Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1749], Operum omnium tomus I, versio electronica (), Verborum 68552, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [skrl1].
De neutro horum casuum adhuc lex providit. Quoad Exteros Imperans defectum
hunc supplevit, solebatque et decennalem immunitatem et quandoque gratuitum necessarii
terreni usum, liberamque habitationem in Cameralibus aut aliis fundis publicis, utilibus
ejusmodi Hospitibus largiri. Cum Nativo aliquo necdum casus 1112
evenit; verum crescente industria eveniet certe, et ideo Deputatio ad utrumque sibi
reflectendum esse existimavit. Credebat autem hoc in genere jam aliquod inter
exteros et nativos discrimen constituendum esse.
Exter enim et expensas et molestias primae instructionis subire
debet, quibus nativus non est obnoxius. Vigent etiam in Hungaria aliquae
onerum publicorum species, veluti portiones, et laboratores publici, quibus exteri non
insueverunt, et quae eos a sui illocatione facile deterrere possent. Domesticus omnia haec
onera jam alioquin sustinebat, et si ab obventura a tali objecto contributione relevetur,
ac insuper pecuniariam recipiat remunerationem, satis favoris obtenturus esse videtur.
Caeterum pecuniariam remunerationem Deputatio sub spe constituendi fundi publici, unde ea
praestari possit, proponit, proponetque alias etiam, ubi identitas rationis idem exposcet.
Ut autem recte decennalem immunitatem Deputatio proponat, illud eam permovit, quod terminus
hic jam usu roboratus, atque adeo in exteris etiam Provinciis notus sit. Si diminuatur,
posset id ipsum aliqua ejusmodi utilia individua a proposito se illocandi revocare: ut
autem augeatur, nulla ratio adesse videtur.
|