Purgato semel exclusit qui pectore: nullum
Cui numen Fortuna: sed, imo celsior Orbe,
Vnam te, caeleste Bonum, pulcherrima Virtus,
Admirans colit, optanti tu sufficis vna.
Ventosi non ille vagus prensator honoris,
Primo mane forum viset, vulgique tabellas
Indignis redimet, feruiliter ambitiosus,
Obsequijs. Populi scit puncto haud crescere quemquam:
Scit populum, minimè qui felix ipse, nec illos
Aurâ, posse leui felicibus addere, si quos
Humanae super extulerit fastigia sortis.
Mene, ait, haec teneant, quae gratia mobilis vrnae
Saepiùs indignis donat, melioribus aufert?
Quae neque, magnanimis delata Catonibus, augent
Virtutis pretium; neque, turpibus addita Clodî
Flagitijs, aut in strumas proiecta Vatinî,
Immeritos decorant: quin illos noxia saepe
Inficiunt; horum sordes et foeda latere
Probra ventant. Egone, hac fallacis imagine pompae
Attonitus, fatuo caudam iactare popello,
Blandiri, prensare manus, contingere supplex
Genûa velim? Vulgi, sapiens, (vt caetera desint)
Arbitrio fasces capiam? Vulgoque licebit
Sceptra dare, aut vllum nostris decus addere rebus?
Quin neget imperium, meritis, ceu semper, iniquus:
Non tamen imperij ditione carebimus. Ipse
Rex mihi sum. Quòcunque leuis suffragia Campus
Verterit; in sese Sapiens latissima regna
Obtinet. Hìc iustis animum moderatur habenis,
Officij imponit leges, malefacta Nocentum
Vindicat, effraenes sensus, turbamque rebellem
Iura pati cogit: tum, si quà finibus hostis
Ingruat; haud virtutis egens signa obijcit, et vim
Viribus, arma armis, casus ratione retundit.
At rutilum dextrae pondus, Meliboeaeque longè
Purpura: nullus honor solij: stipantia nusquam
Pila: nec augusti frontem diadematis aurum

Erigit. O vanae mentes! Si scenica vobis
Haec modò regnantem faciunt insignia: vestros
Hinc aliò cultus, et munera vertite. Nolo
Esse, quod Aesopus, quod Roscius. Ergo relinquit.
Talia, queis satis externo splendescere cultu,
Ipse alio fretus regno, interiore, suoque. 19
19. Par neglectus opû. Monstres augusta superbis
Atria porticibus, laqueatia cedrina, multo
Consertas elephante fores, Babylona, Tyrumque
Ditibus appensas thalamis, vasa aurea, densis
Concretos radijs, et pictae fulgure lucis
Eoos lapides; Proh totius infigus error
Anticyrae! docto clamabit non sine risu.
Haeccine sunt, quibus ambitio, luxusque Potentum
Vsque adeo sese iactat, circumspicit, effert,
Vixque Deûm titulis, non inferit? Haeccine, toto
Quae vanum redimenda putat vel sanguine vulgus?
Quorum ardor malesanus et irrequieta cupido
Tot scelerum furijs, tot versat motibus Orbem?
At quid in his dignum Sapientis amore? Quid vsùs,
Vel pretij maioris habent; quàm littora circùm
Quaesitae pureis conchae, teretesve lapilli. ?
Emeritum iam te senio, iugisque verendum
Astragalos pudeat, cochleasque, recentibus, et quae
Conueniunt annis, tractare crepundia: femmas
Non virides pudet, et flauentis pondera limii
Vndique sollicitum conquirere? Quae noua Colchis
Annosum caput ad cunabula prima reflexit,
Degenerem cogens iterum lallare senectam?
Sat praetextatum gerulae nutricis in vlnis
Desipuisse fuit. Pueriles ponere sensus
Debueras vel sub primae lanuginis aeuum,
Cumque togâ pariter mentem sumpsisse virilem.
Nullane canities morum? Semperne relictae
A tergo aetatis te ludicra facta sequentur?
Quanquam vtinam hec tantùm sequerentur. Inepta cupido
Non vltra Eupolidis soccum delinqueret, vncis

Naribus et posset sat castigata videri.
Tristiùs at multò pueris maturior aetas
Desipit. Expositae quovis in littore conchae,
Talorumque, nucumque haud magna expleuerit illos
Congeries: nihilò dum vos meliora, vetantùm
Caelicolùmque, hominumque, elementorumque; per iras,
Insatiabilibus curis, semperque recenti
Cogere anhelatis studio. Neque proxima tantùm
Excussisse sat est: alio sed feruida Sole
Littora, supremas naturae irrumpitis oras:
Scilicet effosso rapturi Dite sub auras
Nescio quae, nostro pretiosa furore, suisque
Rectiùs ò quantò latebris linquenda, metalla.
Proh curuae nimiùm peioribus, imaque semper
Scrutari faciles animae! Tantine rubentis
Massa fuit terrae, vt caeli spirabile lumen,
Et dulces superos, vitamque diemque per
Manibus efletis manes, totâque profundum
Includente chaos solidâ compage sepulti
Terrenae molis, supra caput Aeacon vmbris
Reddentem iura, Eumenidasque horrenda sonantes
Verbera, Lethaeaeque seuerum inamabile murmur
Audiretis aquae, scandendaque Tartara vobis?
Quis furor heu, caeci, diro pallore nocentes
Cocyti spumas proiectâ luce pacisci?
Semina qùid scelerum iuuat, infoecunda, nec vlli
Noxia, dum tellure latent, in publica damna
Eruere, et populos latè vulgare per omnes?
Plùs satis ah proprijs vrgemur cladibus: ipsa
Plùs satis ex sese profert Europa Malorum.
Sunt variae pestes, sunt horrida saecl Ferarum,
Lethalisque aconiti, et semina dira cicutae.
Cur noua deuehitis peregrino ex Orbe venena?
Cur, quibus, ob tristem violati Numinis iram,
Damnauit donis natura nocentibus Indos,
Fertis in Hesperias, contagia barbara, terras?
Vocibus his fatuae Sapiens deliria turbae

Corripit: hoc animi subnixus robore, sortis
Diuitias inopes, neglectaque munera calcat.
Illius ante oculos rubri conchylia sordent
Aequoris: Oebalij pretiosus muricis ardor
Luce caret: nullas tellus parit, vndaque, caelo
Debita sustineat queis flectere lumina, gemmas. 20
20. Sed neque, si saeclis proauûm historijsque tumentes
Ire Alios, veteris tanqum compendia famae,
Viderit: Hos Graiae decora ostentare Minervae;
Illos sanguinei studio clarescere Martis;
Pars populi fiet mirantis talia, nec se
Inferiore loco statuet, dignoscere prudens
Quid solidum, quid inane, et laruam demere rebus.
Sit prior Hic opibus, dicet: sit honoribus Alter
Clarior, et titulis: adde artes, ingenijque
Munera, Grammaticus melior, fandique magister,
Astrologus, legum interpres, Phoebique sacerdos:
At non hinc pariter quisquam felicior. Alti
Nam neque regnorum fasces, neque stemmatis ordo
Per centum traductus auos: non siue tuorum,
Mars, decorum monumenta; tui seu, Pallas, honores
Pectora compositis placant mortalia curis.
Vnius id virtutis opus: quae diuite gaza,
Plaudentisque fori strepitu, rerumque nitore
Nil eget, ipsa sibi decus, et pulcherrima merces.
Hac ego, cuncta licet reliquorum turba Bonorum,
Tota licet sortis malefidae opulentia desit;
Sat fruar: hac memer nullius dotis inanem,
Haeredem Crassi, Pelopis, Teucrique nepotem,
Hac pulchrum, fortem, sapientem, rhetora, necnon
Induperatorem, regemque, heroaque ducam.
Qua mihi nempe vnus doctrinae, diuitiarum,
Regnique, et famae, et Mortales quidquid vbique
Consectantur opum fructus, pax aurea, constat.
Scilicet externi quidquid pictique refulget
Circúm hominem, (mendax oculos ne fallat imago)
Non id laetitia, at cortex vanumque putamen

Laetitiae est. Voti haec omnis fructúsque medulla,
Nucleus hic sortis si iam mihi contigit; vltra
Cur fragiles filiquas, cur, quae vescentibus obstant,
Proijciendaque sint, externa putamina quaeram? 21
21. Talis erat (veteri Sophiae producere talem
Si licuit) Cynicus versatilis incola tecti: (a)

Previous paragraph

Next paragraph