Your search found 4118 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 3004-3292:

jura episcopalia, in Croatia et Sclavonia existentia, plenipotentiarium constituit reverendissimum dominum Josephum Chiolnich lectorem Zagrabiensis capituli, Viennae tunc praesentem, quod et sua episcopalis excellentia ratihabuit et confirmavit, addito ad plenipotentiam etiam illustrissimo fratre suo Antonio, comitatus Zempliniensis administratore, qui et in fine mensis Julii Croatiam et Zagrabiam visitavit. (Installatio episcopi Posonii.) Expeditione in cancellaria peracta, quamvis reverendissimus dominus lector Posonii installari

discretio. (Bullarum Romanarum procuratio. Taxa Romana pro bullis.) Bullarum Roma procurandarum. curam eminentissimus cardinalis et archiepiscopus Viennensis Sigismundus a Kollonics, pro sua in episcopum amicitia, in se susceperat, quas et suo Romae agenti domino Antonio Rotta effectuandas commendavit. Qui agens praeconizatione mense Septembri ante authumnales ferias peracta, significavit, pro bullarum expeditione Romam millia florenorum 12 praetendere, eo quod haec taxa episcopatus Zagrabiensis in cancellaria inveniretur.

Ablegati qui exmissi fuere Viennam pro petenda bani Caroli Batthyan confirmatione, reduces nil se fecisse retulerunt. (Regula militaris distributa.) Bani lectae litterae, quibus laudat copias banalium confiniorum, quae sub ductu et imperio suo in Belgio militarunt, ac una vernaculo idiomate descripta exercitii militaris condiscendi mittit exemplaria, per confinia distribuenda, ac ut confiniorum populus diebus festis juxta illa exerceatur, ordinat. (De tormentis allatis.) Et quia

crederetur, supplicatum Romae fuerat pro delegando praeposito Carolinensi, haud obtenta ad illum delegatione, quoniam excellentissimus Zagrabiensis episcopus sub principium Martii ex Transilvania movens feliciter die 5. mensis Aprilis Viennam appulit mane circa horam septimam, et in collegio suo, dicto vulgo Croatico, condescendit. Ubi ab excellentissimo domino cancellario Hungarico Visitatus, aliisque pluribus, triduo commoratus, ob loci angustiam et domuum carentiam ad hospitium abire debuit et concessit. (Creatur canonicus a

capituli exmissis et laudatario Joanne Persich chori praebendario, civibus vici Latinorum ad portam et gradus vigilias tenentibus. Ad gradus majores adstitit clerus, videlicet ex domo deficientium, parochi viciniores, praebendarii civitatis, alumni seminarii, praebendarii cathedralis ecclesiae, et suo ordine cathedralis ecclesiae Zagrabiensis canonici, qui facta episcopi reverentia eundem processionaliter, suis induti mucetis, et sub cantu solitae ex cantuali antiphonae, ad cathedralem ecclesiam per portam majorem, castellano arcis in vigiliis cum 60 hominibus ad latus stante, duxerunt,

Post haec dominus lector capituli ex officio aggratulatorio-precatoriam dixit orationem, cui episcopus ornate et | perbelle respondit, curam ecclesiae capitulo una commendando laborisque sui socios postulando. Quibus finitis, ad manus osculum canonici primum ordine suo, tum praebendarii, tandem alumni aliique ex clero profecti sunt. Dein ad sinistrum latus, videlicet cathedrae, continuata sub cantu ad chorum processio, pontifice episcopum praecedente, ductusque ad aram majorem, clero aeque populoque ad eandem aram ascendente, ubi peractis ex caeremoniali

statum illius universum reformavit, et statutis novis, tam quoad oeconomica, quam politica, civitatem reformavit. Antea senatores redditus universos intra se dividebant, immo civibus pascuationem in illorum terris impediebant, sine senatorum facilitate, testamentarias dispositiones pro libitu suo mutabant, aliaque ipsis probata, ob quae omnes e senatu amoti et de injuriis convicti ad quinque prope millia. Consul, judex, notarius. aliique senatores de novo constituti omnes. Cassae administrator positus, illis assignatum salarium, denique in ordinem positi omnes.

cum et ob necessitatem amicorum ecclesiae in diaeta, per quos ecclesia ista stetit hactenus, et nunc | illis se orbatam doleret, aliisque etiam particularibus de causis. Quare sua episcopalis excellentia dicta praedia duo Biskupecz ad Varasdinum et Bresane fratri, suo Antonio contulit cum obligatione census fl. 9, et occasione congregrationum Varasdini celebrandarum provisione pro equis 12 in foeno, ut videre est ex protocollata in secretaria donatione. Ad eadem praedia in persona domini Balthasaris Kercselich canonici Zagrabiensis,

concessum Posegam, dum confiscatio facta examinata fuisset, cives neglectum a fundis censum quaerebantur, litterasque binas Zagrabiensis episcopi Georgii Braniug producebant, quibus, reperta et demonstrata obligatione, se persoluturum promittebat. Obligationem autem docere volebant, quodam libro suo praetendentes, domum illam cujusdam decimatoris olim fuisse, quae in rationibus succumbenti ab episcopo Braikovich accepta fuisset. Quae asserta sua, cum probare nequivissent, nec productus liber foret authenticus, immo civitas ipsa libera non esset, et talismodi confiscatio illi non

comitatenses, perceptorem videlicet et dominum judlium Laloss, suprascripti suae episcopalis excellentiae plenipotentiarii ad congregationem invitati sunt. Ipsisque locus et sedes competens, videlicet statim post praesidem dominum comitem Grassalkovich data cum suprascripta declaratione et suo modo deprecatione, quod negotio sedis in prioribus duabus congregationibus non processerit, nisi a notario suspenso. (Acta circa minores decimas comitatus Posegani.) Tum visa magna comitatus confusione, visitata est comitatus cassa. Notarii

in adventu | et abitu, reverita sua excellentia cum aliis, tam nomine episcopi per canonicum Kercselich, quam et capituli per dominum lectorem (commendante praesidii Ivanich domino Lalersperg sese absentante, neque ex parte praesidii quidquam faciente) in adventu suo die 1. Septembris circa horam nonam. Audito apud patres Franciscanos sacro, sumptoque Ivanichii in curia episcopali prandio, Zagrabiam eodem die progressi sumus. Ubi penes Kopchevecz, metalibus capituli, 100 rursus equites suam exceperunt excellentiam, qui venerabilis capituli fuerunt. Supra

V.) Canonicus quidam S. V. murmurare praesumens, et medii (sic) secretarii domini Francisci Bandi admonere episcopum attentans in rebus ab illo non intellectis, graviter sed paterne ab episcopo monitus et repraehensus, non solum ipse curatus, sed et plures exemplo suo cautiores redditi. (Tricesimae per cameram apprehenduntur.) Croatiae tricesimas, jam ab olim titulo arendae per diversos possessas, camera administrare ipsa a prima die Septembris anni hujus incepit et in ordinem redigere.

amplius quidquam factum. (Abbatissae electioni adest.) Die 16. Septembris monialibus sanctae Clarae claustri Zagrabiensis in electione abbatissae multum dissentientibus, sua episcopalis exellentia cum generali suo vicario electioni adesse voluit, et praesentia sua pacem causavit, electamque matrem Cordulam Karoly, quamvis ex junioribus, confirmavit. (Congregatio regni Zagrabiae.) Eodem die incepta congregatio sub praesidio comitis locumtenentis,

ecclesiae Zagrabiensis immunes esse a contributione. Pro illis non defendendis, sed ultro subjiciendis fuere sequentia. (Rationes contra praediales.) 1mo. Quod suprascripta privilegia nec clara essent nec in suo vigore, cum in iis omnes subditi, coloni videlicet etiam, a contributione eximantur, et tamen jam eam ab olim (nescitur quomodo) pendant. 2do. Quod praediales ipsi contributioni obnoxii ex protocollo regni eruerentur, et aliquando eam quod solverint, cum articulus

dicas aliosque infra ponendos. Alter sive vicebanus Rauch hoc ipsum bano per litteras proponeret, ut semel negotio intricatus resistere nec posset nec vellet ex bani respectu suaque ambitione. Laudavit sibi repraesentata a Rauchio banus, promittens quaeque possibilia, quin locumtenenti suo et protonotario Naisich haec ipsa per litteras banus commendavit. Itaque agente omnia activo Kleffeldio, singulaque singulis promittente, ut singulorum passionibus, spebus alluderet, die 20. Julii per quosdam tantum privata agitur conferentia, videlicet: locumtenentem, ignarum rerum omnium

tavernicus Franciseus Esterhazy vicetavernicum pro his in Croatia civitatibus nominavit dominum Josephum Raffay substitutum comitatus Zagrabiensis vicecomitem, ac ut is singulas quaslibetve causas per magistratuales judicatas semper revideat, revisas tavernico refferat, qui suo non contentaretur judicio, ad curiam appellantem admittat. Saluberrima dispositio facto domino Raffay evanuit. Is enim salarium sibi resolvi ac de eo assecurari dum voluisset, causas antea revidere nollens quam mercedem haberet, magistratus per cameram Posoniensem sese ab onere solvendi

admittat. Saluberrima dispositio facto domino Raffay evanuit. Is enim salarium sibi resolvi ac de eo assecurari dum voluisset, causas antea revidere nollens quam mercedem haberet, magistratus per cameram Posoniensem sese ab onere solvendi vicetavernici eximentes, tavernico aeque ex salario suo resolvere sibique subtrahere nil volente, Raffajo solis taxis et judiciariis contentari renuente, res omnis evanuit. Ladislaus Szale pro sua garrulitate | hanc sibi attribui vult gioriam, quod ipse Raffajum amovisset, magistratuumque ignorantiae ac

Kukuljevich cum domino a latere canonico, item dominus lector, Petrichevich, Gal, Galiuff, canonici Zagrabienses. Dominus episcopus Bosnensis Franciscus Thauszy, aliique ex clero praesertim parochi ibidem vicini et religiosi. Augustissimus autem imperator cum regina Maria Theresia et fratre suo Carolo Lotharingiae duce, bano item Croatiae aliisque viris, qui Suas Majestates comitati sunt, die 4. Julii a prandiis circa horam mediam sextam comparuerunt sub tormentorum explosione, accepti in Petoviensi arce a nobilitate ibi eos praestolante. Vesperi publice et familiariter coenati sunt.

Petriniam ab ipsis. petitam regno tunc resolvendam, pluraque alia, at nihil horum accidit. (Conferentia Petovii, cujus acta desiderantur.) Post abitum Suarum Majestatum comes banus Petovii mansit et die 9. Julii conferentiam ibidem in suo apud minoritas hospitio habuit, cui interfuere protonotarius, comes locumtenens, episcopus aliique qui remanserant. In qua de conscriptione actum aliisque negotiis. Ita dissoluta omnia. Quivis ad sua transiit. (Novus episcopus Chanadiensis comes ab

Aquilejensem pertinebant, immo ipsam Aquileam subjecit, episcopalem ei autoritatem et potestatem quoad omnia attribuendo. Hinc ad reginae commendationem et praesentationem comitem Carolum ab Attymiss, conferendo eidem episcopatum in partibus, primum apostolicum vicarium Goritiae confirmavit, brevi suo eatenus expedito ad episcopum Labacensem, a quo vicariatus iste tanquam sedis apostolicae delegate erectus, et electus adstantibus Tergestino et Pettinensi episcopis Labaci consecratus est. Res has ut delegatus apostolicus dominus Labacensis episcopus vicinis episcopis significavit, rogando, ut

ut eundem vicarium consilio et auxilio, ubi requireret, adjuvarent. Suas facilitates et dimissoriales ita habeant ut veri et indubitati episcopi. Et cum Zagrabiensi episcopatui vicinus foret, suae episcopali | excellentiae etiam significatum. Quae dum consistorio suo easdem Labacensis litteras communicasset, proponente quaestionem canonico Kercselich, an non contradicendum foret ex parte Zagrabiensis episcopi ob parochias illas, quae in districtu et provincia Metlicensi Aquilejensem recognoscunt. Inque 1. Quia legibus regni et articulis etiam diaetae anni

erigantur praecipitur, ac tandem prohibetur, ne in ullo loco dehinc sive conventum sive residentiam erigere valeant vel praesumant. Plures tamen subortae erant eatenus considerationes: 1. ratione parochiae, quam ibidem Franciscani administrant. 2. Ratione vicinarum parochiarum, ne graves pro more suo parochis evadant. 3. Ne capellanias in confiniis successive erigant et subesse praetendant a castrensi, uti non sine incommodo in generalatu Varasdinensi. Attamen cum haec omnia, tamquam suspicio, non sufficerent, ut regio mandato non obtemperaretur, admissum est: ut residentia illa in

menses sex a Majo inclusive dati sunt, ut ita fidelis populus et pascua pro equis et meliores aestate vias habere posset. Promulgatum hoc jubilaeum sufficienter, quoniam primo missa per universos parochos, religiosorum conventus aliosque epistola paraenetica sive admonitoria, dein bulla ipsa cum suo extractu et prologo. Epistolam prouti et bullae addita compilavit composuitque dominus canonicus Balthasar Kercselich, quae sumptibus episcopi typis data sunt et pro futura notitia hic inserta.

apposuit. Atque inter caetera has hi postremi habuerunt reflexiones. 1mo. Suam sacratissimam Majestatem per datum anno superiori statibus diploma expressive praecepisse, indulsisse, ut a regno solverentur. Regni autem exactor regni cassae curam haberet et suo modo regnum repraesentaret. 2do. Quia separatione cassae admissa separatio statim sequi videretur militarium a politicis, jamque divisio ipsa, ex quo emersuras res praevidebant exemplo vicinorum generalatuum. 3tio. Si cassa plane dividatur,

comitis bani insistentes efficere procurabant: ut banali determination utrinque appositae rationes subjicerentur. Sed defensores patriae palam restiterunt fundamento, quod banus absolutus monarcha non foret neque leges dictaret, sed cum statibus una pro bono patriae definire deberet, qui cum in suo comite locumtente praesens adesset, hic cum iisdem decernere debet. Hinc 37 milia sibi annue numeranda postulabant militares, sed et hoc rejecto simpliciter et absolute conclusum est, cassam regni dividi nullatenus | posse, neque status a diplomate regnantis

ablegati ad diaetam.) Post haec ex quinque a comite bano candidatis pro ablegatis regni ad diaetam, nempe domino Francisco Kussevich, domino Josepho Magdich, domino Joanne Jursich, domino Luca Novoszel vicecomite Posegano, et domino Josepho Raffay (qui sub initium Januarii Segnia, ex suo commissariatu reddiverat) atque hoc pro tabula statuum, ad magnatum autem tabulam propositi a bano fuere dominus Joannes Rauch vicebanus et dominus Balthasar Magdalenich. Ex quibus omnium votis electi ad tabulam procerum Balthasar Magdalenich, ad tabulam autem statuum exoratus potius quam

Siscium copioso tritico, emptis hic Zagrabiae quibusdam fundis pro aedificandis granariis, visitato quoque portu Bucari) ad Hungariam concessit die 22. mensis Martii. Comes iste domum et quarterium quaesivit. Primum non reperit, alterum apud parochum superioris civitatis consecutus est, quo in suo abitu etiam res suas ex arce universas composuit. (Mors patris provincialis Franciscanorum.) Sub congregationis decursu obiit Zagrabiae 28. suae infirmitatis die admodum reverendus pater Joannes Baptista Bellanovich, ordinis minorum actualis

agitata quaestione, et aula benevolum statuum consensum expectante, et suis modis adurgente, tandem primo quingenta milia obtulerunt, postea addita ducenta. atque ideo septingenta de nova contributione promissa, repartitioque facta per deputationem ad singulos comitatus. Aula autem sub initium in suo ad status scripto alterum tantum postulabat. Urgebatur quoque Majestas sacratissima, ut ante quanti resolutionem universa subditorum postulata susciperet resolveretque, sed resolutio haberi non potuit, et quae postea secuta est, ex articulis diaetalibus anni hujus clarescunt.

Et quidem in locis melioribus. Cumque pro officialibus stabula, horti, prata, foenilia exigantur, quanta eorundem tenutorum futura est diminutio. et gratis quidem quis non videt. | Tandem 10 quod supplicarent baptizandum terrenum ac tenuta, quae servitio suo unus miles eliberabit. Coloni quid a quavis sessione servire debeant sciunt, ita et quid militis servitium, a quo servire debeat terrarum tenutorumque comprehendat, edoceri cupiunt, ut hac ratione, qui plus de terris, pratis, vineis etc. possideret, alteri minus habenti et tamen

crederetur, interceptus est. Evocavit clancularie sororium avunculus, fidem eidem spondens, nihil mali sibi futurum, interea Theodoro inscio Carlostadiensium agmen eidem insidiabatur, dumque ab avunculo recedere vellet, capitur et Costaniczam deducitur, vinculis carceribusque, una cum secretario suo popa Philippo Terbuhovich, mancipatur. Fit eidem processus, sed probabat ipse in eodem tumultu se summa praestitisse principi servitia, quoniam 1mo. si idem non prohibuisset, conventum fuerat, officiales omnes necare. 2do. Kostaniczam ipsam

constituit, in locum promoti ad episcopatum Bosnensem lectoris promovendos Posonii adhuc promulgavit, ipseque pro 25. Augusti ad comitem Ludovicum | Patachich Szlanye appulit, inde cum canonicis Stephano Putz, Josepho Galliuff, Joanne Paxi, constituto secretario suo, Diakovo abiit, transactisque ibidem negotiis Varasdinum ad episcopates domus rediit, ibidemque ad festum Martini permansit. (Contraversiae inter hunc electum et translatum.) Interea inter episcopalem plenipotentiarium dominum canonicum Gaal

sua voluntate debent impedire. Praeposito autem jurati sunt canonici Chegetek, Koosz. Gaszparich, Gradinszky, Jellussich, Delinich, ut si idola jusserit adoranda, adoraturi sunt. Magdichius modernum episcopum Bosnensem possedit plane, tum canonico Reesz mirum quam colligatus, qui dein facile pro suo agendi modo persvadet omnia, quae Magdich imperat. Sciendum 4. Ex parte suprafati majoris praepositi ad acuendum ipsius odium istud etiam accessisse, quod postquam ipse vicariatum resignasset, summisque precibus adursisset non minus ac praemiis, ut officium generalis vicarii episcopus

Idem quoque episcopus, cum majores a capitulo summas accepisset mutuas, licet ego neque vel numum levaverim, vel dandum proposuerim, sed canonicus Knkuljevich semper, attamen istud quoque ad me referebant. Sciendum 6. Quod actualem dominum episcopum concernit, quamvis a denegato mihi allodio suo in Nova villa habito (quod attamen mihi se daturum coram ipso episcopo aliisque iu coena apud episcopum promiserat) statim alium, ac ut canonicus fuerat, apparuisset, quod coram Deo scire possem, offensionis causam vel ansam nullam aliam praebuissem, quam quod idem qua Bosnensis episcopus, dum

pro ipsius apostolicae religionis zelo exemplo confirmaretur quae tametsi vicaria pontificis potestate in ecclesia Hungarica uteretur, ac consequenter in ecclesia metropolitana Strigoniensi, prouti et collegiatis Posoniensi et Scepussiensi 1748. archidiaconos, canonicos, pro jure patronatus suo constituisset, attamen archidiaconorum (utpote jurisdictione ordinaria gaudentium, ac vicariorum perpetuorum episcopi, ut eorum jurisdictio nec morte episcopi exspiraret) canonicam institutionem vicario capitulari committere dignabatur, per eumque effective ad publicam notitiam fuere instituti

regiaeque Majestatis dominae dominae clementissimae nomine domino Balthasari Kercselich abbati infulato sancti Petri de Kacs et cathedralis ecclesiae Zagrabiensis canonico benigne significandum, alte fatam Suam caesareo regiam Majestatem conscientia benefactorum suorum laetari plurimum, ac mandato suo ad capitulum expedito causae finem posuisse, hocve pro notitia et directione sua clementer intimari jussisse, cui in reliquo gratia et dementia sua caesareo-regia benigne ac jugiter propensa manet. Per summefatam caesareo-regiam Majestatem Viennae 19. Decembris 1751. Andreas Moritz

tenoremque mandati regii considerans svasit: ut episcopus a capitulo urgeat quaesiti hujus decisionem, pro quo stat usus et consvetudo? an nempe pro electo vel Klobusiczkio? Si primum, ut suos faciat installari vigore ipsius mandati regii, si alterum, ut absolute praescindat. Mediante secretario suo canonico Paxi proposuit decidendam quaestionem capitulo episcopus, me omnino non praesente, et canonicus Magdich, qui magnopere episcopo adulabatur, fuitque in archidiaconum Kemlek resolutus, pure 1728. exemplum, quando post confirmationem Romanam, quamvis necdum consecratus, Braniughius tres

praefecturae summarum piarum, quo indigo episcopo scivit se succurrere posse. Quod et praestitit sub 20. mensis hujus Decembris. Qua occasione mutuatae videlicet episcopo pecuniae in suprascriptis negotiis episcopus eundem consulere cepit, qui occasionem ineundae gratiae episcopalis nactus pro suo ut est felici genio et dexteritate, securissimam mei futuram resignationem pronunciavit, meque disponendi suscepit provinciam, tum visa capituli sententia, quod usus penes electum staret, sequentes proposuit episcopo rationes. 1. Facta mei resignatione et aulam et archiepiscopum

ad me et Reessium fuerat, alterutrum nostrum pandisse, ut Chegetekio suspicionem objicienti dixerim, quod rogare velim dominum comitem cancellarium, ut in originali meas omnes (litteras) remittat, et fecissem certo, nisi Reessius disvasisset. (Lis suo modo tertia.) Defunctus Kukuljevich assessor tabulae judiciariae quoque fuerat. Hoc mortuo episcopus ipse ad comitem locumtenentem accessit, eumque pro voto domino canonico Galliuff dando (qui in summis episcopi erat gratiis, ut Viennae quoque sciretur, episcopum sibi eum successorem

juvenum, quae jam tantarum mater prolium 35. aetatis annum superasset . A comite autem cancellario admonitus fuerat: Indecens esse, canonicos a sua cathedrali occasione natalitiorum festorum vagari. | Quare commendato domino consiliario Koller negotio suo, prouti et domino comiti bano, rediit nihil sciens, quis promovendus in assessorratum veniret, cum neque toto hoc Decembri quispiam fuerit resolutus. Et quamvis, Deum testor, nec promotionem hanc urserim, nec amplius quam primario scripserim, Galluffium descripsisse judicabar, ut

aeternumque praedicandus zelus eluxit domini Georgii Juraich, parochi sancti Marci civitatis superioris, qui toto hoc jubilaei tempore catechizavit amplius 300 dicens in foro et ecclesia conciones, quandoque adjutus a presbythero Georgio Petrasz, ex domo deficientium, et capellano suo Koosz, a potiori autem ipse obibat omnia. Universorum quoque Zagrabiensium hospitalitas debet commendari, nam hospitia advenientibus pro jubilaeo gratis dabant, quin concreditas res diligentissime custodiebant, ut hac re multum exteros attraxerint, et ubique depraedicabatur Zagrabiensium

(pag. 67. in additamento §pho nova totius ex actis regni) descripto, una cum fumatione novorum fundorum (tertiam certe partem antea contribuentium, constituentium) per dominum Busan caeterosque pag. 88. exprofessos, fumi omnes reducti sunt et positi 1260 1/2, adeoque de anterioribus fumis, qui in suo statu relinquendi erant, 460 fumi detracti sunt. Et cum de novo fumati, adminus 571 fumum efficere potuissent, qui tamen in praedicto numero 1260 1/2 inclusi sunt, in fumis 973 Majestatem banumque deceperunt. Facto hoc dici nequit, quam fuerint sintque plurimorum bona in contributione sublevata

sunt, pro pumo ½ 1/8, novem coloni domini Hadrovich pro fumo 1/2. In dominio Ludbreg 10 domus pro fumo acceptae. In monte Claudio 14, alicubi 5 domus fumum, alicubi 50 formant, pro genio nempe et affectu domini Busan. Ita patres patriae, justitiae et aequitatis sydera, fidelissimi suo principi laborarunt et praemiari meruerunt. (Lamentantes contra fumationem, qualiter elusi.) Hanc manifestam injuriam animadvertere singuli, hinc contra praedictam Busanianam fumationem, quia clamores fuissent exorti, ordinata est deputatio,

suae excellentiae banalis mandatum, cum et demonstrandum episcopi odium, omnino instare velim, scio autem in vanum et incassum. (Item aeque aliae.) Caeterum, cum sub finem Februarii intellexisset episcopus, se Romae praeconizatum esse, scripto suo ad capitulum misso declaravit vicarium generalem dominum Adamum Chegetek designatum custodem, tametsi prius bis ipse obtulisset, quin et rogasset Adamum Ztepanich, ut suus esse velit generalis vicarius. Declaratis consistorialibus domino Petrichevich, Adamo Ztepanich, qui resignavit illico,

confiniaristarum majales ad glandinationem nullas ideo consequentias formare velit, dedisset insuper contraquietantiam Ludbregensi officiali de persoluta a confiniariis glandinatione. Insuper quoque ante annos aliquot idem colonellus inquisitionem colligi curasset, agnovissetque scripto suo, sylvam illam dominii Ludbreg esse, attamen cum eam in authumno 1751. confiniarii ut suam praetenderent, visque eorum vi alia repulsa fuisset, idem colonellus Kengell mediante consilio bellico lamentatus est Suae Majestati. Sua autem Majestas ad informationem locumtenentis submittens negotium,

civitati Crisiensi.) Unitis (ut supra fol. 171.) superiori inferiorique civitate Crisiensi, eidem ut uni civitati sigillum novum conceditur, articulo regni 5. (Banus solvetur a perceptore.) Banus consentit sibi a locumtenenti suo salarium ex cassa regni ab exactore dari, ita ut reliqua 34000 statui militari integraliter quotannis deponantur. Hac re nescio quid subtilitatis fuerit diis nostris, fors ut hac solutione gratiam bani conservarent. Bano tamen prospectum fuit, ne in necessitatibus aulae salarium suum debeat

aulae scriberet. | Annus domini 1753. Et in eodem acta. (Mors locumtenentis Ludovici Erdoedy.) Anno hoc 1753. more suo post dominicam primam Epiphaniae initium habuit octavalis judiciaria sedes sive banalis tabula exiguo sui profectu, quod comes locumtenens a potiori infirmaretur. Qui etiam condito testamento et sacramentis devote susceptis, ut devote vixit, ex ptysi die 14. Februarii circa horam a prandiis

obviam ei non iverunt, quod hoc soli bano competeret, sed in domo hospitii ejus advenientem praestolabamur. Die altero, quia episcopus regius commissarius sive installator fuerat, pro eodem ad domum regnicolarem ducendo sex fuere ablegati, qui tribus carpentis descenderunt pro episcopo, ipseque in suo cum iis vectus est via eadem, qua locumtenens heri intraverat, et directe ad | domum regnicolarem progressus est. Ubi colonellum Kleffeld admonere et instruere volens, vel potius repraehendere volens, quod alias illi praesentiam facere debuisset, ille

ut ivit plane infra gradus, obviam), qui iterum in carpento venit sub solito et generali conveniente praesentia. Dum venisset ad domum, statim cepit sedem penes episcopum, qui longum a Paxio conscriptum sermonem in ejus laudem et familiae suae sermonem legit, quo relecto subjecit: Ego (suo toto titulo recitato) qua commissarius regius te installo , et clamatum vivat, vivat. Post haec gratias novus locumtenens egit brevibus, sua pollicitus studia, rursumque vivat. Actum de ejus statim salario, et episcopus annue 2000 fl. edixit, quemadmodum et prior locumtenens

aulam fuere praesentatae. (Statutum, ne plenipotentiarii esse valeant vicecomites.) Jubente igitur severissime aula, ne ausint vicecomites privatorum agere plenipotentias, ut Josephus Raffay ageret, idem Raffay, aliunde supplens protonotarium, suo proprio conceptu et calamo non solum status nomine in sui favorem excusationem exponit, sed se jam nec esse nec futurum amodo familiae plenipotentiarium, cum attamen in veritate remansisset, adeoque aulam decepisset | publico

peccatores infinitos prope. Sane confitendum est, magnam illam, quae erat in plebe, ruditatem, ut nec ea, quae salutis erant et de necessitate, medii scirent prouti et praecepti, a viro hoc sublatam esse, parochos exemplo ejus ad praedicandum evangelium excitatos et doctos, nam illi ipsi, qui suo instituto adversabantur, docere, praedicare soli contendebant, prius enim major oeconomiae quam animarum cura fuerat. Munditiem etiam et nitorem per rurales parochias procuravit, fructum denique maximum ubique attulit, ut vere virum Dei et apostolum eum fuisse indubium sit. Fuit autem mitis et

et singulos, non solum baal solenne et publicum pretio pro singulis per se exsolvendo, adeoque intrantibus pro majori eorum concursu libero, ad certam diem indixit, sed coenam splendidam et opiparam a se magni solutam in domo Kussevichiana instituit, ad quam foeminae, officiales, aliique pro suo vocati genio. Immo inutilibus sumptibus templum illud voluptatis ornavit picturis sub lemate variis, quibus symbolice nitebatur exprimere omnia, quae in regno essent, aut facta fuissent, addita ubivis subscriptione germanica, quod etiam cum debita illuminatione et ornatu, quem habere poterat,

inhibuerat authentice a levanda ab affine pecunia. Quare pridie festi sancti Martini provisor Loboriensis et procurator fiscalis Blaskoczi tanquam homines comitissae Alexandro-Keglevichianae ad Popovecz intrarunt. Festo autem sancti Martini in persona ipsa comitissa Petro-Keglevichiana cum suo fiscali Benedicto Krajachich et suis aliquot, reperiensque portam Popovecz apertam, pacifice intravit. Pecuniam obtulit, sed hanc recusavit plenipotentiarius Bedekovichii, item homines Alexandro-Keglevichianae. Interea adveniente etiam comite Petro Sermage cum suis et post reciprocas

ad latus dominus lector Stephanus Putz et cathedralis Reess, ad evangelium Gaszparich et Gaal, ad epistolam Szkerba et Gradinszky, in choro Schitaroczi cum Mikinovich, ad infulam Bisztricey, ad pastorale Goymerecz. Ex magnatibus solennitati huic interfuerunt comes Ludovicus Patachich cum filio suo Joanne, comes Christophorus Orsich cum sua conjuge et vidua comitissa Petro-Keglevichiana. Credebatur aliquid facturus ecclesiae, sed nihil plane. (Generalis Scherzer mortuus.) Sub initium Junii Vienna redux obiit in quodam pago Stiriae

Petazzium, utpote qui ab omnibus amabatur audiebaturque justus, doctus, integer. (Dissensiones intra Kleffeld et comitem Batthyan.) In banalibus autem confiniis, ubi constanter a terminata congregatione locumtenens fuerat cum praeposito fratre suo, quandoque ad Draskovichium divertente, magnae quoque intercessere simultates, praecipue intra eundem dominum generalem et colonellum Kleffeld, exosum, uti ex superioribus pateret, episcopo, vicebano, locumtenenti et regno toti. Amabatur autem a confiniariis ob procuratos duos crucigeros,

generalem et colonellum Kleffeld, exosum, uti ex superioribus pateret, episcopo, vicebano, locumtenenti et regno toti. Amabatur autem a confiniariis ob procuratos duos crucigeros, quoties in vigiliis essent, nec non ab officialibus ob aucta illis salaria. Non defuere tamen adulatores, qui more suo ad ventum moverentur et foverent inimicitias. Erat ad Petriniam militare campagmentum. Colonellus disponebat omnia. Hanc rem, uti apertus erat, et ipse exprobrabat saepe, incapacitates generalem arguens, et alii elevabant. Vicebani filium, quem supremum vigiliarum

(Kleffeld transfertur Carolostadium et succedit Settwicz.) Hac re ita perturbatus et confusus fuit generalis et locumtenens, ut delirantis instar videretur, totusque melancolicus et confusus, hinc Ludbreginum sese recipiens, inde quid parenti suo comiti | palatino, comiti idem bano, scripserit, mihi quidem ignotum, imaginari tamen facile possumus. Res terminata sic est, ut instante bano ad Novembris initium colonellus Venceslaus Kleffeld commutaretur cum colonello Settwicz, et hic in vicem prioris

colonus dicere poterit, integram aut mediam incolit sessionem? Milleque talia prudenter objiciebat et proponebat pericula, quae ex hoc puncto, nobilibus et dominiis obvenire possent, praecipue urbariorum regulatio. 2. Quod universa Hungaria sessionum considerationem nec haberet nec admitteret in suo opere conscriptionali. Proinde cum is pro demonstranda methodo hungarica missus sit, talismodi rubricam exmittendam urgebat, ac sese prius comiti palatino scribere debere dicebat, quam ut in hanc rubricam consentiat, ut sua excellentia Hungariae providere sciat, si Croatia absolute praetendit,

est, et ipsius villici Erdoediani, quod ita instructus fuisset a plenipotentiario. Quare uti rem hanc gravissime dominus Raffay appraehendit, ac pro summa sui confusione accepit, ita in me quaequae evomuit, statimque domino vicebano Joanni Rauch, protonotario Adamo Naisich, et Joanni Busan, suo avunculo, scripsit. Et si hoc opus steterit, caput apposuit, et conscriptores, praecipue dominum Kercselich et Petkovich immo et praesidem, comitem Patachich, diurnum nunquam habituros promisit, quod tantam confusionem eidem causaverint. Ira fecit eum multa fari et arcaniora prodere, quod ipse

et Raffaii ac Busanii observatus, uti probari a prudentioribus non potuit, sic magnas causavit animorum abalienationes. Viderunt enim illi ipsi, quorum non intererat, quam sibi arrogarent potentiam, hominesque nosse coeperunt, et magnates praecipue, dum 1. non auditis conscriptoribus pro lubitu suo comitem Patachich, canonicum Kercselich, vicecomitem Petkovich mercede, prius sive anno superiore attributa et definita, privarunt. | 2. Onus describendi operis iisdem imposuerunt. Domino autem Josepho Raffay diurna ejus exsoluta fuere, cum carthae per

odium, sed in parochos catholicos etiam, quos fugere oportuit et tutiora petere. Sane parochus sanctae Magdalenae Vuchetich fuga manus eorum vix evasit, parochus item in Pittomacha Szeverinszki etc. Monduram regiam in frustra posuerant, signa in petasis deposuerunt rebelles, verbo pro suo vixerunt lubitu.- In Szeverin praeside Liubojevich (qui ne caput habeatur tumultus, ad diem 20. Januarii sese vi deportari a plebe fecerat et sub minis mortis pro praeside eligi) acta continuo consilia et conventus. Singulorum pagorum knezii assidere jussi. Vocatus etiam e regno Stephanus

dispersos reciperent ac iisdem parerent. III. In praesidiis servarent vigilias et suis Majestatibus fidelitatem- jurarent. Quibus factis, oratores suos Viennam mitterent. Praestitere haec singula et dispersos officiales quaesiverunt ipsi et conduxerunt, pro suo interim beneplacito iisdem parentes. Vigilias reassumpserunt in praesidiis, et jurata coram Beck Majestatibus fidelitate, oratores post eum Viennam ablegarunt. Beckius ob ista ad dignitatem generalis vigiliarum magistri elevatus est.- Liubojevich orator praecipuus observabatur Viennae ad omnem

spem positum fatentur omnes. In ejus domo acta esse mense Novembri prioris anni consilia, produnt, verbo reum omnes faciunt. 2do. In celebri illa interessentiae et praedominii supra Rascianos causa, quae inter Liubojevich et Mikassinovich agebatur, victor fit, ab ore suo habens populum, Mikassinovich, qui et causam tumultus in generalem Carolostadiensem Petazzi derivare ob zelum religionis nimium studebat. 3tio. Quod mirêre, tumultuantem antea plebem sic ad mandata sua habuit, ut ipsi intra se reos proderent, accusarent, caperent,

affectum officialibus Kanisam, nisi qui vocarentur, venire fuit vetitum ipsique verbis a praeside durius habiti. Tandem absoluto examine, septemdecim morti adjudicati sunt et Kanisae expediti, Liubojevich proscriptus, universis confiscatis, ac in perpetuos damnatus est carceres cum secretario suo et laitinantio Valacho Boichetta. Quibus absolutis, generalis | mareschallus a Neuperg Capronczam petiit in domo Mikassinovichii hospitatus. Ibi juramento fidelitatis obstrinxit omnes, officiales palam et publice, tanquam indiscretius agentes cum populo,

implevit. Regulas quasdam posuit circa eorum gravamina, uti quoad lignationes, pascuationes, piscationes, silvarum usum, glandinationem, knezios sustulit etc. Atque ita constitutis rebus pacatoque populo, Viennam rediit, ubi officio vicepraesidis consilii aulae bellici statim a suo reditu est insignitus. (Actum de Marchae receptione.) Quia porro spem totam suam Liubojevich in Carlovaciensi schismatico archiepiscopo ponebat, ideo, quamvis opera sua unitis Marcha restituta fuerit ad habendum pro parte sua in causa cum

schismaticorum se non unitos velle esse Kanisae dicebant et vix 15 reperti fuere, qui unionem semet sequi confessi sunt. Ergo ad impediendum, praetextuatum licet, motivum frequentium tumultuum, Marcham restituendam schismaticis judicabat commissio. Quia autem scivissent, reginam, quae Marcham suo jussu unito recenter attribuisset episcopo, eo vix flectendam, ut factam unito episcopo donationem casset et schismaticis eandem attribuat, praecipue quod ab Hungariae cancellario comite Leopoldo de Nadasd res fidei unitorum et promotae exstiterint et protegerentur, visum commissioni fuerat,

fundos spondendo, prouti et omnem interea provisionem, quod tamen non est executus, uti et notorium esset et patres Piaristae apud me sunt lamentati,- et aulae indubie ipsi, cum nulla ratione schismaticis data sit, verum fors plane cum scitu Romani pontificis patribus Piaristis, ut hac ratione suo obviaretur modo et schismaticis, qui rebelliones ob eum locum fieri dicebant, et reflexionibus Palkovichii demum et reginae fors scrupulis. (Piaristae introducti in Marcham.) Itaque Augusto mense Capronczam duo venere Piaristae. Mareschallus

Galliuff, rector collegii, sollicitus pro bonis Jesuitarum.) Quare collegii Zagrabiensis rector, pater Joannes Galliuff, cum uno patre collegii consultore ad me, qua societatis amicum, (honor iste deferri a provinciali solet, quo me etiam pater Theophilus Tonhauser sub suo provincialatu, atque anno 1752. sub rectoratu patris Stephani Pepen, Carniolo, honoratum voluit, pertinente | vi officii obligatione res societatis dirigere et consilio adesse, praecipue quae vel in foro quopiam tractari necessum est vel in damnum societatis

milia, ut ejusdem ruinam quaere, atque in eandem conspirasse quidam videantur. Haecve proficisci omnia ex paucorum praepotentia. Ut ipse mihi postea aperuerit rector, a Romana curia negotium fuisset Augustissimae commendatum, ac sub onere plane conscientiae, quod etiam in mandato regio suo modo insinuari visum. Dein primi fuere Jesuitae, qui commissionem scivere, scriptumque rectori a patre provinciali fuerat, ut commissarium Bohemum dominum Millersdorff bene informaret de omnibus, quia is fine informationis maxime mitteretur, esset autem societatis amicus, utpote a Jesuitis

destitit. | (Baronessa vidua Sermage.) Baronessa similiter vidua Sermage injurias sibi a vicebano illatas atque violentias repraesentare non cessabat, protecta ab episcopo et consiliario Adamo Patachich, amico suo et cum Sermage conjunctissimo, et utrique, uti mihi constat, multum ex certa circumstantia obligato. De Raffaji quoque injuriis lamentatum ivit, epistolam quandam sibi scriptam occasione certae petitae a se judiciariae sententiae submittendo, et medio Kleffeldii, qui, ut supra monuimus, Viennae

scire oporteret, monebatur locumtenens. Hinc contra Busanium tanquam tot funerum reum accepta indignatio et cassae comitatibus assignandae enatum projectum est. Miseriam incarceratorum horum medio Suae Majestatis confessarii pater missionarius et praefatorum miserorum spiritualis et ex officio suo ad eorum preces pater nempe Mathias Jussich aut potius hujus nomine collegii rector, pater Joannes Galliuff, exposuit, ipsisque jussu regio provideri postea debuit. Scopus examinis vicecomitibus impositi is esse videbatur, ut prodeat, tumultus causam conscriptionem

ut sub praetextu evertendi fisci regii litteralia sua monumenta vidisset examinassetque singula, haecve sub mille amicitiae juramentis et suorum antipendiorum osculis, modo vero exhausta notitia sese actorem effecisset, eique acerrimus foret inimicus. Contra Raffay item, qui scripto plane suo sibi minatus est, dum par sententiae ab eo postulasset, quod ei servire velit. Dein horum trium unionem et praepotentiam, tot aliis firmavit exemplis, dolens unice, quod ob podagram chiragramque, quibus ipsa premeretur, nec copiam habitura sit, ut cum praeside commissionis regiae

committendorum, et omni quindena relatio de singulis districtibus. et quid in iis corrigendum. Supremus comes, vicecomites duo, notarius, et assessores tres forum causarum comitatus essent, sic ut causae illae, quas ex lege judlium recognoscunt, assessores privative judicare valeant, ab his suo ordine ad tabulam banalem fieret appellatio, quae tabula una cum districtuali in suo esse remanerent. Porro annis singulis, (nisi quid extraordinarii occurreret, jussumque speciale esset principis) bis regni celebrari deberet congregatio, in qua jussa promulgarentur principis, et qualiter

iis corrigendum. Supremus comes, vicecomites duo, notarius, et assessores tres forum causarum comitatus essent, sic ut causae illae, quas ex lege judlium recognoscunt, assessores privative judicare valeant, ab his suo ordine ad tabulam banalem fieret appellatio, quae tabula una cum districtuali in suo esse remanerent. Porro annis singulis, (nisi quid extraordinarii occurreret, jussumque speciale esset principis) bis regni celebrari deberet congregatio, in qua jussa promulgarentur principis, et qualiter iisdem satisfactum, diceretur, audirenturque omnium consilia, si quid in commune bonum

petam, postulavit. Post abitum meum Jursichio opus dedit (excepto isto pro memoria), ut, si quid forte addendum systemati illi crederet, adderet. At ille summa incuria atramentario illud supposuit, et protonotarii Adami Naisich ad commissionem juratis scribis, Svagel nempe et Juraich, in cubiculo suo relictis pro describendis commissionis actis, cum ad sessionem abivisset ipse, in opus impingentibus casu et evolventibus, scripturamque meam agnoscentibus, cum opus integrum describere non possent, ex 2. illa paragrapho, quae horum suum de testamentis concernebant, describunt,

secum exeuntibus sustinere videbatur factas illatasque. At contra eum pugnabat primo, quia easdem ipsemet accepisset et divisisset, 2do quod populus adeo durus fuisse non appareat, quia in bonis illorum, ubi is noluit, factae praedae non fuissent. Si ergo cohibere imperio suo potuit, ne Lovrechinae et in Raven apud Raffay fiant, eodem suo imperio et alibi abstinuissent, 3. quod capitaneus Matlekovich, qui supremi vigiliarum prafecti munus obibat, cum eodem confrontatus vicebano sustinuit, se habitis a vicebano ordinibus in Biszag praedandi facultatem promulgasse,

eum pugnabat primo, quia easdem ipsemet accepisset et divisisset, 2do quod populus adeo durus fuisse non appareat, quia in bonis illorum, ubi is noluit, factae praedae non fuissent. Si ergo cohibere imperio suo potuit, ne Lovrechinae et in Raven apud Raffay fiant, eodem suo imperio et alibi abstinuissent, 3. quod capitaneus Matlekovich, qui supremi vigiliarum prafecti munus obibat, cum eodem confrontatus vicebano sustinuit, se habitis a vicebano ordinibus in Biszag praedandi facultatem promulgasse, idque consilio Raffaji et Georgii Jellachich factum exstitisse.

fuere, hos autem tanquam immunes et liberos vi officialatus ab omnibus praestationibus domini eorundem nec angariant nec angariare solent, immo per hos vel maxime decipiuntur, uti occasione conscriptionis in Kellek, illo 3tiae factionis capite, expertus sum, cujus in Preszeka facultates potiores suo terrestri domino, quoad bona ejus Preszeka, erant. Hinc si angariantur coloni, cum per spanos quoad robotas et alia angariari soleant, ob rationem excessuum si rusticorum fuisset tumultus, spani occidi, horum spoliari comburique domus a tumultuantibus debuissent. Et cum hoc factum non sit, immo

spe protectionis confinii tumultuarunt. Ex parte vero Rascianorum et confiniariorum, et praecipue officialium quorundam, fuisse metum illum, ne reducantur. Hinc ne nota ipsos maneat severitatis, hanc per hunc tumultum regnicolis etiam studiosius procurasse, ut rei utrique in statu suo servarentur, et impediretur regnum cum bano ad postulandam reductionem. Rasciani praeterea accusari infamarique soli non possent ut tumultuantes, sed et romano catholicos nota maneret eadem. Opinionis hujus meae sequentes sunt rationes. lma. Et quoad officiales, quia tumultus iste rusticanus

satis hoc anno sed sine effectu tentatum, ac quidem sub spe, si resignaverit, obtinendi postea baronatus. (Josephus Raffay Vienna abit confusus. Restauratio comitatus Varasdinensis.) Josephus autem Raffay cum affine suo domino Nikolao Skerlecz Viennam petiit, sed nec ad banum audientiam habuit, immo, ut Vienna semet reciperet, admonebatur, concessitque Posonium ad judicem curiae regiae, ubi indubie doctus, jubere principem, ut ex officio vicecomitis deponatur, ad evitandam confusionem quamvis, illud

Divulgato generalatus Varasdinensis tumultu, generalis Carolostadiensis Petazzius Vienna sub initium Januarii se contulit. Metuebatur enim, generalem hunc singulorum omniumque confiniorum futurum tumultum. In effectu Likani inobedientes et refragarii sic effecti sunt, ut capitaneum Talheimp, in suo vesperi cubiculo ad mensulam sedentem, per fenestram scloporum aliquot ictibus occiderent, alios item. Generalis attamen Petazzi providentia ignis hic in limine exstinctus est, et occisores officialium morti dati. Auditus dein populus, et per generalem rebus eorum accomodatis, res tota sopita

simulans spe promotionis suae ad generalis dignitatem et commandae Caproncensis obtinendae, postquam, ut Viennam peteret, facultatem obtinuisset, Viennam a generali mittitur, ipseque Petazzius Zagrabiam cum eo appellit, et in domo mea hospitatus Kleffeldium in omnibus instruit, et quasi suo quoque nomine et in causis generalatus Viennam mittit. Sed quia jam Beckius ad tumultuantes Varasdinenses et Szeverinum ordinatus submissusque fuisset, Kleffeldius tarde appulit. Mansit tamen anno integro et supra Viennae, in praedescriptis tumultibus occasionem nactus, sese de vicebano et

appareat, quod Kleffeldius ex accurata conscriptione fieri posse sustinuit, dum pro auctione salariorum militaribus officialibus Viennae egit. In causa quoque generalatus Carolostadiensis egit omnia, et ad nutum generalis, diluitque universas accusationes, a Pezzinger et Tompa tam suo quam et aliorum officialium nomine factas, adeo ut hos re infecta redire Vienna oportuerit. Sub spe autem consequendae promotionis et obtinendi generalatus Varasdinensis haec omnia fecit Kleffeldius. Postquam vero vidisset, sibi praelatum ab aula colonellum Beck et huic spes suas obtigisse,

commissarius dicitur. Posonii praefigitur partibus a Serbellonio terminus, Petazzius eo per se nec ascendit, attamen in favorem sui fertur sententia et Kleffeldius cadit. Novam iste iterum urget commissionem Viennae praetextu eo, quod denuntiationes suae de toto generalatu accipi non debeant, sed suo regimine, quia is Likam et Corbaviam non vidisset, sed litteratorie Petazzius enervavit ista, videlicet I. fateri Kleffeldium, se generalatus non habere notitiam, proinde nec denuntiare quivisse. II. In sua denuntiatione voluisse, 16 milia virorum e generalatu prodire non posse, quod nunc

in qua mutuanda cum ego meas habuissem reflexiones superius descriptas, Althamii in me odium concitarunt. Actuarius quoque Bisztriczey, cujus frater Georgius Bisztriczey canonicus Zagrabiensis, apud lectorem Putz hospitium ultra biennium habuit, tam a Paxio quam et fratre suo in episcopi opinionem et pro Putzio tractus est, ut is demum de regiminis illo systemate eisdem dixerit, et ab episcopo et Putzio ipso pecunias acceperit, quin et Altham vini Vinicensis vasis pluribus Viennam plane eidem per Putz submissis. Animati quoque spebus sunt canonici promissaeque

potiores advocatorum non neglexit, a quibus confirmatus est in episcopi desiderio. Ergo et ad Plovanich, secretarium locumtenentis, accedit, quasi, quid facere debeat, petiturus consilium. Svadet iste, petendum mandatum, spondetque illico expediendum. Benedictus Krajachich a Lukauszkio, affine suo, ad defendendam causam animatus jam fuerat, modo exstet locumtenentis mandatum. Dum praemissa agerentur, die 24. Septembris a sancto Joanne in Selina, ubi apud parochum Nicolaum Dumbovich, sub me olim Viennae alumnum, pernoctatus sum, et habito de Marcha, nescio quomodo

anno sequenti dicetur. Episcopus autem verba illa Lukauszkii cordi accipiens, actione hac beneficium mihi potius conferendum, dummodo isto priver, curam et solicitudinem adhibuit. Quare vel positiva sua malitia, vel de aliorum etiam consilio, quod judicet omnipotens, postquam a fratre suo canonico Nicolao Thauszy falso et perjure intellexisset, me res omnes meas e domo movisse et noctu eduxisse, quin ad indagandam rei veritatem in domum misisset visum aspectumque, aut saltem portarum vigiles examinasset desuper, hoc uno perjuro fratris sui habito testimonio, monialium praeterea

aut ejus secretario meae illae repraesentationes darentur. Hinc et eas apud se retinuit, agens omnia, ut praepositi fieret resolutio. Quem in finem et ad Kooh, | banum, comitem item Altham accessit. Personalem quoque regni Hungariae dominum Fekette animavit, ut in suo ad reginam accessu lectorem Putz pro praepositura commendaret sibique necti sangvine diceret, hac ut ratione vacantia illa reginae in memoriam revocaretur et obtineri posset resolutio. Ad vota cessere omnia. Itaque regina die 16. Octobris in praepositum Zagrabiensem nominat

metuebatque, si agnatum suum Mathiam Reess in locum Andreae Gradinszki denominasset canonicum, quod futurus non sit, qui Gerlechichio resistat, eapropter quia Ressio cognatum suum in praepositi locum successurum promisisset, hac circumventione erga custodem medio Paxii usus est, (qui Paxi pro more suo a custode emi canonicatum illum a se volebat, quod et obtinuit, nam defuncti Magdich in Nova villa alodium Ressius postea, tanquam Magdichianus exsecutor, cum vinea insuper una, donavit fine protegendi apud episcopum cognati sui Mathiae et callide amovendi Gerlechichii, eludendique, uti

tanquam commissarium non agnoscens, quia nec tempus foret commissarii, nec Roma scriptum ullum accepisset, ergo vixere in jurgiis, dumque generali scripsisset uterque, generalis | repraehendit Penichium, quod ingredi in provinciam sine suo scitu et ante tempus praesumpserit, et rogat provinciam, ut eundem pateretur ad tempus et pro commissario haberet, detegitque ista patris Alexii Jellachich, ab Albani commendati, relatione facta, qui sibi dixisset, ad vota provinciae unum Penich destinari posse commissarium. Ergo mense Martio

duntaxat mensium dominatum suum fore subintelligens, monachos gravius habere, et affligere coepit. Erant theologiae lectores pater Franciscus Kutnjak cum patre Ottone Peper, philosophiae autem pater Cherubinus Pehm. Isti cum discipulos suos protegerent, et philosophiae lector nec gvardianum sine suo praescitu punire posse discipulum sustineret, eidem lectori gvardianus poenam abstinentiae et publicae in refectorio disciplinae assignat. Jam vero antea consultabant monachi, quid cum indiscreto agendum foret gvardiano. Virgis Crapinae caesum commemorabant seniores, alii snstinebant vi regulae

discretorum resolutionem redire eum posse nuntiant, ut secundum leges vivat. Rediit ergo, sed leges hae eidem impositae, ut ad gvardianatus officium sese non immisceat, sed praesidi sit subjectus. 2do. Ut ad refectorium et communitatem non compareat, sed in suo cubiculo habiturus esset victum. 3tio. Ut foras non exeat. Pater provincialis venire impotens Zagrabiam, illico sui loco emeritum jam bis provincialem patrem Cherubinum Fabsich Zagrabiam submittit pro inquisitione formanda et prospiciendis rebus interea,

ad praestandas vigilias adigebantur, atque qua homines praesidii olim finitimi adeoque qua castrenses considerabantur. Circa annum 1746. Mathias Markovich, comitis Georgii Erdoedy bonorum Sclavonicorum praefectus, diruta illa veteri arce, novam quadriangularem e fundamentis erigere incepit pro suo tantum comite. Qua occasione plebs, ad comitem Georgium spectans, laboratoribus et impensis admodum gravari coepit. Ipsi enim et fundamenta fodere et implere antiquas fossas collesque planare debebant; insuper fornaces latericias facere, conducere, prouti etiam calcineas pro impensis murariorum

suam firmabant in hoc dicto proterviam subsequam, non sine crisi et attributa culpa judlium Kesser, quod talia edixisset. Hac eadem occasione dominus Josephus Raffay, Vienna redux, et indignationis regiae certior factus, de eadem obstergenda et enodanda solicitus, (cum in progressu Viennam suo Orlekio scripsisset, se per commissionem esse denigratum ideoque Viennam pergeret, ut sese purgaret, ipse testimoniales quasdam a Schytaroczio eidem obtineret, Orlek porro in originali has Raffajanas Schytaroczio submisisset et testimoniales rogasset juxta conceptum, manu Raffay scriptum, a

sibi praestari cupit, de reliquo districtim interdicimus. Gravibus item excessibus in puncto educillationis vini dominalis, ad quam subditi obligantur, perpetratis, pro his in futurum tollendis benigne resolvimus: ut in merito quidem educilli legis dispositione in suo esse permanente, de reliquo decimus grossus, quem subditus ex vino dominali, quod eidem ad educillandum datur, percipit, eidem cedat. Praeterea, dum vinum dominale in cellario subditi absque illius causa corrumpitur, vel alias etiam perit, subditus ad bonificationem damnique, quod dominus ex

terrestre habet. Ex quibus tandem, facta etiam ad commoda vel incommoda quaevis reflexione, eruatur, an colonus sit integrae, mediae, vel quartalis, aut octavalis etiam sessionis. 3. His constitutis, elaboretur, quid colonus integrae, mediae, quartalis, vel octavalis sessionis domino suo terrestri annue in robotis praestandum, quid in aliis datis pendendum habebit; ita ut et dominus terrestris suum habere et colonus subsistere possit. 4. Qua occasione adducantur etiam motiva, quod intuitu talis in specie praestationis obligatio colonis imponenda censetur. 5. Si

videlicet et qualiter ipsis admittendum sit. 11. Norma educillandi ubivis locorum inter dominum et subditum ad sensum legis exponatur, quando nempe illius exercitium colonis admittatur. 12. Cum in hoc regno praeter colonos sint etiam libertini et sic dicti decimalistae, his ergo suo modo auditis, elaboretur, qualis obligatio ipsos manere debet. 13. Quoad jus montanum constituatur norma, quid et quantum juxta Posoniensem mensuram a vinea unius fossoris pendere oporteat. 14. Si porro propter diversitatem regionis glebae aliarumque circumstantiarum uniformis

rem ad apparentiam obumbrantes, sicuti episcopum ab olim ad rempublicam spectasse, sic etiam ea, quae illius erant jurisdictionis. Et quamvis hac de re graves persaepe habuerint cum imperatoribus Austriae quaestiones, et praecipue sub Ferdinando II., uti in historia nostra ecclesiae Zagrabiensis suo loco retulimus has et alias, tamen ita fuere providi, ut, vix nominato uno Aquilejensi patriarcha, alium ei coadjutoris darent titulo, protegente | eos semper Roma, quin et in pactis cum Austria publicis favorabilis sibi eatenus quidpiam perpetuo obtinerent,

foret. Venetae etiam observantes res Caroli VII. inclinari et post secutam ejusdem mortem, datumque imperium Francisco I. Lotharingiae, marito Mariae Theresiae, oportunitatem videntes augendarum suarum rerum, re cum Romana curia praevie communicata et concertata, submissoque suo Viennam legato domino Cornero, qui, humanitate sua diversisque modis gratiam aulae Viennensis nactus, commissionem ad effectum antea sponsorum promissorumque adursit obtinuitque. (Archiepiscopus novus Goritiae.) Porro ne occulti et praevii

nostrae minus tutum videbatur, si res hae ante belli ortum nоn componerentur. Itaque, generali Woon ad faciendas delineationes per partes illas submisso, et geographis undique illuc vocatis et submissis, dum hi in mapparum delineationibus et fabricis desudarent, Venetis eisdem adstantibus et auro suo immolantibus, Harschio autem et Woonio aliter Goritiae distractis, et tum intuitu fabricarum Fluminensium, quam et Tergestini portus reparandi occupatis, a geographis illis undique adferuntur mappae, quae primo Goritiae visae, dein Viennae examinatae et approbatae sunt, atque, ut secundum illas

autem, qui ex parte fuere Austriae (excepto uno Corbiniano Saurer), prouti etiam ii, qui ad rem hanc influxerunt efficacius, promoti elevatique omnes sunt. Generalis Harsch Pragensi donatus commando. Woon elevatus altius cum pensione. Bancalitatis praeses Codeck et ipse crevit stipendio et fratri suo promotionem ministerialem obtinuit. Scherzzer regimine donatus, singulique ad ultimum. Demum pars utraque emolumenta summasque ex his tractatibus utilitates pro se depraedicabat, et praecipue assentatores ac hujus rei fabri. Aula Viennensis dicebat 1mo.

Lombardiae duci Mutinensi gubernatione. Quae res, uti futura respicit tempora, sic ut benevertat meo principi, voveo. Venetae quoque in sui favorem dicebant 1mo. Destructum illum ruinatumque patriarchatum Aquilejensem, qui imperii occidentalis jus suo modo a Carolo primo conservabat; hinc 2do. Lombardiae et Lombardici olim regni ab imperio exemptionem et ad illud jus Venetorum clarius. 3tio. Tantorum tenutorum aquisitionem atque suae potestatis extensionem. 4to. In

Carolostadium pervolarunt potius quam lustrarunt, atque ad vota ministerii et Venetorum fecerunt omnia. Fluminense illud, adeo depraedicatum commercium, a tempore commissionis hujus ecclipsis suae accepit initia. Rasciani schismatici Tergestum illasque oras introducti statim cum suo schismatico episcopo, tanquam futuri commercii promotores et ob Moscoviae respectum tanquam in imminenti bello Austriae colligatum. Licano illi et Corbaviae populo non solum data emigrandi facultas, sed promissae passuales litterae, prouti in effectu etiam extradabantur postea, plane cum

(Banderiorum dispositio.) Secunda conferentia, sub praesidio locumtenentis Adami de Batthyan, Zagrabiae celebrata die 14. Februarii. In qua factae dispositiones de servandis in ordine suo banderiis, pro casu necessitatis contra tumultuantes exmittendis, adeoque ut sint in promptu. Scriptaeque per quaevis dominia litterae. Motus medio tempore etiam in civitate Crisiensi exorti Suae Majestati significantur. N. B. Motus hi non fuere intra cives formales

(Domini Raffay operationes in Monte Claudio.) Siquidem dominus Raffay in persona cum officialium societate et judlium comitatus Crisiensis domino Kesser in Montem Claudium descendendo, juxta Busanianas illas ideas sub praetextu quidem conscriptionis, suo revindicando honori et recuperandae gratiae regiae laboris plurimum immo totum studium posuit. Descenderat ille quidem ad pagum Popovacha, ibidemque terrenum subditi cujusdam dimensurare voluit. Ne autem rem confunderet, cum quantitatem ignoraret, quod unius, quod alterius subditi terrenum est,

regiam posito gravaminum conscriptori, quod occasione adhuc illa is populum illum subinflammasset et concitasset, plurimaque accusationis puncta, quia olim fiscalis, suggessisset. Hinc postquam, semet satis rem hanc persvasisse locumtenenti, credidisset, spe protectionis quoque in avunculo suo domino Busan, protonotario Naisich, aliisque tabulae assessoribus, instantiam ad dominum comitem locumtenentem | (quam ego legissem et habuissem) exhibet. Qua 1mo conqueritur, se malevolorum opera in indignationem caesareo

ad comitem ab Altham scriptae, ac per eundem Suae Majestati sacratissimae exhibitae, magnum Viennae et in dicasteriis impresserunt de quorundam praepotentia praejudicium, ut regina, mareschallum et banum dominum comitem Carolum Batthyan repraehendisse, perhiberetur, quod ipse homines, suo regio servitio inimicantes, immo zelatorum hujus persecutores protegeret commendaretque. Ad quae cum is obstupuisset, taliaque negaret, exhibita ei fuit praemissa Lukauszkiana epistola cum aliis domini Raffay supra insinuatis documentis. (Eadem

expresso jussu et indultu regio. (Negligi a bano et locumtenente regia mandata, proditum.) Uti Lukauszkiana epistola, sic et, immo fors et magis, irritatus animo banus est, quod mandata regia a se | et fratruele suo, banali locumtenente, negligerentur. Unde cum eatenus quoque expostularent de cancellario, iste quam plurima mandata protulit, de quibus prioribus regni congregationibus nec actum fuisset, uti ex actis congregationum, Viennam submitti solitis, deducebat. Hinc audacter, edici a regina,

invenit viduam Ladislao-Patachichianam, natam baronessam Catharinam a Senweisz, quam reliquit viduam opulentiorem. Fuit aetatis circa annorum 60. Homo saeculi et in suis varius. Successorem nactus est dominum Mikassinovich, saepius a Romana fide apostatam et schismaticum, qui officium hoc astu suo meruit, occasione superioris anni tumultus. 2do. (Mors Nicolai Petrichevich.) Obiit quoque die 8. Martii reverendissimus dominus Nicolaus Petrichevich, praepositus Chasmensis, abbas infulatus sancti Nicolai

comitissae. Capitaneus Bana, vocatus ad generalem et locumtenentem, cum commissionem quandam ab eodem accepisset, occasione ea comitissae litteras tradidit. Haec Kulmerio rescribit monetque, ut cautior fieret de credendis epistolis, sibi displicere, quod per capitaneum Bana et praesente marito suo reddita fuisset epistola. Kulmer credens, epistolam a Bana fuisse surreptam, scribit ad eundem lamentatorie et cum vetitis terminis, immo ad duellum eundem provocando. Capitaneus has a Kulmer acceptas generali suo et locumtenenti tradit, rogans, cum duella forent vetita, consilium remediumque.

credendis epistolis, sibi displicere, quod per capitaneum Bana et praesente marito suo reddita fuisset epistola. Kulmer credens, epistolam a Bana fuisse surreptam, scribit ad eundem lamentatorie et cum vetitis terminis, immo ad duellum eundem provocando. Capitaneus has a Kulmer acceptas generali suo et locumtenenti tradit, rogans, cum duella forent vetita, consilium remediumque. At locumtenens, postquam bano rem significasset, jubetur, Kulmerium ad vincula et carceres ponere. Quod etiam factum est summo comitissae dolore, quae omnium admiratione saepius Petriniae Kulmerium invisit et clam,

res firmata scripturae exemplis. Ac in fine, cum ex more ad Te Deum laudamus devenissem, inspirante et movente Deo, haec exposui: an vere sequentem versum dominum confitemur dicere audeam? Subticui. Tum hoc pertinere ad singulum dixi, exposuique, aliud esse laudare Deum, et aliud Deum pro suo domino confiteri. Quare dicere nos omnes posse Te Deum laudamus , sed an omnes, nescirem, Te dominum confitemur . Quibus sequi Deum placet, dicant omnino, quibus autem mundum et mundana, ne mendaces rei coram Deo et tot mille hominibus sint, dicerent potius: Te Deum laudamus, mundum

quod quis vellet, profiteretur. Atque nec dicto: Amen, discessi. Fateor, incredibilis factus ad haec fuit fletus, plurimique tam mihi quam confessariis fassi sunt, se ad contritionem motos fuisse, nam praesente Deo et coram Venerabili puduit, mendaces apparere et mundum pro domino agnoscere suo, et quod antea agnovissent, poenituisse. Notare haec volui, nam fors prodesse poterunt alicui lectori vel concionatori.- Sub iisdem porro his devotionibus, die videlicet 17. Februarii, item 18., grandior terrae concussio et terraemotus Zagrabiae etiam auditus est, immo ter nocte 18.

Lamentabantur passim omnes: laesa nempe esse in eadem domina privilegia juraque nobilitatis, cum ipsa et uxor viri foret nobilis et nobili orta progenie, videlicet filia Georgii olim Czindery. Et esto post aliquot carcerum dies dimissa fuerit, lamentandi attamen occasio cessavit, marito praecipue suo, qui factum hoc Viennam plane repraesentavit, quin et ipse lamentatum ivit. 6to. (Parochus Cadak uxorem ducit.) Defuncti olim fiscalis Lendvay filia notitias familiariores cum quodam parocho dioecesis

receperit, ignotum est. Sermones varios casus iste causavit, qui ut notentur, nil servit. 7mo. (Plovanich Viennam missus. Locumtenens instruitur.) Secretarius locumtenentis dominus Mathias Plovanich ad finem Februarii Viennam a domino suo missus est, fine informandorum palatini ac bani, prouti etiam reponendorum in gratiam regiam domini vicebani ac Raffaji. Hic cum Viennam appulisset, (uti ipse mihi retulit), eo confusiora apud praemissos dominos repent omnia, quod Lukauszki in iis litteris, ad comitem Altham scriptis, sese ad

in passu cancellaria Hungarica, comite item Altham, quod banus dispositiones regias immutare non posset. Resque haec banum inter et cancellarium altius erupit. Re hac detinebat omnes Lukauszkius, de probis solicitus easque congerens. Mirum, quam proruptos omnes habuit. Favit episcopus ut fiscali suo, communicans, ipsam nobilitatem Raffaji in dubium vocari posse. Favit omnium vel maxime Thomas Schytaroczi, qui epistolas, subscriptiones aliaque quamplurima Lukauszkio communicavit, aut edixit probarum modos, inquisitiones quoque colligendas | adjuvit. Homines

caesareo-regiae everti procurari subinferebat, addendo puncta illa per dominum Busan concepta et regnotenus distributa, in quibus continebatur: an lamentatum euntes ad commissionem rustici scitu totius communitatis profecti sint, et an ea, quae in actis commissionis continerentur, suo motu detexerint, vel fors aliorum subinstructione, ex quibus, prouti etiam neglectu effectus actorum commissionis, inferebat Lukauszkius, haec ad eandem regiam commissionem evertendam tendere, felicitate ea, qua et conscriptio regni eversa est et commercii promotio plurimaque alia.

Suae decisioni me subjicio. Scripto equidem negabat Raffay, se accepisse quidpiam, et in effectu coram deputatione Draskovichiana restituebat accepta. Ea quoque, quae per commissionem regiam jam erant eidem attributa, uti cujusdam alodiatricis detentio, malefactoris alicujus pro venatore suo applicatio, ut falsa sustinere non debebat, quia hoc ipsum pro evertenda commissione regia subsumebatur, at dicere potuisset, se decisioni jam commissionis parere. Minus autem sustinendum fuisse censeo, quod Lukauszki plebem Montis Claudii concitasset, verum opinione mea dicere suffecisset:

cum Turca, diversae sortis et conditionis subditos, quorum conditio ipsis plane regiis diplomatibus, decisionibus, quin regni plane articulis et confirmata et usu immemmorabili constabilita. Horum res sic simpliciter aut seponere aut eas violare nec tutum est nec legale, quia antea in foro suo octavali de iis agendum foret. Proinde ex praemissis motivis universale urbarium nec patriae nec principi expediens esse censeri. (Observationes circa puncta idealia.) Quantum porro ad puncta illa idealia, pag. 323. descripta,

superiori ad abdicandum semet officiis suis disponebatur, nec tamen persvaderi poterat, nescio qua ratione quibusve permotus motivis aut fors depositionis metu, sub initium mensis Maji anni hujus 1756. vicebanatum et supremi comitis comitatuum Zagrabiensis et Crisiensis resignat officium scripto suo, quod a locumtenente per secretarium Plovanich illico Viennam submissum est et magno applausu acceptatum. Et quia occasione diei nativitatis reginae, quae 13. dies Maji est, plurimi Hungarorum Viennam convolassent, offerebatur vicebanatus cum supremi comitis officio |

usuum ignotum esse, quae uno usu condiscerentur. Igitur et domino Jursich et regno factam esse injuriam dicebant. Has murmurationes suas dicebant palam comesque Draskovich locumtenenti aperuit. Iste novitates metuens et affectum in dominum Jursich tantorum considerans, non tantum bano, patruo suo, haec detegit, sed ipse Jursichium summa omnium admiratione adit, colit, ne indignetur rogat et eo a consiliis utitur. (Variae hominum opiniones.) Protonotarius novus post dierum aliquot moram Viennam repetit. Sermocinationes, ut fieri

desiisse potestatem creandorum supremorum a bano comitum, in filio ejus Joanne Rauch perditos esse comitatus; banalem autoritatem sepultam; milleque alia pro genio cujusque. (Joannes Rauch criminaliter attrahendus praecipitur.) Vix autem loco suo decesserat emeritus vicebanus Joannes Rauch alterque ei suffectus est, cum baronatus loco, quem eidem conferendum rumor ferebat et suspicabantur etiam prudentiores, ecce in talis tantique viri opprobrium in causa et merito subditorum Draskovichianorum Sztenichniakiensium fulminatorium contra

rumor ferebat et suspicabantur etiam prudentiores, ecce in talis tantique viri opprobrium in causa et merito subditorum Draskovichianorum Sztenichniakiensium fulminatorium contra illum legitur mandatum, immo defectus illius in officio supremi comitis commissi, uti cujusdam homicidae in servitio suo | detentio, foeminarum quarundam Turcis venditio etc., ob quos defectus praecipitur, ut non solum a locumtenente in publico et regio quidem nomine repraehendatur, sed per comitatum criminalis plane eidem processus erigatur. Haec tanquam

qui protonotariatum sperabat, priora tulit molestius, toleranda tamen fuere. (Banus jubet moneri quosdam, ut petant officium supremi comitis. Supremi comites comitatuum Zagrabiensis et Crisiensis.) Banus porro Viennae postquam ex locumtenente suo informatus fuisset de omnibus et nominetenus de magnatum et plurimorum nobilium murmure, quod Jursich neglectus sit, litteris suis locumtenentem admonet, ut pro supremi comitis officiis libertatem recurrendi esse insinuet moneatque Gabrielem Skerlecz, colonellum equestris ordinis, Balthasarem

monitum, hinc suam iterum repraehensionem, quod hactenus ei nil dixisset, subjungit illico, gratissimum sibi fore, si ascenderit, et cum eodem illico a Draskovichio in superiorem civitatem suumque hospitium petit. Litteras sui ad banum commendatorias offert, lege nihilominus ea, ne suo quidpiam constet secretario, utve illa adhuc nocte abeat et festinet, rogat. Jursich servum se suum praestolari debere ait, at locumtenens fratrem illius laitinantium, qui suae vigiliae praeerat, ut accipiat, offert. Tum ut quandam ad banum deferat in 7 milibus pecuniam, rogat, et epistolam

orat, quos etiam ad horam noctis decimam habuit, interea sese Viennam disponens. Locumtenens facto crepusculo ipse ad eum defert litteras ad banum gallice scriptas, submittit portandam per camerarium pecuniam, et una ferme hora semet detinet bonas dans instructiones. Jursich ergo cum fratre suo nocte eadem Viennam abiit. Quo cum appulisset, benigne tam a comite cancellario quam et bano acceptus est, tertioque die in supremum comitem comitatus Zagrabiensis ipse resolvitur. Comes autem Draskovich in supremum comitem comitatus Crisiensis. Expeditionem illico accipit.

resignat banatum.) Sub finem mensis Junii et initia Julii tabulae judiciariae notarium et conferentiarum secretarium dominum Nicolaum Skerlecz ad se Ludbreginum, quo parentem suum comitem palatinum rumor venturum sparserat, ipseque ad eum praeiverat, accersit locumtenens, ac praetermisso suo secretario Mathia Plovanich, erga quem confidentiam amiserat, tum ob litteras illas Lukauszkii ad Altham scriptas, cum et Draskovichium, suprafatum dominum Skerlecz, sive in propriis negotiis sive regni, ad palatinum atque ab eodem ad banum relegat. Iste Koermendini a se repertum palatinum dum

siquidem comes Carolus Batthyanius, tanquam status et ministerii minister actualis, scivisset, bellum Borussicum prae foribus esse, jamque mense Junio reginam ministro Borussiae respondisse, quod rationem illi reddere non obligaretur pro collocato ad Moraviam uno, altero autem ad Bohemiam exercitu suo, subintelligeretque, ea ministrorum esse vota, ut cum archiduce Josepho in exercitum concedat, aut fors bellidux plane constituatur; hujusque belli fine properare festinareque aulam, status suos haereditarios componere, ne quidpiam belli eveniat tempore, atque hinc tam diuturnam Zagrabiae esse

famulandi studio evenit. Opinionem hanc meam fundare videntur: 1mo. Unius Francisci generalis Nadasd per Batthyan facta pro banatu commendatio. Profecto nec aulae Hungaricae cancellarius nec familia Nadasdiana promeruere tantum apud mareschallum, ut neglecto fratruele suo, neglectis Palffiiis, Eszterhaziis, generalis Nadasd banatum habeat, et quidem is, quem 1748. nec locumtenentem suum habere voluit, at ei Ludovicum Erdoedium anteposuit. 2do. Subita ejusdem declaratio. 3tio. Responsum Batthyanii protonotario

respiciunt. Primum est: illa nominis Croatarum per Europam divulgatio, quam priori bello, bano hoc duce, non solum apud proprium principem sed alios etiam reges a fidelitate, fortitudine, constantia Croatae obtinuerunt, sic provide dirigente hoc bano, ut populum conservârit, ditiorem fecerit et suo principi carum effecerit. 2do. In illis tot tantisque necessitatibus regnum hoc nec pecuniariis subsidiis nec aliis extradandis militibus onerari passus est, quam quos ipsi status submiserunt, vix ad 3000 hominum ascendentes una cum confiniariis.

vel haec non intellexerunt, vel privati potius quam publici rationem habuerunt. Praeterea quis ignorat, quam permolestum sit, praejudicia tollere hominum, in uno usu sese firmantium? Neque rem optimam illico, sed tempore poni, cognosci. Nec illico nascimur viri nec docti. Quin ipsa Christi fides suo tempore firmata est. Primi ejus institutores martyrio omnes affecti sunt. (Joannis Rauch laudes.) Erat una solaque bani hujus infelicitas, quod plures Rauch non habuerit. Si enim vel 20 habuisset, res Croatiae non solum elevasset, sed plane

Nadasdio equitatus generali, ob cancellarium praecipue Hungariae, aut plane hos negligere, idem videbatur labyrinthus. Quare ad postremum sequenda videbatur episcopi opinio, ut, ad testandum erga emeritum banum affectum, in eum statuum derivetur voluntas, isque proponat, quos judicaverit, pro suo successore, ejusque propositionem pro regni candidatione considerandam fore. His sic stabilitis proponit episcopus iterum, pro legato hoc optimum fore dominum baronem Stephanum Patachich. Ac nemine quidpiam opponente, cum eodem sic transactum est, quod 300 recepturus foret florenos pro sui hoc

gubernandum more ac facile directorio Viennensi subdendum cum praejudicio sacrae coronae. Hinc recordor, me etiam domino Nicolao Skerlecz haec dixisse, quae a Krajachich scribebantur, fine eo, ut videat, si quo modo periculo mederi possit. At sequenti statim tabellario idem Krajachich affini suo assessori Lukauszkio tertiam pro describendo submittit contra Raffay replicam rogatque, ulteriores sumptus submitti, significans, Althamium banatum ob certas circumstantias nec velle nec assumpturum, sed Karolyum brevi denominandum. De Francisco autem Nadasd assecuratum esse,

at sibi videri, sic dixisse episcopum: neminem in honestate sua dicturum, quod comes locumtenens ad banatum promoveri non possit, et fors multis praeferri. Adjutus a Spissichio episcopus: sic, sic, domine, inclamat petitque a statu publico, sibi desuper dari testimoniales litteras. At silentio suo damnantibus tam relationem quam et testimonialium postulationem cunctis, locumtenens tandem ipse, testimonialibus nullis opus esse, respondit. Sane hac re Petrus Spissich in gratiam venit episcopi, ut, quantumvis ad commendationem comitis locumtenentis Christophorum Sztolnekovichi,

locumtenens tandem ipse, testimonialibus nullis opus esse, respondit. Sane hac re Petrus Spissich in gratiam venit episcopi, ut, quantumvis ad commendationem comitis locumtenentis Christophorum Sztolnekovichi, antea locumtenentis cancelistam, promoto Lukauszkio pro fiscali suo edixisset, hunc tamen sequenti statim anno, post abitum nempe locumtenentis e regno, sic aspexerit, donec resignare cogeretur, Petrum Spissich eidem substituendo. Aequalis relationi Patachichianae fuit expensarum ejus deductio, nempe regalia minima, quae dedisset, ut hortulanorum plane

Compagniam unam familiae banderialis equestrem, pedestrem alteram ex Savanis subditis ibi locari jussit. Mortaria majora, pulveres pyrios, tympana, vexilla adesse. Ad arcem Montis Claudii perveniens, (Joanne Paulo Plepelich, capituli cancelista, pro actuario eidem assignato) adducto secum filio suo, officialibus Erdoedianis tales dedit posuitque leges, quae in praesidio obsidione inimici cincto dari obsessis solent. Transire nullus vel ad inferiorem arcis ambitum sine insinuatione et Patachichii venia poterat, nullas vel dare vel recipere litteras, nisi eas prius commendanti huic

non cesset, neque enim hostes sive principis sive regni sive denique familiae Erdoedy essent sed subditi. Haec decorem commissarii commissionisque exigere et necessariam esse caeremomam ac erga commissarium regium respectum, ipsis gratis praedicabatur, equidem Patachichius in adventu corsum suo tres quatvorve subintrantes arcem compraehendi fecerat, quin vel eos in sui conspectum admisisset, audivisset, et post dies primum aliquot examinari permisit per actuarium et officiales Erdoedianos. Cum etiam recreationis causa a prandiis quandoque exire eum accidisset ac penes haec rusticorum

vicebanum Joannem Rauch post factum illius anni 1748., quando filium suum praeferri Jursichio in assessoratu tabulae jndiciariae obtinendo voluit, non pateretur, oppidani porro ab illius tanquam supremi etiam eotum comitis comitatuum Zagrabiensis et Crisiensis, et consequenter totius comitates, suo modo jurisdictione starent, adeoque nil favorabilis pro comite Auersperg, sive juris coram comitatu via sive summariae in regno revisionis, speraret, per instantias coram principe praetensionem comitis ab Auersperg felicius terminandam ob familiae etiam Auersperghianae in aula claritatem

summariae in regno revisionis, speraret, per instantias coram principe praetensionem comitis ab Auersperg felicius terminandam ob familiae etiam Auersperghianae in aula claritatem existimavit. Itaque post plures iteratasque instantias, ascensu non solum plenipotentiarii Viennam sed et ipsius cum suo fiscali Blasekovich comitis roboratas, exhibitione quoque, uti dicebant, doeumentorum, praetensiones comitis ab Auersperg probantium, signanter cujusdam sententiae excelsae curiae regiae, cancellaria Viennensis Hungarica, ne judicium inauditis oppidanis fieret, regno imposuit, ut auditis

opinionem daret, quid in pervetusto hoc merito eruatur, quidve opinaretur. Regnum, habitis eatenus mandatis, sub praesidio supradicti baronis Stephani Patachich deputationem ordinavit. Sed ad hanc comparuere quidem oppidani suaque produxere fundamenta, comes autem neutiquam comparuit, fiscali suo asserente, universa documenta, quibus indigeret, Viennae haberi. Hinc tametsi facto comitis evenisset prorogatio, fiscalis suus Viennam petens lamentari non destitit urgereque, ut submissis oppidanorum responsis Viennae fieret decisio, quia comes sperandum in regno nil haberet ob praepotentias

parentis sui, qui copiosas ideo funderet lacrimas, ne quae nobilibus Lukinich nota hinc eveniat. Postquam diutius his in rebus collocuti fuissemus, mea haec erat opinio: daret minarum plenas advocatus ad Busanium litteras, quodve cognatum Ladislaum Viennam ducturus sit, ut, quam turpi facto suo demeruit principis gratiam, eam sincera confessione remereretur; Busanium aliunde episcopi curialem comitem sic procuraturum, ut Ladislaus suus integer redeat, et praedio, quod remotius est, sine amissionis metu potiatur. An scripserit Busanio advocatus, me latet. Innegabile autem est,

(Deputatio de regulandis neoerectis comitatibus. Eatenus projecta.) Quia autem 5to Sua Majestas regia non solum promotione duorum supra nominatorum supremorum comitum regendam Sclavoniam Hungariae instar insinuasset, sed mandato suo regio imposuisset, quae et qualis reponendis in integrum comitatibus danda censeretur regulatio, ut status opinarentur, ideo eatenus quoque sub praesidio Zagrabiensis episcopi ordinata habebatur deputatio. Ad hanc Jursichio ut supremo comiti patuit accessus, qui eandem, uti in

quantum vis se eatenus et 1695. et 1720. coram regibus obligasset, immo annis prioribus elusorias conscriptiones fecisset, illam videlicet stratagemate Busanio per dominales officiales factam, in partibus autem maritimis per Georgium Jellachich, ab ipsa aula sepositam, anni autem 1754., quamvis suo modo regiam, evertisset, quid sperandum in regno sit, luculenter apparere. Consequenter jure videre debere principem, ut istud per comitatus sicuti in Hungaria absolvatur. Eo quidem legalius, quod dicae sive proportionis ratio intra subditos per tot jam leges comitatibus competat, Sclavoniam

Et quod mirum, per regia plane mandata, per vias varias, in periculoso illo officio sese conservarunt, neque ullus perceptorum adhuc haeredibus suis aliud quam divitias, Dei benedictione carentes, reliquit. Haec fuit in substantia celebris illa Krajachichii ad Codeck repraesentatio, stilo quidem suo allegorico concinata et particularitatibus multis referta. Ad hanc inimici mei, praecipue episcopus, me influxisse, mentiti sunt, procuraruntque falsos testes coram bano. At tantum influxi, quantum ad Mahometis imperram. Tulerat quidem illam ad me Krajachich, si forte relegere possem, sed ob

pluresque alii, praecipue laici. Quorum Ritter confessarius serenissimae reginae Portugalliae fuerat, Deluca gynaecei ejusdem, Focky principis alicujus. Hoc attamen anno Viennam remissi sunt. 2dus. Galliam inter et Austriam (de quo infra) foedus. 3tius. Contra Josephum regem actualem Lusitaniae (suo loco uberius) per Jesuitas suscitata et promota concitatio ad interitum ejusdem. 4tus. Etiam contra | regem Galliae, de quo anno dicemus sequenti. 5tus. Cardinalis Cavalchini tanquam Jesuitis affecti, mortuo Benedicto XIV., a papatu facta per Galliam exclusio.

esse censuerunt, hoc praecipue saeculo, quo Siciliae et Neapoli Hispanus imperaret, ducatum quoque Parmae et Placentiae Hispanus obtineret, Lusitaniae autem rex in defectu esset. Ut et hoc regnum Hispaniae conjungi valeat, adlaborarunt. Hinc quamvis Maria Theresia Hungariae regina pro filio suo Josepho sponsam ex Portugallia habere cupivisset, Jesuitarum opera intento privata est. At illi pro Hispaniae regis fratre, cardinalatui valedicente, laborarunt. Ad quem quia Josephus rex Portugalliae propensus non fuisset, sed erederetur Angliae regis filium praeoptare, tam cambio illo

Angli lamentari et satisfactionem petere non cessabant, at fuere incassum omnia, Gallia surda aure lamenta Angliae praetereunte. Hinc secutae sunt mutuae navium occupationes depraedationesque, anno autem currente 1756. ab Anglis indictum est Galliae bellum et a Gallia Anglis. Lamentabantur in suo edicto Angli ob occupatum Dunkerkam, depraedatas naves. Gallia navium suarum jacturam extollebat. Pugnatum hoc anno inter haec regna est, et a Gallis subditi Angliae, quos in America Indiisque habet, mira arte ad defectionem ab Anglis corripiendaque contra eos arma fuere concitati, ut continuo

tandem mense Julio comes mareschalius Braun illi exercitui, qui in Bohemia erat, praeficitur, princeps autem Piccolomini exercitui Moravico. (Quid fecit rex Borussiae?) Subintelligens ista Fridericus rex Borussiae ad aulam Viennensem ministro suo, comiti a Klingraaff, in mandatis dat, ut ex responso ipsius reginae informaretur, quid sibi velint illae exercitus ad Bohemiam Moraviamque collocationes, quid apparatus tot tantique bellici? Voluit enim sic arcanum habere Austria bellum, ut nec subditis constaret ipsis, sed legiones illae

ac Rosichka munus officii hujus obibant. Ex capitaneis ivere Nicolaus Matlekovich, Raizner, Tolnai etc. Cum per Zagrabiam fuissent profecti, ad omnium admirationem ivere tristissimi, et gregarii nescio quae mala praesagiebant. Hos Augusto mense secuti sunt equestres numero 500 cum suo colonello domino Gabriele Skerlecz. Item aggregatus vicecolonellus comes Sermage. (Item [ex] generalatibus.) Ex generalatu Carlostadiensi eodem hoc tempore ivere colonellus Likanus Vehla et cum eo ut aggregatus vicecolonellus dominus Laudon

et urbibus, ut sexta Septembris die Saxonicus miles ad castra inter Koenigsteiniam et Sonnensteiniam prope Pirnam sese poneret; Pirnae ipse rex cum duobus filiis subsisteret, regina Dresdae relicta. Rex autem Borussiae die prima Septembris Berolino abiens fulminis hujus spectator adfuit, divisoque suo exercitu, ducem Brunsvicensem ad Freibergam consistere jussit, Beveranum ad Fischbacum ultra Albim, Swerrinium vero mareschallum suum ad fines Silesiae Austriacorum signa observaturum | constituit, Willig vero generalem suum ad accipiendam Dresdam exmisit, ipse

proelio vires militum octiduo reficiens, die enim prima Octobris pugnatum est, et continuo cogitans de succurrendo Pirnensibus. Pirnae succurrit Braunius. Et cum ductorem quendam insolitarum viarum per montium devia obtinuisset, praenunciato suo Saxonibus stratagemate, die 8va Octobris Braunius mareschallus in persona ipse cum decem milium exercitu Budyno per | ignotas montium vias ad succurrendum Saxonibus iter ingreditur, vicecolonello Laudon (quod suae fortunae occasio) cum Carolostadiensibus

neque enim, nisi in reditu a Borussis insecutus, compagniam granateriorum Carolostadiensium unam perdidit, quae a tergo abeuntis Brauniani erat militis. Puncta conventionis. Abeunte Braunio cum Saxonici exercitus mareschallus Rudovszki a rege suo Poloniae, quid facere debeat, postulasset, ob extremam potissimum, qua premebantur, famem, eas accepit a rege suo litteras, ut in talibus constituti una cum suo rege durissimis circumstantiis quidquid fecerint ratum gratumque regi futurum est, excepto solummodo eo, ne contra

Brauniani erat militis. Puncta conventionis. Abeunte Braunio cum Saxonici exercitus mareschallus Rudovszki a rege suo Poloniae, quid facere debeat, postulasset, ob extremam potissimum, qua premebantur, famem, eas accepit a rege suo litteras, ut in talibus constituti una cum suo rege durissimis circumstantiis quidquid fecerint ratum gratumque regi futurum est, excepto solummodo eo, ne contra personam sui regis et electoris Saxoniae arma corripiant et contra eundem insurgant; caetera probaturum omnia. Itaque mareschallus

conventionis. Abeunte Braunio cum Saxonici exercitus mareschallus Rudovszki a rege suo Poloniae, quid facere debeat, postulasset, ob extremam potissimum, qua premebantur, famem, eas accepit a rege suo litteras, ut in talibus constituti una cum suo rege durissimis circumstantiis quidquid fecerint ratum gratumque regi futurum est, excepto solummodo eo, ne contra personam sui regis et electoris Saxoniae arma corripiant et contra eundem insurgant; caetera probaturum omnia. Itaque mareschallus Rudovszki cum Borussis transigit lege ea: quod

Borussus Saxonibus leges dat. Quibus ita factis, rex Borussiae legem regulasque Saxonibus tanquam propriis subditis posuit. Aerarii omnem accepit rationem ut proprii redditus. Milites petiit. Sed ne Saxoniae status exosi reddantur subditis, proprio item suo domino et electori, ad preces eorum, imposuit. Reginae ipsi pensionem et aulam praescripsit, cum fodinis aliisque omnibus providit et disposuit, suique exercitus sedem Saxoniam fecit, revocato etiam e Bohemia universo suo milite et per Saxoniam collocato. Braunius die 12. Novembris dimisso ad

petiit. Sed ne Saxoniae status exosi reddantur subditis, proprio item suo domino et electori, ad preces eorum, imposuit. Reginae ipsi pensionem et aulam praescripsit, cum fodinis aliisque omnibus providit et disposuit, suique exercitus sedem Saxoniam fecit, revocato etiam e Bohemia universo suo milite et per Saxoniam collocato. Braunius die 12. Novembris dimisso ad hiberna milite Pragae fixit praetorium, | et consentiente Keith mareschallo Borussico ad thermas Carolinas locus permutandi captivi militis fuit constitutus. Neque anno hoc praeter consvetas

capitula privasset, taliaque meri facti, ex quibus priorum nil elicebatur. Hinc concludebatur, Borussum agressorem esse, Austriam semet defendere; inique item per Borussum praetendi, bellum hoc bellum religionis esse. At ab anno jam 1748. sollicita fuit pro augendo perficiendoque milite suo Austria, neque unquam tantum habuit, ut his annis, exercitum. Utve res tegeretur, regimen singulum 2200 continebat milites. Accommodandis rebus suis omne adhibuit studium, uti et cum vicinis Venetis aliisque. Immo foedus praecessit Gallicum, Moscoviae item ad tale accessio, biniqui exercitus,

Saxoniae, quod ab homine nullius studii sed vafferrimo (heu quibus exprimitur et gravatur in manifesto terminis) se induci passi sint. Unamque horum esse culpam, tali, ut Brühlius esset, homini aures praebuisse. Narrat dein, praedictum Brühl post conclusam anno 1748. Aquisgranensem pacem suo primum regi proposuisse, sibi domuique suae imminere periculum. Nam, relicta Borusso Silesia, cum vires ejus non solum auctae sint, sed mediam illi Saxoniam fecerint, rex non solum periclitatur de Saxonia, sed de Poloniae regno penes suos conservando nec sperare potest, at gratia Borussi futura

ad foedus istud Moscoviam disponere non cessabat, per media etiam minus digna. Quia regina Moscoviae, e moniali, factione magna, facta imperatrix, insatiabilis perhiberetur esse concubitus, ut omnino legationes et ministeria Europae aularum quam formosissimis deferantur, produxeritque in manifesto suo rex Borussiae unius epistolam, qua instruebatur legatus, videret, ut in lecto noctanti reginae Moscoviae foedus hoc contra Borussum persvaderet, cum Moscoviae ministerium apparent durius. Postquam observasset Brühl, projecta sua secundis vehi ventis, ut Romana curia moveret

Quod placet, judica. Principum gabinetta arcana sunt, neque ea tam facile penetrari possunt. Mihi sane nec priora satisfaciunt. Quod Brühl metuere potuerit, Poloniae regno Saxoniam privandam et Borusso parari coronam eam, ad credendum facile adducor. Quod prospicere studuerit suo principi, ejus exigebat fldelitas. Quod Austriam et Moscoviam his de Polonia metibus movere potuerit, nulla mihi est admiratio, sed inexspectati hujus belli hanc genuinam et veram esse causam, omnino dubito. Atque hoc ob Galliae cum Austria conjunctionem, et non acceptatam ab Anglia (quae

ipsis,- immo mirere, lector, Moscoviam, quae post Petrum Alexievich aetatis hujus principem, quo gloriae potentiaeque evecta est ilia, quam Petrus docuit, navigatione, et, antea obscura et incognita, nunc clarissima et metuenda effecta est,- haec inquam animadvertens Gallia, a Ludovico XIII. suo rege summum in re navali posuit studium, illum ad eum, in quo nunc flore est, auxit, ut parem se jam Angliae intueretur. Considerans quoque, Siciliae, Neapoli, Hispaniis, Parmae Piacentiaeque Borbonicum imperare sangvinem, Habsburghicam

deseruisse, et electo Francisco I., Lotharingiae olim duce, in una uxoris suae Mariae Theresiae, Hungariae Bohemiaeque reginae, potentia fixum, non solum ad speciem rem totam gessisse, at eundem pro imperatore illico agnovisse. At tum statim perspicacioribus apparuit, observavisse Galliam, rivali suo Habsburghico exstincto sangvine Gallicum successisse, et in instanti fere regiminum anteriorum systemata immutari observata. Sane sub ipso Aquisgranensi anno 1748. tractatu plenipotentiario ministro Austriae comiti a Kaunitcz uti vehementer displicuit, totum pacis

profectus fuit, ubi modos Angliae didicit, quibus illa in sui favorem et emolumentum rebus Austriae usa est. Idemque tempore legationis suae incognite bis Viennam venerat, a reditu autem legationis suae, omnibus admirantibus, minister status et gubernii factus est, comite ab Ulfeltd, antecessore suo, ad aulae praefecturam translate, aliis quoque, antea res gubernii tractantibus Germanis, non solum immutatis omnibus, at ipsis plane prioribus Viennensibus dicasteriis et gubernandi ratione mutata et ad Galliae formam reducta. Sane consilium interioris Austriae mutatum, provinciarum item

bene perpenderit, hanc nostram conjecturam damnare non poterit. Borusso nempe unicum scopum esse divexare Austriam, ne crescat aerario, impedire, ac tandem per futurum tractatum aequilibrare aulae Viennensis intentiones. Quis, obsecro, aliud cogitet, dum videmus Borussum occupata Saxonia (excepto suo capite et aula) Protestante, adeoque pro virium conservatione Protestantium | amoto catholico electore, ne faveat Austriacis, ipsis religione et sangvine conjunctus, nil ultro facere, quam evertere magazzina Austriae, per Bohemiam excurrere, hanc Moraviamque

aut rebus aliis. Profecto uti sub Carolo VI., qui orientalem compagniam erexerat, vi tota Protestantes in ejus iverunt exterminium, sic nunc allaboraturi sunt magis, dum conjunctam vident Austriae Galliam. Metuoque, ne Turcam, attenuata per se Austria, demum excitent, quod eis facile, partim auro suo, partim persvasione periculi, quod eorundem accederet imperio, si constans futura est catholicorum conjunctio, accidere poterit. Quod si eveniret, Austriae maximum foret periculum et damnum. Quare videndum 1mo, crederem, ne ambitio principum aut confoederati

esset, ideas longe alias Borussus haberet, et quae occupaverat in Bohemia et Moravia Austriae loca, servare et defendere studuisset, neque totum suum in eo versaretur studium, ut Protestantes conservet, aerarii Austriaci vires enervet, Austriam cogat ad habendum ultro Protestantes pro aerario suo. Hinc dixisse fertur: a fame rerumque penuria belli hujus finem praestolandum esse. Videbisque, lector, ex tractatus pacis articulis secuturis, suprascriptam conjecturam nostram de belli hujus causa confirmandam iri. Dices praeterea: si ea belli hujus causa esset, invadenda erat Borusso

patriae magnatibus, Patachichiis exceptis, alter non fuerat. Banderia erant episcopi pedestre et equestre, capituli, praepositi Zagrabiensis, comitum Erdoedy, comitis Draskovich, Keglevich, marchionis Perlasz, Patachichianum, Batthyanianum ex Ludbreg, privatorum item, nec non Turopolienses cum suo capitaneo, et regni sub ductu vicebani, sub quo erant nobiles unius sessionis, regni item praediales et possessionati ac armalistae nobiles, officiis publicis non gaudentes. Hi enim banum comitati sunt sine vexillo quopiam. Congregatio sub bani

collegii anni hujus die 6. Decembris finivit, eique successit pater Joannes Baptista Salecz, origine civis Zagrabiensis, homo alias valde pius ac religiosus, ex theologiae Zagrabiensi secundario professore. Pater autem Joannes Galliuff, non obstante eo, quod Jesuitas severius habuerit, cum patre suo provinciali Paulo Zetlacher rixas et coram generali processum, ab eodem patre Jesuitarum generali pro collegii Posegani rectore nominatus ad regendum collegium illud die 7. Decembris abiit profectusque est. Processus canonici Kercselich et

in Szeszvete penoctasset et parochus praemissa ei narravisset, ac quomodo is sub spe obtinendae a Deo veniae et favorum episcopi ad falsum testimonium praestandum cogatur disponaturque, neque tutus in conscientia esset, sciretque falsum esse, quod testari ab eo vellent, haec non solum mihi in suo Zagrabiam adventu enarravit, sed et super his recognovit, una etiam de Delinichii factis. Cujus miseri capellani recognitio cum prodivisset et cum parocho confrontatus fuisset, episcopus eum per satellites in domo vicarii intercepit, scandalose deduxit, in atrosque conjecit carceres, duplicem

ad vacantem Zagrabiensem episcopatum transtulit. Hoc Zagrabiae mihi attribuerunt et, me magis optavisse exterum quam domesticum, sunt mentiti, vel maxime autem illi, qui factionis fuere Adami Chegetek. Hinc quia jam Klobusiczky nominatus fuisset, ut ejus aucupentur gratias atque in poenam suo modo suae nominationis, me revocare volebant ex rectoratu illo. Quia vero rationem nullam habuissent, Georgius Delinich, qui ex parocho Kassinensi in sublectoratu mihi successerat, praetermissi canonici Adami Chegetek sororius, atque a pueris factiosus, pueros seminarii illius persequi incepit

ipsam sic esse persvasam, quod damnabor, quae in antecessum transmissionali providit mandato. Ressius in capite, tum et caeteri a prima recêssere illico opinione. Ergo cogitarent, jussi sunt, ad quid et qualiter condemnarer. Hoc audito,- quo ex motivo, ignorarem,- Jesuita Werntle a rectore suo inhibitus est, ne ultro judicaret, hinc et iste semet dehinc absentavit neque comparuit. Post dies aliquot ea videbatur esse opinio, ut ab exemplo causae Spoliarichianae, per archiepiscopum Patachich olim judicatae in anno 1738., me purgarem canonice. Sed neque haec placuit Malenichio,

postulasset banus, eadem illi respondisse perhibebatur, necessarium sibi in Sclavonia esse, et habere se generales multos, sed pro rebus Sclavoniae unum illum, qui eas Sclavoniae confusiones accomodare valeat. Plusque illi futurum, si hae bene accomodentur, | quam suo ad castra exitu facere posset. Ergo toto conatu festinationeque in accomodandas eas Sclavoniae confusiones properatum est, ut tanto servitio obligata aula deferre cogeretur Nadasdianis precibus, qui ad suae familiae incrementum, sive consideretur augendarum facultatum occasio, (exigua enim

comitatus Zagrabiensis, et paulo post, atque eodem mense, per eundem comitem Adamum Batthyan in Crisiensis comitatus supremum comitem Crisii installatur comes Josephus Casimirus Draskovich de Trakostayn, generalis vigiliarum praefectus. Qui quia in exercitu regio in Bohemia fuisset, ideo in suo procuratore, comite videlicet Joanne Patachich tabulae banalis assessore, per banum comitatus illius declarato factoque in vicem Draskovichii administratore, est installatus introductusque. Porro Jursich, ob defectum tam amplae domus, in palatio episcopali accurrentibus opiparum dedit prandium,

candidatione et propositione neglectu, quo facto satisfacere videbatur Rauchyanis et opinioni illi status publici anni superioris, Szaichio nihilominus fundatam lamentandi occasionem praescidit, quia pro substituto vicecomite nec illum proposuit, nec elegit aliquem, consequenter Szaich relictus in suo videbatur munere. At dumtaxat pro ordinario actum est vicecomite, quod officium a morte Joannis Simunchich vacabat. Pro hoc ergo Antonium Jankovich et Antonium Bedekovich, Balthasaris filium, proposuit banus, et Antonius Jankovich electus fuit, ac qua talis instalationi Crisiensi

Sztruchich, causarum advocatus, et Franciscus Grossich capitaneus, quo constanter deprecante ex sui inhabilitate etiam post minatum sibi processum, eidem suffectus fuit Joannes Gerlechich Caproncensis. Hanc judlium motu proprio creandi rationem comes Joannes Patachich, uti suo dicetur loco, in legali restauratione est imitatus. Hac ratione facta restauratione accoramodatisque suo modo rebus, magna hominum suspensione et admiratione. Lamentans Viennae Szaich non auditur. Delegatorium regium revidendi judicii deputatorum per

etiam post minatum sibi processum, eidem suffectus fuit Joannes Gerlechich Caproncensis. Hanc judlium motu proprio creandi rationem comes Joannes Patachich, uti suo dicetur loco, in legali restauratione est imitatus. Hac ratione facta restauratione accoramodatisque suo modo rebus, magna hominum suspensione et admiratione. Lamentans Viennae Szaich non auditur. Delegatorium regium revidendi judicii deputatorum per regnum constitutorum. Joannes Szaich Viennae lamentatus est, quod contra legem nec candidates

ob obtentam a se fassionem Naisichii super ejus bonis Bellecz, in qua exprimebatur, ab Auersperghiis ea conditione data fuisse Naisichio bona, ut Szaich causam perdat Marochensem, consequenter Naisich, collusionis eum anno superiori damnans, hoc ex interessentia fecisset, banus hanc ipsam fratri suo submisit cancellario, qui, ne res erumpat altius et banum a castris impediat, non obstante regnicolari superioris anni opinione ac judicio, universa iterum novo submisit judicio et revisioni delegati suo modo judicii, videlicet comitis Joannis Patachich, protonotarii Petri Skerlecz, ac

collusionis eum anno superiori damnans, hoc ex interessentia fecisset, banus hanc ipsam fratri suo submisit cancellario, qui, ne res erumpat altius et banum a castris impediat, non obstante regnicolari superioris anni opinione ac judicio, universa iterum novo submisit judicio et revisioni delegati suo modo judicii, videlicet comitis Joannis Patachich, protonotarii Petri Skerlecz, ac vicecomitis Nicolai Bedekovich, lege ea, ut, examinatis cunctis hactenus in negotio hoc actis, ferrent sententiam, eam attamen ante ipsius promulgationem Viennam submitterent. Qua re Szaichium obmutescere

poenas non evitabunt, illorumque lacrymae ruina judicum futurae sunt, nam hi damni tanti et tot inter usuriorum reos se fecerunt coram Deo. Sed judicia Dei abissus multa. Curiosum attamen vel post hanc sententiam, quod plures illorum pro nobilibus hodiedum habeantur nec contribuant, quod Lukinich suo restitutus sit praedio ibidemque vivat dives, quod condemnati illi rediverint et pacifice vivant, et vel maxime, quod miseri illi damnificati rustici, quamvis episcopales ac Erdoediani, nullum obtinuerint sive consiliarium sive promotorem, ut pro rehabendis pecuniis remedium flagitarent apud

capacitatis formaeque dominae, sic sinceri cordis hilarisque genii, permissa videbantur omnia. Haec ut distincto particularique in patriam gentemque hanc erat affectu, ut vel ad mentionem sui hinc abitus illacrymaretur, ita opportunitate nivium ac atrocioris frigoris usa, genio suo ad extrema ferme satisfacere videbatur. Nunc Varasdini, nunc Zagrabiae, nunc Petrinae, Carolostadii in rhedis fuit, totisque noctibus vacabat genio, saltationes, Iusus, mascherras, tametsi banus domi suae dare noluisset, in gratiam attamen hujus nec prohibere voluit, hinc, dum Varasdini

plerique, hunc bani futurum locumtenentem, at istud inanis quorundam; fuit suspicio. Neque enim vel Nadasdius poterat hunc proponere, cum sciverit, reginam ejus regimine contentam non fuisse, neque vel Batthyani permisissent, ut existimetur, sub meliori esse magistro Nadasdio, quam fuerit patruo suo, aulae ministro et mareschallo. Praeterea, ut mereatur de principe aliquid, et potissimum ob regimen, quod acceperat priori anno, ad castra mittendus erat, prouti etiam exmissus est. Quare rebus suis accommodatis in quadragesima e regno abiit per Jaurinum, ubi suum primo vidit regimen. Sua

Hinc spero in magnum virum evasurum, et cum Croatiae jam aliquam ceperit notitiam amoreque, quem habet litterarum, excolendum credam, familiae quoque illius sit, quae aulae favores occupat habituraque est ob patruum, coronae principum praefectum, consulte providebit sibi patria, si hunc pro suo aliquando bano obtineat. Christophorum Vojkovich punit. Non solum autem accommodandis praeteritis omnem collocaverat banus operam, sed studebat etiam, ne novis lamentis et jurgiis enascatur occasio. Hinc cum vicecolonellus

etiam, ne novis lamentis et jurgiis enascatur occasio. Hinc cum vicecolonellus Bernakovich ex banalibus confiniis duo iterum ad castra regia educeret hominum milia, atque cum eo proficisceretur supremus vigiliarum praefectus, dominus Christophorus Vojkovich, qui nescio ob quas rationes in abitu suo Zagrabia pistorem quendam non solum verberavit, sed interceptum vinculatumque ad socerum suum, dominum Joannem Rauch, ad bona Lusznicza vocata abduxit, eumque ibi reliquit in carceribus. Civitatis Zagrabiensis magistratus, violatam suam lamentans jurisdictionem, ad banum recurrit eatenus. At

locumtenentis qualitatibus quaestio, sed episcopus Zagrabiensis Franciscus Thauzi pro locumtenente est cum regio mandato resolutus. Accipit directorium. Quia vero debilior fuisset judicatus et regendi incapax, judicatumque, ne, sicut cum clero suo in discordiis viveret, ita et cum saecularibus eas foveat vel in easdem incidat, ideo, ut talibus firmetur provideaturque subjectis, quae locumtenentem hunc regant et ex quorum arbitrio is omnia facere debeat nomenque pure portare locumtenentis, bano providendum erat. Ergo in

Primo. Carolostadienses, Varasdinenses ad castra profecti. E generalatu Carolostadiensi copiosi sub anni hujus statim principium prodivere ad castra ac ultra 5000, quibuscum colonellus Kleffeld, qui Graecii morabatur, neque a supradescriptis, quas cum generali suo habuit Petazzio, dissensionibus ad generalatum rediverat, Graecio profectus est mense Januario, secutus in Martio generalis ipso Petazzi. E Crisiensibus colonellum Brentano abivisse et postea iterum alios, supra notatum. E banalibus confiniis quoque vicecolonellus Simon Bernakovich

eminentissimo Albani thesibus disputavit, sub praesidio patris Franciscani Francisci Kutnjak, Franciscanis exosi et suspecti de morum corruptela. Absolutis studiis cum in suam provinciam Ignatius abire debuisset, et abivisse creditus, nescio, per quae loca, sit divagatus sub spe obtinendarum a suo generali, ut vocant, obedientialium, vigore quarum Romam ire quiret | ad obtinendam sui, medio cardinalis Albani, ex provincia bulgarica ad hanc translationem habendamque Zagrabiae, ut ajunt, lecturam philosophiae, sed, non obtenta sperata a generali venia, metu

Bohemiae et obsessis die secunda Maji Vienna discesserunt. Factisque dispositionibus ad Pragam ingens proelium est commissum magna ab utrinque caede (de quibus videndi scriptores alii, nam rumores inconstantes et incertos me notare pudet), interim mareschallus princeps Schverin, a rege defletus suo, reliquos inter obiit, prouti et princeps Holstein. Ex nostris etiam multi perivere, Praga attamen ab obsidione liberata est, ingenti aulae nostrae solatio. Obsidionis Pragensis tempore granateriorum, ut vocant, capitaneus Petrus Bottichki e banalibus regni confiniis ob egregios actus a

capitulum ex ecclesiae cathedralis et Bisztricensis summis milia 4; ab aliis tria milia obtenta sunt. In toto milia 17 a Patachichio Viennam oblata sunt. Supremus vigiliarum praefectus dominus Sigismundus Volkovich milia decem ex interusurio spopondit, quae legato dominae baronessae Sermage nepoti suo Petro per eum custodienda et tradenda habuit in deposito, obtulit duo praeterea sua, si in vicecolonellum equestris suae legionis resolvatur. Quibus absolutis terminatisque rediit Viennam Patachichius, praedicto Vojkovich eum sequi postea debente, et summas indigitatas numerante, atque optato

Primo. Primatis Hungariae mors. Mense Majo, et me in Hungaria existente, obiit Posonii princeps primas, comes Nicolaus Chaky, vir bonitate bonus, sed minus doctus. Ex Varadinensi episcopo Colocensis metropolita, et ab anno 1751. 30 Julii Hungariae primas. Bona pro more et jure suo apprehendit camera sive fiscus regius; in passivis debitis amplius tercenta milia reliquisse ferebatur, ut plures creditorum contentari nequiverint. Colocensis archiepiscopus comes Klobusiczki pro conferenda sibi primatia institit, ante hujus collationem mortuus. Secundo. Sub anni hujus

primo habuit a magistratu civico hospitium, sed, jubente camera, gratuitum plane, atque istud intra muros et moenia eidem extradare oportuit. Itaque civitas ipsa cum comite Draskovich convenire pro domo sua praemissorumque conscriptorum hospitio debuit, istudque exsolvere. Congregabant isti pro suo militari more in suburbio, senatus autem Zagrabiensis medio Francisco Hadrovich in foro ad ecclesiam s. Marci, suosque sive a se congregatos ad portam vulgo lanionum vocatam reposuit, et successive praedicto Rosichka extradedit. Ultra hebdomadam capitanei civitatis non perduravit

Francisco Hadrovich in foro ad ecclesiam s. Marci, suosque sive a se congregatos ad portam vulgo lanionum vocatam reposuit, et successive praedicto Rosichka extradedit. Ultra hebdomadam capitanei civitatis non perduravit conscriptio. Tribus cehales, senatores, civesque omnes, pro suo quivis lubitu offerebat Majestati, civitate ad camerae mandatum mendicante. Modich obit ad castra. Abiit tandem dominus Paulus Modich cum maritimis et Turopoliensibus, qua occasione, prouti et conscriptorum pro regimine Preisochiano

visus, dicebatur a quibusdam per praemissos occisus adhibito ejus ad opus sangvine, a quibusdam vero raptus a daemone, aut, quod verius, a fossa ibidem obrutus, in eademque sepultus. Istud certum est, fodisse Jellachichiam pecunias, quia istud mihi etiam fassus fuerat in Oresje, bono videlicet suo, et plurimas argenteas barbatas, licet vetustissimas, monetas videndas praebuit, et quasdam obtulit deditque, quarum aliquas hodiedum haberem. Certum item est, adolescentem illum nocte una disparuisse, neque unquam amplius fuisse visum. Suspiciones graves nemo in examen vocavit, hinc rumores

Atque ita de reliquis. Domino notario Nicolao Skerlecz, ultra lege requisitas dotes, servitium gestum in tabula, merita ejusdem alia et lingvarum notitia fuere adjuncta. Praemissa tabulae relatio sic concinnata fuit tum ideo, ut ab anteriori scholastica forma recederetur, ubi pro lubitu suo tabulares, ut olim in scholis didicerant, scribere solebant: ex instantibus censemus primo loco istum, secundo, tertio etc. , tum quod Josephi Hohnemer instantia pro notariatu supplicantis addita fuerit petitumque de eo tabulae suffragium pro assessoratu. Notum fuerat,

sui eum accommodationem urgere; notum, favere eidem et refferendarium Koller et comitem mareschallum Batthyan, in cujus erat obsequio. Matrimonium praeterea quaerebat Viennae, metuebaturque, ne dives anus sponsa suis efficiat viis, ut hic benemeritis aliis viris anteferatur. Accepit pro merito suo Hohnemerius a tabula testimonium. Mandatum aulae ad tabulam. Placuit adeo cancellariae et suae Majestati tabularis haec responsio, ut per rescriptum suum hanc non modo collaudarit, confirmarit, sed mandaverit servandam improtocolandamque,

Biskupecz et Bresane directorem erga constitutum salarium dixit. Generalem Laudon, hujus belli gloriam, minore Theresiana cruce donatum 24. Aprilis vulgatum est. Plura item de bellicis, quae ut incerta missa facio. Secunda Maji rex Borussiae Fridericus cum exercitu suo Moraviam ingressus est. Benedictus XIV. papa moritur. Die autem tertia Maji Benedictus XIV. Romanus pontifex, anno aetatis suae 83, pontificatus 18, Romae decessit. Quis quantusque fuerit, testantur egregia ejus opera ab eo qua cardinali,

Galliae cardinalis Prosper Colonna dedit, ac, uti vulgabatur, ob mancipatum Jesuitarum, quorum cardinalis Cavalchini foret mancipium, ut eorundem generalem p. Laurentium Rizzi pro confessario et suarum rerum arbitro haberet. Gallia approbante factum cardinalis Colonna eundemque pro suo plenipotentiario cum pensione 24 milium declarante, die sexta Julii episcopus Patavinus, natione Venetus, Carolus cardinalis Rezzonico in papam Romanum electus est, assumpto promotoris sui ad cardinalitium collegium nomine, dementis videlicet XIII., et pro more est consecratus.

in politica regni jurisdictione degentes, ab alio militaris jurisdictionis dependeant, a tertio banatus Themessiensis, bancalitatis similiumque dicasteriorum; subsintque respectivis dicasteriis, atque ipsi sic invicem se mordeant, ut, visa horum discordia, aula nullis patrocinetur. Nunc ab uno suo dependentes metropolita, ab uno dicasterio, quidquid contra eos proponitur, ex religionis eorum odio, praejudiciis aut religionis ignorantia proponi dicitur. Subjeci ego, cogitationem dignam viro tanto esse, sed deputationem, quam Viennae Illyricam vocant, quae sic cesserat, difficilius

semper habitum est et fuit. Neque vero quisquam ignorat, quam multa et quam egregia facinora pro tuenda propagandaque Jesu Christi religione gessit nobilissima Hungarorum natio, quam saepe manus conseruit cum teterrimis hostibus, iisdemque ad communem christianae reipublicae perniciem erumpentibus suo veluti corpore aditum interclusit, maximasque de illis atque incredibiles victorias reportavit. Celebrantur ea | quidem fama scientiaque omnium, clarissimisque prodita sunt monumentis litterarum. Hic autem silentio praeterire nullo modo possumus Stephanum illum,

Quamvis porro vicebanus Adamus Naisich, astuta vulpes et ab anno 1756. cognitus, loqui nil voluerit, aliorum videns alienos animos, ut nihilominus eo amplius ad aulam mereretur, stante adhuc congregatione pro regiminum reclutis quosdam e suis interceptos statuit, banoque resignavit exemplo suo loquens et aulae complacere contendens. Res ista displicuit aliis, bano placuit et non obstante ejusmodi exemplo reclutae negatae sunt, tum ne in sequellam veniant, cum et ne bonis privatorum adeoque agriculturae decedat, Petrus Skerlecz regni protonotarius irreconciliabilem sibi hinc banum

Osam redaka prekrižano Interea duae sororum Varasdini apud moniales in victu existentes, revocata Kulmerii plenipotentia constitutoque sibi curatore episcopo Belgradiensi Stephano Putcz, ad monialium adhortationes cum fratre suo Francisco Patachich contrahunt pro 16 milibus fl.; tertia Viennae apud Ursulinas ut convictrix degens, quamvis satis rogata, removeri ab avunculi sui Kulmer plenipotentia non potuit. Hinc ille coram districtuali tabula suscitans processum eumque promovens, quamvis Naiholdius fratrem

annulata per aulam noviter inita sponsalia, at ab episcopo pronunciatum divortium. Ex his de sana episcopi hujus intelligentia judices lector, qui attamen, ne deseruisse desolatam igne basilicam atque episcopium videantur et avaritiae accusetur apud posteros, suis sumptibus et impensis successori suo utrumque erigere voluit erexitque. Ad hortum se cujusdam abs se conductum eremitae instar recipiendo, vivit hodiedum devote. In proposito itaque firmus successorem accepit viditque dominum comitem Josephum de Batthyan, palatini Hungariae filium, Posoniensem praepositum et canonicum

Primo. Praevenire satagens, Posonii cameram in sui favorem informat et cumprimis comitem Grassalkovich, camerae praesidem, Krajachichio ob res Trenchianas jam ab anno 1749. infensum. Scripserat, haec fieri ex odio Croatarum erga Hungaros, quamtumvis sub judicata primum suo camera tricesimas civitatis primo obtinuisset, aliaque sua allegans merita, accusans insuper Krajachichium, ut inquietum hominem, regerendo Trenchianae substantiae factam per eum in Sclavonia usurpationem, plurimaque alia. Recurrit quoque ad Kollerium, item Batthyan Carolum. Secundo. Foeminam

justitiam esse, cum Szalle et Krajachich in vicem foverent inimicitias, ordinatum fuit, ut examini fiscus et duo magistratuales adessent. Torsit foeminam Szallius et ad torturam plane ordinaverat, ut metu eam ad falsum crimen dicendum pelliceret, sed illa ad album copulatorum provocavit testesque suo matrimonio praesentes, quod tum maritum habuisset et ab eodem concepisset; abeunte illo | ad inferiorem Sclavoniam sive Petrivaradinum ad labores, neque amplius reverso, peperit legitimi thori prolem, hasque res tot testibus roborabat. Et postquam viso albo

Tertiam iterum apud senatorem et tricesimatorem Josephum Ponekovich servientem statuit, quae antea ancillabat in domo Krajacnichiana et praegnans fuerat, aeque ad similem fassionem pellicere voluit, sed ipsa, quamvis octiduo carcerata, mentiri nolens, aeque dimissa est, data sibi pro crimine suo poena, ut coram statua in foro flexis genibus quinquies ave Maria recitaret. Tertio. Ob absentiam domini Krajachich, uti praedicta acta, sic praedicationibus et lachryrmis Szallianis ob civitatis totius periculum et ruinam conclusum fuerat, ut a Krajachich reciperentur eidem concredita

1759. facta est restauratio magistratus civilis. Et Szallius absens suis effecit modis, ut ipse confirmaretur in judicis officio causa protectionis magistratualium, Krajachich vero ab officio notarii decederet, successore dato Michaele Blasekovich, qui, apertus Krajachichii inimicus, eidem pro suo genio ubivis maledicebat, erectamque adulterii contra illum et Plovanich actionem post absolutionem contumaciae prosecutus est, eam testimonio alio probare nequiens, quam data mulieris illius ad Szallium instantia et Strossichii testimonio, quod, dum exmissus cum Maczan fuisset, adulterium non

adulterium non negasset. Hinc per comitatum convictus iterum fuit Krajachich ac Mathias Plovanich, anno sequente 1760 uterque in tabula banali absolutus, non sine monitorio comitatus, ut legalius judicaret. Frater meus Christophorus Kerchelich, quamvis in restauratione anni hujus in suo confirmatus officio, cum ad senatum promoveri nequivisset ob affinitatem Francisci Hadrovich, tamen visis perpensisque civitatis confusionibus, post reditum judicis ex tavernicali sede (quae domini comitis Josephi Illyesházi ultima fuit, nam, ut supra, paulopost ad officium curiae regiae

protestata doluitque, Szalle ipsemet, resignationem non posse acceptare magistratum, pronunciavit. Tandem cum resignans nec comparere voluisset ad magistratum, petitum fuit, ut suae resignationis motiva scripto daret. Reposuit ille, se, dum et quando sive a comite bano vel regno, sive camera vel suo principe jussus fuerit, sincere ac fuse jubenti daturum; magistratiii sufficere, semet cogi non posse, et in tantis confusionibus expertaque hominum plus admiranda quam imitanda procedura, suae existimationi et famae obligatum prospicere. Itaque habito responso, judex Szalle acquievit, et anno

mandato regio per Hungariae comitates et in hoc regno promulgato. Ex post silentio tractarunt Jesuitae omnia, seseque aeque ut caeteros mortalium peccabiles esse agnoscendo. Capucinos attamen sustinere haud observati sunt, ut collegii Zagrabiensis rectores eleemosynam, quam antea nec ex suo sed Abbanthiana fundatione Capucinis dabant, ipsis negaverint; quod inde profectum, quia ex illorum ordine p. Norbertus, olim missionarius in partibus illis Americanis, redux in Belgium, tomos quinque contra illos Jesuitas vulgavisset, ex cujus patris libris originem accepisse

commendationes aggregandi, sed sortem tantam pecuniis emerint. Fuere enim, qui 500 plane mille fl. pro aggregatione obtulissent, immo 400 aurei a singulo praetenderentur. Describebatur enim per cancellariae hungaricae litteras, cogitaret quivis, quanta sit horum futura felicitas, quod suo innotescent principi, horum unicam dehinc habendam considerationem in promotionibus militaribus, politicis, futurumque medium secuturae fortunae. Pluraque similia | incautae juventutis minusque penetrantium genitorum incitamenta ex aulicis moribus conflata. Dies

Carolum postulare litteras, archiepiscopi cancellarium, ut vocant, corrumpere, viasque et modos mihi incognitos terrere, procurareque dilationem temporis et ne sententia promulgetur. Archiepiscopus, nescio quomodo, qui antea per ecclesiasticos causam tractabat et signanter quendam Piloa, rem totam suo tradit cancellario, homini saeculari et munerum pecuniarumque ob proles et lusus vigilantissimo. Iste miro artificio jam revidendam causam a consistorio Viennensi dicit, jam ab assumendis etiam ex Hungaria quibusdam causa municipalium Hungariae legum tempusque protrahit, ut Martio toto nil

debet eruditionem, Hungaria item vicinaeque provinciae, quod sua singulari industria et providentia a crassissimis tenebris et praejudiciis hanc eliberavit. Est ipse regiae Majestatis archiater, caesareae bibliothecae bibliothecarius ac studiorum praeses. Medicam facultatem Viennensem statim in suo Viennam adventu reformare coepit, sed prudenter ac cum tempore modo haec modo illa tollendo. Hunc et hujus consilio imitata est facultas juridica, erectaque universitatis amplissima ac ad urbis ornamentum aula, viros lectissimos totaque Europa celeberrimos utraque praedictarum facultatum

eo qua constituto comissario regio pro termino suae introductionis ad officium supremi comitis comitatus Bihariensis concludere valeat, ac, ut inaudivi, pro fine Aprilis fuit constitutus. Et quia praefatus Patachich canonicus fuisset Zagrabiensis, ejus loco archidiaconatum Bexin episcopus fratri suo Nicolao Thauszy contulit, non qnia is mereretur, sed quia 600 floreuos annue ex illo acciperet; et ob notoriam promoti inhabilitatem consecuti officii archidiaconi totiusque archidiaconatus directorem sub assecuratione futurae eatenus suae accommodationis fecit Franciscum canonicum Popovich,

via hac primatia, quia iste priorem prae reliquis Hungariae episcopis colebat, eidemque et immolabat Cremnicenses victimas, et vias omnes obligandi Kollerii quaerebat. Deum enim Hungariae Kollerium esse vidit agnovitque facile. Anno superiore, nescio, quas dissensiones comitatus Vesprimiensis cum suo supremo comite, alias loci episcopo domino Martino Biro, habuit, protegente Kollerrio dissentientes et adversantes supremo comiti. Missus eo fuerat qua commissarius regius dominus episcopus Quinque-Ecclesiensis Georgius Klimo, persvadetque Vesprimiensi commissionis suae tempore, ut is pro

tributa, inhypothecata bancalitatis bona, quin in Hungaria ipsius sacrae coronae, sed postremo hoc perpaucis noto ac aliquando prodituro. Octavo. Klobusiczki Colocensis archiepiscopi mors. Novus archiepiscopus et episcopus Transylvaniensis. Pestini in horto suo inter tot adstantium religiosorum preces, die quinta mensis Aprilis mane circa nonam obiit excellentissimus | dominus Franciscus Xaverius Klobusiczki, comes factus, archiepiscopus Colocensis et Bacsiensis, locique et comitatus Bacsiensis perpetuus supremus

episcopus dominus comes Josephus de Batthyan praedictosque omnes defuncti honores; Transylvaniae autem episcopatum ab eadem aula obtinuit, simul et praeposituram Posoniensem p. Antonius Bajtay e scholis piis, vulgo piarista, resolutus una liber baro, procurante istud sibi affine suo comite Antonio Grassalkovich, camerae Posoniensis praeside, quo auctore idem Bajtay serenissimo coronae principi patriae historiam dedit, et his viis ad episcopatum pervenit. Memoria comitis Grassalkovich. Porro praedictus comes Antonius

causas egit ac fiscalem familiae Erdoedianae, ob suam subjectionem et mansvetudinem opera comitis Georgii Erdoedy, tum camerae Posoniensis praesidis, causarum regalium director factus. adjutus facultatibus primo ductae uxoris Bajtayanae, ac vel maxime per commissionem neoaquisticam, quae sub suo directoratu viguit, auctis facultatibus, bonis ac divitiis, personalis praesentiae regiae in judiciis locumtenens evasit; ferente pecunias officio crevit in immensum divitiis, atque viduus Klobusiczkianam, defuncti archiepiscopi sororem, accepit conthoralem, ac 1732. actuali imperatore

fl. milia. Hinc offensus Kollerius, quod Margarich ista vulgaret, Margarich contra, ut effrons et audax, ideo sibi adversari Kollerium vulgabat apud primarios etiam ministros Kaunitez, Migazzi et principem Swarczemberg, quin apud ipsam Majestatem, quod pro secretariatu debita parenti suo decem fl. milia eidem non remitterentur. Praeterea in omnes gressus actionesque Kollerii vigilans, universos vulgabat, rumores etiam, quos per Hungariam diffundi procuraret suae apud reginam omnipotentiae, ut ex fonte hoc promanaverit, suspitio interessentiae Kollerii, inimicitiae

Graecensem contractibus, ne jura regnorum in confusionem abeant, sine diaetali publico assensu stabiliter ac quiete a legali appellabilitatis via erigendus Vinodoliensis comitatus vix eximi praevideretur, ideo, ne salutaris excelsae bancalitatis consequendae a subditis justitiae provisio fine suo frustretur, usque ad proximam diaetam appellabilitatis negotium in suspenso relinquendum censerem. Caeterum reflectere debeo, comitatum requirere fundum pro exsolvendis comitatus officialibus, ultra ac praeter contributionis regiae onus. Et cum extraneorum, quoadusque domestici

sic esse oportere edixit, partibusque gratulatus, rem expediri a cancellario jussit. Cum abiremus, fateor, gestum quendam oculis ac facie ad Malenichium factis mihi displicuisse, sic enim videbatur Migazzius innuere, gestuque significabat, ac si me decepisset; nobisque dimissis, Migazzius e suo confestim abit curru palatio. Malenichius cursore conducto trementem solaturus episcopum atque capitulum, victoriam suam denunciat, quam ille capitularesque plurimi pro more suo figmentis mille adaugent, a me nempe exoratam fuisse accordam milleque alia, summo mihi junctorum sangvine atque

sic enim videbatur Migazzius innuere, gestuque significabat, ac si me decepisset; nobisque dimissis, Migazzius e suo confestim abit curru palatio. Malenichius cursore conducto trementem solaturus episcopum atque capitulum, victoriam suam denunciat, quam ille capitularesque plurimi pro more suo figmentis mille adaugent, a me nempe exoratam fuisse accordam milleque alia, summo mihi junctorum sangvine atque amicorum dolore. Deus misericors indulgere ipsis dignetur. Interea ac ipsis his diebus comes Petrus Sermage vicecolonellus e castris suisque eliberatus carceribus Viennam

Josephum Magdich, qui videlicet et domum Hyacinthianam olim, postea Magdichianam, hodie domini Nicolai | Skerlecz, bona item Omilje Hyacinthii testamento ad capitulum devoluta accepisset, tandem cum eodem Sermage Josepho convenit, informatum a procuratore suo: nec Hyacinthio fuisse activitatem testandi in legitimis successionibus, nec violentiae poenas obtineri posse, cum nemo foret violentus in suis; bona Lusznicze fuisse ob divisionem baronessae Sermage, pateret adeoque, fraude et dolo bona earn neutiquam occupavisse; respectu vero baronis Josephi

in processu habito violentiali cum Joanne Rauch, tum vicebano, idem vicebanus formavisset. Hac ratione Sermage in Croatia est stabilitus auctusque divitiis, titulis, honoribus ac affinitatibus; 1751. ad dietam Posoniensem comparuerat, ast svasus abiit, ne in quaestiones aliquas incidat, temporeque suo firmetur. Post Maximilianae Prassinszki mortem causa connubii et per id affinitatis illustrioris contrahendae tum praemissa fecit, cum et camerariatum procuravit, qui multis milibus eum constitit, pecuniisque vicit, ac sese testimoniis, emptis a gallico Viennae legato, ex Galliis procedere

banalibus confiniis sine tamen salario officio, numeratis 8 mille fl. rh., demum cum vidua Petro-Keglevichiana, nata comitissa Anna Maria Draskovich, est conjuctus, haec omnia minus probante matre Juliana Moscon, saepe cum suspiriis dicente: altissimo precio foemineas carnes a filio suo emptas esse. Ex qua etiam consideratione pro nepote suo Petro apud Sigismundum Vojkovich 10 milia fl. deposuit elocanda. Haec sincere ac veridice notare visum est ob secuturam aetatem, memoriamque nunc viventium, quae nobis exstinctis etiam extingvetur. Juliana sacramentis munita

8 mille fl. rh., demum cum vidua Petro-Keglevichiana, nata comitissa Anna Maria Draskovich, est conjuctus, haec omnia minus probante matre Juliana Moscon, saepe cum suspiriis dicente: altissimo precio foemineas carnes a filio suo emptas esse. Ex qua etiam consideratione pro nepote suo Petro apud Sigismundum Vojkovich 10 milia fl. deposuit elocanda. Haec sincere ac veridice notare visum est ob secuturam aetatem, memoriamque nunc viventium, quae nobis exstinctis etiam extingvetur. Juliana sacramentis munita ex podagra, qua multis annis premebatur et deferri

dominus Georgius Malenich lector et Joannes Paxi Chasinensis praepositus; qui dein una cum episcopo ad finem Octobris rediverunt. Adveniente itaque serenissima sponsa principe Elizabeth Parmensi Viennam die sexta Octobris publicus solemnisque ejus ingressus est habitus. Praecessere suo ordine ac juxta senium consiliariatus singullorum currus. Praecessit Colocensis archiepiscopi currum currus Zagrabiensis episcopi, quod iste senior esset consiliarius, neque enim alterius dignitatis quam unius consiliariatus habita fuit ratio. Potissimum

Gabrielli Gothal, postea vicebano Balthasari Bedekovich, demum vicecolonello Joanni Habianecz. Altioris fuit staturae foemina satisque elegantis formae. Haec, nobilis quidem nata et nobili primum elocata Lepossio, miseram duxit vitam ob aegestatem, qua premebatur, mererique suo corpore apud perdivitem baronem Gothal, lasciviae mancipium, cogebatur. Et quamvis ipse Reginam Rauch, Sigismundi filiam, consensu decrepitae uxoris suae ipsaque subscribente, pro futura uxore sua cura inscriptione 12 milium fl. aliisque servaverit ad Rauchianae senium: quamvis

ultra 2000, Goricensatu aeque. Dum ad Kemlekatum ventura est et non nisi 1128 fl. perlegerentur, in furias actus episcopus, hoc mendacium esse dicebat. Parocho Verbovcensi Lisz loqui incoante, episcupns adeo in eum invectus est, ut cohibitus vix sit a circumstantibus, quod pro more suo manus sacratas in eum non injecerit. Jussit attamen eum duci ad carceres domus sacerdotum deficientium; pessimeque octiduo tractatus, ad preces comitis Ludovici Patachich et ab incarcerato lactam 200 fl. exsolutionem, dimissus est, addereque debuerunt ex archidiaconatu illo ultra

Zagrabiensis ecclesiae ex parte sua 2000 fl. gratis obtulit, ad interesse amplius 70 milia fl. Privative singuli canonici episcopo offerre quidpiam debuere. Prodivit notabilis magnaque summa; superi noverint, an verificatis praesumptionibus, episcopum non modo de suo nil dedisse, sed et multa milia revervavisse, parochorum praecipue, cum illi nullum interesse vel acceperint vel accipiant, aut quaslibet assecuratorias regias, neque pro his sciscitari audeant, sive suis sive ecclesiarum. Politicus reipublicae status gravem habuit praedictum congressum

erat, sincerus nemini, varius, ac ob bani Batthyan e regno absentiam omnipotentissimus, adorabaturque ad annum 1756, quo prodiit estque detectus, pluraque excoquere debuit, uti superiora testantur. Rerum suarum fuit incurius: in politicis duo observabat: aulae ac bano assentiri adularique, ac ex suo utili publicam felicitatem metiri. Lusit bene cum clero, monachis, ac magnatibus. E miseriis ac paupertate nativa eluctatus primum matrimonio cum Cecilia Christina Matachich, per quam bona Belecz, milia in paratis 13, aliaque est consecutus. Ad divitum testamenta condenda fuit vigilantissimus,

Szaich in causa Auersperg comitum contra se promota pro bonis Brokunjevecz, fassione coram capitulo Chasmensi plane celebrata. Testamenta condidit domino Benger, Gudich, baroni Gotthal, comiti Chikulini, omnibus deficientibus, comiti item Ludovico Erdoedy, etc., ac nullum quidem sine suo utili sibique inscripto legato; dominae item Skerleczianae natae Despotovich, cujus filiorum Petri et Nicolai filiarumque Annae ac Ceciliae tutorem se scripsit, hunc dein transferendo in dominum Huszinecz, ut incautum involveret, quemadmodum in fine accidit, dum ratiocinaretur Huszinecz coram

notoria plane, ut hypocrisis hominis patuerit omnibus. (Novus vicebanus Busan et caeterae promotiones.) Mors ejusdem fecit Varasdini congregationem celebrari sub finem Aprilis ac ad avertendas commendationes sive Antonii Jankovich ab affine suo comite personali Georgio Fekette, sive Michaelis Malenich a mareschallo comite Carolo Batthyan, pro qua iste medio episcopi Viennae existentis agebat. In congregata ergo congregatione comes banus pro veteri more dominum Joannem Busan, tabulae banalis assessorem et regni cassae perceptorem, suae

consilii regii locumtenentialis consiliarius. (Fit Rauch colonellus.) Mense Januario dominus vicecolonellus regiminis Kostanicensis Paulus Rauch, filius Joannis antea vicebani, 1000 confiniariorum eduxit ad castra caesareo-regia, ac in itinere suo favoribus mareschalli Batthyan colonellus est resolutus adepto etiam Kostanicensi regimine. Contra hunc priori anno in castris quidam officialium varias accusationes praebuerant, insuper concludendo, eum delirare; sed re examinata compertum fuit, Rauchium amatorem esse disciplinae militaris

Tertio: introducta moneta cuprea, crucigeri videlicet, quatrini etc. Ex cupri centenario fl. rh. centum cusi sunt, cum cupri centenario 40 fl. emi valeat; hane etiam monetam cupream pro tributis rejiciebant officiales. Praeterea moneta omnis anterior valore suo decidit: sexerii sic dicti antea 10ae fuerunt probae argenteae, nunc nec quintam probam adaequant; ita de aliis. Introductae monetae novae, ut 20 crucigerorum, item 30, sed omnes atque singulae in subditorum immane damnum; quare ab anno 1759 monetae veleres Austriacae aureae, argenteae, omnes

Arbanasz vitrico et tutori attributis, comite Antonio ratificare nolente Spissichianum factum. Ob haec et praemissa displicebat Petri Spissich promotio, dicebaturque factione dominorum Skerleez ac Busan istud consecutus officium fine eo unice, ut Joannes Jursich supremus comes per eum ab officio suo amoveretur, quemadmodum Antonius Spissich dominum comitem Ludovicum Patachich ex officio supremi comitis comitatus Verocensis cadere fecisset 1756. Scio, vulgato rumore elevandi Petri Spissich eatenus dominum Joannem Jursich et verba et scripta fuisse reflexum, videret nempe, ne anguem sinu

conferendo continuo coeperit agere istudque postulare. Interim, quae fuerit domini Busan idea pro elevando Petro Spissieh, ignoro, dominorum Skerlecz alia non exstitit, quam ut homo ambitiosus vetera intra triennium praejudicia valeat abolere, augendaque salaria locum obtineant, ac ut res suo narretur ordine. (Electi vicecomitis comitatus Zagrabiensis notitia.) Petrus Spissich, factus vicecomes, in limine statim quaedam bona, quaedam mala exhibuit. Inter bona sunt: primo, ordinata taxandorum conscriptio, puta opificum, artificum,

officio praesidis privaretur. Qua in re, nescirem a quo, adeo fuit confirmatus, ut, conjuge sua mihi hoc pandente et (me) sibi inanem hunc metum esse dicente, quod cognitus mihi domini Nicolai Skerlecz animus honestus a similibus eum vindicaret, a suo illo mihi ignoto consiliario informatus, me etiam suspectum | habuerit, quod in favorem domini Skerlecz eundem ludam, itaque, ex baronatus ambitu filio hujusque matre gravissime decumbentibus, aliud svadere non poteram, quam ut permoveretur ab aliquo senex,

permisisset, ideo cum filio mater precibus adauctis: videret, dicebant, si, se vivente accomodationi suae resisteretur, quid a morte sua sperandum, numquid se in filio prostituendum cupit , similiaque plura, ut senex die decima Junii instantiam pro baronatu sibi atque filio suo conferendo subscripserit, quam filius celeriore tabellario ad Fabsichium relegat, statimque sive (Magdalenich et Malenich barones.) die 21. Junii Viennae resoluti in liberos barones sunt dominus Balthasar Magdalenich, praeses tabulae

subscripserit, quam filius celeriore tabellario ad Fabsichium relegat, statimque sive (Magdalenich et Malenich barones.) die 21. Junii Viennae resoluti in liberos barones sunt dominus Balthasar Magdalenich, praeses tabulae judiciariae cum filio suo Ignatio et contorali domina Theresia Alojsia Rosina nata Schettar alias Sumechky, dominus item Michaël Alexander Malenich, comitatus Zagrabiensis substitutus vicecomes cum sua conjuge Rosina nata Messich, a Malenichio tutoris testamentarii Balthasaris Chachkovich ac vitrici per potentiam

plura alibi. Gravisque fuit omnibus sumptibus ac juvenili impetu. Labaci cum fuisset dicacitate comitis Lamberg provinciae capitanei, item Cartusianorum praelati, cujusdam Buzetti, aliorumque permotus, praedictum comitem | Herberstein ab officio suo suspendit amovitque. Iste Viennam adveniens, ministerium amicum sibi reperit, cum istud Perlassio contrariaretur. Affinitatibus praeterea pollebat ac Maltensis ordinis respectu, praerogativa, protectione. Ergo instituendum sibi processum obtinuit, revocata comitis Perlass plenipotentia eodemque

comes ab Ulfeld, venator summus, capitaneus gvardiae helveticae etc. etc.; adeoque dignitas haec crevit estque elevata. Comes Palffius, ante capitaneus, caesareae per Hungariam militiae commendans est resolutas. Anno hoc comes Hungariae palatinus primogenito filio suo comiti Adamo de Batthyan, generali equitatus ac regiminis unius colonello, officium supremi comitis comitatus Castriferrei, familiae haereditarium, mense Augusto cedit, eumdemque summo undique concursu introduci fecit. Ex Croatia unus Sermage comes cum suis Kermendinum, introductionis locum,

ex censu annuo 500 fl., qui etiam post levem reparationem 3000 fl. semet insumpsisse submisit. Tum prodiit onus annuum provinciae, consensus urbis, pro quo 10 fl. milia exigebantur, aliaque nova in dies, ut impositiones ordinariae ac extraordinariae, de quibus in reditu suo Paxius varie disserebat, jam, quod primas in se haec assumpturum dixisset, referendo, jam, damnari emptionem a consiliariis, narrando, jam, haec esse accessoria ad quamvis domum, demonstrando, Zagrabiae etiam ac ubivis; denique modo haec, modo alia, prouti ferebant

preces: eam in gratias suseepisse visus sit, moriens attamen nuliam ejus fecit mentionem, nee haeredis superstits, 500 tantum fl. pro ac ejus refrigerio ordinatis, adeo oblivisci injuriarum non videbatur; | tertio, lites plurimas habuit: cum genitore suo Adamo Daniele primas causa bonorum Jakovlje, ut ei parens maledixisse perhibeatur; cum Joanne Szaich causa eorundem bonorum satis incommodas et perplexas, plus tamen ex impotentia animi litigantium quam re ipsa, quia demum victor evasit Rauchius; cum baronessa Juliana Moscon nupta Sermage causa

in capitulo sum tuitus, videlicet restitui potuisse, immo debuisse, cum superinscriptum a capitulo haberetur, unice depositi titulo testamentum datum capitulo fuisse, non autem coram capitulo conditum. Verum pro taxa suspirantibus avaris canonicis, terruerant Ressium, capitularem fidedignitatem suo facto periclitari, conceptusque ac habitus dominus Nicolaus Skerlecz pro notorio publicoque capi tuli hoste, defensionibus meis in capitulo nihil ei suffragari valentibus, praecipue dum credebatur, in fl. rh. mille receptione testamenti privatorum avaritiam defraudasse. Ressius in

oderat, sed cum villissimis conversabatur ipsisque se credidit, hinc variis superstitionibus, persvasionibus, opinionibus dedita, judicio omni carere videbatur. Sobrietatis miraculum in publico, clam gulosissima, et sub abstemiae velamine singulis ferme diebus ebria. Sane domino Magdich marito suo merendi ex patientia quotidianam occasionem praebebat, plurimaque vir prudens dissimulabat, rogare asvetus unice, ut emendaretur. Et cum prodigam observasset, curam ipse rerum omnium gessit, ab illa unam pacem exigendo. 1754. mortuo Magdichio cum duabus ex eo filiabus relicta in magnis omnino

purgare ollas, porcis deferre urticas et quisquillias; antea a Magdichio orari iratam, a Zana more rustico imprecari sibi, sese percuti; nil negabat volenti Magdich, a Zana vix de suis quaedam impetrabat; admirabarque foeminae fata. Potabat antea, nunc sobrie vivere debuit, verbo: domina servo suo inserviebat. Narravit mihi tum priora omnia, lugebatque, se deceptam a Jesuitis, Paulinis, Franciscanis, Szaliis. Zaverszkiis pro bonis Omilje, Benedicto Krajachich totque aliis, ut fassa sit, semet viduitatis tempore amplius quam in 20 florenorum milibus fuisse deceptam, ut bona sua materno

Ignatio inscribenda et sanctissimo nomini Jesu offerenda sibi imposuissent; ipsa dicente, haec se pro filiabus servare velle, Perczaichio replicante, si filiae remanebunt saeculares, Deum illis provisurum, si moniales, opus argento et clenodiis non habituras; sed ista edicente, cur Deus servo suo Ignatio aeque nollet providere, ac minus Jesuitas clenodiis foemineis ac argento egere quam moniales, reposuit ille, haec tantum esse ad majorem Dei gloriam, quae Jesuitis darentur; ex quo Jesuitas se omnibus orbare conantes sprevit consilio Capucini cujusdam, cui

effectum ultra et praeter laboratores ac ligna 500 milia fl. sibi praenumerari illico poscit, totidem intra anni spatium; pro residuis millione uno opus esse pandit vulgatque. Promulgatur regni congregatio, in hac banus caeterique militares (episcopo tacente ad capituli preces, ne suo suffragio capitulum Siscio ac ipse Hrasztovicza privarentur) praesidiorum erectionem urgent, ex depraedicata per eos necessitate. Objiciebatur urgentibus amissio jurisdictionis regni aliaque plurima ab exemplis patentibus generalatuum. Tum, dum ista clamoribus absorberentur, protonotarius

constructa in Jesuitarum Zagrabiensi templo d. virginis Catharinae major ara vetustate consumpta fuisset, et Jesuitae 3700 florenos coram tabula judiciaria olim legata in anno 1756. ab Erdoediis recepissent, anno hoc collegii Jensuitarum rector p. Franciscus Xaverius Pejachevich ex suo patrimonio fratris Marci legato, destructa veteri ara, novam nova etiam forma videlicet italica, depingendo muros, mensamque marmoream cum strato aequali ponendo, extruxit. Ad mensam arae collocavit statuam b. virginis Mariae, quae ab olim lateri sacelli Francisci

zelosi videlicet patris. Sexto. (Votum civitatis Zagrabiensis.) Ob tot annis perseverantem luem pecoris, svadente parocho | civitatis Matheo Ztepanich, ne apud cives et vulgum zelo minor esse antecessore suo putetur, s. Franciscus Xaverius pro urbis patrono est acceptus voto magistratus, episcopo Zagrabiensi approbante, suscepta in perpetuum obligatione jejunii die secunda Decembris, item festi die sacra divo Xaverio; praeterea ducendae supplicationis ex parochiali templo ad

(Pax Europae redita.) Pax quoque inter belligerantes ab anno 1756. Europae principes confecta promulgataque est, cujus virtute, quantum hic innotuit docuitque eventus, Silesia cessit Borusso, in eaque rex Borussiae est constabilitus, Saxonia suo restituta est principi. Borussus, dempta Hungaria, aliorum suae Majestatis statuum et provinciarum garantiam, ut ajunt, assumpsit; saerenissimo coronae principi et Austriae archiduci Josepho, Romanorum regis titulum absque futura electionis tempore controversia cessit, pluraque alia, quae nos

Jellachich, natae baronessae Voinovich educandam credit. Dominium in comitatu Posegano Sztraseman a Wöber emptum pro his semet comparasse, dicebat, donationemque regiam impetraverat, statutione negiecta. Privavit senem provisoratu, ac cum uxore aluit ut mendicos in Zaqrabiensi suo episcopio, ubi idem et mortuus. Filios in banalibus confiniis ad servitia tradiderat, sed lusu, stupris, perpotationibus, regiminis absumpta pecunia (fuere furerii), post longos diuturnosque carceres ex episcopi respectu condonata vita est, ipsi tamen infamiter e regimine

jure merito in protonotarium est electus. Neque vocabatur in dubium juris scientia, cum hanc in tabula judiciaria sit testatus. Absolutis Ginsii humanioribus, Pesthini apud Piaristas rhetoricam excepit; Viennae in collegio croatico tempore rectoratus mei logicam et physicam egregie cum fratre suo decertans in condiscendis omnibus, quae tum tradebantur; Bononiae institutiones juris a clarissimo Montefani excepit, Agriae municipali legi studuit. Tum Pesthini commoratus ad excellentissimum dominum comitem Antonium Grassalkovich, camerae Posoniensis praesidem, pro fiscali transiit; inde

ac Zagrabiensem domum, quae duo comiti Petro Sermage pro 17 milibus fl. vendidit, adaugens capitalia, alia item obtinens per uxorem milia copiosumque argentum. Regina haec, uti supra meminimus, baronis olim Gabrielis Gotthal fuit amasia et cicisbea, ab ipso in uxorem servata. Stante suo priori connubio, quin uxori legitimae adita per Gotthalium, ab istoque provisa omnibus tam ipsa quam Reginae genitores, multaque milia meruit a Gotthalio suo corpore. Quo a morte legitimae conjugis variato atque Helenam Rosaliam Lepossa, natam Somogy Gotthalii concubinam aliam, Reginae

argentum. Regina haec, uti supra meminimus, baronis olim Gabrielis Gotthal fuit amasia et cicisbea, ab ipso in uxorem servata. Stante suo priori connubio, quin uxori legitimae adita per Gotthalium, ab istoque provisa omnibus tam ipsa quam Reginae genitores, multaque milia meruit a Gotthalio suo corpore. Quo a morte legitimae conjugis variato atque Helenam Rosaliam Lepossa, natam Somogy Gotthalii concubinam aliam, Reginae anteferente, haec consilio Joannis Rauch patruelis sui et regni vicebani tacuit tam post initum cum Helena a Gotthal connubium, quam et a morte Gotthalii contenta

Chegell, Jagussich, Gombossi et praedictum Suvich, qui fuit ultimus, camera post illum per se tricesimas administrate. Suvich astutus satis vir fuerat, multumque perspicax, vixit condigne, proles suas educari debite procurans, sed infelix in filiis, quia alii praemortui parenti suo decesserunt, Stephanus unicus superstes vivit, filiae omnes elegantia, pulchritudine, educatione sunt praeditae; ex his senior Barbara Adamo Sinkovich est tradita; Eva altera primo Ludovico Lukauszki, ex quo duas genuit filias, superstes Catharina, a multis expetita, Emerico Petkovich uxor

die 13. Octobris in domo a se extructa baro Balthasar Magdalenich post mediam 12 horam noctis, munitus antea sacramentis, longissima tollerata ex resipilla infirmitate, obiit. Fuit is Balthasaris aeque filius ex Susana Hersich, quae mortuo Braniugh anteriori marito suo, (ex quo Joannem postea protonotarium et Georgium Braniugh episcopum Zagrabiensem genuerat) Magdalenichio nubens, ex hoc praedictum Balthasarem et Stephanum filios habuit. Hi itaque per matrem Braniughiis fuere fratres. Balthasar absoluta rethorica in Hungariam abiit et pietate Agriensis

describi potest. Multa etiam ab episcopo Braniugh recepit, ut praedium ad Ugram Ferluh vocatum, item pecunias in 8000 fl. pro emendis bonis Bogachevo. Peternum (sic! paternum?) unicum habuit in Dubravschak, reliquit filium Ignatium, superiore anno, ut notatum, cum parente suo baronem resolutum, fratrem Stephanum Zagoriae virum bonum in equestri statu relictum, qui ex uxore Magdalena Lukauszki filios Georgium et Joannem genuit; prior in regimine Adami Batthyan obiit, posterior sive Joannes potator, venator, luridusque mortem patris sui propinato illi veneno

sit cognominatus. Vulgo credunt, eum inde divitias corradisse verum idem abavus, referente mihi fata Theresia scripturasque desuper habente, sive in campo post caesos Turcas epiphium unum aureis plenum reperit, sive a Turca custodiendum accepit, et momenta dives factus, filio suo capitaneatum emit aliaque tenuta Crisii; pauloque post mortuus, reliquit filio avo Theresiae majores divitias ab eodem auctas per officia illis signanter temporibus, quibus praedari grassarique pro virtute est habitum, pervenitque ad vicecolonelli in generalatu Varasdinensi officium, bonaque

vidua autem ejus generalis modo Rodt uxore. Theresia 13 fuit annorum, dum genitoribus orbata esset, tutoratum ejus assummente generali Strasoldo. Occasione conscriptionis rerum per auditorem et conscriptores multis fuit spoliata clenodiis aureisque. Fatus tutor et generalis Strasoldo secretario suo sponsam volebat, quod dum impetrare nequiret, vim adhibuit, carceribus inclusit, non patente alteri ad eam aditu, quam Franciscano cuidam, secretario et cuidam Rueff, stulto habito creditoque. Post carceres dierum 15 vim pudicitiae ejus inferre volebant secretarius cum Franciscano, hac ut

terrae motu destructum.) Die 27. Junii terraemotu Comaromium corruit in muris et aedificiis, Jaurinum multa passum, Strigonii, Pesthini aeque, sed sine notabili damno fuere terraemotus. Comaromii longius duravit hoc fatum. Obiit Zagoriae in dominio suo Dubrava domina comitissa nata Kohari, nupta comiti Sigismundo olim Keglevich, aetatis annorum 89., viduitatis suae 56., et Krapinae apud Franciscanos sepulta. Foemina insignis et timens deum et ad leges s. Pauli vidua. Haec in foemineo sexu duas pronepotes reliquit,

accidit, laetusque mirabar, Croatiae plebem ab anteriorum annorum ex ecclipsi metu, item superstitionibus variis remisisse. Nono. (Coronatio regis Romanorum Josephi.) Imperator ipse Franciscus I. cum coronando in regem Romanoram filio suo archiduce Josepho Francofurtum profectus est, ibique ex more electum et postea coronatum vidit filium suum; de quo eos lege, qui coronationi fuere praesentes. Ad haec solemnia invitabantur per aulae rescriptum Hungari, Croatae item, ex his nemo repertus est, qui eo profectus fuisset, nisi fors

depraedicatus, quoad Theresiani Viennae collegii alumnus non fuisset, relicta legitima conjuge occasione ista, cum nescio quali concubina Francofurto aufugit, nec, ubi sit, etiamnum sciretur. Rediit Francofurto Viennam Josephus Romanorum rex cum parente suo imperatore Francisco die 23. Aprilis, quibus a senatu populoque Viennensi festivi ignes, portae triumphales caeteraque laetitiae signa exhibita. Occasione antedictae coronationis, quemadmodum 1760. anno praetoriana turma superius descripta ab Hungaris est

lamenta, accusationes, hasque pure conscriberent, militares quidem vulgari germanica, tradendo scripta sua politicis pro translatione eorum in latinam; politici sua exponerent latine, consignando talia militaribus pro translatione in germanicum; ipsi nil statuere, definire auderent, verum in statu suo relinquerent omnia; et post finem omnium, praeses generalis Draskovich acta partis utriusque ad Majestatem suam Posonium adferret peteretque, talia revideri ac per Majestatem definiri; scilicet ut in diaeta lamentaturis de militarium excessibus responderi valeat, ob praeteritum

commissio, ex cassa regni comes Draskovich diurni habet fl. 12., comes Patachich fl. 8., Bedekoviech 5., caeteri per fl. 4., adeoque dietim venit regno et miserae plebi praedicta masehera fl. rh. 45. Caeterum quia vicecomes Adamovich cum notario suo ad diaetam qua ablegatus comitatus progredi debuisset, ejus locum accepit Delimanich. Decimo quinto. (Diplomatum regni elenchus novus et repositio ad archivum regni in domo regnicolari.) Ad 10. Maji rediit Varasdinum banus, atque

praeter suprascriptos ablegatos et protonotarium, comitem item banum hi mense Junio profecti sunt (legatis diurnum constitutum cuivis fl. sex) videlicet: Sigismundus Komaromi fiscalis in Croatia regius pro episcopo Zagrabiensi erga diurnum fl. rh. a principali suo promissum sex, una et pro comitibus Keglevich. Reverendissimi Georgius Malenich et Josephus Galliuff canonici Zagrabienses ex parte cathedralis ejusdem capituli erga diurnum singulo fl. 5. Reverendissimus Paulus Jurak, canonicus Chasmensis, parochus bisztricensis ac

constituto, quae in libellum indigaret ad litteram. Consedit ista suamque deprompsit ex quavis pagina censuram sive rerum ignorantia, sive alias et Kollario iniquam et deputatione regni indignam. Ad hanc respondit deditque apologiam Kollarius. Majestas regia die 19. mensis Augusti 1764. mandate suo per comitatus dato libellum hunc prohibuit, colligendumque praecepit ex possessorum manibus. Gallia, Belgium, Germania approbavere opus, Italia et cumprimis Roma istud non solum damnavere, at igni sacravere. | Caeterum creditum a singulis, aulae jussu

Italia et cumprimis Roma istud non solum damnavere, at igni sacravere. | Caeterum creditum a singulis, aulae jussu scripsisse Kollarium id, quod svadebant propositiones regiae, quas eum nosse oportuit praevie. Hinc crysi non caruit aula, dum opus nutu suo exaratum tueri noluit. Adversus libellum sub anonymo scripsit aliquis sub titulo: Vexatio dat intellectum, opus adversus aulam, quo conabatur persvadere, reges nostros vere nec dominos esse, esse autem dominum quemvis nobilem. Prodiit opus hoc ex primatis Barkoczi aede et ex manu

damnasset, aut saltem prohibuisset, uti opus Kollarii. Scripsi ego etiam adversus Kollarium, sed nequaquam de singulis, at pure causam ponendo, cui et quomodo principes de rebus ecclesiasticis merae disciplinae leges ferant; adeoque legislativa potestate gaudere ecclesiam, dum Kollarius istud suo opere enervare niteretur, ad quae Posoniensis deputatio nec advertit. Manuscriptum meum misi primati ipsique Kollario. Interim quia ad opus Kollarii omnia praemissa a nobis descripta sunt nempe historia, deputationis acta Posoniensis, apologia Kollarii, opus illud: Vexatio dat

Antonius Pullai ex parocho Oboroviensi et Posegano. Annus 1765. Notanda sequentia. Primo. Ob diaetae Posonii continuationem banalis tabula anno hoc suo caruit foro et judicatu. (Nuptiae Josephi regis Romanorum.) Secundo. Die 23. Januarii Viennae peractae sunt nuptiae regis Romanorum et Austriae archiducis serenissimi Josephi cum Josepha Maria, nata 30. Martii 1739. filia

aliquis vel ex clero sit substituendus; | et quia Josephus Galliuff, de protonotario non nominando, egisset omnia, comitissa de Loss comiti Joanni Patachich hac lege offert officium, si is sibi olim mutuata 7000 fl. rh. Alexandro Patachich patruo suo restituere velit, certissime resolvendum, alias resolutus in pectore regio canonicus Baizath promulgabitur. Responsum itaque suum praestolari ex reginae dispositione, cui comes cum respondisset, se gravatum esse debitis, neque alia assumere posse, ac quae per curiam regiam imposita haberentur

cum vicecomite Crisiensi fuit per banum relegatus initio Septembris, inde plane etiam in Sclavoniam tam ad effectum fatae resolutionis quam et quorundam excessuuim a barone Sandor patratorum, quibus in rebus ad mensem Februarium sequentis anni occiipabatur non sine lucro suo majori. Caeterum fuit valde remissus in executione lineae interimalis et ad genium militarium permisit omnia, ipsique uncas locavêre, ubi quove voluere loco contra ipsam resolutionem regiam. cujus interpretes passus est, fuisse militares praecipue in terreno episcopali ac Raszinensi. Hi

negotiis capituli et episcopi, praecipue ob quaestionem illam intra comitatum et clerum et protonotario impediendas promotiones. (Prolecéor in capitulo novus.) Canonicus Malenich capituli lector ob insinuatam superius apoplexiam cum officio suo fungi nequiret, capitularium autem supplere eum nullus vellet, cum canonico Balthasare Petkovich mense Augusto contrahit, pro supplendo se erga annuos fl. 300 solvendos Petkovichio, decretorum insuper taxas, quod prolector esset habiturus, caetera autem lector Malenich acciperet.

et cum Blasius similia si non deteriora metueret, apud Paulinos Remethae atque alibi per praepositum occultabatur. Ipse praepositus ex Gorensibus suis et civibus capitularibus ad domum servabat vigilias, sibi quoque a studiosis metuens. Demum post toleratos perpessosque timores, et quod Blasio suo carere non posset, per canonicum Mathiam Petrovich et tabulae banalis assessorem dominum Antonium Bedekovich rogat a studiosis, ut cum eo transigerent et amnistiarent. Rector cum 10 audacioribus adolescentibus petitis deferunt: 1ma harum fuit petitio, ut Blasius in

eheu prius moriar, quam hoc consentiam; visa hominis tanta debilitate, admiratio omnes tenuit. Demum post preces arbitrorum, cum a 50 ictibus recedere nollent studiosi, praepositus ipse ad preces devenit, flectere paratus, et ictum quemvis aureo deposito pro Blasio suo reluit. Depositis itaque 50 aureis, amnistia scripta est, data per studiosos Blasio securitas, et ipse demum e claustro ad haerum vel potius mancipium suum rediit. Secundo. (Praetensa apparitio animae purgatorum.) Nobili

sed diceret patri, ut a se facta vota, visitationis templorum b. virginis Cellensis et alterius ad Lonsztros persolvi curaret, evanuit. Haec cum socia, allato lumine residuum noctis vigilando transigit et illucescente die ad Capucinos pergit, sacramentis se munit, confessarioque suo Capucino factum narrat, qui sesse scripturum domino Jellachich recipit. Rediens domum vestemque ob labores commutans, a puero quodam rudimentorum latinitatis discipulo admonetur de signo adustionis indusii gesti in manu. Examinat ipsa, mutando indusium, videtque manum optime expressam; sorori

cadat; sed altero die Capucini, genus hominum simplex et rude, indusium illud accepêre, ut provincialis ipsorum pridie adveniens videre possit; abeunte provinciali domino Alexandro Jellachich cum epistola exmisserunt indusium; qui ad vota illa exsolvenda ipsam hanc foeminam Christinam cum agnato suo Matachich misit. Et primo profecti sunt ad Lansztross, ubi Cisterciensis monachus audito antea casu acceptaque eleemosyna, cum reverterentur peregrini, scriptum iis dedit testimonium, se sub oblato | sacrificio vidisse, Constantiae animam ad coelos evolavisse.

praecedentiam Chasmensium agnoscerent, domi autem contrarium, quare cum usus ille, qui in diaeta esset, sit potior, ut leges communes quibusvis privatis statutis, quae ipso jure nulla sunt, quando adversus leges communes sunt; ita Sclavoniae status totius coronae judicio et per ablegatos etiam suo non potest non videre, abusum esse, dum Paulini Chasmenses in his Sclavoniae congressibus antecedunt. §pho 6. Ex actis et regni Sclavoniae articulis mentorum fidem demonstravi, nempe status Sclavoniae anno 1593. per articulum conditum supplicuisse, ut qua innutiles et sine omni cultu divino et

esse Paulinorum causam cantabat. Comitis Joannis Patachich (cujus opus esse Galliuff edixerat) eruditionem in tam jejuna materia depraedicabat. Comes, dum a bano interrogaretur, asseruit, omnino traditum esse a se opus episcopo. Banus illud Paulinis communicat, ipsi ut tempus habentes generali suo, sollicitique erant pro responso; demum responderi nil posse obtinentes, ad me quoque fecêre recursum, ipseque prior Lepoglaviensis et vicarius provincialis p. Emericus Szmolko eatenus bis me adiit, multum adversus Patachichium lamentando, quem tamen Paulini nunquam offendissent.

potiti sunt, datus priori optatus articulus et partium utrique satisfactum. Episcopum latet de auctoris veritate, bano protonotarius ante congregationem detexit, me auctorem esse operis, seseque illud ante Patachichium habuisse, legisse, ponderasse, descripisse in Jakovlje bono suo, ac ut ad credendum banum disponeret, quae eo continebantur opere, recitavit. Dixit etiam, lusum fuisse episcopum, cum sciatur, si sibi constitisset de auctore, ob odium publicum, quo fertur in auctorem, eo ipso Chasmenses caruisse effectu et in poenam episcopum fuisse praecedentiae

vocabantur. Superiore anno frater suus Thomas defecit. A morte fratris tenuit cantor episcopalia praedia, nempe unum in vico Latinorum Zagrabiae, collatum a morte cantoris per episcopum domino comiti Julio Keglevich, aliud in abbatia Topuszkensi, collatum a fato episcopo domino Lucae Novoszel suo isthic comiti curiali. Cantoratus autem collatus est canonico Antonio Zdenchai, hujus archidiaconatus Goricensis Balthasari Petkovich, cujus loco Vascatum accepit Antonius Zlatarich, canonicatus collatus est parocho in Reka sub Kalnik Simoni Gabrieli Jellachich capituli ac

at isto semet declarante, quod Blasium Dumbovich requisivisset, ad hunc accessit, qui cambium admisit. Sabbatho dominicam secundam antecedente veniens ad cathedralem Bisztriczei observansque canonicum alium ad cantandum versum accedere, hunc dispulit, sed urgebat cantorem Zdenchay, ut officio suo fungeretur; qua re clamores aliaque minus convenientia sunt secuta, dissimulata nihilominus ob hominis infirmitatem. Subintellectum, die altero concionatorem futurum, quod is etiam divulgaverat, ideo ne quid eveniat memorandi, canonicus Petkovich semet concionaturum declarat; Bisztriczei

dixit alios adulatores, veritatis osores et plebem, cui nulla fides, nulla cura nisi aeris, ventri etc.; hos docuit iterum gravibus sententiis. In causam horum inquirendam descendit constituitque Jesuitarum doctrinam, qui essent flumen verborum praetereaque nihil, cum probabilismo suo, animarum indignitate, honoribus et aere, potentiorum adulatores et praecipitatores ad infernum, vereque esse, vel apocalipsis bestiam vel diabotum, qui circumit, quaerens quem devoret. Rogabat eos, ne decipiant populum, sed vel sequantur, dicant doceantque in scholis veritatem, vel sociorum

regno, patriae et bano, de quibus hic scribere nequeo. In effectu ipso Viennae existente, medio consilii bellici commissariatus Zagrabiensis confiniorum banalium est cassatus, jussumque bano, ut Bellovarinum cassa transferatur, inde exsolvenda dehinc banalia confinia. In reditu suo Vienna narrabat Zlatarich, quaevis minima Viennae sciri et neglecta sub hoc bano jacere confinia, promoveri ad officia servos, ac ad annum totam Croatiam consilio aulae bellico subjiciendam. Plurimi hoc salutare futurum e clero dicebant, quod facilius semper clero fuerit cum extraneis et

principem Nicolaum Eszterhazy coegerunt, ad subscribenda, quae volebant; ejus autem plenipotentiarium in Sasvar captum amplius 200 baculis sunt persecuti prope ad interitum; episcopus Quinqueecclesiensis Georgius Klimo vix se salvavit; comes Adamus Batthyan tavernicus aeque damna plura passus in suo curru; et eversis aedificiis subditi ad Sikloss principis Caroli Batthyani usi repressalibus provisorem harae porcinae incluserunt, ut porcum porcorum aesca aluerunt, donec capti jussu principis subditorum ad principem oratores dimitterentur. Tum 31. Augusti iruêre in Siklos numero prope sex

Ostavio pisac neispunjeno. Kelcz. Quinto. (Viennae obiit mareschallus Leopoldus Daun), consilii bellici praeses, ex postremo bello Borussico memorandus. Credebatur suo consilio motus ille rusticorum Hungariae, narrabatur, reliquisse conscriptum a se opus aulae ad status rationem pertinens; et residua inter de militarium ordinatione, ad cujus rei effectum idoneum unice esse generalem Lascy Moscovitam. Quidquid de hoc sit, idem

agebat) et ex augustae provinciis nati, ut plures legionibus resignatis ad agendam privatam vitam concederent. Sexto. (Josephi Vugher provisoris varia crimina.) Episcopus Zagrabiensis in abbatialibus bonis Pokupszko Josephum Vugher pro suo provisore a novem jam annis habuit. Fidelissimus censebatur episcopo, ut praedium quoddam Vugrae eidem pro tribus milibus venderet episcopus. Populum illum exhauserat et depraedatus plene est, ut sive metu lamentorum plebis, quae identidem veniebat ad supremum comitem, sive relatione

Merzljak ab episcopo fuisse acceptos constitit; latent reliqua; ipse liberatus est. Ad omnium singulorumque nunc viventium notitiam est, esse istud moris episcopo, ut ejus officialibus omnia liceant, dein postquam videt eos oppulentos, privat omnibus et expilat. Ita egit cum primo praefecto suo Spoliarich, sic cum Dellimanich aeque praefecto, cum provisoribus caeteris et decimarum Sclavonicarum exactoribus. Septimo. (Turma praetoriana Germanica) superiore anno erecta, hoc anno mense Junio in periculo erat

quardianum Carolostadio redeuntem agressi, submissas ab eo in rh. 400 pecunias cuidam Flumen sustulerunt, Franciscanum visitando. Ad Essechum quoque fuêre depraedati quidam, et domi suae provisor Auber occisus in loco, in comitatu Posegano; baro Josephus Pejachevich in Nassicze dominio suo, ubi persequendo latrones, cum eorum caput Mittar Vellicam ad conventum Franciscanorum ut locum asyli profugisset, cincto vigiliis monasterio et coram monachis benevole fatente delicta reo, in praesentia vicejudlium Karfass vocato, iste monasterii portam occupando, postquam comitatus requisitio

Franciscum Sebastianovich, concivem suum et seminarii illius regentem consistoriique Posegani notarium, et hunc debite episcopo per suos praesentavissent, ipse his formalibus reposuerit: neque priviledia vestra, neque jus patronatus, neque praesentatum a vobis recognoscere volo. Hinc more suo agens, nempe facti via eundem Sebastianovich suspendit per litteras a Paulo Gojmerecz scriptas, quas etiam legi et vidi, amovet ex seminarii praefectura, et nec auditum nec citatum jubet, rebus compositis suis et receptis, illico venire Zagrabiam. Vigesimo.

tenor et continentiae hae fuere 78. Mea autem ad Suam Majestatem haec fuit expositio 80. Resignationis forma 85. Litterarum ad dominum comitem cancellarium tenor sequens 86. Lis secunda licet non publica cum episcopo 87. Lis suo modo tertia 88. Nunc ad residua anni hujus narranda. Canonicus Putz assessor tabulae banalis 90. Malenich canonicus creatur vicecolonellus et commendans Dubiczae 90. Jankovich moritur 90. A latronibus canonicus Kercselich

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report