Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1569], Ad Reverendissimum dominum Antonium Verantium Archiepiscopum Strigoniensem, versio electronica (, Posonii), Verborum 1794, Ed. László Szalay Gusztáv Wenzel [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfepist15691019].
Non possum oblivisci tuae benevolentiae quam saepe perspexi erga me singularem,
sed tunc evidentius sese exeruit quum Viennae proxima aestate legens quoddam
meum epigramma de malis reipublicae me fideliter et amanter admonuisti ne
pergerem immodicus esse in deplorandis nostris temporibus, quoniam lamentis
nihil proficimus neque laborando meremur aliud nisi odium, interdum etiam
perniciem. Nam plerumque vera etiam dixisse multis exitio fuit; siquidem morsus,
qui ex vero trahuntur, gravius premunt et altius infinguntur. Superbi sunt
potentiorum animi et aequari deorum potentiae volunt, quos facile dicendi
libertate irritaveris, adulationibus conciliantur, silentio praetermittere
tutissimum est. Quamquam summa tua quidem auctoritas et candor animi tui
vehementer me permoveat ac sane vehementius ceteris omnibus; interim tamen abs
te peto concedas hoc mihi nec moleste feras; dum tibi probem causas a me
suscepti negotii, spero cognitis rationibus omni crimine me absolves. Legimus
Socrati bonum a puero daemonem aspirasse qui addebat calcaria viro impigro et ad
bona studia sua ipsius natura sponte currenti; contra vero me genius meus ut
desidem cunctabundumque statim ab adolescentia coepit incitare
atque impellere ut in communia commoda pro viribus incumbam. Ego vero qui sum ut
Deo maxime salutaria praecipienti resistam? Essem equidem culpae affinis si
contumeliis et maledictis temere per memet ipsum iactatis quemquam proscinderem.
Nunc autem quod eloquor quae Deus posuit in os cur in vitio vertitur? Adeone
molesta est quibusdam delicatis veritas ut in professores veritatis odio plus
quam Vatiniano ferantur, perinde ac omnia divina et humana evertissent? Atqui
praecipue vera dicendo Christum confitemur; quid enim aliud Christus est nisi
ipsa veritas? --- quam ascondere procul dubio est Christum cum
perditis et infidelibus negare. Neque propterea minis tyrannorum exteriorum,
quorum carnifex animus praecipue saevit in eos qui somnolentos revocant ab
ignavia et cohortantur ad studia virtutis iisdem ipsis salutaria. Nunquam
existimavi plus timeri eos oportere qui corpus occidere possunt, in animam
nullum ius habent, quam Deum qui potest utrumque interimere et detrudere ad
inferos perpetuo cruciandum. Nam in unius corporis amissione haud magna iactura
(ut vulgus existimat) accipitur. Per se non vivit, cito deflorescit, atque intra
breve spatium interit; quocum sepeliuntur omnes fluxae voluptates, laenocinia et
blandimenta vitae humanae; interim antequam ad periodum perveniat, ne connumerem
curas, labores, infinita eius intestina externaque mala quibus aut in ipsis
vivendi initiis aut in medio cursu frangitur. Nonne ut abundemus commoditatibus
et deliciis expleamusque voluptatibus istam molestam et exitialem sarcinam,
multa cogimur iniusta, impia, nefaria perficere. Quamobrem Deo conscio et
vindice, a quo turpiter defecimus, deiicimur in valles plenas lacrimarum ex
quibus evadere nunquam licet. Itaque consulto multos mortales perspecta vanitate
rerum humanarum ne indulgendo corpori aeternitate privarentur multo negligentius
vixisse. Egone igitur octogenarius iam exacto vitae spatio mortem pertimescam?
Etiamsi nulla vis inferatur, certe intra paucos dies hinc iure naturae
abiendum est ac terra reddenda terrae unde sumpta fuit ut
viveret; nam omnia eo abeunt unde orta sunt. Hoc velim tibi persuadeas me nulli
metus, nullae praemiorum spes, ne vivendi quidem dulcedo ab instituto depellent;
in hac vocatione mihi certum est vivere et extingui.
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1569], Ad Reverendissimum dominum Antonium Verantium Archiepiscopum Strigoniensem, versio electronica (, Posonii), Verborum 1794, Ed. László Szalay Gusztáv Wenzel [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfepist15691019].
|