Your search found 1450 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 733-903:

bene cum de studiis Theologicis, tum etiam de aliis bonis literis meriti viri, contra Theologosophistas testatur. Caeterum in ea ipsa Apologia memorabilis plane vox cuiusdam primarii magistri Sorbonistae refertur, qui publice legens, et contra Scripturam declamitans, dixerit: Per Deum S. ego habui plusquam quinquaginta annos, quod nescivi quid sit novum Testamentum. Sane verissimum est, eos suam Theologiam non ex sacro illo oraculorum Dei codice, sed ex suo Magistro Sententiarum, sophistis, Aristotele et Mahometano Averroe haurire solitos fuisse. Verum postquam

religione, non secundum hominum placita, libitumque: sed secundum unicam oraculorum Dei lucernam, nobis a summo illo rerum omnium Creatore propositam, ut eam solam in hac obscura tenebrarum et miseriarum valle religiosissime sequamur. Dominus IESUS vestras Celsitud. suo S. Spiritu imbuat ac regat, ad sui nominis gloriam, et afflictissimae Ecclesiae utilitatem: Amen. Francofurti ad Moenum, Calendis Augusti, Anno Domini M. D. LXVII.

Bonum meritit, praemii, seu iustitiam putativa, Gratia, adoptio Spiritus, Renovatio, pax et gaudium, veritas et vita, qae Deus per suam dexterim promissionis offert et nos per nostram fidei accipimus. Per doctrinam, Spiritum S. Imputatione iustitiae Christi et Renovatione ad imaginis Divinae, vitaeque pietatem. Lex accusans, et Evangelium contritos absolvens et vivificans. Spiritus sanctus qui est summus episcopus: sancti angeli, veri

ac iustitiae et legi eius obediendo et patiendo largissime satisfacit, iustitiamque et vitam deleto peccato ac morte nobis parit. Promissio aut Evangelium de partis beneficiis Christi. Hinc sequitur. 8 Iustificatio. 9 Spiritus S. donatio et renovatio. 10. Libertas. 11 Bona opera, crux. 12 Resurrectio. 13 Iudicium. 14 Beatitudo hominis. 15 Gloria Dei. 1 Prima elementorum compositio est creatio. 2

Deus haec ab initio ordinavit Verbo, Sacramentis. Quae est in—————— Omnia haec a Deo—— Verbo, Sacramentis, Quae oritur ex—————— Spiritu S. Deus unus et trinus, a nomine. Creatio est a Deo. Haec est ex creatione. Naturali, quae est cordi in imaginis Dei formatione inscripta. Per Deum ipsum in

homo in una persona, quae officio est Rex, quia Dominatur plena potentia. Resuscitat et iu dicat omnes. Regit et beat suos. Perdit et punit hostes. Sacerdos, quia Docet Per se, per Spiritum S. per ministerium. Haec duo connectantur. Orat pro populo. Hic, in caelo. Sacrificat et perlitat. Hic Sacrificium et propitiationem peraagendo, quod fecit: Exinanitione, obedientia, passione.

et irato, iustitiaeque ac legi eius violatae satisfecit: Deum placavit nobis, peccatum et mortem abolevit, iustitiamque et vitam invenit: idque tum acquisito, tum et applicato nobis hoc tanto thesauro. Ibi applicando suum sacrificium et meritum. Spiritus S. a patre filioque procedens, et regenerans ac regens corda piorum. et eius VOLUNTATE. Legalis, de qua prius. Evangelica, cuius Summa est: Quicunque crediderit, salvus erit. Offert autem ob et per Christum haec beneficia: Remissionem peccatorum seu iustitiam. Adoptionem Spiritum S. et

S. a patre filioque procedens, et regenerans ac regens corda piorum. et eius VOLUNTATE. Legalis, de qua prius. Evangelica, cuius Summa est: Quicunque crediderit, salvus erit. Offert autem ob et per Christum haec beneficia: Remissionem peccatorum seu iustitiam. Adoptionem Spiritum S. et renovationem Vitam aeternam. Galen. de Methodo definitiva: Quantum haec ab Analytica et dignitate et ipso docendi ordine superatur, tantum et ad totius compendium, et ad singulorum memoriam praestare invenietur.

3 Spiritus sanctus est autor simul et explicator Scripturae. Ipsius est, nos ducere in omnem veritatem: Ioan. 16. Ipsius est Scripturam cordi nostro inscribere: Ierem. 31. Nam prophetia totaque Scriptura (teste Petro) non est proprii intellectus aut explicationis: sed sicut a Spiritu S. per prophetas proposita est, ita eiusdem lumine necessario explicari debet, 2 Pet. 1. 4 In Christo sunt omnes thesauri scientiae et sapientiae Dei: ad Coloss. 2. Nihil ultra et supra eum quaerere debemus, nihil maius nobis Deus revelabit: sicut Antichristus et fanatici maiora

22 Tit. 3 vult, exponentem Sacras literas esse idoneum ad docendum: sicut et 2 Tim. 2. Quo tota doctrina Logices, aut Grammatica, Dialectica et Rhetorica pertinet, una cum quadam naturali dexteritate: quae tamen multo est praestantior, si sit supernaturalis, superneque per Spiritum S. allata: cuiusmodi decus ac salutare iudicandi ac differendi organum multis caelitus donatum videmus. 23 Denique praecipit idem, aut potius Spiritus Domini per eum, 1 Cor. 14, ut omnia in templo ac religione, praesertim vero ipsa caelestis doctrinae expositio fiat ordine: quia Deus

prodest, praeceptorum dogmatum crebrum et accuratum exercitium. Sic et in Theologiae studio plurimum prodest viva praxis contritionis aut sensus proprii peccati, experimentum ac sensus remissionis peccati, seu iustificationis ac pacis cordis, efficaces consolationes verbi, testimonium Spiritus S. clamantis in corde nostro Abba pater, variae ac graves tentationes, crux multiplex, crebra invocatio et lucta fidei in orando, pugnando cum satana et duris rebus, sensus novitatis, et ardens assiduumque studium obediendi Deo, et pie vivendi, Rectissime igitur dicitur, Beatus vir qui tentatus

aliis: Hebraeor. primo et quarto. 38 Non est hic desperandum, si ab initio non omnia assequimur. Multa discebant, et utcunque in memoria recondebant Apostoli et D. Virgo, ex dictis, concionibus et factis Christi: quae postea demum, accedente eventu, usu et illuminatione Spiritus S. intellexerunt. Sic Luc. 18 dicitur de prophetia Christi, praedicentis suam passionem et resurrectionem: Ipsi vero nihil horum intellexerunt, erantque verba ista abscondita ab ipsis, nec cognoverunt quae dicebantur. Contra Luc. ultimo dicitur, quod illius praedictionis recordati sint, eamque

50 Mala colloquia corrumpunt bonos mores, atque adeo etiam ipsam sinceritatem fidei: sicut id Paulus applicat ad articulum fidei de Resurrectione. Omni ergo studio caveantur tum improborum commercia, tum et impia aut alioqui etiam profana ac impura scripta, quibus contristatur Spiritus S. in piorum pectoribus, et languescit fidei robur, ac refrigeratur verus et ardens Zelus. 51 Sit semper sermo noster verbi Dei sale conditus, ut tum nos ipsos, tum et alios aedificet. Nullus ergo sermo putris ex ore nostro exeat: sed qui est commodus ad aedificationem, ut et aliis

nisi ei pater caelestis revelaverit, imo etiam nisi ipse potenter ad se traxerit: quia ille nimirum unicus fons verae Theologiae est, sicut et omnium aliorum bonorum: ab ipso igitur ardentissime flagitemus, ut ille suam legem ac noticiam cordi nostro, suo illo sacrosancto digito, nempe Spiritu S. inscribat, nobisque plenissimam cognitionem sacrosanctae Triados, eiusque mysteriorum clementissime largiatur. PRAECEPTA DE RATIONE LEGENDI SACRAS LITERAS, NOSTRO ARBITRIO COLLECTA AUT EXCOGITATA. 1 In omnibus excogitationibus, conatibus

consiliarius, princeps pacis, angelus magni consilii, gigas, lapis angularis, petra, fundam entum, ostium, lux mundi, via, vita, veritas, leo, agnus, virga, flos de radice Iesse, filius Abrahami, filius David, etc. Longum esset recensere omnia. 13 Caeterum Spiritus S. dicitur procedens a patre et filio: dicitur missus in corda credentium, ut ea purificet: dicitur vivificator, consolator, paracletus, donum, σϕραγίς, arrhabo, unctio, digitus Dei, etc. 14 Memorabilis est et illa Regula, cuius

Dei tantum nobis ad salutem sufficit, ac omnium temporum hominibus suffecit, quantum ille generi humano patefacere dignatus est. Omnis enim haec praxis non ex nostra sapientia, sed ex illius immensa bonitate dependet. 28 Denique plane mirabilis artifex ac magister est ipse Spiritus S. in piorum cordibus, qui in omni necessitate ea omnia suggerit, suos in omnem veritatem ducit, et quasi integrum corpus doctrinae in corde illorum format, praeter ac supra omnem humanam intelligentiam. 29 Postremo, quod attinet ad demonstrationes, recte quidem in rebus humanis aut

Et gaudent ii, confirmanturque in sana doctrina, quando vident argumentum quod tractatur, varie in Sacris literis descriptum delineatumque inveniri. At vero apud imperitam plebem nequaquam pari cum fructu allegoriae proponentur. Ad haec, si forsitan dubitare aliquis incipiat, utrum iuxta Spiritus S. mentem historia vel sententia illud significet, quod per allegoriam innuere astruitur: huic suspicio omnis adimetur, ubi adverterit interpretationem analogam et convenientem esse cum doctrina fidei: si quidem prius ad doctrinae caput, atque ad consentientes Scripturae locos, quam ad artificium

dulcedo: nusquam proprias Theologiae phrases observare datur commodius: denique nullum scripti genus extat pari tractatum ornatu, acrimonia. maiestate: ut profecto appareat, omnes tam verborum quam rerum Theologicarum opes, in unum Psalmorum opus, tanquam praedivitem quendam thesaurum a Spiritu S. congestas. Ergo est volumen Psalmorum ab omnibus quidem Theologicari volentibus, et quasi quotidie et magna cum diligentia legendum: quod tamen non nisi ii penitus intelligent, qui bene tentati et rerum divinarum experti erunt, quique artificium omne dicendi et Scripturarum consuetudinem,

consuetudinem, Locosque Theologiae praecipuos probe tenuerint. Habebunt sane tyrones illud frequenter in manibus: nec dubium quin in eo aliquid consequentur. Sed ad mysteria pertingere non prius dabitur, quam paulo altius in rebus Sacris progressi fuerint. omnia nihilominus in Spiritus S. pios in omnem veritatem ducentis, efficacia consistunt. 11 In omnibus vero bonis scriptoribus sic cum maximo fructu versabere, si tu ipse veluti indueris personam loquentis: teque quasi medio illi negocio, de quo agitur, immiscueris. Nam frigide profecto, minimoque cum profectu in

tum etiam agnoscant, nec nos quicquam malae fraudis in monstranda ratione intelligendi Sacros libros struere: nec istos ullo modo ferendos esse, qui vere clavem scientiae ac regni caelorum rapuerunt, ac nec ipsi intrare volunt, nec alios permittere: collegi prolixum acervum dictorum ac regularum S. patrum, quibus tum praedicant sacra Biblia, ut unicam supremamque cognoscendae veritatis, et diiudicandi omnes controversias normam ac indicem: tum etiam, quonam modo ea sint legenda ac intelligenda, solerter praescribunt. Etsi autem non sit in eorum distributione aliquis exactior ordo

quaeque cognosci, et cum aliqua difficultate quaesita multo gratius inveniri. Qui enim prorsus non inveniunt quod quaerunt, fame laborant. Qui autem non quaerunt, quia in promptu habent, fastidio saepe marcescunt. In utroque autem languor cavendus est. Magnifice igitur et salubriter spiritus S. ita scripturas modificavit, ut locis apertioribus fami occurreret, obscurioribus aut fastidia detergeret. Nihil enim fere de illis obscuritatibus eruitur, quod non planissime dictum alibi reperiat. De obscuritate aut signorum hanc sub divisionem adhibet, quod alias obscuritas in unica voce,

per intentionem figitur, devotionis suae decore spoliatur. Idem super 38. cap Iob, lib. 28. Moris sacri eloquii est, ut res semel dicta pro confirmatione replicetur. ALIAE REGULAE INTELLIGENDI SACRAM SCRIPTURAM, PROMISCUE EX S. PATRIBUS COLLECTAE. Nullo locutionis genere utitur sacra Scriptura, quod in consuetudine hominum non inveniatur: quia utique hominibus loquitur. Augustin primo de Trin. cap. 12.

EXPLICATIO. Hilarius super Psalmum 126. Sermo enim

manifestationem spiritales. et tunc, quibus pii pulsantibus etiam occulta patuerunt: et nunc, qui non superbe quaerunt, nec etiam aperta claudunt, spiritaliter intelligentes, donata gratia liberati sunt. Lex vetus Moysis nomine frequenter appellatur in Sacris literis. Didymus de Spiritu S. interprete Hieronymo.

EXPLICATIO. Crebro legisse me memini, Moysen appellatum esse pro lege, ut in Apostolo: Usque in hodiernum diem quando legitur Moyses. Et Abraham ad divitem in suppliciis constitutum: Habent, inquit, Moysen et prophetas. Et certe liquido

sed eorum parentes plerunque solent laudare. Ambros. super cap. 1. Lucae. EXPLANATIO. Sic sancti Samuel mater Anna laudatur: sic Isaac a parentibus nobilitatem pietatis accepit, quam posteris dereliquit. Quae enim alia intentio est Evangelistae Lucae, nisi ut S. Ioannes Baptista nobilitetur parentibus, miraculis, moribus, munere, passione? Non solum igitur a parentibus, sed etiam a minoribus S. Ioannis nobilitas propagatur, non seculari potestate sublimis, sed religionis successione venerabilis. Tales enim maiores habere debuit praenuncius Christi, ut

Samuel mater Anna laudatur: sic Isaac a parentibus nobilitatem pietatis accepit, quam posteris dereliquit. Quae enim alia intentio est Evangelistae Lucae, nisi ut S. Ioannes Baptista nobilitetur parentibus, miraculis, moribus, munere, passione? Non solum igitur a parentibus, sed etiam a minoribus S. Ioannis nobilitas propagatur, non seculari potestate sublimis, sed religionis successione venerabilis. Tales enim maiores habere debuit praenuncius Christi, ut non repente conceptam, sed a maioribus accepta et in ipso infusam iure naturae praedicare fidem dominici videretur adventus. Erant, in

et non iuxta id quod veritas continebat. Hieronym. in Hierem. cap. 28. et in Matth. 14. EXPLANATIO. Ananias in Hieremia dicitur propheta, non qui esset, sed qui crederetur. Et Ioseph in evangelio pater Domini vocatur. Et ipsa Maria, quae sciebat se de spiritu S. concepisse, et responderat Angelo: Quomodo erit istud, quoniam virum non cognosco? Loquitur ad filium: Ecce pater tuus et ego dolentes quaerebamuste. Herodes etiam contristatus dicitur, quia hoc discumbentes puta bant. Dissimulat enim mentis suae malitiam artifex homicida, cum tristitiam in

caeteras istiusmodi, qui cum duplici aspiratione in Graecam linguam transferre non poterant, aliis literis additis expresserunt. Verbi causa: ut Rahel Rachel dicerent. et Hieriho Hiericho, et Hebrom Chebron, et Seor Segor. in aliis vero eos conatus iste deficit. Nam nos Graeci unam tantum literam S habemus: illi vero [?:--- ] , Samech, Sade, Sin, diversos sonos possident. Isaac et Sion per Sade scribuntur, Israel per Sin: et tamen non sonat hoc quod scribitur: Seon rex Amorrhaeorum, per Samech literam et pronunciatur et scribitur. Si igitur a nobis haec nominum et linguae

Nulla alia causa est, cum Evangelistae eadem non eodem modo dicant, nisi ut inde discamus res verbis, non rebus verba praeponere. August. de Blasphemia in Spiritum sanctum.

EXPLICATIO. Duo Evangelistae, Marcus et Lucas, cum de blasphemia in Spiritum S. loquerentur, non dixerunt blasphemiam, sed verbum, ut intelligeremus non omnem blasphemiam, sed quandam: nec verbum omne, sed quoddam. Quid ergo dixerunt? Apud Marcum ita scriptum est: Amen dico vobis, quoniam omnia dimittuntur filiis hominum peccata et blasphemiae, quibus blasphemaverunt. Vide

De significationibus Trinitatis. Cap. III. Duobus modis personas sive subsistentias divinitatis Scriptura significat: principaliter et consequenter. Principaliter, ut cum dicitur: Pater, Filius, Spiritus S. Consequenter per ea, quibus significatur essentia, aut operatio, aut ad creaturas collatio. Nam et cum dico, Deus, quod ad essentiam: et cum dieo, Omnipotens, quod ad operationem pertinet: et cum dico, Immutabilis, quod ex collatione ad creaturas dicitur, licet aliud primus auditus sentiat:

elegit per Spiritum sanctum, Ioan. 15, Maneo ipsius in dilectione: pro, Maneo in dilectione ipsius. Talis forte est et illa transpositio Rom. 8, Impossibile enim legis, in quo erat imbecilla per carnem. pro, In quo enim impossibile legis aut impotentia legis, erat imbecillum per carnem: id s. Deus sarcivit aut replevit misso filio in carne, etc. vel ἐν ὧ γὰρ τὸ ἀδυνατον. Quandoquidem enim impotentia legis imbecilla erat per

seu moris. Sic quod dicit Christus, Testimonium eius nemo accipit: intelligitur neminem, qui adhuc de terra est terrena loquens, nondum factus per Christum caelestis. Nam et de illius generis hominibus praemiserat ibidem De alio autem hominum genere subdit: Qui aut acceperit testimonium eius, s. Christi, qui de caelo venit. Vel potius dic, quod Omnis de maiore hominum parte dicatur. Nam pauci pii in Christum credentes veluti nihil sunt prae reliqua multitudine impiorum. Solent alioqui scriptores indicare esse usitatum, ut de eo quod plerunque accidit, universaliter pronuncietur: ut,

ergo et generaliter dicta saepe ad speciem aut partem, cui proprie competunt, sunt restringenda: ut Ioan. 1, Christus illuminavit omnem hominem venientem in hunc mundum, omnem scilicet, qui illuminatur, quemadmodum veteres restrinxerunt. Ibidem: Omnes de plenitudine eius accepimus: omnes s. quicunque aliquid accepimus. Tametsi haec duo exempla etiam de potentia aut iure, et simpliciter in genere accipi possent, quod videlicet Christus omnibus hominibus illuminationem suo merito impetraverit, omnesque illuminare queat, etiamsi non omnes eam illuminationem curent aut amplectantur.

praeterea idem esse Messiam filium Ioseph, et Messiam filium Davidis: hoc est, unum esse verum Messiam ex traditionibus priscorum Thalmudistarum. DE TROPIS ET SCHEMATIBUS S. SERMO SECUNDUM SPECIEM AUT HOMINUM OPINIONEM, NON SECUNDUM REI EXISTENTIAM. Testatur Plato in Cratylo, et Aristoteles in Metaphysicis, et Cicero in finibus, fuisse Philosophos, qui dicerent nihil rerum per sese suave natura esse, sed prout homini videantur, tale

beneficio hominis infirmi: pro, quandoquidem. Rom. 11, Si tu oleaster insertus es in veram oleam, pro, quandoquidem. Hic igitur assertiva conditionaliter dicuntur. Et contra conditionales assertive efferuntur. cuiusmodi multa exempla in Syncategorematibus annotata sunt, cum ostendi S I conditionalem particulam saepe omitti. Hoc fac, et vives, pro, Si feceris vives. Talis est illa collati gentilium cum Iudaeis Rom. 2. Cum gentes ea quae legis sunt, fecerint: id est, Si facerent. De quo

PAULUS GENTIUM APOSTOLUS PER EVANGELIUM EVANGELIUM AUTEM EST DOCTRINA DE FILIO DEI: FILIUS DEI EST VERUS DEUS ET HOMO: AB HOC VERO DEO ET HOMINE PAULUS FACTUS EVANGELISTA ROMANIS S. D. Verum talem verborum compositionem haud difficile est efficere, ut initialis vox aut etiam sententia in fine repetatur: at ut per cohaerentes sensus progrediendo ad primum redeas, nec tamen aut sensum violes, aut ineptus putidusve sis: hoc vero factu perdifficile est, et Paulo (ut

non erat in persuasoriis humanae sapientiae verbis, sed in ostentatione spiritus et potentiae: ut fides vestra non sit in sapientia hominum, sed in potentia Dei. Aliam praeterea simplicis et illaborati Apostolici styli rationem indicans, superiore nihil inferiorem Cyrensis episcopus S. Theodoritus libro de Evangelicae veritatis cognitione contra Graecos 8, piissime et doctissime scribens: Non sunt vobis, ait, sacrae Literae contemnendae, ô viri Graeci: quoniam superfluo sermonis apparatu minus utantur: sed nudam pulchritudinem veritatis, et tamen emicantem vobis proponant.

Sic et Metaphorae sunt potentes: ut, Cor adamantinum, lapideum, spirituale: Legem esse scriptam in corde: Peccatum esse sculptum in corde alicuius, et similia, quae totum veterem Adamum aut novum hominem depingunt. Octavo, singularis quoque, admirabilisque brevitas Spiritus S. vel in eo est, quod nudis nominibus propriis res longe maximas plurimasque significarit. ut voce Iesus et Meschias, totum officium Christi denotat. Sic Baptistam vocando Ioannem, indicavit eum fore singularem praeconem monstratoremque gratiae Dei: sic mater Heva, Abelis nomine indicavit, qualis

Fuit proculdubio et illud Dei consilium in proponenda tanta tum brevitate sermonis, tum plenitudine rerum, sacra doctrina: quod ipse voluit perpetuo eam per suos varios ministros, quos semper donat ad aedificationem Ecclesiae suae, Eph. 4, dilatare ac illustrare: praeterea etiam Spiritum S. piis dare, qui eam illis suggereret ac exponeret. Denique voluit Deus pios eam perpetuo scrutari, volvendo eam, ac meditando in ea die ac nocte, quo exercitio esset eam illis abunde aucturus ac dilataturus. Postremo illae quoque duae graves causae brevitatis in sacro volumine sunt:

tum ex probationibus veteris Testamenti, tum ex concionibus Christi, tum ex eius miraculis, tum ex voce divina ad ipsos caelitus de hoc filio audiendo clarissime delata, tum ex tota conversatione cum ipso tamdiu habita, tum et ex morte resurrectioneque ipsius, tum denique ex donatione Spiritus S. ac ex tam variis miraculis, iam post mortem Christi ipsius virtute patratis, inter quae etiam istud ipsum praesens esset, liquidissime cognoverint et palpaverint, ipsum esse verum Meschiam et unicum servatorem mundi, seque iussos esse per totum orbem terrarum de eo testari et concionari.

et calami, ut ab hac magis valuerit, sicut ei adversarii obiiciebant: 2 Cor. 10. Sunt quidem diversa dona, sed plerunque calami quam oris maioruis est, quantumvis vox viva magis afficere dicatur auditorem. Caruit ergo Paulus humana eloquentia, at non divina, quam ex munere spiritus S. habuit. Caruit illa ambitiosa, fucata et ostentatrice loquacitate, instar meretricis, se superflue ornante ac iactante: at non caruit ista gravi et seria facultate dicendi, qua res caelestes perspicue ac commode explicare potuit. quaeque proprie Apostolum Christi decuit. Videmus

Mydis et prurientibus auribus (cuiusmodi tunc Graeculorum erant) mutus aut infans, collatus ad Isocratem, aut etiam Platonem. Verisimile quoque est, vel potius verissimum, illam excellentem eloquentiam, quae passim in Epistolis Pauli elucescit, non tam ipsius fuisse quam Spiritus S. per os eius loquentis: sicut Christus pollicetur suis Apostolis et omnibus credentibus, Matth. 10 et Luc. undecimo, se illis daturum, cum opus erit, eam facundiam, cui adversarii resistere nequeant. Quare et ipse Paulus Ephes. 6 iubet pro se fieri preces, ut detur sibi sermo in apertione

deteriorem causam meliorem, et contra efficere: et denique quidvis auditori persuadere, quae necessario multiplici impostura rariorum sophismatum et malarum fraudum fuit refertissima: qua si Apostoli usi fuissent, merito suspecti fuissent, quod non rerum bonitate evidentique veritate ac Spiritus S. efficacia, sed verborum tantum praestigiis ac imposturis homines dementent, ac veluti incantent. Sicque etiam ipsi conversi, de sua fide dubitare coacti fuissent, ut Paulus dicit, et efficacia crucis ac meriti Christi tam fuissent viliter habita, quasi non ille exaltatus auditores ad se ac

et inobedientia iustam praemii repensationem accepit: quomodo nos effugiemus, si tantum neglexerimus salutem? Quae, quum primum enarrari coeperit per ipsum Dominum, ab iis qui audierant, in nos confirmata fuit, attestante Deo et signis et prodigiis simul variisque virtutibus, et Spiritus S. distributionibus, iuxta ipsius voluntatem. Usitata enim est, praesertim in Ecclesia ac in sacris Literis, talis figura sermonis, quae forte Communicatio dici potest: ut is qui loquitur, monet, accusat et obiurgat, sese quoque veluti adsocietac admisceat auditoribus, et illis veluti

6 Alias Scriptura celebrat bona opera, ut hominem tanto magis excitet ad perpetuam petitionem remissionis peccatorum, ut qui liquido cernat ac experiatur, se non ferre eos fructus, nec praestare eam obedientiam patri caelesti, quam praestare deberet, quamque verbum Dei, Spiritus S. arguens, et conscientia ab eo perpetuo flagitent. 7 Alias Scriptura utitur legalibus verbis, cum revera Evangelicas conciones proponat. Ioan. 6, Operemini non pereuntem cibum, etc. id est fide vitam quaerite. Ibidem: Quid faciemus, ut operemur opera Dei? Hoc est opus

ergo fides initio sine bonis operibus actu praesentibus. 5 Ex charitate Dei erga nos oritur nostra charitas erga ipsum, non contra, 1. Ioan. 4. Sensus autem charitatis et favoris Dei est tunc demum in corde nostro, cum iam iustificati fide pacem habemus, cumque etiam donati Spiritu S. agnoscimus Deum esse nobis patrem propitium, clamamusque Abba pater. 6 Filius Dei venit, ut peccatores salvos faciat, Deus iustificat impium, et non operantem: Rom. 3, 4, Ergo in iustificatione revera non tantum non cooperantur, sed ne adsunt quidem bona opera. 7

arcte vel rex subditis, vel illi vicissim ei obstricti sint, et quae nam officia sibimet invicem debeant. Ex harum enim rerum cognitione melius intelligi possent descriptiones Christi, tanquam advocati et intercessoris apud patrem, praeterea tanquam spiritualis regis Ecclesiae suae, item spiritus S. tanquam perpetui nostri advocati ac consolatoris piorum hîc in terris. Hinc quoque calumniatoris satanae, perpetuae accusationes, incredulorum damnatio, et credentium absolutio et iustificatio: item quam tristis res sit reatus, quam contrâ bona, remissio peccatorum aut criminis, plenius

Quale est et illud celebre, in quo praedicabat Ioan. Matth. 3. ubi habitavit Zacharias, Luc. 1. ubi quoque fuisse domum Ioab legitur, 2 Sam. 2. Cuius deserti sex oppida nominantur, Ios. 15. Quod observandum propter stultam imitationem Papisticorum heremitarum, qui putarunt se Baptistae S. vitam expressuros, si in solitudine viverent. Rarae fuerunt ibi pulchrae sylvae, eoque etiam charae ac celebres. Quare inde crebrae metaphorae ac similitudines habentur. Variae fueruntibi arbores et arbusta, quorum cognitio ad sermonis sacri illustrationem plurimum faceret, ut natura

qui fuit, qui et Est. Unde clare apparet illud Ero et Erit, expressum esse nomine aut participio, vel potius participiali nomine omni tempore carente Veniens. Summa, sicut totum vetus Testamentum clamat promittendo, Iehova Iehova, Erit, Veniet, mittetur qui mittendus est, Veniet S. Sanctorum, Aderit Meschias: ita contra totum Novum clamat, Venit, iam adest, Consum matum est, Fuit et apparuit ille venturus, aut Erit. Operaeprecium quoque est observare, quod hoc nomen sit plane proprium vero ac Israelitico Deo ut nunc breviter exponam. Ut enim una

tum et Osiandri sophismata corruptelasque refutabo. Cum Angelus Matth. 1 dicit ad Iosephum cogitantem de deserenda Maria (quod eam suspectam adulterii habebat) per somnium: Ioseph fili David, ne metuas adiungere tibi Mariam uxorem tuam, nam quod in illa conceptum est, a Spiritu S. profectum est. Pariet autem filium, et vocabis nomen eius Iesum. Is enim salvum faciet populum suum a peccatis suis, etc. Eum locum tota Ecclesia omnesque doctores hactenus sic intellexerunt, quod nomen Iesus id em valeat, quod servator, veniatque a themate

Iesus post ignominiam passionis et sepulturae est glorificatus. Item, sicut ille templum Deo extruxit: sic et Christus Ecclesiam Deo collegit, quae eius vivum templum est: omnino ipsa subiunctio prophetiae de adventu Christi, postquam descriptus est ille Iehosua, id videtur indicare, quod Spiritus S. studio primum a typo dicere coeperit, postea vero in rem ipsam significatam desiverit. Quare duplex huic loco probatio inest. Prior, quod verisimile est illos viros Iesum praefigurantes, ut rebus, ita et nominibus praefigurasse. Posterior, quod cum illi in translatione Septuaginta,

Ad quod primum respondeo, Matthaeum nequaquam dicere, ideo eum sic vocatum, ut satisfaceret nomini Emanuel, sed dicit: Totum hoc ideo factum, ut impleatur prophetia Esaiae, etc. Quid est illud totum? nempe totus sermo Angeli, quod affirmat Mariam esse virginem, concepisse ex Spiritu S. parituram Servatorem mundi, etc. Id ut confirmetur, affertur prophetia de puero Emanuele ex Virgine nascituro. Ad haec revera Deum esse cum aliquo, significat ei esse adiutorem et servatorem, ut recte dici possit: Iste puer erit servator a peccatis, idem esse, quod Iste puer erit

tantum accidens quoddam. Quare non possunt assentiri Scripturae utenti substantialibus verbis, ac ipsummet hominem, et praesertim cor eius, ut hostem Dei, et fontem omnis mali accusanti et damnanti. Quare in descriptionibus huius pestis tantum ad accidentia quaedam mala aut vocabula, neglectis S. Scripturae praegnantibus et valde emphaticis vocabulis, devolvuntur. At germani Spiritus sancti discipuli (qui θεοδίδακτοι, non hominum discipuli esse volunt) audiant potius verbi Dei vocem, quod clare originalem malitiam aut fontem

illud pravum accidens elui, tolli, mutari et alterari, ac veluti illud lutum quo homo contaminatus est, ab eo removeri extergendo aut eluendo: quod Sophistae dicunt purgari cor. At Luth. eos accusans super Psal. 51, dicit, non purgari, sed creari novum cor oportere: sicut et Spiritus S. passim in Scripturis loquitur. Dicebat Victorinus in Vinariensi disputatione, declarans originalem corruptionem: Magnes cum natura ferrum attrahat, illa allii contaminatione ita debilitatur, ut id efficere amplius non possit: sed si hircino sanguine illa infectio eluatur, denuo suam

supra modum differt a Graeca, Latina, et aliis istis nunc vulgo usitatis. Non loquor iam de singulis vocibus, quas ab hisce diversissimas esse nemo prorsus dubitat: sed de tota ratione loquendi, aut sententias efferendi. Habet et illas in gentes propriasque difficultates Scriptura S. quae versorem, ut molestae quaedam remorae, plurimum impediunt, ne eam perfectissime vertat: nempe primum summam brevitatem sermonis, deinde admirabilem quoque energiam aut emphasin singularum vocum: quorum utrumque feliciter, perspicue, ac illaeso sensu alia lingua efferre est perdifficile,

reddidit, Suesse und prechtige wort: quibus decipiant corda simplicium. Petrus quoque ait eos ὑπέρογκα ματαιότητος ϕθέγγεσθαι. i. tumida et vana verba iactare. Contra porro praecipit Sanctus S. ut habeamus in docendo savam verborum formam: et Esaias dicit de Meschia, quod Deus ei dederit linguam eruditam ad docendum et consolandum imbecillos. Certum igitur est, oportere sincerum doctorem non solum res veras proponere, sed etiam sanam verborum formam habere: quin et in tradendis

mortalium? Ergo hoc quoque nomine sacrae Literae omnibus aliis scriptis ac scriptoribus praeponendae, magisque colendae sunt. 6 Sexto: Alia scripta sunt aliis magis optimis rebus referta, et alia aliis magis ociosa verborum et sententiarum copia distenta. Multos reperias etiam ex ipsis S. Patribus, quorum cum plures paginas perlegeris, vix unam aliquam certam, firmam ac perspicuam sententiam inde concipere animo possis. Plurima quidem ibi folia ac flores, paucissimos autem salutares fructus reperias: cuiusmodi infrugiferas segetes praepingues agri humidis tempestatibus proferre

maximorum malorum talis doctrina ac hominum admiratio tempore Corinthiorum pepererit, abunde ex priori Epistola ad Corinthios cognovimus. qualis pestis hoc quoque tempore grassatur ultra omnem modum. Huic vero loco vicinum valde est, quod Christus de sacris Literis dixit, Spiritum S. suggesturum nobis omnia, quae ille docuerit: quodque ipsemet Dominus aperuerit Apostolis oculos intellectus, ut intelligerent omnia ea, quae in sacris Literis scripta sunt, non quae in Rabinis aut aliis scriptoribus. Idem nimirum et hoc tempore facit. Quare qui vere caelesti lumine vult

Idem nimirum et hoc tempore facit. Quare qui vere caelesti lumine vult illuminari, et a Sancto Dei spiritu in omnem veritatem deduci: ille sacras Literas scrutetur, in eisque summa cum voluptate die ac nocte meditetur. Ad hasce enim, non ad hominum commenta sese verus Deus una cum suo S. Spiritu alligavit. Sed desinam longum et forte etiam odiosum catalogum rationum contexere de causis, cur potius frequentiusque sacrae Literae, quam aliqua humana scripta legenda sint. Illud nunc tantum addamus, plerosque homines longissime in eo a veritate aberrare, quod putant

patre audire iussi sumus, eiusque verbum habere debet, si Christiana synodus vocanda est, ita ut uni aut duobus perspicuum Dei verbum afferentibus magis credendum sit, quam aliis omnibus sicut id protestantes status in recusatione Tridentinae synodi copiose declararunt, et olim in Nicena synodo, S. Paphnutio pro coniugio sacerdotum dicente, pie factum est. Recitabimus hic etiam memorabilia verba praedictae recusationis hac de re. Dann in einem Christenlichen Concilio soll Christus und sein heiliges wort allein vocem decisiuam haben / das ist / alle ding nach dem wort Gottes

aliquando: tamen hic sensus nunc in usu currens, ad regimen Ecclesiae inspiratus, uti tempori congruus, et salutis via debet acceptari. sicut de Baptismi forma Apostolorum tempore, ubi in Christi nomine: et alio sequenti, ubi in Trinitatis nomine: ac posthoc, in nomine Patris et filii et Spiritus S. varietatem legimus, secundum temporis congruentiam, salutem praestitisse: ipsumque divinum praeceptum, Nisi quis renatus fuerit: et, Ite, baptizate: interpretationem tempori congruentem absque errore recepisse uno tempore, currente usu, validam: alio invalidam. (Hoc est, Ita et non.) Arguitur

est praestanda fides. Ecclesiae est authenticare et confirmare Scripturas. Omnia quae in Evangeliis reperiuntur, firmissima esse tenemus. Firmitatem autem non habent, nisi per Ecclesiae determinationem. Omnia quae Synodus generalis sancivit et decrevit, ea habemus tanquam a Spiritu S. et eloquia Christi. Si generale concilium posset errare, omnes articuli fidei possent esse erronei et falsi. Generale concilium non potest circa fidem errare: ideo in omnibus ei est praestanda fides. Ideo Lutherani nullum alium iudicem volunt praeter verbum

ponat dilucidam illius loci, de qua dubitatur, intelligentiam. Possunt etiam esse loci singulares eiusmodi, ut similes illis in Scripturis non inveniantur, quibus exponantur. (Observa ex sequentibus et praecedentibus, quod Scriptura sit mortua litera, sed intellectus Romanistarum est a Spiritu S.) Principio (inquit) intellectus Scripturae, quem per traditionem Ecclesia habet (veluti probavimus) non potest a divina authoritate Christi et Spiritus S. non promanasse. Si enim Scriptura ipsa non nisi inspirante ipso Spiritu S. (ut Petrus docet) tradita est, multo magis de eius

(Observa ex sequentibus et praecedentibus, quod Scriptura sit mortua litera, sed intellectus Romanistarum est a Spiritu S.) Principio (inquit) intellectus Scripturae, quem per traditionem Ecclesia habet (veluti probavimus) non potest a divina authoritate Christi et Spiritus S. non promanasse. Si enim Scriptura ipsa non nisi inspirante ipso Spiritu S. (ut Petrus docet) tradita est, multo magis de eius intellectu, qui Spiritus et anima ipsius Scripturae est, istud idem credendum videtur. Alioqui tradidisset Christus Scripturas sanctas sine earum sensu

litera, sed intellectus Romanistarum est a Spiritu S.) Principio (inquit) intellectus Scripturae, quem per traditionem Ecclesia habet (veluti probavimus) non potest a divina authoritate Christi et Spiritus S. non promanasse. Si enim Scriptura ipsa non nisi inspirante ipso Spiritu S. (ut Petrus docet) tradita est, multo magis de eius intellectu, qui Spiritus et anima ipsius Scripturae est, istud idem credendum videtur. Alioqui tradidisset Christus Scripturas sanctas sine earum sensu legitimo, quod nemo sani capitis debet asserere. Scripturam vero seipsam non

blasphemia, sed tamen uno ore clamant, Scripturam esse tantum materiam litis: qua una ac extrema blasphemia Scriptura prorsus ex omni iure et autoritate iudicii deturbatur. Vide eorum Vormaciense colloquium et scripta Staphyli. Si enim est materia, et non potius norma litis, ut spiritus S. toties pronunciat ( Luc. 16 et ultimo, Rom. 15. 3. 1. et 2 Pet. 1.) profecto non potest ullo modo in diiudicanda controversia, secundum eam fieri iudicium, aut pronunciari: sed aliunde lumen veritatis petendum, et istis dubiis controversisque tenebris inferendum est. Sic Colonienses

potius id quam error est. Quis enim mortalium dubitat, unumquodque scriptum, orationem ac sermonem optime ac certissime intelligi, et autoris mentem propriissime percipi in eo sermone, in quo primum est propositum, versionesque semper aliquid incommodi afferre? Quis dubitat, spiritum S. multo aptius et certius sua sensa verbis a se delectis in sacris Literis exprimere potuisse, quam ullus mortalium, sua humana industria, postea in convertendis eius monumentis? Quid dicerent Medici, si iuberentur tantum secundum versiones, praesertim infelices, de suis dubiis ac

esse concupiscentiam, esse malum pugnans et militans contra Deum et eius legem, captivans novum hominem sub legem peccati, et denique serviens legi peccati. An posset aliquid clarius dici, aut tantum excogitari, ad asserendum, manentem corruptionem esse vere peccatum: quam quod hic spiritus S. tam grandibus et quasi atrocibus verbis, per hoc selectissimum Christi organon, tam constanter ac perseveranter ingeminat? Quare hîc isti sacerrimi Patres manifestissima praxi, re aut

organon, tam constanter ac perseveranter ingeminat? Quare hîc isti sacerrimi Patres manifestissima praxi, re aut facto ipso, se supra verbum Dei, et ipsum Deum efferunt, ac spiritum S. mendacii arguunt. Ille enim et uno nomine et definitione, ingeminatisque descriptionibus vere peccatum esse originalem corruptionem asserit. At isti omni talia dicenti anathema decernunt, Cogita tu Christiane lector, qualemnam Religionem ab eis expectare possis. In altero decreto

procul dubio illis, secundum ipsorum Regulam: quia Ecclesia sit supra verbum Christi, aut sacram Scripturam. Ibidem fatentur quidem numero septimo, remissionem peccatorum esse nostram iustificationem: verum non solam, sed una cum sanctificatione ac renovatione. Contra autem spiritus S. Rom. 3, 4 et 5, clarissime iustificationem in sola remissi one peccatorum collocat. Aliquanto vero post iidem patres in eodem capite dicunt unicam formalem, (haec eorum verba sunt) causam nostrae iustitiae esse renovationem mentis nostrae. Quo plane excludunt remissionem peccatorum ex iustitia

mandatum et institutionem de bibendo ex calice Domini, recitari ac iterari. Qua ergo conscientia ac pietate, (sed mitto conscientiam) qua saltem fronte ac verecundia audent negare, esse ullum divinum mandatum de conmunione sub utraque specie? Atque insuper hoc suum tam horrendum mendacium Spiritui S. et Ecclesiae Christi coram toto mundo attribuere non verentur. Alteram isti dicunt speciem ad salutem Christianis sufficere. At Spiritus sanctus, qui per Paulum loquutus est, qui proculdubio diversus ab hoc

Clare ergo hîc Paulus cum Corinthiis de sacra Coena sumenda agens, iteratisque vicibus illud, Hoc facite, de comedere ac bibere, seu de esu ac potu Corporis ac Sanguinis Domini, qui a tota Ecclesia fiebat, exponit. Inquit enim: Hoc facite: Quoties biberitis, Audite Spiritum S. per os Pauli loquentem, ô misera Antichristi mancipia. Non dicit, Quoties obtuleritis, aut quoties sacrificaveritis, ut vos id viventis Dei verbum violenter torquetis: sed Biberitis, ostendens ac convincens omnes sanae mentis, illud Facere omnino ad totius Ecclesiae edere ac bibere, et non ad

scrutantur et sequuntur, pessime affliguntur. Abiectis ergo Bibliis, attendunt illi iis tantum, quae ex illo sacro scrinio profluunt, egeruntur ac descendunt. 31 Dilutio aut contaminatio Scripturae per Philosophiam horribiliter plurimumque fit in Papatu: ita ut Scriptura aut spiritus S. per os Aristotelis, vel potius ex corde animoque Aristotelis, non suo sono, mente ac sensu cogatur loqui. Quae pro phanatio Scripturae pernicio sissima plane est, et Scripturam funditus evertit. 32 Tam varii ordines sunt in Papatu, quibus propriae perfectionis, Religionis aut religio

vero neglectionem concionum iam quoque retinent, et retinebunt. Ante annos 20 decretum est grandibus verbis in isto conciliabulo, ut concionentur. Quis autem illorum ab eo tempore coepit docere populum? Sic et in posterum stertent. Quis ergo usus erit Bibliorum? Iam amplius mille anni sunt, ex quo S. Gregorius Magnus Papa questus est, plurimos quidem esse sacrificos qui canant in templis, paucissimos vero qui doceant. 38 Extrema licentia quidvis vovendi, votorumque exactio plerumque irremissibilis regnat apud adversarios. Quare habet unusquisque Biblia in sua libidine, aut

redarguentem narrationem Moysis, de gente Israelitica, si prorsus fabulosa et mendax esset, praesertim cum semper tam multos adversarios habuerint, cuius historiae aut refutationis aliqui scriptores certe adhuc meminissent, etiamsi ipsa non amplius extaret. 24 Paulus dicit Spiritum S. clamare in piorum cordibus Abba pater, et testimonium praebere spiritui nostro (ut et prius dixi) quod filii Dei simus, istam nostram Religionem sequendo. Plurimi prorsus hoc testimonium faciendum est, quod est omnipotentis Dei, quodque omnis totius mundi sapientia prorsus ignorat. Pii vero id

literas. Tractatus II. 71 Basilii M. adhortatio ad studium sacri sermonis, et lectionem Sacrarum literarum. ibid. Patrum aliquot loca et sententiae hic mutuo se consequuntur 72. etc. De usu legis 83 Aliae regulae intelligendi S. Scripturam, promiscue ex S. Patribus collectae. 84 Iunilii episcopi Africani de partibus Sacrarum literarum libri duo: quorum prior quidem de sermone aut tractatione earum, posterior vero de materia agit 121 Iunilii liber secundus, de materia Sacrarum literarum 123

71 Basilii M. adhortatio ad studium sacri sermonis, et lectionem Sacrarum literarum. ibid. Patrum aliquot loca et sententiae hic mutuo se consequuntur 72. etc. De usu legis 83 Aliae regulae intelligendi S. Scripturam, promiscue ex S. Patribus collectae. 84 Iunilii episcopi Africani de partibus Sacrarum literarum libri duo: quorum prior quidem de sermone aut tractatione earum, posterior vero de materia agit 121 Iunilii liber secundus, de materia Sacrarum literarum 123 Quot rationibus Scriptura

Christi pessundedit ac conculcavit 436 De paradiso 440 Demonstrationes certitudinis sacrarum literarum et religionis Christianae 441 LOCORUM S. SCRIPTURAE, VETERIS ET NOVI TESTAMENTI, UBERIUS PAULÒ IN HOC OPERE EXPLICATORUM, INDEX. Genes. 1. In principio creavit Deus caelum et terram 229 2. Plantavit quoque Dominus hortum in Eden ab Oriente, etc. 249 3. Quos Deus coniunxit, homo non

audivistis dispensationem gratiae Dei datam mihi ergavos 247 Ut possitis scire quae sit latitudo, longitudo, profunditas et sublimitas, etc. 262 4. Et nos spiritu Dei in imaginem Dei transformari a gloria in gloriam 342 Nolite contristare Spiritum S. Dei, in quo signati estis, etc. 109 Omnis amaritudo, ira, indignatio, et clamor, et blasphemia tollatur a vobis 172 6. Ad hoc ipsum vigilantes cum omni sedulitate et deprecatione pro omnibus sanctis et prome, etc. 291. 292 Quod quis

trads quid dicatur 92 in Allegoria omni regula quae tenenda 89 allegoriae cur mysteriis conveniant 200. quando et ubi recipiendae 48. 49. quotuplices 200. quousque admittendae 48. 49. ubi et quando adhibendae 46 allegoriarum in Scripturis S. ubi locus 40. 41. quis usus 48. 49 allegoriis ludendi licentia in Scripturis unde periculosa et noxia 95 allegoricae interpretationes quomodo formandae 60. 61. inde allegorizandi in Papatu summa licentia 437. 438 alloeosin

in veteri Testamento qui 112 allusio quid 171. quibus modis fiat. ibid. ambiguitas in quibus locutionibus facile dissolvatur 165 ambiguitates quales in Sacris meris reperiantur 174 ambiguorum distinctio Scripturae S. intelligentiae necessaria 85 Ambrosius quando floruerit 311. quo nomine ab Hieronymo reprehensus 48 Ambrosii de ieiunio quadragesimali sententia 311. locus 281 Amos quo tempore vixerit 55 amphibologia cur non inter tropos

furor et blasphemia 414 in Antichristi regno quantus sit Sacrarum literarum contemptus 439 Antichristi superbia unde agnoscenda. 434. 435 anticipationis usus in Sacris 229 antiphrasis quid 79. 80 antiphrasin in literis S. quandoque inveniri 88 antiphrasi quae vocabula tribuantur. 168 antitheses ac res oppositae non semper optime respondent 204. crebrae in Iohanne 301 antithesium illustratio 245. etc. antitheton 175

exagitent 368 arma Iudaeorum qualia 336 Arrianorum haeresis unde 99 Arsiae fluminis vallis 331. 332 artem dicendi an D. Paulus adhibuerit 298 in Arte quae requirantur 281 artes liberales dona Spiritus S. 69 artium tradendarum methodi praecipuae tres 32. 33 articuli linguae Hebraeae 3 articulis doctrinae Christianae nitendum. 412. 413 Asiaticorum crudelitas 335 asini sepultura quae 108. 109 assertiva

carnis et spiritus lucta 375. 376. sensum complecti intellectum et non voluntatem. ibid. Caroli Magni de linguis docendis constitutio 387. nominis etymol. 134 catachresis 169 catechesin quam Scriptura S. nobis offerat 9 Catharini contra Sotum liber 428. 429 Catonis dictum 308 causae circumstantia 20. saepe non verae cum rebus ut verae connectuntur 216 causam iniustam astutis pharmacis indigere 269. pro effectu, et contra,

alias obscurent alias illustrent orationem 240. sex 19. 20. inde circumstantiarum utilitas 240 cladium magnitudinem quomodo prophetae amplificent 275 clamare saepe pro aliquid tumultuosius agere, poni 235 clamor in Scripturis S. quid 112 ex Clarioribus illustranda obscuriora. 22. clavis Scripturae S. totius quae 7 climax 176 codicis sacri laus et utilitas quae 394 in Codice sacro non tanta libertas quanta alioqui ab interpretibus adhiberi solet 388.

utilitas 240 cladium magnitudinem quomodo prophetae amplificent 275 clamare saepe pro aliquid tumultuosius agere, poni 235 clamor in Scripturis S. quid 112 ex Clarioribus illustranda obscuriora. 22. clavis Scripturae S. totius quae 7 climax 176 codicis sacri laus et utilitas quae 394 in Codice sacro non tanta libertas quanta alioqui ab interpretibus adhiberi solet 388. 389 codicum sacrorum versionem nullam esse sine lapsu. ibid.

ac aliis gentibus exigit 311 contentio 175 contradictio Scripturarum nulla usquam vera 23. 24 contradictionis Scripturarum causa quae. ibid. contrarietas in quibus sit 23 contrarium nihil in Scripturis S. contineri 97 ex Contrariis ratiocinari in divinis, temeritas 320 contritio et fides saepe per folia et flores indicantur 316. poenitentiae pars 324. quid. ibid. contritionis causa quae 34. 35 in Conversis prorsus

373 corruptionis originem unde Manichaei deduxerint 382 cosmographicos et historicos gentilium scriptores ad Scripturae cognitionem non parum conducere 340 crastinum in Scriptura S. quid significet 111 Crateri legati insolentia 283 Creavit verbi significatio 283 creatura Dei a peccato quomodo distinguenda 380 nova 342 in Creaturarum operatione quot modos et differentias Scriptura S. posuerit 126

in Scriptura S. quid significet 111 Crateri legati insolentia 283 Creavit verbi significatio 283 creatura Dei a peccato quomodo distinguenda 380 nova 342 in Creaturarum operatione quot modos et differentias Scriptura S. posuerit 126 creaturis accidentia quae 128 Cretenses semper mendaces, etc. 119 crux nostra quomodo inter bona opera computetur 315 culpae nomina pro poena, et nomina meriti pro praemio qua figura ponantur 186. 187

saepe accipienda 220. 221 δείνωσιν in sermone Paulino, quomodo olim Augustinus notarit 272 demensum et pensum voces latinae unde 337 demittere caput aut faciem 330 demonstrationes Scripturae S. 39 demonstrativum pronomen Hoc, crebro iterari in Iohanne 302. 303 Demosthenes, quo orationis genere in exordio pro corona utatur 247 Demosthenis locus 249 densitas sermonis quomodo fiat 280 descendere quando Deus

199. poenitentia 200: praeceptum quatenus causa efficiens ieiunii 308 de Dei rebus alius quam Dei sermo hominum eloquiis non relictus 98 Dei sapientiae ac providentiae mirabile opus 4. templum quomodo efficiamur 72. 73 in Dei timore Scripturae S. legendae 5 Dei vera agnitio 349. viventis decreta et verbum ab Antichristo perverti 440. voluntas quomodo demonstretur 199 Deo humana membra Scriptura quomodo attribuat. ibid. ipsi de se credendum 75. quas proprietates Moses tribuat 358.

340. falsa qualis 341. patrum ab eorum vita distinguenda 50. post Lutherum qualis in Ecclesia exorta 401. quaeque ut ex vero fonte petatur observandum 8. 9. simplex quae 122. 123 doctrinae Ethicae et Theologiae collatio 10. 11. genera in literis Sacris duo 8. S. totius fundamentum et basis 38. verae corruptio 115 doctrinae simplici quid cum historia commune. ibid. ad Doctrinam simplicem quae referenda. ibid. in Doctrina Christiana genus quoddam studendi et proficiendi

dominae quales in non renatis regnent 376 Dominici de Soto epistolae ad Romanos explicatio qualis 439 Dominus quatenus spes nostra 186. 187 Domini viae planae 5 domus, pro familia 194 donec, in literis S. dupliciter intelligi 111. voculae significatio 85 dubitatio 177. ubi est, ibi scientia noxia 437
E Ebalmons 332 ab Ebrietate varias metaphoras sumi 335 Ecclesia an supra Scripturam 407. 408.

saepe notetur 29. veritatis columna 417 Ecclesiae doctor sit bonus dialecticus 32. testimonia. ibid. gubernatores qua ratione iram Dei sibi cumulent 401. historia quo compendio narretur 282 adversus Ecclesiae hostes testimoniis Scripturarum S. apertis utendum 106 ecclesiae pictura qualis in Esaia 322. potestas circa dispensationem sacramenti eucharistiae 430. status post apostolorum tempora qualis fuerit 402. veteris lectores 398 ecclesiae in quo genere credendum 406. 407. quo consilio Deus

quid 64 Eliae et Enochi translatio quid significet 282. ieiunium 307 Elisaeus Ioae cur irascatur 215 eloquentia qua Paulus fuerit praeditus 299. 300 eloquentiae distinctio. ibid. virtutes omnes et ornamenta in literis S. monstrari posse 89 eloquentium virorum quae summa capita 300. sacri intellectus qua libratione pensandus 94. mos 90 eloquia divina quibus salubria, quibus perniciosa 102. 103. sacra in exordiis narrationum quid exprimant 97 per Eloquia

Dei et diaboli non esse eandem speciem 378 fines unius actionis varii 226 flumina Iudaeorum 333 fluminum quatuor de paradiso egredientium nomina 94. 95 foederis sanguinem quis profanum ducat 343 femina in Scripturis S. ubi legitur, quo transferendum 113 feminarum quarum res gestae in literis Sacris scriptae 108 fontes linguarum consulendi 16. 17 fortitudinis exemplum Iob 72 forum gratiae 326. iustitiae. ibid. fora

161 ad Graecismum pertinere, ut μὲν et δὲ recte sibi invicem correspondeant 293 Grammatica philosophiae pars 383 Grammaticis nomina virtutum, angelorum, et Spiritus S. diversi generis 113 grande dicendi genus quid a temperato differat 268 ad Gratiae extenuationem quae pertineant 323 gratiae forum 326 vox aliena a nostris operibus 323 gratiam et pacem per Christum contingere 251.

nomen unde veniat 228 Hispanicae flagellationes 311 historia quid 121. sacra quot libris contineatur. ibid. historiae et tropologiae non eadem lex 90. humanae ratio et ordo 50. Iacob, Laban, Liae, et Rachelis allegoria 46. S. lectionis scopus potissimus quis 53. 54 in Historiae S. lectione quae observanda 53. 54 historiae sacrae quomodo narrentur 50. ex iis quid discendum. ibid. quo sermonis filo conscriptae sint 240 historia Mosis de creatione quomodo

historia quid 121. sacra quot libris contineatur. ibid. historiae et tropologiae non eadem lex 90. humanae ratio et ordo 50. Iacob, Laban, Liae, et Rachelis allegoria 46. S. lectionis scopus potissimus quis 53. 54 in Historiae S. lectione quae observanda 53. 54 historiae sacrae quomodo narrentur 50. ex iis quid discendum. ibid. quo sermonis filo conscriptae sint 240 historia Mosis de creatione quomodo cum sana philosophia conveniat 441. etc. plurimum iuvat

53. 54 historiae sacrae quomodo narrentur 50. ex iis quid discendum. ibid. quo sermonis filo conscriptae sint 240 historia Mosis de creatione quomodo cum sana philosophia conveniat 441. etc. plurimum iuvat intelligentiam literarum S. 104 cum Historia quid doctrinae simplici commune 123 in Historia sanctorum patrum doctrina ab eorum vita distinguenda 50. ratio. ibid. historiarum gentilium cognitio theologo necessaria 339 ad Historiarum sacrarum

Aristoteles laudet 389 Homo a satana in primo lapsu corruptus 378. an idem sit quod prius 377. animalis quomodo cum Deo pugnet 373. corruptus quomodo a Philippo et Victorino sit appellatus 378. cur a Deo conditus ibid. idem diversis nominibus in scriptura S. nuncupatus 113. imago satanae 370. in prima creatione qualis 368. non renatus, diaboli opus 381. novus 372. novus quomodo liber 324. originale malum 372. ψυχικὸς cum fructibus suis, Dei inimicus 370. qua metamorphosi ex Dei in

299. 300 hyperbole 176 hyperboles usus in unoquoque idiomate 219 hyperboles genus quodnam in adhortationibus locum habeat 219. 220 hyperbolas in literis S. quandoque inveniri 88 hyperbolicae locutiones in scripturis frequentes 219 hyperbolicarum dictionum usus in Sacris 221 Hyperii de quatuor Scripturae S. sensibus iudicium 41. 42 hyperoche 176 hyperthesis.

genus quodnam in adhortationibus locum habeat 219. 220 hyperbolas in literis S. quandoque inveniri 88 hyperbolicae locutiones in scripturis frequentes 219 hyperbolicarum dictionum usus in Sacris 221 Hyperii de quatuor Scripturae S. sensibus iudicium 41. 42 hyperoche 176 hyperthesis. ibid. hypocritarum cum sepulchris dealbatis comparatio 277. mos 306 ὑποστάσεως vocem olim innumeras opiniones et

intellectus sacri eloquii qua libratione pensandus 94 intellectus et voluntatis inversio 370 intellectum dat afflictio 6 intellectum et voluntatem principalia esse in homine 381 intelligentia quadruplex necessaria, in Scripturis S. utiliter versaturis 49 intendendi adverbia Hebraeis nonnun quam addenda aut subintelligenda 187 interrogationis figuratae species Quintilianus quasnam recenseat 212 interrogationis usus 211 interrogationem interdum interrogationi

nonnunquam videri responsionem in se includere 212 interrogationes cum suis subiectionibus 213. et responsiones in disputando quales esse debeant 412. figuratae cur plurimum ad vigorem sermonis faciant 213. plurimae in sacris cum suis subiectionibus. ib. quaedam in literis S. negationem inferre visae, non intelligendae negativae 108 interrogationum motus 271 interpretatio 175 interpretationes allegoricae quomodo formandae 51. 52. inde interpretes eruditi hoc tempore quam regulam in omnibus scientiis

negativae 108 interrogationum motus 271 interpretatio 175 interpretationes allegoricae quomodo formandae 51. 52. inde interpretes eruditi hoc tempore quam regulam in omnibus scientiis sequantur 167. 168 interpretes S. Scripturae 1 interpretibus unde vertendi difficultas et obscuritas cumuletur 388. etc. invenire 186. gratiam. ibid. Ioachim, filii Iosiae sepulturam in literis S. non narrari 108 Iohannes Damascenus.

sequantur 167. 168 interpretes S. Scripturae 1 interpretibus unde vertendi difficultas et obscuritas cumuletur 388. etc. invenire 186. gratiam. ibid. Ioachim, filii Iosiae sepulturam in literis S. non narrari 108 Iohannes Damascenus. vide Damascenus. Iohannes gratiae praeco 283. quae vocabula propria habeat 302. 303. quatenus Elias 162. 163 Iohan. Baptistae discipuli 398 Iohannis doctrina in suis epistolis

Evangelio quomodo Papistae concordent 7. 8 legem duplex velamen oculis nostris obtendere 343 legem famulari Evangelio, et paedagogum esse ad Christum 3 legem in membris suis quid vocet Paulus 171 legem multipliciter accipi in literis S. 112 ante Legem quot modis praedictiones factae 129 legem spiritus quid apostolus vocet 171 pro Lege, Moyses appellatus in Scripturis 93. 94 de Lege quomodo Apostolus loquatur 237 a Lege quomodo simus liberati 324

apocryphorum authores ab Ecclesia venerari 107. authoritas omnis unde pendeat 54. divinorum discrimina 122. scripta qualia 281. scriptores quibus modis cognoscantur 122. methodicorum usus 394. sacrorum distinctio 36. sacrorum omnium author unicus 37. Scripturae S. non omnium tractationem permitti omnibus aetatibus apud Hebraeos 106 in Libris sacris quaedam ex gentilium libris assumpta inveniri 101. non scripta, per ea quae scripta sunt, tractanda 100 lingua Graeca et Hebraea ad cognitionem sacrarum literarum necessaria

75. utilitas 384 linguis originariis summam authoritatem deberi 426 liptote 169 liptotes usus in Sacris 222 litae apud Homerum cur claudae rugosaeque fingantur 281 literae intellectus 418. 419. sacrae. vide Eloquia S. Scriptura. S. diligentia summa scrutandae 384. in genere quae humanum genus doceant 123. in timore Dei legendae 5. 6. mirabili artificio conscriptae 16. quare methodice tradantur 34. quomodo legendae, praecepta 12. 13. 14. 15. inde. quomodo scriptae 49. suo quodam ordine

384 linguis originariis summam authoritatem deberi 426 liptote 169 liptotes usus in Sacris 222 litae apud Homerum cur claudae rugosaeque fingantur 281 literae intellectus 418. 419. sacrae. vide Eloquia S. Scriptura. S. diligentia summa scrutandae 384. in genere quae humanum genus doceant 123. in timore Dei legendae 5. 6. mirabili artificio conscriptae 16. quare methodice tradantur 34. quomodo legendae, praecepta 12. 13. 14. 15. inde. quomodo scriptae 49. suo quodam ordine scriptae 70.

demonstrationes 38. 39. Deus author 394. 395. divisiones 31. doctor et auditor vigilans quid probe nosse debeat 8. incertitudo unde 367. 368 in Literarum sacrarum lectione quid attendendum 19. 20. minima parte quantum sit certitudinis 366 literarum S. mira concordia 96. mos 98. 107. norma 108 studium sub impiis regibus refriguisse 366 in Literarum sacrarum studio mens quae requiratur 14 ad Literarum sacrarum studium quae invitare debeant 384 literarum S. testimoniis

literarum S. mira concordia 96. mos 98. 107. norma 108 studium sub impiis regibus refriguisse 366 in Literarum sacrarum studio mens quae requiratur 14 ad Literarum sacrarum studium quae invitare debeant 384 literarum S. testimoniis apertis, quod credi volumus, probandum 106. tractatio qualis 31 literis S. contraria si qua in Gentilium libris inveniantur, falsissima 105. non credentes, nullam posse invenire rationem, unde falsas esse convincant 105. potius quam angelis aut mortuis

regibus refriguisse 366 in Literarum sacrarum studio mens quae requiratur 14 ad Literarum sacrarum studium quae invitare debeant 384 literarum S. testimoniis apertis, quod credi volumus, probandum 106. tractatio qualis 31 literis S. contraria si qua in Gentilium libris inveniantur, falsissima 105. non credentes, nullam posse invenire rationem, unde falsas esse convincant 105. potius quam angelis aut mortuis credendum. ibid literas quo ordine Plato inventas esse affirmet 365. sacras

quo ordine Plato inventas esse affirmet 365. sacras cognoscendi regulae 5. 6. 7. in qua veneratione homo pius habere debeat 14. non solum mores, sed et parentes praedicabilium solere laudare 102. quomodo Curtisani Romani tractent 431. sibimet constare 395 in Literis S. ambiguitas et repugnantia quae videtur, unde tollenda 97. cur multis et variis similitudinibus eadem res insinuetur 105. de Deo traditorum divisio 96. donec et usque dupliciter intelligi 111. duplex significandi modus traditus per similitudines 99. duplicem de iisdem rebus

eadem res insinuetur 105. de Deo traditorum divisio 96. donec et usque dupliciter intelligi 111. duplex significandi modus traditus per similitudines 99. duplicem de iisdem rebus scientiam suo quodammodo contineri 10. 11. feliciter versari, quid 62. 63 in Literis S. frequenter omnes pro multis, et multi pro omnibus positum 111. interrogationes quaedam, negationem inferre visae, non intelligendae negative 108. locus intellectu difficilis durus sit impio, non Christiano 103. nihil contemnendum, aut obiter transeundum 104. nihil esse, quod non

nihil contemnendum, aut obiter transeundum 104. nihil esse, quod non ingentem thesaurum contineat ibid. nihil supervacuum 105. non omnia quae gesta narrantur, aliquid significare 110. noticia duplex 10. 11. nume--- multa continere mysteria 90 ex Literis S. perperam intellectis haereses ortae 99 in Literis sacris quae cautio tenenda 162. quid sonet, verbum Domini factum esse ad aliquem 117. quomodo Deus consideretur 31. quomodo homo. ibid. quomodo similitudines a rebus illaudatis saepe petantur 104. rem

cavendum 9. 10. scripta omnia ad Christum referri 102. sophistica cavenda 104. sponsi et sponsae qui et quae 112 Livii locus 288 λόγος quomodo a Ioanne depingatur 359 loqui ad cor, in scripturis S. quid 113 loqui Dominum ad prophetam, et loqui in propheta, non idem 116. quando Deus dicatur 199 loquacitas inter epulas 98 locutio figurata ad literam non accipienda 88. nec contra. ibid. quae proprie in sacris usurpetur 166

ob verbi translationem 88. ubi Christus nascendus, solis Davidi et Micheae revelatus 110. 111 loci circumstantia 21 loci in speciem pugnantes conciliandi 69. 70 loca obscuriora quomodo sint exponenda 167. 168 locorum collatio in S. literis summe necessaria 22. 23. S. contradictiones conciliandi ratio 23. contrarietas in quo sita. ibid. in Locis controversis necessario probationes troporum adducendae 167. 168 luctum corporis externum quatenus Deus probet 305

nascendus, solis Davidi et Micheae revelatus 110. 111 loci circumstantia 21 loci in speciem pugnantes conciliandi 69. 70 loca obscuriora quomodo sint exponenda 167. 168 locorum collatio in S. literis summe necessaria 22. 23. S. contradictiones conciliandi ratio 23. contrarietas in quo sita. ibid. in Locis controversis necessario probationes troporum adducendae 167. 168 luctum corporis externum quatenus Deus probet 305 Ludovici canonici Lateranensis oratio

et librorum sacrorum veluti pater 56. 57. velamen cur faciei imposuerit 215 Mosis alterum velamen in cordis humani crassitie haerere 346. conscribendae historiae ratio 358. consuetudo agnoscenda 316. duplex facies 314. ieiunium 307. nomine frequenter in literis S. appellari legem veterem 93. velamen 304. item detecta facies. ibid. quid 343. supra quorum corda adhuc sit. ibid. sacrificos centuplicasse 343. 344 ad Mosen et prophetas cur Christus omnes ableget 392 de Mose, Aristotelis dictum

velamen a Christo et Apostolis detractum 346 mulier peccatrix qua fide sit iustificata 326 mulier quatenus per liberorum procreationem servetur 316 mulierum Iudaicarum superbia quomodo indicetur 176 multi pro omnibus in literis S. positum 111 mundus quomodo a patre non administretur aut iudicetur 207 mundi gubernatio quot modis in Scriptura significetur 126 mundi interitus quibus indiciis probetur 444. totius esse servatorem, nomen plane conveniens Deo 361. 362

philosophi distinguant 11 novus homo 375. 376 novi hominis creatio quid patribus 342 novum Testamentum ante excidium Hierosol. conscriptum 444. ex quibus hominibus Deo ecclesiam colligat 345 numerum finitum pro infinito in literis S. plerunque poni 90 a Numero plurali ad singularem subito transire Scripturam. ibid. numeri plures si ponantur, Scripturae Sacrae mos 91 numeros in literis S. multa continere mysteria 90 in Numeris mysteria observantium

ecclesiam colligat 345 numerum finitum pro infinito in literis S. plerunque poni 90 a Numero plurali ad singularem subito transire Scripturam. ibid. numeri plures si ponantur, Scripturae Sacrae mos 91 numeros in literis S. multa continere mysteria 90 in Numeris mysteria observantium error 140 de Numeris triplex discrimen 90
O Obedientia Christi nobis imputata ob quas causas Dei iustitia dicatur 153 obiectio quomodo interdum

condonatio non vera causa condonationis divinae 317. 318 oligopistia 183. 184 olympias, spacium 4 annorum 53. unde. ibid. per Olympiades supputandi rationis author quis 53 omnes pro multis, in literis S. positum 329 opinio affert vim veritati, proverb. ib. opis divinae imploratio, utilissimum 13 opus operatum fidem tollere 437 opera bona cur urgeantur 314. quatenus

Christiani hominis depingat 341
P Παιδεία quid 64 παιδείας nomine quid indicetur 392 Pagnini sententia de quatuor sensibus scripturae S. 38. 39 Palaestinae descriptionem ex gentilibus scriptoribus commodissime cognosci 339. regio ignea 340 palmae natura. ibid. Panormitani de sacrae scripturae autoritate testimonium 408 Papa cur naturam rerum immutet

pharisaei quatenus sepulchrum dealbatum 198 pharisaeorum ieiunia 312 pharisaeorum poenitentia 305 φιλεῖν 191 Philippi sermo qualis 269. Melanchtonis sententia, de quatuor Scripturae S sensibus 44 Philosophia, medicina animi 70. quomodo hominem consideret 370. quomodo item theologiam. ibid. quomodo scripturam oppugnet 369 Philosophiae opiniones contrariae 444 per

445. 446. controversiae quomodo dirimendae 422. fides ubi necessaria 132. verae fines 444. verae totius clavis et lux quae 29. 30 Religionem qua praxi Antichristus Ecclesiam Christi pessumdederit 436 Remedia, difficultatis et obscuritatis Scripturae S. medentia 4. 5 remissio nostra, fructus verae poenitentiae 213 etc. peccatorum fide accipienda 305. 306 remissionis peccatorum consequendae plures esse modos, error pestilens. ibid. remissionem peccatorum consequendi

Paulus uti noluerit 301 repetitiones quales 257 Romanistarum in Scriptura intellectus unde 424. 425 Rofensis episcopi de bonis operibus locus 325. 326 regula 320 rupes cur Deus nocetur 337
S Sabbathi custodia, signum inter Deum et populum Israeliticum 353. die ieiunandum quis constituerit 312. 313 Sabellii haeresis unde 98. 99 Sacerdotis descriptio 352. lamina 353. vocem nusquam in novo Testamento ministris Ecclesiae tribui

scripta eruditorum virorum cur cum quadam solicitudine legenda 395. impia, profana et impura cavenda 12 in Scriptis omnibus primarium praeceptum quod 22 Scriptura patrum et sanctorum facta bona et mala cur narret 50. sacra. vide literae sacrae, Eloquia S. a nobis prius amanda quam discenda 110. brevis verbis et sententiis 2. cur bonorum et malorum bona et mala facta et dicta recenseat 31. cum dubitative loquitur, cuius hoc respectu fiat 116. 117. cur brevitate utatur 284. cur divinam authoritatem habeat 424. 425. cur ferarum

403. 404. sola norma diiudicandarum controversiarum 73. thesaurus ditissimus 9. tota cur unus liber dicatur 109. tota mysteriis gravida 91. verbis quidem brevis, rebus autem prolixissima 284. veritatis cognoscendae norma 414. veritatis fons 408 Scripturae S. author et explicator Spiritus S. 5. authores omnibus loquendi modis usi 79. blasphemia 414. brevitas 281. circa tempora consuetudo 91. clavis certiss. quae 3. codices unde emendandi 121. consuetudo 109. 110. 111. etc. dicta prudenter intelligenda 324.

controversiarum 73. thesaurus ditissimus 9. tota cur unus liber dicatur 109. tota mysteriis gravida 91. verbis quidem brevis, rebus autem prolixissima 284. veritatis cognoscendae norma 414. veritatis fons 408 Scripturae S. author et explicator Spiritus S. 5. authores omnibus loquendi modis usi 79. blasphemia 414. brevitas 281. circa tempora consuetudo 91. clavis certiss. quae 3. codices unde emendandi 121. consuetudo 109. 110. 111. etc. dicta prudenter intelligenda 324. dicta pugnantia quomodo 226. dicta

quae 3. codices unde emendandi 121. consuetudo 109. 110. 111. etc. dicta prudenter intelligenda 324. dicta pugnantia quomodo 226. dicta quo sensu sunt accipienda 167. difficultas quae 423. 424. difficultatis primarius fons quis 4 Scripturae S. diligenter et sedulo scrutandae 5. divisio 121. expositio analoga sit fidei 7. expositio felicissima quae 4. firmitas 414. fructus 392. fundamento soli nitendum 417. 418. idioma 111. ignorantia Dei 70. in pluribus locis consuetudo 107. innumerae brevitatis rationes

fundamento soli nitendum 417. 418. idioma 111. ignorantia Dei 70. in pluribus locis consuetudo 107. innumerae brevitatis rationes 282. inscitia, erroris origo 406. 407 ad Scripturae intellectum verum et conciliationes quae conducibilia 25 Scripturae S. intelligentiae necessaria ambiguorum distinctio 85. interpretes 1. interpretum mos 90. interpretatio optima quae 95 ad Scripturae S. lectionem adhortatio Damasceni 83 a Scripturae S. lectione an imperitiores arcendi 5 Scripturae S. liber

erroris origo 406. 407 ad Scripturae intellectum verum et conciliationes quae conducibilia 25 Scripturae S. intelligentiae necessaria ambiguorum distinctio 85. interpretes 1. interpretum mos 90. interpretatio optima quae 95 ad Scripturae S. lectionem adhortatio Damasceni 83 a Scripturae S. lectione an imperitiores arcendi 5 Scripturae S. liber quomodo scriptus 109. libri cum honore sui cuiusque scriptoris legendi 120. libros quosdam authoris sui nomen habere, quosdam non 108. librorum omnium

verum et conciliationes quae conducibilia 25 Scripturae S. intelligentiae necessaria ambiguorum distinctio 85. interpretes 1. interpretum mos 90. interpretatio optima quae 95 ad Scripturae S. lectionem adhortatio Damasceni 83 a Scripturae S. lectione an imperitiores arcendi 5 Scripturae S. liber quomodo scriptus 109. libri cum honore sui cuiusque scriptoris legendi 120. libros quosdam authoris sui nomen habere, quosdam non 108. librorum omnium omnibus aetatibus permitti tractationem apud Hebraeos 106.

S. intelligentiae necessaria ambiguorum distinctio 85. interpretes 1. interpretum mos 90. interpretatio optima quae 95 ad Scripturae S. lectionem adhortatio Damasceni 83 a Scripturae S. lectione an imperitiores arcendi 5 Scripturae S. liber quomodo scriptus 109. libri cum honore sui cuiusque scriptoris legendi 120. libros quosdam authoris sui nomen habere, quosdam non 108. librorum omnium omnibus aetatibus permitti tractationem apud Hebraeos 106. locutiones figuratae 87. locum quemvis, ingentem suppeditare

Hebraeos 106. locutiones figuratae 87. locum quemvis, ingentem suppeditare doctrinae materiam 106. locum unum exponere per alium clariorem, interpretatio optima 95 etc. locorum collationis maxima vis et efficacia 9. locorum dictorum conciliatio. vide Locorum, Dictorum S. conciliatio. locorum obscuriorum lapis Lydius quis 14. materiae unde petendae 166. 167. mens ubique in illius superficie 105. methodus 397 de Scripturae S. methodo causa et consilium explicantur 36. 37 Scripturae S. modi qui 122. 284. 285. mysteria

locorum collationis maxima vis et efficacia 9. locorum dictorum conciliatio. vide Locorum, Dictorum S. conciliatio. locorum obscuriorum lapis Lydius quis 14. materiae unde petendae 166. 167. mens ubique in illius superficie 105. methodus 397 de Scripturae S. methodo causa et consilium explicantur 36. 37 Scripturae S. modi qui 122. 284. 285. mysteria qualia 10. obscuritas cur utilis 95. per philosophiam in papatu horribilis contaminatio 438. 439 Scripturae perspicuitas 403. profanatio 425. prophetiae

conciliatio. vide Locorum, Dictorum S. conciliatio. locorum obscuriorum lapis Lydius quis 14. materiae unde petendae 166. 167. mens ubique in illius superficie 105. methodus 397 de Scripturae S. methodo causa et consilium explicantur 36. 37 Scripturae S. modi qui 122. 284. 285. mysteria qualia 10. obscuritas cur utilis 95. per philosophiam in papatu horribilis contaminatio 438. 439 Scripturae perspicuitas 403. profanatio 425. prophetiae quomodo intelligendae 405. principia 445. quanta sit laus 392.

269. obscurior 1. caussae. ib. sermonis diligens cura habenda 8. significatio, non necessaria visa, indagata solerti lectori 107 in Scripturae singulis vocibus non raro singula argumenta contineri 284. studio ardens zelus et diligentia mandata 9 Scripturae S. sua idiomata 85. summa honestas quae 392. summa quae 6. totius clavis quae 6. totius finis quae 84. totius materiam in quatuor monarchias commode dividi posse 32. totius scopus et argumentum 6. totius summa quaedam in tribus aut qua tuor Genes. capitibus 7. tropos non

in tribus aut qua tuor Genes. capitibus 7. tropos non esse mendacia 88. verba non ociosa 284. veritatis argumentum 445 Scripturam Sacram aliquando tanquam in firmis firmiter loqui 95. aliquando totum pro parte, aut partem pro toto ponere 91 ad Scripturam S. discendam quomodo homines affecti 1 Scripturam S. et bona et mala futura praenunciare 100. esse litis materiam, blasphemia 426 inter Scripturam et inspiratum verbum quod sit discrimen 419 Scripturam S. in aliquibus locis aliquid dicere, quod in

88. verba non ociosa 284. veritatis argumentum 445 Scripturam Sacram aliquando tanquam in firmis firmiter loqui 95. aliquando totum pro parte, aut partem pro toto ponere 91 ad Scripturam S. discendam quomodo homines affecti 1 Scripturam S. et bona et mala futura praenunciare 100. esse litis materiam, blasphemia 426 inter Scripturam et inspiratum verbum quod sit discrimen 419 Scripturam S. in aliquibus locis aliquid dicere, quod in regesta commemorata non invenitur 102. in duos potissimum

toto ponere 91 ad Scripturam S. discendam quomodo homines affecti 1 Scripturam S. et bona et mala futura praenunciare 100. esse litis materiam, blasphemia 426 inter Scripturam et inspiratum verbum quod sit discrimen 419 Scripturam S. in aliquibus locis aliquid dicere, quod in regesta commemorata non invenitur 102. in duos potissimum Syllogismos summarie concludi 36. intelligendi regulae, promiscue ex Patribus collectae 84. 85. inde. luculentissimis sermonis schematis abundans 262. meris concionibus constare

contra omnia vitia remedia. ibidem. doctrinae genera duo 6. quomodo concordent. ibid. eloquentiae virtutes omnes ad ornamenta monstrari posse 89. fratres qui dicantur 85 de Scriptura ne iota vel apex cadet, quin omnia impleantur 5 in Scriptura S. numerum finitum plerunque pro infinito poni 90. singularem pro plurali. ibid. omnes rhetoricae orationis partes plenissime contineri 281. quaedam esse, dici tamen, etc. 106. quaedam in contrariam, quaedam in diversam, quaedam in ambiguam significationem accipi

126. ratio coniunctionis quae 86 cum Scriptura sua Deus semper coniungendus 9 in Scriptura vocabulum unum secundo in eodem loco positum, saepe diversa significare 86 Scripturae sacrae in timore Dei legendae 5 Scripturarum S. authoritas maior omnis humani ingenii capacitate 105 Scripturarum cuiusque linguae locutio unde accipienda 387 Scripturarum S. difficultatis remedia 4. tractator qualis esse debeat 263. 264 ex Scripturarum fonte solo omnis veritas haurienda 9

in eodem loco positum, saepe diversa significare 86 Scripturae sacrae in timore Dei legendae 5 Scripturarum S. authoritas maior omnis humani ingenii capacitate 105 Scripturarum cuiusque linguae locutio unde accipienda 387 Scripturarum S. difficultatis remedia 4. tractator qualis esse debeat 263. 264 ex Scripturarum fonte solo omnis veritas haurienda 9 ad Scripturarum S. intelligentiam quid conducat 104 in Scripturarum intelligentia quae servanda 132 de

ingenii capacitate 105 Scripturarum cuiusque linguae locutio unde accipienda 387 Scripturarum S. difficultatis remedia 4. tractator qualis esse debeat 263. 264 ex Scripturarum fonte solo omnis veritas haurienda 9 ad Scripturarum S. intelligentiam quid conducat 104 in Scripturarum intelligentia quae servanda 132 de Scripturarum S. lectione et studio, Patrum sententiae 72. inde ex Scripturarum locis, quos assequeris quomodo multiplicem doctrinam et fructum spiritualem

difficultatis remedia 4. tractator qualis esse debeat 263. 264 ex Scripturarum fonte solo omnis veritas haurienda 9 ad Scripturarum S. intelligentiam quid conducat 104 in Scripturarum intelligentia quae servanda 132 de Scripturarum S. lectione et studio, Patrum sententiae 72. inde ex Scripturarum locis, quos assequeris quomodo multiplicem doctrinam et fructum spiritualem decerpas 63 Scripturarum S. meditationis et studii utilitas 72. 73. mos 91. mysticis eloquiis sacram veritatem

in Scripturarum intelligentia quae servanda 132 de Scripturarum S. lectione et studio, Patrum sententiae 72. inde ex Scripturarum locis, quos assequeris quomodo multiplicem doctrinam et fructum spiritualem decerpas 63 Scripturarum S. meditationis et studii utilitas 72. 73. mos 91. mysticis eloquiis sacram veritatem occultare etc. decentissimum 99. nulla usquam vera contradictio 23. pro auditorum viribus, et utilitate, quae denuntiat, dimetiri 100 de Scripturarum Sacrarum quatuor

422. quid moris 95. regula 101. tractatio scholastica laboriosa 67. tractationis scholasticae methodus 68 Scripturas citandi audacia qualis in papatu 438. cognoscendi regulae 5. 6. 7 de Scripturas docendi more 26. 27 ad Scripturas S. nulla mendacii suspicio admittenda 98 Scripturas sacras per allegoriam exponendi, necessitatis caussae tres 46. 47. per quatuor sensus enarrandi origo unde 42. 43. tractandi ratio duplex 66. 67 in Scripturis S. allegoriarum ubi locus 39. 40. inde.

docendi more 26. 27 ad Scripturas S. nulla mendacii suspicio admittenda 98 Scripturas sacras per allegoriam exponendi, necessitatis caussae tres 46. 47. per quatuor sensus enarrandi origo unde 42. 43. tractandi ratio duplex 66. 67 in Scripturis S. allegoriarum ubi locus 39. 40. inde. auditus, et auribus percipere quid 111. Canonicis quis modus tenendus 120. collatio locorum summe necessaria 22. 23 ex Scripturis S. collecta, perinde habenda, ac si in illis scripta essent 96 in Scripturis expositio

quatuor sensus enarrandi origo unde 42. 43. tractandi ratio duplex 66. 67 in Scripturis S. allegoriarum ubi locus 39. 40. inde. auditus, et auribus percipere quid 111. Canonicis quis modus tenendus 120. collatio locorum summe necessaria 22. 23 ex Scripturis S. collecta, perinde habenda, ac si in illis scripta essent 96 in Scripturis expositio literalis ubi maxime commendetur 95 latentia multa aperta, haereticis Ecclesiam oppugnantibus 99. multa figurate et aenigmatice interpretanda, iuxta Apostoli authoritatem 94. legem

ne absurditas aliqua, vel repugnantia esse putetur, efficere est conandum 97. nihil contrarium contineri 97. non sapiendum supra quam oportet 11. omnia figurate dici credentes falli 12. omnibus quid observandum 108. quomodo vera aliquando taceantur 106 ex Scripturis S. ratiocinandi aliquid quaedam ratio 40 in Scripturis S. utiliter versaturis, quadruplex intelligentia necessaria 43 Seculi praesentis faciendi causa quae 132 ad Seculum futurum pertinentia quae 128 in Seculo hoc rationalium doctrina,

97. nihil contrarium contineri 97. non sapiendum supra quam oportet 11. omnia figurate dici credentes falli 12. omnibus quid observandum 108. quomodo vera aliquando taceantur 106 ex Scripturis S. ratiocinandi aliquid quaedam ratio 40 in Scripturis S. utiliter versaturis, quadruplex intelligentia necessaria 43 Seculi praesentis faciendi causa quae 132 ad Seculum futurum pertinentia quae 128 in Seculo hoc rationalium doctrina, quot modis peragatur 132 sedere quando Deus dicatur

unde plurima sumat 330. Latinus cur ad rerum explicationem aptior sit quam vulgaris 400. literarum sacrarum cur gladius anceps dicatur 262. medicina animi aegrotantis 70. Paulinus mirabili artificio compactus 289. quando sit vehementior 274. qui magis laudandus 275. quid 1. S. scripturae multipliciter figuratus 2. simplex quid 269. tenuis scholasticae explicationi idoneus 261. 262. vetustus recentioribus obscurus 1 Sermonis ambiguitas unde oriatur 242. 243.

explicationi idoneus 261. 262. vetustus recentioribus obscurus 1 Sermonis ambiguitas unde oriatur 242. 243. δείνωσις quid 270. eius divisio 271. diversitas in S. Scriptura 2. divini consuetudo 88. primarius usus 383. sacrarum literarum efficacia 271. sacri simplicitas 269. simplicitatem in historiis potissimum conspici 270. variae sententiae 243. varius usus 161. 162 Sermoni omni et loquendi rationi quid admodum

uti Paulum in epistolis 119 Sermocinatio 177 Servorum conditio tristior quae 336 servis acquisitis nova nomina imponere, apud Orientales usitatum 134 Seth Deum ante diluvium coluisse 360 Sexus fragilior in Scripturis S. ubi legitur, quo transferendum 113 Sibyllae de Deo uno et Christo testimonia 443 Sibyllini libri quibus a Romanis commissi 424 Sicut quam notam habeat 203 Sidonius unde suam sanctam missam probare conetur 388 a

diversae. ibid. similitudinem aliquando pro re poni. ibid. saepe rem ipsam significare 201 in Similitudine et parabola quid observandum 202 cum Similitudine saepe res commisceri 201 similitudines in literis S. quomodo a rebus illaudatis saepe petantur 104. quae nam allegoriarum formam obtineant 283 in Similitudinum collationibus quo studio res vestigandae sint 204 similitudinum evidentia 277. explicatio 201. vehementia 221. usus 200. 201

illustrare, quam confirmare. ibid. plures saepe ordine coaceruari 201 per Similitudines varias Deum nobis loqui 87 in Similitudinibus interdum res pro epitheto poni videtur 202 Similitudinibus multis et variis cur eadem res in literis S. insinuetur 105 in Similitudinibus, parabolis, et collationibus quae verba commode transferantur 172. quae cautio observanda 203 similitudinibus quomodo Hebraei utantur 201 in Similitudinibus quid observandum. ibid. quo vox respiciat

mali, quomodo reiiciatur 380 sophistae quomodo sacras literas perverterint 328. unde rerum theologicarum principalem scientiam hauserint. ibid. sophistarum Graeculorum iactantia 392. 393. mataeologia 10. 11 sophistica in literis S. cavenda 104 Sophoclem cur Aristoteles reprehendat 289 Sorbonistae 11 de Speciei interitu Aristotelis sententiam communi sensui esse notam 378. 379 specialiora saepe pro generalioribus poni 183. 184 Spermologia cur

291 spes et expectatio animi quomodo per externos gestus indicetur 275. praemii certa, iucunda 1 spei fulcra quae 251. 252 Spiritus Dei nulli personae alligatus 420. 421 spiritus et caro hostes acerrimi 373. quomodo in scripturis S. intelligatur 112 Spiritus nomen in sacris quid denotet 28 spiritum prophetiae nec semper, nec eodem modo prophetae animum tangere 193. suum cui Deus velit largiri 396 Spiritus sanctus architector omnis boni 386. 387. arrhabo haereditatis

in sacris quid denotet 28 spiritum prophetiae nec semper, nec eodem modo prophetae animum tangere 193. suum cui Deus velit largiri 396 Spiritus sanctus architector omnis boni 386. 387. arrhabo haereditatis nostrae 288. 289. author et explicator Scripturae S. cur brevitati studeat 281. in piorum cordibus artifex mirabilis 37. optimus docendi magister 367. 368. quo nomine sacras literas praedicet 396 Spiritus sancti admirabilis brevitas 283. dona 387. munus quod 5. nomina diversi generis Grammaticis 113. persona

Spiritus sancti admirabilis brevitas 283. dona 387. munus quod 5. nomina diversi generis Grammaticis 113. persona quot modis significetur 124 spiritualia bona vel mala sub beneficiis vel poenis corporalibus intelligi 61 sponsi et sponsae in literis S. qui et quae 112 stagna Iudaeae 335 Staphili astus in conspurcandis sacris literis 423. locus. ibid. stare quid 81. 82 stellarum de caelo casus 219

170 tempore nostro sacrarum literarum lux et claritas 4 temporum mutationes usitatae 158. ratio in historiis sacris summe habenda 51 de Temporum supputatione regulae. ibid. circa Tempora Scripturae S. consuetudo 91 Tentatio piorum 221 terra Iudaica aequis portionibus divisa 334. salsuginosa 341 Tertulliani sententia festiva 72 Testamentum vetus et novum quomodo inter se differant 93. 94 testamentum vetus,

etc quomodo intelligendum 39. pene nulla reperiri, quae veteribus desint. ibid. regula memorabilis 27. veteri et novo credenda etiam futura, nondum completa 92 Testimoniis literarum sacrarum apertis, quod credivolumus, probandum 106. Scripturarum S. apertis contra Ecclesiae hostes utendum. ibid. testes vivi cur in synodis citandi 409. 410 τετραγράμματων nomen quid significet 356 in Textu sacro Dei oraculorum quomodo versandum 166

patrum regula. ibid. Trinitatis personae quid commune habeant, vel proprium 124 de Trinitatis significationibus 123 Trituratio qualis apud Iudaeos usitala 336 Troiae nomen unde 288 Tropologia in Scriptura S. libera 90 tropologiae et historiae non eadem lex. ibid. Tropus 168 tropi in sacris quales 263 troporum obscuritas 161. quorundam nomina in libris sacris inveniri 107 tropos Scripturae non esse

verbo Dei merito traditiones humanae cedere debent 410. 411 verbum Dei absque Scripturis dici posse, Hosii assertio 425. cur Antichristus extenuet 415 supra Verbum Dei esse 417 verbum Domini factum esse ad aliquem, quid in literis S. sonet 118. Dei papistas innumeris modis conculcare 436. 437. qui audiant 187. 188. substantivum in Hebraea lingua saepe deesse 293 in Verbo, phrasi, sententia, etc. difficultatibus quomodo succurrendum 16 verba et voces cur contra suam

verba generalia aliquoties pro specialibus poni 183. 184. Hebraeis saepe magis habitum quam actionem denotare 187 verbis aliis quaedam repetere quando necessitas postulet 257. 258 Veritas ex ipsa Scriptura quaerenda 405. 406. fons boni 12. in literis S. 104 veritas quomodo per Christum cathedrae Petri alligata 417 veritatis adversario quibis armis obviandum 384. caelestis norma quae 402. 403. cognoscendae via quae. ib. inquirendae ratio 410 veritatis rex Christus 12. sermo qualis 369.

369. sermo simplex 383 veritati in synodo quae mala plurimum adferant periculi 408 Veritatem cognitam publice profiteamur, quoties a nobis exigitur 64. idque cum fortunarum et capitis periculo. ibid. futurorum in typis praemittere, Scripturae S. mos 183. quomodo Christus et Apostoli illustrarint 403 Versionis vulgatae authoritas 427 versionem vulgatam innumeris locis a genuino sensu verbi Dei aberrare. ibid. versores quales Sacrae literae requirant 389

aeternae caussae proximae quatuor 35. verae ad salutem common stratio evidentissima quae 353 vitam Christianam in papatu in ceremoniis consistere 439 in Vita ista qui iuste et omnibus commodis digni dicantur 322 contra Vitia omnia in Scripturis S. remedia 104 pro Vivis mortui non consulendi 13 Ultra aut trans Iordanem qua ratione in Scriptura dicatur 338 Universalis apud Hebraeos quam late patêre interdum videatur 218. locutio in Scriptura quomodo crebro accipiatur 217

in Volumine sacro brevitatis causae quae 284. 285 Voluntas aeternae mentis ubi quaerenda 393. et propositum distinguunt falsum 20. hominis causa omnis reali 371 Vovendi licencia creberrima apud adversarios 438 Usque in liteis S. dupliciter intelligi 111 Ut coniunctionis efficaciae 216 Uti quid 80 Utilitas magna ad labores gravissimos hominem invitat 9 Utrium usus 337 Wer den schaden hat / der darf fuer den spott nichts

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report