Croatiae auctores Latini: inventa  
   domum |  qui sumus |  textus |  auxilia |  tolle, lege! |   
Homerus; Zamanja, Bernard (1735-1820) [1777], Homeri Odyssea Latinis versibus expressa, versio electronica (), 13633 versus, verborum 95,658, Ed. Petra Šoštarić [genre: poesis - versio; poesis - epica; poesis - elegia; poesis - carmen; poesis - argumentum; prosa - paratextus; prosa - epistula] [word count] [zamagnabodyssea].
Previous paragraph

Next paragraph

Contra vero haec:
Dic mihi musa virum etc.
minutulum quiddam, aut ad summum molle et pastoritium, nisi vehementer fallor, videntur sapere. Quid plura? putasne, si interpretis partes heic tuendas suscepisset Horatius, vocem illam πολύτροπον,

-- --

cujus multiplex est apud Eustathium significatio, et latine aut experientem aut gnarum et industrium ac ad tempus atque locum accommodantem semper ingenium dicere possumus, fuisse relicturum quasi supervacaneam atque ad explendum versum ab Homero appositam? Itane illum parum intelligentem arbitraris, ut non videret homo sagacissimus eamdem non posse sine flagitio contemni ac preteriri? Est enim ea vox tamquam character quidam aut nota, quae illius viri, cujus poëta res gestas narrandas pollicetur, naturam atque ingenium dessignat. Quid quod et illa, ὃς μάλα πολλὰ πλάγχθη, quae plurimum ad commiserationem valent, omnino praetermissa sunt? Mitto ea, Captae post tempora Trojae; ubi quamquam Homerus rei bene gestae potissimam Ulyssi laudem videatur tribuere; non tamen nescio posse subaudiri a se captaeaut aliquid aliud hujusmodi, quemadmodum et ego ipse in mea versione subaudiri volo sibi; dixi enim: post eruta Trojae Pergama. Cur ista quaeso omnia, quae incurrunt in oculos, si non peccata ac vitia, certe non laudanda maxime et probanda in duobus hisce versiculis summus poëta sibi quodammodo passus est excidere atque effugere? Non aliam profecto ob caussam, nisi quemadmodum initio dixi, quod non latine vertendam sibi proposuerat Odysseam ut fidus interpres, sed turgidiorem reprehendendum

-- --

poëtam ut artis magister optimus. Ceterum haec minutius ac fortasse plus aequo religiosius persequentem quum videris, nolim ex eorum secta atque haeresi me esse arbitrere, qui nefas atque scelus continuo clamant commissum esse ab interprete, si unam tantum litterulam mutet, si relinquat voculam, si apicem detorqueat. Apage istas nugas, quae a semidocto aliquo Graeculo et vocularum quasi venatore fortasse possunt laudari; ab hominibus cordatis vereque sapientibus magnopere vituperantur, quaeque optimarum suavissimarumque rerum non ornamenta, sed pestis quaedam acerbissima ac venenum esse dicendae sunt. An, ut alios omittam, illum summum eloquentiae principem M. Tullium dignum praeter ceteros, unde in omni recte dicendi ratione et praecepta et exempla petantur, nescimus ita vertisse illas Demosthenis atque Aeschynis orationes vere Atticas, ut magis orator, quam interpres esse videretur? Easdem ille sententias et earum formas tamquam figuras servavit; verba ad latinam consuetudinem aptavit, ut nimirum essent eadem quod spectat ad genus atque vim, non vero quoad numerum atque speciem: non enim, ait, ea me adnumerare lectori putavi oportere, sed tamquam appendere. Itaque statuamus oportet, si tanti viri quidquam auctoritas apud nos valet, ut debet valere plurimum, eum qui hoc pacto in aliorum scriptis interpretandis, praesertim si ad litteras humaniores pertinent, se gerat, praeclare fungi munere officioque interpretis. Atque in eum jam locum me esse paullatim delapsum video, ut mihi necesse sit pauca de me ipso dicere, deque hac mea, qualiscumque est, Odysseae latina interpretatione. Ego quidem, quamvis ab ineunte jam adolescentia graeca semper cum latinis conjunxerim, quamvis et Homerum et Virgilium seu natura seu casu aliquo primae institutionis prae omnibus semper poëtis adamaverim, assidueque triverim manibus; tamen video, quantum mihi adhuc optimarum artium praesidii desit, ut laudabiliter eum, in quem fortasse temere, sed libenter certe, sum ingressus, peragam cursum. Dicam tamen confidentius, sed vere, nullum me laborem subterfugisse, quominus si non perfectus, essem saltem ceteris interpres diligentior; proptereaque illos Horatii versus;
Nec virtute foret clarisve potentius armis,
Quam lingua Latium, non offenderet unum
Quemque poëtarum limae labor et mora etc.
mihi esse dictos judicavi. Itaque omnem in eo posui curam diligentiamque, ne quisquam posset jure me negligentiae ignaviaeque condemnare. Nihil ergo in te reprehendendum? Imo multa atque magna, quae non satis mea potuit cavere prudentia: aperte autem profiteor atque affirmo, me nullam umquam fugisse limae molestiam, versus omnes et multa die et multa coërcuisse litura, atque adeo eruditorum amicorum arbitrio non tantum decies, sed centies etiam, si opus erat, castigavisse. Interpretes plerosque consului, Eustathium vidi et Strabonem: in primis latina ne discreparent a graecis summopere cavi; ubi potui, non vim tantum verborum, quod M. Tullius se fecisse dicebat, sed ipsum paene numerum atque speciem reddidi; genus certe ubique, opinor: breviter brevia, gravia graviter, leniter lenia dixi; omnia denique, ut erant poëtica, poëtice conatus sum exprimere. Addam etiam, fuisse mihi ita semper P. Virgilium ante oculos propositum, ut quod scribebam, nisi illam ejus carminum elegantiam suavitatem coloremque aliquo modo referret, omnino respuerem ac reiicerem. Quantum vero his rebus omnibus sim consequutus, non est meum judicare: hac de re tuum erit aliorumque judicium, quod fieri velim potissimum ex illorum comparatione, qui hoc eodem in stadio sese exercuerunt, id est latinis versibus sunt Odysseam interpretati. Habes, quod sciam, nonum decimum undecimum duodecimumque Odysseae librum latino carmine elegiaco redditum a Joanne Prassino; habes octo priores libros a Francisco Florido Sabino latinis item versibus conversos; habes denique integram Homeri Odysseam latine heroico carmine redditam a Simone Lemnio Rheto, dicatamque ab eodem Francorum regi potentissimo Henrico II. Horum duos primos mittamus oportet, et quod partem tantum, non opus totum perfecerunt, et quod eorum labores numquam aspicere potui. Scio equidem Franciscum Floridum magnam spem expectationemque sui admirabilem in animis litteratorum hominum, ac praecipue illius amplissimi optimarum artium maecenatis Francisci I. Galliarum regis, cui suos dedicarat libros, excitavisse. Sed vir singulari doctrina atque industria praeditus immaturo fato praereptus nequivit opus, quod inceperat, absolvere: qui si diutius vixisset, nec esset florente adhuc aetate inimicorum fraude sublatus, magna me fortasse cura molestiaque liberasset. Nam quum fuisset egregie suo functus labore, me ab hoc opere suscipiendo deterruisset: multoque melius ille fortasse mihi, quam ego et otio et meae consului famae, consuluisset. Restat igitur unus Simon Lemnius, qui cum ego committendus sum. Hic qualis sit, quidque valeat, non ex me audias, sed ex ejus versibus videas licet. Verum prius Homeri ipsius aliquot carmina recitemus, et ea quidem, quae prima sunt, et in quibus nondum labore defatigatus solet diligentior esse interpres atque accuratior.
῎Ανδρα μοι ἔννεπε, Μοῦσα, πολύτροπον, ὃς μάλα πολλὰ
πλάγχθη, ἐπεὶ Τροίης ἱερὸν πτολίεθρον ἔπερσε·
πολλῶν δ' ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ νόον ἔγνω,
πολλὰ δ' ὅ γ' ἐν πόντῳ πάθεν ἄλγεα ὃν κατὰ θυμόν,
ἀρνύμενος ἥν τε ψυχὴν καὶ νόστον ἑταίρων.
ἀλλ' οὐδ' ὧς ἑτάρους ἐρρύσατο, ἱέμενός περ·
αὐτῶν γὰρ σφετέρῃσιν ἀτασθαλίῃσιν ὄλοντο,
νήπιοι, οἳ κατὰ βοῦς ῾Υπερίονος ᾿Ηελίοιο
ἤσθιον· αὐτὰρ ὁ τοῖσιν ἀφείλετο νόστιμον ἦμαρ.
τῶν ἁμόθεν γε, θεά, θύγατερ Διός, εἰπὲ καὶ ἡμῖν.
ἔνθ' ἄλλοι μὲν πάντες, ὅσοι φύγον αἰπὺν ὄλεθρον,
οἴκοι ἔσαν, πόλεμόν τε πεφευγότες ἠδὲ θάλασσαν·
τὸν δ' οἶον etc.

Previous paragraph

Next paragraph


Homerus; Zamanja, Bernard (1735-1820) [1777], Homeri Odyssea Latinis versibus expressa, versio electronica (), 13633 versus, verborum 95,658, Ed. Petra Šoštarić [genre: poesis - versio; poesis - epica; poesis - elegia; poesis - carmen; poesis - argumentum; prosa - paratextus; prosa - epistula] [word count] [zamagnabodyssea].
Powered by PhiloLogic

Creative Commons License
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom
Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.