| Croatiae auctores Latini: inventa |
| domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Beneša, Damjan (1476-1539) [1534], De morte Christi, versio electronica (, Dubrovnik), 8402 versus, verborum 61948, Ed. Vladimir Rezar [genre: poesis - epica] [word count] [benesaddmc].
De morte Christi liber decimus Damiani Benessę
114'
10
Continuo Marię hic inuisit tecta dolentis,
Foelicique dies aue cępit, reddita quando Sublato gauisa iugo est sibi libera iura Tellus, atque aderat promissus in astra receptus, Aetatisque instar surgunt exordia iustę. Expectata diu properant noua Sabbata lectis, Delapsus coelo bona cuncta ut Spiritus afflet. Ast huc ut subiit, tenuit fragrantia circum, Cuncta nitent tecto ceu lux genialis adesset. Illico signa Dei uenientis nouit, et intus Composita ut stabat conclaui Virgo precesque Fundebat, rapitur sublata in sidera mente. 115 Qua tunc ingressus, conspectum rettulit illo, Tectum augustum intus gaudebat luce recenti. Lętius haud usquam post ortum tempus et annos Terra usquam uidit, manabat honesta uoluptas. Hic infit: "Fatis[ERROR: no link :]
Prędictum, rursusque[ERROR: no link :]
Insidias tendat, seseque uolumine frustra Hęc, inquam, prouisa malis medicina repente, Corruit ut Deus hunc nuper qua sisterat arce. Consilio huc, Pater exortem custodiat olim Vt labis, sanctus conceptam Spiritus afflat, Quo generi humano, fuerat qua tracta ruina Si pręmuniret, produceret inde salutem, Vt uicibus, quibus actus erat, Deus aequus eisdem Restituat lapsum ac nullo certamine cedat, Prouehit antiquum dum fatum, appareat alto Si missus terris, arasque adolere doceret. Hęc cernis consumpta hodie, nec protinus Orco Infracto tibi parte leui uictoria cedit. Hanc aperis tu prima uiam, cui criminis expers Spiritus a lapsu seruatur rite nocenti, Hactenus et iusto generi par facta, caduca Parte tibi damnum ni iam sequeretur auitum More satę patrum spreta sibi lege uacantum." Vt tacuit, nullus dehinc sermo silentia
Dicta animo penitus sidunt, tamen arroget inde Vt sibi Virgo nihil, cernenti iccirco patescit Aula Deum, late arcanos orbesque recludit, Quo mens euehitur tunc scilicet altius olli, Indignę, iactat, quod gratia sacra redundet: Viscera mox diuo recalent afflata furore. Illicet atque uices alias uimque imbuit illa Diuersam, sese pręsentem reddere rebus Amotis, disiuncta itidem pręsentia poni, Atque uni uiuę data sunt commertia coeli. Gliscit honos obitus ante, ante et fata receptę, Alituum cętus et qua simul agmina feruent. Antea non aditus, non posthac protinus ulli Sic patuit, nemoque alias interfuit unquam115' Sedibus admissus torpenti mole beatis. Ingens miraclum, terris non antea uisum, Mortalem ordinibus uersantem uisere sacris. At factę et deerat sic ultima gloria ciui Vitę post obitum spectanti ea pręmia demum. Parte[ERROR: no link :]
Fęmineus cętus. Celeri dux pręuia passu Incedit secumque animo diuersa uolutat
1
Per sudum explorant percussę pectora coelum, Donec continuo tremuit iam terra
Qui circum tenuit late loca nocte silenti Terror, et emoto patuerunt obice claustra. Consternata ruit lapsis custodia telis: Scuta uiris longe, longe tunc pila fuere, Nil opis indutis loricas aere rigentes. Illicet ecce subit, gressu seque intulit audax Fęmina, militibus medio terrore sepultis. Percussit pauidas conspectus at Angelus intus, Attonitę diu hęserunt in imagine uisa. Infit: eo dicente simul fugit excitus inde Miles, quem raptim incussus pauor intulit Solatus tenuit simul anxia corda querentum: "Nil[ERROR: no link :]
"Sollicitas[ERROR: no link :]
Hic locus illatum nuper quo corpus Iesu. Ecce uidetis, abest deuicta morte, sicutue Prędixit, dudum quo iam pręuerterit ille. Fac coeant iussi Galilęam, prorsus amicis Fas illic uiuas audire et reddere Surrepsit formido tamen tumuloque recedunt Monstra ratę sibi uisa, nihil tunc protinus ausę Effari; egressas eadem mox cura coquebat. Iamque rubescebat stellis aurora fugatis, Et uolucrum uario resonabant auia cantu. Substitit hic Marie, progressis omnibus ultra, Inde petit Petrum, cui nuncia uerba ferebat: Visisse et tumulum, foribus reuolutaque saxa Nactas, quin etiam ingressis ostentaque uisa. In dicto tenditque, explorat et omnia Petrus: Magdalene uberibus lachrimis simul ora rigabat,116 Atque simul tumulum rursus uisura petebat. Hic iuuenes flentem uerbis affantur amicis: "Quę tibi causa uię, fletus quę prorsus acerbi?" "Sodes, si tuleris domini tu corpus humati, Dic ubi coelaris, precium non uile rependam", Et uultu lachrimę manabant talia fanti. Villicus[ERROR: no link :]
Amento pręcincta uiri uestigia pero Ambit, cui latis humeris sua rastra locantur. Actutum hic flentem compellat uoce rogatque Quid causę, fletus cur tantos ore cieret. Hęc eadem repetit, domini subreptaque menbra, Et reddi poscit, si iam coelauerit "Heus",[ERROR: no link :]
Quę męstę iamdudum oculos prętenta tenebat, Adque suos collapsa pedes ait: "Euge, Magister!" At Christus contra sese mox inde reducit, Contineatque manum et tactu uiolare caueret Increpat, in uitam patria uirtute redactum Quem non credebat, properetque ea cuncta referre Fratribus, et uirtute recens se stare Ecce[ERROR: no link :]
Atque gradu pleno uelox adit atria miles, Continuo lucis differt quę facta sub ortum. Mox ut rumorem uulgo increbrescere sensit, Obliqua inuidia nimis anxia curia patrum Cogitur; hinc pręceps de re consultat et auro Fidere stat, contendit enim uenalia cuncta, Iactauit posthac ideo custodia Forte[ERROR: no link :]
Et secum tuto tunc singula facta Multaque dum lepidi sererent ultroque citroque, "Illum non adeo res ulla redarguit unquam, Non, inquam, sceleris, sed, quod magnisque probisque Germanum, famę cupidum seu nominis, unguem Transuersum motum nunquam deflectere recto. Ille perorato, cum fortia facta tulisset In cęlum, solus siluas et lustra petebat. Mortalis prorsus semper contemptor honoris, Ille etiam eximius iam paupertatis amator 116' Commendabat opes animi pia munera, nilque Pendentem externis puram componere mentem, Nilque suum superesse sibi testatus, hibernum[ERROR: no link :] 2
Quo decedenti liceat defendere frigus." Astitit,[ERROR: no link :]
Externus cui cultus erat, longinqua petentis Cui facies: "Quidnam confertis mutua tristes Incerta uisi ancipites ambage "An[ERROR: no link :]
Vir factis uerboque potens uelut occidit, aetas Quo non maiorem aut meliorem uiderit ulla. Illum pręsidium rebus nos credere lapsis, Atque expectatam per secula longa salutem, Sic prędicta uiro quadrabant omnia uatum. Illi more suo nocuit tamen aemula semper Virtuti improbitas; medio sublatus obiuit Fraude patrum, cuius spectacula publica cędis Ex quo facta, dies hodie iam tertius hic est. Nostrum et pars dictis suspensi magna mouemur Accessu ad tumulum mulierum, claustra remota Quę foribus uiso narrarunt corpore nusquam, Conspectosque simul cognata luce nitentes,
Dictis commoti quidam monumentaque uisunt, Atque, ut narrarunt mulieres, cuncta reperta Testati, iam certa fides est reddita facti: Sed tamen ambiguos animus nos diuidit Sic[ERROR: no link :]
"Vobis tarda adeon obtusaque pectora ueri, Vt nil succurrat uates quęcunque locuti? Non mitti prolem in lusus ac ocia terris, Cuius opus rectę uaria experientia uitę Vt reparet quantum humanus temerauerat error, Aut quantum prorsus demens iniuria uellit. Seruato quicquid discussum examine tali: Qua se nitenti per dura atque aspera demum Exerit, et lęto blanditur gloria uultu. Hoc tibi, restituat qui uindex libera iura, Assertoris iter, tecum si rite uetusta Scripta legas, sic uita Patrum delineat actis. Atque hic uaticino tibi sic prędicitur ore:117 Institui sic cęde ea semita cępit Abelis, Et rerum interitu demum mundique ruina Damnantis mores Nochi longumque monentis. Pręscribunt itidem, quod posthac deligit, acta, Qualis uita, quibus commertia credita cęli. Et licet hac demum mortalem[ERROR: no link :]
Quantum susceptum in uita est discriminis olim: Hac
Nil libertatis domino rerumque potito. Hęc doctrina igitur sanciri debuit olli, Hi demum institui mores,
Ostendi populo nitenti fingere pectus, Non uitę fluxis elementis, qualia nunquam Stant eademque manent, sed uix iam cępta labascunt Ast aura, recudit quę nos in imagine prima. Quid par siue[ERROR: no link :]
Atque[ERROR: no link :]
Vim miscere, suo aut potius procedere calle, Iusticiam exercens omni si munere pręstet? Aut demum quidnam prędictum constat in illo? Nonne frequens nobis, qui precinit ordine cuncta, Accedit uates memoratque ut singula gesta? Maturo prolem demitti scilicet astris, Qui[ERROR: no link :]
Euectumque alia non iri, gloria ni iam Huic tergo tibi contundens aduersa residat. Quaue[ERROR: no link :]
Scitanti uestem sibi cur, tegumentaque rubra, Se pressisse iugo nuper mortalia Quidue hoc declarat, quod scilicet impia facta Nostra tulit, nostra factus libamen in ara Pro noxa, tibi, neu titubes,
Iccirco[ERROR: no link :]
Esset adhuc etiam longe uictura priorem, Stabat promissum fatis cui cernere Non[ERROR: no link :]
Atque palam, populi quod fraude necabitur, inquit. Insuper[ERROR: no link :]
Et quamuis armenta abeant pręsepibus altis, Exactumque pecus proprio pellatur Quin et adhuc mentem si tollas altius, inquam, Quam niger infestat, quam uellit et insuper Orcus, Vindicet ut passim et reparet, qui liberat ultro, Est opus, idque magis si longe fortior hoste Adiutor, tum si nocumentum est culpa scelusque, Debuit huic sane opponi contraria uirtus. Quare[ERROR: no link :]
Qua natura labat succumbens turpiter excors, Contra diuina si manat origine uirtus, Aduersum haud potuit carioso stipite niti, Atque ita debilius multo: fuit ergo necesse Primęua uestrum iungi in radice caducum, Vt sic cognatę iam nil obnoxia culpę, Quam magnum robur, pesti connixa resistat, Et uirtus, sibi iam quacunque obsistitur, ędat Suppremum uindex sceleris tibi prorsus et ultrix, Pręsertim quando possessa iniuria sede Iustitię noceat, cuncta hinc temeraria miscens. Imprimere hac placuit, genus et mortale docere, Quam surgat demum uictoria lęta ferendo, Non ferro prorsus cęlestia regna teneri, Sed uirtute magis si stares pręditus omni, Atque mali hac pręhendi totius debuit autor, Iamque a principio Legi fatisque renitens, Iniectis manibus tandem uirtute reuinctus. Hinc igitur uobis diffidere nempe cauendum. Porro animus nusquam in tantis si pectore pęnis Succubuit, potius spectanda ingentia, quod si Defunctum corpus deuicta morte resumat, Promissę Patribus fuerit spes certa Interea[ERROR: no link :]
Castellum prorsus petit altera semita, abitque Altera diuerso longe hinc iam deuia cursu. Substitit, in dictoque simul uestigia pressit. Inquit sese alio properare atque hactenus illis, Quod cordi sedit, comitem libuitque Contendunt,[ERROR: no link :]
Longa uia, atque urget crescentes Hesperus umbras, Et sol occiduas iam iam succumbit ad undas. Exposcunt illa tunc secum nocte resistat, Atque iter ingresso cras orta luce uacabit Pergere, si cęna, si somno menbra Inde[ERROR: no link :]
Accubuere simul, soliti quod moris, Iesus Mox prece concepta panem partitur in In[ERROR: no link :]
Segnius haud,
More quidem leuis elabens euanuit Attonitos[ERROR: no link :]
Qui prius ac norunt, flentes amissa dolebant: "Heu segnes etiam nimium nos prorsus inertes, Non nobis nuper gliscebant pectora dictis? Insperata simul miseris heu gaudia rapta! Tanto quidnam hodie damno queat inde Sed[ERROR: no link :]
Sedulus ille animi ambages ut tolleret omnes. Verum quod nostra refert atque expedit una, Nulla mora, hinc recta nostros inuisere, qui nunc Stant dubii, curisque nouis agitantur ad urbem." Quo noti coeunt passim, stant tecta, sinuque Huc secreta domus compulsos undique cogit. Permeat hic leni mox murmure prodita fama: Euictam mortem, de lęto reddita menbra, Fęmineę uisum turbę, uisumque Simoni,[ERROR: no link :] 3
Vrgeri cunctos Galilęam tendere iusso: Namque palam demum fas illic cernere uiuum. Illati huc serie repetita singula Consiliis posthac mox res agitata, recessus Inde uiris placuit Galilęam pergere iussis. Dum[ERROR: no link :]
Si tandem ueniat, coram cernatur et osi, Ne luerent quicquid calumnia fingeret ultro, Gesta etiam, rumor ferret quęcunque, serebant, Conclaui medius clauso simul astitit, infit: "Pax uobis, tutos qua degere larga facultas, Et formido procul, procul et timor omnis abesto: Ipse ego sum, neu quo turbentur pectora motu!" Stabant non animi percussi compotis illi, Ne qua oblata sibi forsan foret umbra timentes. "Ecce licet palpare manus, palpare pedesque, Vt cuncti solida constant mihi corporis artus Mole, nec aeriam speciem prętendit Dixit,[ERROR: no link :]
"Restat adhuc alia de me ratione periclum, Si medio, quod nunc epulemur, ponitis", inquit. Illi mel ponunt et piscem protinus assum: Vescitur, inde dapem socios partitur in Porro immensa uiris pertentant gaudia pectus: Post tot, quę tulerat, prędura euicta receptum Incolumem, nullum cędis superare dolorem, Quin etiam passim detersum cernere corpus, Mira quoque et dictu coram ipsum audire docentem. Ille,[ERROR: no link :]
Quod cęlum cohibet, cohibet quod terra fretumque, Dictis audit, adhuc quodcunque recondit et Huc[ERROR: no link :]
Qui nomenque meum, qui terris gesta Autoramentumque[ERROR: no link :]
Magni uim uobis hodie communico iuris, Claudere, seu potius quid uisum aperire uicissim, Omnis ut arbitrio mortalis culpa Et[ERROR: no link :]
Christus cui uisus, Thomas cognominis Anceps. Huic uisum narrant et singula uerba locuti; Ille fidem dictis detrectat, et insuper addit Nullis suaderi uerbis, nisi uiderit ipse Et lateris plagam manibus tractarit
Ecce uiris pręsens actutum apparuit, inde Increpat atque iubet digitos apponere plagę. Absistit, uerum
"Euge et tu, Thoma, credis quia uideris", inquit; 118' "At credit qui iam non uiderit, ille beatus, Atque fide meritam poterit deposcere Ecce Palestino licuit tunc noscere tractu Qui status et generis qualis iam uita beati, Dum pietate simul recta uersantibus ultro Apparet, dum et adhuc simul improuisus abiret, Tristia diuinis solatus pectora dictis. Cesserat usque grauis moles torpedinis expers Natiuę, penitus cęlestem
Ipsa agilis tenuisque, animę iam reddita iuris. Non uictus qualis terrestribus amplius olli, Non somnus, requies lasso quęsitaue tectis. Abditus ast oculis prorsus mortalibus, ultro Ni quantum uisitque suos et sponte uideri Se sinit, hinc tali maturans arte profectum, Afflatu allapsus posthac quos imbuat alto Augebatque fidem ostentis, quia prole ueniret Diuina, quo sic tali iam uita sub umbra Contingat sobolem diuam agnoscentibus illum. At[ERROR: no link :]
Piscatum Petrus iam tenderet, expedit una Retia, deducit lembum tonsasque reponit, Sedulus inde foros aptat recipitque uolentes. Huc secum subeunt Zebedei pignora, Thomas Et subit, huc[ERROR: no link :]
Excutiunt; uolat illa, uiam dum persecat undis: Murmurat hic subter pontus circumque repulsus Canescit late, labens simul emicat alnus. Vtque altum tenuere, simul tunc uela premuntque Et silicis uenis decussus prosilit ignis. Huc thedas subdunt et puppi flamma reluxit: Temperat hic remis, pontumque ast alter oliuo Inspergit, totum qua fas lustrare profundum: Explorat passim quantum experientia ducit Et gratas sedes et pabula lęta natantum. Genesaram uersant quam gurgite longa recedit, Dumque terunt horas et transit inutile tempus, Spectant astra, notis simul et sua littora signant. Namque alia a positis stant orę nomina terris, Quaque Capharnaos larga se perluit unda,119 Et[ERROR: no link :]
Insonuit quando late uox missa per amnem: Ecce stetit medio rerum spes uera Quin etiam a studio uersantis saltibus altis Esseni generis stat notum littus et ora Qua totam cernunt peramęna uireta per actam. Passim uertit iter, sensimque obliquat et errat, Dumque locant operas, agitur custodia dumque, Ecce horis impulsa suis nox nigra ruebat, Primaque purpureo iam iam lux promicat ortu. Tunc leuiter primo crispans mare tollitur altum, Certatimque undę dehinc gliscunt aequore toto Et circum passim spumantia littora canent. Astitit[ERROR: no link :]
"Heus pueri, recte captura an cesserit", inquit, "Ecquid quod uobis epulis superarit habetis?" Dumque ignotus adhuc sola spaciatur in acta, "Perbelle haud equidem noctem transegimus", aiunt, "Non est quo nostrum liceat pensare "Eia[ERROR: no link :]
Hac dabitur, tenuis nec uos fortuna sequetur!" Dixit, at ut moniti, parent non segnius olli. Illicet actutum commissa prouolat ora, Pone sinunt restem, pelago mox retia fundunt, Ora rati donec properanti est altera tracta, Quę labens ad rete redit, circumque tuentes Iactum ne qua, regunt, posthac fors falleret ultro. Hic nantum uarium genus intra retia Nec mora, rite legunt tractos utrinque rudentes, Vtque legunt, sistit cursus liberque meatus. Emersere simul donec iuga prodita ponto, Vtque[ERROR: no link :]
Ex uultu Dominum cognouit et ore Ioannes. Annuit hic Petro, simul ille incingitur, atque Insilit et pelago uestigia pressa ferebat. Ast alii lembo remeant, duo iugera namque Inde
Comperiunt prunas ac piscem desuper, una Et panem iuxta; hinc illos affatur Iesus: "Huc agedum nobis capturę afferte
[ERROR: no link :] 4
In terram mox rete simul deduxit honustum. Hic cernunt grandes numerosoque agmine pisces, Tantę illesa tamen stipanti retia turbę. "Eia", inquit, "modo pransuri discumbite mecum!" Hic sumit panem et sumptum partitur in omnes, Tunc piscem pariter: comedunt obsonia lęti. Quis foret ast hospes tunc ausus nemo rogare, Constabat[ERROR: no link :]
Vtque[ERROR: no link :]
Prę cunctis aliis si sese Petrus amaret. Ille ait: "Haud latuit, quod sane et diligo nosti." "En pecoris tibi cura datur, mihi paueris agnos", Inquit; dehinc iterum si se, repetebat, amaret. Ille iterum, quod iam, nimirum norat, amaret. "Pasce meos agnos", inquit; tum deinde petebat Rursus idem sese si uere Petrus amaret. Commouit, toties quod se pulsaret, et infit: "Mortalis quidnam mentem cęlauerit altam? Nostra tibi nam cuncta
"En tibi curam ouium iccirco committimus", inquit. "Quin[ERROR: no link :]
Cingebas temet pergens quocunque liberet. At contra senior non iam cingere perinde Vt uelles, ductus quo non speraueris Olli[ERROR: no link :]
Surgentes fidei quo iam clarauerit annos. Hic soluens cętum surrexit, pręcipit inde Pone sequi Petro, qui mox comitatur euntem. Vtque uidet iuxta gradientem passibus aequis, "Ast", ait, "hic quidnam?" "Si sic decerno manere,
Pone sequi, sunto prorsus nil cętera Inde abiere, uiros mox tollit lucida nubes. Fatis ante quidem mundi primordia Christum, Lustramenque humani animi pignusque salutis, Esse sacerdotem, et posita libamen in ara, Ex quo promicuit terris Ecclesia mater, Atque aeui seriem diua sub luce tuentur. Lumen adhuc largum, simul et pręsentia Christi Prouehit hos; cernunt quam cesserit ampla potestas 120 Ecce sibi, claudant potius, reserentue reclusa,
Vimque illam subter ritu descendere sacro, Crescere sic tamen, ut nec amabile disecet unum, Nec nexu series ea se seiungeret alto, Et tali corpus cohiberi protinus arte. Vtque penes Patrem stat templi pręses, et idem Intercessor adhuc testatus uoce perenni, Exiguas uires et nostrum debile robur. Protinus ordiri uitam degentibus inde, Vt fugiant pectus pręsenti fingere uoto, Promissi potius spectantes pręmia diui, Quando palam meriti mens omnis conscia stabit, Quaque Deo similes redigi contingat, eadem Fidere, spe certa cęlestem carpere fructum. Interea tacitus dum spectat talia Petrus, Proluitur sibi mens maiori luce, subitque, Rarus mortalis quo tollitur: insita malo Ceu pyrus sua fert alieno in stipite mala,[ERROR: no link :] 5
Pectore sic toto Christo tunc assitus ille Diuinę remanet ditionis, prorsus in idque Ius abit, et rapto uenientia secla patescunt. En Baratri fraudes commotaque pręlia cernit, Dum formant dictis mortales, ense resistit. Ast ut mox pietas illuxit clarior orbi, Illicet errores infestus miscet inanes. Quam primum demum dolus ille euanuit omnis, Dissidia et uani meditatur nomina fastus. Heu quantum hac diro licuit nocuisse Baratro! Heu furor atque malę uehemens insania mentis! Innecti fraudes, ut mystica munera temnant, Quatenus illapsus mortales Spiritus afflat, Idque in principio rem lęsit et eruit omnem. Desciscunt, subit ambitio turpisque libido, Vincla cadunt quibus est commissa ecclesia cęlo. Pontifices en bella mouent et stringitur ensis. Heu operam egregiam regum confundere iura, Ne sit, qua trutina pensentur facta profana! Scilicet et summo sese diducere cęlo, Vt liceat prędę prorsus dare, nominis usquam Quicquid sit Christi, modo ne sit maior ouili Quem lex pręfecit, uel iuri pugnet in
120' [ERROR: no link :] 6
Protinus ad finem uidet ultima secula, Iudam Ad patriosque lares reducem, recidiuaque priscę Męnia Hierusalem, uernantia tempora rursus[ERROR: no link :] 7
Promissisque fidem tam longam stare uetustis. Quando etiam, postquam glatialem mitius axem Formarit pietas et fregerit effera corda, Transmittet solem subiectaque regna Canopo Lustrabit, quicquid prorsus tunc gentis et usquam est, Notescet, fidei ritumque docebitur almum. Heu pestem subito qualem miratur oriri Iam qua zona riget septem subiecta trioni! Alciden contra de uulnere quale renascens Monstrum Lerna tulit, triplici dum promicat ore Plaga recens, sistat quo sic conterritus heros. Impulit huc quicquid tenebrarum clauditur Orco: Nequitię prorsus suprema audacia, fędi Extinctusque pudor sceleris, tum denique mentis Vile pię precium, minus haud simulatio uilis, Vt iaceat, despectus enim, quisque optimus inde. Ecce oritur passim pestis, fera monstra tenentque Hinc late terras: profligatissimus usque Exitio rerum sacrę decus arripit aedis. Neu desit mala quo maturent ocyus illa, Fraude niger tenebras huc protinus impulit Orcus, Et mentis lumen populis extinxit utrumque, Interitumque urgens odium disseminat ultro. Quid differt, delet mox, inter iura nephasque, Et subito miseris externum suscitat hostem. Hic cernit fidei nil iam superesse ruinę. Extemplo pietas mouit lachrimasque profudit, Et consternatus dein concidit ille dolore, Ingratos tantum quoniam ultima proferet aetas. Corripiens mox inde suis uis rettulit illum. Instabatque dies, oculis quo sidera Christus Sublatus peteret uiduumque relinqueret orbem Terrarum; lecti coeunt tunc forte sodales. Protinus ecce aderat, medio serit inde loquelas: "Haud[ERROR: no link :]
Immemores spreuisse fidem mandataque temni: Sicne breui demum pietas euanuit omnis, Vt restent tantum uobis incredula At licet en hodie pręsentem cernere coram, Neu posthac anceps cuiquam sententia nutet. Ignotis, Iam sancit quęcunque nouus, seruandaque mandat: Hinc adeo cuicunque fides in fonte salubri Abluto, sistet sibi spes iam certa salutem, Vt cui nulla fides, non spes erit ulla salutis. Certa dabunt fidei qui prorsus signa fugantes Vim Stigiam, expedient uario sermone loquelam: Hydras extincto
Ac[ERROR: no link :]
Atque breui licet hinc terris sublatus abibo, Attamen[ERROR: no link :]
Ecce piis, inquam, pręsentem sentiet Prędicto at uates de me quęcunque locuti, Mandatis parens diuinis functus obiui." Lux, dicente, animis penitus subsidere uisa Prisca uirum claro sub lumine scripta recludit. Eia age tu, quęcunque latent, arcana reconde Lux eadem, et sacro da vati promere cantu: Sensile, diuersum et genus intellectile primo Consistunt; uia sed nobis signanda secundo In genere, humanę hic mentis uis ultima sidit. Notior hęc, tamen hinc et adhuc altissima prorsus Coniectanda datur, primum dicenda subinde. Prorsus dissimili coniuncta retunditur ultro, Exemplo et flammę sopito delitet igne, Colligit et sese sensim sibi uindicat usque. Commodus ut primum sibi factus corporis usus, A rebus furata habitum ingeniosa recondit A specie triplici uariatum protinus oris, Et sic pręclaris effulsit dotibus aucta, Vnde nihil prorsus rerum generosius extat. Quin etiam uarię mirus faber exiit artis, Qua sese excoluit res pręstantissima facta, Cui, postquam ex uoto uitę prouidit egenti, Cuncta quidem studio uigili lustrare uacabat. Tunc nouit propriis subsistere mobile causis, Et stabat, moli quę sic moderetur inerti Esse quidem mentem, cuius quęsita subinde Vis est, collatis nimirum cognita rebus, Et fabra hęc melior, non uisa potentia demum. Atque ideo illa facit, fieri quod protinus apta est Nostra, nec omnino quod dedolet, exigit usquam. Namque rei totum prorsus ratio ultima profert Non exempta quidem, sed nostris indita rebus. Hic aliunde nihil, cognatum at protinus omne, Quicquid iam penitus complexum mente profunda, 121' Quę legit regnum non entis, nempe tenebras[ERROR: no link :] 8
Luce ciens, seriem pręstans rebusque creatis. Et cognoscendis illis uia facta tuenti Hinc menti nostrę: simile hoc, quo ficta tuenti Materies, ea cum dispar diuersaque multum. Inde, sinum uacuum mentis quod format hiantis, Collectum, impressum diuino ibi scilicet ore: Sicque ferunt habitum notę concrescere uocis. Sed dubium, fuerit talis[ERROR: no link :]
Cum prorsus sensus hic fungens exigat usum. At nemo prorsus tibi scilicet ambigit illud, Cum iam se generi cognato iunxerit ultra, Interitu prorsus si mens obnoxia restet. Hęc immortalis, quam dici constet adeptam, Quando interuenit coeunti copula diua Cum mente, hoc animę mox prouenit ubere uita. Citra mors regnat, luctusque extinguit inertem. Non ideo tamen illa malis iam desinit unquam, Aeternam patitur mortem execrabilis Orcus. Sic quantum indulget sese mens illa creatrix, Omne bonum tali manauit origine
Vita et lux, oculi, ut fertur, sibi prodiit ictu, Quod studio petitur, pariter quod tempore longo. Attamen haud rerum sic certa scientia constat, Lumine[ERROR: no link :]
Donec et ipsa dies sublatos hauserit Ecce patet, quęnam morienti gloria Christo, Et quęnam demum uictoria debita lęti, Et quę sit scelerum medicina, et quale leuamen Vulgandum Christi passim sub nomine terris. Ast[ERROR: no link :]
"Eia[ERROR: no link :]
Mox missi terras, modo si prius imbuat alto Spiritus; interea tamen ut spectetis ad urbem Est opus: infirmos uirtus hęc fouerit In dicto gressus surgens de sede ferebat Secessusque petit notos, et montis amati Vt tenuit iuga, cum cerni Bethania cępit, Sistit, et hic prece concepta palmasque ferebat Et uultum cęlo, sociis longumque perorat. Continuo sensim sustolli cępit et aethram Nil motus mediam raptu tollente tenebat. Attoniti non uisa prius noua monstra tuentur, Vsque oculis tristique abeuntem corde secuti. Aspectus tandem euanescere cępit euntis Et condi nebulis, uacuo nusquam amplius ulla Apparet species, uacuo tamen aethere quęrunt, Atque et adhuc męsti gradientem cernere credunt.[ERROR: no link :] 9
| |||
| Previous section
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.