Your search found 15178 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 12396-12527:

videtur iis, qui earundem artium leges definierunt, qui non omnium rerum scientiam animo comprehenderit. Quae eo usque ad reliquas etiam artes dimanavit opinio, ut ne Architectum quidem aliter informari recte posse sit a Vitruvio traditum. Verum, quae isti fortasse nimis arroganter usurpant, id potissimum ei praestantissimae Disciplinae, quae Urbium est Magistra Rerumque publicarum Moderatrix, convenire fatendum est. Cum enim illi in maximo amplissimoque munere sit versandum, jura Populis stabilienda, in societate multitudo continenda, Religionis cultus ritusque servandi, nonne in hanc

commendationem esset adeptus, idem in Sapientium numero collocaretur. Nam nec Solonis nec Lycurgi nec Numae neque aliorum hujusmodi Philosophiae pene Parentum atque Auctorum Sapientiae laudes tantopere enituissent, nisi tam praestanter Civitati praefuissent, ut sine summo doctrinae praesidio id consequi crederentur non potuisse. Cum vero ad nostram aetatem me referrem, multa quoque exempla occurebant, nostraque memoria multos esse Reges noveram, quorum singularis in Philosophiam amor praedicaretur. Sed me movet praesertim atque excitat praestantissimum Sapientiae specimen,

postulas, morem gerere: cum enim ita tibi sim conjunctus, ut eadem, quae ad te pertinent, mea quoque intersint, putem oportere me potius aliorum de te judicia expectare, quam affirmare quidpiam. Sed quoniam non me tanti esse novi, ut, si mea me fallat opinio, nimis sit poenitendum, praesertim cum id mea in te benevolentia fiat, malui ab aliis fortasse reprehendi, quam a te obsequendi voluntatem desiderari. Itaque operae pretium te fecisse existimo, quod Philosophiam versibus persecutus sis, rem nempe gravissimam scribendi genere jucundissimo. Vidisti profecto hujusmodi res, quae ad

nostra excoleremus; tamen, quia specie rerum quas sensibus percipimus ita implicamur, eisque inhaeremus, ut erroribus corrupti optima Naturae semina hebescere sinamus ac paulatim obliterari, fit, ut, cum animum ad discendum adjungimus, id aegre a nobis ac cum labore fieri experiamur: proinde ea studia, queis alitur animus, cito fastidimus ac repudiamus, nisi suavitate aliqua noster hic levetur atque imminuatur labor. Quapropter probanda mihi videtur veterum Philosophorum ratio, qui in Academiis ac lyceis satis ornate eleganterque

esse depravatam. Multa adhuc hoc loco afferre possem, quibus et res graves atque utiles jucunde atque ornate oportere conscribi probarem, teque ostenderem optimam in scribendi iniisse viam, quod Philosophiam carminibus tradideris, neque mihi, quibus id confirmarem, et exemplorum copia et probatorum Virorum auctoritas deesset: sed ut in re non necessaria diutius non moror. Venio ad Philosophiae, quam pertractasti, genus. Ego cum hisce nostris temporibus Philosophiam a tot doctissimis Viris illustratam atque ornatam considero, cujus aptius quam

solitum accepimus, se Diis maximas habere gratias, quod eum vivere fecissent, quando Philosophia potissimum vigeret. Etenim brevi tempore fere una haec aetas nostra plura vidit, quam antea multarum aetatum serie cognita fuerint. Quae ego omnia si uni eidemque Cartesio accepta refero, non temere id mihi quidem videor facere. Ut enim solemus, quidquid terrarum in orbis circumnavigatione aliorum industria ac labore compertum est, eis tribuere, qui primi incredibili ausu Oceanum praetergressi novas terras ac regiones compererunt; eodem jure arbitror, quidquid in Philosophia aliorum opera mox

opera mox cognovimus, eum sibi vindicare posse, qui veri inquirendi aperuit viam caeteris, et facem praetulit. Plura de Cartesio libenter dicerem, si aut ulla ejus laudibus per me fieri posset accessio, aut non vererer, ne, si uberius de illo dicerem, viderer idcirco id facere, ut amplior inde pars laudis tanquam cum illo communicatae tibi redundare possit. Nam ego quidem semper duxi non exiguum esse meritum eorum, qui, quae ab aliis sapienter sunt inventae, ita reddere possint, ut in communem usum ea derivent; et si utilitate rem metiamur, eos fere aeque ac

atque alia hujusmodi obrepserunt, purgemus. Mox ad comparandam rerum cognitionem veniens ea proposita Veri quaerendi via, ut a notis ad ignota procedatur, a versu 353. hoc sibi certum indubitatumque primo occurrere ait: Ego cogito, ergo sum; et quoniam non alia de causa sibi manifestum id esse videt, quam quod claram ejus et distinctam perceptionem habet, quidquid clare distincteque percipitur, verum esse agnoscit, omnium proin certissimarum cognitionum principium esse hujusmodi claram distinctamque perceptionem. Summae perfectaeque Naturae notitiam inesse menti et eandem a nobis

quos refellens ad Animorum immortalitatem demonstrandam deducitur a versu 1194. Cum enim Animi naturam in cogitatione sitam esse, Corporis vero in extensione probet, ex ejusdem Corporis dissolutione Animum, qui simplex sit, disolvi atque interire non posse concludit; aliisque id argumentis confirmat ad versum 1349. Deinde respondet iis, qui sibi objicere possint, Animum pro varia corporis affectione varie affici, proinde illius interitu interiturum: explicat legem conjunctionis inter Animum et Corpus, qua, quomodo altero affecto alterum allici oporteat,

1575. Terrae totius partitionem, et regionum ac marium descriptionem ad finem usque persequitur. LIBRI TERTII ARGUMENTUM GALLIAM ob multa laudat, ob id vero praesertim, quod ea Cartesium tulerit, cujus etiam laudes ad Vers. 63. persequitur. Post descriptam in libro superiori Mundi hujus dispositionem, causas ejus et principia se traditurum in hoc promittit: et quamvis exortum Mundi nulla primordia antecesserint, cum a Deo is statim

divisia in innumerabiles particulas, quae et seorsim circa se ipsas et simul circa puncta quaedam motae fuerunt; unde tot Vortices, quot erant ea puncta, effecti. Rotatu particularum circa se ipsas angulos atteri, easque in sphaerularum figuras reduci oportuit: quod vero vacaret inter globos, id particulas attritu excisas replere. Jam duo hinc Elementa rerum suppetunt: Primum, minutiores illae ex attritu angulorum. Partes: Alterum, ipsi Globi. Tertium quoque crassius minusque motui accommodatum debere constare ex eo deducit, quod tria corporum genera in rebus animadvertimus, lucida

elabens (potest enim ea per sphaerularum intervalia exitus sibi viam reperire) per unius Eclipticam in alterius polos influit. Ea, ubi per polum utrumque largius immissa in medium confluit, subito occursu moveri simul celeriter et rotari debet; hinc Astrum in centro gignitur: nonnunquam vero neque id in axis medio fieri, neque in ipso axe perstare demonstratur; hinc Excentricos circa Astrum orbes a Vortics materie ipsique innatantibus Planetis confici: fors id etiam a Vorticum figura pendere ad ellipticam accedente propter aliorum inaequalem Vorticum ad latera compressionem. Porro

in medium confluit, subito occursu moveri simul celeriter et rotari debet; hinc Astrum in centro gignitur: nonnunquam vero neque id in axis medio fieri, neque in ipso axe perstare demonstratur; hinc Excentricos circa Astrum orbes a Vortics materie ipsique innatantibus Planetis confici: fors id etiam a Vorticum figura pendere ad ellipticam accedente propter aliorum inaequalem Vorticum ad latera compressionem. Porro proximiores centro particulas ab Astri vi celerius remotioribus moveri, ideoque minoris eas esse molis oportet; secus enim longius recederent. Haec molis et celeritatis

Vorticem contingit, ab ejus correpta impetu in polos projicitur, ubi a Sole collustrata apparet. Demum Ignes sub terra produci ait; hinc a plerisque montibus flammas eructari, et terram persaepe tremere deducit; variosque terra subversae anno MDCLXVII. VIII. Id. Apr. non inelegantem descriptionem. LIBRI QUINTI ARGUMENTUM CUM Divina Mens in rebus omnibus, quas condidit, eluceat, atque animo

in hisce rebus illud a nobis inveniri non possit, oportet deum ipsum ultimum esse Bonorum Finem, et cum nobis unum expetendum proposuisse; cujus cum infinita Natura sit, eadem explere nostrorum animorum desiderium potest. Sed in hoc mortalis vitae cursu optare tantum Bonum ac sperare possumus, id plene assequi, in eoque acquiescere non valemus: interim tamen relicta nobis hic est quaedam etsi non perfecta Beatitudo, quae in fana mente ac tranquilla sita est. His latius explicatis, nostrorum Actuum, quos ad ultimum Finem dirigere nos oportet, naturam ad vers. 572. considerat;

eam perspiciat mens, atque ex omni parte consideret, et expetendane sit, an vitanda, definiat; sed praeceps ruit in illud, quod semel Boni speciem praesetulit, et judicium mentis antevertit. Tandem rebus omnibus perpensis hoc vere sapientis esse statuit, ac firmat, in hoc mortalis vitae cursu in id, quod Summum atque Aeternum est, operam omnem impendere.

51  Me meaque, excipite; et, quamvis sint tenuia dona,
52  Non inopem laudate animum: quin estis et hujus
53  Vos partim Auctores Operis; (pars altera nosta est)
54  Nam Vos et suasistis, et id potuistis ob usum
55  Suavis amicitiae; (vobis concedere quidvis
56  Par erat) idcirco est opus ad vos vestra referri.
57  Vos etiam nec spe nec nobilitate minores,

in templa serena
108  Si juvat admitti, atque illa gaudere reperta,
109  Omnibus esse tibi dubitantum in limine primo
110  De rebus, quas nosse prius te cumque putabas:
111  Non id propterea, quia rebus nulla vel extent
112  Vera, ea vel possint nulla ratine patere;
113  Omnia pro falsis sed habendum, purius inde
114  Eductum ut Verum omne nitescat, certaque constent

in tenebris ignara et luce maligna.

147   Quare age, et errorum fontes penetremus ad ipsos,
148  Illorum et causas penitus nos insinuantes
149  Evolvamus: erit multae id seges utilitatis,
150  Pectora doctrinae sancto dum lumine gaudent
151  Perfundi, puroque haurire a fonte liquores.
152  Nil didicisse potest, qui non prius omne, quod intra est,

falli; neque enim, quod non est, fallitur unquam.

383   Nunc animum advertas, quid ab his deducere pergo.
384  Nos, quia percipimus, certum est extare; neque ullo
385  Id potuit nobis unquam innotescere pacto,
386  Ni quia perspicuam manifestamque ejus habemus
387  Notitiam, qua nos ipsum non posse videmus
388  Non extare Animum, dum vult dum percipit et se

docui, res ipsaque per se
397  Jam patet. Ergo illud, quod clara in mente tuemur,
398  In nullas poterit nos unquam inducere fraudes.
399  Inde tibi elucet, rerum id non posse quod extat
400  Non extare simul; nihili nihil esse; suaque
401  Majus parte, quod est totum, parque omnibus esse.
402  Caetera de genere hoc tibi possim commemorare

450  Debebunt nobis minus aut mage pulchra videri.
451  Consimili ratione videbis de genere omni
452  Nos aliquid summum supremumque intus habere,
453  Idea quod Grajis vocitatur; possumus id nos
454  Notitiam aut speciem aut exemplar reddere rerum.

455   Porro quis tanto donavit munere mentem,
456  Ut, quod sit Summum supremumque, ipsa videret?

475  In sese, et diae radiis effulgere lucis.

476   Praeterea vel Mens, quam certo existere novi,
477  Hoc habet a sese, major Natura vel olli
478  Largita est: at id ipsa sibi concedere nunquam
479  Evaluit, quonam et simul omnia summa dedisset,
480  (Quod magis huic facile est, qui sese eduxit, ut esset,
481  A nihilo) parti neque passa suisset ab ulla

eduxit, ut esset,
481  A nihilo) parti neque passa suisset ab ulla
482  Deficere. Ergo aliquam, quae mentem effecerit. Extra
483  Esse Potestatem magnam fateamur oportet.
484  Rursus id inquiro, Natura haec altera major
485  Unde sit? A sese si constat, summa profecto
486  Est eadem; sin quae praestantior altera, ut esset,
487  Huic dedit, hanc iterum rationem iterumque sequendo

Uni.
500  Tum, si plura forent paria haec, quae Summa vocamus,
501  Diversa inter se natura disque gregata,
502  Distarent aliquo; nam quod foret alterum, id alterum
503  Haud foret omnino: quare consistere neutrum
504  Sic posset Summum, quod non nisi convenit Uni.

505   Consimili ratione nequit de partibus ullis

524  Non sit idem, possit: quare immutabile Summum est.
525  Et pariter debes proinde immortale fateri.

526   Qui tibi possit item Pulchrum Verumque Bonumque
527  Non id, quod Summum est, summa ratione videri,
528  Si quidquam est usquam pulchri verique bonique,
529  Tale quod ex aliqua saltem tibi parte videtur?

530   Adde, quod et caelum

licet terram circum ambiat omnem,
567  Oceanum, quia habet, quod sese siniat, ultra.
568  Nunc, extra Summum quoniam nihil esse viddemus,
569  (Nec foret id Summum, si quid finiret id extra)
570  Non habet extremum: nullo ergo fine tenetur.
571  Unde animo tollas quantumvis, non tamen illuc
572  Pervenies, ut non infinitum usque relinquas:

omnem,
567  Oceanum, quia habet, quod sese siniat, ultra.
568  Nunc, extra Summum quoniam nihil esse viddemus,
569  (Nec foret id Summum, si quid finiret id extra)
570  Non habet extremum: nullo ergo fine tenetur.
571  Unde animo tollas quantumvis, non tamen illuc
572  Pervenies, ut non infinitum usque relinquas:
573  Nam Summum est sine

589  Usquam amittebam dubiarum in nocte viarum,
590  Notitiam ante omnem quas sponte ingressus inibam.
591  Ipsa doces, Numen, dum sese conspicit intra
592  Contemplans summam Naturam et id omne quod Ipsum est,
593  Par sibi quod genuit Verbum, foecundaque semper
594  Mens generat, semper sese quia conspicit intra.
595  Hanc Prolem Pater aeternum complexus amavit,

quod ullas
662  Non habeat partes, quarum altera non sit ad ortum,
663  Non sit ad occasum versa altera, tum quibus imam
664  Respiciat terram, et quibus aurea caeli.
665  Tactu id saepe licet, quodcumque est, sensisicisque
666  Usurpare oculis nequeam; tamen usque necesse est
667  Partibus extensam naturam corporis esse.

668   Hinc mihi perspicuum

Unum sint pariter corpus, quod dicimus Omne.

721   Contemplator item, sic quoddam semper adesse
722  Nobis corpus, uti quo tandem cumque locorum
723  Progrediamur, id assidue comitetur, et unquam
724  Non absit longe a nobis, ut multa, relictum.
725  Quin super auxilio est, quoties tentare quid extra
726  Collibuit; motu illius quaecumque movemur

nil videatur ut esse, paratum.
742  At nulla hoc peragi posset ratione profecto,
743  Isto ni penitus mens sit cum corpore juncta,
744  Ut tali simul e consensu prodeat unum,
745  Unum id, nos Hominem quod dicimus esse: duabus
746  Quapropter naturam Hominis constare necesse est
747  Rebus, nimirum quae sunt corpusque animusque
748  Inter se pariter conjuncti et conciliati.

Virorum,
844  Quorum cum primis Epicurus Democritusque est
845  In patriis ambo viventes molliter hortis.
846  Hi licet a vera lapsi ratione ferantur
847  Egregie multis in rebus, ob id tamen unum
848  Magnopere errantes merito insanisse videntur.
849  Haud aliter quam qui suspensam stare catenam
850  In liquido tantum velit aëre, tentet et auris
851  Innixam

850  In liquido tantum velit aëre, tentet et auris
851  Innixam fabricare domum atque educere caelo.

852   Neve Deum mihi jam pergas contendere, rerum
853  Quidquid id est, potuisse aeterno educere ab aevo,
854  Aeternasque ideo res omnes posse videri;
855  Ut, licet a Solis claro lux profluat orbe,
856  Aeternus si Sol, etiam illa aeterna fuisset:

genus, sic damna perennia vitae
934  Ut possint auctu pariter reparare perenni:
935  Multaque de genere hoc nova mundo suppeditantur
936  Enascentia, uti lapsis succedere possint)
937  Id rerum sine motu infraque supraque meantum
938  Haud ullo fieret pacto: quapropter inesse
939  Corporibus debet motus, quando omnia motu
940  Nascuntur, pereunt, mutantque locum atque figuras.

protulitaetas?
998  Quisve adeo insanus posse haec contingere dicat?
999  Ergo opera haec hominum nequeat si denique caeca
1000  Fors simulare, queat subito velut arte magistra
1001  Id facere, humanam quo non pertingere mentem
1002  Noscimus? Ipsa queat nempe haec rationis egestas,
1003  Quae ratione quidem miramur condita summa?

1004   Praeterea in

1167  At veniet tempus, cum expertem consilii vim
1168  Discutiet Pater, atque aeternum in Tartara mittens
1169  Justitiam invitos coget regnare fateri.

1170   Attamen id ne quid nostris rationibus obsit,
1171  Contemplator, uti bene provida cura Medentum
1172  Si noscat, quod pro morbi ratione modoque
1173  Conveniens remedî genus, ut recreata valescant,

1203  Rebus, uti penitus, quod dico, agnoscere possis.
1204  Quaeris, materno num clausus cogitet insana
1205  In gremio, aetheriis aut nuper redditus oris.
1206  Tum porro, quanam fieri queat id ratione,
1207  Ut nostri, et quod tum, vere si cogitat infans,
1208  Mente volutatum est, nunquam meminisse queamus.

1209   Ut primum in parvos dispôsti corporis

concussa aliqua mox se ipsa recepit,
1228  Conscia nullarum rerum, quas volverit, illo
1229  Nil egisse recordetur se tempore, nullos
1230  Sopito motus animo sensusque fuisse.
1231  Id fit, ubi rerum multarum copia multa
1232  Multimodis animo simul obversatur oberrans,
1233  Atque levi quaevis impellit tenuiter ictu;
1234  Quamque nequit tum Mens proprio cognoscere sensu

atque ideo Mens
1298  Concidat in nihilum: sed supra ostendimus esse
1299  Nos tibi quandoquidem per se immutabile Summum,
1300  Certa erit haud unquam verisimile esse putandum
1301  Id summa voluisse Deum virtute creare,
1302  Tempore post parvo quod dein dissolvere vellet.
1303  Nos iterum atque iterum Mentem quapropter oportet
1304  Aeternamque putare immortalemque futuram.

est:
1352  Obtusis demum quassati ubi viribus artus
1353  Jam cecidere senectutis sub mole labantes,
1354  Deficit Ingenii vis, et Mens lapsa senescit:
1355  Haudquaquam videas rationum id demere pondus,
1356  Foedere si tali Mentem cum corpore junctam
1357  Agnoscas, tali consensu, subsit ut omne
1358  Imperio Mentis corpus, motusque det illos,
1359  Quos in membra

vis animaï,
1369  Claudicet ingenium, madeat mens, impediantur
1370  Notitiae rerum cum libertate, neque ulla
1371  Denique vi sibi Mens constet, sed ad omnia praeceps
1372  Id facere impellat, fieri quod non pateretur
1373  Incolumis, retegat secreta, nefandaque prodat:
1374  Usque adeo vini vehemens violentia Mentem
1375  Percutit interdum, brevis ut vesania fiat.

fiunt,
1426  Quamvis ipsa velit tum crura manusve movere
1427  Aut oculos; a se quia non haec mutua pendent,
1428  Sed simul existunt tantum, recteque vicissim
1429  Respondent. Facile id fuit Olli, quem penes omnis
1430  Rerum, quas fieri nil pugnat posse, Potestas
1431  Infinitarum. Quapropter id eligit idem
1432  E numero tanto, Menti quod consonet apte,

1428  Sed simul existunt tantum, recteque vicissim
1429  Respondent. Facile id fuit Olli, quem penes omnis
1430  Rerum, quas fieri nil pugnat posse, Potestas
1431  Infinitarum. Quapropter id eligit idem
1432  E numero tanto, Menti quod consonet apte,
1433  Corpus; ut hinc motus ejus videantur oriri
1434  Mentis ab imperio, rerumque a corpore nasci
1435  Notitiae, et partem

genus et nullius foedera legis.

1438   Quae cum audis, licet in multis male tuta videri
1439  Haec possit ratio atque incerto pondere nutans,
1440  Illa tamen vehementer ob id suspecta necesse est
1441  Sit tibi, quod tanto fuerit quaesita labore
1442  Tam procul, et tantos per flexus ducta per orbes,
1443  Ut se ipsa impediat facile, involvatque tenebris.

1513   Quapropter jam multa vides communia habere
1514  Inter se Mentem corpusque, ut cernere lucem est,
1515  Tangere, odorari, atque cibos gustare palato,
1516  Et sonitus audire: tamen discrimen id extat,
1517  Illa omnem sensum quod possidet intus eorum,
1518  Perque oculos aures linguam naresque manusque
1519  Gustat, odoratur, videt, et contingit, et audit;

1602  Quique, sua, fecit, videantur ut omnia luce,
1603  Ipsam non dederit Mens lucem ut cernere possit?
1604  Proinde potest etiam naturam agnoscere Summi.
1605  Non tamen hinc credas posse id comprendere Mentem.
1606  Non secus ac, quae sit triquetra aut quadrata figura
1607  Sive rotunda, tenent omnes, clareque scientes
1608  Percipiunt; sed non omnes, quod quamque sequatur

51  Nam triplici extensum quodvis ratione necesse est,
52  Scilicet in longum et latum atque excurrit in altum.
53  Quare ubicumque triplex fuerit mensura, fatendum est
54  Corpus id esse, licet minimum; velut haud minus aër
55  Illud erit, parva possis quod claudere testa,
56  Quam quod in immenso circum diffunditur orbe.

57   Nec magis extensum est

63  In se materiem, semperque intrinsecus aequa
64  Mensura extendi rarum densumve necesse est,
65  Namque eadem ejusdem mensura est materiaï.
66  Id tibi ut exemplo confirmem; spongia multa
67  Plena tumescat aqua; quamvis majoribus illa
68  Extendi tum forte locis videatur eo, quod
69  Lympha recepta intus juncta intervalla relaxat;

extenditur aptus
100  Mensuris, locus est, nusquam reperitur inane.
101  Neve putes clausum vas omni corpore posse
102  Intus inaniri spatio tamen intercepto;
103  Nam si, quidquid id est, inter latera intima tollas,
104  Nil tum proinde, quod intersit, superare necesse est,
105  Propterea spatio quoque, quod fuit ante, vacabit.
106  Quapropter laterum coëuntes undique costae

recedat,
122  Accipe. Progrediens quae pes loca liquit, in illa
123  Confluit extemplo atque in eodem tempore pulsus
124  Aër, qui motum pariter suscepit eundem
125  Cum pede; et id tali fieri ratione videtur.
126  Aëra propellit motus pes anteriorem;
127  Ille alium prae se trudit, pariterque propinquum
128  Alter hic; et motu per plures continuato
129  Non

alias aliasque pari ratione videbis
159  Frangi posse; etenim mediae pars partis habebit
160  Dimidiam partem, neque mens praefiniet ulla.

161   Utque Animus sit id ad credendum pronior, audi,
162  Subjiciat nostris quoque quam subtilia multa
163  Sensibus, et quo res tenuet, quo dividat usque
164  Ante oculos Natura, vel illius Ars imitatrix.

596   Propterea, caelo fieri qua singula constet,
597  Usus erat rationem aliquam reperire: neque illa
598  Credendum tamen est nobis quod condita rerum
599  Summa sit haec: quis enim temere id non crederet audax,
600  Ex infinitis rationibus et mage pulchris
601  Et mage naturam ad rerum facientibus harum,
602  Quas Deus aeterna conceptas Mente gerebat
603  Omnipotens, quod

1102   Illud neve puta temere hic me rebus in istis
1103  Arripuisse, quod hunc Terrae non posse rotatum
1104  Nos sentire uno correptos turbine dixi:
1105  Id sit enim, quoniam, qua circumfundimur, aura
1106  Nobiscum pariter cursu versatur eodem:
1107  Non ulla idcirco vis progredientibus obstat
1108  Aurarum nobis, quae nostros officiendo

quem Terra peragrat,
1196  Collatus spatiis, quibus Astra immota recedunt,
1197  Debeat exiguo puncto par esse videri.
1198  Hi tandem ut vincant, certa cognoscre debent
1199  Id ratione, quod objectant, verumque fateri
1200  Ast id quis certa verum ratione notavit?
1201  Contra quin caelo servatum est sidera ferri
1202  Non una ratione hieme atque aestate, nec una

immota recedunt,
1197  Debeat exiguo puncto par esse videri.
1198  Hi tandem ut vincant, certa cognoscre debent
1199  Id ratione, quod objectant, verumque fateri
1200  Ast id quis certa verum ratione notavit?
1201  Contra quin caelo servatum est sidera ferri
1202  Non una ratione hieme atque aestate, nec una
1203  Veris et Autumni per tempora: namque videntur

nobis
1223  Est opus, et geminae videantur multiplicesve.
1224  Quo minus est mirum, quod motus inesse videri
1225  Possit, uti dico, tam magno in corpore Terrae.
1226  Verum, quidquid id est, fieri num posse negabunt
1227  Ipsi, quae metuunt, quoniam sunt magna, fateri?
1228  Debent ante quidem, quae non comprendere possunt,
1229  Non facere haec eadem quoque posse ostendere Numen.

1495  Est, et longa polo contra procurrit utroque.
1496  Multis quod multi suadent rationibus: ipsi
1497  Partem, dum ambiguo certatur marte. feramur
1498  In neutram, donec ventura id detegat aetas.
1499  Nec fore jam longum speramus, denique nobis
1500  Ut quamvis magno haec prolata labore patescant.
1501  Imperio Regis, quo sese Gallia tollit,
1502  Vel fuerit

65  Semina nunc, quae sint rerum et Primordia Mundi,
66  Dicendum, et sese quo motu corpora quales
67  Composuere recens in formas, quaque coacta
68  Vi facere id, demum unde omnis Natura coorta.

69   Principio ante alias te res, quas deinde docebo,
70  Scire velim, nullum, cum primo est conditus Orbis,
71  Praecessisse Chaos

106  Constiterit, qualis post longos constitit annos
107  Parti perfecta ex omni, quia Mente creata est
108  Illa, cui summa est simul Ars et summa Potestas.

109   Id tamen haud nostris quidquam rationibus obstat;
110  Scilicet, ut si, Hominum quae sit natura, requiram,
111  Et quibus a causis habeant exordia prima;
112  Esset opus potius, quo semine qua ratione

(parti pars officiebat
151  Quandoquidem motu), fieri tum proinde rotunda,
152  Ut pila, quam Pueri volvunt per strata viarum.
153  Quod sic exciderat de partibus, esse necesse est
154  Id minimum et quascumque potens variare figuras;
155  Ut tali ratione queat replere, pilarum
156  Inter particulas quod possit inane videri.

157   Jam duplex genus est

partes inter repleatur inane,
181  Omne, quod hac ratione tibi supereffluet extra,
182  Atque redundabit, cogetur Vorticis axem
183  In medium: nec sponte sua subigente putanda est
184  Id sine vi facere, atque illuc non pulsa coire
185  Materies: Scobs namque Pilis cum tenuior extet,
186  Vi multo major recedere longius illae
187  Nituntur medio de Vortice; proptereaque

vel aequa
317  Si sint cum reliquis, supra quae tardius errant,
318  Debebunt alias subito super insiluisse,
319  Atque aliis longe magis usque recedere: nam vis
320  Major inesset ob id, motus pernicior illis
321  Quandoquidem est, circumque suo ocyus orbe feruntur.

322   Augminis haec ratio, qua scilicet esse remotas
323  Majores opus est partes, per

figunt
348  Artifices in rem tenuem perquamque minutam,
349  Saepe fatigatos oculos jamjamque trementes
350  Inter opus vertunt in amice lumina lucis
351  Gemmarum, prope quas cupiunt id propter habere,
352  Lumina ut aspectu tali recreata valescant;
353  Sic opus est, inquam, dum prima Elementa, quibus res
354  In mundo gerit omniparens Natura suosque
355  Auctificos

368  Et cum deinde meare per intervalla Pilarum
369  Debeat, ipsius sulcos in mole cavatos
370  Hac ratione opus est fieri corpusque striatum.
371  Corpus id, ut solidum minus est pro mole, suoque
372  Languidius motu, quam caetera quaeque, cietur,
373  Debet propterea retro trudi atque repelli,
374  Inque polum redigi, motus quo tenuior extat,

parvo clarescere in orbe.
413  Protinus hac longe tenues longeque minutas
414  Diffundi maculas in Solis imagine cernes.
415  Quare opus est, labes etiam fatearis in ipsa
416  [Nec secus id fieret] reperiri lampade Solis.

417   Illinc scire licet se circa vertier Astrum:
418  Haerentes illi maculae nam conspiciuntur
419  Occidere a nobis nimirum et rursus

quoque qui terris avertere cogeret ora!

485   Adde, quod illa ipsa poterit ratione repente
486  Apparere novum radiis orientibus Astrum,
487  Ante videre fuit quod nusquam: id scilicet illo
488  Tempore continget, medio cum in Vortice, ubi Astrum est,
489  Prima redundabunt vi multa Elementa, superque
490  Fundentur maculas ingenti percita motu,

tali apparere Cometae
623  Lux oculis debet nostris visumque ferire.
624  Porro cum nostro fugiens de Vortice longe
625  Abscessit, non lux aciem reflexa valebit,
626  Ut videatur id a nobis, contingere nostram;
627  Quandoquidem intersunt mediorum immensa locorum.

628   Ut tamen in dubiis varia est sententia rebus;
629  Contendunt multi vaga Vortice

aspicies raro fulgere Cometam,
659  Quin longos lucis videas emittere tractus.
660  Si quid in incerta re conjectare valemus,
661  Haud male refractae per caelum, dum loca tranat,
662  Id tribuas luci, quae pro regione situque
663  Diversa nostras acies ratione lacessit.
664  Sin, hoc ne credas, obstat, quod sidera quaeque
665  Cum longo pariter deberent crine videri,

uti sese circa se Luna revolvat,
846  Et semper faciem nobis obvertat eandem,
847  (Nunquam non eadem pars ejus namque videtur)
848  Protinus exemplo manifestum id percipe tali.
849  Sic obeat media stantem regione columnam,
850  Fac, Puer, ut vultu semper conversus eandem
851  Aspiciat: toties uno semel orbe revolvi
852  Ipsum se circa [tu

regionibus; usque minuto
1046  Pondere decrescit Gravitas, levioraque fiunt,
1047  In media donec tandem tellure locentur,
1048  Qua minimum rebus servatum est pondus inesse.
1049  Atque id ea tantum potuit ratione notari;
1050  Pendula nimirum cum ferri virga rigentis
1051  Huc illuc commota semel vibratur, eosdem
1052  Tardius hic peragi

quia scilicet illi
1171  Major inest moles, minor auro: proinde fatendum est,
1172  Quod tantum argenti gravitas vincatur ab auro,
1173  Amissum liquidis illius pondus in undis
1174  Id quantum exsuperat, quod in isdem perdidit aurum.
1175  Sic opus ex auro fictum explorare queamus,
1176  Nempe insinceri subsit tum siqua metalli
1177  Suspicio; ut Siculi Regis vulgata Corona est,

meando.
1284  Quare si gemini prope sint, nec mutua sese
1285  Contingant genus hoc Lapides, ut scilicet alter
1286  Obvertat partem, qua corpora materiaï
1287  Introeunt, latus id, datur unde his exitus, alter;
1288  E latere hoc Lapidis transibunt illa recepta
1289  In latus appositi; medium simul aëra plagis
1290  Discutient, illos

atque intervalla pilorum
1317  Illabens, facilemque viam sibi construit intus:
1318  Namque means rectos cogit deflectere ramos,
1319  Ventus ut inclinat violento flamine aristas.
1320  Id quoque fit longo si ferrum tempore perstet
1321  Auris expôstum liquidis, qua cardinem ad unum
1322  Perpetuus se fert adverso e cardine fluctus.
1323  Et

1505  Nec mora, cum digitum accedens ferrumve quis illuc
1506  Admovit, subito se tactum sentiet ictu
1507  Quisque, manusque suas agitari et brachia dicet;
1508  Non sine pernicie, grandi peragatur id ipsum
1509  Si vitro; siquidem nimius cui scilicet ardor
1510  Id fuit audendi, caelesti ut fulminis igne
1511  Contactum cecidisse ferunt, aegreque labantem
1512  Post in se

se tactum sentiet ictu
1507  Quisque, manusque suas agitari et brachia dicet;
1508  Non sine pernicie, grandi peragatur id ipsum
1509  Si vitro; siquidem nimius cui scilicet ardor
1510  Id fuit audendi, caelesti ut fulminis igne
1511  Contactum cecidisse ferunt, aegreque labantem
1512  Post in se rediisse animam; tum protinus ausi
1513  Poenituisse sui. Fors hinc haurire medelam

in auris
1769  Longior, humenti contractior aëre fiat,
1770  Descendit siccis auris caeloque sereno
1771  Pondus, at humenti contra falit aëre sursum:
1772  Indicat id multos auris volitare vapores:
1773  Nam tunc, ut cunei, se tortis insinuabunt
1774  Horum particulae fibris, ut debeat inde
1775  Tum retrahi nervus, mediumque attollere pondus.

persaepe reflecto
24  Respiciens, cura quaecumque exegimus acri;
25  Et me, nescio quae, perfundit grata voluptas,
26  Scilicet et noctes vigilatas esse diesque
27  Exactos, quibus id studio praestante movebam,
28  Ut de natura rerum obscurisque repertis
29  Concinerem, quantum licet, aptis carmina verbis;
30  Jamque eluctatum veluti de syrtibus illis
31  Esse

134  Excipiat tubus, hanc utraque in parte videbis
135  Aeque suspensam, et se pondere sustentantem
136  Alterno: nam vis in parte aequalis utraque est.
137  Non minus id fieri reputes, pars altera vitri
138  Si sit crassa magis, gracilis magis altera contra;
139  Namque aeque Liquor altus eisdem viribus uni
140  Insistit fundo; nisi sit tubus alter, inanis

et aufert littora Nautis.
226  Praeterea Tellus quoque ab illa parte repulsa,
227  Qua sibi rumpit iter celeri levis aura meatu,
228  Cedit in oppositum paulum latus, atque coarctat
229  Id spatii: unde pari fluere hic ratione necesse est
230  Aequor, et alterno procurrere gurgite pontum.
231  Ast ubi deinde locum, quo pressa est, Terra removit
232  A Luna; et plusquam senas cirumacta

294  In mare vicinum se evolvunt exonerantes,
295  Atque alias propter causas; quae singula possunt
296  Efficere, ut varias Aestu variante per oras
297  Unda fluat, refluatque, neque uno id tempore fiat.
298  Quod superest, dicam, Fluviis quae causa perennes
299  Suppeditare potest undas, semperque recentem
300  Lympharum e caecis humorem evolvere terris.
301  Scilicet

322  Linquere; quantumvis tot eat per acerba locorum,
323  Tot per inaequales terras, tenuesque lapillos
324  Transmeet. haud ullo conatu consilioque
325  Multimodis tentans Ars unquam effecit id ulla,
326  Ut secerneret illa ab aqua, seorsumque relicta,
327  Per quae transcurrunt, inter tot cola videret;
328  Semper enim prima contractum in origine virus
329  Illa tenet,

coalescunt apta figura
640  In floccos, adjecto ut labi pondere deorsum
641  Possint in terras turba majore coorta;
642  Nec tamen in guttas liquidae solvantur aquaї;
643  Nam vetat id fieri frigus, quod saevit in altis
644  Acre locis; stipat namque ipsos ante vapores,
645  Quam juncti inter se liquidas vertantur in undas.
646  Tunc tibi Nix

perstat,
762  Illa folliculum tolli vi cogit in auras.
763  Quam magis ut possis venti vim noscere sese
764  Expandentis, ubi est compressus, percipe causam.
765  Dico itaque a magnis id prorsum materiaї
766  Viribus aetheriae prodire; patentia rerum
767  Intervalla viasque means dum transit apertas.
768  Namque ubi marmoreum celeri pila eburnea casu
769  Lapsa

tandem rumpatur, ad ignem.
820  Utque magis quoque pervalidas cognoscere vires
821  Aëris esse queas, tali rem funditus omnem
822  Percipe ab exemplo: licet ignorare profecto
823  Id nequeas: nam saepe reor vidisse, vel illud
824  Audîsse a multis saltem inter mira relatum:
825  Scis certe, quod dicam, et caetera de genere horum
826  Multa, mihi quae mox etiam dicenda supersunt:

deinde calenti
1281  Cur fit natura; a motu quod profluit omne;
1282  Postremo lucem cur mittat, et aëra claro
1283  Lumine diffundens circum convestiat Ignis:
1284  Scilicet id validis, Elementum hinc inde secundum
1285  Queis agitatur, et extra ab eo protruditur Igne,
1286  Est opus, ut fiat plagis: nam diximus ante
1287  Lumen in alterius consistere nisu Elementi

certa liquore
1303  Corpora, vel valido fervescere concita motu,
1304  Multa velut resoluta liquescunt dura metalla
1305  Scilicet, ut fusa calx fervida bullit ab unda.
1306  Tum valet id fieri, tales cum nempe liquoris
1307  Particulae constant, et talia corporis ejus
1308  Intervalla, liquor recipi non possit ut intra,
1309  Primi materies rapidissima tantum Elementi

silvas
1350  Paulatim ingenti flamma fulgore coorto
1351  Fulserunt, et magna dedere incendia vulgo;
1352  Omnia conficerent dum late arbusta cremantes,
1353  Praesertim validis facere id cogentibus Euris.
1354  Tum ratione pari si lignis ligna terantur
1355  Demum fiet, uti scintillis excutiatur
1356  Ignis, et attritu saliens levis emicet

1442  Assimilare licet, vesicula parva potentis
1443  Plena animae Pueri pede pressa repente sub ictu
1444  Rumpitur, et magnum reddit perscissa fragorem
1445  Utque alio exemplo manifestum id reddere pergam;
1446  Na laevae pigeat digitos concludere in orbem;
1447  Ejus uti medium penitus sit inane vacansque.
1448  Tunc latum aut coryli aut cujusvis arboris illos
1449  Fac

repulsas
1533  Discutiunt, agitantque, impendentemque superne
1534  Attenuant nubem, perscinduntque: ilicet illa
1535  Cum tonitru horrisono Fulmen de luce corusca
1536  Mittit, ut id Divûm violento vulnere signa
1537  Delabens confringat, et aris demat honorem.
1538  Praeterea sunt et, Fatuos quos dicimus, ignes.
1539  Hos tacita plerumque videmus nocte, paludes

correpta feruntur.
87  Quod magis ut noscas, age, frustum include recentis
88  In phiala carnis, nullae penetrare Volantes
89  Ut possint, avidaeque super deponere semen;
90  Vermibus id cernes haud umquam albescere motis.
91  Ergo etiam atque etiam certo de semine fiunt
92  Omnia per terras quaecumque animalia vivunt.
93  Seminaque omnigenûm tibi protinus haec animantum

tendantur, oportet,
135  In partes; valeant ut certa impellere jusso
136  Motu membra, suisque agitent impulsibus artus.
137  Adde, quod et mira referunt raitone cerebro,
138  Quidquid id est, nostris quod rerum sensibus offert
139  Se praesto; fidique velut, cita turba, ministri
140  Efficiunt, de rebus uti bene conscia constet
141  Mens alienigenis, et quali comta figura

fugiens, et reddere verba sonosque
305  Distinctos numeris varie spatiisque morarum.
306  Praeterea ratione pari proferre videbis,
307  Cum volumus, non posse pedes et membra movere
308  Id faciunt nervi, varie cum desuper alta
309  Tenduntur, Mens ut jubet, e regione cerebri:
310  Non secus ac magnam ventosa per aequora tensis
311  Funibus et clavo stans celsa in puppe Magister

jubet, e regione cerebri:
310  Non secus ac magnam ventosa per aequora tensis
311  Funibus et clavo stans celsa in puppe Magister
312  Contorquet, facilique regit molimine navim.
313  Id quoque item facili potes hoc comprendere pacto:
314  Nempe Animus ferit extemplo, quae in corpore nostro
315  Didita vis animae est, patefacta foramina pernix
316  Protinus illa subit membrorum, et commovet

412  ante oculos nobis verti, terramque rotari
413  Sub pedibus, pariterque uno nos turbine ferri:
414  Tum cadere in terram nullo retinente necesse est.
415  Sponte vides Pueros facere id plerumque, per orbes
416  Dum se multiplices vertunt: simul ipsa videtur
417  Ire domus circum et circum atria versa moveri:
418  Stare quidem immoti tanta in vertigine rerum
419  Non

liquor undique rodit;
473  Seque, facit, vertant dissutaque disque soluta
474  Protinus albentem in succum longeque liquori
475  Consimilem lactis. Quibus id tamen esse videtur
476  Fermenti genus in nobis merito inficiandum,
477  A motu repetunt omnem rem, viscera semper
478  Quo concussa terunt epulas, et mollia reddunt
479  Pabula, quo

542  Ergo ut dissimiles sumus, inquam, extrinsecus ipsi,
543  Quare dissimiles pariter non sumus et intra?
544  Non sit dissimile in nobis ut multa, palatum?
545  Transfer id ad Sensus alios quoque, transfer ad ipsos,
546  Quos reliquis praefers, Oculos: distare fatendum est
547  Ipsa etiam inter se textura lumina; multi
548  Quandoquidem aspiciunt res longius, inque tuentur

vitare sequive:
584  Quod ni per Sensus, fieri non posset, opinor.
585  Nam si ???? Ratio sine Sensu expenderet omnem,
586  Conveniat nobis an contra; nonne videmus,
587  Id quam difficile et quam magna non sine noxa
588  Corporis efficeret? contra cum caeditur ictu,
589  Aut cum forte manus propiore excutitur igne,
590  Nonne vides, intus Sensus vis illa molesti

591  Vivida quam subito Mentem ciet, atque dolore
592  Admonet esse malam sibi rem: subito excita magnam
593  Illa adhibet curam, tam diram vitet ut aegri
594  Corporis aerumnam: fieri num posset id ipsum
595  Tam facili pacto tam promte, si sine Sensu
596  Mens sola ratione malum cognosceret intus?
597  Et licet hic Sensus videatur fallere mentis
598  Propter opinatus, quos

vias; imum contingere fundum
617  Quamvis interdum demisso pondere funis
618  Non valeat, quantum nec aquae signare profundae
619  Sit spatium, tamen a scopulis et syrtibus aequor
620  Id tutum docet esse, quod unum noscere refert.
621  Eja age nunc, Sensus quo pacto quisque sua re
622  Afficiatur, habe. Primo non sedibus unis
623  Ipse nec in certis Tactus regionibus haeret:

sint
629  Duraque, quid siccum quid contra constet et humens,
630  Atque ubi sit multum laevoris et asperitatis;
631  Caeteraque e genere hoc per Tactum concita sentit
632  Mens; et id hac fieri certa ratione probandum.
633  Extima per totos late diffunditur artus
634  Texta cutis fibris de tenuibus inque plicatis
635  Nervorum veluti ramis subtilibus: ergo

queretur
673  In digitis tamen atque manu sentire dolorem
674  Truncatus, parti velut ac foret integer illa
675  Credere, si nescis rationem, forte recuses;
676  Crede tamen, quoniam id ratio quoque vincere debet:
677  Per fibras etenim cerebri e regione fluentes,
678  Queis et trunca manus constabat, fertur ab illo
679  Vulnere supremas Animaї

nam debilitantur ob usum.
748  Porro, quo pacto nares contingat Odorum
749  Vis, ut eum possit sensum progignere, agemus.
750  At prius illorum quae sit natura, videndum:
751  Post id nam ratio per se manifesta patebit,
752  Protinus ut nares vis nota lacessat Odorum.
753  Sic prius ac rapido plenam torrente Viator
754  Transiliat fossam, metitur praepete cursu

arteria, tempus),
1074  Possumus, a nobis quantum loca, noscere, distent.
1075  Nam si praeteriens magno ratis aequore longe
1076  Fulguret, exploso crepitumque det aere; repente
1077  Id numera tempus, crepitum quo scilicet acrem
1078  Praecessit fulgor; cui respondentia noto
1079  Cognosces stadia, ipsa quibus disjuncta recedit
1080  Puppis: et assimili pacto, cum fulgit in altis

1156  Sidera quis temere in caeli regione manere
1157  Dicat ea, a nobis qua fulgida conspiciuntur?
1158  Et quia franguntur, dum vitrum obliqua cadentes
1159  Transmittunt radii; si forma lentis id extet,
1160  Scilicet a parti cum paulum assurgit utraque
1161  Convexum, radios non recto desuper omnes
1162  Excipere incursu poterit; verum undique fractos
1163  Colliget, et

1615  Quae longos teneris jamdudum in rebus ab annis,
1616  Rebus in his, nostros quae sensus saepe lacessunt,
1617  Nescio qua, tacita celer utitur arte ferendo
1618  Callida judicio, nec ut ipsa advertat, id intra
1619  Quae fiat ratione, suos neque sentiat actus,
1620  Ipsaque se certo Natura informet ab usu.
1621  Pupula praeterea, paulo quod diximus ante,
1622  In tenebris patefit

1879  Perpetuoque ut adepta semel quoque tempore constent,
1880  Cum volumus, semperque etiam ut contraria distent.
1881  Si mala, quae impendent, vitare, bonisque potiri
1882  Posse videmur, et id facili quoque posse labore,
1883  Spes erit: exoritur Metus arduum utrumque videnti.
1884  Cum Desiderio flagrat Mens, irrequietis
1885  Acriter impulsum cor motibus exagitatur;

3  Dicendum, quae summa Boni sit Finis, et illuc
4  Qua ratione viae possimus tendere certa;
5  Quid juvet, ad vitae quid contra dona beatae
6  Officiat nobis. Felices! vel quibus unum id
7  Scire datum, quamvis ignorent caetera prorsus,
8  Quae sunt cumque; etenim Solem Lunamque meantem
9  Et numerum Astrorum varios et noscere motus,
10  Scire potestates Aurarum et

varios et noscere motus,
10  Scire potestates Aurarum et mobilis Ignis
11  Undarumque liquentum, et qua ratione gerantur
12  Omnia, quae caelo peragi terraque videmus,
13  Dulce sit id quamvis atque ad res utile multas,
14  Attamen ad vitae quidnam momenta beatae,
15  (Haec etenim rerum summa est) quid contulit unquam?
16  Tu mihi tu coecam divinae lumine lucis

se reddere facto,
137  Sublimi rapiens quos ingens Gloria curru
138  Evehat in caelum, summoque in culmine Famae
139  Collocet. Esse Bonum multis res denique laeta
140  Cum videatur (et id jam debeat esse videri);
141  Propterea fit, uti, jucundum est quidquid, anhelent,
142  Inque Voluptates ardescant quaslibet: illae
143  Quandoquidem, ut rentur, laetos redduntque beatos.

nomen
293  Non levis et fallax non futilis ipsa? putabis
294  Scilicet hoc pulchrum, volitet quod multa per aures
295  Fama tui, per et ora Virûm quod multa feraris?
296  At cupide id sequimur stulti, sic vivere multis
297  Post mortem saeclis annorum posse putantes.
298  Aspice, quos belli fluctus rapuere Virorum
299  Audaces animos contemtoresque perîcli:
300  In

jungier illa
379  Semper ut exoptet cum re, quam credit habere,
380  Quo sibi felicem tum possit fingere vitam:
381  Praesertim si quid magnum mirumque novumque
382  Objiciatur, in id rapimur vehementer aventes;
383  Nam fore, detur uti nobis tunc esse beatis,
384  Speramus. Quoniam vero natura bonorum,
385  Hoc genus, est, ut, si careamus, habere repente

394  Nequidquam; siquidem fastidit cuncta; nec usquam
395  Mollibus in stratis requies datur ulla cubanti:
396  Sic quoque de votis transimus in altera vota.
397  Dum, quod avemus, abest, longe id superare videtur
398  Caetera; post aliud, cum contigit illud, avemus;
399  Et sitis in vita semper nos torret hiantes.
400  Haud tamen hoc ipsum longe non utile nobis;
401  Quaerere

quamlibet amplum,
423  Nostra explere potest haud unquam corda: valemus
424  Ulterius quoniam quoque vota extendere semper.
425  Quidquid inexhaustum est quapropter et infinitum,
426  Id nostram satiat naturam Animumque capacem;
427  Quandoquidem nihil est, quod quaerat et appetat ultra.
428  Hoc igitur Deus est, felices reddere tantum
429  Qui valet, et penitus satiare ardentia vota.

at miseros inter magnosque labores
441  Fortunaeque vices et vitae incommoda multa
442  Esse datum est aliqua saltem ratione beatos,
443  Etsi non summa, et felici vivere fato.
444  Id fit, ubi sana et tranquilla mente vigemus.
445  Sana quidem Mens est, cum recte judicat ipsa,
446  Quodcumque ad nostros in vita pertinet actus;
447  Ut bona sectetur, fugiat contraria quae sunt:

471  Quam quod consulta fit cum ratione: jacentes
472  Somno propterea si quid tractare videmur,
473  Vel sine consilio mentis vigilante, necesse est
474  Id non humano fatearis more peractum.
475  Plurima praeterea sunt, quae Mens intima tantum
476  Intra se peragit; quoque sunt, quae extrinsecus edit.
477  De genere illorum primo felicis amorem

502  Reginae, nisi cum victam se dedidit ultro.
503  Praeterea per se faciet nihil ipsa Voluntas,
504  Rem nisi, quam facit, et finem Mens noscat agendi,
505  Et quae circumstant, et in id quoque sponte feratur.
506  Quapropter Vis est atque ipsa Inscitia rerum,
507  Qua saepe a nobis nolentibus invitisque
508  Multa geruntur: uti nigras in

est, quo nos plerumque coacti
519  Quid facimus; veluti deprensi forte latronum
520  Insidiis multum redimenda effundimus aurum
521  Pro vita. Non est penitus tamen ut videamur
522  Id facere inviti, siquidem pejora volentes
523  Declinare: velut merces cum projicit altum
524  In mare, quod nigris ferviscens aestuat undis,
525  Naufragium metuens; nam longum vivere pauper

Mentis; quo saepe caremus,
553  Scilicet in summum cum Finem tendimus omnes
554  Extremumque Bonum: namque illud oportet amare;
555  Quandoquidem nos esse necesse est velle beatos;
556  Id cupide quamvis et semper sponte velimus.
557  At non Arbitrio, non Libertate caremus
558  Rebus item in multis, quae non Bona summa videri
559  Esse queunt, aliqua sed deficientia parte:

636  Postulat, at Finem communem propter: amoris
637  Hujus et alterius cujusviscumque profecto
638  Ille quidem causa esse et meta novissima debet,
639  Qui tantum se propter amandus: id ultima namque
640  Exposcit summi Finis natura Bonique.
641  Hunc tibi propterea rebus praeferre Voluntas
642  Ultro debet, eae quaecumque existere possunt,
643  Famae et divitiis et

corpora lucis.
671  Propterea in summum, summeque quod allicit, ipsi
672  Cum ferimur Numen; ne protinus ipse rearis
673  Ejus Amorem ad nos ad commoda nostra referri,
674  Verum in id ardenti mentis contendere nisu
675  Scilicet extra nos raptos velut immemoresque.
676  Hic Amor, in terris dum vitam ducimus, expers
677  Optati magno semper desiderat aestu,

quidquid
741  Consonet Atrificis summo, contraque repugnet
742  Fini, nimirum quid turpe et constet honestum.
743  Illinc propterea novit Mens, non faciendum
744  Esse aliis id, quod fieri sibi nolit ab illis:
745  Proin odisse homines, furari, occidere, sanctam
746  Non servare fidem non foedus, iniqua pacisci,
747  Fallere, non animum

ratione, sed aeternae Ordine Mentis.
780  Nos equidẽ naturam utriusque, quid extet utrumque,
781  Detegere, at nunquam porro mutare valemus,
782  Atque id, cum volumus, facere, ipsum ne sit honestum,
783  Ne sit turpe, quod ante fuit: cum scilicet extet
784  Semper turpe, quod est, vel quod fuit, aut erit unquam
785  Turpe semel; quod item semel est, id semper

Atque id, cum volumus, facere, ipsum ne sit honestum,
783  Ne sit turpe, quod ante fuit: cum scilicet extet
784  Semper turpe, quod est, vel quod fuit, aut erit unquam
785  Turpe semel; quod item semel est, id semper honestum.
786  Propterea tota quae Gens tam barbara terra,
787  Quae veracem animum comem fortemque piumque
788  Et gratum et memorem benefacti aequique tenacem
789  Non probet,

aurum possit habere,
882  Num putet idcirco sibi plus peccare licere,
883  Quam si non habeat? Nimirum semper honesta,
884  Non occulta sibi quaerit; clam solus id audet
885  Tantum, quod fieri coram quoque Judice possit.
886  Nunc age, tam varii in nobis jam deinde quid ipsos
887  Ad mores faciant Affectus, inspiciendum est.
888  Hi tibi sunt

libera coeco,
1026  Vixque regi qui possit, et obluctetur habenis;
1027  Monstra quidem primo perimat nascentia in ortu
1028  Principiis obstans; vigilique exercita cura
1029  Ante alia id caveat, ne turpiter illaqueetur:
1030  Nam vitare plagis ne Mens cadat indupedita,
1031  Non tam difficile est, quam captam retibus ipsis
1032  Exire et validos contra perrumpere nodos.

1208  Qua sit item ratione viae contendere Finem;
1209  Nec tantum, quid sit vitandum quidque petendum,
1210  Noscere; verum illud semper vitare, quod obsit,
1211  Idque sequi, quod prosit, et id constanter amare.
1212  Scilicet haec vitae Virtus Ars certa regendae
1213  Claraque lux Animo est; illa quodcumque peractum
1214  Est duce, vix ullas fraudes vix ulla timendum

corporis extant
1386  Nimirum, laedi tanto crudelius illum,
1387  Qui scelus infelix faciendo suscipit in se,
1388  Cogitur alterius quam qui subjisse furorem:
1389  Et veluti multo est id honestius auxiliante
1390  Largiri benefacta manu, quam scilicet illa
1391  Accipere, idque magis peragendum, praeque ferendum;
1392  Est inferre malim sic

1403  Nequitia, imbellesque exercet inaniter iras,
1404  Amittitque suum contemta injuria virus.
1405  Et quia Justus is est, aliis qui debita confert,
1406  Et varia in varios facit id ratione modisque,
1407  Justitia haud una ratione et nomine constat.
1408  Sic cum mente pia supremum Numen adoras,
1409  Et Majestatem, qua pollet, ob infinitam
1410  Testaris cultu

volet vi,
1662  Quam par justitia fieri: hinc injuria manat.
1663  Vera animi Virtus tantum sibi quaerit honesta,
1664  Et princeps vult esse, nec, ut videatur, id optat,
1665  Nec, de se ignarum quid vulgus praedicet, audit:
1666  Lubricus hic certe locus est, consistere vix ut
1667  Possit, qui magnis persaepe laboribus audax
1668  Susceptis,

1777  Munda sit ut vestis, pariter sit munda supellex,
1778  Ipsa jubet, rebusque modum dat convenientem.
1779  Propterea nulli species tam pulchra videtur
1780  Virtuti; siquidem id, quod dicimus, ipsa Decorũ est.
1781  Nam quaedam ipsius species ut amabilis extat
1782  Corporis, inter se partes cum suaviter omnes
1783  Una conveniunt nimirum, et proinde videntum

in re,
1884  Oscitet in nummis et fama et honore parandis,
1885  Quaeque alia inquirunt Homines ardenter amantque;
1886  Rure vel urbe, mari terra, bellique domique
1887  Oscitet; id cura peragat modo pervigil omni,
1888  Quo sibi felicis post mortem munera vitae
1889  Comparet: haud operae parcens ullive labori
1890  Perstet in hoc omnis, contemnens caetera victor

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report