TEMPLUM Dei alias significat illud splendidum et admirabile aedificium Ierosolymae, a Salamone in cultum Dei extructum, quod per aliquot capita, praesertim 6 initio primi Regum describitur. Vox alioqui Hebraea est plerunque Heichal היכל , quae [?: signifi- ] palatium aut arcem quamvis, nempe amplam ac regalem domum. Id nomen etiam tabernaculo [?: ] buitur primo Samuelis primo et tertio. Porro [?: qu- ] DEUS promiserat, se habitaturum esse super [?: arc- ] medio duorum Cherubinorum, quae primum [?: qu- ] dem fuerat reposita in interiore parte tabernaculi postea vero in interiore parte aut adyto templi: et [?: ] DEUS iusserat ibi tantum offerri sacrificia, et ei [?: ] sus converti omnes precantes, etiamsi procul [?: ali- ]

1193 essent: ideo tam saepe leguntur illae locutiones, Dominus est in templo suo, Psalm. 11. 48. Et adorare ad templum Dei, Psalmo 5. 18. 28. 29. et 138. Et Deus dicitur exaudire e templo sancto suo: Psalmo decimooctavo, et sexagesimooctavo. Aliquando totum simul illum cultum vox haec complectitur. Ierem. 7, Nolite considere in verbis mendacibus, dicentes: Templum Domini, templum Domini, templum Domini. Nam Iudaei audientes minas Dei per prophetas civitati Ierosolymae ac populo denunciatas, persuadebant sibi, nequaquam Deum tam severiter esse illam terram vastatutam, potissimum propter duas causas. primum, ne simul everteret templum ac cultum suum: deinde, quia per illa perpetua sacrificia, et tam sacro sanctum cultum, omnia ipsorum peccata plenissime expiarentur, et Deus fieret eis prorsus propitius: sicut nunc Papistae in suam Missam plenissime confidunt. Alioqui de quatuor nominibus aut rebus insolescebant Iudaei, contra omnes prophetarum minas et conciones, quae sunt, λάος, τόπος, νόμος populus sanctus terra promissionis, templum et lex: ut alibi indicavi. Quae diligenter observanda sunt. Aliquando vox Templi per metaphoram significat caeleste Dei habitaculum. Micheae primo. Sit Dominus in testem de templo sancto suo. Quoniam ecce Dominus egreditur de loco suo, et descendet ac calcabit excelsa terrae. Sic Psalmo undecimo: Iehova in templo sanctitatis suae, Iehovae in caelis est solium. ubi idem bis dicit. Alia metaphora, praesertim in Novo testamento usitata, Templum significat ipsum Dei caelum, et singulos quoque pios, in quibus Deus habitare dicitur, primae Corinthiorum tertio, et secundae Corinthiorum sexto. Unde et Christus hac ratione corpus suum vocat templum, Ioan. secundo inquiens: Sol [?: -ite ] templum hoc, et post triduum reaedificabo illud. Templum Dei violare, primae Corinthiorum tertio, est, a Deo et vera pietate deficere. Psalmo vigesimonono. Omnis in templo Dei dicat ei gloriam. id est, omnia membra Ecclesiae laudent eum. Matth. vigesimotertio dicit Christus, Zachariam filium Barachiae esse interfectum a Iudaeis inter templum et altare: quod alii ad Zachariam filium Ioiadae, alii ad Zachariam prophetam referunt, et denique alii ad Zachariam patrem Ioannis Baptistae, qui sit interfectus, quia praesentiam Meschiae propalam affirmaverit. Mihi maxime probatur eorum sententia, qui de ultimo Zacharia id exponunt. [?: ] Christus voluit primum et ultimum martyrem [?: ---inare ] . Ad haec filius Ioiadae dudum fuerat occisus. Secundus autem Zacharias non legitur fuisse oc- [?: ] : nec etiam verisimile est factum esse, cum tunc populos ex captivitate reversus pius fuerit, piumque pontificem et ducem habuerit. Facit vero etiam Iosephus [?: ] . belli Iud. cap. 1, et Aegesippus libro quarto, mentionem cuiusdam Zachariae filii Baris, qui sit a Zelotibus [?: ] atrio interfectus. Et tametsi illi eam caedem post Christi passionem ponant, tamen fieri potest ut antea acciderit, et illi in historia non exactissime tempus [?: no-rint ] . Porro quod dicitur Inter templum et altare, videtur fuisse triplex altare: unum aureum [?: thymiama- ] , quod intus erat in intimo adyto ante arcam: secundam aeneum, quod in exteriore parte templi: et ultimum, quod erat in atrio ante templum: de quo [?: scribi- ] primo Regum octavo, quod ibi Salomon pluribus hostiis quandoquidem aereum altare [?: ----bus ] hostiis non suffecerit. Inter hoc igitur ultimum altare, et templum, iste pius Dei martyr, quicunque fuit interfectus est: quem, quis nam fuerit, in altera vita videbimus.