Barić, Adam Adalbert (1742-1813) [1792], Statistica Europae, versio electronica (), Verborum 91598, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [baricastat].
commercio fit vel per pecunias vel per cambium; assecurationes et mensae argentariae (Banco)
summe necessariae sunt pro commercio. 3 In Banco officio pecunia deponitur per
mercatores, et ibi fit exsolutio tantum per transcriptionem, cum nempe uni detrahitur, alteri
vero adscribitur certa summa; et hinc alia est Depositen-Bancc, alia Giro-Bancc; et nunc tertia
species, nempe Leihbancc, ex quo mutuo dantur pecuniae, enata est. 4 Huc
pertinent etiam societates commerciales, ad damna evenientia, per subdivisionem inter plures
imminuantur, negotiaque eo facilius geri possint, et, quod summum est, ut sic per plures
facilius notabilis summa conferri possit; societates eius modi coalescunt sub publica
auctoritate et privilegio principis, lucrum et damnum huius societatis commune est omnibus
sociis secundum ratas a se collatas; ratae hae, quas conferre licet, Acciae dicuntur, pro his
datur schaeda testimonialis a societate, quod nempe societas haec vel illa huius vel illius
acciam susceperit, et haec schaeda dicitur etiam accia. 5 Dividens lucri sunt
pro cento illa, quae ex lucro pro quovis 100 obveniunt omni anno, e.g. si lucrum societatis
tantum sit, ut 10 / 40, 25 procento portet, tunc haec summa 10 vel 25 erit dividens.
6 Acciae in commercio vices pecuniae subeunt, et circulant, et jam maiorem, jam
minorem valorem habent, prout maior vel minor species est lucri pro anno, imo saepe nec eo
suscipiuntur in valore, quam habent internum; si nempe societas magna damna habeat aliquo anno,
tunc non tantum dividens non adest lucri, sed imo damnum dividitur inter socios, proin acciae
non nisi cum Rabat emuntur et recipiuntur, seu cum detractione certae summae ex valore interno.
Si vero sit species lucri, emuntur cum Aggio, seu plus datur quam sit valor internus acciae.
Barić, Adam Adalbert (1742-1813) [1792], Statistica Europae, versio electronica (), Verborum 91598, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [baricastat].
|