PRAEFATIO. AD LECTOREM

Ut rationem tibi exponam Operis huius Lector adverte: Sanctum Caietanum Ordinis Nostri Institutorem, cum summo fuissem semper prosecutus affectu; eumque non aliter quam Patrem amantissimum colerem;

-- 9 --

institui pro devotionis meae argumento, uno aut altero ipsius facto ad carmen reducto, metrice celebrare: meque tamdiu haec vis tenuit, ut citra meam primam intentionem, (nunquam enim putabam, me aut tantum in hac facultate posse; aut tantum temporis pangendo carmini superfuturum) totius vitae ipsius seriem ad numeros revocaverim. Distributo in suas partes Opere, Septem Libris distinctum tibi exhibeo: quorum septimus Epigrammata continet; sex primis Thieneidem formavi: imitatus Authores Aeneidos, Thebaidos etc. et quamvis in carminis venustate et elegantia, ita ab unoquoque horum absim, ut illis nullo modo sim conferendus; materia tamen seu obiecto, ita eos excedo; ut mihi plane comparandi non sint. Quis enim Christiano vere Heroi Caietano, ab ipsis decantatos Gentilium Heroes audeat comparare? Heroes dicuntur, quos praecelsa animi vis, rerumque cum virtute gestarum summa gloria, reliquis hominibus excelsiores, et laudabiliores effecit: quibus vero nominis huius excellentia verius attribuenda erit, quam his, quos Dei Ecclesia, publicae venerationi, et imitationi proposuit: quod nunquam faceret, nisi in eis heroicum Christianae et verae virtutis gradum, naturam omnem

-- 10 --

excedentibus signis, agnosceret. Constat ergo me in obiecto seu materia antecellere eos, qui carmine prosequuntur, quos de Caelo revelata sanctitas non commendat. Imo nec vere Heroes dixerim, quos vetus Poesis extollere laboravit: quamvis enim illi aliqua virtute conspicui, communem fortunam excedere visi fuerint; eam tamen gloriam aliis vitiis, quibus scatebant, obscurarunt. Fuit Virgilianus Aeneas pietate insignis, sed fidei datae violator, ob Didonem derelictam. Papiniani Fratres, superbi, et inexorabiles. Homericus Achilles quantum praestabat fortitudine, tantum saevitia vilis et exosus fuit. Bellicum robur aemulorum Principum describit Pharsalia: sed eorum vitia quis ignorat? Romanorum Ducum animos in bello Punico recenset Silius: sed non sine labe virtutis. Fabium quem Graeci, et Latini extollunt, procul est, ut existimetur integrae fuisse virtutis, qua quivis Caelo adscriptus Christianus Heros effulsit. Absolverit tandem in aliquibus suam imaginem virtus; sed ea alia non fuit, nisi aut fastu turgida, aut aemulatione livida, aut gloriae vanitate languida, aut animi mutatione inconstans, aut denique verae gloriae, quae Deus est, ignoratione caeca. Vides ergo quanto digniorem Epico

-- 11 --

carmine Heroem describendum suscepi.

Quantum vero ad formam attinet, haec accipe: dum vitam, et gesta S. Caietani describo, interdum et fabulosa admisceo, et Poetam ago: ea tamen, quae ficta sunt, prima fronte talia apparere volui, ne in veris Lector deciperetur. Statim fabulosa cognoscet: non tamen sine fundamento veritatis: prout in lib. 3. fingo Plutonem offensum a Caietani novo vitae instituto, emisisse Tisiphonem: qua nil proficiente, Ambitionem submisit: haec quidem mox quisque cognoscet esse conficta: significant tamen aliquid, quod verum est: scilicet Daemonis suggestiones internas, quibus Sanctitas ab Orco impetitur. Episodia et digressiones non ineptas, plures et moderatas exhibeo: in una tamen, fateor, me aliquantulum excessisse: ea est lib. 4. ubi occasione accepta a precibus a S. Caietano Venetiis institutis: eo quod capta tunc Rhodo, Turcarum arma Venetae ditiones in se convertenda timerent: excurro non importune in descriptione Othomanici Imperii, et praesenti rerum conversione me dilato. Sed condonandum est, si vehementior impetus Apollineas moveat lauros, dum ea Christianorum Principum gloriosas exultant ad laureas: et parcendum, si paullo maior spiritus afflavit Poetam;

-- 12 --

quae totum Christianum Orbem pervasit. Nunquam gloriosius sudant Poetae, quam dum Christiani sudant Victores: quorum Triumphis, antiqua Musarum reditura est gloria, et prima Vatum domicilia, libertati, et splendori restituta, vos o Poetae eorum aeternos faciunt debitores: et erudita laborum vestrorum stipendia, gloriosus tot Ducum postulat sanguis. Accipe hoc Lector erudite, quod tibi lectu non iniucundum futurum spero: quod si secus acciderit, non tamen condemna: cum fieri possit, quod id, quod tibi displicere contigit, nulli iure displicere possit. Si forte tamen haec publica luce, non adeo digna existimaveris; scito, me haec etiam ideo luci publicae commisisse, quod tenebris digna non existimaverim. Vale.

-- 13 --