Grisogono, Federik (1472-1538) [1507], Speculum astronomicum, versio electronica (), Versus 100, verborum 18852, Ed. Mihaela Girardi-Karšulin Olga Perić Tomislav Ćepulić [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - oratio; prosa oratio - tractatus; poesis - ode; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [grisogonofspeculum].
-- 128 --
primae propositionis, scilicet quod vult probare triangulum
posse collocari super datam rectam lineam,
tamquam passionem ipsius lineae; et arguitur sic: nulla
species disparata 100 cum alia specie potest esse eius passio.
Sed triangulus et linea sunt duae species disparatae 101.
Ergo triangulus non potest esse passio lineae. Maior patet.
Minor est Porphyrii in capitulo de specie, ubi dicit, quod
triangulus est figurae species, linea vero recta, cum nullam superficiem claudere potest, figurae species esse non
potest, quamvis Aristoteles primo Posteriorum textu commento
2. dicat, quod triangulus est passio lineae. Solutio:
argumentum peccat per fallaciam aequivocationis. Quia
neque Euclides, neque Aristoteles volunt, quod triangulus
sit passio lineae, sed volunt, quod ipsa collocabilitas trianguli
id est ipsa aptitudo lineae ad triangulum et ad omnes
alias figuras super ipsam constituendas. Et sic cessat et
dubium et contradictio Philosophi et Porphyrii et Euclidis.
Primo notandum est, quod trianguli passio est habere tres
angulos aequales duobus rectis, ut in xxxii. propositione
primi huius. Quae propria passio est in actu et non in
aptitudine, quamvis risibilitas, cum sit in actu, iam non est
passio, sed accidens per actiones. Ex quo notandum est,
quod quaedam passiones mathematicae sunt in actu et
quaedam in potentia: g4 in actu (ut quod triangulus
habet tres aequales duobus rectis) et quaedam in aptitudine (ut divisibilitas lineae in infinitum); quam infinitatem
naturalis sponte repudiat. Haec tamen duplex natura
dubium et contradictio Philosophi et Porphyrii et Euclidis.
Primo notandum est, quod trianguli passio est habere tres
angulos aequales duobus rectis, ut in xxxii. propositione
primi huius. Quae propria passio est in actu et non in
aptitudine, quamvis risibilitas, cum sit in actu, iam non est
passio, sed accidens per actiones. Ex quo notandum est,
quod quaedam passiones mathematicae sunt in actu et
quaedam in potentia: g4 in actu (ut quod triangulus
habet tres aequales duobus rectis) et quaedam in aptitudine (ut divisibilitas lineae in infinitum); quam infinitatem
naturalis sponte repudiat. Haec tamen duplex natura
passionum etiam in naturalibus reperta est, ut risibile in
aptitudine, sed albedo cigni et nigredo corvi passiones
sunt in actu. Quamvis Philosophus in post praedicamentis
tangat hoc exemplificando de caliditate ignis et albedine
nivis dicendo, quod quaedam sunt a natura sic datae
Grisogono, Federik (1472-1538) [1507], Speculum astronomicum, versio electronica (), Versus 100, verborum 18852, Ed. Mihaela Girardi-Karšulin Olga Perić Tomislav Ćepulić [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - oratio; prosa oratio - tractatus; poesis - ode; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [grisogonofspeculum].
|