QUAESTIO SEPTIMA. / Sed quis est Processus Quinque Casuum?

Varius sane, et incertus semper fuisse colligitur. Antiquitus enim, tam Quinque casus, qui Maioris potentiae esse dicuntur, quam aliae universae causae, Minoris potentiae nuncupatae, in terminis celebrationis Octavarum, vel Brevium Iudiciorum, terminari consueverant. Quia tamen Nobiles minores, per Magnates et potentes molestabantur: idcirco tempore VVladislai Regis, Anno Domini 1498. statutum erat, ut summarie, et extra omnes terminos Octavarum, et Brevium Iudiciorum, per Regem examinarentur, sive discuterentur, ubicunque Sua Maiestas constituta fuisset; depositis querelis contra quoscunque per literas Praeceptorias Regiae Maiestatis, mediantibus literis Exhibitoriis ad Capitulum, vel Conventum, sonantibus ad certum terminum in eisdem literis, iuxta locorum distantiam praefigendum, personaliter

40

ubicunque reperiri potuissent; aut de domibus habitationum suarum, ad comparendum coram Sua Maiestate, sine ulteriori procrastinatione. Qui si personaliter venissent, et se expurgare potuissent; bene quidem: alioquin si non venissent, vel si venissent, et se expurgare non potuissent; observato semper Iuris ordine, in sententia capitali, ac amissione cunctorum Iurium suorum possessionariorum, rerumque et bonorum quorumlibet, condemnati extitissent: 3. Vlad. art. 8. Et 6. Matth. art. 15. Ac Alberti Regis, art. 30. simile quid decretum habetur. Postea vero iterum ad Iudicia Brevia, sive Locumtenentiae solum reducti sunt. Art. 25. anni 1563. uti iam et Quaestione 7. cap. 1. dictum est.

Nunc autem vicissim praeteritis, et dicto Statuto VVladislai, et praenotata Constitutione anni praescripti 1563. uniformiter, tam in terminis Maiorum, quam etiam Minorum Octavarum, uti et antiquitus solebant, levantur; cum hac subsumptionis clausula: Quia autem huiusmodi novi Actus potentiarii, per quoscunque patrati, iuxta contenta Articulorum, novarum Constitutionum publicarum (anni 1527. art. 5.) in Curia regia, per nos caeterosque Iudices regni ordinarios pro Decimo quinto die, diei Evocationis exhinc fiendae computando, discuti debeant et adiudicari, etc. Styl. Et non ad 32. diem, uti Tripartitum habet, 1. tit. 33. Neque ita sine intermissione, sicut citatus art. 5. anni 1527. continet. Ac quanquam omnes Actus potentiarii in genere, Citatione per Insinuationem facta moveantur, uti iam annotatum est, in Quaest.: 3. proxime praecedente; et per expressum continetur, tit. 71. part. 2. circa medium: nihilominus tamen, cum isti quoque Quinque casus, communem recipiant inquisitionem, iuxta 1. Vlad. art. 56. ad plures etiam terminos, quam ad unum eosdem extendi necesse est. Quod idem est, ac si productio Literarum, fieret in secundis Octavis. De quo vide infra quoque, Quaest. 5. cap. 9. Et Quaest. 17. cap. 4. Et an in iis Procurator revocari possit; vide infra, Quaest. 25. cap. 8. ad finem.

41