Dudić, Andrija; Dionysius Halicarnassensis (1533-1589) [1560], De Thucydidis historia iudicium... A. Duditio interprete (), Verborum 18906, Ed. Petra Šoštarić [genre: prosa - epistula; prosa - versio] [word count] [dudicathucydid].
expugnatis, omnem iuventutem deleverunt, et pueris ac mulieribus in
servitutem abductis, regionem ipsam Plataeensibus utendum dederunt. Ac rursum: Cum in
Euboeam duce Pericle pertransissent, universam subegerunt: ac reliqua quidem eius
regionis parte pactionibus in deditionem recepta, Hestiaeis vero sedibus suis
eiectis, eorum terram ipsi occuparunt. Aeginetas quoque eodem tempore Athenienses,
una cum uxoribus ac liberis Aegina eiecerunt; incusantes, quod belli caussam
potissimum praebuissent; atque existimantes, si ex suis incolas eo mitterent,
propterea quod Aegina Peloponneso adiaceret, minore cum periculo se Aeginae imperium
habituros. Nec vero pauca praeterea in illius historia liceat invenire, quorum alia
summam eum in scribendo amplificationem adhibuisse ostendunt, cui neque addi
quidquam, neque detrahi possit: alia ita sunt negligenter decursa, ut eximiam illius
in dicendo facultatem ne minima quidem ex parte prae se ferant. quod quidem cernere
est potissimum in concionibus, in colloquiis, atque aliis eiusmodi elaboratis
orationibus. quae cum omnia diligenter curasset, historiam ipsam reliquisse videtur
imperfectam; quemadmodum Cratippus, qui et eius fuit aequalis, et quae ipse omiserat,
in unum coegit, scriptum reliquit: cum eas orationes ita dicat adhibitas esse, ut non
modo rebus ipsis sint impedimento, verum etiam auditoribus permolestae: idque
sententiam Thucydidem, nullas in ultima historiae parte orationes adiunxisse, etsi
multa in Ionia, multa Athenis evenissent, quae sermonum et orationum interventu
transigerentur. Quod siquis primum cum octavo libro conferat, neque idem in illis
institutum, neque eandem in explicando vim inesse iudicabit. alter enim, cum paucas
admodum, nec magni momenti res habeat, totus concionibus ad artem factis abundat: in
altero contra, et multis et magnis rebus referto, magna est concionum infrequentia.
Iam vero et in ipsis concionibus lapsum illum in hunc errorem videor animadvertisse,
ut in eodem argumento, eodemque tempore, quae ad rem facerent, omiserit; quae vero
maxime aliena essent, in orationem induxerit. cuius generis illud in tertio libro,
ubi de Mytilenensium civitate verba facit, videtur esse. Nam post urbem captam, ac
post captivorum adventum, quos Paches dux miserat, cum bis -- 250 -- conventus Athenis
ageretur, orationes ab iis qui populi factionum principes erant, habitas, quasi
minime necessarias, omisit: in quo quidem conventu populus decreverat, ut captivi,
atque omnis Mytilenaeorum iuventus trucidaretur, ac mulieres cum pueris in
captivitatem abducerentur. ea vero quae in secundo conventu ab iisdem essent dicta,
tamquam maxime necessaria, assumpsit. in quo quidem conventu populum, qui eadem de re
iterum coactus erat, prioris decreti poenituit. Illa vero tam celebris laudatio, quam
in secundo libro collocavit, qua factum est ratione, ut eum potius quam alium locum
occupaverit? Nam sive id factum est propterea, quod in magnis urbis calamitatibus, in
quibus multi fortesque ex Atheniensibus viri pugnantes occubuerunt, usitatos luctus
commemorare necesse fuit; sive quod eos qui cecidissent, propter magnas res feliciter
gestas, ex quibus civitati ipsi et vires accesserunt, et gloria est parta,
laudationibus prosequendos existimavit: haec profecto laudatio cuivis alii potius,
quam huic loco convenire videatur. siquidem qui in prima Peloponnensium irruptione
cecidisse in hoc libro memorantur, perpauci numero Athenienses erant, neque ita
memorabile facinus ullum, ut ipse testatur Thucydides, ediderant. nam cum antea de
Pericle dixisset, quod nimirum is custodia civitatem contineret, ac, quantum quidem
posset, quietam conservaret, ita tamen, ut frequenter equites aliquot emitteret, qui
hostium emissarios ab agris qui vicini urbi erant, prohiberent, nequid ipsis agris
damni inferretur; deinde brevem quandam pugnam ab Atheniensium equitum turma, una cum
Thessalis, in Phrygiis ait esse commissam cum Boeotorum equitibus: in quo conflictu
Athenienses et Thessalos nihilo fuisse inferiores, quoad gravis armaturae militibus
subsidio Boeotis missis, in fugam sint conversi. qua in pugna Thessali atque
Athenienses occubuere pauci: quos tamen illi eodem die sine ulla pactione receperunt:
sequenti vero die Peloponnenses trophaeum erexerunt. At illi quorum in quarto libro
meminit, qui Demosthene duce circa Pylum, et terra et mari contra Lacedaemoniorum
exercitum dimicarunt, ac utriusque pugnae victoriam reportarunt, quae amplam civitati
attulit gloriandi materiam, multo profecto illis et numero et virtute superiores
erant. quod igitur venit in mentem Thucydidi, ut cum paucis istis equitibus, qui
neque gloriam ullam, neque potentiam civitati pepererunt, publica monumenta
aperuerit, ac clarissimum oratorem Periclem arduam illam tragoediam induxerit
agentem; illis vero, qui et plures et fortiores erant, quorum opera factum est ut,
qui bellum Atheniensibus intulerant, ii se ad illorum pedes abicerent, quique longe,
ut hoc honore afficerentur, digniores erant: qua inquam ratione est adductus
Thucydides, nullam ut his viris laudationem scriberet? Ac, ut omnes alias, et
terrestres et navales pugnas praeteream, in quibus multi sunt interempti, quos quidem
multo iustius funebribus illis laudationibus exornasset, quam
Dudić, Andrija; Dionysius Halicarnassensis (1533-1589) [1560], De Thucydidis historia iudicium... A. Duditio interprete (), Verborum 18906, Ed. Petra Šoštarić [genre: prosa - epistula; prosa - versio] [word count] [dudicathucydid].
|
