Your search found 4620 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 3465-3555:

poematis concinnator, dum ad amoliendam e salubri, quam propinat, potione amariciem, vsus industrio (vt cecinit ille alter) Camoeanae lenocinio, Prius oras pocula circum Illiniit mellis dulci flauoque liquore. Quare cum operi huic nihil inesse repererim, quod regulis Indicis refragetur, publici iuris faciendum puto, tum vt Pieridum mundiciei consulatur, tum ob id etiam, vt apud versatos in amoena eiusmodi literarum Sparta, Omne ferat punctum qui miscuit vtile dulci .

PRAEFATIO AD LECTOREM. Ivstissima fuit Senecae Rhetoris de intemperanti nonnullorum iudicio querela, qui nusquam reperiri subtilitatem putarent; nisi, vbi nihil, praeter subtilitatem esset . [1] Controu. lib. 1. Non minori ego iure similem aliorum intemperantiam damnauerim, qui nullum sat iucundum existimant carmen, nisi, in quo

En quaesiti artificij breuissimam Summam, atque partes praecipuas: nimirum fortuita, externaeque originis seu Bona, seu Mala ita prorsus despicere; vt neque horum non terror, nec illorum desiderium commoueat: interiora e contrario, quaeque ipsa sibi parit voluntas, adeo impensè aestimare; nihil vt primis ardentiùs quaeratur, nihil alteris cautiùs vitetur. Quae, planissima, et nemini dubia, quisquis probè perspexerit, facilè agnoscet, synceram, integramque animi Tranquillitatem nihil aliud demum esse, quám nobilissimum quemdam de Fortunâ, deque; Stultitiâ

Summam, atque partes praecipuas: nimirum fortuita, externaeque originis seu Bona, seu Mala ita prorsus despicere; vt neque horum non terror, nec illorum desiderium commoueat: interiora e contrario, quaeque ipsa sibi parit voluntas, adeo impensè aestimare; nihil vt primis ardentiùs quaeratur, nihil alteris cautiùs vitetur. Quae, planissima, et nemini dubia, quisquis probè perspexerit, facilè agnoscet, synceram, integramque animi Tranquillitatem nihil aliud demum esse, quám nobilissimum quemdam de Fortunâ, deque; Stultitiâ Rationis triumphum. De Fortunâ quidem,

interiora e contrario, quaeque ipsa sibi parit voluntas, adeo impensè aestimare; nihil vt primis ardentiùs quaeratur, nihil alteris cautiùs vitetur. Quae, planissima, et nemini dubia, quisquis probè perspexerit, facilè agnoscet, synceram, integramque animi Tranquillitatem nihil aliud demum esse, quám nobilissimum quemdam de Fortunâ, deque; Stultitiâ Rationis triumphum. De Fortunâ quidem, dum illius et dona calcantur, et tela infringuntur: de Stultitiâ verò, dum et grauissimis ipsius Malis aditus obstruitur, et contrarijs ipsi Bonis mens

Et hactenus quidem magnificè loqui de Operis materiâ, atque titulo citra inuidiam fas fuit, vt de re minimè nostrâ, et quam non fecimus ipsi, sed duntaxat elegimus. Ad formam quòd attinet, nostri nempe partum laboris; id vnum verecundè pro meo ingenio candidèque profitendum existimo: nihil me studio, nihil diligentiae pepercisse, atque tempori, vt, praeter rerum, quae tractarentur, delectum; tractandi quoque modus et ratio, quoad per meas vires, docendique occupationes licebat, erudito Lectori non insuauis accideret: haec in primis curantem, vt vel minimae quaelibet operis

quidem magnificè loqui de Operis materiâ, atque titulo citra inuidiam fas fuit, vt de re minimè nostrâ, et quam non fecimus ipsi, sed duntaxat elegimus. Ad formam quòd attinet, nostri nempe partum laboris; id vnum verecundè pro meo ingenio candidèque profitendum existimo: nihil me studio, nihil diligentiae pepercisse, atque tempori, vt, praeter rerum, quae tractarentur, delectum; tractandi quoque modus et ratio, quoad per meas vires, docendique occupationes licebat, erudito Lectori non insuauis accideret: haec in primis curantem, vt vel minimae quaelibet operis partes aptissimo,

non dem? Renuis tu, quod iubet alter:
Quod petis, id sanè est inuisum acidumque duobus. Haec igitur cum ita se habeant; id mihi tum in communem omnium rem apprimè opportunum; tum aequitati maximè consentaneum videtur; vt nihil, nostro quamvis à gustu alienum, huius, vel illius vitij palàm damnemus; nisi iusta certique ponderis ad manum sit ratio, qui tristem affirmare sententiam possimus: sed ita sui quisque inductionem animi, et quam sibi normam scribendi proposuit, sequatur; vt ne vnicam et communem esse omnium

totus nimborum, hyemisque, fretique.
1.115  Nam neque, iudicij prauus, quae summa Bonorum
1.116  Autumat, instanti poterit non quaerere nisu;
1.117  Nec faciles adeo Superos, sortemque paratam
1.118  Inueniet; nihil vt vacui sub corde relictum
1.119  Mens doleat. Multos ingrato lumine passim
1.120  Seu fortunarum aspiciet sibi diuite censu;
1.121  Nomine seu claro; seu corporis, ingenijque
1.122  Dotibus eximijs

domino veluti mouisse senatu,
1.934  Plebis et obscurae in numerum censumque referre
1.935  Contentus: iam porro Boni neque nomine digna,
1.936  Noxia quin magis euincam fugiendaque. Summus
1.937  Nam nihil in terris author cum finxerit, omni
1.938  Dote Boni vacuum, nulloque optabile fructu;
1.939  Communibus solet illa Malis adiungere sensus,
1.940  In quibus, vt nonnulla Boni sit portio; maior

non debita velle:
1.1136  Peccando, valeant quid viribus, experiuntur.
1.1137  Si tibi quid damni impositum, si laederis insons;
1.1138  Iudicij spes cassa. Forum nil omne querelis
1.1139  Proderit impleuisse, nihil mare, sydera, caelum
1.1140  Testari, legesque hominum, legesque Deorum.
1.1141  Acriùs hoc Illos stimulat. Post aera negata,
1.1142  Post immissa nouis armenta famelica latè
1.1143  Frugibus, et fines

1.1155  42. Sed quid ego longis rationum flexibus ampla
1.1156  Ingenium ferale, et noxia crimina sortis
1.1157  Persequor? Exemplo liceat cum protinus vno
1.1158  Discere, quàm nihil illius vel maxima quaeque
1.1159  Gaudia, prae misto alterius sint pondere partis.
1.1160  Si quae Fortunae eximio ditissima censu
1.1161  Floruit; haec certè est, quae ferrea dicitur, aetas.
1.1162  Nunc

quàm si ingrediatur opertas
1.1233  Ventorum, rapidique vias percurrere Solis:
1.1234  Aut veluti nostra plùs referat, aetheris alti,
1.1235  Et pelagi certâ ductas ab origine causas
1.1236  Noscere, quae nihil ad vitam moresque regendos
1.1237  Proficiunt; rectos animis quàm ducere sensus
1.1238  De Pulchri, atque Boni, et vitae ratione beatae.
1.1239  Pectora qui tantus stupor alligat? Vnde profunda

teneri cum conformaret alumni.
2.191  8. Fac tamen, in medio saeuae discrimine sortis,
2.192  (Hoc aliàs iustos agitabimus aequore cursus,
2.193  Nunc libet intactum transmittere) fac nihil, inquam,
2.194  Tristibus euentis animus tunc conferat, omnis
2.195  Manet ab externâ sed noster origine luctus.
2.196  Quid? Cum maestitiae causis procul, inter amici
2.197  Blanditias aliquis iucundaque

vellus, Tyria haec nubecula frontem
2.569  Munierit, patulis vbi fors rimosa fenestris
2.570  Vasa cadant, nimio vel tegula cesserit Austro.
2.571  Vsque adeo solis antêhac didicisse negatum;
2.572  Vel nihil et gnaris curae est, quot fata supernè
2.573  Immineant? Quid? si fuluus Iovis armiger, alto
2.574  Rapta ferens caelo testudinis ossea terga,
2.575  Vnguibus e curuis subiecta in tempora durum

series etenim cursusque volubilis aeui
2.733  Per momenta fluat, sibi succedentia, seque
2.734  Ordine perpetuo fugere, et propellere nata;
2.735  Illius exactae partes, partesque futurae
2.736  Quàm nihil in praesens sunt; tam praesentia nullo
2.737  Adiectu cumulant: veluti, qui crastinus, alueûm,
2.738  Seu Rhodani implêrit, flaui seu Tybridis humor
2.739  Praesentûm fluidam nil molem extollit aquarum:

ab ignotis semper metus. Humida terras,
2.985  Aspice, nigranti cum nox inuoluit amictu,
2.986  Eripuitque oculis Mundum, et discrimina Mundo
2.987  Luce quid extinctâ, caeco quid tristius Orbe?
2.988  Esto, nihil visu implacidum, nusquam horrida sese
2.989  Obijciat certae species formidinis: ipsum
2.990  Ipsum animos grauiùs, metuenda haud cernere, turbat:
2.991  Saeuaque adesse pauor, quia nil videt, omnia credit.

En perfidus, en quò
3.354  Praecipitet mentes furor, atque in viscera lapsum
3.355  (Ah Stygiam pestem! Ah Lernam eluuiemque Malorum!)
3.356  Haeresis infandum virus. Pulsum ilicet omne
3.357  Fas animis: nihil integri sub pectore sensùs:
3.358  Nusquam dedecoris pudor, aut reuerentia famae:
3.359  Sed furiae, indomitumque nefas, exutaque fraenos,
3.360  Ac sceleris mens tota sui. Communia nempe

actum: pulsus fers omnia tecum:
3.395  Instabile externumque Bonum, Fortuna recessit;
3.396  Sed virtus, tua Summa, manet: quin nuda videri
3.397  Pulchrior est, meliùsque suos dat nosse nitores,
3.398  Dum nihil extra se mirum spectantibus offert.
3.399  Heros dimidius sub Regnatore latebas:
3.400  Nunc demum, qui sis, quantus sis, perspicit Orbis.
3.401  Eiectum per vim solio quis credat auito?
3.402  Deserti

3.430  Quidnam igitur? Proprij nemo cum ponderis expers
3.431  Nemo suas Caeli pro respirabilis vsu
3.432  Non lacrymas soluat: communia fallere solus
3.433  Iura velis, durisque nihil dependere Parcis?
3.434  Hoccine Mortalem fas poscere? Voluitur omne
3.435  Fluctibus assiduis socium genus: et tibi luges
3.436  Non parci? Querulis et vocibus astra fatigas,
3.437  Quòd non excipiant te

properare diem, atque occurrere Parcis
3.614  Impulerat. Quid enim sese aerumnosius vnquam,
3.615  Quid magis exosum Superis, grauioraque Titan
3.616  Viderit iratae obiectum ad ludibria sortis?
3.617  Quêis nihil armorum: nullae aegro in corpore vires,
3.618  Nusquam animus praesens: sed, si quae, tota salutis
3.619  In pedibus ratio: bella hinc metuenda Ferarum;
3.620  Hinc hominum: trepidi semper sub pectore motus:

alijs igitur famam excusare iacentem
3.793  Praesidijs opibusque licet? Quin aspice, fortes
3.794  Quale tibi membrorum artus, immaniaque ossa
3.795  Fulciat Herculeum robur, quot spondeat aeui
3.796  Lustra nihil Medico debentia, quàmque valenti
3.797  Terreat, et longùm voluendo stamine Parcas.
3.798  Nullane tam pulchrum reris solatia censum?
3.799  Ast illum, si quâ mercede parabilis esset,
3.800  Non vnus

3.824  Suàsit vbi iam fera dies accumbere mensis;
3.825  Quam male tentatae commouerat alea pugnae,
3.826  Turbidus in Famulos, inique obuia fercula bilem
3.827  Ructabat, nihil irato non pectore damnans.
3.828  Cui coquus impatiens sese ac sua munera sperni,
3.829  Exitus aduersi certaminis, inquit, acerbo,
3.830  O Here, Confusum vitiat tibi felle palatum,
3.831  Nec patitur

civile nefas, aeternaque iurgia scissum
3.925  Hinc, atque hinc furijs agerent immanibus Orbem.
3.926  Nam mediâ cum parte Sui contraria pugnent
3.927  Quattuor inter se Naturae corpora prima;
3.928  Si nihil aut his spectandum, aut occurreret illis,
3.929  Praeter eam, disconueniunt qua singula, partem;
3.930  Arida numquam equidem tellus, atque aridus ignis,
3.931  Illa liquentis aquae, liquidi consortia

plorentur inertis:
3.1011  Fortiter exaustas laedit, nisi Mundus adorat.
3.1012  Plus homine est, humana animo qui pertulit aequo.
3.1013   29. Iuuerit hoc etiam, certo si certiùs omni
3.1014  Constituas, nihil inconsulto Numine magni
3.1015  Rebus in humanis posse, aut contingere parui.
3.1016  Non error, casusque rapit mortalia. Caecum
3.1017  Fortunae numen sceptro donauimus, Ipsi
3.1018  Veriùs heu caeci.

magis expediat, rerumque quis aptior ordo,
3.1025  Perspicit. Adriaces pinu sulcante procellas,
3.1026  Nonne vides, vt vectorum manus inscia ductu
3.1027  Auspicioque sui volitet secura magistri:
3.1028  Vt nihil addubitet, se seque per omnia doctis
3.1029  Illius imperijs, et canae praebeat arti
3.1030  Morigeram? Si ductori, qui seu malefidus
3.1031  Fallere, seu falli potis est male prouidus, vltro

fidere summo
3.1033  Cur dubitet quisquam Rectori, hominumque, Parenti,
3.1034  Fata supercilij nutu qui condit, et aevi
3.1035  Perpetuos certo deducit tramite cursus:
3.1036  Quem nihil ex Mundi serie vicibusque futuris.
3.1037  Praeterit, et dulci qui nos dignatus amore,
3.1038  Quidquid seu furur hostilis, sive aspera vitae
3.1039  Lex iubeat perferre, humana ad commoda flectit?

nouissima vitae,
3.1257  Affixumque toro longis cruciatibus vrens,
3.1258  Ante necem spirante iubes putrescere busto:
3.1259  Nilque mei, duras possent qui flectere cautes,
3.1260  Te gemitus, lacrymae nihil, et suspiria tangunt.
3.1261  Quin age, iam totam semel, immanissima, profer
3.1262  Seuitatem: neu quid supra tibi denique restet:
3.1263  Inuisum caput hoc quovis interfice letho.
3.1264  Sed parcis,

Non sive Midas, seu latiùs ipse
4.51  Possideat Plutus. Contentus viuere paruo,
4.52  Rebus et exiguis aequalia fingere vota
4.53  Si potes; haec tibi prae manibus iam copia: sortis
4.54  Iam nihil ad cumulum superest: sub paupere tecto
4.55  Terrarum late dominos, rerumque potentes
4.56  Diuitijs superas. Inopes causatiùs illi
4.57  Se doleant, tantò quos importunior angit
4.58  Pauperies, imis

manum, luxùsque prioris
4.112  Nil misreo, ingratum praeter meminisse, reliquit.
4.113  Hinc dolor: hoc stimulis praecordia tristibus vrit.
4.114   8. At genus id stimulos facili ratione retundes,
4.115  Si nihil exacto noris praesentia damna
4.116  Augeri, quin et multùm decrescere fructu.
4.117  Nam cur sit miserum possessa relinquere tandem,
4.118  Quae foret haud miserum nunquam tenuisse? Dolori
4.119  Ergo

vocis?
5.482  O semper tremebundam! O nullam, tam tenui spe
5.483  Quae vitam trahit, afflatu variabilis aurae
5.484  Circumagi subitò leuis in contraria, sortem!
19  19. Adde, nihil quòd concessum immoderata superbis
5.486  Destinat ambitio conatibus: ardua quaeque,
5.487  Inuia, summa petit decorum fastigia, nullum
5.488  Laude parem, nedum patiens habuisse priorem.
5.489  Quinam

moretur
5.720  Deîn casus, teneris quidquid minùs auribus aptum
5.721  Acciderit; turbari animo offendique necesse est.
5.722  Ad rigidos igitur mens obduranda labores,
5.723  Non nihil et duri in vitâ quandoque ferendum
5.724  Sponte homini: callum donec patienia sensim
5.725  Ducat, et hac vires priuatâ gymnade contra
5.726  Externos paret assultus, inopinaque fata.

operum causas, mille oblectamina menti
5.1081  Fert ager. Hìc socium vitis deserta pedamen;
5.1082  Hìc rastros seges; hìc poscent viridaria falcem.
5.1083  Quidquid agas, sat erit, dum ne nihil, otia pellat
5.1084  Dum labor, Idaliasque, fauent quibus otia, curas.
5.1085  Praecipuè Saeris musarum operare. Voluptas
5.1086  Haec simul illimi captam dulcedine mentem
5.1087  Imbuerit; nedum Veneris

5.1090  Carminis obscoeni stimulos excludit amoris.
52  52. Multa super tradenda forent precepta: sed vnum
5.1092  Extremo sub fine vitae iam vela legenti
5.1093  Sat retulisse: suis nihil in certamine tanto
5.1094  A studijs opibusque homini sperare relictum;
5.1095  Ni fragiles animos caelo labentis amoris
5.1096  Viuidus ignipotens calor, et vegetabilis aura
5.1097  Roboret. O hominum,

pauidus latebris se continet ardor?
5.1176  Nonne ideo, ne deprensus ludibria vulgo
5.1177  Debeat, et risus, narrandaque fabula fiat?
5.1178  Ipsa igitur, caeco latitans pudibunda recessu,
5.1179  Se nihil egregij ambitio spirare fatetur.
5.1180  57. Alter adhuc, ficti laruam cui demere Veri
5.1181  Experiar, multis fucum facit, et malè cautas
5.1182  Saepe dolis mentes irretit dulcibus

quae trita, eadem tutissima ducet
6.31  Semita. Iunge alacer praeeuntibus ordine turmis
6.32  Te comitem: certi nunquam frustrabere callis.
6.33  EVTHYMIAE secreta gradum ad delubra ferenti
6.34  Dux alius. Nihil hìc populo confidere tutum:
6.35  Indicium praui numerus: quo tramite puluis
6.36  Altior, et maiore pedum, maiore rotarum
6.37  Pulsa sono tellus; caecis ibi fraudibus error
6.38  Accubat; insidias,

viro munus committeret; altam,
6.236  In quascunque vocaretur, demittere mentem
6.237  Sustinuit, curas: praestantibus euicturum
6.238  Pollicitus (neque certa fides non constitit) actis,
6.239  Natiuae nihil vt labis sibi rite gerenti
6.240  Turpe ministerium allineret: quin protinus ipsum,
6.241  Detersis maculis ignominiaque priori,
6.242  Ex sese decus ac pretium memorabile ferret.
6.243  Quìd Cincinnatos,

6.283  Propositum clauo: quaevis oblata repente
6.284  Ne species discordem animum nouitatis inani
6.285  Abripiat lenocinio, et per plurima verset.
6.286  Stultorum haec exempla, nihil constanter amare,
6.287  Nulli haerere diu studio, quae nuper anheli
6.288  Quaesierant, rapido mutati pectoris aestu
6.289  Iam fugere, et, subitae quòcunque cupidinis aura
6.290  Impulerit, totis cursum

elementa, incauto pectore ne quid
6.448  Attentare iuuet, seris quod deinde peractum
6.449  Damnetur lacrymis. Nam quid furiosius, eque
6.450  Brutorum magis ingenio, quàm sola tueri
6.451  Obuia, venturisque nihil seponere curae:
6.452  Expleuisse Bonis genium praesentibus, et, qui
6.453  Mox ideo maneant, vltro nescire dolores?
6.454  23. Suâserit ingluuies; centum licet inde Galeni,

Sapientis, auariùs aequo
6.626  Quidquam optare vetans. Nec inanis pabula tantùm
6.627  Hic mihi luxuriae, gemmas, atque aeris aceruos,
6.628  Supremosque magistratus, dominasque curules
6.629  Concipias. Nihil humanae inter praemia sortis
6.630  Immodico Euthymiae cupidis ardore vouendum:
6.631  Non dexter studiorum, ad quae vel sedula virtus
6.632  Impulerit, successus: opum non copia, simplex
6.633  Quas sibi

6.642  31. Nec mihi mens ideo Sapientem fingere, duri
6.643  Mnasiadae qualem fingebat porticus, omnis
6.644  Indocilem sensùs: qui funera spectet eodem,
6.645  Quo ludos, animo, nihil et discriminis inter
6.646  Bella putet, pacemque. Procul tam tristia monstra,
6.647  Deucalionei totum de semine primo
6.648  Marmoris ingenium crudis retinentia fibris.
6.649  Aemula non adeo anguicomae

est, nusquam non vndique plenus
6.961  Immensi fons ille Boni: ceu Numine toto
6.962  Omnia; sic toto quoque singula Numine complet.
6.963  Tu frueris, fruitur simul hic, simul ille, fruuntur
6.964  Innumeri: nihil inde t ibi, aut decerpitur vlli:
6.965  Omnibus vnus amor par, omnes efficit vnum.
6.966  Riualis non ergo metus, non inuida mentes
6.967  Cura coquit: quin tam largo, immensoque, nec vllam
6.968  Non

Ratio caelesti lumine adiuta. Immo et ipsum Verbum Diuinum, totius rationis, sapientiaeque integerrimus fons. Honores ei persoluendi per allegoriam describuntur. Prima Tranquillitatis regula affertur, nihil ex fortuitis atque externis Bonis mirari. Qui enim talia magni faciat, miserâ hunc, et solicitâ illorum acquirendorum cupidine continenter vrgeri.

quisquam ab eâ immunis, etiamsi moderata, et facilè parabilia se dicat optare. Nam omnis eiusmodi rerum cupido inexplebilis, et, licet initio modica, per votorum successus augetur. Probatur id ex vanitate talium Bonorum, vtpote nihil solidi habentium, quo animum satient. Vnde necessariò consequitur, vt ille, adhuc vacuus et esuriens, ex alijs ad alia quaerenda se porrigat. Adde, quòd Bona fortuita non solùm, vt vana, insatiabili cupiditate plura acquirendi;

igitur eorum stultitia, qui multis egere perpetuò malint, talia sine fine appetendo; quàm paucis statim expleri, superuacua eorum vota abscindendo? Describitur Sapientis felicitas, qui externa contemnat, nihil ideo solicitus de Magistratibus et imperijs, cum longè praeclarius, et verius, inani absque pompâ, in seipso regnum obtineat. Eiusdem magnanimitas in diuitiarum neglectu, deridendisque Mortalium circa gemmas, metalla, et id genus crepundia puerilibus

non fruendas exposuit. Affertur Aduersariorum responsio, contendentium Bona Fortune, esto interiora communibus naturae diuitijs; pretio tamen ijs antestare, vtpote ad proprium vnius domini fructum spectantia. Cui responsioni dupliciter obuiam itur: primò, quia nihil inde amplificatur possessae rei fructus, immo clariùs elucet, quàm sit angustus et tenuis, cum ad plures simul nequeat pertingere. Secundo, quia falsò iactatur, fortuitorum Bonorum fructum à dominis solummodò percipi: cum magna illius pars ad populum etiam

opulentia, et mollities, sed corporis lassitudo, et securitas mentis conciliat. Si verò de alijs voluptatibus superuacuis, aut etiam inhonestis, turpibusque sit sermo; esto illis diuites largiùs circumfluant. Nihil id certè ad commendandas diuitias; ad infamandas plurimùm valet. At, qui Fortunae copijs excellunt, vulgi pariter admiratione, atque honore praeminent. Quid tum? Nihil hoc honore inanius, et sapienti expetendum minùs: cum nullo

turpibusque sit sermo; esto illis diuites largiùs circumfluant. Nihil id certè ad commendandas diuitias; ad infamandas plurimùm valet. At, qui Fortunae copijs excellunt, vulgi pariter admiratione, atque honore praeminent. Quid tum? Nihil hoc honore inanius, et sapienti expetendum minùs: cum nullo accipientis merito nixus, ex solâ deferentium stultitiâ originem trahat. Additur ex abundanti, Fortunae munera non modò non ingentium Bonorum; sed neque Bonorum nomen mereri: quin veriùs Malis esse

SVMMA --> siue fabulâ Nucis, quae fertilitatem, qua olim gloriabatur, serò tandem, vt noxiam, deuouit. Succedunt postremò eâdem ab radice, pullulantes animorum teterrimae pestes, arrogantia, vecordia, crudelitas, communisque iuris impatiens, et nihil sibi vetitum ferens libido. Haec autem omnis Fortunae indulgentis malignitas à contrario luculentiùs ostenditur: compositâ cum infelicibus praesentis aeui diuitijs, innocentiâ et securitate, quae veteris aureae aetatis pauperiem beauit.

seu veram amplificet: seu, quae admistis (vt semper contingit) Bonis mitigatur, pura, et à meliori parte seiunctam concipiat: adeoque, qui haec mentis vitia sapienter correxerit, posse illum ita externorum Malorum acerbitatem lenire, vt nihil tranquillitati suae obsint. Id porrò perspicuè comprobari videtur dissimillimo animi habitu, quo diuersi eosdem saepe casus excipiunt, alij ad extremum maerorem deiecti; alij suâ nihil è quiete dimoti. Cum enim res vtrobique

sapienter correxerit, posse illum ita externorum Malorum acerbitatem lenire, vt nihil tranquillitati suae obsint. Id porrò perspicuè comprobari videtur dissimillimo animi habitu, quo diuersi eosdem saepe casus excipiunt, alij ad extremum maerorem deiecti; alij suâ nihil è quiete dimoti. Cum enim res vtrobique eadem sint; non aliunde profectò, quàm ex dissimili circa ipsas iudicio ea oriri animorum, atque affectuum diuersitas potest. Propositae modò rationi noua lux additur tum illius exemplo

in vitùm poeticis, ad eos adumbrandos, commentis sit opus: cum plurimorum in vitâ perpetuis agitatâ inanium formidinum laruis, citra fabulam, passim occurrant. Atqui nihil hisce terroribus stultius, et rationi oppositum magis: primò, quia nullum afferunt euitandis Malis praesidium: quin ea potiùs anticipant, atque longiùs producunt. Deinde, quia plurima nobis obijciunt ficta, et nunquam euentura infortunia, non alium propterea

et in eos, quos sibi obnoxios habet, continenter exerceat. Perpensâ iam illius immanitate, facilis, et nulli non obuia ad eam retundendam praxis proponitur: si nimirum, cum anxia futurorum cura pulsare animum coeperit; haec nobiscum ritè agitemus: primò, nihil Mali adesse in praesentiâ, quod vel corpus, vel animum premat. Cur igitur angamur potiùs Malis, quae absunt; quàm fruamur Bonis, quae suppetunt? Secundò, licet multa possint aduersa euenire; incertum tamen esse, an sint euentura. Cur igitur certum incertis

casuum praemeditationem, cum Epicuro, Sapienti interdicimus. Quin illam prudentiae consentaneam, instruendisque aduersùs ventura Mala animis apprimè opportunam censemus. Falsò quippe Epicurus docebat, ex eiusmodi prouisu nihil aliud, quàm vanas formidines, et aegritudinis incrementum, referri: cum veriùs Malorum inde sensus, atque terror soleat imminui. Id verò multis, apertisque rationibus confici potest. Nam Inscitia, ceu nox, semper trepida: prospectisque multò leuius, quàm

pugnâ meditatio praecesserat. Atque hinc prima ratio nostrae aduersùs Epicurum propositionis eruitur. Qui enim casus impendentes prospexit, illorum iam vim, naturam, et magnitudinem cognitam habet, minùs idcirco ad subitam aggressionem trepidaturus, quàm qui, nihil eiusmodi antea meditatus, vel leuissimâ, et saepe inani consternatur, ignota pro maioribus ducens, occursantis discriminis specie. Afferuntur nonnulla exempla inanium terrorum, qui ex rerum obiectarum ignoratione oriuntur. Qualis ille, quo suos Heliogabalus

solùm suadetur; verùm etiam, qualis debeat esse, explicatur, in eo positum est, quòd per ipsam locum, et opportunitatem nanciscimur, idonea aduersùs prospectos casus comparandi praesidia: quo in apparatu vel tota, vel pręcipua vtilitatis est ratio. Si enim ita quis futura Mala praeuideat; vt nihil de infringendâ opportunis armis illorum vi cogitet, quin potius ea caeco timore aduersùm se augeat, ac roboret; optimo sanè iure huiuscemodi curam, tanquam supervacuam, et noxiam, Epicurus potuit reprehendere: nec nos minùs in priore libri parte eam prorsus euellere pro virili

indecorae in leuioribus tolerandis aerumnis mollitiae, eruditos praesertim homines, et sapientiam professos, pudebit. Sed quamuis ex alienis infortunijs deessent solatia; adhuc ex nostris alia facultatibus suppetunt: neque enim quisquam adeo calamitosus; vt nihil siue externi, siue interioris Boni possideat, quo suum oblectare animum in doloribus possit. Cur igitur Mali amarities huiusce possessionis suauitatem corrumpat: nec potiùs illius haec aegritudinem iucunditate suâ temperet, ac mitiorem efficiat?

Adde, quòd non in Bonis duntaxat, quae possidemus; sed in ipsis Malis, quae patimur, fomenti, et solaminis plurimum ad ea aequiùs toleranda reperire fas est: cum praesentis aeui Bona, atque Mala ita Deus Temperauerit; vt nulla tam immanis calamitas sit, que nihil admisti secum fructus, atque commodi ferat. Quam rerum diuersam temperationem non absurdè Epictetus per duas dissimiles ansas vtrinque ijs adiunctas expressit, asperam vnam, quaque citra noxam nequeant apprehendi; commodiorem

occasionem suppeditet. Varia proinde argumenta ex honestate, atque gloriâ eruuntur, quibus ad inuictam, et hilarem Aduersorum tolerantiam excitare se animus possit. Proderit etiam quamplurimùm, meminisse, ac pro certo statuere, nihil in rebus humanis sine Dei nutu euenire: cuius prouidentissimo, amantissimoque regimini Mortales omnes deceat se penitùs tradere. Si enim adeo plenum ille obtinet in rerum conditarum vniuersitatem dominium, vt, quamuis, nullâ Boni nostri ratione habitâ, Mundum

Sacer amoris iustissimi ardor, quo voluntas impulsa supremo Regnatori, et Parenti se omnino moderandam, quàque libeat ducendam permittit. Et quidem haec diuinae voluntatis nota, quibuslibet in euentis ritè obseruata, nedum Mala vt moderatè feramus; sed vt nihil etiam, quod subire compellimur, malum, atque noxium ducamus, persuadet. Si quis tamen adhuc mentis infirmior vel ea, quae summi Parentis arbitratu acciderint, tristia pergit, et lugenda censere; at aliâ certè ratione solari se facilè potest, perpendens nimirum, quàm citò humana quaeuis

adeo ut, non modò aequanimiter ferri possit; sed vltro etiam deligi, et quouis pretio mereatur parari. Quartò, quia praestantium Virorum exemplis euincitur, nihil ipsam Sapienti ad felicitatem, et gloriam obesse. Solatia Alijs, qui indignè ferunt se ampliori ex Fortunâ ad inopiam delapsos. Iniustum esse illorum dolorem probatur. Cur enim lugendum sit, diuitias post vsum

iniustè laesisset, repetendo, quae dederat; stultum tamen foret aduersùs ipsam irasci: cum per hanc iracundiam multò maiora nobis ipsi eripiamus Bona, quàm Fortuna vel rapuerit, vel possit attingere: Pacem nimirum, Sapientiam, Virtutem. Hanc esse propriam hominis possessionem: hâc retentâ nihil solidi, suique Boni illi decedere. Relinquenda igitur magno animo Sorti sua munera, et in nostris acquiescendum, Stilponis Megarensis, ac Diogenis Cynici exemplo.

nos ob corporis speciem despiciunt: cauendumque, ne, vanas stultorum irrisiones iniquiùs ferentes, iustam Sapientibus Nostri irridendi causam praebeamus. Nihil quippe fatuo hoc dolore deformius, et ridiculum magis. Neque indignandum, quòd vel Sapientum quispiam, ob externa nostri corporis vitia, interdum subrideat: cum eiusmodi risus naturae potiùs spontè in oris superficie nascatur; quàm ex altiore iudicio,

genus vitia iocari assuescamus, tum hilaritatis gratiâ; tum locum, et ansam alienae in ea dicacitati erepturi. Denique imbecilli nimiùm esse, leuissimo risu, et futilibus verbis percelli, atque deijci. Cum vir Fortis, et Sapiens adeo nihil inde commoueatur: vt neque in gloriâ sibi ponere tam exiguae, spernendaeque rei victoriam dignetur. Solatia grauiorum contumeliarum, quae ad ictus, et plagas processerint. Nam neque hìc iracundiae causam adesse, quasi à vulgo affecti ignominiâ fuerimus: cum

in terris agimus, vbicunque tandem locorum, extra veram hominis Patriam sumus, adeoque exilij locum potiùs mutare, quàm in exilium eijci, possumus. Secundo, quia, si nihil demum est exulare, nisi à natali solo abesse; magna pars hominum sponte sibi exilium consciscit: cum, non modò plurimi à suis procul cunabulis vitae sibi deligant sedem; verùm et populi ipsi, natiuis valere sedibus iussis, in externas procul emigrarint colonias.

ipsi, natiuis valere sedibus iussis, in externas procul emigrarint colonias. Tertiò, quia indecorum videtur, in Orbis terrarum vniuersi possessionem creatos vnius certae regionis angustijs Patriam suam definire, reliqua verò spatia omnia pro alienis et ad se se nihil pertinentibus ducere. Neque obijciatur, asperum naturâ exilij locum, et inamabilem esse. Nam et veteres ibidem indigenae libentissimè viuunt; nec vlla est tam infelix Regio, quae non aliquâ peculiari dote caeterarum inopiam rependat.

et pinguioris primùm ingenij solatia. Esto quippe egregium sit munus ingenij praestantia; non exigua tamen Tranquillitatis, laetitiaeque impedimenta secum ferre consueuit: tum quòd mordacibus animos stimulis ad aemulationem, et laudis certamina impellat, queis nihil Quieti inimicius: Tum quòd infinitâ, nec vnquam explebili vlterioris doctrinae siti, qua nihil molestum, et anxium magis, mentes discruciet. Adde, quòd, etsi nihil tranquillitati animorum per hosce sibi innatos affectus obesset;

exigua tamen Tranquillitatis, laetitiaeque impedimenta secum ferre consueuit: tum quòd mordacibus animos stimulis ad aemulationem, et laudis certamina impellat, queis nihil Quieti inimicius: Tum quòd infinitâ, nec vnquam explebili vlterioris doctrinae siti, qua nihil molestum, et anxium magis, mentes discruciet. Adde, quòd, etsi nihil tranquillitati animorum per hosce sibi innatos affectus obesset; minimum tamen ad eandem suis quibuslibet fructibus confert. Quìd enim multiplici, et et [!] variâ tot artium, ac rerum,

animos stimulis ad aemulationem, et laudis certamina impellat, queis nihil Quieti inimicius: Tum quòd infinitâ, nec vnquam explebili vlterioris doctrinae siti, qua nihil molestum, et anxium magis, mentes discruciet. Adde, quòd, etsi nihil tranquillitati animorum per hosce sibi innatos affectus obesset; minimum tamen ad eandem suis quibuslibet fructibus confert. Quìd enim multiplici, et et [!] variâ tot artium, ac rerum, maximam partem inanium, notitiâ ad securè pacatèque viuendum sit opus?

omnem amoenitatem composita. Sed nihilo tetrum, ac ferale minùs inuenies, si penitùs introspicere arcanos cruciatus libeat, quibus deditas sibi mentes miserrimè absumit. Neque putandum, marcidi, et somniculosi veneni genus hoc esse. Nihil illo truculentius, nihil in furias, in sanguinem, in caedes proiectius, vbi quidquam suae libidini obsistat. Documento sit furor, quo Brutarum Animantium corda succendit. Detestatio tam pestiferae luis, per enumerationem Malorum,

Sed nihilo tetrum, ac ferale minùs inuenies, si penitùs introspicere arcanos cruciatus libeat, quibus deditas sibi mentes miserrimè absumit. Neque putandum, marcidi, et somniculosi veneni genus hoc esse. Nihil illo truculentius, nihil in furias, in sanguinem, in caedes proiectius, vbi quidquam suae libidini obsistat. Documento sit furor, quo Brutarum Animantium corda succendit. Detestatio tam pestiferae luis, per enumerationem Malorum, quae humano generi

seruitutis iugo subiectos oppresserit, facultatibus violentiùs exuerit, durioribus imperijs vexauerit, in plura, et saeuiora discrimina praecipites egerit. Quam Ambitiosorum miserrimam seruitutem multò etiam intolerabiliorem facit stipendij tenuitas: cum non modò nihil solidi fructus ex tot laboribus capiant; sed neque ipsam famam, leuissimum caeteroqui, et inane praemium, synceram, atque plenam obtineant. Testantur id duo cum primis famosa

instruatur, vt id norit praestare. Si enim ad firmam voluntatem certa etiam disciplinae accesserit ratio; non minor hic referetur de Stultitiâ, quàm relatus in superioribus libris fuerit de Fortunâ triumphus: omnibusque adeo tum externis, tum interioribus perturbationum causis sublatis, nihil iam supererit, quod animi quietem solicitet. Reuocato itaque ad Iram disputationis cursu, cauenda primò praecipimus, quae illi fomitem, atque ansam suppeditant. Non tamen solicitâ vsque adeo diligentiâ, vt in superstitionem

quàm turbulenti, et ridiculi motus: vt illius saltem foeditatis nos pudor contineat, ne, praeter Decorum furiosè bacchantes, irrisui spectantibus simus. Tum haec pugnae ratio tenenda, vllo ne dicto, factoque irae indulgeamus. Nam illam sustinere, vicisse est, cum nihil aliud quàm impetus sit, adeoque, nisi statim deiecerit hominem; breui morâ languescat, per se seque deficiat. Neque solùm conandum, ne aliquid ex Irâ, sed etiam ne aliquid, ad quod Ira quoque incitare potest, tunc decernamus: cum vix hoc ab illo soleat

veluti fuco innatam turpitudinem velat, Amoris illi nomen detrahere. Quin oppositam adeo de illius foeditate speciem imbibere; vt vel mentio, vel recordatio nauseam, atque horrorem commoueat. Quanquam neque huic odio nimis fidendum: cum nihil eâ peste fraudulentum, et illecebrosum sit magis, nihil, quod mutare celeriùs, suamque in ditionem redigere vel Victorum, Heroumque animos soleat. Cuius rei

detrahere. Quin oppositam adeo de illius foeditate speciem imbibere; vt vel mentio, vel recordatio nauseam, atque horrorem commoueat. Quanquam neque huic odio nimis fidendum: cum nihil eâ peste fraudulentum, et illecebrosum sit magis, nihil, quod mutare celeriùs, suamque in ditionem redigere vel Victorum, Heroumque animos soleat. Cuius rei documenta, Sampson, Dauides, et Iacobus Eremita

quaslibet incantationes occlusis. Tertiò librorum Cupidinea tractantium sibi penitùs lectione interdictâ. Omnibus tandem declinatis eorum, qui mortiferâ huiusmodi scabie inficiuntur, comercijs. Nihil tamen magis cauendum, quàm, vt ne animus, sub Venereae titillationis exortum, sui morbi initijs conniueat: sed prima illa contagionis veneniferae semina eâdem, atque adeo promptiori, quàm illapsum gremio ignem, celeritate excutere, atque opprimere studeat. Ad

et exiguâ mercede supra memorauimus, in animum altè demittat, assiduèque ante oculos habeat. Secundò, si fictae illi generositatis laruam detraxerit: cum reuerâ nihil esse ambitiosi hominis indole abiectius pluribus ex argumentis liquidissimè pateat: tum quòd non vni, sed innumeris Dominis se ille vltro submittit, eorum nutus obseruans, gratiam captans, reprehensionem formidans, eque arbitrio suspensam felicitatem suam habens.

famae ardorem conducet, si ille error discutiatur, qui Ambitiosorum plerisque solet imponere, omnium oculos in se esse conuersos, omnium per ora suum nomen volare, omnium mentes Sui admiratione occupari, per voluntarij cuiusdam somnij speciem, fingentibus. Quo errore nihil inanius: cum hominum sibi quilibet vacet, de alijs securus, et parcissimè cogitans: vt Cicero suomet experimento intellexit. Idque adeo duplici etiam argumento probatur: primò, quia nihil est causae, cur speremus maiori Alijs curae nos fore, quàm nobis ij

somnij speciem, fingentibus. Quo errore nihil inanius: cum hominum sibi quilibet vacet, de alijs securus, et parcissimè cogitans: vt Cicero suomet experimento intellexit. Idque adeo duplici etiam argumento probatur: primò, quia nihil est causae, cur speremus maiori Alijs curae nos fore, quàm nobis ij sint. Iamuerò quisque sibi est optimè conscius, quàm rarò, et remissè de Alijs seu loquatur, seu cogitet: quàm paucos ex tot praestantibus per Orbem Viris vel tenui ex famâ cognitos habeat: quàm multa in ijs etiam,

origo ea posse videtur afferri, quòd homines in rebus, quas tractant, non verò in ratione eas tractandi suam quietem constituunt. Quocirca corrigendum eiusmodi errorem, pensandumque initio maturè, quid facto opus sit: vbi Ratio hoc, vel illud persuaserit; ab eo nihil mox deflectendum, quaecunque se in operis progressu molestiae, et difficultates obijciant. Quintum, Non impetu subito, sed prudenti iudicio ad agendum

cum animus seuerè aliquandiu habitus paulatim contumaciam imminuat, et tandem Rationis imperium pati condiscat: equini instar pulli, qui domitus Rectori se facilem praebet: contra verò indulgenter diu habitus vix vllâ deinde vi ad parendum potest induci. Sextum, Nihil admittere, cuius nos peracti serò deinde poeniteat. Stultorum enim esse, quidquid animo in praesens arrideat, sine vllo Malorum indidem profluentium respectu, statim inuadere. Quae Stultitia in voluptarijs, ambitiosis, et iracundis hominibus luculentiùs

Quae Stultitia in voluptarijs, ambitiosis, et iracundis hominibus luculentiùs intuenda proponitur. Quin ipsius etiam Epicuri testimonio damnatur. Septimum, Vitam, animique quietem non differre. Nihil enim hac dilatione esse stultius: cum nulla tempora animi otio idonea non sint. Idque serò à multis animaduerti sub exitum vitae, suum errorem damnantibus, quòd, vanâ futurae quietis spe, irritum, assiduas inter curas, et occupationes, aeuum perdiderint, et,

sapienti ratione omnia temperabit: neque se negotijs seruili anxietate subijciet, properans opus absoluere, veluti tum demum illius fructum collecturus: sed, quae aget, sibi, ac suae tranquillitati coget seruire, ex ipsomet rerum actu laetitiam percipiens. Nonum, Nihil vel honestarum, quae extra hominis arbitrium sunt, rerum iusto vehementiùs optare. Non quidem vt omni affectione animus careat, sed vt tranquilla sint vota, neque nimio anxioque ardore quietem perturbent. Decimum, Superuacuas

concipi possunt, omnia in vnum prorsus indiuiduum, atque simplex colligat Bonum; nil Amantis in animo inexpletum, atque vacuum relinquit. Adde, quòd alibi Bona semper Malis miscentur, adeo ut syncerè, et contrario sine animi motu, diligi nequeant. At summo in Bono nihil non bonum, nihil non vsquequaque, et toto pectore amandum. Praeterea caeterorum Bonorum, quemadmodum incerta, fragilisque est possessio; sic et amor solicitus. At Deum nemo rapit nolentibus: quin ipsa mors, quae Bonis alijs dispoliat, in huius nos pleniorem

omnia in vnum prorsus indiuiduum, atque simplex colligat Bonum; nil Amantis in animo inexpletum, atque vacuum relinquit. Adde, quòd alibi Bona semper Malis miscentur, adeo ut syncerè, et contrario sine animi motu, diligi nequeant. At summo in Bono nihil non bonum, nihil non vsquequaque, et toto pectore amandum. Praeterea caeterorum Bonorum, quemadmodum incerta, fragilisque est possessio; sic et amor solicitus. At Deum nemo rapit nolentibus: quin ipsa mors, quae Bonis alijs dispoliat, in huius nos pleniorem possessionem

suum amorem impendunt; sed eius sibi retinent partem, partem etiam in alia deriuant. At ipsius amor totus, atque integer et indiuisus singulos se amantium complectitur, nihilo minor ad quemlibet eorum perueniens, ac si ipsi tantùm vacaret: adeo ut certo certiùs persuadere sibi quilibet possit, nihil sibi quantamcunque fruentium eâdem sorte Sociorum turbam obstare, quin plenissimè, integerrimèque à Deo ametur. Denique, cum amor omnia faciat communia; qui mortalibus Amicis coniungitur, eorum aduersos casus, non secus, ac suos, lugeat necesse est. Quantò

Nam et supremus Author ad hanc secum necessitudinem ineundam vltro nos stimulat; et hominis animus ad eandem, suum velut ad fine, suauissimè rapitur. Quin etiam adeo necessarium quodammodò habet summi Boni amorem, vt illud, vel nesciens, in alijs quibuslibet rebus videatur appetere: cum nihil, nisi ratione Boni, appetat: Bonum verò quoduis, vnde creatae res appeti possunt, nihil sit aliud, quàm leuissima quaedam summi Boni adumbratio. Si igitur à rudibus ijs simulacris ad perfectissimum, aeternumque intuendum exemplar mens

et hominis animus ad eandem, suum velut ad fine, suauissimè rapitur. Quin etiam adeo necessarium quodammodò habet summi Boni amorem, vt illud, vel nesciens, in alijs quibuslibet rebus videatur appetere: cum nihil, nisi ratione Boni, appetat: Bonum verò quoduis, vnde creatae res appeti possunt, nihil sit aliud, quàm leuissima quaedam summi Boni adumbratio. Si igitur à rudibus ijs simulacris ad perfectissimum, aeternumque intuendum exemplar mens transeat; nihil iam negotij supererit, vt totus quoque amor ad eandem illam omnis Boni,

nisi ratione Boni, appetat: Bonum verò quoduis, vnde creatae res appeti possunt, nihil sit aliud, quàm leuissima quaedam summi Boni adumbratio. Si igitur à rudibus ijs simulacris ad perfectissimum, aeternumque intuendum exemplar mens transeat; nihil iam negotij supererit, vt totus quoque amor ad eandem illam omnis Boni, Pulchrique inimitabilem formam suas curas conuertat: qua nimirum praesente finitarum omnis rerum Venustas, multò magis, quàm ad Solis exortum nocturnus syderum fulgor, ex oculis deficit.

et perfecta votorum sit quies, atque cordis tranquillitas. Cuius suauissimi nectaris venas omnes, ac riuos cum, quàcunque fas erat, noster hactenus indagauerit labor; nihil est, cur tendendum sibi putet vlteriùs, ad inexhaustum, purissimumque iam fontem deuectus, ex quo vno plena sperari, hauririque tanti muneris possit satietas. LAVS DEO.

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report