Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: semper Your search found 4111 occurrences
First 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 1052-1209:1052. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]
dicens:
1053. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] in manu, ut iustitię operibus incumbat.
calciamenta in pedibus, ut ipse firmiter incedens |
aliis quoque se itineris, quo ad Christum peruenitur, ducem pręstet |
atque alios doceat, quod ipse prius et didicerit et fecerit.
Semper tamen meminerit |
ad fidei perfectionem non nisi Deo adiuuante se posse peruenire.
cum Saluator dicat:
1054. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] | ec quicquam tale aliquando loquantur. Qui nisi conuersi postremo sese offerant Christo, ita ut ipse digito tangat eorum aurem | et saliua palatum, nunquam sanitatem consequentur . semper ad ea quę salutis sunt, surdi et muti erunt. atque ut ita etiam ad malum sicut ad bonum surdi et muti forent. sed ut deterius peccent, et leuam aurem habent, qua ea quę carnis sunt auidissime auriant , et sinistram
1055. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] , ipse suas laudationes iactabundus garrit | et facinus illud, quo meritum aliquod aput Deum consequi sibi potuisset, euacuat inanis glorię cupiditate. deinde hanc ipsam gloriam prauis operibus, ad quę semper pronior est destruit | et in suimet infamiam turpiter conuertit. Nam quanuis aliquando etiam non improbi ingenii esse uideatur, nunquam tamen non majore sui parte malus est. de quo Iacobus apostolus: Vir inquit duplex animo inconstans est in omnibus uiis
1056. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] est. de quo Iacobus apostolus: Vir inquit duplex animo inconstans est in omnibus uiis suis. Quippe qui nunc hoc | nunc illud appetit, cui quod modo placuit, modo displicet, et rursum quod displicebat placet. Qui si quando boni aliquid agere aggreditur, semper antequam perficiat cessat. atque idem nec sedere | nec stare diu potest. multiplex, uarius, discors est, secum pugnans sibi-que-met contrarius | nec in uerbis nec in factis idem. Profecto qui talis est, nunquam aliquo
1057. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Qui autem diuitias pręferunt Christo | et nihil egeno porrigunt, ipso Dei Filio in fine iudicante | audituri sunt: Esuriui et non dedistis mihi manducare. cuius criminis conuictus diues ille, qui se tantum pascebat, in inferno sepelitur. ut semper miser sit, quem miserorum non tetigit pietas, dum sua cupide retinet | et pecuniam magis quam Christum diligit. Imbecillus item es, quando alterum dolo seducere contendis. ab iniustitię
1058. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] hominis non habet ubi caput suum reclinet. Non habet Christus ibi requiem, ubi stabulantur uulpinę fraudes et uolucrum instar alte se erigentis hominis elatio. fraudulentię autem comes est simulatio. Semper enim simulationibus utitur fraudulentus, aliud facie pręferens , aliud in corde occultans. Qui licet homines fallat, Deum non potest decipere. Si modestum, si pium, si castum, si denique iustum se
1059. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uetitum est, nec corpori licere intelligatur. Pręterea imbecilli animi certissimum argumentum est | uoluntas incerta. nunc hoc nunc aliud placet, proposito semper labanti et instabili . Quod si ille qui bene institutus perseuerat usque in finem saluus erit, nonne is qui in uia uitę multiplex ac uarius est, procul erit a salute? Profecto nihil prodest corrigi, ubi contingit repente deprauari.
1060. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et si hac lege talentum istud accipimus, quomodo restituemus, si lucri nihil fecerimus? Postremo qui animo imbecillo est, ne fidelis quidem esse poterit. Semper enim dubius pendet | et dum errare metuit errat. diuersarum gentium diuersas consyderat sectas | et cui earum adhęrendum sit, incertus fluctuat. Cum nulla uerior credibilior-que religio sit | quam quę Deo autore tradita est hominibus.
1061. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] censeri cupimus,
pręter iam dicta hominum rumusculos et famę mundanę blandimenta ne aucupemur.
Siquid benefeceris,
notum esse ei sat est,
qui fidelium hominum benefacta ęternę beatitudinis mercede compensat.
Inanem autem gloriam semper fugiendam esse |
Saluator noster et exemplo monstrauit |
et pręceptis docuit.
1062. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] laudis absit intentio |
sed alienę utilitatis causa,
ut innotescamus non desit charitas.
et id quoties uidebitur opportunum.
hoc est cum non sit periculum,
ut uel auditor iactantię crimen imputet |
uel doctor committat.
Quod quoniam frequenter contingit,
semper tutius existima |
nihil de te prędicare,
nihil quod Deo teste agis, ab aliis inspici uelle.
Glorię quippe mundanę cupiditate duci omnino nefas esse etiam tunc monstrauit Dominus cum diceret:
1063. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
1064. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] qui seipsum commendat ille probatus est,
sed quem Deus commendat.
Audiamus et Dominum pręcipientem:
1065. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] quę agimus aut dicimus laude digna, ad Deum referenda sint | ut ad bonorum omnium autorem atque largitorem, profecto aliquid ex his nostrę uirtuti ascribere uelle | summę ingratitudinis crimen est | arrogantię-que non ferendę. facile autem gloriam pręsentem contemnet, qui semper fragilitatis humanę memor erit. quam in primis mortis nostrę testatur conditio. de qua peropportune quidem nunc tractabitur. De mortis conditione. Caput XVIII Non est ibi stabilis gloria,
1066. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] paulo post dixit:
Pater mi,
si possibile est,
transeat a me calix iste!
Sed quoniam ratio ipsa in nobis uincere debet naturalem carnis motum,
nihil moratus intulit:
1067. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] eidem seruiendo sustinuerimus. dum et aliis prodesse optamus | et pro nobismetipsis cupimus facere satis. Alioquin longam uitam desyderare, non Dei sed seculi amatorum est. qui nullo pręsentium uoluptatum haustu satiantur. qui semper uiuere uellent, ut semper peccare possent. Et tamen male cupita senectus in eo illis bene consulit si uenerit, quod lasciuiendi uires obscoenos-que amputet affectus | et ad continentiam cogat uel inuitos.
1068. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] dum et aliis prodesse optamus | et pro nobismetipsis cupimus facere satis. Alioquin longam uitam desyderare, non Dei sed seculi amatorum est. qui nullo pręsentium uoluptatum haustu satiantur. qui semper uiuere uellent, ut semper peccare possent. Et tamen male cupita senectus in eo illis bene consulit si uenerit, quod lasciuiendi uires obscoenos-que amputet affectus | et ad continentiam cogat uel inuitos.
1069. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] tuum confiteris redemptorem. Tunc autem uere uiuere incipis, cum pro eius nomine occideris. Qui perdiderit animam suam inquit propter me, inueniet eam. Transit enim de morte ad uitam, de terreno habitaculo ad cęleste regnum | semper beatus futurus qui mori innocens maluit quam nocens uiuere. Solent autem parentes cognati-que qui mundana sapiunt, modis omnibus iter impedire ad perfectionem tendentium. conqueruntur se derelictos, omni se solatio destitutos. Qua in re cauendum est, ne nostra erga
1070. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Matth. 21. Domus mea domus orationis est, uos autem fecistis eam speluncam latronum . Merito igitur talium cathedras euertit | et cum principibus populi sui in cęlestibus considere prohibet, utpote quibus non cęlestis boni adipiscendi sed terreni abutendi cura semper ac studium fuit. Nihil pensi habuerunt prodesse commissę sibi plebi, delinquentes corripere, bonos fouere, afflictos consolari, dubiis consulere. sed ignauię atque ocio dediti magis uentrem suum quam gregem Dominicum pascere soliciti fuere. Malus item est sacerdos,
1071. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] animam meam |
Deus meus in te confido.
et tunc fiet quod in alio psalmo dicitur:
1072. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] cogitationes prauę. Quę cum etiam inuitis nobis et nolentibus frequenter obrepant, quanto uiolentiores putas fore, siquando uictus manum dederis, qui nunc repugnas? Mihi crede nisi semper bellum cum illis quam pacem malueris, per sensuum tuorum ianuas ad animam usque ingredientur | et per blandimenta eam subuertent, subuersam interiment. Anima enim mala cogitatione foecunda parit peccatum. peccatum uero
1073. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] homo iudicat. Deus quem nihil latet, in omnibus uoluntatis affectum pensat. homo uero, quia cordis alieni secreta rimari nequit, commissum tantummodo crimen examinat. nec quęrit prudens an imprudens feceris aliquid mali, sed semper tanquam uoluntarium punit. Denique apud Deum qui odit fratrem suum homicida est, apud homines uero non habetur pro homicida nisi qui conficit hominem. Apud Deum qui uiderit mulierem ad concupiscendum eam, iam mechatus est eam in corde suo. apud homines nisi commissi
1074. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section] diutinam mortem detestatus ad illum conuertere qui suscitat mortuos
|
et qui sepultos tumulatos-que facit reuiuiscere |
et excusso de pedibus puluere mundatos exire,
qui dimitti iubet peccanti non tantum septies,
sed etiam septuagies septies.
Semper itaque spera in Domino |
et ora cum Propheta et dic:
1075. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] noster, percutitur et nos per eas liberati ad Terram usque Promissionis perducimur, terram lacte et melle manantem, id est lucis ęternę candore uisionis-que diuinę dulcedine refertam. Quę non mortuuorum terra, sed uiuentium dicitur, nequis alibi uiuere cupiat quam ubi semper feliciter uiuat et mori non possit. Cum-que ad tam inęstimabile bonum hac sola uia peruenitur, ad eam ipsam Salomon sapientię dono insignis te stimulat dicens: Conserua, fili, pręcepta patris tui, id est, Dei, et ne
1076. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ita fiet, ut illa, quę uel per Patrem uel per Filium uel per Spiritum Sanctum iubentur, unius Dei iussa esse credamus, unius maiestatis imperia. Quędam tamen ad tempus obseruanda, ut illa, quę futurorum figuras continebant, quędam semper, ut hęc ipsa de quibus nunc agitur, quę ad uitę morum-que institutionem spectant. Illa uero, quę perfectionis sunt, id est, ut paupertatem castitatem-que colamus, monasticę uitę modum normam-que sectantes, nostro relicta suunt arbitrio, antequam ea seruandi uoto nos
1077. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uitę discutit | et singulorum facta diiudicat. Qualis ergo quisque nunc decesserit, talis etiam in illo ultimo iudicio cum corpore apparebit. Vigilare itaque iubemur, ne mors imparatos occupet. Et quoniam nescimus diem neque horam, semper est uigilandum. Semper autem uigilat, qui semper a malo abhorret | et bonum, ut Deo placeat, agere pro uiribus non cessat. Fieri quidem nequit, quin partem aliquam temporis quieti cedamus, cum nostrę
1078. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] facta diiudicat. Qualis ergo quisque nunc decesserit, talis etiam in illo ultimo iudicio cum corpore apparebit. Vigilare itaque iubemur, ne mors imparatos occupet. Et quoniam nescimus diem neque horam, semper est uigilandum. Semper autem uigilat, qui semper a malo abhorret | et bonum, ut Deo placeat, agere pro uiribus non cessat. Fieri quidem nequit, quin partem aliquam temporis quieti cedamus, cum nostrę conditionis imbecillitas | ut cibo
1079. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Qualis ergo quisque nunc decesserit, talis etiam in illo ultimo iudicio cum corpore apparebit. Vigilare itaque iubemur, ne mors imparatos occupet. Et quoniam nescimus diem neque horam, semper est uigilandum. Semper autem uigilat, qui semper a malo abhorret | et bonum, ut Deo placeat, agere pro uiribus non cessat. Fieri quidem nequit, quin partem aliquam temporis quieti cedamus, cum nostrę conditionis imbecillitas | ut cibo | ita somno quotidie
1080. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] cogitauerat perficere maturat. Ideo-que citius expergiscitur et exurgit, ut quanto minus dormierit, tanto plus apud Deum meriti bene operando sibi comparet. Igitur non plures horas dormitioni impartit quam naturę necessitas postulat. ut totum quod superest, semper in Dei laudem | aut orando | aut aliquid aliud agendo expendat. Siquod momentum ocio transierit, illud sibi deperisse arbitratur. Porro, satis erit | sex horas ad mediam noctem somno dare, a media uero
1081. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] cum se ostenderit amicum | et palpare animum blanditiis coeperit. Illa uero insomnia, quę uel ab aliqua animi passione | uel corporis morbo | uel negociorum cura | uel diurna uerborum ultro citro-que habitorum contentione prouenire solent, semper uana futilia-que sunt et nulla prorsus fide digna. Quod si quid ita ut somniatum est euenerit, non somnio credas, sed cuidam pręsagę mentis diuinationi. Fieri enim non potest, quin aliquando ita contingat, ut futurum prędicimus. Porro uisa illa,
1082. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] sunt et nulla prorsus fide digna. Quod si quid ita ut somniatum est euenerit, non somnio credas, sed cuidam pręsagę mentis diuinationi. Fieri enim non potest, quin aliquando ita contingat, ut futurum prędicimus. Porro uisa illa, quę diuinitus immittuntur, quanuis uerissima semper sint, non tamen omnibus ęque accidunt. Bonis quippe ad consolationem, malis ad terrorem. Bonorum sunt illa quę pręmisimus. malorum autem ista quę dicemus. Pharao rex cum dormiret, boues uidit septem crassas | et totidem
1083. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] abscondito.
Sed is etiam clauso precatur ostio qui sensibus a rerum fragilium cura
sequestratis et mente et corpore in illum dirigitur cui supplicat.
Qui sic se habent,
etiam cum in conuentu multorum orauerint,
in abscondito orare putandi sunt.
Priuatę tamen orationi semper magis apta est solitudo.
Nam et Dominus noster,
ut se nobis imitandum proponeret,
1084. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] peccata uestra. Et Apostolus: Volo, inquit, uos orare in omni loco, leuantes puras manus, sine ira et disceptatione. Quomodo enim tibi placatum iri Deum speras, nisi prius ipse placatus fueris proximo tuo? Tu Deum, quem semper summe reuereri debebas, offendisti, alius te, qui homo es, non Deus, creatura, non creator, peccator, non iustus. Et licet ille, qui lęsit, lędere non debuerit, tu tamen lędi merebare. Quid enim mali non meretur is, qui Deo peccat? Et si dixerimus
1085. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] | de ipsis eius apostolis traditum est, quod perseuerantes erant in oratione cum mulieribus et Maria matre Iesu et fratribus eius. Et si apostolis opus erat iugiter orationum sacrificio, quis tutum se a tentationum periculo sperabit, nisi semper orauerit? Hoc quoque roganti necessarium, ut nunquam de Dei misericordia diffidat, sed semper se impetraturum speret quod petit, si modo illud fuerit sibi, uel ei pro quo petit, profuturum.
1086. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Et si apostolis opus erat iugiter orationum sacrificio, quis tutum se a tentationum periculo sperabit, nisi semper orauerit? Hoc quoque roganti necessarium, ut nunquam de Dei misericordia diffidat, sed semper se impetraturum speret quod petit, si modo illud fuerit sibi, uel ei pro quo petit, profuturum. Omnia, inquit, quęcunque petitis, credite, quia accipietis, et eueniet uobis. Male tamen id credit, qui ueritati, quę Christus est, non adhęret, eodem
1087. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] cum passionis calicem transferri a se Patrem rogasset, ita orationem clausit, ut diceret: Veruntamen non mea uoluntas, sed tua fiat! Non quod ipse nesciret crucem, quam subiturus erat, omnium credentium fore salutem, sed quod instruere nos uellet, ut semper uoluntati nostre pręferamus Dei uoluntatem. Vnde ab eodem edocti, quotidie orando dicimus: Fiat uoluntas tua sicut in cęlo et in terra! Cęterum, cum eius uoluntas sit, ut pie iuste-que uiuamus, hoc quoque his uerbis poscimus, ut leges atque pręcepta, quę dedit
1088. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ita et nostrę orationes ascendent. Neque ulli dubium esse potest, quin ille cuncta, quę petierit, a Domino impetraturus sit, cuius internuncii spiritus ipsi angelici esse non dedignantur. Neque enim hoc ideo permittit omnium pręscius et semper ubique pręsens Deus, quod indigeat, ut hominum opera orationes-que ad se perferantur, sed ut per angelorum officium suam erga pios promptos-que peccatores beniuolentiam testetur. Amare se plurimum eos ostendit, quos talibus uti concedit ministris.
1089. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Illius quoque reproba in primis habetur oratio, qui, quicquid petierit, non eo tendit, ut Deo placeat. Nam siue pro corporis ualetudine siue pro rebus uitę necessariis aut pro quauis alia re orabimus, semper ea fine orandum erit, ut commodius ei, qui bona omnia tribuit, seruiatur. Sed auari ideo orant, ut terrena bona lucrentur, ideo glorię cupidi, ut ab hominibus laudentur. Quare ad primos certe
1090. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Mens autem post peccatorum purgationem Spiritu Sancto fauente illuminatur uirtutum-que incenditur amore, ita ut ab iis, quę Deo displicent, penitus expiata cogitare incipiat, quę sint illa, quibus ille plurimum oblectatur, cupiens eidem in omnibus obsequi, in omnibus semper fideliter seruire. Hęc est igitur gratia, quę poenitentibus datur, sydus-que illud luculentum, quod magos, cum Regem mundi natum quęrerent, pręcessit. Sed cum in itinere ad Herodem diuertissent, fulgor, uię salutaris index,
1091. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Nulli ętati parcit mors | et sicut senes ita et pueros rapit. quin immo rari admodum sunt, quos ad senectam usque patitur peruenire. Plurimos pręterea eadem dies sanos fortes-que incedere uidit | et exanimes concidere. Nulla uitę securitas est semper inter pericula uersantium. Potes uel morbi ui | uel uenenati cibi haustu | uel serpentis ictu | uel sicarii alicuius improuiso percussu | uel alio aliquo inopinato casu protinus extingui. denique quod multis accidit, potest et tibi. Iccirco sicut in
1092. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] medicum tandem accedens extento dorso errigitur. quoniam eum qui mortuos ad uitam excitat, suam etiam infirmitatem quanuis chronicam diutinam-que curare et posse credidit | et uelle sperauit. Nunquam serum est salutem quęrere, cum semper spes impetrandi suppetat, donec in corpore datur spirandi copia. Sed quia dierum nostrorum exitum nescimus, periculosissimum est postremum expectare, ne forte is hodiernus uel crastinus sit | et tunc mori cogamur, cum nos multum adhuc uicturos
1093. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] conuertor magni atque ingentis criminis conscie, qui te nullo modo ueniam posse mereri existimas | nec perpendis quod Dei misericordia multo maior sit omnibus peccatis. Nihil est quod illa non delebit, si te commissi poenituerit. Semper parata est ad condonandum, si tu paratus es ad poenitentiam agendam. peccatum in spiritum sanctum Quod autem Christus dixit | blasphemiam in Spiritum Sanctum irremisibilem esse, multi dubitant, utrum
1094. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] quoniam etiam post hęc in multis delinquimus,
nihil deinde ita necessarium est |
ut peccatorum cum poenitentia confessio.
Hac sola quoties cadimus,
errigimur et stamus.
Baptismus quidem sordes ante se contractas eluit semel,
confessio semper.
Cęterum quod etiam per martyrium aboleantur peccata non ambigimus,
Domino dicente:
1095. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] a nobis exigere uideris | quam ne polluto ore tua dona contaminemus. At hoc etiam nisi te imbecillitatem nostram adiuuante pręstare nequimus. Tu ipse igitur qui tam liberaliter ad epulas tuas nos inuitas, da ut semper ad illas digni ueniamus | ut-que tua carne ac tuo sanguine cum quanta conuenit mentis et corporis puritate reficiamur, quod-que ad memoriam tuę passionis et nostrę redemptionis constituisti dicens: Hoc facite in mei commemorationem , pręsta ut quotidie
1096. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] multum |
plurimum-que iuuamenti subministrant.
Vnde quosdam uini usu se abdicare uilioribus-que
cibis uitam sustentare minime piget.
Christi Domini confidit,
nobis exponat ac prędicet:
Reddet inquit ei bonum et non malum.
Qui enim Deum timet |
qui-que beneficiorum eius est memor,
ne ingratitudinis arguatur,
pro bono reddit bonum.
Et quoniam non est satis uel diu reddidisse,
nisi semper reddas,
continuo subiunxit:
Omnibus diebus uitę suę.
Vis nosse talis animę quę sit merces?
Non extinguetur inquit in nocte lucerna eius|
non timebit a frigoribus niuis.
fortitudo et decor indumentum eius,
et ridebit in die
illam |
et spiritibus angelicis beatorum-que coniungant choro.
ut quę indesinenter Deo seruiuit,
iam indesinenti felicitate perfruatur.
Quis est,
qui dum tantę mercedis magnitudinem ęstimat,
laboris sui tedio afficiatur?
et non potius semper se minus fatigari
agnoscat |
quam ut mereri possit quod sperat?
Attende igitur non solum ea quę recepisti,
sed etiam quę promissa sunt,
et demum in eo quod bene coeperis,
perpetuo perseuerabis.
finiri contigerit.
Has autem uirtutes nequaquam esse ociosas noueris.
qui enim in Deum credit |
et in Deo sperat |
et Deum diligit,
hic quotidie agere studet,
quicquid ei gratum acceptum-que fore confidit.
Assiduus est in oratione,
semper patiens in aduersis,
in omnibus Dei mandatis perpetuo se exercens.
Quantum autem in offerendis precibus perseuerare prodest,
testis est Chananea mulier,
quę repulsa non recessit,
despecta sustinuit |
et dum suppliciter orando
noster et Dominus,
qui ut precibus instare suo nos doceret exemplo,
et pernoctasse in oratione dicitur |
et factus in agonia prolixius orasse.
Quantum pręterea erumnas labores-que et cuncta seculi huius incommoda
ęquo animo semper tolerare iuuat,
ipsi idem Christi discipuli nobis documento sunt,
quibus ipse dixit:
Vos estis qui permansistis mecum in tentationibus meis |
et ego dispono uobis,
sicut disposuit mihi Pater meus regnum,
ut edatis et bibatis super mensam meam in regno meo,
et sedeatis super
illa quę uetantur |
et quę iubentur faciendo.
Beatus est qui cum psalmista dicere potest:
Concupiuit anima mea desyderare iustificationes tuas in omni tempore.
Et iterum:
Custodiam legem tuam semper et in seculum seculi.
Difficile est profecto per omne uitę tempus eundem se pręstare |
et in nullo deficere.
Quoties ergo aliqua diuerticula patitur fragilitas,
quam cito
illud,
quod stulte admodum demolitus es,
instaurare stude |
neque te ultra in aperta mittas pericula,
cum ad tutum regressus fueris.
Non est aptus regno Dei,
qui aratrum tenens post tergum respicit.
Vt quotidie proficias conare,
ut semper boni aliquid agas enitere,
et deficere desines.
Aliorum exemplis disce cautius incedere.
Sauli regi fauit Deus,
quamdiu ille legi eius obediendo uixit.
Post biennium regni sui innocenter exactum a mandatis diuinis
desciuit,
et Deo ulciscente
lege pręceptis-que Domini nostri nusquam recedamus,
nos nihil seruituti,
quam semel Deo obtulimus,
pręferendum existimemus.
Quia seruitus ista omni terrena libertate iocundior,
utilior,
gloriosior est.
Hanc ne deseramus,
occurrant semper menti nostrę Saluatoris monita dicentis:
Qui in Iudea sunt,
fugiant ad montes;
et qui in tecto,
non descendat tollere aliquid de domo sua;
et qui in agro,
non reuertatur tollere tunicam suam;
Iudeam Hebraicorum nominum interpretes confessionem sonare dicunt.
immortalitate dignus.
Ex aliorum enim euentu disces,
quid tibi fugiendum,
quid expetendum sit.
ut cum plenis lampadibus aduentanti Sponso occurras |
et non tunc oleum parare quęras,
cum parato opus fuerit.
dictum-que illud semper in mente habebis:
cadit uitium in sapiente,
cuius propria est uirtus.
In hoc fere omnes conueniunt,
ut dici sapiens non debeat,
nisi qui cunctis pręcellat animi bonis |
et tam scientia sit instructus quam probitate.
Philosophi
Summum itaque bonum expetentibus,
quod semper inquirendo philosophi inuenire nunquam potuerunt,
opus erit eam discere doctrinam,
quę a Deo nobis non ab hominibus tradita sit.
cum sola uerissimum ad beatitudinem monstret iter |
et eandem certissime polliceatur atque conferat.
est,
ut longe sit melius pauca scire cum uirtute |
quam absque uirtute multa.
Cęterum scientia ipsa atque eruditio,
si bene utaris,
plurimum iuuat,
si male,
perniciosa est.
semper-que pręferenda scientię peccatrici rusticitas sancta.
Iunge autem scientię uirtutem,
et iam plenior consummatior-que tibi dabitur sapientia.
mysteria Scripturarum intelliges,
latentes sub litterę uelamine sensus tibi
est:
Dei autem sapientia et Dei uirtus Christus est.
Hunc scrutare in Veteribus cęlatum Scripturis,
in Nouis manifestum,
in utrisque admirabilem atque adorandum |
summi boni doctorem ac largitorem.
boni, inquam,
quod tota gentilitatis Academia semper perquisiuit,
et nunquam potuit inuenire.
Neque enim fas erat,
ut tantę rei,
qua nihil homini maius potest contingere,
alius esset cognoscendę monstrator |
quam qui esset fruendę donator atque autor.
Minus dignitatis
degit,
quia perturbationibus temperat,
sensuum affectiones ratione frenat |
et saniori consilio parere compellit.
Sapiens linguam quoque continet,
uerbositatem fugit,
ne in multiloquio peccet.
Pauca loquitur sed considerate.
nihil leue ab ipso prolatum auditur,
sed serium semper et graue ponderis-que multi.
Neque enim prius uerbum emittit |
quam quo casurum sit cogitet.
Sapiens ut semper sapiens sit studet |
ut-que cum Salomone dicere possit:
Sapientia quoque perseuerauit mecum.
quoque continet,
uerbositatem fugit,
ne in multiloquio peccet.
Pauca loquitur sed considerate.
nihil leue ab ipso prolatum auditur,
sed serium semper et graue ponderis-que multi.
Neque enim prius uerbum emittit |
quam quo casurum sit cogitet.
Sapiens ut semper sapiens sit studet |
ut-que cum Salomone dicere possit:
Sapientia quoque perseuerauit mecum.
Quęris quo pacto semper sapiens esse queat,
cum nemo sit qui non peccet,
cum septies in die cadat iustus?
multi.
Neque enim prius uerbum emittit |
quam quo casurum sit cogitet.
Sapiens ut semper sapiens sit studet |
ut-que cum Salomone dicere possit:
Sapientia quoque perseuerauit mecum.
Quęris quo pacto semper sapiens esse queat,
cum nemo sit qui non peccet,
cum septies in die cadat iustus?
Sed quemadmodum iustus cum ceciderit,
cito surgendo iusti nomen non amittit,
ita sapiens dicendus est semper sapiens,
qui quoties aliquid stulte
Quęris quo pacto semper sapiens esse queat,
cum nemo sit qui non peccet,
cum septies in die cadat iustus?
Sed quemadmodum iustus cum ceciderit,
cito surgendo iusti nomen non amittit,
ita sapiens dicendus est semper sapiens,
qui quoties aliquid stulte peccat,
sapienter quod peccatum est protinus emendat |
et pręteriti errati notam insequentis uirtutis laude compensat.
Sapientem semper beatum esse philosophi contendunt,
eo quod sola uirtute contentus sit,
uirtutem autem sibi ipsam
Sed quemadmodum iustus cum ceciderit,
cito surgendo iusti nomen non amittit,
ita sapiens dicendus est semper sapiens,
qui quoties aliquid stulte peccat,
sapienter quod peccatum est protinus emendat |
et pręteriti errati notam insequentis uirtutis laude compensat.
Sapientem semper beatum esse philosophi contendunt,
eo quod sola uirtute contentus sit,
uirtutem autem sibi ipsam sufficere.
Patet quia nihil extra uirtutem,
in quo beatitudo esse potuisset nouerant.
Ignorabant igitur bonum illud quantum aut quale esset,
quod debetur uirtuti |
quod-que
uita beata,
sed illa cęlestis ęterna-que felicitas,
quę debetur uirtuti,
si uirtus ipsa cum uera religione iuncta fuerit.
Beata quippe est,
quę nunquam subducitur,
nunquam deficit,
bonis omnibus affluit semper,
malis uacat,
desyderium implet.
denique ad summum bonorum peruentum est,
cum ad illam peruenitur.
Huc accedit quod Christianorum sapientia non ita rigide neque inhumane
circumscripta sit,
sicut fuit illa Stoicę sectę
posse sapientem fieri beatum,
qui adhuc in corpore uiuens futurę beatitudinis desyderio non ducitur
qui pro eo quod aliquando peccauit,
dolendo non satisfacit,
qui cum benefecerit non gaudet et Deo gratias agit cuius ope in
benefaciendo est usus,
qui eidem peccare non metuit,
cui soli semper plurimum placere studet,
qui denique et pauperis et malo aliquo affecti hominis non miseretur.
Ea sane uera est sapientia et seruorum Dei propria,
cuius hę sunt passiones.
Illa autem Stoicorum prorsus uana,
et non hominis sed lapidis potius:
nihil
spiritus qui boni sunt,
Dei angelos atque ministros nuncupamus.
Neque certe conuenit |
quorum diuersa est uoluntas,
eodem nomine confundere.
Demones ergo nequitię pleni spiritus inuidię acti stimulis hominem
semper ad uitia prouocant,
ne ad cęleste regnum,
unde ipsi deturbati sunt,
transferri mereatur.
Iccirco clamat Apostolus dicens:
Non est nobis colluctatio aduersus carnem et sanguinem,
sed aduersus Principatus,
aduersus Potestates,
pie uiuere in Christo Iesu,
persecutionem patiuntur.
Eos etenim nequissimi spiritus |
uel per insomnia illudere contendunt |
uel per horrendas apparitiones terrere |
uel per blandimenta turpis uoluptatis irretire |
et quanuis uicti semper discesserint,
semper rursum ad pugnam armantur |
semper-que occasionem nocendi quęrentes nusquam absunt,
repulsi astant,
fugati redeunt.
dicta facta-que nostra,
gestus insuper ac motus speculantur.
quę si ad malum inclinari uiderint lętantur |
et modis
Iesu,
persecutionem patiuntur.
Eos etenim nequissimi spiritus |
uel per insomnia illudere contendunt |
uel per horrendas apparitiones terrere |
uel per blandimenta turpis uoluptatis irretire |
et quanuis uicti semper discesserint,
semper rursum ad pugnam armantur |
semper-que occasionem nocendi quęrentes nusquam absunt,
repulsi astant,
fugati redeunt.
dicta facta-que nostra,
gestus insuper ac motus speculantur.
quę si ad malum inclinari uiderint lętantur |
et modis omnibus ad
Eos etenim nequissimi spiritus |
uel per insomnia illudere contendunt |
uel per horrendas apparitiones terrere |
uel per blandimenta turpis uoluptatis irretire |
et quanuis uicti semper discesserint,
semper rursum ad pugnam armantur |
semper-que occasionem nocendi quęrentes nusquam absunt,
repulsi astant,
fugati redeunt.
dicta facta-que nostra,
gestus insuper ac motus speculantur.
quę si ad malum inclinari uiderint lętantur |
et modis omnibus ad perpetrandum scelus urgent.
in summa facere
tentat ad malum.
unusquisque uero tentatur a concupiscentia sua abstractus et
illectus.
deinde concupiscentia cum conceperit,
parit peccatum;
peccatum uero cum consummatum fuerit,
generat mortem.
Tentatio ergo carnis et diaboli semper prouocat ad peccandum.
Quare de istorum tentationibus nobis assidue aduersantibus nunc est tractandum.
et prius quidem de ipsa diaboli tentatione,
qui carni simul insidiatur et spiritui.
uanitatibus renunciare |
et Moysen sequi in desertum |
ac tandem Iesu duce Promissionis Terram intrare.
Hic est leo rugiens,
qui circuit quęrens quem deuoret.
Hic est fur et latro,
qui non uenit nisi ut furetur et mactet.
hic est denique lupus rapax,
Dominico ouili semper insidians rapiens et dispergens,
et nullo unquam sanguinis haustu satiatus.
nunc promissis allicit,
nunc terret minis,
nunc assentatione blanditur,
nunc etiam uerberibus compellit.
Promissis quidem primos nostros parentes
Bello autem neminem superat,
nisi qui inductionibus eius assentit.
denique quicquid agit,
quicquid molitur,
eo tendere noueris ut fallat,
cum-que deceperit,
ut interimat,
et quidem morte illa quę semper cruciat |
et mori cupientes mori nunquam sinit.
Idem signis etiam pręstigiis-que mentem hominis nititur obstupefacere |
transmutat-que se in angelum lucis,
ut cum Dei angelum uel
illi qui ętate et sapientia pręstant erunt consulendi,
ex eorum sententia |
iudicium faciendum.
Arrogantis est dubiis in rebus proprio sensu niti |
et aliorum nolle audire consilia.
facile-que erroribus patet,
qui suę semper plus tribuit |
quam prudentię alienę.
Vbi autem non auri neque argenti,
sed quod preciosius est,
animę periculum imminet,
etiam tuta metuere sapientis est.
Qvod diabolo imminvtae sint vires.
Caput XVIII
conscientię stimulis ad uirtutes capessendas impellat.
Et, si tanta est Deo cura salutis nostrę,
ut suos angelos pędagogos nostros esse uoluerit,
haud multum timendus est mortis machinator diabolus.
quia semper uincemus,
si semper angeli de cęlo nobis missi monitis inspirationibus-que parebimus |
et a Domini nostri mandatis nunquam discedemus.
Omnem igitur uincendi spem in Deo collocemus.
et quoties uincimus,
ei soli uictorię gloriam dedicemus,
ei gratias
ad uirtutes capessendas impellat.
Et, si tanta est Deo cura salutis nostrę,
ut suos angelos pędagogos nostros esse uoluerit,
haud multum timendus est mortis machinator diabolus.
quia semper uincemus,
si semper angeli de cęlo nobis missi monitis inspirationibus-que parebimus |
et a Domini nostri mandatis nunquam discedemus.
Omnem igitur uincendi spem in Deo collocemus.
et quoties uincimus,
ei soli uictorię gloriam dedicemus,
ei gratias agamus |
dicamus-que cum
|
neque faciamus.
Restat igitur ut et malis pręferantur bona |
et bonis meliora si ad summum bonum uolumus peruenire.
Cum pręterea continentiam semper oppugnet lasciuia |
et liberalitatem auaritia |
et humilitatem ambitio |
et breuiter probitatem nequitia,
assiduum nobis cum uitiis bellum est.
Nunquam igitur quiescamus,
semper repugnemus.
quamdiu repugnamus uincimus.
quoties autem quiescimus non
Cum pręterea continentiam semper oppugnet lasciuia |
et liberalitatem auaritia |
et humilitatem ambitio |
et breuiter probitatem nequitia,
assiduum nobis cum uitiis bellum est.
Nunquam igitur quiescamus,
semper repugnemus.
quamdiu repugnamus uincimus.
quoties autem quiescimus non quiescente aduersario superamur.
et irruentibus malis dissipantur bona |
nihil-que homini illi relinquitur,
qui carnis cupiditatibus ultro se subiicit.
euenit-que ei quod dictum est per
quasi uinculis
constringenda.
Durum erit illi contra huiuscemodi stimulos calcitrare.
Lasciuienti iumento adde onus,
et quietius incedet.
subtrahe aduersario uires,
et desinet esse molestus.
Semper autem obstandum est principiis.
Inueterata enim difficilius corriguntur,
nouella euelluntur facilius |
euulsa-que arescunt.
Pręterea et locum illum et hominem quantum potes declina,
in quo uel
mergi incipiens ad te clamo.
Tu igitur miseratus dexteram tuam extende |
et sicut Petrum cum fluctibus operiretur saluasti,
ita me de pernicie carnalis suggestionis erreptum tibi restitue.
ut tuam potius uoluntatem quam meam faciam.
Nostra enim uoluntas perdit nos,
tua uero saluat semper.
fiat uoluntas tua sicut in cęlo inter sanctos,
ita et inter nos in terra.
ut tuis parendo mandatis ad te in cęlum ascendere |
et non eis contraria operando in profundum demergi mereamur.
ait) esuriit.
et tunc quidem diaboli maligna tentamenta uicisse describitur,
ut noscamus ieiunio et esuritione opus esse,
si carnis illecebras demonum-que captiones cupimus superare.
Ante mensam gratias agit,
post mensam hymnum dicit.
ut semper Deum laudemus,
cuius donum est |
et cibus quo uescimur,
et uita qua uiuimus.
Panes ordeaceos habebat cum pauit turbam.
aquam ad bibendum a Samaritana muliere petiit,
ne rudes fastidiamus cibos |
neque uina delicatiora exquiramus.
Mulieri peccatrici peccata dimisit.
et:
Non ueni inquit uocare iustos,
sed peccatores ad poenitentiam.
denique pastor bonus animam suam posuit pro ouibus suis.
et quos dilexit,
usque in finem dilexit eos.
Quia nihil prodest diu diligere,
nisi semper diligas.
et:
Sicut inquit dilexit me Pater,
ita dilexi uos.
et:
Qui diligit me,
diligetur a Patre meo.
Tunc autem et Christum diligimus |
et a Deo Patre diligimur,
cum ipsum quem peccando offendimus,
poenitendo placamus.
non hoc pręcipitur,
ne bene illi optes |
et si poteris, facias,
sed ne illo familiariter utaris.
Iracundus enim is est,
qui facile ac leuissima de causa irascitur.
Est autem difficile semper irascenti
atque insultanti non aliquando irasci |
et contra furentem non indignari |
et ex indignatione non peccare.
Ita superbo etiam si comes fueris,
arrogans elatus-que euades.
testatur hoc Ecclesiasticus dicens:
ambigere.
aut cuius testimonio credemus,
si nostro contenti non fuerimus?
Cum igitur nihil certius esse possit |
quam quod ipsi coram audiuimus |
coram-que spectauimus,
nihil etiam magis ad capessendas uirtutes nobis proderit |
quam semper si fieri potest cum sanctissimis uiris et colloqui et
conuersari.
In illis enim cernendo non dissimilia iis quę de aliis legimus,
cum firmius quę a scriptoribus tradita sunt credemus,
tum ardentius quę a nobis uisa cognita-que fuere,
|
et inuentum exactoribus dari.
Maluit pecuniam qua satisfaceret mirabiliter comparare |
quam apud se repertam offerri.
Poterat lapides in gemmas,
in aurum ligna conuertere,
qui de ore piscis fecit staterem repente adesse.
Et tamen semper alieno usus est hospitio,
semper oblata ab aliis stipe sustentatus est.
nudus iacuit in pręsepio,
nudus pependit in cruce |
atque is qui cęli terrę-que erat dominus,
nec sindonem suam habuit,
qua uelaretur mortuus,
nec suum quo conderetur sepulchrum.
Maluit pecuniam qua satisfaceret mirabiliter comparare |
quam apud se repertam offerri.
Poterat lapides in gemmas,
in aurum ligna conuertere,
qui de ore piscis fecit staterem repente adesse.
Et tamen semper alieno usus est hospitio,
semper oblata ab aliis stipe sustentatus est.
nudus iacuit in pręsepio,
nudus pependit in cruce |
atque is qui cęli terrę-que erat dominus,
nec sindonem suam habuit,
qua uelaretur mortuus,
nec suum quo conderetur sepulchrum.
Quod si
non expectauit donec remigando ad terram perueniret,
sed omnis morę impatiens misit se in mare uado-que pręcurrens primus
omnium illi se coniunxit.
Cęteri enim post eum nauigio applicuisse dicuntur.
Et quoniam semper pręcipui erga Dominum suum
amoris ardore flagrauit,
dignus iudicatus est,
cui cura Dominici gregis committeretur.
ut sibi in uota rei iniquę assensum prębeas |
opemue pręstes.
Expedit autem eiusmodi hominis inuidiam potius pati iniusta non concedendo |
quam concedendo beniuolentiam amplecti.
Omnium quippe hominum paci solius Dei pax semper est pręferenda |
et pro hac una omnium inimicicię subeundę.
De pace seruorum dei.
Caput VI
Pax illa Dei est,
quę bonorum animos mutuo amore
concupiscentia est.
Pacem agimus quandiu illi non ceditur,
quandiu repugnatur |
neque quod caro affectauerit,
hoc fieri spiritus permittit.
Caro post uoluptates abire nititur |
et in uitia semper est prona.
Spiritus uero qui est ratio ipsa ab his abhorret,
ne Deo peccet,
consyderans quam sit grande scelus prauę cupidini morem gerere,
qua Deus offenditur,
et a continentię uirtute recedere qua placatur.
Ob hoc quidem exclamat Propheta et ait:
titillauerit,
oppone illi paupertatem Christi apostolorum-que inopiam.
memorare diuitis purpurati in inferno miserias |
Lazari-que mendici in Abrahę sinu beatitudinem.
Atque ita carni imperando et nunquam cedendo uincere assuesces |
et ut semper uincas,
semper time ne uincaris,
ut-que semper tutus sis,
nunquam esto securus.
Nam in carnis certamine cum sępe superior euaseris,
nisi quotidie uictam uinculis constringas,
rumpet pacem,
non stabit conuentis,
et cum frenum
oppone illi paupertatem Christi apostolorum-que inopiam.
memorare diuitis purpurati in inferno miserias |
Lazari-que mendici in Abrahę sinu beatitudinem.
Atque ita carni imperando et nunquam cedendo uincere assuesces |
et ut semper uincas,
semper time ne uincaris,
ut-que semper tutus sis,
nunquam esto securus.
Nam in carnis certamine cum sępe superior euaseris,
nisi quotidie uictam uinculis constringas,
rumpet pacem,
non stabit conuentis,
et cum frenum momorderit,
trahet
inopiam.
memorare diuitis purpurati in inferno miserias |
Lazari-que mendici in Abrahę sinu beatitudinem.
Atque ita carni imperando et nunquam cedendo uincere assuesces |
et ut semper uincas,
semper time ne uincaris,
ut-que semper tutus sis,
nunquam esto securus.
Nam in carnis certamine cum sępe superior euaseris,
nisi quotidie uictam uinculis constringas,
rumpet pacem,
non stabit conuentis,
et cum frenum momorderit,
trahet te quo uolet,
ueluti sessorem
qui est omnium Dominus,
omnium credentium Redemptor,
omnium Saluator,
a quo in apostolatum ascitus fuerat,
quem sibi pedes lauisse sciebat,
cum quo pascha comederat,
cuius corpori et sanguini communicauerat,
quem tot miracula fecisse iam uiderat,
quem iustum,
quem pium,
quem semper innocentem et in omnes beneficum nouerat,
eum (proh nefas) ad necem prodidit |
et in manibus querentium sanguinem eius dedit, triginta non amplius
argenteorum precio allectus,
quos a Iudeis accepit.
Non fuit ergo ueritus tam prophano animo,
tam mente impia ad talem Dominum
Quod nec oculus uidit |
nec auris audiuit |
nec in cor hominis descendit.
Et cum tam immensa tam-que inęstimabilis merces iustis ac uirtute
pręditis uiris proposita sit,
plurimi semper haberi debet uirtus.
Tu qui te ita institutum compositum-que senseris,
caue nequa inanis glorię appetitio animum tuum attollat |
et quod humilitate congestum est,
arrogantia dissipet.
Ad exemplum aliorum uirtus tua sit exposita semper,
non ad iactantiam neque ostentationem.
ut tua iustitia (sicut pręcipit Dominus) in occulto sit conscientię
tuę,
et tamen ad laudem largitori uirtutum, Deo, pręstandum,
qui te uiderint concitentur.
nobiscum actum erit,
si talia pręstabimus.
Veruntamen si cuncta quę memorata sunt,
Deo donante pręstiterimus |
omnes-que bonitatis ac sanctimonię numeros impleuerimus,
fragilitatis humanę memores semper simus.
dicente Apostolo:
Qui stat uideat ne cadat.
Non enim propriis uiribus confidendum,
sed omnis bene agendi bene-que perseuerandi fiducia in Deo sita sit,
sine quo ne cogitare quidem quod bonum est,
nostra ualet imbecillitas.
esse existimo,
cuius uulnus tunc obductum uidetur,
cum auarus adeptus est quod concupierat.
Cęterum quia nec adepto satiatur,
nondum sanatum uulnus cicatrix inęqualis ac discolor ostendit.
Et quoniam ille nulla copia contentus in superfluis parandis
cumulandis-que laborat semper,
pilos habere dicitur qui sunt superflua corporis.
cicatrix autem alba delectationem in acquirendo indicat,
ruffa ardorem in concupiscendo.
Fornicatio
Quartum leprę genus dicitur |
caro et cutis igne adusta et sanata,
sed et ipsa cicatricem habens
Non capitis et barbę Aaron,
in quibus est benedictionis diuine unguentum,
sed capitis et barbę eorum quibus manna fastidio est |
et Aegyptię carnes uoluptati.
Capillus autem flauus,
qui meretricibus conuenit,
gulosorum impudentiam designat.
quorum temeritati nihil obstat,
quin semper obscoenum ac turpe aliquid dicant aut faciant.
Tunc uero extenuatur capillus,
cum bona animi per luxuriam consumuntur.
Locus autem leprę ubique humilior prędicatur,
quia in ea parte uirtus animę deprimitur,
in qua peccatur,
non in qua non peccatur.
potest enim fieri,
caluitio inquit |
uel recaluatione albus uel ruffus color fuerit exortus,
et hoc sacerdos uiderit |
condemnabit eum haud dubie leprę quę orta est in caluitio.
Quoniam caluitium summa capitis occupat,
per hoc superbię elationem signari reor.
Semper se supra se errigit superbus,
inani tumet gloria,
pares contemnit.
Cum de animi bonis inaniter sese iactat,
albus color est in uertice.
cum de bonis corporis atque fortunę
gloriatur,
rubedo quę corporeis conuenit,
sedet in
Dilatio igitur poenę peccandi pręstat licentiam.
Sed si cogitarent peccatores tanto acriorem fore uindictam,
quanto magis uenire cunctatur,
peccandi libidinem coercerent |
et nequitię finem citius imponerent.
Delictorum enim ultor Deus non semper statim punit.
peccantis autem poenitentiam ideo diu expectat,
ut si aberit correctio,
minus excusabilis fiat pertinacia.
Cęterum, dum cęlestis arbiter a flagello quiescit,
non remittit iram sed colligit,
ut totam uno impetu effundat
Relinquamus igitur cum uitiis terrenas uanitates |
et non lacte sicut paruuli,
sed sicut perfecti solido cibo utamur,
exercitatos (ut Apostolus ait) sensus habentes ad discretionem boni ac
mali.
Hoc est in bonis operibus quotidie se exercendo,
mala autem fugiendo |
eorum-que cupidini semper nobis aduersanti repugnando.
Siquidem sensus nostri (ut diximus) semitę sunt |
a sede animi per corporis foramina patentes.
per has hostes intrare desyderant,
ut uirtutum ciuitatem expugnent |
et his expulsis ipsi ibi dominentur.
Vescere igitur alimentis ab Ecclesia non interdictis uinum-que dilutum bibe,
non tamen ad uoluptatem,
sed ad corporis necessariam sustentationem.
Vtere, inquam, uictu,
quo isti qui tecum in monasterio sunt utuntur.
cum abstinent abstine,
cum ieiunant ieiuna |
et semper ad memoriam reuoca |
ideo te monachalem uitam elegisse,
ut Deo famuleris,
non ut uentri seruias.
De tactu.
Caput XXIV
Tactus postremo nostri
Quid enim non illis patere crediderimus in patria sursum,
qui dum hic peregrinarentur,
nulli obscoenę cupidini patuerunt |
et in carne pręter carnem uiuere perseuerarunt,
ut magis Deo placerent?
Fidelissimorum enim seruorum est |
semper id maxime conari,
quod domino suo maxime gratum fore animaduertunt .
Itaque non solum attendunt quod ipse imperet,
sed etiam pręter imperium quod ipsum delectet.
Caput V
Porro cum foeminarum frequentiam conspectum-que fugeris,
teipsum fugere non potes.
Quocunque locorum perrexeris,
cum tua tibi carne pugnandum est.
Caro semper ad uoluptates prona compellit hominem id cogitare,
a quo mens Deo dedita abhorret et declinat.
ne forte dum carnali suggestioni assentitur,
Domino suo delinquat.
Luctam istam uincere non poteris,
nisi
aut humum rastro fodias,
aut holera in horto sitientia irriges,
aut plantaria facias,
aut canistra lentis texas uiminibus,
aut aptam igni materiam cędas |
et sarcinas humero impositas baiules,
et domum translatas usui reserues.
Denique semper facias aliquid operis ,
ut cum Apostolo dicere queas:
patieris exteriores.
ibi erit pro lętitia fletus,
pro crapula et ingluuie dentium stridor.
nunquam inde exies de diuitiis istis exiturus citius quam putas.
Quod si perituris conferre semper duratura soleres,
melius tecum actum duceres carere opibus |
et esuriendo panem ostiatim quęrere |
quam illis affluere in immensum,
illis tota ętate iocunde perfrui |
et in pauperum usus quantum debes non contulisse.
ut daturus esses si haberes.
et pro beneficio computabitur pietas miserantis |
multum-que proderit offerre uoluntate,
quicquid non poteris opere.
Consummata uero ac perfecta elemosina est,
ut cuncta simul distribuantur,
ne semper in erogando occupetur animus |
potius-que attendat ut illum imitetur,
qui cum diues esset,
factus est pauper,
ut nos diuites faceret in regno suo cęlesti,
cum terrena contempserimus.
Ipse in Euangelio
continere manus,
nullo satiabilis congestu,
nulla copia contenta,
immo eo cupidior,
quo plura rapuerit.
Vnde de illis quibus ea dominatur est dictum:
plura rapuerit.
Vnde de illis quibus ea dominatur est dictum:
cuius et illa ad Deum supplicatio:
Sed profecto nulla ibi religionis ratio ducitur,
ubi auari animi nihil nisi quod rapiant attendunt.
Quanuis autem multa deprędentur,
multa parent,
multa undique congerant,
nunquam tamen satiantur,
semper restat quod aceruo addi cupiunt.
Nec minus huic uitio obnoxii sunt,
qui liberis nepotibus-que abundant |
quam qui soli sunt.
Qualem Ecclesiastes admiratur dicens:
seruos repudiat |
neque reges satiat,
et tot malorum quod diximus,
immo plurium quam diximus causa sit?
Aut si nihil ex opulentia mali metuitis,
hoc saltem negare non potestis,
quod omnis terrena possessio fluxa atque fragilis sit |
semper-que citius de manibus elabitur |
quam retinenda speratur.
Cuius rei Salomon non ignarus,
cum immensas opes et cuiusque generis uoluptates sibi comparasset exclamauit:
eius exemplo ad actiones honore dignas excitentur.
Is uero occulte erit adiuuandus,
quem inopię suę pudet.
cui siquid in aperto obtuleris,
magis proditum se dolebit |
quam lętabitur adiutum.
Beneficii obliuisci debet qui dedit,
semper autem memoriter tenere qui accepit.
et liberales imprimis et grati esse student?
Hęc enim ea res est,
quę amicos comparat,
quę inimicos placat,
quę Deum propiciat,
quę immortalitatem mortalibus donat |
et de terra sublatos cęlo inserit sedibus-que sanctorum.
ut semper beati sint,
qui ut charitatem seruarent,
semper munifici liberales-que fuerunt.
Is autem qui in beneficiis compensandis dati accepti rationes dispungit,
nec liberalis profecto |
nec gratus est,
sed cupiditati seruiens negociator |
et
Hęc enim ea res est,
quę amicos comparat,
quę inimicos placat,
quę Deum propiciat,
quę immortalitatem mortalibus donat |
et de terra sublatos cęlo inserit sedibus-que sanctorum.
ut semper beati sint,
qui ut charitatem seruarent,
semper munifici liberales-que fuerunt.
Is autem qui in beneficiis compensandis dati accepti rationes dispungit,
nec liberalis profecto |
nec gratus est,
sed cupiditati seruiens negociator |
et
terrenis tantum ac perituris inhians bonis,
non ad
pro quo dedit ei Dominus,
ut filios gigneret |
et nongentos quinque uitę annos absque offensa impleret.
Enoch
(!)
Porro si quęris ,
quanta tunc fuerit culpa ingratorum,
multę bestię cathaclismo superfuerunt,
illorum nemo.
Iudei
Post diluuium ingratissimos omnium semper fuisse Iudeos comperio;
illos excipimus,
quorum superius facta est mentio.
Etenim cum ab ipso mundi Domino multo plura quam reliquę nationes beneficia accepissent,
magis etiam constanter illum colere debuerunt.
De beneficiis
uoluerunt,
donec in regno successit Ezechias Ahazi filius per omnia patri dissimilis.
(!)
Pie enim ac sancte uixit.
et ut intelligas principum mores ciuibus documento esse solere |
semper quidem Iudei sub religiosis regibus religiosi fuere,
sub impiis impii.
Manasses
Post Ezechiam regnat Manasses eius filius,
magis impietate quam regno nobilis.
Captus a Caldeis addicitur seruituti.
aduersis pulsatus agnouit errorem,
Postea uero per Cyrum manumissi |
postliminio-que reuersi sub Esdra sacerdote instaurarunt urbem et templum |
Domino fauente,
postquam eos delicti poenituisset.
Fuisse deinceps legis diuinę satis quidem studiosos,
improbos tamen |
semper-que uirtuti alienę inuidos atque infensos.
In Christum impii
Christum Dei filium,
quem Lex et prophetę prędicauerant uenturum Saluatorem non receperunt,
quanuis uidissent miracula
Gratus itaque erga Dominum ac Redemptorem suum erit,
qui non pecuniam ipso,
sed ipsum pecunia chariorem habuerit,
nihil cum ipso simulauerit,
nihil in ipsum impie neque cogitauerit |
neque fecerit |
et nunquam de clementia Dei diffisus omnem salutis suę spem in ipso sitam fixam-que semper esse curauerit |
et tandem mori potius quam Deo peccare optauerit.
Atque hęc hactenus.
nunc autem ad reliquas charitatis partes descendere statuens,
arbitror non minimam,
sed pręcipuam potius esse:
cum bene uiuendi pręcepta
Campi uero descendentes,
ad quos dixit Apostolus:
Facti estis quibus lacte opus est,
non solido cibo.
Sicut igitur cuique conuenerit,
ita doceatur,
ut omnes salui fiant.
Semper tamen cauendum est,
ne rudis interpres declamet in ecclesia.
Male enim exponens dicta Scripturarum,
periculum est,
ne et ipse in errorem incidat |
et alios inducat.
quod si (ut dicitur)
Alioquin non Dei,
sed hominum eris seruus.
Multo melius est ueris offendere |
quam placere adulando,
et malum incusare ut corrigatur,
quam dissimulare ut inualescat.
Tempus etiam prędicandi congruum quęratur.
non semper seculi hominibus prędicationes uacat audire.
siue liber |
siue seruus,
non potest ei non esse gratissimus quidem atque charissimus.
Quid autem iuuat |
regnis pręsidere,
et ab ipso rege regum reprobari?
Regnum tibi si hostis non abstulerit,
certe auferet mors,
quę semper propinquior est quam creditur.
Cęlestis uero beatitudinis pręmium |
perpetuum est et perenne.
Nullius minas metuet,
qui illud consecutus fuerit,
nullos casus formidabit semper-que felix ac beatus erit,
quem semel Dominus in suum
tibi si hostis non abstulerit,
certe auferet mors,
quę semper propinquior est quam creditur.
Cęlestis uero beatitudinis pręmium |
perpetuum est et perenne.
Nullius minas metuet,
qui illud consecutus fuerit,
nullos casus formidabit semper-que felix ac beatus erit,
quem semel Dominus in suum receperit regnum.
Et si ad tantum ac tale bonum per sanctorum doctrinam peruenitur,
nulli dubium est ,
quin super omnia conducibile sit |
sanctas in ecclesia
malum est.
Non potest igitur fieri,
ut ociosus mali omnino expers sit,
cum etiam ipsum ocium malum sit.
Merito itaque et ab Ecclesia propellitur |
et ab ore Domini ueluti mucidus panis expuitur |
atque ad tenebras relegatur,
ut semper patiatur malum,
qui nunquam facere uoluit bonum.
Dominus exoretur,
ad seruos iustos mansuetos-que spectare.
Seruum quippe qui gratus charus-que domino suo fieri desyderat,
mores eius imitari oportet.
Nam quemadmodum dissimiles inter se dissident ac disseparantur,
ita similium summa semper concordia est.
et dum paribus nituntur studiis mutua beniuolentia incalescunt.
Quod autem humiles exaudiat Deus,
per omnes fere diuinę Scripturę historias patet.
historias patet.
pulchritudine tua intende,
prospere procede et regna propter ueritatem et mansuetudinem et iustitiam.
Nunc regnum eius regnum omnium seculorum.
Sed paulo distinctius uideamus,
a qua humilitate ad hanc sublimitatem peruenerit,
quam tamen semper habuit a Patre et cum Patre communem.
(!)
Cum igitur Deus esset,
hominem quem ipse fecit assumpsit nunquam dimissurus,
ut et homo fieret |
et Deus esse non desineret
Sit igitur nobis curę,
ut minimi simus,
in omnibus patientes,
in omnibus mites et mansueti,
nulli malum pro malo reddentes,
paruo contenti,
in laboribus assidui,
seruire magis quam pręesse cupientes |
nunquam captemus hominum gloriam,
sed semper Dei laudem |
et proximorum profectum.
Parati simus omnia supplicia |
omne mortis genus perpeti prius quam Deo peccare.
Per hanc humilitatem aditum nobis parabimus in cęlum |
et gaudiis perfrui
humilitatis ordo
Prima humilitas esse debet Deo obedire.
deinde prępositorum iussa exequi,
postremo facilem se omnibus pręstare,
neminem offendere |
et pati potius iniuriam quam inferre,
nihil terrenum appetere,
sed cęlestium desyderio semper inhęrere.
(!)
Quicunque ita se humiliauerit,
exaltabitur |
et una cum illis,
quos in exemplum proposuimus,
gaudebit in ęternum gloriosus.
In psalmo enim dicitur:
inundare,
ita uentosę superbię tumor,
nisi ratione coerceatur,
irarum austros proflabit |
et obuium quenque maledictis petulanter lacesset.
Vnde alibi dicitur:
Cęterum impossibile est,
nequando etiam actione delinquant,
qui per arrogantiam in se confidunt.
Sibi quippe derelicti absque gratię diuinę fulcimento stare nullo modo poterunt.
Semper autem prius est,
ut in corde superbiat peccator quam in opere.
et hanc reor Salomonis esse sententiam dicentis:
siquis ultra alius lateat orbis,
cuius nondum dominus factus sis |
et quo maior fueris,
magis exaltari affectabis.
ut de te quoque Propheta ad Dominum conuersus conqueratur et dicat:
concupieris,
humilitatis bonum humanę laudis desyderio corrumpes |
et de uirtute facies uitium.
Nabuchodonosor
dominos hortor,
cum talia legerint de his,
qui ipsis fortiores,
opulentiores,
uirorum armorum-que et rerum omnium copia maiores extitere,
tam subito cecidisse,
ne sibi insolenter superbe-que confidant,
sed summi Dei scita leges-que contemnere metuant.
semper-que meminerint |
solo illius nutu cęlum terram-que posse deficere,
qui solus ut essent potuit facere.
Non eos extollat successus rerum,
non errigant contra inimicos uictorię,
non inflet imperii ampliatio.
Audiant psalmistam
parendvm sit.
Caput X
Omnibus illis qui nobis iure pręsunt,
obedire nos oportet,
dummodo id iubeant,
quod diuinę non aduersatur iussioni |
neque eorum qui pręsidibus pręsunt imperio;
ut semper maioribus honor deferatur in obediendo.
dicente Apostolo:
Pontifici maximo ante alios parendum est.
Christi enim uicem gerit in terra.
Deinde ab illo ut nostro conuentui pręsint constitutis.
omnibus denique qui ex eius autoritate ius habent quod uolunt nobis imperandi,
ut deo erit obediendum |
semper tamen habita superiorum ratione,
ne forte dum minoribus obedimus,
eos quibus et ipsi obedire debent offendamus.
Deinde parentibus nostris obedire nos et natura suadet |
et diuina lex iubet.
Vnde Apostolus:
nomen meum.
Quę est igitur pax ista,
quę obedientibus promittitur,
si Christi discipulis non pax sed odia hominum offeruntur?
De interiori ergo pace intelligendum est,
quoniam obedientes mandatis non perturbantur animo,
sed semper in spe futuri boni conquiescunt.
ac tanto magis iustitię operibus proficiunt,
quanto minus pręsentibus bonis deliniuntur.
Longęuitas etiam promissa est dicto audientibus.
quam quidem beatioris uitę ęternitatem interpretari possumus.
illum.
Si ergo cum Christo exaltari cupimus in gloria,
cum Christo prius prosternamur in humilitate |
Deo ante omnia obediendo,
deinde hominibus illis,
quorum iussa exequentes Domino seruimus.
Illorum uoluntatem nostrę uoluntati semper pręferamus.
De patientia Calumnię.
Caput XIII
Profecto si humiles,
si obedientes fuerimus,
erimus etiam in omnibus
Non igitur incongruum erit,
si nunc de patientię uirtute uerba fecerimus.
Patientia est animi quędam constantia,
quam nec iniurię irritare |
nec incommoda queunt frangere.
Patientia semper iuncta fortitudini est,
ita ut mutua inter se ope connexę et iniurias quidem submisse ferant |
et aduersa alacriter tolerent.
Hoc totum autem qualecunque sit,
uni nunc concedamus patientię.
Quando quidem
De patientia ingratitvdinis, percvssionis | et bonorvm ablationis.
Caput XV
Sed ab illis inquies,
quibus imprimis obsecutus sum,
in quos beneficia plurima contuli patior iniuriam,
et quos mihi semper amicissimos fore sperabam,
eorum odia sustineo |
magis-que me angit ipsorum ingratitudo quam offensa.
At etiam Christus Dominus tuus quos uenerat saluare,
ab iis passus est necem.
Christi quoque apostoli,
quibus uiam ueritatis
opibus exueris,
si torqueris et ad mortem posceris,
talia sancti martyres perpessi sunt,
talia pro nobis Dominus et Saluator noster non inuitus tolerauit.
Denique nullus unquam sanctorum uindictam appetiit,
sed omnes pro malo bonum reddere semper conati sunt.
pha
crucifixoribus Dominus,
ne illis imputaretur ad peccatum,
quod ignoranter commisissent.
uehementer afficeris,
caue ne per impatientiam Deum offendas |
et grauius animo ęgrotare incipias quam corpore.
Corpus hominis fictile uas est |
corruptioni obnoxium,
solutioni proximum,
morti semper opportunum.
quod etiam si nulla aduersa infestet ualitudo,
senilis tamen ętas carpendo consumit.
Thesaurus autem in uase isto fragili animus est,
quem nulla uis potest offendere pręter peccatum.
Iob. et qvare bonis accidant mala.
Caput XVIII
Vt autem omnium pręsentium tempestatum magnitudinem superes,
quanta passus fuerit uir Deo charissimus Iob |
et quam ad omnem erumnarum impetum immobilis permanserit,
semper tibi occurrat.
et si multo grauiora illum leuiter placide-que pertulisse inuenies,
pudeat te in leuioribus minus esse fortem.
Si quam opum tuarum iacturam feceris,
illi de immensis pecudum
Iustum autem neque prospera extollunt |
neque frangunt aduersa;
in utroque rerum euentu eandem seruat animi constantiam.
Sed in aduersis si non melior,
certe tutior efficitur.
Semper enim ad delinquendum magis prouocant,
quę secundo flatu feruntur.
De patientia martyrii.
Caput XIX
Porro ad confirmandam patientię uirtutem |
pręter ea quę
non succumbimus |
Christo denique adiuuante contra omnia aduersa luctamur |
et potimur uictoria.
Eidem gratias agimus,
et cum poenis afficimur |
et cum in sententia ueritatis perseueramus.
Tota autem perseuerandi ratio est,
quia post laborem in illo requiescere speramus,
semper beati futuri,
qui semper usque in finem fuimus fideles,
nec uicti sęuitia tua sed probati.
His quidem et huiusmodi uerbis illos uel locutos |
uel loqui potuisse quis dubitat?
nisi qui Euangelio non credit,
denique adiuuante contra omnia aduersa luctamur |
et potimur uictoria.
Eidem gratias agimus,
et cum poenis afficimur |
et cum in sententia ueritatis perseueramus.
Tota autem perseuerandi ratio est,
quia post laborem in illo requiescere speramus,
semper beati futuri,
qui semper usque in finem fuimus fideles,
nec uicti sęuitia tua sed probati.
His quidem et huiusmodi uerbis illos uel locutos |
uel loqui potuisse quis dubitat?
nisi qui Euangelio non credit,
et peruersę mentis aure
et incredibilia operari.
Cum-que in omnibus diues esset,
elegit sibi paupertatem,
aliorum impensis uitam sustentauit,
alieno usus est hospitio,
esuriuit,
sitiuit,
fatigatus est.
flesse pluries legitur,
risisse nunquam.
Adhuc puer quęsitus est ad necem.
deinde adultus odia semper perpessus est impiorum.
a discipulo uenditus ac proditus est,
a Iudeis comprehensus et afflictus |
et qui peccatum non fecerat,
ligatur,
accusatur,
falso testimonio circumuenitur,
conspuitur,
alapis cęditur,
deluditur,
maledicitur,
spinis coronatur,
arundine
Dolere enim te cogit,
quod alii affluant diuitiis,
pręstent honoribus,
multę apud omnes opinionis sint,
et te uel pręcedant gloria |
uel ęquent.
Talis profecto diaboli liuor est,
qui semper tristatur ac moleste fert,
quod iusti eo ascendant,
unde ipse decidit.
In deum maledicta proferens
(!)
Quid dicam de illis,
quorum in tantum excedere solet
de quibus quia satis paulo ante dictum sit,
hoc tantum dicendum restat,
quod nec a sanguine eorum,
quos Deo famulari uident abstineant,
cum indignantur.
Quanuis enim eiusdem religionis sint cum his quos infestant,
diuersis tamen moribus uiuunt |
semper-que melioribus inuident atque aduersantur.
iniquitates eorum |
et in flagellis peccata eorum,
misericordiam autem meam non auferam ab eis.
Nullam tamen iracundię perturbationem patitur Deus,
neque dum corripit corrigendos |
neque dum punit obstinatos.
apud se semper placidus est atque tranquillus,
apud illos uero iratus et furens qui malum quod meruerunt patiuntur.
Ita nos quam minimum perturbare debet iracundia,
cum delinquentes punimus,
sed mouere charitas,
ut punitos disciplina nostra
De benedicendi stvdio.
Caput XXVIII
Post hęc optimum erit |
ad seruandam erga omnes humanitatem animi-que mansuetudinem benedicentię linguam assuescere |
ac semper ueluti immane pręcipitium sic euitare maledicti uerbum.
Omnibus benedicere |
et ne maledicentibus quidem maledicta referre |
magnę constantię |
magnę-que tolerationis indicium est.
benedicta impendit.
(!)
Discant nostri temporis episcopi promptiores esse ad benedicendum,
ne templo Dei maledixisse arguantur,
cum temere et non merito aliquem fuerint execrati.
Semper tutius est in benedicendo quam in deuouendo errare.
duo benedictionis genera.
Sciendum pręterea duo esse benedictionum genera: alterum spiritale,
alterum terrenum.
|
et aliis huiusmodi,
quę in Leuitico promittuntur obseruatoribus mandatorum Dei.
quaestio.
Qua in re quidem quęri potest,
Cur multi prophetę sancti-que Legis,
qui pręceptis diuinis pro sua uirili semper obtemperabant,
egestates,
angustias,
persecutiones passi sint |
et post illos apostoli Christi,
martyres alii-que fideles?
Quia certe illa terrena bona ciuitates,
prouincię,
regna solent appetere,
turba uidelicet in perferendis angustiis minus fortis,
ne tententur
est,
eius conuersatio in cęlis est,
non in terra.
Proinde nec terrena bona ad eum spectant,
qui his expeditus capere properat cęlestia.
Nos ergo talem ante omnia benedictionem tam proximis nostris quam nobis ipsis impartiri semper optemus et precemur.
qua impetrata |
nec aduersa efficere poterunt,
ut indignemur,
nec prospera ut lasciuiamus.
Bona igitur et dicamus omnibus |
et optemus,
ita tamen,
ut semper animę ratio habeatur
tam proximis nostris quam nobis ipsis impartiri semper optemus et precemur.
qua impetrata |
nec aduersa efficere poterunt,
ut indignemur,
nec prospera ut lasciuiamus.
Bona igitur et dicamus omnibus |
et optemus,
ita tamen,
ut semper animę ratio habeatur magis quam corporis.
ut quod cuique ad beatitudinem adipiscendam accommodatius futurum sit,
hoc etiam in pręsenti tempore contingat,
siue id triste putatur,
siue lętum.
cum nihil tam graue sit,
ut id non
si lingua a uelitatione non cohibeatur.
Reliquum est,
ut qui ita obduratus fuerit,
diabolo flagellandus tradatur,
et hoc iuxta Salomonis sententiam dicentis:
pręcepta in his libris satis (ut reor) abunde-que a me relata sunt.
non ea inquam pręcepta,
quę homines qui errare possunt tradant,
sed quę ipse hominum angelorum-que conditor Deus,
in quo solo nullus omnino cadere potest error,
tribuit nobis.
Ipsum ergo audiamus,
ipsum sequamur,
ad ipsius doctrinam uitam mores-que componamus,
si ad ipsum,
ut summo illo indicibili-que bono semper fruamur,
uolumus peruenire.
|
Marulić, Marko (1450-1524) [1516], Evangelistarium, versio electronica (), Verborum 155872, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmareuang].
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.