Incoalum judicium liominum Montis Claudii.

Sub praesidio domini vicecolonelli Francisci Kussevich mense Decembri Zagrabiae incoatum fuit jussu quoque bani hominum Montis Claudii judicium. Accusabat istos sub nomine fisci regni dominus Josephus Loob, pauperum advocatus, defendit eosdem Benedictus Krajachich, uti supra insinuatum. Iste defensionem talem accepit, qua subtiliter culpam totius horum dominum contumaciae et confusionis in statura derivavit publicum, ex ratione videlicet ea, quod is, statim ac Viennâ eorundem accepit regulationem, eam, uti debuerat, iisdem non dedisset assignassetque, at distulerit et mensurationes novas terreni eorundem admiserit, cum tamen jam pro eodem terreno regulati per commissionem caesareo-regiam aula probante fuerint. Hinc quia judlium comitatus Kesser, cui fides habenda erat, iisdem edixisset, privilegia eorum ex aula advenisse, illi etiam talia postulassent, negataque eisdem non solum fuissent, sed plane post obtentam a principe regulationem in mensuranda eorum terrena itum fuisset, et lectiorem prudentioremque quemvis talia moveri poterant et movissent ad judicandum credendumque, dispositiones principis subverti, quae in eorum favorem essent, consequenter quivis easdem sibi dari et communicari postulasset, id quod et homines Montis Claudii fecere, modis quidem minus probandis et Iicitis, sed eorum inscicitiae justo dolore mixtae tribuendi. Si publicus status experiri eorum obedientiam voluit, statim atque illico submissam Viennâ regulationem ipsis extradare debuisset, neque juxta Busanianas ideas novam ordinare investigationem et deputationem, minus autem per Raffajum Montis Claudii admittere mensurationem, et quidem sub vigiliis Posavanis et verberationibus a principe vetitis. Hoc si factum fuisset hominesque Montis Claudii datae ipsis regulationi semet opposuissent, contumaces reique essent; modo autem, dum res eorum tota ex repetitione submissae ipsis a principe regulationis processit, an contumaciae convinci valeant in substantia, esse

-- 321 --

dubium. Quod autem postea per Naisich et Jursich oblatara recusaverint, error quidem eorum est, sed qui ex prioribus promanavit, videlicet Kesseriano | 422 effato, privilegia ipsis advenisse, consequenter subscriptionem sigillumque regium praetendere potuisse, cum privilegia his non careant; adeoque et oblatam tardius atque post Raffajanam verberationem regulationis copiam ex defectu sigilli et subscriptionis regiae suspectam ipsis esse valuisse, quamvis erronee. Quod etiam ad commissionem Patachichianam non venerint, eosdem ex facto Patachichii excusabat. Sciebant enim principem tam clementem esse, qui ad audiendos eos commissionem exmiserat et informandam simplicitatem eorum, nullatenus autem ad terrendos atque in justo metu confirmandos. Quis autem ille est, qui non metuat, dum plenam videret militibus arcem, dum in campo equitatum, dum tormentorum explosionem, tympanorum sonitum, sociorum suorum, antequam vel videant clementissimae principis commissarium, inarestationem, horum e vinculis non benignum et liberum auditum, sed nec viso commissario examen criminale. Si populus ille ut inimicum tractasset Patachichium, dubium foret, an post ejus agendi modos reus haberi debeat; nunc, dum in pace quieteque ad capellam sancti Georgii mansit, dum audiri se petiit, qua ratione pro reo haberi debeat? Tandem profectus est, ea, quae sub commissione regia vel ante eam acta sunt ab hominibus Montis Claudii, considerari hic non posse (nisi fors acta commissionis regiae revideantur sintque sub revisorio), quia per commissionem examinata et per subsequam regulationem amnistiata sunt. Igitur ea solum consideranda venit hominum horum protervia, quae post regulationem secuta est. Sed haec post attentatam a domino Baffay et officialibus mensurationem terrenorum, post verberationem, post factam a judlium submissorum iis a principe privilegiorum promulgationem, post non extradatam regulationem intercessit, adeoque sicuti nullatenus facto hominum Montis Claudii ita commiserationem simplicium hominum excitatorumque verberatione illa et suorum sociorum vinculis omnino meretur. Haec erat in substantia defensionis Krajachichianae species, quamvis fusa et pro ejus stylo allegorica, multisque referta et abundans specificis circumstantiis, quae plerosque feriebant. Kussevich caeterique assessores, hac perterriti, examinibus sese occuparunt et ob imminens juristitium in annum alteram eam distulerunt, eo quidem lubentius, quod ab his semet eliberandi odiaque evitandi in votis habuerint. Quare hoc anno nil ultro actum est.