SAL, ob varias proprietates ac usus, varias etiam significationes et locutiones gignit. Primum Sal et [?: ] ris, extra hominem, carnibus aut aliis eiusmondi rebus appositum, prohibet putre dinem: et edendo adhibitum condimentum affert, tum prohibet ne cibus in ventriculo prius putrescat quam coquatur, tum denique excitat appetitum et calorem ventriculi. Porro [?: ] citer prohibet putredinem, nempe absumendo nimias et noxias humiditates rerum, constringendo et veluti colligendo nativam virtutem rerum, et denique [?: concl- ] do poros ac meatus, ac veluti crustam quandam rei salitae inducendo: quin et externam humiditatem aere, aliasque (ut ita dicam) externas iniurias repellendo. [?: ] hasce igitur causas per metaphoram aut similitudinem designat doctores et doctrinam, dicente Domino: Vos estis sal terrae, etc. Matth. 5. Quia doctrina et doctores hisce omnibus modis spiritualiter animas ac [?: cor- ] pietatem servant, consumendo internos pravos hono-res carnis, seu veteris Adami, cum suis motibus ac cupiditatibus: deinde doctrina congregat et suscitas novum hominem, Spiritum ac dona Spiritus sancti, [?: ] matque et munit veluti spirituali quadam testa contra omnes externas iniurias: et denique est scutum et gladius contra ignita satanae tela ac machinationes. Aliqua ratio huiusve! metaphorae, vel similitudinis, posset etiam esse in mordacitate salis. nihil enim magis veterem hominem mordet, et arrodit molestatque quam severae piorum doctorum conciones, adeo ut illis sibi totius [?: ] di odia concilient. Sicut Christus ad suos cognatos inquit: Vos mundus odisse non potest: me autem odi, quia veritatem dico ei. Ob hanc eandem causam etiam sacrificiis adhibebatur Sal, ex praecepto Dei Levit. [?: ] Nam et illa sunt pars ministerii: et indicabat Deus per illa, quomodo praeparatum aut conditum homines aut cor sibi offerri voluerit. Praeceptum porro sic habet: Quicquid obtuleris sacrificii, sale condies, nec [?: ] cessare sal foederis Dei tui de sacrificio tuo: in omni oblatione offeres sal. Adscribam etiam Annotationem cuiusdam alterius super hunc locum, ut tanto magis eius sensus et causa harum locutionum perspici possit. Salis natura cum per se ignea sit, dissolvendi, extenuandi, siccandi, repurgandi vim habet, qua corpora a [?: ] dine vindicat, ut ita diu permaneant integra. Unde scis allusione totis corporibus nihil utilius sale et sole detur esse. Nulla. n. humanior vita sine sale degitur. Haec salis intellectus transit quoque ad animi voluptates. Nam ita [?: ] appellantur, omnis vitae lepos et summa hilaritas: contra insulsi, qui ab omni absunt urbanitate. Nec non quia sal [?: ]

1065 corporum firmitatem, in Sacris literis, ut hic et in aliis locis, divinum foedus salitum, id est, incorruptum inviolatumque appellatur. Eadem ratione sacrificiis destinatur, propter Christum, qui caelestis ille sal est, suos vitiis liberans, et ad aeternae vitae participatum igneo suo Spiritu transferens, absumpta terrestri illa et depravata natura. Huc alludens Christus, salem cum igne coniungit dicens: Nam omnis homo igni salietur, et omnis victima salietur. Eodem modo Apostoli Sal terrae dicuntur, propter Evangelii doctrinam, cum multa virtute ignei Spiritus ab eis annunciandam. Non aliter Paulus sanctorum sermonem sale conditum commendat, qui vitam pravam corrigat, et meliorem inducat. Ex contrario vero damnatur sal infatuatum, de quo illud: Caeterum si sal infatuatus fuerit, qua re condietis? neque in terram, neque in sterquilinium utilis est, foras proiiciunt illum. Qui crassus ac inefficax sal, est vi ignea spoliatus: in quem Lothi uxor, cum Deum deseruisset, suas cupiditates persequens, commutata scribitur. Tradunt Physici, ex omnibus rebus, quae quidem quatuor mundi initiis constent, salem tum efficacem, tum inertem elici posse. Caeterum supra olei facta est mentio, hic salis. In altero lenitas, in altero acrimonia cernitur. Haec ut conveniat coniuncta esse, declarat proverbium vulgo iactatum: Oleum et sal oportet emere. Mare salis, est Sodomiticum mare, quod forte est salsum: cum alia stagna, quae Iudaei etiam maria vocaverunt, fuerint dulcia. Gen. 14 et 19, uxor Loth contra mandatum Dei retro respiciens, vertitur in statuam salis. Dubium est, an revera merum sal facta sit: vel mutata in eum lapidem, qui ob similitudinem quandam salis habet nomen. Christus Marci nono inquiens, Omnis homo igne salietur, et omnis victima sale salietur: videtur aliquo modo exponere locum Levit. 2. et indicare, quod sal etiam persecutionem, forte ob suam mordacitatem, significet: tametsi et eo nomine ibi ea collatio fiat, quod sicut sal carnes conservet, ita etiam persecutiones pios in invocatione et timore Dei detineant, et prohibeant ne voluptatibus et sceleribus, ocio marcentes sese dedant, ac per ea corrumpantur, et veluti computrescant. Paulus ad Coloss. 4, omnino pro sapientia sale utitur: quia perinde sapientia actiones, vitam et mores servant ab omni vitio, sicut sal carnes aut alia: vel etiam, quod perinde condiat sapientia vitam, mores et sermonem, facit omnibus gratos et acceptos, sicut sal cibos. Inquit igitur ibi Paulus: Sapienter vos gerite erga extraneos, opportunitatem redimentes: Sermo vester semper cum gratia sit sale conditus, ut sciatis quomodo oportet vos unicuique respondere. Ubi ex adiunctis intelligitur, per salem indicari condimentum sapientiae. Credo vicinum esse huic, quod alibi Paulus vocat sanum sermonem. Hoc idem praeceptum Ephesiorum quinto contraria metaphora putris sermonis proponitur, inquit enim Apostolus ibi: Nullus sermo putris ex ore vestro egrediatur, sed si quis est commodus ad aedificationis usum, ut gratiam auditoribus afferat. ubi Putris sermo salito contrarius est, qui non tantum stultus aut ineptus est, sed etiam impius: quod proprie Scriptura stulticiam vocat. Eundem opinor sensum habere, quod Christus inquit Marci non nec: Habete salem in vobis, et pacem agite inter vos. Ob haec Scripturae loca credo fuisse olim receptum, ut in fonti in baptismo sal in os imponeretur, addito dicto: Accipe sal sapientiae. Salsus sermo, et sales, et salse dictum apud Ethnicos significat iocosum, non tamen prorsus acerbitate, aut etiam amarulentia, et omni salutari admonitione carentem locutionem. Alioqui homo insulsus, imprudens et ineptus dicitur. Pactum salis, est pactum firmum, et quasi non computrescens vetustate. Numeri decimooctavo: Omnes levationes tradidi tibi ac filiis Israel in statutum perpetuum, foedus salis perpetuum sit coram Domino. id est, sit hoc decretum firmum ac stabile. Sic secundo Paralipomenon decimotertio dicitur Deus dedisse regnum Davidi, et filiis eius, foedere salis. Sal sterilitatem in terra denotat: quia, teste Plinio libro trigesimoprimo, loca salsuginosa infoecunda sunt: contra, dulcis terra foecunda est, teste Virgilio: quia loca salsuginosa sterilia sunt. Deuteron. vigesimo quarto: Sulphur et sal et combustio totum solum eius. Zophoniae secundo: Moab erit exitus urticae, et fodina salis, desolatioque in seculum. In hunc eventum, aut significationem etiam, Abimelech Iudicum nono, eversa civitate Sichem seminavit in ea sal, ut indicaret eam perpetuo desertam et incultam esse debere. Inde terra salsuginosa, Iob 39. Ierem. 17: et Psal. 107, Vertit terram frugiferam in salsuginem. Iob 9: Nunquid comedi solent res insulsae, quae sunt sine sale? Videtur dicere, suas calamitates nulla levatione, intermissione, aut recreatione condiri: eoque intolerabiles esse, ut cibum insulsum. Ezech. 16, ut Deus exponat foedissimam genesin, et corruptissimam naturam generis humani, comparat eum cum infante, inde statim a puerperio prorsus neglecto ac immundo: et inter alia dicit, Non es sale salita. quia cavendae putrefactionis causa, praeciso umbilico sal adhiberi solet.