Conquestio ad caesarem et alios principes, Tranquillus Andronicus
Cur audes, caesar, tantum confidere Turcis,
Prima quibus praedura silex et quercus origo est,
Quos rabies agitat, quibus implacabile pectus
Pascitur in lachrymis miserorum et sanguine gaudet?
Nulli hominum seruare fidem execranda propago,
Verum abiuratis consueuit fallere diuis.
Tantisper, dum cauta satis sese instruit atque
Dum reparat uires, faedus promissaque seruat;
Perfidus at postquam miseros contuderit hostes,
Immemor ipse sui, sanctae pietatis et aequi,
In uicina rapit ferus arma et proxima quaeque
Dirripit ac duris sine fine laboribus urget.
Hoc scelere innumeras gentes populosque subegit
Et formidati longas diffudit habenas
Barbarus imperii. Reges ad iniqua coacti
Quaesitae accipiunt deformia faedera pacis,
Quam mox, ut libuit, perfringit barbarus et trux

-- 47 --

Ad solitas fictasque suas conuertitur artes.
Tu meminisse uelis, quanta cum fraude quibusue
Legibus impositis tecum egerit, optime caesar,
In media quoties simulata pace fefellit.
Pannoniae regno potitur, nec finibus istis
Contentus, sed enim subuertere barbarus ardet,
Quidquid ad Hesperios iaceat solemque cadentem.
Non Albi Rhenoque putet fore se Germania tutam,
Non Pirenei scopulosa cacumina montis,
Non Tagus aut spaciosus Anas defendet Hiberos.
Quem neque Caucasiae rupes, non ocyor Euro
Tigris et Euphrates, Cilicum non aspera claustra,
Europam findens Asiamque Propontidis unda,
Nullae hominum uires nec opes potuere superbum
Ingentisque animi pridem retinere tyrannum,
Quin celeris flammae, rapidi quoque turbinis instar
Impiger oppositas peruertat ubique phalanges.
In tantum nostris refrixit pectore uirtus,
Vt nemo ad fratrum extinguenda incendia currat,
Et saluum imprudens sese arbitratur et amens,
Quum uicina ruunt diroque uruntur ab igne,
Quocunque attonito et communi algente ruina.
Nunc petit instructus Venetos terraque marique
Perdere, qui soli infandis conatibus obstant,
Ne tandem subigat totum insaciabilis orbem:
Qui faueat Venetis summo discrimine, nusquam est.
Tu, caesar, fratresque tui - nam occasio fluxa est -
Arripite hoc tempus, communes iungite uires
Vnanimes Venetis: regno patriaque furentis
Faucibus erepta terram expurgabitis Orco.

-- 47v --

Non dicam excidat Venetos: uerum Illyris ipsa,
Portubus atque uiris multo clarissima, nobis
Si forte adimitur sine defensoribus aequis,
Nescio quid sperare queant tua proxima regna.
Altera Picenos clades Apulosque sequetur.
Non uictrix olim populorum Roma nec Arnus,
Gallia nec pugnax, Morini gelidusque Bootes,
Hesperus et quicquid terrarum amplectitur altus
Oceanus patria non a ceruice repellent
Terribiles ausus Turcorum horrentiaque arma.
Ergo agite, o proceres, et tandem incumbite toto
Pectore solliciti in propriam cuiusque salutem,
Optatum dum tempus adest, dum barbarus hostis
Distrahitur uario per multa pericula bello.
Sin minus, ignaui longinquas quaerite sedes,
Quo uis barbarici nequeat penetrare furoris.
Summe pater rerumque sator, cui maxima cura est
Humani generis sanctissima iussa sequentis,
Nolis ad [ERROR: no link :]

Nolis ad metrum claudicat

extremum electam tibi perdere gentem:
Sit satis innumeris toties monuisse flagellis.
Respice in abiectam oppressamque tyrannide plebem,
Si sceleri iratus nostras audire querelas
Contemnis, ceu nobis obliuione sepultis
Te moueant gemitus, lacrymas miseresce tuorum,
Quos premit atque agitat uinclis immanibus hostis.
His tamen erumnis simul assiduoque labore
Te modo, Christe, colunt, nulli uiolabile numen.