(Nova cuprea moneta.)

Moneta cuprea anno hoc in regnum inducta est, vetiti priores cruciferi et cambiati in tricesimis, ragusei item denarii, qui argenti probae decimae fuere. Monetam hanc jam priore anno generalis Beck Carolostadium et Capronczam induxit, nunc ad regni jurisdictionem fuit introducta. Fuit autem varia, nempe denariorum tam hungaricorum, ubi numero quinque grossum constituerent, quam duorum grossum efferentium, item sex et 12 plane, quin fl. integri; metallum mixtum cum ferro, centenarius primo fl 96 efferebat, dein fl. 120 constituit. Numero 18 grossi libra erunt. Monetae hujus Septembri mense 10 milia fl. Zagrabiam ad tricesimae | 628 officium sunt advecta, totidem Decembri, praeter Varasdinense officium, atque alia. Hujus autem monetae haec erat origo. Camera Posoniensis vectigalia et gabellas elevavit admodum, ut ob horum excessum cuprum aliaque metalla Neosoliensia illarumque montanarum civitatum distrahi evaserit impossibile. Hinc dum plurium annorum remansere metalla, horum distrahendorum haec inventa est ratio, ut nempe in monetas reducantur, habitaque ratione et computu valoris metallici, impensarum, gabellarum, vectigalium, officialium monetarum ac aedificiorum et horum omnium imputatione valor accrevit, ut 120 fl. ex centenario excuderentur. Praeter impietatem istam onusque subditis fuit istud etiam, quod cupita quaesitaque per aulam commercia hac ratione impedirentur. Enimvero onus tantum sine vecturis securitate portari non posset, ac insuper extranei monetas has non reciperent. Sic plura numero onera in subditos redundarent, sed et argenteae aureaeque monetae valor anterior et puritas sunt mutata. Mariani vix ad quartam probam nunc veniunt, septenarii aeque; aurei autem vilissimi sunt, nec ad 2 fl. puritas auri potest attingere. Quid eheu non facit avaritia! Inductae autem novae monetae sunt videlicet decem, item 20 cruciferorum, qui antea non fuere et hi vilissimi argenti; aurei luidor vocati, valentes taxatione fl. 12 crucigeros 22 ½, item suffrendor fl. 6. cruciferos 11 ^[68]

Note (foot) return to pageiztrošeno od vlage nečitljivo . . . . vigent, volare vix aureum Cremnicensem valen ^[69]

Note (foot) return to pageod vlage istrišeno, nečitljivo. . . . de valore intrinseco. Certe in aggravium subditorum conjurasse videbatur aula, modosque omnes quaerere subditorum ruinae. Interea quia banus acceperat mandata, publicandi pro corregente imperatoris Josephi, ad finem Septembris regni congregationem Varasdinum indixit, ubi assessor tabulae judiciariae Christophorus Bornemisza sive Sztolnekovich pro sua audaci loquacitate et praescribendi pruritu temerarius, fatam corregentiam principi haereditario disputavit, praetendendo diaetam eatenns atque in ea juramenti dispositionem; neque capacitari voluit in discrimine, quod est inter defunctum et actualem imperatorem, ille enim uxori fuit adjunctus, iste legitimus est haeres vigore articulorum. Sed

-- 499 --

cum pertinaciter resisteret et blateraret pleraque, banus auctoritate quadam clamantem reprimere debuit; et edicendo, clamorem et pertinaciam tantam vix salvari posse sine nota, assessor audacter replicat: orbi notum esse, Nadasdios capite plexos, bonisque privatos ob infidelitatis notam, de familia autem Sztolnekovichiorum neminem. Banus assurgendo, praeesse et praesidere recusabat, at alterutrum exesse debere; tandem abiit Bornemisza, et comes banus cum Joanne Patachich et Nicolao Skerlecz | 029 regni protonotario eatenus cum diurno superius insinuato Viennam ablegantur, gratulaturi imperatori novo declaraturique, acceptari ejus corregentiam, eidemqne regnum commendaturi et cum aliis, qui Viennae, uti supra, erant nuncii ac oratores, adversus generalem Beck acturi; qui etiam hoc fine Viennam profecti sunt.