Marulić, Marko (1450-1524) [1496], De institutione bene vivendi per exempla sanctorum, versio electronica (, Split), Verborum 186963, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmarinst].
Diuersas esse nulli dubium est, nisi cui forte libuerit Stoicorum more uitia
omnia paria esse deffinire, ut pares etiam poenę uitiorum sint. Quę quidem
sententia toto catholicę ueritatis theatro exploditur et exibilatur. In Lege
quippe ueteri sacerdos eos, qui leprę morbum contraxerint, consyderare
iubetur ac diiudicare, alba an nigra an ruffa sit. Diuersa autem leprę
genera diuersitatem significant peccatorum. Lex etiam illum, qui infamauerit
uxorem, uerberibus afficiendum decernit. Qui uero alienam stuprauerit,
lapidibus obruendum iubet. Inęqualis poena inęqualitatem criminis indicat.
Iccirco de iis quoque, qui uerberandi sunt, mandatur, ut pro mensura peccati
fiat et plagarum modus et plures plagę irrogentur ei, cuius grauior fuerit
culpa. Sed nequis differentiam hanc in pręsenti uita, non in futura haberi
cauillari possit, in Sapientię libro scriptum est: Iudicium durissimum in
eos, qui pręsunt, fiet, et potentes potenter tormenta patientur, et
fortioribus fortior instat cruciatio. Cur ita, nisi quia in eodem
quoque genere peccati magis delinquit is, qui dignitate pręcellit? Ad hęc
etiam in Euangelio perspicua est criminum et animaduersionum discretio.
Omnis — inquit — qui irascitur fratri suo, reus erit iudicio.
Qui autem dixerit fratri suo racha, reus erit concilio. Qui autem
dixerit »fatue«, reus erit gehennę ignis. Frustra nimirum fieret
isthęc diuisio, si nulla esset uitiorum diuersitas et si alia leuius, alia
grauius -- 3-586 -- non punirentur. Aut si diuersa non sunt, cur, qui
uerbum dixerit contra Filium hominis, remittetur ei, qui autem dixerit
contra Spiritum sanctum, non remittetur ei, neque in hoc seculo neque in
futuro? Quare illo nequam spiritu cum septem aliis nequioribus se —
differens enim etiam spirituum nequitia est — reuertente ad eum, a quo
exierat, fiunt nouissima hominis illius peiora prioribus? Quamobrem seruus,
qui cognouit uoluntatem domini sui et non se pręparauit et non fecit
secundum uoluntatem eius, uapulabit multis, qui autem non cognouit et fecit
digna plagis, uapulabit paucis? Quomodo deniquę Iudę pęccatum maius dicitur
Pilati peccato dicente ad Pilatum Domino: Non haberes potestatem aduersum
me ullam, nisi tibi datum est desuper. Propterea, qui me tradidit tibi,
maius peccatum habet. Quod autem aliud alio leuius sit minusque noxę
habeat, Ioannes apostolus declarat dicens: Qui scit fratrem suum peccare
peccatum non ad mortem, petat, et dabitur ei uita peccanti non ad
mortem. Est peccatum ad mortem, non pro illo dico, ut roget quis.
Grandis distantia: alteri peccanti uita orando impetratur, pro altero,
qui in morte est, ne orare quidem permittitur. Igitur, sicuti distincta sunt
delictorum genera, ita et delinquentium supplicia distincta sunt.
Marulić, Marko (1450-1524) [1496], De institutione bene vivendi per exempla sanctorum, versio electronica (, Split), Verborum 186963, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmarinst].
|