3. Incipit pars executiua, qualiter congregauit rex Ludouicus exercitum

Felix Karolus, Vngarorum rex, debitum dum sue fatalitatis exoluisset, tres reliquit natos, quorum unus 4/4' Ludouicus hic primogenitus ac patris succedens, fratrum alius Andreas, Sicilię rex nondum sceptrum baiulans regale, qui iniquissimo interitu a suis extitit interfectus, et ultimus Stephanus. Hic omnibus iunior, qui Crouatię diocesis erat dux constituendus.

Et idem Ludouicus rex succedens Krolo patri cum iam sui regni baculum pacifice et possessum tenuisset, pro recuperanda perdita ex suis predecessoribus anno Dominicę incarnationis MCCCXLIIII, indictione XII mensis Septembris ualidum cumulauit exercitum. Cuius prefecit ducem Nicolaum, totius Slauonię banum, quem ad partes Croatię direxit, ut imperio regio subiugaret omnia castella ipsiusque regionis ciuitates cum eorum cunctis pertinentiis, secundum quod hactenus dignitati predecessorum illius extiterunt subiecta.

Quo in Croatia existente cum exercitu iuxta sui domini edictum, cepit per ipsam percurere ac discurere regionem. Tandem cum incolumitate in fines Tnini peruenit ibidemque conatus est ipsum Tnini castrum, quod tunc possidebat Vladislaua, relicta Neliptii generationis Suadcich, cum Iohanne, eius filio, 4v/5 sacrę subicere ditioni, quod minime obtinere ualuit; nam ipsum oppidum nullum genus agonis pati poterat eo, quod mire altitudinis necnon et fortitudinis est conualatum. Quod uidens ipse banus cum comitiua castri fasceninas ac defenssiones, in multa

-- 8 --

ammiratione cordis est comotus ac despiciens eundem bello capere non posse, diligentius deliberato consilio grauissima dispendia ipsi districtu imperauit impendere tam eius rura combustui tradendo, quam etiam vinearum uites et domos eradicando.

Et non ualentibus id uiolento laceratu rapere, uisus est quendam montem Spas vocatum nimia uirtute praecinctus in domini naturalis suppetere potestate, uiriliter ipsum cepit agonizare. Ibique multas probitates ac corporum strenuitates ipsa militia experta est; demonstrarunt, quod et obtinere nequiuit. Cuius exercitus probitatem et audatiam eius aduersarii intuentes putarunt non rationales homines, sed rabiosos leones sic mirabiliter pugnare in admirationem compelluntur.

Quę omnia supradicta prefata Vla- 5/5v dislaua considerans, timuit quippe ac tante potentię, quę erat numero quatuor milium galleatorum, non posse resistere, extimata est pacisci cum dicto Nicolao bano, qualiter ipsa et eius heres in regis dilectione fideliter permanerent, sicque confecit. Interueniente siquidem federe ac firmato, uidelicet quod ipsa Vladislaua pro se et pro sui nati parte procuret ac presentari faciet unum idoneum ac sufficientem legatum coram Maiestate regali, qui spondeat ac uelit pro eorum parte parere, quicquid sanctum imperauerit dyadema, fideliter obedire et adimplere. Electusque nuntius uirtutibus plenus et legationibus potestatis instructus ad regem suum iter properauit ac, ad ipsum regem accedens humili impensa reuerentia, causam sue legationis humiliter exposuit. Audito rege legati sermone, hec uerba ipsi nuntio est prolocutus.

[ERROR: no reftable :]Responsio regis

Legationum fidelitatis efficaciter informati, quamuis genitor, filius Neliptii nostram gratiam immeruerit ac-5v/6ceptare, cum ipse prolixo iam tempore nostre Mayestati plurimum extitit infidelitate occupatus, nihilominus nos beniuoli, qui ad nostrum accedunt solium, ad apicem honoris sublimare ac illos, pro quibus tantum nobis premonstrasti fidelitatis signum, non ut dignos interitu,

-- 9 --

sed tanquam adoptionis filios et subditos fideles tractare cum gratia nostra pollicemur. Finitoque regis famine (ipse)met nuntius multorum baronum in presentia hos prorupit sermones.

[ERROR: no reftable :]Verba legati ad regem

“Serenissime domine princeps! Vladislaua et genitus eius Iohannes, pro quibus ad uos sum legatus, plicatis manibus ac ambobus genibus flexis totos se offerunt eorumque bona, ita oppida quam etiam arua et quasque fortilicias et que et quas regalis Benignitas duxerit acceptandas iuxta mayestatis regię uoluntatem atque mandatum.” Cum rex patefecit sui uoluntatem ac illa habere uelle, quę idem nuntius 6/6' spoponderat se exhibiturum, nam prefatus rex, ut diximus, intendebat omnia castra ipsorum suo imperio uelle supponere, tamen in aliis finibus ablatis proposuit restituere maiora. Et recesso inde nuntio, uenit ad partes Tnini narans eisdem, per quos fuerat destinatus, regis responsiuam. Quamuis intrinsecus merentes, sed extrinsecus letati sunt. Intelligens hec prenominatus banus, mouit militiam et inde secessit; pergebat Panoniam.

Sed cum idem rex ipsa castra tradita per sui libitum uolebat gubernare, dicti exeniatores uoluntatem mutarunt et in sponsione facta nullatenus permanere fixi uoluerunt, hec in inductu et suasu quorundam magnorum Croatorum, precipue filiorum comitis Curiati de Corbauia, qui principaliores rebelliones et fraudulentiores sacro regio dyademate pre ceteris Croatis extiterunt. Deducto ad ipsius regis notitiam tam grandem dolum et fraudem fuisse comissum, non in parua animositate cordis fuit repletus. Penitus statuit in se, licet dimidii regni sui thesa- 6v/7 urus in confusione esset dispergendus, decet ut cuncta oppida et uallata regionis Croatię sue dignitati regali sint perpetuo subiecta.

-- 10 --