56. ad Marcum Marulum de obitu Valerii fratris
Marule, Socraticae non dispar gloria uitae,
Praeualido fultum robore pectus habens,
Exemplar uirtutis, honos, lux, Marule, nostri
Temporis, o patriae uita salusque tuae!
Tramite qui recto diuinae sedis ad urbem
Tendis et inuitans dirigis hinc alios
Quid mandata Dei iubeant; qui solus ad unguem
Obseruas plures, deinde docere cupis;
Sub pedibus Fortuna tuis regina triumphans
Terribiles uinclis ferre coacta manus;
Mors et fata deum, quid sint caelestia nosti
Iura, quid humana conditione subest;
Quam miserum est mortale genus fluitansque caducum,
Vt rosa florigero languet adempta iugo;
Nosti quam subito mutantur gaudia luctu,
Alitis acta modo quam breuis hora fugit.
Confiteor graue sit damnum, grauior quoque poena
Nonnullum ex caris occubuisse tuis.
Frater erat, dices: carissima pectora fratris
Heu miser ipse gemo perpetuoque gemam!
Huius nomen erat quanta probitate fideque
Te docet et quali laude ferendus honos!
Quis dubitat clarae quod erat uirtutis amator,
Nobilis in bello nobiliorque toga?
Huic inerat gratae quaedam praestantia formae;
Ingenium, probitas consiliumque decus.
Non sibi sed patriae carisque uigebat amicis;
Iuuerat ignotos auxilioque suos.
Doctus, honoratae meruit praeconia uitae,
Mellifluum fundens semper ab ore fauum.
Adde quod ille quies studiorum, Marce, tuorum,
Ille tuis curis dulce leuamen erat.
Dum fuit hic, dulces Musarum expromere fetus,
Aonidum poteras sollicitare nemus.
Sed quid ego haec referens uulnus in uulnera condo,
Et lacrimas lacrimis associare parem?
Oceano fluctus, frondes cur frondibus addo;
Aequoribus pisces, sidera curue polo?
Viuit adhuc neque enim mortales exuit artus
Ipse tuus uita frater amabilior.
Improba mors cuius corpus dum dente maligno
Stringeret, horrisonas incutiendo minas,
Sic ait: "Obsequium uideor, non uulnera ferre
Huic ego. Cur? Morsus non timet iste meos.
Sollicitat quem non duri uiolentia fati,
Diruet imperium forsitan iste meum."
Cui Valerus placida compostus mente, quieto,
Imperturbato reddidit ore sonos:
"Omnibus esse soles rabida truculentior ursa
Quis placuit uitam labe notare suam.
Ferrea qui subeunt prauae retinacula mentis,
Ferentur semper turbidiore metu.
Ast quibus aetherei feruens in uertice caeli
Astrigero mens est, cura perennis, amor;
Ast quibus immensum decus immortale per aeuum
Fulget et aeternum praemia clara uigent;
Pace tua nunc sit, mors o saeuissima, dictum:
Hi tibi nil debent, non meruere mori.
Mortem nemo timet nisi qui cum crimine uixit:
Qui bene uiuit habet sub ditione necem."
Dixit et in uerbo medium sibi protulit unguem
Intrepidus caecae probra futura deae.
Ergo, age continuo non indulgere dolori,
Marce, uelis! Lacrimis, Marule, parce piis!
Ex quo nil timuit leti discrimina frater,
Certa haec fraternae signa salutis habe.