Your search found 81 occurrences

Click here for a KWIC Report

Occurrences 18-55:

sunt. Nam plane perinde praecipuarum rerum ac vocabulorum sacrae Theologiae definitiones, ex illa sua inepta Philosophia acceperunt: et tanquam principia quaedam in Sacras literas importarunt: sicut Mathematici initio singulorum librorum ac materiarum quasdam definitiones suo arbitrio assumunt, eisque tanquam principiis quibusdam in toto Opere utuntur. Quemadmodum enim Euclides initio definit, quid nam vocet punctum, lineam, superficiem, triangulum, quadrangulum, circulum, corpus, et similia: sic etiam scholastici Theologi, a suo barbare translato maleque intellecto Aristotele mutuantur

enim eius, vere verba vitae sunt. Amplissimus profecto et instructissimus thesaurus, aut Copiaecornu omnium caelestium bonorum, nobis in Sacris literis paratus propositusque est: nec sane quicquam aliud restat, nisi ut nos inde omnia nobis necessaria ac salutaria remedia hauriamus, eisque in timore Dei fruamur. Haurire vero et accipere tanta bona quomodo tandem possumus, si sermonem earum planissime ac clarissime non intelligimus? Quare id unum, maximeque necessarium semper fuit, est, et erit in Ecclesia, ut fideles, praesertim doctores, sermonem Sacrarum

Venit autem inde, quod teste Suida angari Persis dicebantur publici aut regii nuncii, qui magna festinatione publicas literas, quo opus erat, perferre cogebantur. Illis igitur regia potestate severissimoque mandato licebat, quosuis vel homines, vel iumenta, rhedas aut naves arripere, eisque ad approperandum suum cursum ferendâve onera aliqua uti vel abuti. Ideo Christus Matth. 5. dicit, Si quis te angariaverit ad unum miliare, (id est, coegerit secum proficisci) ibi cum illo duo: id est, potius propera, ac servias ei ulterius quam flagitat, quam ut rixando cum eo in maiores

rivi cor regis, quo cunque voluerit Dominus inclinabit illud. Similitudo fluminum indicat, magno impetu ferri reges quocunque inclinant: sed tamen in potestate Dei esse corda et cogitationes eorum. Ab eo igitur petendum esse, ut ille eos a malo ad bonum convertat: sicut initio aquas convertit, eisque quasi viam praemonstravit, qua quaeque flumina fluere debeant: sicut ex Alpibus vias aquarum divisit, ut aliae ad Orientem, aliae ad Occidentem, Septentrionem ac Meridiem properent. De hoc dicto aliquid infra in voce RIVUS disseretur. Aqua profanda alias proprie accipitur in bonam partem,

existat, sed in piis aliquo modo instauretur per Spiritum S. et renascentiam, celebratur suo loco et ordine in Sacris literis: ut Vir bonus. 2. Sam. 18. 1. Reg. 1. Psal. 25, Benefac Domine bonis. Bonus thesaurus, bona arbor, Matth. 12 Sic in Proverbiis saepe boni praedicantur, eisque praemia promittuntur: ut 12. 13. 14. Matth. 22. Sic Act. 11. Barnabas dicitur vir bonus. 1. Cor. 15, Boni mores, et toties bona opera. Sicut vero supra dixi de Deo, quod, cum in eo celebratur bonitas, tum potissimum laudetur illa eius benefica et paterna erga nos voluntas: (nam ea nos

sitientes, esurientes, et pauperes. quod de spirituali esurie iustificationis intelligi est necesse. non enim loquitur de externa aut carnali paupertate, ut Monachi seductoresque finxerunt, quae neminem beatum aut Deo gratum efficiet. Ibid pseudoprophetas vocat divites et saturos, eisque Vae denunciat. Hac ratione per divites, ditatos et nullius egentes, securi iustitiarii Apoc. 3, depinguntur: et mox ibidem per aurum vera Christi iustitia denotatur. DOCERE, aliquando significat ordinare: 1. Cor. 7. Sicut in omnibus Ecclesiis doceo: id est, ordino, constituo.

tuam, id est, iuva, rege me, et sis ipse in me ad tam praeclaram rem efficax. Sic spirituale ac internum Docer, Iohan. 6, non solam institutionem significat. Sic et David celebrat Deum Psal. 18 et 144, quod doceat manus suas ad praelium: pro, validas et efficaces in bello faciat, eisque successum det. Sic et Psal. 16 dicitur simili tropo, Notas mihi fecisti vias vitae: pro, patefecisti mihi aditum ad vitam, largitus es mihi vitam. Non enim ibi de simplici institutione, sed de ipsa reali beatificatione agitur. Hic Hebraismus plane creber est in Sacris literis,

dicam, ac primum de Baal. Significat igitur Baal vox primum, dominum plerunque austeriorem ac semityrannicum, deinde maritum: unde ideo putant idola dicta esse Baalim, quod per ea diaboli tyrannice, non cum salute cultorum, eis imperitarent: cum contra Deus clementer cum suis cultoribus agat, eisque cum omnia alia bona, tum etiam vitam aeternam impertiat. Alii malunt ideo dici Baalim, quod cultores ei se suamque animam ad spiritualem scortationem prosternant. Sed de hac voce, quatenus idola significat, supra dictum est, in voce BAAL. Saepe porro significat etiam quasi possessorem

adscripsimus in praedicto libello de Fide, et de quibusdam etiam hic in fine dicemus. Ponitur aliquando et pro tota pietate. Hinc est quod Paulus dicit, Non quod dominamur fidei vestrae: id est, pietati et conscientiae vestrae. 2. Corinth. 1: sicut pontifex piorum conscientiis vult dominari, eisque pro arbitrio in suum quaestum commodumque abuti. Est etiam fides miraculosa, de qua Christus inquit: Si habueritis fidem ut est granum synapis, et dixeritis monti huic, Praecipiteris in mare, etc. Marc. 11. De qua etiam Paulus 1. Corinth. 13 inquit: Si habeam omnem fidem,

studio agat, ut probet nos impurissimos peccatores, omnique virtute ac bono opere carentes, sola imputatione virtutum ac meriti Christi, in nos per fidem transcripti, iustificari: isti contra, a Christi obedientia, virtutibus aut meritis, rem totam in nostras virtutes aut qualitates transferunt, eisque nos coram Deo iustos esse contendunt. Recte ergo ac praeclare nostri monstrarunt, esse duplicem primariam huius vocis significationem. Alias enim eam significare gratuitum Dei favorem, quo nos in dilecto diligit: aut etiam ipsam acceptationem. et hac proprie Gratia nos dici iustificari ac

lex gratiae opponuntur. Sic nequaquam possunt lex Renovationi aut Instaurationi opponi. Lex enim uni maxime instauratas vires et bonas qualitates requirit, et renovata natura simul vult normis legis regi, eisque obedire, quandoquidem illa renovatio est quaedam viva legis in cor inscriptio: et ad hoc ipsum datur homini, ut legi eo rectius obediat: seu (ut Paulus dicit) homo conditur ad bona opera, in hoc ipsum a Deo parata, aut praescripta, ut in eis ambulet, et Deo serviat. V. Huc etiam referatur,

Christi, et contra venditatio imputativae iustitiae mortuorum quos Sanctos vocant, et ordinum sacrificorum, monachorum ac monacharum, in immensum excrevit. Hinc est, quod in omnibus templis sacrifici canunt ac petunt, sibi illius vel alterius sancti aut sanctae merita communicari aut imputari, eisque iuvari. Notae enim sunt voces, Ut meritis ac precibus vel intercessionibus S. N. mereamur, etc. Hoc omnino nihil aliud est, aut esse potest, quam imputativa quaedam iustitia: certe non est infusa aut inhaerens, vel qualitatis in peccatoris mentem aut cor translatae aut

sumpsi ex Papisticis abominationibus exempla imputativae iustitiae, ut eorum blasphemas calumnias redarguerem, quibus imputativam Christi iustitiam exagitant, tanquam rem vanam ac commenticiam, cum ipsi innumeras in sua illa errorum Babylone humanorum meritorum imputativas iustitias habeant, in eisque totam pene veram pietatem ac salutem hominum collocent. ¶ Ut vero (sicut paulo ante dixi) omnis occasio errandi simplici auditori auferatur, duo quaedam discrimina inter humanam et divinam imputationem diligentissime observanda ac consideranda sunt. Primum ergo illud expendatur, quod omnia

respexisset, dixisset certe, τοῖς νῦν ἐν φυλακῇ πνεύμασι, spiritibus qui nunc sunt in carcere. At ille simpliciter ait, Profectus praedicavit spiritibus in carcere: id est, qui tunc iam existebant in carcere, cum ad eos profectus est, eisque praedicavit. Adde quod plane nihil hic attineret facere mentionem carceris, aut nominare illos incredulos prisci mundi spiritus, seu animas: cum Noachus non solis animabus, sed totis ac viventibus hominibus praedicaverit. Nihil etiam opus fuisset Petrum indicare, ubi nam iam illi increduli

ac consideranter agitut Psal. 32. Nolite fieri sicut equus et mulus, in quibus non est intellectus: id est, cognitio Dei, et eius voluntatis. et Psal. 40. Beatus qui intelligit super egenum et pauperem: id est, qui miserorum ac egentium calamitatesexpendit, eisque afficitur. Intellectus, pro solertia, industria. Dan. 8, Per intellectum suum prosperabit dolum in manu sua: id est, per solertiam astutiamque suam. Est et illud discrimen in hac voce observandum, quod alias habitum significat, ut Isaiae 1. Israel non cognovit, populus meus non

et lingua altera loquitur propheta populo isti: id est, populus iste adeo [?: ] alienus â vero Deo et eius doctrina, ut perinde sit [?: ] propheta eis concionaturus, ac si peregrina, eisque plane ignota lingua loqueretur. Blanditiae labiorum, pro blando sermone: Proverb. 7. Blanditiis labiorum suorum perpulit eum. Labiorum egressio: id est, sermo, sententia, votum, promissio, aut aliud dictum. Deuter. 22, Num. 30. Omnis egressio labiorum eius in votis eius: pro, id

vitam: perinde etiam utrique tantum quae sua sunt quaerunt perinde etiam in specie pietatis sese occultant seductares, ut Christus dicit eos ovillo vellere tegi, sicut latrones suis speluncis, sylvis, nocte et caligine. Quare et Iohan. 10 idem Servator seductores vocat fures et latrones, eisque duas potissimum notas tribuit: quod non veniant per ostium Christum, sive nec mittantur ab eo, nec eius vocem ac beneficium afferant, celebrent [?: ] Deinde quod non veniant nisi ad exitium ovium, ut scilicet mactent ac disperdant. Hoseas quoque cap. 6 de

omnes inimicos meos. Laetificare operibus, est benefacere, et laeticiae occasionem dare. Psal. 92. Laetificasti me in operibus suis: id est, benefaciendo dedisti mihi causam laetandi. Laetari dicitur Dominus super aliquibus, cum eis dele [?:-tatur ] , eos amat, eisque benefacit. Isaiae 9. Propter hoc super adolescentulis eius non laetabitur Dominus, et pupillorum et viduarum eius non miserebitur. LAVARI, per metaphoram significat mundum a peccatisesse, sive quia ea prorsus non commiseris, sive quia [?:-b ] eis sis sanguine

solius nulli tales fructus, sed plane contrarii passim in hominis vita et actionibus quotidie appareant, et se potenter exerant. Decimosexto, illa est vero evidentissima demonstratio, quod nulla sint talia principia de uno Deo, menti hominum inscripta, quod cum Paulus saepius agat cum Ethnicis, eisque de uno Deo concionetur, ut Actor. 14. 16. et Romanorum primo, ac alias, et petat argumenta undecunque potest, ex creatione, ex quotidianis beneficiis Dei, denique et ex poetis ipsorum, ac etiam inscriptione illa arae cuiuspiam: nusquam tamen dicit de principiis eorum menti de Deo innatis,

super cor Ierusalem: i. annunciate, evangelizate ei grata et salutaria. qualia ibi mox de remissione peccatorum et liberatione sequunttur Eadem huius locutionis vis est, cum Ioab iubet Davidem loqui super cor servorum suorum, 2. Sam, 19. i. grata dicere, eos de strenua pugna collaudare, eisque gravas agere, et praemia polliceri. Nihilominus reperitur etiam in alio sensu haec eadem locutio. ut 1 Sam. 1, Anna loquebatur super cor suum. i. in corde suo orabat, et tantum labia motabat. Loqui mendacium. Psal. 5, Perdes loquentes mendacium: i. eos qui falsa loquitur,

nimius ei parcendo, vel nimium fidendo ei, ac de eo superbiendo, eumque amando vel denique eo ad parum pios aut honestos sumptus [?:-tendo ] . Credo etiam in Luca respicere Christum in parabolam villici, qui alienis opibus tanquam si suae essent, defraudando iustum dominum abutebatur, eisque sibi amicos conciliabat, qui postea sibi [?: eg- ] benefacerent. Verissime alioqui in plerisque exemplis ancitur illud Augustini: Omnis dives aut iniustus est, [?: ] iniusti haeres. MANNA quid fuerit, satis indicatum est. Exod 16 et Num. 11. Cur

gentilismum complectitur. Hinc Israelitae multum gentibus servis ac mercenariis utebantur, ut pauperiorib. Hinc prohibetur Exod. 12, ne peregrinus et mercenarius comedat de agno Paschali: ubi non quivis mercenarius, sed tantum ex gentib. significatur. Solebant enim gentiles ventitare ad Iudaeos, eisque servire pro mercede: et forte illi eos cupide conducebant, tanquam peritiores agriculturae, naturae aut ingenii, et illorum locorum. Dies mercenarii, pro plenis taedii ac molestiae. sicut mercenarii tempus plenum molestiae ac laboris est: non enim patitur eum conductor ociari, Iob 7.

teneras aures, praesertim vero suorum dominorum laedant: perinde ac si quis asperiore veste talem aliquem molliculum attingeret, aut perfricaret. Talem negat Christus fuisse Ioannem, ut qui et ipsum Herodem obiurgarit de incestu, et sanctissimos illos Pharisaeos genimina viperarum vocaverit, eisque ob sua peccata extremum exitium imminere praedixerit. MOLLICIES, μαλακία, languor, imbecillitas, ex qua licet non plane decumbant homines, tamen debiles redduntur. De talibus etiam infirmitatibus legitur Matth 4, quod circumierit

est etiam regni Nabuchodonosor, Danielis quarto. Christus dicit aves caeli habere nidos, et vulpes foveas, se vero non habere ubi caput reclinet: ut ostendat, se deteriore esse conditione quam ipsa bruta, quae plus certi ac proprii commodi habeant, magisque stabiles ac certas sedes obtineant, eisque fruantur: cum ille nec habuerit quicquam proprii, nec usquam omnino tutus fuerit. NIHIL, et NIHILUM, habet etiam suas quasdam obscuritates. Dicitur igitur Nihil alias de essentia ipsa, idque vel negative, cum aliquid prorsus nihil est: aut privative. ut, Nihil esse sine verbo

quod mons olivarum scindetur per medium: quod aliqui exponunt de divisione ecclesiae Hierosolymitanae, quae dispersa ac distracta sit per orbem terrarum ad propagandum regnum Christi, et praedicandum verbum eius. Ideo vero hoc nomine Ecclesia vocatur, quia ibi suos Christus postremo congregavit, eisque mandata tradens et valedicens in caelum ascendit. OLEUM, varias habet proprietates et usus. Inde est quod etiam varias phrases suppeditat. Coniunctae autem res aut locutiones sunt Olei et

Iudaei caeperant exagitare prophetas, eorumque conciones poenitentiae [?: ] sine singulari contumelia Onus vocitabant, [?: dict--tes ] : Propheta quod est onus? quod onus iam nobis narras? Quas eorum blasphemias Hieremias caput vigesimotertio gravissime reprehendit, eisque iram Dei denunciat. Onus levare contra aliquam gentem, [?: est ] nacem prophetiam aut concionem ei proponere de imminentibus poenis. Onerare aliquem aliqua re, significat aliquando large munerari. 1. Regum novo: [?: ] oneraverat Salomonem lignis cedrinis. pro,

enim iudicis officium sit, in iudicando ipsas res, actiones, ac crimina considerare, citra omnem personarum respectum et affectum, et secundum illas pronunciare ac exequi: saepe admodum fit, ut iudex non tam ipsam causam aut litem, et utriusque partis rationes expendat, quam personas litigantium, eisque patrocinantium respiciat, consideret ac expendat: cogitans hunc vel illum potentem esse, qui obesse aut prodesse possit, eoque vel metuendum, vel favorem eius captandum esse: vel esse pauperem ac miserum, ideoque misericordia dignum: vel amicum, cognatum aut inimicum esse, quem amare aut

ut necesse sit illud A fine trium dierum, seu (ut Graecus habet) μετὰ τρεῖς ἡμέρας μετὰ τὸ διαθέσθαι αὐτοὺς διαθήκην, non excludere, sed includere tertiam diem, qua mox dicuntur ad illos pervenisse, eisque pepercisse. Μετὰ τρεῖς ἡμέρας ergo, est illis versoribus idem quod τῇ ἡμερᾳ τῇ τρίτῃ, quod mox ibi sequitur: seu in Hebraeo est, die tertio. Sic Deuteronomii trigesimoprimo in

metam aut diem, post quem aliquid fieri debet. Cum enim Christus dicit, Scitis quôd post bidui pascha fiet: videtur, quod tertiam, non secundam diem notet. Prima enim die coenavit in Bethania in domo Simonis leprosi, ubi offensus est Iudas profusione inguenti: secunda abiit Iudas ad sacerdotes, eisque promisit proditionem Domini, unde coepit quaerere acceptare occasionem prodendi eum, ut in textu est: tertia denique die vesperi fit pascha, et Iudas prodit Dominum. Nam illud, Ex eo tempore quaerebat opportunitatem ut eum proderet: omnino indicat, intercessisse aliquid morae inter

(ut ipse coram Pilato testatur) Rex veritatis: primum, quia et affert, spargit et conseruat veram doctrinam mundo: deinde, quia iustificat peccatores, eosque etiam ad iustam vitam suo sancto Spiritu refingit: postremo, pacis rex est quia affert conscientiis pacem, Deumque peccatoribus placat, eisque aeternam pacem, tranquillitatem ac felicitatem, liberatis a mala conscientia, ira Dei, et a tenebris ac poenis inferni, parit. Ita non ocioso nomine, sed reipsa ac efficacia est rex veritatis, iustitiae ac pacis, vera docens, ac veraces homines reddens, iustificans et renovans eos ad

Princeps sacerdotum. Alias nominantur hoc nomine etiam minores sacerdotes, qui ex posteritate Aaronis erant, et sub summi sacerdotis regimine versabantur. Levitarum fuit inferior ordo, statusve, qui non habebant ius sacrificandi, aut suffitum offerendi: quique sacerdotibus subiecti erant, eisque ministrabant. Nonnunquam vox Sacerdos notat quemvis praefectum aut gubernatorem: sicut 2. Sam. 8 dicuntur Davidis filii fuisse Sacerdotes, quibus nequaquam licebat in templo offerre aut ministrare, utpote non de tribu Levi existentibus. Significat ergo textus, eos fuisse praefectos

naturam servituti vanitatis subiectam esse, eamque gementem expectare ut liberetur a servitute corruptionis in libertatem gloriae filiorum Dei: Romanorum octavo. Servire Mammonae, Matth. sexto, est, non habita ratione Dei ac iustitiae, totum esse deditum congerendis per fas et nefas opibus, eisque asseruandis et comparcendis, ita ut nec in necessarios usus aut legitimos sumptus, sive in solvendis debitis, sive in iuvandis miseris, aut denique proprii corporis necessitatibus eis uti ausint, tanquam perinde desit illorum avariciae quod habent, quam quod non habent. Servire peccato

epistola ad Heb. cap. 8 et 9, ex eo mandato multa praeclara mysteria illustrat, de Christi caelesti sacerdotio, quomodo is in illo suo tabernaculo perpetuo sacerdotio fungatur, et ad dexteram patris sedeat ad hoc ipsum, ut pro omnib. fide ad thronum gratiae accedentib. intercedat, eisque a Deo omnia, praesertim spiritualia bona, impetret. Illud igitur tabernaculum appellat ea maius, perfectius, non manufactum, ac caeleste, seu in caelo existens, et quod a Deo ipso fixum sit, in quo Christus suo perpetuo sacerdotio fungatur. Hoc ergo nunc breviter dictum sit de tabernaculo

detinebat, potest illud Ioan. 20 intelligi, cum Christus inquit ad eam: Noli me tangere. q. d. Dominus: Quid agis inepta? Satis adhuc temporis restat, ut tecum et cum fratribus meis verser et colloquar. non enim tam statim a vobis ad patrem recedo. Abi igitur potius curriculo ad meos fratres, eisque indica haec mea mandata. Solebat autem etiam apud Graecos supplicaturi, sic pedes suorum dominorum aut patronorum amplecti. Sic et Sunamitis 2. Reg. 5, apprehendit et diu detinet pedes Elisei, ita ut Geezi eam vi proturbare vellet D. Paulus Col. 2. pseudoapostolorum traditiunculas

phrases sumptae sunt ex illo mirabili opere Dei, qui Adamum et Hevam nudos existentes, mactatae ovis aut agni Christum signantis pelle contexit, ne amplius nudi essent, eorumque turpitudines cernerentur. Sic etiam Apoc. 3 Christus arguit homines turpissimae nuditatis, ac miserabilis paupertatis, eisque offert aureas vestes et ornamenta, quibus ut se induant hortatur. Hinc etiam intelligi potest, quod Paulus 2. Cor. 5 inquit: Si modo induti, non nudi reperiemur. id est, si tamen hic per Christum iustificati ac renovati deprehendemur. Vide supra Nudus, et Induo. VETUS, et

me secundum legem tuam. id est, serva me, vel potius recrea lege tua. Denique etiam vitam promittere significat, Ezechielis decimotertio, Ut vivificetis animam quae non vivet, et interficiatis animam cui vita debetur. id est, damnetis ac ligetis pios ac innocentes: et contra impios iustificetis, eisque vitam promittatis dicentes, Pax pax, ubi nulla est pax, sed ira Dei. Vivificare in medio annorum, est mature tueri ac servare, antequam plane pereat. Abac. 3, Domine audivi auditum tuum, et timui. Domine

illo, et nostis omnia: Unctio quam vos accepistis ab eo, manet in vobis, et non necesse habetis ut quisquam doceat vos: sed sicut ipsa unctio docet vos de omnib. et verax est, et non mendacium et sicut docuit vos, manete in ea. Dicitur autem unctio, quia Christianos facit reges et sacerdotes Dei, eisque adest, et in habitaculum Dei coaedificat. UNGVENTUM clamat: i. odore aut fragrantia sua se prodit. Prov. 27. Abscondens mulierem contentiosam, abscondit ventum: et unguentum, quod est in dextera sua, clamabit. perstat in metaphora mulieris, cum dicit, Clamabit: et nocem ex re per

ad Deum [?: ] veram pietatem accersere et convertere. Sicut enim paterfamilias subinde aliquem unum, aut etiam plures ex magno famulitio accersit aliqua eis negocia [?: iniun-ens ] : sic et Deus sibi alios homines ad alia opera aut vi [?: ] genera evocat, eisque aliqua munia decernit. Hinc [?:-es ] [?:-it ] mentio vocationum, sicut Paulus 1. Corinth. septimo inculcat: Unusquisque in ea vocatione [?: mane- ] , [?: ] qua vocatus est. id est, in eo vitae genere [?: permane- ] , in quo ad

Bibliographia locorum inventorum

Click here for a KWIC Report