Vertit in illyricum Torquati Tassi epicum carmen « Ierusalem liberata; » Ubaldi Bonarelli fabulam « Phyllis in Scyro;» Hieronymi Preti carmen « Amator timidus; » Davidis septem Psalmos poenitentiales; composuit carmen, cui titulus « Dei magnitudo;» aliud « Filii prodigi lacrymae ;» alterum in laudem Ferdinandi II magni Etruriae Ducis; finxit etiam plures fabulas a mythologiae argumentis desumptas, quorum aliquae adhuc supersunt : « Arianna, Proserpinae raptus, et cet. Per hasce elucubrationes experiens quantum valeret ad maiora coepta tentanda, grandi animo suscepit epicum carmen componere, quod adhuc in lingua illyrica desiderabatur. Huius, uti a viris eruditis perspectum fuit, duo genera censentur, alterum sublime,

ac magnificum, quod vocari solet actionis, in quo ex maxima parte saeva bella describuntur, aequabile alterum, ac temperatum, quod dicitur contemplationis, et quo varii mirabiles eventus enarrantur. Ad primum genus attinet Homeri Ilias, ad secundum Odyssea. Virgilius, cui semper ante oculos proposita fuerant Maeonidis carmina, ita est partitus Aeneidem, ut priores sex libri ex duodecim, quibus tota continetur, Odysseam referant, posteriores autem Iliadem. Tassus in hoc etiam est Maronem imitatus, transfusitque in Ierusalem liberatam commixtum hoc duplex genus, magis tamen in Iliadem propendens. His grandibus exemplis inhaerens Gondula, latum sibi campum aperuit, ubi posset summa cum laude in utroque mixto genere spatiari, atque ita in uno prompsit maiores ingenii poetici vires, ac nervorum robur, in altero evolvit leniores, ac tranquilliores animi sensus doctrinae luminibus temperatos. Argumentum eius operi suppeditarunt bella aevi decimi septimi principio, anno praesertim 1621 inter Polonos, et Turcas gesta, in cuius exitu evasere primi victores summa immortali gloria Regis Sigismundi III et eius filii Principis Vlaudislavi supremi exercitus Ducis, quodque talem extremum finem habuit, ut Osmanus I Othomanidum Caesar solio ceciderit, violentamque hinc mortem Ianicerum seditione coorta anno 1622, suae aetatis XXI miserrime obiverit (*).