Crijević Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522], Commentarii de temporibus suis, versio electronica (), Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio - historia] [word count] [tuberocomm].
-- 281 --
erat, omnes Turcarum in deiciendo muro conatus adeo uani euadebant, ut regem desperatio urbis expugnandae incesseret, iamque de soluenda obsidione ac discessu coeperat cogitare, quum duo transfugae Moesi, ex eo genere homines, quos nostri scismaticos
uocant, ad eum accessere, docueruntque nequicquam tempus urbe oppugnanda teri, nisi
moenia Sauo apposita deiecta fuerint. Quae quidem ubi primum tormentis percuti
coeperint, confestim collapsura affirmarunt, quandoquidem ea muri structura, utpote
amne tuta, nihil firmitudinis haberet. Verbis transfugarum fides habita, nec uana afferre
uisi. Itaque extemplo tormenta ad insulam, quae Sauo in Danubium elabenti obiecta est,
transuecta, atque ad eam partem urbis, quam transfugae concutiendam indicarant,
conuersa. Igitur murus crebris ictibus petitus breui urbem inde nudauit, nemine contra
ex oppido tormentis lapideas pilas ad insulam Turcarum conatibus impediendis emittente, eo quod nullum tale tormentum oppidani habebant, quo obuiam hosticis tormentis iretur. Nempe Ioannes, Sepusiensium princeps, Transyluanus praefectus, omnia ferme
maiora aenea tormenta ad Chaualam oppugnandam, ut supra demonstratum est,
Tauruno exportarat, atque a Turcis inde repulsus, dum inconsulte fugit, hostibus reliquerat, nec loco amissorum alia Hungarorum principum negligentia restituta erant.
At oppidani, qui omnes fere Moesi erant, non modo pro nudata moenibus patria
corpora sua non opponere, sed ne ligneas quidem [1]
munitiones, incertum perfidia, an
metu et consternatione animorum stupentes, comminisci. Itaque priusquam Turcae
admouerent copias, qua muros demoliti erant, Moesi igni urbi iniecto sese in arcem
recaeperunt, patriamque aut nimis celeri desperatione, aut proditione hostibus ne expectato quidem eorum aggressu concessere, nihilo magis arci, quam oppido [2]
fuerant, feliciores futuri. Duces Turcarum ubi conspexerunt suos in oppidum transgressos, eoque
potitos esse, et ipsi cum magna exercitus parte urbem porta in orientem uersa ingressi
sunt, non sine militum suorum detrimento. Nam Hungari Turcas ea parte irrumpentes
plumbeis pillulis e paruis tormentis emissis, quae ad eam portam ex arce facile adigi
poterant, petentes multos hostium interfecere. Itaque Turcae tribus aeneis muralibus tormentis eo aduectis, totidem 337 locis arcem quatere coeperunt, quo praesidium necessario distinerent, ut quum a tribus partibus arx munitionibus prorutis oppugnari coepta
esset, Hungari suorum paucitate, tot simul locis haud quaquam possent non nudata aliqua statione occurrere, atque ita distracti sine mutuo inter se auxilio, ad omnia tuenda
obeundaque non sufficientes, hostium multitudine obruerentur.
Nec satis putarunt Turcae arcem tribus ex partibus oppugnare, uerum a quadam
turri quoque, quam uulgo campanariam appellant, arcis propugnatores infestis telis ita
urgere coeperunt, ut a propugnaculis fere submouerent. Nam quum oppidani ex urbe in
arcem confugissent, sacerdotes quoque Caesii, qui diuae Virginis ibi templum coenobiumque
Crijević Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522], Commentarii de temporibus suis, versio electronica (), Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio - historia] [word count] [tuberocomm].
|