§ 2 De incolis

1.1 In provinciis his ingens est copia hominum respective, intuitu nempe exigui territorii et sterilitatis; causa huius est quod illi aliis modis, nempe piscatione, fabricis et manufacturis deprehenderint modos se sustentandi, cogente necessitate; religionis libertas etiam multum facit ad augendum numerum populi; facilitas dein se sustentandi aeque multum facit ad copiam hominum; aestimetur numerus populi ad medium tertium millionem.

2.1 Populus iste Belgicus originem suam ducit ex diversis gentibus; Batavi, Frisii antiqui primi erant incolae; accesserunt Romani, Franci, diversique populi Germanici sedes fixerunt exstincto imperio Romano; temperamento gaudet populus melancholico-flegmatico, sunt benefici, taciti, serii et sinceri, in affectibus admodum moderati, neque in iram proni, judicii

2-142

maturitate et acumine ingenii gaudent; hae dotes animi aptos reddunt Belgas ad commercium, ad speculationem. 2 Probitas, fidelitas et honestas capitales olim virtutes Belgarum erant, hodie tamen nonnihil hae virtutes deficiunt. 3 Libertatis maxime sunt amantes, hinc etiam aliis libenter succurrunt, qui in periculo sunt eam amittendi; vitia communia Belgarum sunt avaritia et habendi cupido; haec omni ex parte censeri non possunt, hic enim stimulus ipsis originali tempore summe neccesarius fuit. 4 Arguitur etiam intemperantia eorum in potu, utut vinum ipsis non crescat; hoc tamen ex physicis explicari debet rationibus, illi enim intra aquas habitantes debent roborare corpus suum per labores copiosos delassatum; sexus femineus laudatur puritate morum, ordine in rebus domesticis, et a parsimonia; imperii domestici cupidae sunt, quod Belgae ultro ipsis concedunt; laudatur decor formae et candor ipsarum; in conversatione notatur quaedam coactio et difficultas. 5 Loquuntur propriam linguam Hollandicam, quae est corrupta Germanica lingua; hoc saeculo Germanica pura et Gallica invaluit, ipsa domestica Hollandica est locupletata et ad regulas gramaticae exacta. 6 Etiam Latina in summo flore est in Belgio. 7 In nonnullis partibus linguam antiquam obscuram colunt, quae distincta est a Belgica; talis in Frisia locum habet.