. Hinc tuus altus amor manans amplectitur illos A partu exorsus geniti sine tempore Insuper[ERROR: no link :]
Quo, Pater, ipse tuo niteo splendore receptus, Luce frui ut ualeant, a te quam scilicet hausi, Quando amor emicuit tuus ante hęc sęcula nostri.61 Heus[ERROR: no link :]
Iustitiam terris, populos latet unde nocentes, Singula quam recto pensas examine rerum! Sed stantem de parte rea facinusque luentem Hęc me non latuit, qui soluo in corpore noxam Humano pręsens holocaustum a crimine factus, Nec latet hos adsum quod nunc a parte sequester Ipse tua, reuocans mortales sursus ad Namque[ERROR: no link :]
Exprimeris quo, sancte Pater, rursusque nouabo, Post etiam geniti teneant ut rite
Vt quo me degis complexus Spiritus illis Incumbat, simul hęrentem et me pectore
Beneša, Damjan (1476-1539) [1534], De morte Christi, versio electronica (, Dubrovnik), 8402 versus, verborum 61948, Ed. Vladimir Rezar [genre: poesis - epica] [word count] [benesaddmc]. |
|||||
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.