Croatiae auctores Latini: inventa  
   domum |  qui sumus |  textus |  auxilia |  tolle, lege! |   
Kunić, Rajmund (1719-1794) [1794], Ex Graeco Homeri Hymnus ad Cererem, versio electronica (), 567 versus, verborum 3992, Ed. Irena Bratičević [genre: poesis - hymnus; versio] [word count] [kunicrhymnuscererem].
Previous paragraph

Next paragraph


Illum herba patiar, tristi vel carmine laedi.
Quae vincunt herbas, novi bona pharmaca; novi
Verba etiam et magicos cantus, quae carmina vincunt." 275
Sic ait atque sinu puerum suscepit odoro
Ambrosiis tollens manibus dea: candida voti
At campos mater laetata est pectore toto.
Sic, Celei prolem formosam, Demophoonta,
Quem formosa viro peperit Metanira, beata 280
Diva colens aedes nutribat. Membra deorum
Pulchra puer similis crescebat, non dape nempe,
Non potu augescens mortali: diva liquenti
Ambrosia, superum ceu divum e semine cretum
Ungebatque manu mulcens totaque fovebat 285
Luce, sinu tollens, arcte complexa, suaeque
Multum animae inspirans mira dulcedine partem.
Nocte eadem torrem veluti condebat obustum
Diva foco, cinere in tepido, furtimque tegebat,
Ne cari possent quidquam sentire parentes. 290
Monstrum illi attonita mirantur mente; deorum
Ut similis capiatque auctus magnaque vigescat
Mole puer. Jam morte illum dea magna carentem
Et senio factura fuit: Metanira nitenti
Sed furtim e thalamo prospectans vidit et altum 295
Clamavitque ululans, femur et percussit utrumque;
Proli et multa suae metuens et coeca furore,
Ipsa sibi et celerans damnum sic ore profata est:
"Dulcis Demophoon, te multo condit in igne
Saeva hospes luctusque struit, fletusque parenti 300
Perpetuos miserae!" Tales de pectore questus
Rumpebat Metanira. Ceres vocem audiit alma
Et puerum, carae spemque et solatia matris,
Multa dolens animi magnoque incensa furore
Exemitque igni rapiens manibusque locavit 305
Depositum ambrosiis nuda in tellure, jacentem
Et super adsistens has rupit pectore voces.
"Heu, stulti! Heu, coeci mortales, et bona fata
Et mala fata deum quos adventantia fallunt!
Tu quoque stultitiae damnum ingens laesa tulisti. 310
Dii cujus numen jurant, Stygii mihi testis
Unda etenim metuenda lacus, tibi tempus in omne
Gnatum ego fecissem senioque et morte carentem;
Aeternum tribuens diae olli laudis honorem.
Nunc mortem, et Parcas, qua vitet, nulla relicta est 315
Jam ratio. Famae referet sibi munera tantum
Perpetuae, genibusque meis quod sederit ulnis
Inque meis dulces consuevit carpere somnos.
Bellaque Eleusinae quondam volventibus annis
Certatim huic gentes et praelia saeva ciebunt 320
Saevis discordes nullo non tempore rixis.
Magna Ceres ego sum, disque et mortalibus ingens
Auxilium atque ingens curae luctusque levamen.
Nunc agedum templumque mihi sublime locare
Atque aram templo populus festinet in amplo 325
Rite struens primae sub celsis moenibus urbis
Calliroum supra fontem, qua pinguibus arvis
Imminet ac summo procurrit vertice collis.
Ipsa ego, quo fieri placeat sacra orgya pacto,
Expediam ritusque novos legesque sacrorum 330
Praecipiam, caste ut peragi quondam omnia possint
Atque meum certo placari foedere numen.
Sic ubi fata dea est, mutato corpore caepit
Continuo major magis et formosa videri
Triste abigens longe senium; decor atque venustas 335
Spirabat late circum, jucundus amictu
Se se odor e pulchro fundebat, fulgor ab almo
Ambrosius divae radiabat corpore, flavus
Ludebat fluitans per eburnea colla capillus;
Tota domus subito ceu fulguris igne micabat. 340
Haec ubi facta, domo fugit dea: pulchra soluto
Intremuit Metanira genu, vox faucibus haesit
Pressa diu, caram terra nec tollere prolem
Jam quibat meminisse omnes deperdita sensus.
At flentis vocem pueri audivere sorores; 345
Ergo thoris trepidae exsiliunt. Haec tollit amico
Atque sinu amplectens tepido fovet, excitat ignem
Illa foco, molli celerans pede tertia currit
In thalamum magnoque vocat clamore parentem.
Languidulum gelidoque animam vix ore trahentem 350
Affusae studio circum mulcentque foventque,
Amplexaeque tenent multa et dant oscula: plorat
Ille tamen, moestum subeunt nec gaudia pectus.
Quippe, carens nutrice dea, ferus abnuit ulli
Nutrici post haec mortali semine cretae. 355
Tota nocte illae divam placare potentem
Institerunt pressae trepida formidine mentem.
Mane, ubi Sol radians primo prospexit ab ortu
Regem adeunt; quae facta docent atque ordine pandunt,
Quae dederit mandata Ceres, quos poscat honores. 360
Continuo populum numero vocat ille carentem,
Stansque jubet caetu in magno, quae dixerat ipsa
Se se velle Ceres, templumque aramque locari
Calliroum ad fontem supremo in vertice collis.
Nulla mora est; dicto parent templumque sub auras 365
Erigitur, divae praesenti et numine crescit.
Illi opere exacto laeti functique labore,
Quisque petens sua tecta, ibant; penetrale paratum
Flava Ceres adiit: caetu heic secreta deorum
Aede sua residens natam sibi plorat ademptam, 370
Et desiderio longum tabescit inani.
Tristior ast illo nullus vel acerbior unquam
Annus iit miseris mortalibus. Edere fruges
Terra negat, jactasque Ceres irata recondit.
Multa boves frustra collo juga curva trahebant; 375
Multa solo frustra data semina cassa jacebant.
Jamque fame humanum dura genus omne periret,
Magnos dona deos pingues et sacra per aras
Deficerent, foedam cupiens avertere cladem
Ni pater aethereis demittat sedibus Irin: 380
"Auratas quatiens pennas delabere coelo,
Iri, voca et Cererem, pulchrumque et amabile numen!"
Sic ait. Illa Jovis liquidas fert jussa per auras,
Dein medios carpit celeri pede concita campos,
Edita Eleusinae dum moenia contigit urbis. 385
Heic sacra divam veniens invenit in aede
Coeruleo indutam peplo blandoque salutans
Ore deam tales fudit de pectore voces:
"Flava Ceres, agitat qui nil mortale sub alta
Mente pater, jubet hinc altas succedere divum 390
In sedes tandem et patrio te reddere coelo.
Diva, veni, nec sperne, patris quae magna per auras
Jussa tuli." Haec Iris. Nequidquam multa precantem
Aversata Ceres immani exarserat ira.
Ergo alios pater atque alios ex ordine mittit 395
Coelicolas. Veniunt alterni pulchraque large
Dona ferunt, omnes et spondent aetheris alti
In domibus, quoscunque redux sibi poscat, honores.
Abnuit: ira alto gliscit sub pectore, saevum
Ulla animum nec verba movent, nec dona deorum. 400
Ire negat sedem in celsam florentis Olympi,
Quasque premit, terra ex alta submittere fruges
Ante oculis dulcem videat quam denique natam,
Ante oculos dulci natae quam figat in ore.
Haec postquam altitonans coelo pater audiit alto, 405
Aurata insignem virga demittit opaci
Mercurium ad sedes Erebi; cui mandat, amicis
Plutonem ut mulcens verbis de nocte profunda
Persephonen clari educat sub lumina Solis
Atque deum ad sedes, conspecta laeta puella 410
Indomitas ultra mater ne proferat iras.
Jussa facit summoque levis delapsus Olympo
Majugena umbrarum sedes descendit ad imas.
Nactus ibi est regem sancta cum conjuge molli
Membra thoro stratum, carae quae fixa parentis 415
Cor desiderio maerebat duraque secum
Mente animi in penita versabat fata deorum.
Hunc adit ac prior his affatur vocibus ultro:
"Caerulea venerande coma Pluto, inclyte rector
Umbrarum, pater hinc me castam educere jussit 420
Persephonem ac superas coeli producere in oras,
Mater ut irasci divis jam desinat, aegri
Curam animi et solvat conspecta denique gnata,
Pergat opus nec jam moliri saeva cruentum,
Atque neci mortale genus male dedere velle 425
Terrigenum semenque premens, ne surgat in arva
Et perimens magnos placant quae munera divos.
Illa quidem tristi nunc tota exaestuat ira
Atque Deum vitat sedes, temploque sub alto
Sola sedet, celsis ubi collibus instat Eleusis." 430
Haec ille, at Pluto risit demptaque serenans
Nube supercilium verbis ita fatur amicis:
"I, bona Persephone, patior; matremque revise
Caeruleo indutam peplo: jam mitior iras
Pone, dea o, frustra nec mentem exerce dolore 435
Immodico. Non sum cujus te, diva, pudere
Debeat in superis, conjux, magni Jovis ille
Germanus. Mihi fida comes tectique thorique,
Quae vivunt reptantque solo, dominabere cunctis,
Umbrarum regina; tuos nec jam ulla beato 440
Coelicolum in coetu major dea vincet honores,
Mortalis nec erit quisquam ullo in tempore, triste
Qui tibi supplicium non pendat, multa per aras
Ni tibi sacra ferat casto solemnia corde
Placet et omnigenis, qua fas, tua numina donis." 445
Sic ait: illa thoro mentem laetata relicto
Exsilit ac dulcem gestit festina parentem
Visere. Cui Pluto mira dulcedine granum
Pomo adimens, tellus Poenorum qualia mittit,
Ipse manu apposuit furtiva blandus, abiret 450
Ne jejuna, omnes cara et cum matre maneret
Usque dies nullo raptori obnoxia vinclo.
Nulla mora est: bijugos divino semine cretos
Aurato jungit curru dominator Averni.
Scandit diva, sedet juxta caeso inclytus Argo 455
Mercurius; dat lora manu celsisque flagello
Rite feros ciet e foribus. Fugere volantes
Sponte sua cursu et facili per longa viarum
Herbiferos supra colles super et juga celsa
(Nil retinet cretos divino semine) gressu 460
Nituntur valido, ventosque et nubila tranant.
Jamque adeo venere, Ceres ubi pulchra sedebat.
Hic tenuit currum veniens deus et stetit altas
Ante fores templi multo fragrantis odore.
Ut vidit, celeri gressu ruit obvia mater, 465
Illa levi simulis cervae, quae concita fertur
Per nemus umbriferum fugiens saltusque virentes.
Nata ruit matri passis contra obvia palmis
Atque sinu injecit se se complexaque inhaesit.
Cui genitrix metuens minui sua gaudia: "Nata, 470
Dic", ait, "infernis quidquam num forte sub umbris
Gustasti? Jejunae illinc si contigit, escae
Omnis et experti coeli ad convexa reverti,
Mecum eris et magno nullis non laeta diebus
Cum Jove diisque aliis multo praesignis honore: 475
At si forte aliquid gustasti, rursus eundum
Sub terras. Anni quanta est pars tertia, Ditis
Tecta coles, mecum octonos versabere menses
Coelicolum in coetu coelestia templa frequentans.
Vere novo, florum omnigeno quum germine rident 480
Prata, ibis rursum terrae sub operta quotannis
Mira eadem divis, mira et mortalibus aeque.
Sed qua fraude malus (vultu quod maesta fateris)
Qua te fraude malus Pluto deceperit, ede."
Sic mater: matri contra sic pulchra reponit 485
Persephone: "O Genitrix, scitanti vera fatebor
Omnia nec tacito condam sub pectore quidquam.
Venit ubi magni missu Jovis atque deorum
Imam Erebi ad sedem lucri dator hicce deumque
Nuncius ac coelo jussit me reddier alto, 490
Me visa ut superis irasci denique mater
Desineret, toto exsilui confessa repente
Laetitiam vultu; Pluto doluitque malamque
Objecit subito fraudem blandaque coegit
Vi granum gustare, rubent quo Punica poma. 495
Nunc Jovis ut nutu fretus me detulit imas
Abreptam in sedes Erebi noctemque profundam,
Expediam dictis atque ordine singula pandam.
Ludebam prato in viridi; mecum chorus omnis
Nympharum, Phaëno, Leucippe, Electra et Iantis, 500
Flava Iache et Melite Roïaque Calliroeque,
Melobosisque Tycheque Acasteque Admeteque
Et Rhodope et Pluto, nulli et non cara Calypso
Et Styx Uranieque Galaxaureque decora,
Pugnae avida et Pallas, jaculis et laeta Diana. 505
Ludus erat varios certatim carpere flores,
Flaventesque crocos atque iridas atque hyacinthos,
Purpureosque rosae calices et mira videri
Lilia narcissumque croco quem terra crearat
Assimilem. Hunc vidi mirans, hunc carpere utraque 510
Laeta manu volui: magno discessit hiatu
Hinc atque hinc tellus; superas et fortis in horas
Emicuit Pluto, luctantem et plurima frustra
Aurato imposuit curru vexitque sub umbras.
Quod potui, toto rupi de pectore vocem 515
Te saepe inclamans. Haec, quo sunt omnia, mater,
Gesta modo, nil te celans, ex ordine dixi."
Sic inter se se placido sermone fruuntur
Complexaeque haerent laetanti pectore divae,
Toto longa die miscentes gaudia: maeror 520
Omnis abit, dant ambae hilares capiuntque vicissim
Laetitiam, expleri nequeunt dulcedine corda.
Heic sacram niveis frontem circumdata vittis
Advenitque Hecate castamque amplectitur arcte
Flavicomae gnatam Cereris, cui tempore ab illo 525
Usque comes servitque ministraque fida sacrorum est.
Interea qui cuncta videt, regnator Olympi
Altitonans, caeloque Rheam demittit ab alto
Et mandat, Cereremque vocet, ducatque deorum
Laetificas rursum ad sedes et spondeat omnes, 530
Illa sibi quoscumque redux optarit, honores.
Annuit atque duas partes revolubilis anni
Esse suae matri sociam coelestibus et diis
Persephonem, pars at superest quae tertia, caelo.
Sic Rhea fata. Ceres flava spectanda corona 535
Paruit ac laetas gleba submisit opima
Continuo fruges; foliisque et floribus omnis
Risit ager, terra est late gravis ubere foetu.
Fert gressum ad reges mitis dea laetaque fatur
Triptolemoque Dioclique et forti Eumolpo
Previous paragraph

Next paragraph


Kunić, Rajmund (1719-1794) [1794], Ex Graeco Homeri Hymnus ad Cererem, versio electronica (), 567 versus, verborum 3992, Ed. Irena Bratičević [genre: poesis - hymnus; versio] [word count] [kunicrhymnuscererem].
Powered by PhiloLogic

Creative Commons License
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom
Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.