§ 9
1.1 Belgae triplicem monetam habent, florenum, grossum (Stübar) et nummum
(Pfening) florenus in 20 Stübar dividitur, grossus in 16 denarios; in negotiis tamen
aerarialibus tantum 18 denarios valet grossus; in negotiis aerarialibus locum habet etiam
norma Flandrica, seu Belgii Austriaci moneta, nempe Libra Flandrica, quae 20 solidos valet, et
unus solidus (Schilling) valet 12 grossos. 2 Florenus Holandicus valet 48
denarios nostros, et grossus 4 denarios nostros; aureus valet 4 florenorum et 26 denarios.
3 Aureae monetae sunt hae: Rieders – haec moneta 1749. invaluit, valet 14
Holl. florenos; haec moneta habetur etiam in dimidio. 4 Cuduntur aurei
Hollandici, qui valent 5 florenos et 5 Stübar. 5 Argenteae monetae sunt
multiplices: Ducaton valet 63 Stübar. 6 Cuditur dein moneta 3 florenorum
nomine Guilelmi 3-tii, 60 Stübar valens. 7 Cuduntur Dalders seu Taller, valet
1 f. et 10 Stübar. 8 Sunt etiam Ricks-Dalders (Reichstaller), valet 50
grossos. 9 Cuduntur etiam in dimidio valore, etiam in quadrante valoris.
10 Cuduntur Albertstaller vel Kreuztaller, valent 50 Stüber.
11 Löwentaller = 42 grossis; Kronentaller = 2 florenis; Gestampelte Goldgulden
= 28 grossis. 12 Cuduntur etiam in dimidio valore: Ungestampelte Goldgulden =
26 grossis; Gulden = 20 grossis; Halben Gulden = 10 grossis; 1/4 Gulden 5 grossis; Gestampelte
Schillinge = 6 grossis; dimidii in valore 3 grossis; Ungestampelte Schilling = 5 gr. et 1/2;
Dübeljat = 2 grossis; Stüber 16 - 12 grossis. 13 Monetam exteram secundum
internum valorem recipiunt Belgae. 14 In ipso Belgio valor monetarum idem est
in omnibus provinciis, officina monetaria Hagae
2-178
comitum est, constat hoc officium ex Generali Müntz minister, item generali inspectore
monetarum, 3 consiliariis et uno secretario; individua huius collegii nominant status
generales; hoc collegium invigilat monetis omnium provinciarum, cognoscit causas controversas.
15 Ob favens commercium non est necesse in Belgio evectionem pecuniarum
procurare prouti in Hungaria fit incassum. 16 Belgae tot et tam varias monetas
argenteas cudunt pro indole et genio populorum [cum] quibuscum commercium habent, non vero
suae necessitatis causa, quo enim magis accedit moneta sua ad monetam alterius gentis, eo
libentius suscipiat alia natio illam speciem pecuniae, proin eo libentius cum Belgis
commercium habebit, et potius aliquanto leniori pretio dabit Belgae quam alteri, qui magis
diversam pecuniam dabit ipsi. 17 Sic in favorem commercii Portugallici
cuduntur aurei Portugallici; pro Germania tota et regnis septentrionalibus, utuntur aureis
Hollandicis; imperialibus Albertinis utuntur in Dania, Suecia et Russia; Leoninis imperialibus
utuntur in partibus Levantinis, Turcicis Ducatons in Asia orientali utuntur.