Ad minores culpas post obitum expiandas ignem purgatorium, sicuti ad maiores perpetuo plectendas ęternum, et quem gehennam nuncupamus, a Deo constitutum esse credimus. Idque puto per Malachiam prophetam significatum, ubi de Domino loquens ait: Ipse enim quasi ignis conflans, et quasi herba fullonum; et sedebit conflans et emundans argentum; et purgabit filios Leui, et colabit eos quasi aurum et quasi argentum. De hoc et ipse Dominus in Euangelio: Omnis — inquit — igne salietur, et omnis uictima sale salietur. Quasi diceret: Sicuti caro salitur, ut corruptibili humore exiccato dierum multorum usui apta sit, ita, qui purgatorio igne salitus fuerit, aptus erit usui uitę ęternę. Nisi enim ad purum excocti fuerimus, nunquam summę illi puritati, Deo, iungi adherereque poterimus. Neque enim apostolis ipsis licuit partem habere cum Iesu, nisi pedes lauari sibi permisissent. Et qui mundus est — inquit — non indiget, nisi ut pedes lauet; ut scilicet munditiem eius augeat etiam illarum sordium detersio, quibus nemo, dum in huius uitę uia est, carere non potest. Sic et agricola ille Euangelicus palmitem quanuis foecundum purgat et excolit, ut adhuc foecundior sit et fructus plus reddat. Ita ignis iste bonos purgando urendoque efficit meliores. Nemo quippe tam bonus est, ut nulla in illo mali labes residua sit. Quis enim sine peccato, si septies in die cadat iustus? Esse uero ignem, qui fideles animas urendo purificet, ex Domini uerbis colligitur dicentis: Quicunque dixerit uerbum contra Filium hominis, remittetur ei. Qui autem dixerit contra Spiritum Sanctum, non remittetur ei, neque in hoc seculo neque in futuro. Qui grauissimum crimen

in futuro seculo irremissibile dixit, nonne dedit intelligi leuiora ibidem remitti posse? Quod si nullum illic remitteretur peccatum, de hoc quoque, quod non remittatur, simpliciter absoluteque dixisset neque secula distinxisset. Distinxit autem, quia sciebat esse quasdam in homine maculas peccatorum, quę, si in pręsenti seculo conuenienti castigatione penitus dilutę non fuerint, dilui debeant in futuro; utique in carcere illo, de quo non exitur, donec redditus fuerit nouissimus quadrans, qui debetur, non in illo, in quo neque soluendi debiti facultas ulla est neque exeundi potestas. Huic quidem sententię etiam Apostolus astipulatur dicens: Vniuscuiusque opus quale fuerit, ignis probabit. Si cuius opus arserit, detrimentum patietur, ipse autem saluus erit, sic tamen quasi per ignem. Quis est iste, quęso, cuius opus ardet et detrimentum patitur, et tamen ipse saluus erit per ignem? Non ille, qui supra fidei fundamentum imponit aurum, argentum, lapides preciosos, id est, meras defecatasque uirtutes, non etiam, qui ferrum, ęs, plumbum, hoc est, delicta grauiora. Quis ergo? Quis, nisi qui superextruit ligna, foenum, stipulam? Quę quidem leuia tanto leuiora fiunt, quanto magis exuruntur. Et, si secus res se habet, dicant assertionis nostrę calumniatores, ubi illos collocabunt, qui statim, ut conuersi confessique fuerint, uita decedunt? Damnari non merentur, quia doluerunt se peccasse; absolui non debent, quia nondum iusto dolore satisfecerunt. Neque enim implere illis per mortem licuit, quod a sacerdote poenę nomine iniunctum fuerat. Quia ergo iustitię ratio exigit, ut nullum prorsus crimen relinquatur impunitum, profecto necesse est, ut aliquis alicubi existat poenarum locus, in quo puniantur illi, qui ad ęterna supplicia delegandi non sunt, sed potius temporalibus purgandi, ut expurgari eo demum regno digni euadant, in quod nihil intrabit coinquinatum, et in quo intrantes gaudeant et dicant: Probasti nos, Deus, igne nos examinasti, sicut examinatur argentum. Transiuimus per ignem et aquam, et eduxisti nos in refrigerium. Veritas ista ne in obscuro lateret, quorundam defunctorum manifestis apparitionibus illustrata est perspicaciusque patet, quam ut

argumentis ad se probandam indigeat. Nequa igitur huiusce rei in cuiuspiam animo residere possit ambiguitas, ea nunc miracula in medium proferre operęprecium erit.