Your search found 959 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 111-476:

Domini 1748. (Mors episcopi Braniug.) Post longam gravemque infirmitatem suam anno domini 1748. die 28. mensis Aprilis pie in domino obiit excellentissimus et reverendissimus dominus Georgius Braniug, hujus Zagrabiensis ecclesiae dignissimus episcopus, et regius banalis officii locumtenens, cujus res gestas et vitam vide (in) eodem hoc libro, in fine, folium librumque invertendo. (Eius depositio et vigiliae.) Sublato e vivis eo, ne fiscus

prodiens, | prudentis viri cautellam a restrictione vel distinguere noluit vel ignoravit. (Homines camerales et regii absunt.) 4to. Cameralem et regium hominem in installatione episcopi hujus non adfuisse. Cum id ob rubricam caeremonialis necessarium quidam contenderent, prudenter soluta ab episcopo dubitatio, quod ipse jam Posonii installatus sit, dein fiscum debilitari in praetensionibus successionis regium. Et per absentiam cameralis regiique hominis firmari jura magis

non solum ipse curatus, sed et plures exemplo suo cautiores redditi. (Tricesimae per cameram apprehenduntur.) Croatiae tricesimas, jam ab olim titulo arendae per diversos possessas, camera administrare ipsa a prima die Septembris anni hujus incepit et in ordinem redigere. (Bosnensis et Segniensis episcopi Zagrabiam veniunt.) Die 12. Septembris et episcopus novus Bosnensis dominus Franciscus Thauszy Vienna Zagrabiam rediit, et Segniensis episcopus Wolffgangus Georgius

congregationem pro 15. die Septembris Zagrabiae indictam, qui in arce episcopali hospitium habuit. (Conferentia Zagrabiae.) Die 14. Septembris conferentia celebrata, ubi relectae bani litterae de milite, seu confiniariis regulandis, et fundo hujus exolutionis militaris, et ad proposita puncta prius inderecte responsum neque amplius quidquam factum. (Abbatissae electioni adest.) Die 16. Septembris monialibus sanctae Clarae claustri Zagrabiensis in

nec dubium videbatur, quod et comes locumtenens ex parte magnatum comitem Christophorum Orsich nominasset, ex parte autem cleri nominandum aliquem episcopo obtulisset, qui et dominum canonicum Kukuljevich, tanquam virum ad hoc munus aptum et actis ac deputationibus congregationis hujus continuo praesentem, pro ablegate ex parte cleri constituit. | Prodente se tamen magis saecularium passione, scitis jam praemissis studio tamen non articulatis, die altero, primum protonotario, dein domino Busan ablegatio oblata, his sese excusantibus

unius vel alterius absentia, sciebant enim impotentem dominum Kovachevich non | ascensurum, et pro diurno cuivis ft. 10, dico decem, ex cassa regni ordinati. (Episcopum aggreditur protonotarius.) Occasione hujus tam apertae contra clerum passionis episcopus partes cleri tuiturus et etiam pastoris munus executurus, dum turpe esse moneret, unius principis, fidei, patriae membra tantis dividi dissidiis, non dubitarunt saeculares praecipue protonotarius aggredi verbis ipsum episcopum, eundemque

| et Suae Majestati praesentatis constituta fuit ex gravibus viris commissio, quae universa discuteret et examinaret. Quae ipsa commissio in longum protracta est et mense primum Januario anni sequentis 1750. habita et terminata. Proinde ad sequentem annum residua hujus relationis differenda. Manserunt ergo tam regni quam cleri ablegati Viennae una cum excellentissimo domino episcopo, annumque Viennae terminarunt. (Promotiones capituli factae Viennae.) Existente Viennae episcopo promotus ad episcopatum

capituli factae Viennae.) Existente Viennae episcopo promotus ad episcopatum Bosnensem canonicus Thauszy, bullis Roma obtentis, cum mense Novembri beneficia sua resignasset. Die 19. Novembris promoti fuere Viennae in archidiaconum Goricensem baro Adamus Patachich, hujus archidiaconatum Vasca obtinuit canonicus Nicolaus Magdich, canonicatus vero collatus est Josepho Mikinovich parocho Gradacensi. Parochia hujus oblata fuerat domino Joanni Mihanovich parocho sancti Georgii in Aquis, sed isto gratias agente, collata est Matthiae Petrovich capellano Dernensi.

Roma obtentis, cum mense Novembri beneficia sua resignasset. Die 19. Novembris promoti fuere Viennae in archidiaconum Goricensem baro Adamus Patachich, hujus archidiaconatum Vasca obtinuit canonicus Nicolaus Magdich, canonicatus vero collatus est Josepho Mikinovich parocho Gradacensi. Parochia hujus oblata fuerat domino Joanni Mihanovich parocho sancti Georgii in Aquis, sed isto gratias agente, collata est Matthiae Petrovich capellano Dernensi. Domus in area capitulari domini episcopi Thauszy collata est canonico Balthasari Kercselich. Mortuo 8. Novembris domino canonico Chasmensi

Petrus Keglevich, Ladislai filius in Klenovnik die 16. Octobris, ex sangvinis vomitu, aetatis anno 27. obiit, nulla relicta prole mascula. Fuit supremus comes comitatus Posegani. In vicinis provinciis Stiriae, Carnioliae, Austriae magna in politicis et militaribus reformatio. Sed nec loci hujus est, nec probate nobis perspecta. Eminentissimus dominus cardinalis a Kollonich archiepiscopus Viennensis die 22. Octobris jubileas ut ajunt primitias suas Viennae in cathedrali sua magno apparatu coram Suis Majestatibus, tunc per illum prandio acceptis, habuit. Celebranti adstiterunt

indulto regio, ut dominus Josephus Magdich tabulae judiciariae assessor, una et ordinarius vicecomes comitatus Zagrabiensis esse valeat, in ordinarium vicecomitem electus est dominus Sigismundus Bussich, in substitutum dominus Josephus Raffay, in notarium dominus Mathias Nicolaus Messich, ac hujus loco factus judlium dominus Josephus Zaverszki. Confirmatisque comitatus Crisiensis vicecomitibus (quos vide pag. 24.) in conferentiarum secretarium ordinatur dominus Antonius junior Bedekovich, filius Balthasaris olim protonotarii, tum et vicebani. Ordinata commissio, quae vigentibus inter

praestare non teneri. 3. Juxta elaboratam ideam vias esse reparandas de quibus fol. 33. 4. Universitatem campi Turopolia juxta puncta praescripta semet in suis restaurationibus regulare debere. (De campo Turopolia.) Universitas campi hujus, olim campi Zagrabiensis et Castri vocata, a Bela IV. qua Sclavoniae duce postea Hungariae rege ab eodem Zagrabiensi regio castro exempta, suisque gaudens privilegiis, instar communitatis regitur, proprium habet magistratum, in commune bonum consulit, judicia servat, jus item gladii,

onus exolvendae militiae banalis.) Itaque status neo regulandae militiae, stipendiorum exolutionis onus assumunt per articulum eatenus conditum, et Wenceslaum Kleffeld vicecolonellum ac bani in Belgio adjutantium propter testatum in nationalem militiam occasione ea affectum in regni hujus indigenam recipiunt, hospitium in regnicolari domo ultro offerunt et a bano projectatum schema ad fl. Rh. annue 31272 reducunt, adeoque ducto calculo necessitates regni una cum hac exolutione exportarunt fl. Rh. 60364. Quoniam necessitates regni fecere 29092 fl.

habita Zagrabiae die 23. Februarii fuit promulgatum. De familia hac Sermageana videas scripta infra fol. 530. et sequentibus. (Levachich nobilis.) Carolus Georgius Levachich ex insula oriundus aeque armales obtinuit, sequenti anno publicatas. Hujus cognominis fuere olim in partibus Zagorianis nobiles, ut ipse e monumentis erui, praedictus tamen ex insula est. Uxorem duxit Juditham Hranilovich, per quam affinis multis factus est et possessionatus redditus. Ipse primum fuit furerius in Varasdinensi generalatu, expost Agriam

perdurante adhuc commissione intra regnum et generalatus Varasdinensem et Carolostadiensem, incoata pro more banalis tabula die Lunae post dominicam primam Epiphaniae, in qua plures incoati et terminati processus. In locum domini Stephani baronis Patachich, sponte resignantis assessoratura hujus tabulae, obtinuit et juramentum deposuit dominus baro Theodorus Ratkay, alias Ratky. (Redditus ablegatorum. Reess in abbatem benedictus.) Sub finem Januarii redeunt Vienna ablegati tam regni quam et capituli, uti et ad initium Februarii

aulica offendere noluisset. Caeterum districtu Kuttinja aeque excluso a reincorporatione ad Crisiensem comitatum, schema novum exolutionis militarium banus submisit semet extendens ad annuos fl. Rh. 40.000, quod status etiam acceptarunt, constitute termino solutionis regulandae hujus militiae officialium a die 1. Martii anni hujus 1750. Quia vero locum pro stabo aeque denominari banus voluisset et ursisset Kleffeldius cum suis jam ut supra officialibus, gravior statibus apparuit regulatio. Conturbati ad invicem, praecipue postquam Kleffeldius primo et ante omnia Zagrabiam

Kuttinja aeque excluso a reincorporatione ad Crisiensem comitatum, schema novum exolutionis militarium banus submisit semet extendens ad annuos fl. Rh. 40.000, quod status etiam acceptarunt, constitute termino solutionis regulandae hujus militiae officialium a die 1. Martii anni hujus 1750. Quia vero locum pro stabo aeque denominari banus voluisset et ursisset Kleffeldius cum suis jam ut supra officialibus, gravior statibus apparuit regulatio. Conturbati ad invicem, praecipue postquam Kleffeldius primo et ante omnia Zagrabiam hujusque campum ad Cziglenicze seminaru pro

connexionem haberet, constitutoque exactori annuo salario una cum sibi subalternis fl. 700 ex candidatis | pro officio domino Joanne Busan, Francisco Kussevich, Sigismundo Bussich. Idem dominus Busan jam olim officii hujus martyr pro exactore regni constituitur, deputaturque ad tractandum cum camera Posoniensi intuitu auctionis et mediae tricesimae ita instructus, ut ad triennium pro 7000 cum camera contrahere possit, siquidem temporibus arendatorum tricesimalium Francisci Suvich et Ignatii Czindery tricesimam

ita prima Junii Zagrabia moventes per Zagoriam et Krapinam nostri quoque ad idem campamentum venerunt sub ductu colonelli Kleffeld, ubi facto, ut ajunt, logor, singulis diebus per plures horas exercitabantur. Praeerat omnibus generalis Kheill et generalis comes Leopoldus Daun, ut novi hujus militaris exercitii autor et magister. Suos quoque habebant generales brigadierios, et quidem generalem Tirhaimp et generalem Marquier, qui prius generalatui Varasdinensi praeerat, et occasione hac Clagenfurtum translatus est magno sui animi dolore. Sub finem ergo Junii Petovium undique

ubi a vi venti turres, muri, domus destructae, aliaque immensa damna causata fuerunt. Exundationes aquarum et terrae motus fuere gravissimi. Messis hic in Croatia mediocris. (Mors magni Muratorii.) Mortuus die 4. Januarii anni hujus 1750. gravissimus et per totam Europam celebratissimus ab eruditione vir Muratorius, quem tot insignia ejusdem opera virum immortalem reddiderunt. (Trautshon Josephus coadjutor Viennensis archiepiscopi.) Cardinali

conscientiae super irregularitatibus contractis ex non adimpletione officii et eatenus incursae censurae, nullatenus autem ab aliis ex defectu vel quovis modo contractis. | Porro ut exactius universa fierent, dies prima Maji anni currentis pro hujus jubilaei initio constituta est. Ecclesiae designatae sancti Stephani regis cathedralis ecclesia, sancti Marci, patrum Franciscanorum et patrum Jesuitarum, eo quod majores et consequenter ratione populi magis idoneae forent, etiam propter binas portcas, quas haberent. Et cum universa dioecesis

debebit locum. Si tamen locus ei adhuc concedetur, tanquam nunquam hactenus practicato ablegato tercio, nomine regni, ad statuum tabulam. Cui praecedentiae contradixit dominus Spissich. (Praetensio Raffaii.) Occasione autem congregationis hujus suprascriptus dominus Raffay praecedentiam ante ordinarium comitatus Posegani vicecomitem modis etiam indebitis praetendebat. Cumque pro domino Novoszel deliberatum vi legis et consvetudinis fuisset, idem praetendens sub decursu totius congregationis ad tabulam sedere noluit, sed foris semper

ante ordinarium comitatus Posegani vicecomitem modis etiam indebitis praetendebat. Cumque pro domino Novoszel deliberatum vi legis et consvetudinis fuisset, idem praetendens sub decursu totius congregationis ad tabulam sedere noluit, sed foris semper permansit. Reliqua congregationis hujus haec fere fuerunt. 1. Secundum novam conscriptionem impositio ad quemvis fumum in fl. Rh. 30. Sed cum pagi episcopales, item familiae Erdoedianae nimium aggravati fuissent, Zagoriani autem alleviati admodum, nec posset in promptu mederi, constituta est deputatio, quae mense Julio

Aula autem sub initium in suo ad status scripto alterum tantum postulabat. Urgebatur quoque Majestas sacratissima, ut ante quanti resolutionem universa subditorum postulata susciperet resolveretque, sed resolutio haberi non potuit, et quae postea secuta est, ex articulis diaetalibus anni hujus clarescunt. (Palatinus novus comes Ludovicus de Batthyan. Vicebano credita cura regni.) Interim sub diaetae hujus initium in regni Hungariae palatinum ex tribus ab aula propositis, videlicet domino comite Ludovico Batthyani, olim aulae

postulata susciperet resolveretque, sed resolutio haberi non potuit, et quae postea secuta est, ex articulis diaetalibus anni hujus clarescunt. (Palatinus novus comes Ludovicus de Batthyan. Vicebano credita cura regni.) Interim sub diaetae hujus initium in regni Hungariae palatinum ex tribus ab aula propositis, videlicet domino comite Ludovico Batthyani, olim aulae cancellario, domino Georgio Erdoedy, judice curiae, et Francisco Esterhazy, conclamatione omnium comes Ludovicus Batthyani electus est, qui ut palatinus et diaetae

locumtenente progresso ad diaetam, patriae cura commissa fuit domino Joanni Rauch vicebano. (Sicuten canonicus moritur.) Die 4. Maji obiit in domino canonicus Paulus Sikuten, quinto suae infirmitatis die, et canonicatum cathedralis ecclesiae hujus Zagrabiensis | accepit, ad commendationem domini comitis aulae cancellarii Leopoldi Nadasd, dominus Joannes Paxi, canonicus Chasmensis et parochus Dernensis, Posonii resolutus, ubi et ipse ut capituli Chasmensis ablegatus adfuit. Redireque a capitulo monitus,

accepit, ad commendationem domini comitis aulae cancellarii Leopoldi Nadasd, dominus Joannes Paxi, canonicus Chasmensis et parochus Dernensis, Posonii resolutus, ubi et ipse ut capituli Chasmensis ablegatus adfuit. Redireque a capitulo monitus, debuit ad canonicam institutionem. Hujus canonicatus Chasmensis collatus est domino Georgio Ztepanich, parocho Capronczensi et vicearchidiacono Camarcensi et protonotario apostolico. Domus autem defuncti canonici domino Sigismundo Schytaroczi collata est. (Initium jubilaei

qui omnium nomine audirentur. At hi quinto die in submissis sex ablegatis ac uno popa schismatico Hrasztoviczam comparuerunt, ubi praestito homagio et obedientia ad terram proni comitem locumtenentem venerati sunt, protestando confinium nullatenus tumultuasse, sed in fidelitate permanere. tum de hujus ipsorum facti ratione interrogati et verbotenus et scripto reposuerunt sequentia. 1mo. Sese ad hoc faciendum necessitates plane fuisse. Quoniam cum suos ad regiam Majestatem superiori anno misissent oratores, ipsi non solum auditi non fuerunt, sed comprehensi

in Croatia actis, Posonii decurrebat diaeta, cumque Majestati Suae septingenta de quanto contributionali milia accordata fuissent, die 30. Julii Posonii a Sua Majestate sequentes factae sunt promotiones. Et quidem ex parte cleri: Primas Hungariae nominatus comes Nicolaus Csaky. Loco hujus archiepiscopus Colocensis baro Franciscus Xaverius Klobusiczky ex episcopo Zagrabiensi, cum regali insuper 12 milium fl. ac gratuita expeditione cancellariae. Episcopus Zagrabiensis resolutus dominus Franciscus Thauszy, hujus episcopatus Bosnensis domino Josepho Chiolnich,

Primas Hungariae nominatus comes Nicolaus Csaky. Loco hujus archiepiscopus Colocensis baro Franciscus Xaverius Klobusiczky ex episcopo Zagrabiensi, cum regali insuper 12 milium fl. ac gratuita expeditione cancellariae. Episcopus Zagrabiensis resolutus dominus Franciscus Thauszy, hujus episcopatus Bosnensis domino Josepho Chiolnich, lectori ecclesiae Zagrabiensis. Episcopatus autem Quinque Ecclesiensis domino Georgio Klimo, in cujus locum Noviensis episcopus simul et consiliarius ac refferendarius cancellariae regiae aulicae Hungaricae factus est |

posset, antequam sua praesentatio a Romano pontifice confirmetur, institutio autem archidiaconorum actus jurisdictionis clavium esset; ideo capitulariter eidem adjudicatae archidiaconorum institutioni, qua orthodoxae Romano-catholicae filius, tanto fortius quod indignus sacerdos et hujus capituli commembrum in regno Croatiae hactenus illibate Romanocatholicam fidem profitente, quin virtute tot tantorumque diaetalium articulorum, signanter 86. 1723. et 46. 1741. aliorumque profiteri debente ad excludendam | regaliam orthodoxae fidei alienam,

haec fuit expositio.) Sacratissima etc. Praeteriti mensis die 28. mortuo archidiacono Bexin Wolffgango Kukuljevich, contra praxim usumque hactenus saltem in ecclesia Zagrabiensi observatum, mota est inter nominatum archiepiscopum Colocensem, tanquam verum indubitatumque hujus ecclesiae dioecesanum, quousque apostolica Romana authoritate a vinculo Zagrabiensis ecclesiae non absolvatur, et a Vestra sacratissima Majestate electum Zagrabiensem, ante apostolicam confirmationem secundum canonicas leges universarum in orbe orthodoxo praxim ecclesiarum nulla prorsus

quandoque archiepiscopi Colocenses, frequentissime aulae regiae cancellarii, quin sub Mathia rege Joannes Vitezius, qua episcopus Varadiensis, jure patronatus vacantium in ecclesia Zagrabiensi beneficiorum de gratia et collatione juris principis gaudebat, prouti haec non solum ex ecclesiae hujus monumentis forent certissima, sed indubie etiam in protocollis aulico Hungaricae Majestatis Vestrae sacratissimae cancellariae invenientur. Egoque in dubium vocanti comprobare semper paratus sum. A Francisco Erghelio, qui fors ultimus super jure patronatus hujus ecclesiae donationes regias

prouti haec non solum ex ecclesiae hujus monumentis forent certissima, sed indubie etiam in protocollis aulico Hungaricae Majestatis Vestrae sacratissimae cancellariae invenientur. Egoque in dubium vocanti comprobare semper paratus sum. A Francisco Erghelio, qui fors ultimus super jure patronatus hujus ecclesiae donationes regias distinctas acceperat, passim Zagrabienses episcopi beneficia universa, etiam praeposituras et abbatias conferebant, ita tamen, ut jam Romae ad mentem 1. tt. 11. confirmati ejusmodi jure patronatus uterentur. Hinc licet comes Emericus Eszterhazy 1722. ad

1. tt. 11. confirmati ejusmodi jure patronatus uterentur. Hinc licet comes Emericus Eszterhazy 1722. ad Vesprimiensem sedem translatus fuisset et 1723. successorem Georgium Braniug, mediante donatione regia bona occupantem et temporali jurisdictione pollentem, habuisset, attamen vacantia ecclesiae hujus beneficia per mortem trium in anno 1724. canonicorum non electus Braniug, at ordinarius dioecesanus Eszterhazius tanquam necdum a vinculo Zagrabiensis ecclesiae liberatus ad publicam notorietatem contulit, ut ex tunc promotis hodiedum viveret canonicus Josephus Pogledich, qui istud

testatum, jus patronatus ad Vestram Majestatem sacratissimam devolutum legitime haberetur; exemplo anni 1628., ubi in hac Zagrabiensi ecclesia, ejusdem monumentis sine dubio attestantibus, dura demortuo canonico Zagrabiensi Franciscus Ergelius, electus Zagrabiensis et super beneficiorum ecclesiae hujus distincto pollens privilegio regio, collatione beneficia per mortem canonici vacantia litteris suis ad capitulum Szimeghino de dato 28. Octobris datis conferre voluit, ipsique postulatio | a capitulo facta fuisset et quidam Nicolaus Medak, electi sororius,

electo Francisco Erghelio elargita, intentio regia, quam ad mentem sensumque canonicarum legum esset, vigore quarum antea Romae confirmari, quam jurisdictione uti electum oporteret, hinc et Ferdinandus quendam Joannem Mixa Zagrabiensem resolvit canonicum, testantibus non solum ecclesiae hujus protocollis, sed et cancellariae aulico Hungaricae Majestatis Vestrae sacratissimae. Et merito quidem, quoniam jurisdictio clavium per bullas Romani pontificis ab episcopis obtineretur, institutio autem praecipue in archidiaconis, tanquam de canonica lege perpetuis episcopi vicariis,

intendere virtute harum declaro, praejudicium enascatur, me una etc. Episcopus autem (uti relatum accepi) dominum Busan, quid facere debeat, consuluit. Iste continentias tenoremque mandati regii considerans svasit: ut episcopus a capitulo urgeat quaesiti hujus decisionem, pro quo stat usus et consvetudo? an nempe pro electo vel Klobusiczkio? Si primum, ut suos faciat installari vigore ipsius mandati regii, si alterum, ut absolute praescindat. Mediante secretario suo canonico Paxi proposuit decidendam quaestionem capitulo episcopus, me omnino non

tragoediae nunquam praesens. Duo viro huic spem gratiae apud episcopum pollicebantur, secretarius videlicet Paxi, episcopi directorium, quem sibi amicum esse solvit, et officium praefecturae summarum piarum, quo indigo episcopo scivit se succurrere posse. Quod et praestitit sub 20. mensis hujus Decembris. Qua occasione mutuatae videlicet episcopo pecuniae in suprascriptis negotiis episcopus eundem consulere cepit, qui occasionem ineundae gratiae episcopalis nactus pro suo ut est felici genio et dexteritate, securissimam mei futuram resignationem pronunciavit, meque

autem resignationis uti et litterarum ad comitem cancellarium sequens fuerat tenor. (Resignationis forma.) Quoniam et divina lege ad procurandam intra fratres concordiam obligarer et ut canonicus cathedralis hujus ecclesiae Zagrabiensis eandem vehementissime expeterem, non minus quod ex protestatione mea de non peragenda archidiaconorum ab electo episcopo nominatorum institutione, tanquam sacrorum canonum sensui usuique universarum per Hungariae regnum cathedralium et nominatim ecclesiae

hujus ecclesiae Zagrabiensis eandem vehementissime expeterem, non minus quod ex protestatione mea de non peragenda archidiaconorum ab electo episcopo nominatorum institutione, tanquam sacrorum canonum sensui usuique universarum per Hungariae regnum cathedralium et nominatim ecclesiae hujus Zagrabiensis contrariante, non aliud quam verum orthodoxae religionis sensum, subditalis in principem devotionis debitum, evitanda item capituli ne fors inde provenire potentia incommoda intenderim intendamqne, ideo ego infrascriptus ex praemissis aliisque rationibus archidiaconatum

a petitione assessoratus resistendi. Cum autem rescivissem, suspicari adversarios, me nescio quaepiam de Galliuffio scripsisse, quod tamen feci nuspiam, quin nec minimam de illo feci mentionem, cum cuivis petere foret liberum, quidve detractio sit non ignorarem, jam postquam fueram resolutus, cum hujus causae discriptione volui resignare, nisi dominus Reess suis me precibus avertisset. Ex his facile conjicies, lector, quis rerum nostrarum status fuerit. Solabar exemplo Hieronymi mortuo papa Damaso, item Athanasii in concilio Syrmiensi, plurimum autem spes mea Deus fuerat, qui ob

laudare audeo, qui potius gratia carere episcopi se velle respondit eidem, quam ex respectu me nunquam auditum odisse. Praeberet prius ut susurrantibus ita mihi aures, poscebat, at tacentem secutus. (Nunc ad residua anni hujus narranda. Canonicus Putz assessor tabulae banalis.) Occasione suprascriptarum a Sua Majestate factarum in Julio promotionum uti Posonii adhuc dominus Stephanus Putz in lectorem fuerat ab episcopo nominatus, ita aeque patrocinante domino comite bano in assessorem tabulae banalis a Sua

pluribusque noctibus visum cum delineatioue ejusdem depraedicabant et distribuebant. Videbatur persona regia foemineam faciem prae se ferens lanceis tormentisque necata prostrataque, infra eandem Calvaria, supra vexilla varia, cum litteris P. C. C. P. T. Sed neque vel publica novalia hujus phaenomenon meminerunt, vel accidisse illud, quamvis per meos amicos et communicantes Lipsienses indagassem comperi. Quare ad anniles fabulas merito rejiciendum, tanto fortius, quod, in litteris ipsi Paulini variassent, neque quomodo visae explicassent. Immo nunc Cracoviae visum dicebant,

plurimorum bona in contributione sublevata et cumprimis Zagorianae partes ac in officiis constitutorum horumque consangvineis, affinibus, amicis. Fumi constitutivum dicti conscriptores vel ideam revelare nuspiam voluerunt, quia in effectu unius fuit respectus, affectus et Busaniani arbitrii. Hujus coloni annue vix per 36 xg contribuerent, aliqui per 15, cum aliorum in iisdem pagis situati aequalibus pollentes beneficiis etiam per fl. tres contribuerent. Et occasione conscriptionis 1754., cui interfui, nemo lamentabatur de contributione, sed de proportione omnes. In Puscha

et Sclavoniae per comitatus et non tabulas judiciarias judicandae statuuntur. Cujus articuli 36. tenores lector cum primus initia perpende: quasi per hoc singularis gratia et affectus fuissent regno exhibita. (Quid inde processit.) Vigore hujus articuli vicebanus condescensionem urgebat. Baronessa autem Sermageana subsumens articuli initium et totalem ejus condendi rationem, cum probis ad aulam submittens, interpraetatorium ejus obtinuit, nempe fatum articulum nequaquam ad casus praeteritos sed futuros extendi debere aut posse. Hinc

Posonii apud suam excellentiam quadriduo fuissem, sua excellentia mihi jubere dignabatur, ut in casum alicujus vacantiae parochiae juris patronatus sui eandem suam reflecterem excellentiam pro fratre meo, tunc Romae in collegio sancti Appolinaris alumno. Protestatione tamen usus sum, quod vi hujus neque suae excellentiae incommodus esse velim neque obligare, ut gratia suae excellentiae non sit libera, cum haec mihi potior sit omni parochia, fraterque meus, jam parochus in Vidussevecz collaturae episcopalis, etiam occasione alia possit suae excellentiae benignitatem praestolari. Quod

mirum, moriens pulcherrimus visus est, ut divinum quid praeseferre videretur, fueritque ad videndum cadaver confluxus maximus et funus solenne. Cives pauperes juvabat maxime. Fuit statura mediocri, corpore gravi et crassiori, facie pingvi, sed pallida. | Hujus canonicatus Crisii collatus est Nicolao Thauszy, fratri germano episcopi, parocho alias in Kupinecz, homini seni ac tali, qui antea tot tantisque poenis ad saniora reducebatur. Immo privari parochia debuisset non semel, quin Carolostadii in publicis carceribus fuerat, at nunc respectu fratris

idem Magdich in consistorio dixisset, colonos praedii, a domino episcopo Bosnensi antea tenti, sibi haud esse obedientes, neque praeter currus lignorum aliquod sibi exhibuisse servitii, sed civissae cuidam Kobetichianae, hinc urgente mutationem, plenipotentiario haec effective facta est et vigore hujus etiam installatio eidem Chiolnich succedentium die 30. Aprilis. Videlicet installatus lector dominus Stephanus Putz, custos Adamus Chegetek, in locum hujus cathedralis Adamus Ztepanich, pro hoc Camarcensis Joannes Koosz, et Chasmensis Gregorius Gaszparich, canonicus autem Georgius Delinich ex

sibi exhibuisse servitii, sed civissae cuidam Kobetichianae, hinc urgente mutationem, plenipotentiario haec effective facta est et vigore hujus etiam installatio eidem Chiolnich succedentium die 30. Aprilis. Videlicet installatus lector dominus Stephanus Putz, custos Adamus Chegetek, in locum hujus cathedralis Adamus Ztepanich, pro hoc Camarcensis Joannes Koosz, et Chasmensis Gregorius Gaszparich, canonicus autem Georgius Delinich ex sublectore, qui et statim sublectoratum resignavit, factusque sublector, volente episcopo, Franciscus Popovich ex parocho Crisiensi. Episcopus autem

dubitatur. (Mors cantoris et promotiones.) Die 19. Junii in Vrabche ad vineam praedii sui antea apoplexia tactus nempe die 15. Petrus Matachich, cantor et abbas sancti Nicolai de Ercsy, obiit. Vir bonus et mitis, corpore parvo ac sangvineus. Hujus cantoratus collatus fuerat Adamo Ztepanich cathedrali, cathedralatus Georgio Reess, Urboczatus Joanni Jellussich, canonicatus demum Francisco Popovich sublectori. (Introductio episcopi Zagrabiensis.) Die nona Julii episcopi actualis fuit

ductus. Statimque ad aram majorem progressus ad episcopale sub baldachino faldistorium sese posuit, manus osculum recipiens. Tum dictus ad eum sermo a lectore Stephano Putz, ad quem Paxianae compositionis responsionem perlegit ex charta, qua in sui laudes totus erupit. Tum factum se ecclesiae hujus dominum (quod olim sancti patres deflebant et a Pauli sententia alienum est) identidem repetebat, dominaturum se in clero, non recturum significans. Dein per cantorem lecta privilegia, praestitum juramentum, sacrum per praepositum Chasmensem absolutum, tum datum ab illo in arce prandium. |

prandium. | (Moritur Varovich canonicus.) Neque postea quidquam notabilis accidit, nisi quod die 22. Novembris Stephanus Varovich, canonicus Zagrabiensis et archidiaconus Varasdinensis, ex ptysi mortuus sit. Et hujus archidiaconatus Nicolao Ztepanich collatus, canonicatus autem Georgio Bisztriczey, parocho oppidi Strigova in Insula. Hoc quoque anno in regni medicum Graecio dominus Bianchi est evocatus sub salario fl. 500 annue.

plures articulos a statibus acceptata statui militari hactenus persoluta non sit? Hinc ergo oportuit praedictam summam ad manus commissarii bellici consignari et per hunc exsoluti fuere officiales. Quo istud dolore cumprimis Busanii factum sit, describi nequit. Interea autem casserius militaris hujus cassae fuit constitutus dominus Ladislaus Kirally, senator Zagrabiensis. (Machinatio contra Kleffeld.) Postquam Venceslaus Kleffeld Costanicensis jam colonellus, ideo quod regulationem petitam actamve manutenuisset, ejusdem corollaria

Costanicensis Venceslaus Kleffeld admodum disgustatus est, non quod ipse locumtenentis dignitatem affectasset, sed quod Batthyanius eidem non amicaretur, erat enim inter eos occulta quaedam dissensio, quae tamen publica fuerat. Atque istud ab anno adhuc 1751. a tumultu nempe confiniariorum. Hujus porro dissensionis sequentes fuere causae. 1. Generalis major in supremum vigiliarum magistrum Settwicz propensio, et vicissim hujus in generalem obsequia, cum tamen Kleffeldius anno adhuc 1749. mox fatum Settwicz ex regimine Molkiano huc duxisset et promoveri procurasset. |

eidem non amicaretur, erat enim inter eos occulta quaedam dissensio, quae tamen publica fuerat. Atque istud ab anno adhuc 1751. a tumultu nempe confiniariorum. Hujus porro dissensionis sequentes fuere causae. 1. Generalis major in supremum vigiliarum magistrum Settwicz propensio, et vicissim hujus in generalem obsequia, cum tamen Kleffeldius anno adhuc 1749. mox fatum Settwicz ex regimine Molkiano huc duxisset et promoveri procurasset. | 2. Quod idem Settwicz occasione commissionis Kheillianae in anno 1751. ad tumultuantes compescendos quaepiam

decessit, odio in eum fuerit implacabili) socium futurum eum ratus colonellus, eidem pandit, qualiter, cum semel vectus cum Raffio fuisset, idem eidem dixerit, in patibulo jam pridem suspensus fuisset Busanius, si ejus non fuisset patrocinium, sibique vitam debere Busanium. Causa autem hujus quod fuerit, quod Busan cum quibusdam latronibus et praedonibus particeps fuerit, hacve via divitias suas congesserit. Res haec facta est publica, et Kleffeldius recognitionem scriptam super talismodi dedit Busanio. Vicebanus autem negabat per omnia etiam sub amissione honoris sui,

autem Zagrabiensi modo aeque provisorio positi pro ordinario vicecomite dominus Nicolaus Messich, antea notarius et campi Turopolya comes, ut vocant, terrestris, pro substituto dominus Georgius Petkovich judlium, et notarius comitatuum Crisiensis et Zagrabiensis Georgius Ligutich. Sub finem hujus anni colonellus Kleffeld Viennam progressus est, ibidemqne mansit diutius, ut anno sequenti fusius. (Scholarum reformatio ad speciem.) Hoc anno sub scholarum exordio adeoque mense Novembri Suae Majestatis sacratissimae decretum Zagrabiam

plenipotentiae privatorum prohibebantur, assessoribus tabulae judiciriae sunt admissae, ut videre est ex articulo 31. actorum regni. Causa in eodem mandato exprimitur, quod assessores articulo 56. 1723. non compraehenderentur, neque ad eos ex comitatibus appellaretur, nihilominus causa rei hujus in veritate fuerat, quod Joannes Jursich, assessor tabulae judiciariae, fuisset per cancellariam Hungaricam constitutus plenipotentiarius bonorum maritimorum bancalitatis, item comitis Antonii ab Auersperg, Carnioliae provincialis capitanei, in bonis causisque Szamobor, denique ipsius domini

judicatum vicecomitis Crisiensis, cum baronessa nec in eo comitatu possessionata esset, neque praetensi actus ibidem patrati essent. Vicebanus stabilit judicatum vicecomitis | Crisiensis ex convertibilitate articuli municipalis regni hujus 1645. 5., qui sic sonat: Conclusum etiam est, ut causae illae, in quibus vicecomes comitatus Crisiensis interessatus esset, ex quo ille comitatus plures vicecomites non haberet, per unum ex vicecomitibus comitatus Zagrabiensis, servatis in reliquo de jure servandis, judicari valeant atque

zelo animarum saluti per missiones, ut vocant, Szegedianas dedit navavitque operam, fructu plane centesimo et ipsi Deo cognito. Peragrabat autem dioecesim hanc Zagrabiensem totam iteratis vicibus docens, praedicans, absolvens, et exemplo vitae suae vivificans et praedicata confirmans. Nec hujus dioecesis contentus finibus per Hungariam totam, ut nationem Illyricam continentem, signanter Jaurinensem, Vesprimiensem et Quinque Ecclesiensem dioecesim iterato obivit, illuminavit, vere gentis hujus apostolus et omnibus omnia factus. Hanc autem servabat rationem, ter quaterve de die pro

docens, praedicans, absolvens, et exemplo vitae suae vivificans et praedicata confirmans. Nec hujus dioecesis contentus finibus per Hungariam totam, ut nationem Illyricam continentem, signanter Jaurinensem, Vesprimiensem et Quinque Ecclesiensem dioecesim iterato obivit, illuminavit, vere gentis hujus apostolus et omnibus omnia factus. Hanc autem servabat rationem, ter quaterve de die pro concione dixit rudium captui sese accomodans, reliquum poenitentibus et institutis supplicationibus indulsit. Flagellationes in concionibus adhibere solitus. Cibum ad vesperam non adhibebat, sed absolutis

Et quia comitissa Alexandre-Keglevichiana ex superius descripto casu abfuisset e regno, carens qui prospicere valuisset, Bischan enim homo ineptus fuerat, Blaskoczi paulo melior, ideo redeunte ad Croatiam comitissa, non aliud quam odia intra foeminas nata, tandem ad actum majoris potentiae pro hujus anni banalis tabulae decursu evocati, praefata vidua Petro-Keglevichiana, comes Draskovich, Sermage, Krajachich, Antonius Bedekovich etc. (Facta compositio.) Quia vero Alexandro-Keglevichiana Zagrabiam ipsa pro hoc

2. Ut probato eo, quod bona Popovecz concernant masculum, depositis his milibus, ad aliam statim devolventur. 3. Ut fl. Rh. mille comiti Julio alia deponat. 4. Conditionem medietatis ad sanctam Crucem ad sex annos eidem indulsit, Volebam autem, ut comes locumtenens hujus accordae haberet gloriam, ideo dum haec ageretur et coram eo comitissa Alexandro-Keglevichiana a 3. hoc puncto recessit et mille fl. eidem relaxavit. | Iste igitur Popovcensis actus fuit, uti supra dictum, praesentatus magna omnium

ad episcopum remissus relegatusque sum. Scripsi eidem Posegam, sed responsum nullum recepi. Quare, ut ecclesiae et patriae meae consulerem, aliud non occurrit, ac comiti cancellario Leopoldo Nadasd dicare opus, et typographo Antonio Rainer procurare privilegium, quo eidem historiae hujus typus imponeretur. Utrumque obtinui. Cancellarius scripsit eatenus episcopo, qui tunc Georgium Reess et Nicolaum Magdich revisores nominavit. Volebant autem tradendum sibi a me opus integrum. Ego assentiri non potui, quod, exemplo Roich Josephi et Franciscae Tompa monialis Zagrabiensis

dispositiones incumbatur, prouti et perficiendo ponti Carolostadiensi, impositum. Non minus et baroni Stephano Patachich ad Novigrad, murando cuidam ponti, erga tot mandata regia mandatum. Et effective his omnibus adimplendis cura omnis et studium positum. Praemissas dispositiones habes in fine hujus libri in originali ipso, prout fuere a statibus ordinatae et correctae, quae dein sunt descriptae. Na kraju ove knjige ne nadjosmo, što pisac kaže da bi imalo biti.

accepto in regni patronum sancto Joanne Baptista, quo die vacare servilibus non liberet. Multa de hoc rudium, ut in rebus novis fieri solet, erant dicteria. Nec scripsit quispiam nisi canonicus Kercselich pro archidiaconatu Bexin ob haereticorum viciniam. Quam ejus epistolam in fine anni hujus habes. Ne nalazi se na koncu ove godine, kako pisac kaže. Porro festa dispensata in servilibus laboribus et hoc duntaxat pro plebeis et rusticis, ut robotam exigere

domino Joanne Szaich, vicecomite comitatus Crisiensis, domino Georgio Petkovich, vicecomite comitatus Zagrabiensis, domino Georgio Ligutich, notario comitatuum Crisiensis et Zagrabiensis, Stephano Markovchich, emerito duorum banorum secretario, primus, dominus nempe Antonius Bedekovich, ex tabulae hujus notario per Suam Majestatem in assessorem resolutus est. Ejus loco notarius tabulae dominus Nicolaus Skerlecz ex fiscali domini comitis Antonii Grassalkovich, camerae regiae praesidis, factus, qui et per eandem tabulam fuit propositus licet postremo loco, cum eidem in candidatione fuissent

et nominis. Pro libero murario habebatur passim, et talem se jactabat, vere vel per jocum, nescio. (Generalis comes Petazzi transfertur Carolostadium. Succedit in Varasdinensi comes Gvicciardi.) Statim ac ad aulam delata est mors generalis hujus, comes Benevenutus Petazzi ex generalatu Varasdinensi ad Carolostadiensem motu reginae proprio translatus est. Huic autem successor elatus comes Gvicciardi Mutinensis. Atque ob adeo praedicatum reginae anno insequente adventum uterque sine mora ad suum generalatum sese conferre jubebatur, et

Gvicciardii detestatio. Regimen servabat adhuc Caproncense Petazzius, quod et administrabat medio titularis colonelli, ab illo promoti Brentano. Quia vero, uti superius jam insinuatum, lis intra Mikassinovich et Liubojevich a Petazzio revidebatur, nec absoluta fuisset, Petazzi ad hujus continuationem, regina probante, colonellum equestris cohortis comitem Mitrovszky Carolostadio submisit, qui vices ageret Petazzii. Rem hanc aegre tulit Gvicciardius tanquam suae incapacitatis quasi argumentum, hinc tanto magis damnare acta Petazzii cepit, et, quos fovebat ille, ipse

scribebatur: Coloni etc. domini N. N. In eadem possessione coloni domini N. N. atque ita prouti reperiebantur. 3tio. Hospitis nomen cognomen ponebatur. 4to. Apud talem hospitem uxorati per numerum, prouti et non uxorati. Ratio hujus divisionis uxoratorum et non uxoratorum ea fuit, quod uxorati adjutorium vitae haberent et magis dicari solerent ob uxores ipsorum. 5to. Opifices, quaestores, mercatores, quoad classificationem sic considerabantur. Qui talium ex quaestu, mercatura vel opificio

mola annue perciperent, revelabant, et ubi venderent, tandem in quali fluvio mola esset. Officialium ignobilium, si quas tenerent, facultates conscribebantur cum expressione officii, v. g. spanus, hortulanus. provisor, praefectus etc. Extranei habebantur montanistae, qui hujus dominii subditi non sunt, sed propter jus montanum, decimam, censum etc. pertinent. Sic hi post colonos et alios in fine ad tale dominium vel bona exprimebantur cum facultatibus, quas tenebant ad tale dominium. 6to. Nomine terrarum populosarum intelliguntur sessionales,

districtum alium, stationes figendo in Novimaroff, Szudovecz, Reka, Guscherovecz, Kalnik, Tkalecz, Lourechina, Gradecz, Dombra, Monte Claudio, Rakovecz, Biszagh, quo loco comitatum Crisiensem die 26. Octobris anni 1754. conscribendo absolvimus. Occasione autem conscriptionis hujus comitatus occurrere sequentia. (Raffaii praepotentiae.) 1. In Raszinja contentio intra dominum Kercselich et dominum Raffay. Hic quia plenipotentiarius fuisset Erdoedianus occultus, pagos Erdoedianos alleviatos volebat. Hinc quia pago

Superius descriptae a folio 204. regni congregationi 27. Maji Zagrabiae incoatae addendum. 1. (Klobusiczki comites.) Barones hactenus Klobusiczki, videlicet Franciscum archiepiscopum Colocensem antea Zagrabiensem, item fratres hujus Antonium supremum comitem comitatus Zempliniensis hujusque filium Antonium, Stephanum archiepiscopi fratrem alterum, atque Stephani hujus duos filios in comites esse publicatos et in Sclavonia inarticulatos articulo 2. 2. (Cur episcopi

comites.) Barones hactenus Klobusiczki, videlicet Franciscum archiepiscopum Colocensem antea Zagrabiensem, item fratres hujus Antonium supremum comitem comitatus Zempliniensis hujusque filium Antonium, Stephanum archiepiscopi fratrem alterum, atque Stephani hujus duos filios in comites esse publicatos et in Sclavonia inarticulatos articulo 2. 2. (Cur episcopi Hungariae actuales intimi consiliarii.) Paulo Nenadovich archiepiscopo Graeci ritus non unitorum adeoque schismatico, qui prius erat

16. 5. Supplicatum Suae Majestati, ut dimensio geometrica per generalatum Varasdinensem in vicinis dominorum terrestrium locis, ne regno praejudicet, cum eorundem dominorum terrestrium interventu perageretur. Josephi Liubetich ex Domagovich nobilitas recognoscitur. (Nota bene.) Hujus anni mense Octobri per patrem Franciscum Remigium, Capucinum provinciae Austriae, Lepoglavam ad exilium et arestum adductus est dominus baro de Wiesenhütter, vir capax et idoneus. Iste Hollandus esse perhibetur. Viennam appulit copiosiore cum aere. Pompam fecit majorem, splendorem, luxum.

Petriniam concessit, ne, ut metus erat, confinia banalia semet cum generalatu conjungerent, invigilaturus. (Tumltus II. Generalatus Varasdinensis cum suis circumstantiis.) Caeterum de generalatus illius tumultu haec sunt. Die 7. Januarii anni hujus exigentibus jussu generalis Gvicciardi officialibus pro mondura pecunias, homines palam sese opposuerunt et quidem in Crisiensi regimine. Res haec colonello Crisiensi libero baroni Ignatio a Lalersperg a fratre meo Josepho Kercselich, ibi, ut vocant, majori locumtenente capitanei, ductis

ordinata.) Verum comes a Neuperg, mareschallus omnium senior, atque olim regnantis imperatoris educator, atque ab amisso Belgrado Vienna exul, bello Borussico sub incude existente, hoc praetextu atque hac occasione ex imperio evocatur Viennam et pro praeside commissionis generalatus hujus denominatur, adjunctis eidem generali Beck et alio quodam, item agente Caballio ob | lingvae croaticae peritiam, consequenter futurum interpretem, auditoribus duobus et quarteriorum magistro domino Ignatio Funck. Oppidum Kanisa sedes commissionis hujus datum.

generalatus hujus denominatur, adjunctis eidem generali Beck et alio quodam, item agente Caballio ob | lingvae croaticae peritiam, consequenter futurum interpretem, auditoribus duobus et quarteriorum magistro domino Ignatio Funck. Oppidum Kanisa sedes commissionis hujus datum. Commissio duobus provisa erat bataglionibus regulati militis, atque die 24. Aprilis 1755. Kanisae initium accepit. Tumultuantium oratores cum commissariis redivere.- A praeside Neuperg mittitur ad generalatum Liubojevich, qui, evocato ad Szeverin populo, eidem relationem fecit

Liubojevich populi seditionem ex fide desumebat et huc referebat, officialesque trucidatos ideo esse, quod illi partem majorem in Marchensi merito habuissent. Mikassinovich, qui aegerrime ferebat, se ad resignandam unitis Marcham fuisse destinatum et jussu generalis Petazzi resignatorem, hujus quoque erat sententiae totumque examinari postulavit populum, prouti etiam occasione examinis Kanisiensis fuerat et de hoc interrogatus. Sed plebs ideo semet tumultuasse negabat. Quare aliam suscepit viam Mikassinovich ursitque, medio etiam praefati archiepiscopi, quam: Graecorum fidem unitam

majoremque fidem locare possit princeps Austriacus in patribus Austriacis quam Hungaris. Utut de hoc sit, Piaristae tenent occuparuntque locum, futuri dehinc aulae speculatores. Primi qui intrarunt, ob lingvam, fuere Bohaemi. | Ratio poenae mitioris atque hujus commutationis sequenti eluxit anno, quo bellum incepit Borussicum. Sciebat cum Moscoviae et Galliae foedere enascendum mareschallus a Neuperg, ideo nocessitatem militis futuram reginae. Quare leviter castigavit rebelles, et ob protectionem Moscoviae, quae non unitos tuetur, item Galliae et

locatas in rusticorum alio tumultu. Hinc adhaesit multum Neuperghio, omniaque quaesivit, ut notis potiretur. At generalis Beck provisione interimali Gvicciardio dictus datusque, successor. Dicebant ideo interimaliter nominatum, quod omnium generalium foret junior nuperque promotus. Sed ego aliam hujus rei metuo rationem. Video enim eundem generalem Beck Eszekinensi generali Merzio pro brigaderio datum; video novum erigi propinquius Sclavoniae praesidium vel potius locum in Bellovar dictum; reminiscor superius relatorum a patre Octaviano Piarista, suspicorve intentionem aulae eam esse, ut

sufficientes fuissent et animalibus privarentur. Praeterea intra Szeverin et Racham in loco Bellovar dicto et vocato pro stabalibus habitationes et praesidium instituit, immanibus miserorum hominum fatigiis, quo in loco Piaristas quoque esse oporteret. Exstructaeque sunt plures domus in fine anni hujus et sequentibus, ut Crisio plane transferri stabales paulo post potuerint. Locum hunc non Bellovar, sed Novum Varasdinum vocandum edixit, sub poena plane, si aliter a quopiam vocaretur. Res haec, creditum a plerisquə, facta ideo, ut in medio | quasi confinii

quod Rachae, Petriniae et tot aliis evenit praesidiis, Capronczam nempe, commodum alias praesidium, sanctum Georgium, Crisium deserenda desolandaque, Novum Varasdinum sive Bellovar nil habiturum firmitatis, cum aliunde e ligno omnia fiant, consequenter inimicis aperiri viam aliquando ruinandae hujus patriae. In novis his praesidiis nil est firmitatis, vetera corruent et in ruinas ibunt, atque praeter inutiles expensas patria periculo exponitur. Faxint superi, res haec ut eveniant aliter. Interim, uti supra, illa harum rerum mihi videtur ratio, ut generalatus Eszekinensis et Varasdinensis

Mikassinovichii generalis propensio. (Tumultus III. rusticorum. Descriptio patratorum a tumultuantibus. In tres partes divisi. Tumultus Podravanus.) Jam ad tumultum III. enarrandum accedimus. Initium hujus in Raven a subditis dominorum Josephi Raffay, Ignatii Kaszner et Wolffgangi Jellachich die 24. Februarii est positum, campanatore Ravensi compulsante atque ad facinus plebem signo campanae vocante. Ductores temerarios sese fecerunt praefatorum dominorum villici, vulgo spani,

vix semet salvante domino Kaszner. Infamiter incoato opere, ultro progressi sunt per nobilitares curias, easdem spoliando, incendendo, videlicet ad curiam domini Hadrovich, Jallesz vocatam, inde ad episcopalem ad Gradecz residentiam progressi sunt. Atque haec prima erat rusticani tumultus hujus pars. Altera Verbovcensium erat, qui eodem ferme tempore, quo et priores, grassabantur. Duce knezio Patachichiano grassari, praedari a Verbovecz incoarunt, combustisque dominae viduae Alexandro-Patachichianae aedificiis, progressi comburendo spoliandoque sunt per nobilium vicinas in Dianes

factio eodem fere, quo et secunda, erumpens tempore ad Lovrechinam nata, quae ipsam Lovrechinam, Poganchecz, Preszekam tam Domjanichii quam Simunchichii et Patachich comitis, tum bonum Jesuitarum Tkalecz, Bresane Klobusiczkianum, Bogachevo domini Magdalenich, aequalibus damnis onerarunt. Factionis hujus caput Kellek, villicus domini comitis Patachich ex Preszeka, fuerat. Quarta eodem fere tempore erupit | in pago Nagy Attak prope Legradinum, aeque infamis et prioribus similis, eo tantum infamior, quod nobilem Soebek in domo sua occisum cum domo combusserint.-

erant, concurrentibus. Scriptum Majestati Suae regiae et incaute satis atque ante auditos tumuituantes, tumultus causa in conscriptionem rejecta et insinuata. Quod fuit filius ante patrem et crysi apud Suam Majestatem non caruit, quasi princeps, regni conscriptionem acceptante et ideas compilante, hujus causam dedisset. Hinc si vera tumultus causa conscriptio esset, cum antea primis nempe Januarii diebus, uti supra descriptum est, cum conscriptoribus egissent, conjecturabantur Viennae necessario, plebem per quospiam commotam exstitisse. Scriptum locumtenenti. Tum generalis ordinata

peditibus ipsoque vicebano. (Confusio in Biszag.) Antequam autem militia haec eo appulisset, vicini ad Biszag sessionis unius nobiles, pridie arcem subingressi, potos facile rusticos non solum dispulerunt coercueruntque, sed, capto factionis hujus capite Kadovich | in cellario et potu imperium tenente, arce potiti sunt, eamque tutabantur. Ignotum erat accedenti ad arcem Petkovich, a quibus detineretur, existimabatque tumultuantes esse. Illi quoque, qui intus erant, credebant, aut confiniarios aut

in effectu submisit, ad Varasdinenses autem partes supremum vigiliarum praefectum, dominum Gerlechich. (Zagrabiae iterum lis pro depulsis depraedatis.) Interim pellebantur continuo depraedata per Zagrabiam animalia. Eratque in quibusdam rei hujus damnatio, in aliis, qui avariores erant, invidia, quod et ipsi participes facti non fuerint. Praetendebaturque, in divisione illa locumtenentis, episcopi, Busani fieri debuisse rationem. Hinc qui passuales a Raffajo non habuissent, aut vicebani esse animalia, probare non poterant, talia ab

pertinente | vi officii obligatione res societatis dirigere et consilio adesse, praecipue quae vel in foro quopiam tractari necessum est vel in damnum societatis vergerent, neque sine amici consilio rem rectori tutum est agere coram provinciali, neque si cum hujus agat consilio, tametsi causam perderet, damnari potest, cum amici hi soleant a provincialibus confirmari) accedit, dolet, lamentatur et, quid agendum, consulat. Exponit, damna illa inferri collegio non potuisse nisi ex vindicta domini Raffay in causa illa, quam superiori anno cum eodem

tanquam tot funerum reum accepta indignatio et cassae comitatibus assignandae enatum projectum est. Miseriam incarceratorum horum medio Suae Majestatis confessarii pater missionarius et praefatorum miserorum spiritualis et ex officio suo ad eorum preces pater nempe Mathias Jussich aut potius hujus nomine collegii rector, pater Joannes Galliuff, exposuit, ipsisque jussu regio provideri postea debuit. Scopus examinis vicecomitibus impositi is esse videbatur, ut prodeat, tumultus causam conscriptionem conscriptoresque fuisse. Neutiquam attamen prodire istud potuit, neque

patribus Paulinis conventus Crisiensis, nescio qualiter, transigit, qui primo eum in conventu illo detinebant, tum veste ordinis donatum et in monachum rasum ad Kamenszko promovent ibidemque detinent, sparso in vulgus rumore, Venetias profugisse, dein in Istriae provincia Paulinum effectum. Rei hujus fuere tantum conscii Paulini, frater suus Ignatius fratruelisque Christophorus. Citatur ad praefixum terminum Stephanus metuuntque ex contumacia convincendum. Scribit ille ad Naisichium ac Jursichium, quorum uterque praesidi commissionis ad se scriptas exhibet. Frater ejus Ignatius bona

pacis, si hi in officiis permaneant; cum enim se praesente talia jactare praesumant, quid se absente futurum? Et magno sui infortunio Matlekovichios stante commissione persequi inceperat. Qua in re capitaneus Nicolaus Matlekovich questus est, et comes Althamius reginae subito significavit, viri hujus insolentiam se jam praesente incoari, et quidem cum fraude. Nam coram se plenipotentiarium Erdoedianum se non esse negavit pernegavitque, | immo ad speciem Orlekium plenipotentiarium esse dixit et plenipotentias ejusdem exhibuit, cum nihilominus comes ipse

per voces nisi de regimine alio provisum fuerit voluisse. At sensum suum Majestati clarius explicare durum illi videbatur et Bohemus consiliarius disvadebat, cum vindictae esse videretur, si praefati duo deponi praetendantur, nec futura esset comitis commendatio. Hinc de universali regni hujus regiminis norma comiti cogitandum esset. Accersit Jursichium, dein et Bisztriczajum, hisque pandit Kohii litteras ac reginae jussa, jubetque de his cogitare. Jursich, sive sui ad hoc incapacitatem videns, sive fine alio continuas commissionis occupationes habens, se his excusabat, alter

per omnia insinuatque, sibi relatum haberi, praepositum majorem in Gorre aegrotare atque vix evasurum. Se per amicos suos facturum, ut pro tali labore remunerer, immo Suae Majestati scripturum, quod cum is ob labores perficere nequiverit, a me accepisse adjutorium. Fateor, consideratione beneficii hujus motus sum, ut de methodo, qua cuperet, eundem interrogarem. Is se mihi totum credere reposuit persvasumque sibi esse, me bene facturum. Tradidit mihi Jursichii scripta illa, dein quae aliorum sibi extradata erant, mere lamentatoria, per Jursichium | aut

2da. Quae et unde gubernialibus salaria? Utraque difficultas cum unice a Majestatis Suae oraculo pendeat, ideo clementissimae resolutioni substernitur regiae. (Secunda forma regiminis. Mors praepositi Sinersperg.) Aut vero, si prior regulandi hujus regni conjectura non placeret, Hungariae instar comitatus erigendi censerentur, ac instar inferioris Sclavoniae regulandi, qui a bano dependeant, eique omnia referant, et is per cancellariam Majestati, atque hoc quemadmodum et in Hungaria ac ipsis Hungariae legibus. Intelligendo videlicet de

major Sinersperg, et lector capituli Putz pro consequendo beneficio Viennam festinat. Ego quoque eo ascendere cupiebam, sed quia praemissum opus necdum absolveram, ab Althamio permissus non sum, verum is ad cancellarium Hungariae Nadasdi, banum Batthyan, et Suam Majestatem ipsam intuitu hujus scripsit, ac uti dicebat, me commendavit. Credibilius censeo, oraverit tantum, ut collatio suspenderetur, sicuti et suspensa exstitit, et Putz Viennâ remissus. Crediderit facile Althamius, si tunc statim Putz resolutus fuisset, me ab opere, adeo per eum postulato et

fuisse, et demum speciem illam alteram assumptam, quamvis effectu carentem. Plura de his occurrent postea. 5to. (Investigatio de praedis et talium commissione. Expeditio vicebani damnata.) Commissionis quoque hujus sub decursu in praedas illas investigatum satis est, cujus videlicet commissione factae sunt. Vicebanus a populo et secum exeuntibus sustinere videbatur factas illatasque. At contra eum pugnabat primo, quia easdem ipsemet accepisset et divisisset, 2do quod populus

plenipotentiarii sponsionem, non contentaretur, ut iterum assecurari a capitulo voluerit, quinque annis summam ab eo non repetendam. Qua in re Malenich eum maxime tutatus est. A plenipotentiario nihilominus ipso, canonico nempe Thauszy, mutuum hoc vel maxime vulgatum est, quia totam sibi hujus gloriam deberi praetendebat seque in summis Althamii favoribus jactitabat. Mense Decembri anni ejusdem residuum Althamio datum, quin superaddita milia sex, ut plane 66 milibus teneretur. Arenda ei similiter ad votum cessit. (Condemnatorum in

resistebat Kollerio ac bano, quos actorum superrevisores non sustinebat, banus econtra et Koller tam sua defendere volebant, quam cancellarii factis resistere. Hoc vero annotandum censui ob eorum, quae subsequuntur, intellectum tantasque subsecutas confusiones. Quinta demum Septembris anni hujus commissio est dissoluta Zagrabiensis. | (Examen, unde rusticorum tumultus enatus.) Quaeres 1mo: quae praemissi tumultus rusticani causa? Quandoquidem ex conscriptione eam

1mo: quae praemissi tumultus rusticani causa? Quandoquidem ex conscriptione eam promanasse non appareat, cum nec occasione conscriptionis aut ante eandem acciderit, neque illico post eandem, sed neque conscriptio absoluta fuerit, neque in omnibus examinibus talem tumultus hujus causam quispiam edixerit. Respondeo lmo: neturam illam praetensam stuparum, quas domina Raffajana distribuerat, tametsi pro causa tumultus habitam, veram tamen causam dici non posse, sed ad summum praetextum, qui a causa movente distingvi debet. Ratio mea est. 1. Quia jam et antea nebant. 2.

quin et status auditi non fuissent. Semperque fuisset gravior nomine statuum ob talem injuriam repraesentatio, quam privatorum rusticis faventium et nobilitati nocentium. (Causa tumultus.) His praemissis, opinione mea sequentem puto rusticani hujus tumultus causam fuisse, salva omni erga commissiones regias reverentia et respectu, quae velocitate sua in veram rationabilemque causam non inspexerunt neque eandem eruerunt. Igitur postquam Varasdinensis generalatus, ut superius descriptum, tumultuasset, ultro citroque dispersis per regnum

aulae motu, accedente cognationis affinitatisque vinculo, quo aliis tumultuantibus nectebantur; non solum audita usque ad Lonyam Rascianorum praetensione, sed plane per geometrarum delineationem anno superiori ac sub ipsum tempus regnicolaris conscriptionis visa, bacchanalistico tempore et in hujus anni vini copia, sub spe protectionis confinii tumultuarunt. Ex parte vero Rascianorum et confiniariorum, et praecipue officialium quorundam, fuisse metum illum, ne reducantur. Hinc ne nota ipsos maneat severitatis, hanc per hunc tumultum regnicolis etiam studiosius procurasse, ut rei utrique

hunc tumultum regnicolis etiam studiosius procurasse, ut rei utrique in statu suo servarentur, et impediretur regnum cum bano ad postulandam reductionem. Rasciani praeterea accusari infamarique soli non possent ut tumultuantes, sed et romano catholicos nota maneret eadem. Opinionis hujus meae sequentes sunt rationes. lma. Et quoad officiales, quia tumultus iste rusticanus post eorundem accidit ad confinia reditum et intellectam reductionis spem. 2da. Quia Liubojevich domi eum est praestolatus, et sub ipsa rusticani tumultus grassatione Viennam cum aliis est profectus, ut

habentes, et quidem ex omnibus 4 partibus, nescio qua ratione dicet, a praevie tumultuantibus | confiniariis commotos non fuisse. Ego sane sic existimo, futurus lector totaque posteritas, quod lubet, existimet.- Profecto cum ego ipse die 2. Septembris anni hujus Viennam appulissem, et tam apud consiliarium Patachich quam et aulae cancellarium dominum comitem Leopoldum de Nadasd suprascriptas reflexiones fecissem, obstupuit uterque, adeo publici neglectam in regno esse rationem, ut nemo aulae talia detegeret, sed privata publico quaererent nomine.

Draskovichii subditorum aliorumque, quae successive plurimorum dederunt occasionem mandatorum, uti infra videbitur. Regulatio ista Montis Claudii subditorum, quam commissio elaboraverat approbata et ad regnum missa. Denique Althamius deponendum е vicebanatu Rauchium arbitrabatur, uti publica rei hujus illico fama fuerat. Kollerius vero in banum, Rauchii promotorem, redundaturam notam bano persvadet, hinc is, ut in baronem elevetur, supplicat. Sed cancellarius Hungariae, baronatum sive statum magnatum illum talemque non esse sustinet, ut demeriti et in poenam ad talem evehantur. Cum ergo

tumultus digredimur. | (Tumultus IV. subditorum inferioris Sclavoniae.) Quartus tumultus inferioris fuit Sclavoniae rusticorum, de quo, in quantum ab habentibus notitiam ad me relatum est, in tantum memoriam hujus posteritati relinquo. Postquam, conclusa 1748. pace promulgataque, dominia Hungarica antea in Hungaria habita duci Mutinensi vigore articulorum pacis restitui oportuisset, dominiorum illorum emptores de rehabendis pecuniis fuere soliciti. Condemnato vero existente generali barone Trenck,

inferioris Sclavoniae, tanquam antea confusa et mixta, item ob defectum comitatuum, regulari non potuerint, per sedes suas dominales, item vim, incoatas a se amodo et deinceps in usum et consvetudinem trahere laborabant. Antonius Spissich, post restitutum postliminio Veröcensem comitatum, primus hujus comitatus vicecomes ejusdemque ferme dominus et in eodem potens, ista partim a Croatia partim Hungaria in Sclavoniam induxisse et docuisse, praetendebatur, ut ob suam praepotentiam superiori anno a vicecomitis officio una cum caeteris sibi adhaerentibus occasione restaurationis amotus sit, |

exstitit, quia contra ejus universa facta actave inquisitum, accusantibus hominem ferme singulis. (Commisio Veroviticensis.) Commissio ergo etiam 3tia Veröczam ordinata exmissaque est, quae eodem tempore, quo Zagrabiensis, incepit. Praeses hujus commissionis erat dominus comes Josephus Keglevich e locumtenentiali consilio, ad latus ejus generalis Serbelloni, dominus Mailath tabulae regiae assessor, dominus Lucas Novoszel comitatus Posegani vicecomes, pro actuario dominus Franciscus Herlein consilii locumtenentialis secretarius. |

et audivit, ut advocatus Petrus Spissich, aliique eo ad allegandum profecti fuerint. Quid praeterea actum, et an aliquis ibidem morte castigatus, cum nesciam, omitto, ob meas enim persecutiones de resciendis particularibus et singulis solicitus esse non potui. Caeterum effectus commissionis hujus observati sequentes sunt. (Supremus comes jubilatur, et administrator novus. Aliique effectus commissionis.) 1. Supremi comitatus illius comitis, domini comitis Ludovici Patachich, non quidem officii resignatio, cessio nihilominus,

sibi non videri Kleffeldii, qui zelum hunc suum generali detegere debuisset antea, totumque, ut erat, reginae sincere aperit. Mutationibusque continuis haud quaeri aliud, exponit, quam tumultuum occasionem, quos a sui memoria recitat omnes ac unice ex novitatibus. Se in summo periculo sub anni hujus principium stitisse generalatus hujus tumultum, nec novo opus esse. Confestim curat conscribi totius generalatus viros, prodivitque, in toto generalatu Carolostadiensi ad centum milia virorum esse. Dein Scherzzerium exsecutorem fuisse fidelem caesaris mandatorum. Hinc si status

hunc suum generali detegere debuisset antea, totumque, ut erat, reginae sincere aperit. Mutationibusque continuis haud quaeri aliud, exponit, quam tumultuum occasionem, quos a sui memoria recitat omnes ac unice ex novitatibus. Se in summo periculo sub anni hujus principium stitisse generalatus hujus tumultum, nec novo opus esse. Confestim curat conscribi totius generalatus viros, prodivitque, in toto generalatu Carolostadiensi ad centum milia virorum esse. Dein Scherzzerium exsecutorem fuisse fidelem caesaris mandatorum. Hinc si status praesens generalatus Carolostadiensis

gratia aulae Kleffeldium contulisse Serbellonium | plurimum in illa sua Posoniensi commissione. Serbellonium autem amantem procumque fuisse domicellae Julianae, tavernici comitis Illyeshazy filiae, sororis alias comitissae locumtenenti Adamo Batthyan conjugis. Hujus maritus uti erat Kleffeldio inimicus et suae e banalibus confiniis translationis causa, sic Petazzius comitissae hujus in utroque generalatu, Varasdinensi videlicet et Carolostadiensi, gratias meritus. Haec per domicellam sororem suam, a Serbellonio quaesitam, et causam commendabat Petazzii

commissione. Serbellonium autem amantem procumque fuisse domicellae Julianae, tavernici comitis Illyeshazy filiae, sororis alias comitissae locumtenenti Adamo Batthyan conjugis. Hujus maritus uti erat Kleffeldio inimicus et suae e banalibus confiniis translationis causa, sic Petazzius comitissae hujus in utroque generalatu, Varasdinensi videlicet et Carolostadiensi, gratias meritus. Haec per domicellam sororem suam, a Serbellonio quaesitam, et causam commendabat Petazzii et Kleffeldium damnabat. Olfecerat ista Kleffeldius et revisionem actorum Serbellonii Viennae postulabat. Sed respectu

cujuspiam expressione, et hoc ideo, quod metus fuisset gravis, praepositum Sabariensem sive Castri Ferrei transferendum (ob patris palatini, patrui item bani et fratris locumtenentis respectcum), comitem quippe Josephum Batthyan, augente suspicionem locumtenentis investigatione de praepositurae hujus introitibus et proventibus, non solum capitularibus sed episcopo ipso proventus diminuente et reverendissimo comiti Josepho Batthyan emersurum ingens damnum affirmantibus, ut locumtenens credibilius suis persvaserit, ne frater suus huc transferatur, prouti et post dies ferme octo nec

restat, quomodo haec possint accomodari. Petrichevich autem subirascendo reponit: Gratis est, res tota passio est, indigna Turca. Eheu quo devenit et qualiter tractatur capitulum. Ego super omnibus protestor, neque partem ullam in abominabili hac invidia habere volo. Caecus est, qui occasione hujus vacantiae dum talia fiunt, cur fiant, si non videat. Surgensque confestim abivit. Suoque abitu dissoluta est sessio capitularis. Consilia tunc apud Paxi et Reess continua. Sperabant, resolvendum Putz in praepositum, taliterque finem habitura omnia. Ressius coram me vituperabat

est, quod nempe is in conscientia lectoratum mihi conferre nequeat, neque etiam pro praepositura me judicet, quia ego sub infami processu forem de crimine peculatus, de residuis, et negligentia frequentandi templi. Hocve ipsum mihi mareschallus iterum significat svadens, ut negotium processus hujus accomodem. Ego tum amicorum etiam svasu Viennam abeo, credebam enim, processum hunc fors ibi institutum, et praeterea, si res accomodanda est, facilius ibi accomodandam. Festo igitur sancti Bartholomei apostoli Zagrabia moveo, et die 2. Septembris Viennam appello. Ab aulae cancellario comite

ab aula non deposcat, neque dicat, semet, qua episcopum his, quae actu haberet, subsistere non posse. Quod unice ex mei reflexione fecisset, observabat enim, illum bani, me cancellarii protectionem habere, consequenter et se utrique satisfacere studuisse, 2do. Banum ipsum hujus fuisse studii hacve de causa sincere mihi communicasse omnia, quae ad eum perscribebantur, et se non sine dolore observasse, quod audientiam eo inscio acceperim, neque ad eum post illam rediverim. Magis autem semet appraehensurum instantiam hanc meam, quod eo quasi autore res haec videatur

fuisset neque sciret, quid actum qualiterque sit, proinde nec subscribere posset. Furiebat ad haec episcopus, hortabantur ad subscribendum caeteri, satisque cum Malenich et Paxio verborum habuit, nec denique ad subscribendum disponi potuit nec subscripsit, non sine indignatione episcopi atque hujus in promotionibus neglectu et nunc in eum pari ac in me passione ac odio. Caeteri autem omnes subscripserunt, quantumvis nec, quid subscribant, sciverint. Paxi enim conceptum attulit, nec, ut relegatur, voluit episcopus, quod extremo Petkovichii summum erat argumentum, videlicet semet nunquam

qui vel melius eam facere posset vel partes meas defendere, sciscitabatur, et praecipue ab advocatis, qui ista mihi ipsa retulere. Episcopus, ne advocatum habere possim, totus erat solicitus, hinc cuivis advocatorum, ad se venienti, et magnam bani offensam dicebat, si quispiam patrocinium causae hujus susciperet, et se illi perpetuo inimicaturum omnesque promotiones impediturum. Ladislaus nihilominus Lukauszki, quo magis tanquam fiscalis episcopi, turpe episcopi odium et passionem cognoscebat damnabatque intrinsecus, quamvis ejusdem episcopi fiscalis, et, ab illo requisitus ad impediendos

totius scandalo et sui prostitutione, Judaeorum instar violentas injicerent manus, pro qua re satisfactionis obtinendae spes nulla esset. Ego ternam de canonico jure requiri citationem dicebam, et ad 2. usque terminum etsi salvi conductus mandato violentiis talibus occurri posse censebam, et hujus, fateor, opinionis fueram. At bonus prudensque comes (cui Deus centuplum retribuat et, ut ei praestita beneficia gratificari possim, clementissime indulgeat) ab hac me removit opinione. 1mo. Me sperare non debere, ut tam passionati agant legaliter.

Paxi, errorem hunc Malenichii observans, prouti etiam comitis locumtenentis mandatum, item comitis Patachich plenipotentiam, dicere statim incepit, semet in hac re nil habere velle, remque, uti praeconceperant, firmam non esse, quia, si desperata causa mea esset, comites patrocinia hujus non susciperent. Credibilius et episcopo locutus fuerit, qui Lukauszkium, ut fiscalem suum, vocat et consulit. Iste, adstante Paxio, actionem pessime formatam esse, edicit, quia, cum fiscus procederet, vel in rumore vel fama vel probis, quas in paribus transmittere et adnectere debuisset,

minus doctus, vel in aliquo genere qua canonicus apparuit, quin temerarius et rudis. Praepositi tamen Sinersperg gratias habuit, cum ipse talibus semper addictus exstiterit et vel nomen doctrinae exhorruerit, ut ab eo plane exsecutor substantiae suae et voluntati ultimae fuerit constitutus. Hujus ergo morte vacabant iterum beneficia. Supervenit quoque resolutio regia de nominato in praepositum lectore Putz. Dici nequit, quod qualeve gaudium fuit episcopo et ei adhaerentibus. Et excessivum plane fuisset, nisi funera praemissorum duorum canonicorum turbassent gaudia. Cum enim uterque

et parochum in Brin, Gerlechich cognominatum, atque Flumine fratrem pro capitaneo habentem, alium autem in confiniis banalibus aeque capitaneum et locumtenentis Adamo Batthyan adjutantium, ut vocant, sed cum episcopo Segniensi dissentientem, commendant, verum promotionem hujus ad canonicatum Zagrabiensem ob exantlatos tot labores in promovendo Putz exigunt. Quod episcopo servitia remereri ignorante gravissimum accidit, eo vel maxime, quia canonico et custodi Reess promiserat, parochum Petrovinensem Mathiam Reess in locum praepositi successurum, obligandusque qua

pronissimum ad exsequendas eorundem voluntates, et, quia capitulo postulatio competeret, neque in lites cum fratribus suis descendere vellet, dignarentur ipsi cum capitulo agere, ut Gerlechichium postulent atque caeteris candidatis adjungant, ipse quod illum illico resoluturus sit; hinc etiam in hujus suae voluntatis et promptitudinis signum unam pro eodem Gerlechich canonicatus vacantiam servare detinereque quod velit, quoadusque postulatio capituli fuerit. Boni illi Viennae viri et Gerlechichii commendatores, morem capituli et patriae ignorantes, mirari non sufficio, quod fraudes has non

| Promoti hi ad episcopi vota ab optione praedii canonicalis me amovendum volebant neque optionem praedii admittere, sed canonici alii id impediri non posse sustinuerunt, passionem animadvertentes. Itaque Magdichii praedium accepit Gaali, hujus ego, praedium videlicet Boromgay. Canonicus Malenich commendans erat Dubicensis. Pro officio hoc proponuntur bano Balthasar Petkovich, Antonius Zdenchay et cathedralis Georgius Gaal. Sed canonicus Thauszy ad comitem Altham recurrit, banum item, et antequam vel candidatos accepisset a

velle parochum, ut praefatus Gerlechich succedere valeat, ob respectum suae banalis excellentiae, taliterque et in dioecesi servire, et lingvam condiscere, ut obstaculum ad canonicatum non habeat. Itaque episcopus Mathiam Reess in canonicum resolvit. Videbatur contentari banus, et ad finem anni hujus Gerlechichium Zagrabiam mittit pro accipienda parochia. Sed ille ab amicis suis et praecipue a fratre, locumtenentis adjutantio, item a locumtenente ipso de episcopi inconstantia edoctus, ut, quod agat, videat, admonetur. Itaque dum ad episcopum accessisset, de obtinendis dimissoriis

VII. patrum Franciscanorum.) In summis episcopi gratiis ac episcopalis familiae directorium fuit domini Josephi Jellachich uxor, domina Rosina, nata Voinovich, et veteri jam nectebantur summaque amicitia, uti mihi perbene notum, nec est, quod explicem. Foeminae hujus favoribus dominus Busan, quem ab olim non ferebat episcopus, in summum devenit consiliarium. Maritus ejus canonici et custodis Reess sororem antea pro uxore habuit. Praeterea intra Franciscanos provinciae hujus, sancti Ladislai vocatae, fratrem dictum Alexium Jellachich, monachum judicii

nectebantur summaque amicitia, uti mihi perbene notum, nec est, quod explicem. Foeminae hujus favoribus dominus Busan, quem ab olim non ferebat episcopus, in summum devenit consiliarium. Maritus ejus canonici et custodis Reess sororem antea pro uxore habuit. Praeterea intra Franciscanos provinciae hujus, sancti Ladislai vocatae, fratrem dictum Alexium Jellachich, monachum judicii nullius prouti et scientiae, commodum attamen in pulpitis declamatorem, cantorem, organistam, et scripturae, ut vocant, splendidae, ob quam quin pater olim Styber provincialis secretarium sibi

sui opera reginae commendari. Cum autem episcopatus nullus vacasset, cardinalis sese excusavit, patri nihilominus generali ordinis medio secretarii sui eundem commendavit. Apud quem effecit Jellachich, ut quidam Bosnensis provinciae pater, uni Jankovichio acceptus, exosus reliquis, contra hujus provinciae vota pro commissario, ut illi vocant, provinciae hujus sancti Ladislai, quin haec provincia vel audita eatenus fuisset, nominaretur, pater videlicet Philippus Penich, qui et illud a generali accepit, ut si pater Alexius Jellachich tanquam definitor senior repertus idoneus aptusque

vacasset, cardinalis sese excusavit, patri nihilominus generali ordinis medio secretarii sui eundem commendavit. Apud quem effecit Jellachich, ut quidam Bosnensis provinciae pater, uni Jankovichio acceptus, exosus reliquis, contra hujus provinciae vota pro commissario, ut illi vocant, provinciae hujus sancti Ladislai, quin haec provincia vel audita eatenus fuisset, nominaretur, pater videlicet Philippus Penich, qui et illud a generali accepit, ut si pater Alexius Jellachich tanquam definitor senior repertus idoneus aptusque fuerit, atque ad vota provinciae ut adlaboret commissarius, hujus

hujus sancti Ladislai, quin haec provincia vel audita eatenus fuisset, nominaretur, pater videlicet Philippus Penich, qui et illud a generali accepit, ut si pater Alexius Jellachich tanquam definitor senior repertus idoneus aptusque fuerit, atque ad vota provinciae ut adlaboret commissarius, hujus si non ad provincialatum saltem aliquam promotionem. His habitis, Jellachich redire a generali jussus est, et Penich illico, videlicet Novembri adhuc mense anni 1754. in provinciam se contulit, provincialemque Fabsich Cherubinum de submitteudo sibi sigillo et cedenda in provincia autoritate

scitu et ante tempus praesumpserit, et rogat provinciam, ut eundem pateretur ad tempus et pro commissario haberet, detegitque ista patris Alexii Jellachich, ab Albani commendati, relatione facta, qui sibi dixisset, ad vota provinciae unum Penich destinari posse commissarium. Ergo mense Martio anni hujus 1755. munus commissarii assumit Penich, Jellachich a provinciali repraehensus. Medio affinis suae Rosinae, custodis Reess et domini Busan favores quaerit episcopi, ut commissario commendaretur tanquam vir dignissimus pro quapiam provinciae dignitate. Quod etiam obtinuit, spondente aureos

non valuit. Confessione enim officialium spontanea apparuit, conscriptores longe minus catastro conscriptionali inseruisse, quam detexissent ofticiales. 2do. Inconsideratum fait, in quanto contributionali, regno et principi debito, alleviamen plebis quaerere, et sub hujus praetextu pro parte dominii eosdem gravare. Hoc sane dominus Raffay cogitare non debuisset, sive respexisset ad principem, cui juratam debebat fidelitatem et magis obligatus erat quam comiti Georgio Erdoedy, in cujus gratiam dominum Raffay, qua nobilem et vicecomitem, defraudatum |

Joannes Busan, in publicis regni negotiis pertractandis semper, infelix, quod nec unicum eidem commissum unquam beneverterit reipublicae, ob ejusdem subtilitates sive quod rem non perceperit et sit assecutus, uti eam ex praemissa dispositione regia intelligere poterat, sive fine alio, quemadmodum hujus deputationis directorium esse observabatur, sic talia elaboravit deutri quinque puncta, quae tipis data fuere una cum quodam schemate connotandarum rusticanarum praestationum, ut ex punctis illis in eversionem unice totius commissionis regiae scopus fuisse positus conspiceretur. Erat enim

diuturnae et longiores. Nunc ad caetera hunc ad annum notanda. (Mors vicecomitis Messich.) Die 19. Maji Szamoborini dominus Nicolaus Mathias Messich, vicecomes comitatus Zagrabiensis, obiit, ibidem in parochiali sepultus, familiae hujus ultimus, quae in masculo cum eodem sepulta est. Vir erat aetatis annorum 38, bene lectus, ac in exspectatione majorum officiorum. Una damnabatur parsimonia et avaritia. (Ob praemissos tumultus multi exteri in Croatia.) Ob descriptorum

prouti etiam ne possesso diu honore spoliari ecclesiam suam paterentur, in concordiam cum Romana ecclesia rediverunt, et Candianum seu Candidianum in patriarcham Gradensis ecclesiae elegerunt circa 610., Bonifacio IV. electionem probante et pallio donante. Ab hoc tempore secuta est ecclesiae hujus divisio, dum Venetae Gradensem, Longobardi Aquilejensem sequerentur. Et quia Aquilejensis Romanam sedem pro universali episcopo agnoscere noluisset, pallio Roma misso caruit ad annum usque 759., quo Gregorius II. papa sive sponte, ut nempe opera Sereni

Carniam, Carinthiam ad se pertinere asserunt et, ut his potiantur laborant. Foedus autem istud inter Romanam curiam et Venetos tam arctum est, ut quamvis ad illudendum potentiis aliis dissensiones persaepe habuerint, hae tamen fuere semper ad speciem, in re autem nunquam semet deseruerunt, ut hujus loci non est deducere. Et in veritate ad servandam Italici nominis et Italiae majestatem salubrius nil cogitari potuit. Sed haec hujus non sunt instituti. Quare -235­- Diviso intra Carolum et Nicephorum imperio, Carolus sive proprio sive aliorum consilio systematis veteris

arctum est, ut quamvis ad illudendum potentiis aliis dissensiones persaepe habuerint, hae tamen fuere semper ad speciem, in re autem nunquam semet deseruerunt, ut hujus loci non est deducere. Et in veritate ad servandam Italici nominis et Italiae majestatem salubrius nil cogitari potuit. Sed haec hujus non sunt instituti. Quare -235­- Diviso intra Carolum et Nicephorum imperio, Carolus sive proprio sive aliorum consilio systematis veteris normam quoad nomina immutat, duces, comites, marchiones constituendo et creando. Atque, ut fieri solet, in tractatu illo foederis generali

quae ad Viennam usque excurrerant, vetus totum Bojoariae regnum restaurandum, et insinuabant Venetae et Austria metuebat, et vel maxime, si Venetae semet alleatis illis adjungerent, aut Carolus VII. ea, quae antiqui erant Longobardici regni, Venetis adjiceret. Qua re Austria ipsa, tam metu rei hujus quam et necessitatis pecuniae, Venetis, quoad limites difficultates insinuantibus, semet insinuare et promittere incepit, quod res eas accomodatura foret. Venetae etiam observantes res Caroli VII. inclinari et post secutam ejusdem mortem, datumque imperium Francisco I. Lotharingiae, marito

altius cum pensione. Bancalitatis praeses Codeck et ipse crevit stipendio et fratri suo promotionem ministerialem obtinuit. Scherzzer regimine donatus, singulique ad ultimum. Demum pars utraque emolumenta summasque ex his tractatibus utilitates pro se depraedicabat, et praecipue assentatores ac hujus rei fabri. Aula Viennensis dicebat 1mo. Provisum rebus esse ecclesiasticis in Stiria et Carniolia, augustorumque pietatem extollebat. 2do. Fundatum ad aeternam gloriam Goritiensem archiepiscopatum. 3to. Perpetuum quasi natum esse

praecipue et Capucinis, viris etiam aliis huc advenientibus et a me interrogans, praecipue autem quodam Gallo, qui Flumen ut commercialis appulerat et Zagrabiam usque excurrebat ad locumtenentem ipsum intuitu commercii instituendi. Qui etiam his praemissis altiora mihi explicuit et intuitu hujus commercii fines aliarum Europae potentiarum varios, a quibus, tanquam an veri sint dubius, praescindo, divinando enim potius locutum autumo quam ex scientia. (Unde manarit, ut regina partes has videre voluerit. Ministerium studet, ne

in emersuris infallibiliter belli circumstantiis Venetorum amicitiam et adminus neutralitatem necessariam esse, proinde ratione nulla irritandos, commissionem demum ad partes illas maritimas pro sedandis et accomodandis quaerellis populi submittendam esse, quae in effectu etiam mense Junio anni hujus 1755. illac ordinata exstitit. Fuereque praecipui praeses bancalitatis Codeck, generalis Serbelloni, et consiliarius ex cancellaria Hungarica Franciscus Koller, ad vota ministerii et ab eodem instructi. Isti Labacum, Goritiam, Flumen, Buccari, demum Carolostadium pervolarunt potius quam

Franciscus Koller, ad vota ministerii et ab eodem instructi. Isti Labacum, Goritiam, Flumen, Buccari, demum Carolostadium pervolarunt potius quam lustrarunt, atque ad vota ministerii et Venetorum fecerunt omnia. Fluminense illud, adeo depraedicatum commercium, a tempore commissionis hujus ecclipsis suae accepit initia. Rasciani schismatici Tergestum illasque oras introducti statim cum suo schismatico episcopo, tanquam futuri commercii promotores et ob Moscoviae respectum tanquam in imminenti bello Austriae colligatum. Licano illi et Corbaviae populo non solum data emigrandi

per eundem Suae Majestati sacratissimae exhibitae, magnum Viennae et in dicasteriis impresserunt de quorundam praepotentia praejudicium, ut regina, mareschallum et banum dominum comitem Carolum Batthyan repraehendisse, perhiberetur, quod ipse homines, suo regio servitio inimicantes, immo zelatorum hujus persecutores protegeret commendaretque. Ad quae cum is obstupuisset, taliaque negaret, exhibita ei fuit praemissa Lukauszkiana epistola cum aliis domini Raffay supra insinuatis documentis. (Eadem epistola offenditur banus. Protegendus a regno

et temerarius. Sed capitaneum Bana nihil sibi unquam eatenus locutum fuisse, jurato dicebat fatebaturque, ideo, cum illa Kulmeriana praecipitantia occasionem praebuerit, causa rei esset. Rogaret proinde suam excellentiam banalem pro danda sibi indulgentia et gratia, tanquam causae tragediae hujus et miseriarum domini Kulmer. Epistolam illam Kulmerianam ad Bana scriptam conditionatam censeri, si nempe Bana reus est, qui quia non esset, cessare omnia. Kulmerium autem tot mensium carcere et sex hebdomadarum vinculis suam illam in scribendo praecipitantiam satis luisse, et suae banalis

generali, contra tales invehi. Unde dum ad sanctum Marcum ultima fuisset concio, ego a nobilibus matronis pro eadem invitatus eram, quam et dixi, tali populi totius concursu, ut praeter amplissimum templum forum etiam adjacens populo plenum foret. Dixi autem concionem de mundi vanitate, et res hujus saeculi non esse nisi deceptiones, atque hoc ex illo psalmo: Nolite fieri sicut equus et mulus, quibus non est intellectus. Defectus omnes supra plurimorum captum exposui, applausu eo, ut concionem hanc typis edendam petierint, civitas per suos exmissos mihi gratias egerit, magnates quoque,

ad litteram probatura affirmavit. Mota tunc quaestio, quis actor esse debeat. Pars Raffajum esse oportere sustinuit, sed vicerunt illi, qui Lukauszkium esse debere dixerunt. Ergo actoratus imponitur Lukauszkio, designatur comes Petrus | Sermage pro judicii hujus praeside, adjunctis eidem domino Joanne Jursich, Nicolao Bedekovich etc. Sane factum hoc regni etiam coram me vituperavit cancellarius, quod videlicet ad processum rem hanc regnum inviaverit, cum studiose per se factum esse dixisset, ut mandato protectionali gaudeat Lukauszkius,

illum, qui alterutri partium adhaerere videbatur aut testari pro quacunque aliquid. Ut omnino ex fatali hoc casu maximam animorum offensionem enatam fuisse, circumstantiae omnes evincant. Quam secuta est totius status publici reformatio, uti infra intueberis, lector, prouti etiam negotii hujus progressum et secutas circumstantias. Quare ad congregationis decursum revertamur. Quoad effectum actorum commissionis regiae aliorumque mandatorum regiorum tres institutae sunt deputationes. (Deputatio 1ma ad effectum commissionis

et volente aula successive et post finem laboris, atque jam sub novo protonotario, singulis communitatibus singulorumque dominorum colonis, prouti et singulis terrestribus, facta impressione sub regni sigillo et subscriptione protonotarii, extradatum gratis est. Et cum haec effectus deputationis hujus sint, ea quae distributa sunt, visum est hic adnectere sub AA. Ne nalazi se sada. Hominibus autem Montis Claudii eorum oblata erat uti distincti laboris et expeditionis regulatio,

(2da deputatio ad satisfaciendum depraedatis rusticis. Raffay denuo accusatur.) Altera deputatio sub praesidio domini comitis generalis Josephi Draskovich fuit ob factas praedas in superioris anni tumultu. Hinc deputatio praedalis dicta est et vocata. Hujus fuit: damna per rusticos indictata et saepius antea conscripta iterum revidere et reexaminare, tum et omnes, qui in expeditione illa vicebani fuere, vocare, examinare, cum damnificatis, ubi et si necessum fuisset, confrontare. Ac demum, quae res ablatae in natura exstabant, recipere et

suas ad manus domini Jursich deponere debuerunt. Sic nihilominus, ut animalia aut res in natura per eosdem restituenda in subtractionem convictionalis summae veniant. Ex quo iterum novorum lamentorum et repraesentationum enata fuit occasio. Domino equidem Michaele Blasekovich deputationis hujus predalis actuario insussurante arguebatur miser Raffay, quod: 1mo. Quantumvis negasset per omnia, nullas a se praedas factas patratasque fuisse, nunc occasione deputationis tanta revelet animalia, quae convictionalem summam ad 700 usque fl. Rh.

suas atque ab illis restituendas eidem supponere debebant, ut minorem summam exsolvat ipse et misera damnificetur plebs, rex denique decipiatur. Ursit rem hanc ac suae quoque inseruit replicae Lukauszkius, a Schytaroczio divisionem animalium manu Raffajana conscriptam habens et ad acta praedalis hujus deputationis sese provocans, quod ab officialibus restitutum nil fuisset, quin totus numerus in Raffaji depraedationem venisset. Hac tamen super re sicuti et caeteris nil fuit ordinatum vel decisum. Comes tamen generalis Draskovich mihi dixit, interrogatum se super |

(Joannis Rauch resignatio.) Vicebanus Joannes Rauch, qui jam ab anno superiori ad abdicandum semet officiis suis disponebatur, nec tamen persvaderi poterat, nescio qua ratione quibusve permotus motivis aut fors depositionis metu, sub initium mensis Maji anni hujus 1756. vicebanatum et supremi comitis comitatuum Zagrabiensis et Crisiensis resignat officium scripto suo, quod a locumtenente per secretarium Plovanich illico Viennam submissum est et magno applausu acceptatum. Et quia occasione diei nativitatis reginae, quae 13. dies Maji est, plurimi

(Joannis Rauch descriptio.) Caeterum Joannes Rauch, filius Adami Danielis, aeque olim vicebani, vir capax, perspicax et ad statistica natus quasi videbatur. Eloquentiam singularem in fando et scribendo habuit, staturae majoris, et lectus apprime. Pato patriae hujus, quae bonis caret litteris, at in metaphysicis et sophisticis scientiam omnem ponit, atque in hac a Jesuitis imbuitur, ea caret etices parte, qua moderari suum sciret animum iramque cohibere. De regno nihilominus est benemeritus. Suorum casuum causae fuere cum domino Szaich jurgia, quae

juramentum Lukauszkii excipiat, vocem sessionemque eidem subito in tabula det et de peractis Majestati referat. Expeditum igitur ad tabulam regium mandatum est, inclusa Lukauszkii expeditione. Quod tabulae praeses Balthasar Magdalenich percipiens, eodem statim die, sive die 9. Julii anni hujus, me et dominum Antonium Bedekovich, qui Zagrabiae eramus, ad domum regnicolarem convocat, jussa leguntur regia Lukauszki vocatur ex civitatis praetorio, erat enim civitatis notarius, juramentum deponit sessionemque capit, ac in quaestione, quid respondendum principi, vocem habet.

ut videant Croatae, banum in gratiis esse reginae ejusque commendationem ad consequendam promotionem esse necessariam, neque recurrendum esse uti Lukauszkius ad devia, tum etiam ne existimetur cancellarius influxisse sive ad comitatuum Crisiensis a Zagrabiensi separationem, sive hujus officii a vicebanali officio dismembrationem, sive demum ad Jursichii tanquam sui antea plenipotentiarii promotionem; Benedictus quoque Krajachich, uti supra notatum. Hac etiam occasione effectum est, ut vicebano actuali Adamo Naisich pendendi annue ex cassa regia resolverentur fl.

expressione sui erga eum affectus. Rescriptae quoque ex publico sunt ad eum valedictoriae et una gratiarum actoriae per protonotarium. Et antequam prosequamur reliqua, (Indagatur causa resignationis.) Quaeres, quae causa videatur esse hujus resignationis? Fateor, in toto hoc regno causam resignationis hujus existimari domini Ladislai Lukauszki promotionem, praecipue quia tot supradescriptis fuisset circumstantiis vallata, cor bani afficientibus. Pace tamen communis praejudicii ad assentiendum moveri non possum, quia

sunt ad eum valedictoriae et una gratiarum actoriae per protonotarium. Et antequam prosequamur reliqua, (Indagatur causa resignationis.) Quaeres, quae causa videatur esse hujus resignationis? Fateor, in toto hoc regno causam resignationis hujus existimari domini Ladislai Lukauszki promotionem, praecipue quia tot supradescriptis fuisset circumstantiis vallata, cor bani afficientibus. Pace tamen communis praejudicii ad assentiendum moveri non possum, quia primo assessoratus judiciariae tabulae res tanta non est, ut eousque

promotionem, praecipue quia tot supradescriptis fuisset circumstantiis vallata, cor bani afficientibus. Pace tamen communis praejudicii ad assentiendum moveri non possum, quia primo assessoratus judiciariae tabulae res tanta non est, ut eousque Batthyanium perducere potuisset, ut ex hujus appraehensione banatu se abdicet. Et quid Lukauszkium in officio juris tractandi metuere potuit? Numquid efficere impossibile illi erat, ut vel transferatur e regno plane ad quodpiam dicasteriale, uti sunt consilium locumtenentiale aut camera, munus, vel sufferre tantisper, ut

habui persaepe, ac praeter utilitatem, honorem et obsequia maxima, dum latissimum habuit campum tot tantosque accomodandi. Quare his bene perpensis nec Lukauszkiana promotio nec Krajachichii motus et scripta (quamvis iste resignationem hanc opus suum et gloriam diceret) causa vera resignationis hujus esse potuerunt. Verum opinione mea, siquidem comes Carolus Batthyanius, tanquam status et ministerii minister actualis, scivisset, bellum Borussicum prae foribus esse, jamque mense Junio reginam ministro Borussiae respondisse, quod rationem illi reddere non obligaretur pro collocato

resolvatur) securum se esse, non resolvendum. 4to. Generalis Nadasd ad castra regia non exmissio, quantumvis, ut publicis continebatur etiam novalibus, imperii status hunc pro subbelliduce imperialis exercitus proposuissent et orassent. 5to. Hujus totalis in Croatiam translatio, ut commando plane Budensi anno subsequo privaretur. Sed et ipsa Batthyanii ad status valedictoria epistola, quamvis pacem et unionem svadeat, quamvis ad arcana sua et aulae tegenda quosdam in regno fuisse discolos dicat, nullius facta mentione, resignationem

valedictoria epistola, quamvis pacem et unionem svadeat, quamvis ad arcana sua et aulae tegenda quosdam in regno fuisse discolos dicat, nullius facta mentione, resignationem banatus sui ex servitio regio factam fuisse narrat. Hinc non defuere, qui palam dicerent, Batthyanium se pro felicitate hujus patriae immolasse, dum, videns necessariam esse in regno bani praesentiam (prouti in ejus successore bano Nadasdio esset), se ipsum immolavit. Quae vera et genuina resignationis hujus sit causa, me saltem latet. Quam ego suspicor, et quae vulgo creditur, retuli: prudens et perspicax lector

sui ex servitio regio factam fuisse narrat. Hinc non defuere, qui palam dicerent, Batthyanium se pro felicitate hujus patriae immolasse, dum, videns necessariam esse in regno bani praesentiam (prouti in ejus successore bano Nadasdio esset), se ipsum immolavit. Quae vera et genuina resignationis hujus sit causa, me saltem latet. Quam ego suspicor, et quae vulgo creditur, retuli: prudens et perspicax lector cui vult adhaereat, et si in genuinam | causam offenderit, huc eam ad posteritatis notitiam referre dignetur. Jam quid de banatu Caroli Batthyan

1695. cum regimine interioris Austriae regnotenus initum et 1720. confirmatum, in quo status contrahunt pro Ribnik et Ozaly, addendo exceptis partibus maritimis , ad jurisdictionem regni applicatio. 5to. Mediae tricesimae ab olim petitae impetratio. 6to. Patriae hujus ab olim neglectae et mendicae elevatio, confiniorum banalium reformatione, adeoque tantorum patriae filiorum accomodatione, cultu et stipendiis. Ad quae tametsi 40 milia fl. contribuant contribuentes, observandum tamen, haec providentia bani hujus (esto contributio ad principem

olim petitae impetratio. 6to. Patriae hujus ab olim neglectae et mendicae elevatio, confiniorum banalium reformatione, adeoque tantorum patriae filiorum accomodatione, cultu et stipendiis. Ad quae tametsi 40 milia fl. contribuant contribuentes, observandum tamen, haec providentia bani hujus (esto contributio ad principem pertineat et is cum ea disponere valeat pro lubitu uti in Hungaria, Stiria etc.)in regno emanet, dum militi banalium confiniorum datur et diplomatice eidem tantum ordinata est. Ac praeterea aliunde, ex aliis nempe provinciis et cassa regia, ad

Neque rem optimam illico, sed tempore poni, cognosci. Nec illico nascimur viri nec docti. Quin ipsa Christi fides suo tempore firmata est. Primi ejus institutores martyrio omnes affecti sunt. (Joannis Rauch laudes.) Erat una solaque bani hujus infelicitas, quod plures Rauch non habuerit. Si enim vel 20 habuisset, res Croatiae non solum elevasset, sed plane etulisset. Erat in homine isto zelus, et verum quidem publici, neque regno et jurisdictioni autoritative publicae praejudicari vel minimum permisit, ob quod cum clero persaepe in

sit. An hoc fine banus reliquiam praedictam submiserit, ignoro, quod sic sit acceptum, noto, quia non unum sed tantos eatenus audivi. Tempus vacantiae banatus. (Vicebanus Naisich pro more resignat.) Relectis bani valedictoriis et hujus resignatione promulgata, vicebanus Adamus Naisich eo, quod vacante banatu etiam vicebanatus vacare credatur, cum novus banus jus habeat vel confirmandi prioris vel alterius constituendi, tot exemplis attestantibus, ex veteri more a tabula recessit statuum sedem suam deserendo et ad latus

Stephanus Patachich vir capacissimus, sed tam emento bano minus affectus, quod, ab eo et verbis et litteris assecuratus de promotione ad generalatum, immo 1750. fine eo Petovium evocatus, post resignatum ob bani respectum hujusque assecurationes Glinanum suum, cujus colonellus erat, regimen, post hujus locumtenenti actuali factam collationem illusus sit privatimque vixerit, quam et ipsi locumtenenti, a quo ab officio commissarii confiniorum, adeoque annuo 700 fl. stipendio amotus est, ut Raffay ei succedere valeat. Quare minus gratum Batthyaniis legatum minusque partium

homines nos rogassent, ne oblatam pecuniam ibi acciperemus, at ad brevem certumque terminum Zagrabiae sub poena exsecutionis dominii Selin Zagrabiae deponendam convenissemus, hac ut ratione Zagrabiam officialium aliquis mitti possit veramque, quam et nos vidissemus, informationem commissionis hujus enarrare, quod factum est etiam, nam 29. Septembris ex pactis pecuniam numerare eos oportuit. (Banus novus Croatiae.) Vix autem Zagrabiam adveni, intellexi, advenisse nuncios: Viennae die 23. Septembris in banum Croatiae promulgatum esse

regni decreto, quod regnotenus jubeatur ipsis assistere, Franciscus Kanottai iisdem proponebatur. At illis, fiduciam se in eodem habere non posse, constanter asserentibus, pro Benedicto Krajachich decretum est expeditum. Dominus Franciscus Kussevich judicii hujus delegati praeses dictus, assignatis eidem assessoribus, qui etiam post installationem bani Decembri mense consederunt, processum non terminantes, ut anno sequenti dicetur uberius. (Novi conscriptores ad continuandam conscriptionem

Quod in effectu videmus etiam. Proinde murmura partium, quae contra illam erant, non recensemus. (Deputatio Szamoboriensis negotii. Deputationis Szamoboriensis membra.) Temporibus quoque diaetae hujus plures intercurrerunt et antiquiores revisiones. Prima fuit intra dominium Szamobor et loci illius oppidanos, sub praesidio praefati baronis Stephani Patachich. Vetus saeculorumque controversia. Oppidani liberum se oppidum vigore privilegiorum suorum sustinent ac defendunt. Dominium contra,

manutenere cupiens, sufflamantibus praecipue eum tam adulatoribus quam et officium vicecomitis ambientibus, in acta factaque Joannis Szaich inquirere ac indagare coepit, demonstraturus statibus et suam in suspendendo Szaich providentiam et illius ad officium vicecomitis gerendum incapacitatem. Rei hujus ex parte Joannis Rauch gerendae indagandaeve apparuit instrumentum Joannes Kesser, judlium comitatus Crisiensis ac una etiam illius civitatis, qui in protonotarii Adami Naisich summis erat gratiis, ut Kesser cor Naisichii esse videretur. Fuit autem Kesser ludimagistri Bisztricensis ecclesiae

non absolutum Kesser suum, quem unum pro vicecomitis officio esse sustinebat ejusque activitatem ad sidera extollebat, Szaichio palam inimicus, non tam ob Kesserium, at quia intellexerat, fassionem eum illam, qua mediante bona Bellecz teneret, divulgare sibique eam expediri fecisse. Deputationis hujus actuarius dominus Nicolaus Skerlecz opinionem deputationis fortiter sustinuit, nulliusque collusionis reum Szaichium esse defendebat. At quia Naisich diris sese devovisset, si collusio non est, autoritate vel potius praesumptione sua effecit, ut in publico ex ejus sententia damnaretur Szaich,

in merito laborarunt, ut eodem anno dicturi. Intuitu quoque delatae infidelitatis quoad tutoratum domicellae Mallakoczianae, jubente aula, ut alteri tutoratus iste resignetur, eumque omnis deprecaretur, Szaich autem gesti tutoratus rationes dare et cupivisset et deberet, ad eruendam accusationis hujus veritatem deputatus exstitit dominus Antonius Bedekovich, tabulae judiciariae assessor, cum aliis quibusdam. At Szaichio cum injuria et istud objici, compertum, et hunc cum praefata barone virgine plus caritatis, quam obligaretur, etiamnum praestare. Remansit attamen orbus quibusvis comitatus

considerabatur, immo jam a triennio prope causae omnes ex personarum ibi defectu sepultae haerebant. (Falsificatio armalium litterarum. Suspecti vehementer qui?) Sed et 3tio, praemissarum regni hujus conturbationum tempore, quo singuli singulorum acta factave describebant, erupit falsificatio litterarumque armalium a quibusdam attentata confectio. Regulatis banalibus confiniis ne fundus aliquis vacuus relinquatur, dispositione regni, rege approbante, in armalistas indagatum. Quoad

malevolentia, qui visis examinatisque documentis privatorum, ex quibus genealogiam deducere valuerunt ad primum usque impetratorem, Rudolphinas quasdam armales, ut vocamus, litteras transumebant, atque ex iis petentibus et instigatis opera sua confectas armales distribuebant. Ad nequitiae hujus opus influxere plurimi. Inventor autem quis fuerit, non constat. Vehementissima suspicio in episcopales erat, praecipue autem in comitem episcopi curialem Joannem Busan et episcopi fiscalem Ladislaum Lukauszki. Et quidem fundamento vix carens. Nam: 1mo, hi erant,

Caeterum pictor quidam, nomine Ignatius, in parte capitulari habitans, insignium erat depictor, scriba item. Quidam vero Jurjevich, ex Jamnicza nobilis, ac antea apud Joannem Rauch ammanuensis, in hoc influxit negotium, (ob quod, ruente contra Rauchium coelo, non deerant, qui facti hujus vellent complicem, at non sine injuria, uti eventu is est testatus), etiam disseminando, apud se tantorum esse litteras et documenta. Quidam vero Sunecz, item Lukinich, necnon praepositi majoris venator, obequitatores fuere per domus ditiorum et potentiorum praedialium, libertinorum ac

reos, victum iis etiam suppeditando. Hoc nihilominus anno in carceribus remansere. Barbitonsor quidam capitularis Antonius, jussu supremi comitis Jursich, examinatus quoque a vicecomite Petkovich de quibusdam, coram se apud parochum sanctae Clarae trans Savum a Sunecz prolatis dictisque, est. At hujus fassio, tanquam de auditu, suppressa exstitit. Finem hujus sequenti anno notabimus. Vide fol. 447. 4to. (Narratur historia de Joannis Rauch accusationibus, per Draskovichianos factis.) Supra notavimus, Joannem Rauch,

in carceribus remansere. Barbitonsor quidam capitularis Antonius, jussu supremi comitis Jursich, examinatus quoque a vicecomite Petkovich de quibusdam, coram se apud parochum sanctae Clarae trans Savum a Sunecz prolatis dictisque, est. At hujus fassio, tanquam de auditu, suppressa exstitit. Finem hujus sequenti anno notabimus. Vide fol. 447. 4to. (Narratur historia de Joannis Rauch accusationibus, per Draskovichianos factis.) Supra notavimus, Joannem Rauch, resignatis officiis suis, in vicem promissi antea baronatus

publicae censurae exponere debeat, dum constituta per comitatus gubernandi ratione ab eadem recesserit. Tum ad enervandas rationes supra deductas descendit, descripta deputationis deputatorumque voluntate, et quidem ad primum, parum esse praepotentibus de bani autoritate, sed sub hujus praetextu gestam a se hactenus conservare adniti. Et quae illa hactenus erat bani autoritas? Pro officiis comitatensibus, quos vicebanus vel protonotarius voluit, proponere, sed non denominare, ne denominati bano se obligatos sentiant. Plus esse constituere distribuereque officia, ad regiam

mortuus. Scribebatur, quod Londini, dum praedicantius pro diligendis inimicis verba ad populum diceret, mulier quaedam palam exclamasset: Ergo et infami generali Binck parcendum foret! Neutiquam Si omnibus parcendum est, huic uni nequaquam . Belli hujus Angliam inter et Galliam quae vera causa sit, me latet omnino. Dunkerkam naviumque depraedatio effectus inimicitiarum sunt, non causa. Sagaciores crediderunt, reipsa subversari debere aliquid, quod supra quoad Jesuitas notatum est. Partes enim illae una cum Gibilterra post

post mortem Caroli II. Hispaniarum regis Angliae obtigerunt, adeoque in veritate restituenda venire Hispanis, et Gallorum quidem medio, quorum opera ab Hispania fuere avulsa. Alii bellum hoc propter Caperdon (sic) esse autumabant. Ob distantiam nihilominus nos nec divinare veram possemus belli hujus causam, proinde ab ea praescindimus. (Foedus intra Austriam et Galliam, Moscovia accedente. Quae fuerit opinio de causa praedictorum. Protestantes confoederati.) Quaecunque tamen illa sit, tanta est, quod rem orbi incredibilem produxerit,

2200 pedestrium militum sub commando et ductu colonelli regiminis Kostanicensis domini comitis Christophori ab Orsich cum vicecolonello domino Nicolao Friderico Gerlechich. Ex supremis vigiliarum praefectis hac occasione profectus nemo est, verum capitanei Boltichky ac Rosichka munus officii hujus obibant. Ex capitaneis ivere Nicolaus Matlekovich, Raizner, Tolnai etc. Cum per Zagrabiam fuissent profecti, ad omnium admirationem ivere tristissimi, et gregarii nescio quae mala praesagiebant. Hos Augusto mense secuti sunt equestres numero 500 cum suo colonello domino Gabriele

celeritate aliis Saxoniae locis et urbibus, ut sexta Septembris die Saxonicus miles ad castra inter Koenigsteiniam et Sonnensteiniam prope Pirnam sese poneret; Pirnae ipse rex cum duobus filiis subsisteret, regina Dresdae relicta. Rex autem Borussiae die prima Septembris Berolino abiens fulminis hujus spectator adfuit, divisoque suo exercitu, ducem Brunsvicensem ad Freibergam consistere jussit, Beveranum ad Fischbacum ultra Albim, Swerrinium vero mareschallum suum ad fines Silesiae Austriacorum signa observaturum | constituit, Willig vero generalem suum ad

Europa pace, ecce quis turbo prodiit. Dies inter aliquos captiva fit Saxonia, ejus elector et rex Poloniae in summis angustiis ob famem exercitus, amissam Saxoniam, captivam reginam conjugem, raptum spoliatumque gabinettum suum, et alia supra attacta. Hinc quae inexspectatae et repentinae hujus scenae causa esse valeat, singulorum ardebat curiositas, et prouti quisque cogitare scivit, sic locutus est. Praecipue hominum conjecturae sequentes esse videbantur. Conjecturae de causis insperati belli. 1ma. Bellum totum enatum esse ex

quo Anglia distrahere potest Galliam. 4to. Ob ipsam gratitudinem, quia 1740. post mortem nempe Caroli VI. Angliae plurimum beneficio in avitis provinciis suis regina Maria Theresia servata exstitisset et maritus ejus Franciscus in imperatorem electus. Autorem separationis hujus passim dicebant esse Benedictum XIV. Romanum pontificem. Alii comitem a Kaunitz e Galliis reducem et ministerio status donatum, quia aperuisset Austriae oculos docuissetque manifeste, perniciosius nil fuisse Austriae quam conjunctionem cum Anglia, quae sic lusit Austriam, ut proprium

fors ob regis in hoc animadversam voluntatem. Manifestum Borussiae Brühlium accusabat ut belli caput. Elizabetha regina Moscoviae, monialis antea, qualis regina? Manifestum Borussiae, multiplex illud nec unum, exponebat plurima, totamque belli hujus causam in Saxonicum ministrum a Brühl (qui in Poloniam cum rege profectus est) fundat, compatiturque Moscoviae et Hungariae reginis, non minus electori Saxoniae, quod ab homine nullius studii sed vafferrimo (heu quibus exprimitur et gravatur in manifesto terminis) se induci passi sint.

Anglia fuisset cum Gallia discrimine, Anglusque Borusso detexisset, quae aliorum forent molimina, ut fors eum socium nanciscatur, aut ex affinitatis aut religionis protestantis amore, profugiente ad Borussum legationis Austriacae Berolini secretario, cognomine Weingarth, initio Januarii anni hujus universaque secreta detegente, Anglum inter et Borussum foederis conventio (illi neutralitatis dixerunt) die 16. Januarii conclusa est. Quibus fatis detectis, Austria cum Gallia se conjunxit, uti superius dictum, festinavitque suos ponere exercitus in Bohemiam Moraviamque, ut Borussum

sensum habere non debeant, prouti Borussus intelligit. Quem nihilominus habere deberent, nemo explicuit vel explanavit. Tyrannidem, eujus Brühlius accusabat Borussum, negavit, vocavitque in Saxoniam et suas ditiones singulos, ut videant, quam humane cum regina aliisque agatur. Et in hujus Brühlianae accusationis poenam domus et castella ejusdem, per Saxoniam habita, rex Borussiae everti mandavit, ut, qui quoad alios mentiri non exhorruit, a propriis damnis lamentari valeat. Accusat dein Austriam, nil aliud quam bellum voluisse, dum contra initos tractatus Silesitis Borussiae

quam bellum voluisse, dum contra initos tractatus Silesitis Borussiae subditis commercium vetuit, et lamentante eatenus rege, barone Kooh eatenus commissionato, tandem indulsit lege ea, ut 60 fl. pro cento tricesimae penderent; pluresque specificos adducit casus, concludens: belli hujus motivum et causam ex parte Austriae non esse aliam, quam Ferdinandi olim II. intentionum effectum et in se religionis bellum; arguens ingratitudinis Austriam erga Angliam ob tot hactenus recepta per Austriam ob Anglia beneficia; spesque suas | sic exprimit,

neque peccare potuit rex Borussiae, quamvis simul Brandeburgicus elector. Hinc imperatoris edicta contra Borussiae regem lacerabat Borussus, ubi talia promulgata vel publico affixa intelligebat, talesque imperiales civitates qua sibi inimicas considerabat et divexabat. Qua re vel potius hujus rei praetextu ob imperatoris gratiam arma contra Borussum corripuere imperiales, impenetrabili tamen modo, quia profugi alterutrius exercitus in imperio tuti erant, et militare sub Borussicis signis imperialibus fuit liberum, plurimaeque civitates, praecipue protestantis religionis, milite

impenetrabili tamen modo, quia profugi alterutrius exercitus in imperio tuti erant, et militare sub Borussicis signis imperialibus fuit liberum, plurimaeque civitates, praecipue protestantis religionis, milite providebant Borussum. Haec publico patuere hactenus, atque ex his belli hujus, posteritas, metiri deberes causam et motiva. Quod placet, judica. Principum gabinetta arcana sunt, neque ea tam facile penetrari possunt. Mihi sane nec priora satisfaciunt. Quod Brühl metuere potuerit, Poloniae regno Saxoniam privandam et Borusso parari coronam eam, ad

potuerit, Poloniae regno Saxoniam privandam et Borusso parari coronam eam, ad credendum facile adducor. Quod prospicere studuerit suo principi, ejus exigebat fldelitas. Quod Austriam et Moscoviam his de Polonia metibus movere potuerit, nulla mihi est admiratio, sed inexspectati hujus belli hanc genuinam et veram esse causam, omnino dubito. Atque hoc ob Galliae cum Austria conjunctionem, et non acceptatam ab Anglia (quae Europae aequilibrium se sustinere gioriatur) neutralitatem, quam | arripere debuisset, ne Borussus hanc

omnia et omnibus consuli, id quod a Romanis, plurima cum Carthaginensibus bella gerentibus atque his superatis orbi imperantibus, confirmaretur, republica item Veneta, quae firmitatem hac arte obtinuit, Hollandia Angliaque ipsis,- immo mirere, lector, Moscoviam, quae post Petrum Alexievich aetatis hujus principem, quo gloriae potentiaeque evecta est ilia, quam Petrus docuit, navigatione, et, antea obscura et incognita, nunc clarissima et metuenda effecta est,- haec inquam animadvertens Gallia, a Ludovico XIII. suo rege summum in re navali posuit studium, illum ad eum, in quo nunc flore est,

hanc et aliis provinciis dare valeamus; commerciorum promotione, et ad haec promovenda subditorum cultu; tum supradescripto cum Venetis tractatu, quo non solum fabricae publicae sachari et aquavitae Flumine erectae sunt, sed per Adriaticum Austriae subditis admissa navigatio, cum Algerinis intuitu hujus navigationis transactum, atque sub imperatoris occidentis vexillis libertas navigationis et commercii pactata, maximoque aulae Viennensis commodo ter ex Aethiopia plane naves Austriacae reversae sunt. Oeconomiae verbo summa in aula Viennensi effecta est ratio. Totaque aula ad Galliae normam

ferme rerum exterarum inductionem sustulisset Austria; hinc considerarunt facile, Austriam evigilasse futuramque omnino aquilam, nisi in limine his conatibus obvietur. Si enim Protestantium futura nulla est aulae Viennensis necessitas, ipsaque in eam aerarii crescere permittatur potentiam, ut ex hujus respectu permittere nil cogatur Protestantibus et exteris, Protestantes perire, aliunde partium septemtrionalium homines, necessum est, quia ut vel vivant, gratia accedet vicinorum, neque illi, quid agatur, videre poterunt. Si Austriae subditi artes condiscant, domique seipsos panno aliisque

ab aula Viennensi rationem aerarii susceptam esse, rex Borussiae crescebat milite, ab Anglia nempe monitus. Foedus, ut illi vocant, neutralitatis coactum intra eosdem est, et Anglia Borusso ad belli exitum et in ejus subsidium quotannis librarum sterlingorum 670000 dependit. Et quisquis totius hujus belli rationem penetraverit, ac bene perpenderit, hanc nostram conjecturam damnare non poterit. Borusso nempe unicum scopum esse divexare Austriam, ne crescat aerario, impedire, ac tandem per futurum tractatum aequilibrare aulae Viennensis intentiones. Quis, obsecro, aliud cogitet, dum

200 milia parati aeris accepisse dicerentur, profugerint, hac ut ratione commerciis Protestantium faveant et aula Viennensis cogatur cum Protestantibus uniri, cum viderit, impossibilem esse suarum intentionum effectum. Opinione et conjectura mea (aularum arcana ignorantis) haec totius hujus belli videtur esse ratio, atque ab hinc enatum esse, et quidem Europa minus exspectante, ne videlicet crescat aerarii Austriaci potentia. Hinc videtur peti admirabilis orbi Austriae ab Anglia recessus, hinc cum Gallia conjunctio; praeter videlicet conjunctionem sanguinis, quae in Francisco I.

poterit, ut penes ipsam | Europae stet aequilibrium, legesque nunquam accipiat, sed assignet. Quod ei ut meo principi precor et voveo. A pluribus supersedeo, cum talia ad me non pertineant, neque ad tractanda similia natus videar. Fuit de belli hujus causa ea quorundam opinio, quod imperator filium suum Josephum in Romanorum regem electum cupiverit. At causae hujus nec umbra apparuit. Proinde clamores minus penetrantium annotasse sufficiat. Dices: praemissa conjectura mea ex nullo manifestorum eruitur. Verum primo, Austria nec

sed assignet. Quod ei ut meo principi precor et voveo. A pluribus supersedeo, cum talia ad me non pertineant, neque ad tractanda similia natus videar. Fuit de belli hujus causa ea quorundam opinio, quod imperator filium suum Josephum in Romanorum regem electum cupiverit. At causae hujus nec umbra apparuit. Proinde clamores minus penetrantium annotasse sufficiat. Dices: praemissa conjectura mea ex nullo manifestorum eruitur. Verum primo, Austria nec poterat nec debebat ideas suas exprimere. Rex autem Borussiae satis exprimit, dum bellum religionis esse dicit, dum

autem, quae ministri Saxoniae Brühl est regis Borussiae accusatio, subsequens ad causam belli est et duntaxat ministeriorum aulariorum Europae praeoccupatio. Nam neque ex his omnes ad fundum veniunt, sed extrinsecis ducuntur, uti fuit facta a Brühl provinciarum intra principes subdivisio atque hujus in aulis repraesentatio. Et si pro veritate talismodi causa belli esset, ideas longe alias Borussus haberet, et quae occupaverat in Bohemia et Moravia Austriae loca, servare et defendere studuisset, neque totum suum in eo versaretur studium, ut Protestantes conservet, aerarii Austriaci vires

occupaverat in Bohemia et Moravia Austriae loca, servare et defendere studuisset, neque totum suum in eo versaretur studium, ut Protestantes conservet, aerarii Austriaci vires enervet, Austriam cogat ad habendum ultro Protestantes pro aerario suo. Hinc dixisse fertur: a fame rerumque penuria belli hujus finem praestolandum esse. Videbisque, lector, ex tractatus pacis articulis secuturis, suprascriptam conjecturam nostram de belli hujus causa confirmandam iri. Dices praeterea: si ea belli hujus causa esset, invadenda erat Borusso Hungaria eaque depopulanda, nam hujus casu enervaretur

conservet, aerarii Austriaci vires enervet, Austriam cogat ad habendum ultro Protestantes pro aerario suo. Hinc dixisse fertur: a fame rerumque penuria belli hujus finem praestolandum esse. Videbisque, lector, ex tractatus pacis articulis secuturis, suprascriptam conjecturam nostram de belli hujus causa confirmandam iri. Dices praeterea: si ea belli hujus causa esset, invadenda erat Borusso Hungaria eaque depopulanda, nam hujus casu enervaretur Austria et provisionis pateretur defectum. Respondeo: id non factum nec fieri, ob apparentiam et regum extremitates, praecipue cum

habendum ultro Protestantes pro aerario suo. Hinc dixisse fertur: a fame rerumque penuria belli hujus finem praestolandum esse. Videbisque, lector, ex tractatus pacis articulis secuturis, suprascriptam conjecturam nostram de belli hujus causa confirmandam iri. Dices praeterea: si ea belli hujus causa esset, invadenda erat Borusso Hungaria eaque depopulanda, nam hujus casu enervaretur Austria et provisionis pateretur defectum. Respondeo: id non factum nec fieri, ob apparentiam et regum extremitates, praecipue cum christiani sint. 2do. Ob tot in Hungaria

rerumque penuria belli hujus finem praestolandum esse. Videbisque, lector, ex tractatus pacis articulis secuturis, suprascriptam conjecturam nostram de belli hujus causa confirmandam iri. Dices praeterea: si ea belli hujus causa esset, invadenda erat Borusso Hungaria eaque depopulanda, nam hujus casu enervaretur Austria et provisionis pateretur defectum. Respondeo: id non factum nec fieri, ob apparentiam et regum extremitates, praecipue cum christiani sint. 2do. Ob tot in Hungaria haereticos, qui clam favent Protestantibus. 3tio. Ob

cum christiani sint. 2do. Ob tot in Hungaria haereticos, qui clam favent Protestantibus. 3tio. Ob Poloniam, quae ut neutralis grano succurrere potest et succurrit Borusso, intuitu cujus credo pacem esse Hungariae eam, quod neque praesidia hujus milite provisa sint. Praeterea et ob impossibilitatem tenendi providendique tot in locis exercitus. Hinc nec Austria ex Hungaria Silesiae adjacente molestat Borussum. Haec a me supra conjecturata causa belli hujus ex parte utraque licitum tutumque bellum facit. Principes christiani

Borusso, intuitu cujus credo pacem esse Hungariae eam, quod neque praesidia hujus milite provisa sint. Praeterea et ob impossibilitatem tenendi providendique tot in locis exercitus. Hinc nec Austria ex Hungaria Silesiae adjacente molestat Borussum. Haec a me supra conjecturata causa belli hujus ex parte utraque licitum tutumque bellum facit. Principes christiani natura et jure gentium prospicere sibi suisque subditis obligantur, et praecipue dum per talia media vera et salvilica redemptis Christi sangvine proponi potest religio, horumque saluti consuli. Semperque; ex parte Austriae

taliterque dum secundogenita leges ipsi a regno propositas acceptasset, subinde auctas, dum maritus ejus in regem declararetur, nomen tantummodo regis regi reliquerunt, caetera sibi servarunt. Monarchiam hanc restituere cupiens rex aut ejus assentatores turpem pararunt modum, et die 21. Junii anni hujus universos regni illius senatores proditorie exstingvi constituerunt. Sed ex quodam accidente cum effectum meditatio illa nocte sortiri nequivisset, et ad noctem sequentem dilata exstitisset, decurio quidam proditionis conscius rem senatoribus detegit. Qui subito capiunt reos suspectosque

sis, neque enim vel ad nos pervenerunt vel nostri, ut scribamus, sunt instituti. Itaque redeamus ad Sclavoniam. Tempus banatus comitis Francisci de Nadasd. Superius notavimus circumstantias, quae sive in resolutione sive promulgatione bani hujus acciderunt. Notavimus etiam conjecturas, ob quas in banum est resolutus. Juramenti formula banalis nova. Post ejus autem publicationem duo singularia et notanda acciderunt. Primum erat juramenti ejus formula, quae ad status plane fuit

Regni capitaneatus bano collatus. Alteram quoque singulare erat, quod ante ejus introductionem regni capitaneatus ei collatus sit. Antea enim introductionis tempore solebat hoc banis a statibus offerri, in hoc autem bano praecessit. Causam hujus veram ignoramus. Existimabatur hoc vel ideo factum, ut in confiniis bani servetur jurisdictio. Intellexi enim, Neuperghium voluisse, ut consilio subsint illa confinia bellico et generalem habeant commendantem proprium, ad quod enervandum capitaneatus collatio, statibus ex diplomate 1750. dato

Adamo Batthyan, ob patrui et palatini respectum, neglecto bano, capitaneatum hunc conferant, exemplis suorum antenatorum, qui quandoque capitaneatum a banatu separarunt; praecipue cum a fratre bani, Hungariae cancellario, minus familiae huic affecti esse status crederentur. Vera nihilominus facti hujus causa latet. Congregatio diuturna soluta. Dispositiones pro bano introducendo. Provisione ergo vexilli, quod bano offerri tempore introductionis ejus solet, facta, postquam banus diem 24. Novembris pro sua introductione Varasdini peragenda

banus prandium. Vinum, panis bosque assus distributa pro more militibus. Atque sic absoluta est introductio. Pomposus erat comparentium vestitus, frequentia, quae esse potuit, non tamen ea, quae sub Draskovichio ac prioribus banis, cum quibus exterorum vicinorumque Stirorum fuit frequentia, in hujus autem bani introductione nemo adfuit. Sed et ob milites, qui ad castra mense Julio profecti sunt, nec tantus erat banalistarum numerus, qui 1753. Zagrabiae occasione locumtenentis introducti videbatur. | Ex ipsis etiam patriae magnatibus, Patachichiis

sustinuit sensitque, Busanium ideo oblationem privative attentasse, ut vel sibi emeret banum vel duobus illis potiretur milibus, quia per articulum regni docebit bano assignatos, quietantiam autem bani producturus non esset, neque praetendi posset, hinc eidem bani honorarium remansurum. Et fraudis hujus intuitu per deputatos semper honorarium offerebatur, perceptore excluso, qui dein ad status reduces referebant bani responsa et, bano non acceptante, restituebatur aes honorarii perceptori, de quo dein ei fuerat ratiocinandum. Dimissis comparentibus ad introducendum

tabulae banalis assessoratum. Et quia Belgradiensis episcopus simulque Zagrabiensis praepositus, Stephanus Putz, assessoratum tabulae banalis, quem ab anno 1751. obtinebat, sive ob sui notoriam debilitatem in juridicis, sive ob metum amittendae praecedentiae cum magnatibus, sive ob bani hujus metum, statim ac Nadasdium intellexisset publicatum esse banum, resignasset, et canonicus Malenich non sine bani et fratris ejus cancellarii offensa assessoratum hunc per Jesuitas atque patrem Antonium Höller, olim suum in philosophia professorem, nunc vero archiducis coronae Josephi

transire velim ad illum assessoratum; agere proin dignaretur, ut sibi visum foret, et mecum disponere. Egitque, sed incassum, ut sequenti dicturus anno. Facultate demum regia obtenta, ipsa pro anno sequente banalis tabula Varasdini celebranda promulgatur. Die vero 8. Decembris anni hujus regina nostra Maria Theresia feliciter quintum enixa est archiducem, qui Maximilianus | dictus est. Crevit nativitatis diei augustissimi imperatoris in aula laetitia ex nato etiam eodem die filio archiduce. Quidam poeta alaudam eum compellavit, alludens ad

duorumque banalium pedestrium ac unius equestris regiminum nationalium commendans colonellus, et banalis tabulae judiciariae praeses. | Pater Joannes Galliuff, de quo annis prioribus frequentius, rectoratum suum Zagrabiensis collegii anni hujus die 6. Decembris finivit, eique successit pater Joannes Baptista Salecz, origine civis Zagrabiensis, homo alias valde pius ac religiosus, ex theologiae Zagrabiensi secundario professore. Pater autem Joannes Galliuff, non obstante eo, quod Jesuitas severius habuerit, cum patre suo provinciali

rectore nominatus ad regendum collegium illud die 7. Decembris abiit profectusque est. Processus canonici Kercselich et acta. Superest, ut intermissam pag. 307. infelicitatis meae propriae narrationem continuem. Sub principio itaque anni hujus 1756. a praeside judicii Georgio Reess frequentius visitatus urgebar continuo, quatenus negotium accommodaretur, iis nihilominus legibus, ut ego integraliter reus, episcopus cum capitulo innocentes remaneat, consequenter ut divulgatarum culparum et infamiae, per intercessionem apud eosdem

Majo igitur mense agere incoavimus. Scopus meus unice plusquam Judaicam demonstrare fuit passionem, quia 1755. regia Majestas ipsa me assecurasset, quod si passio prodiverit, condignam mihi datura sit satisfactionem. Et cum haec tanquam actus internus probis non subsit, ideo duo assumpsi hujus probandae media. Primo per exceptiones, neglectum legum, qui neglectus procedere non potuit quam ex passione, et ubilibet deduxi, Judaeos legalius cum Christo egisse. 2do. Ex factis et modo procedendi adversariorum, videlicet mediis omnibus mihi necessariis denegatis

ex meis autem divisionibus praefectus summarum piarum totalitatem accipiat. Vidi, quid rei sit sub actuali conscriptionalis operis examine, et tolerare (aliunde occupatus labore dilucidandi conscriptionalis operis) debui sollicitusque esse, ne ad vota tantorum priver diurnis. Neque postea rei hujus vel mentio exstitit. Sed, praeposito majore mortuo, postquam supradescriptae subortae fuissent technae, die 16. Julii a canonico Paxi crimen peculatus mihi objici primo intellexi, hujusque me esse bano accusatum. Facta dein cum Gaszparich ibi in capitulo confrontatione, tametsi

Chasmensis Petrichevich, palam passionem esse contra me, dixisset et abivisset, peculatus crimen, cujus me in aula accusaverant, non solum sustinuerunt, sed de eodem criminaliter primo loco me inactionarunt, et hoc rude objecerunt: quod nempe crimine peculatus se polluere non dubitant. In hujus autem probam miser Gaszparich, oblitus litterarum suarum mihique datarum quietantiarum, spe obtinendarum domuum, quas et obtinuit a morte canonici Magdich, false contrarieque recognovit Malenichio, immo, Deo sic volente, numerum, quem primo conformiter ad datas mihi quietantias in 735

successive translatus atque apud Paxi hospitans ac cum Delinich conjunctus, animadvertens episcopi se possessurum gratias occasione vacantia praepositurae, dissipatam a me Radichianam substantiam effutire cepit, consequenter et hoc sine ullo examine aulae substratum est, et ego postea intuitu hujus criminis de residuis inactionatus. Quia autem probare crimen contra judicium supradescriptum, contra quietantias possibile non erat, ideo mediis supradescriptis, inductione videlicet persolutorum creditorum ad fatendum, se persolutos non esse, uti eis videbatur, fraude autem et indignitate

aliud exprimitur, quam quod illa, quae is coram Delinichio locutus fuisset, vera sint, neque metu Delinichii sit locutus. Quae vero sint illa, non exprimitur. Hanc syngrapham coramizari voluit a Marco Radovich, modo parocho in Szeszvete, tunc clavigero seminarii. Ex hoc ergo fundamento ac vigore hujus recognitionis generalis, interpretatione Delinichiana firmatae, attractus de praemisso sum crimine. In ejus etiam robur ab episcopo Bosnensi Chiolnich qua in anno 1748. lectore canonicus Paxi talem extorsit attestationem, quod coram eodem praefati juvenes fassi fuissent, nihil quidem mali

praefati Jellachich coram auditoriali judicio examen, qui negavit, suam illam esse recognitionem, quam insuper falsam et manus Delinichii et datum reddunt. Datata enim est anno 1749. die 14. Septembris, quo tempore Jellachich alumnus non fuerat. Praeterea produxi vicarii generalis et judicii hujus praesidis epistolam scriptam a Georgio Reess ad fatum Andream Jellachich, postquam iste coram eodem delegate judicio fuisset protestatus et Delinichii malitiam detexisset, quibus eum adhortatur, ut veritatem non dicat, immo scrupulum conscientiae sibi non faciat, si false fuerit testatus

Rogatque eum, ut ad se compareat, quod illum sit instructurus, qualiter testabitur. Jurare autem non admittet, sicuti neque alios. Verum Jellachich non solum novam dedit protestationem, at hanc ipsam in originali Ressii epistolam ad me misit, quam ego ad processum produxi. Haec est totius rei hujus machina, praeter ea, quae ex legibus diffusius sunt allegata. | Sextum crimen pasquilli seu famosi libelli est nude propositum, procedens nihilominus ex scripto illo, quod fol. 269. et sequentibus descripsi. Hoc cum nulla ratione probare valuissent et

illud submittat, publico ut constet, num famosus libellus sit, obtinuit mandatum episcopus aliquod, mihi ignotum, quia nunquam communicatum. Actor autem episcopi exhibuit ad processum mandatum, quo jubet ille, actorem probare nil debere, et quidquid a me fuerit allegatum in materia hujus criminis, ut cruciligatur. Quod etiam factum est, nam tametsi diffusius allegassem ac in fine eam adursissem legalitatem, ut adminus deponatur intuitu hujus meriti actio, aliud non obtinui quam crucifixionem et deliberationem eam, quod episcopus deponere non mandasset, at tantum

episcopi exhibuit ad processum mandatum, quo jubet ille, actorem probare nil debere, et quidquid a me fuerit allegatum in materia hujus criminis, ut cruciligatur. Quod etiam factum est, nam tametsi diffusius allegassem ac in fine eam adursissem legalitatem, ut adminus deponatur intuitu hujus meriti actio, aliud non obtinui quam crucifixionem et deliberationem eam, quod episcopus deponere non mandasset, at tantum allegata crucifigere. Haec erant actionalia contra me merita, petitum simpliciter criminale et sangvinis post degradationem. Absolutis ergo fusis allegationibus,

ut libere sive ipsis natalitiis festis sive post illa statim feratur sententia. Ergo habito frequenti consilio, nil observatis consideratisque allegatis productisque meis, ob unam episcopi voluntatem Malenich compilavit sententiam, et haec | die 29. Decembris anni hujus 1756. a prandiis fuit promulgata, videlicet quod, quamvis actionata delicta probata non sint neque talium reus sim, nihilominus quod beneficio canonicali priver proventusque canonicales mei quod penes eosdem remaneant. Et hanc sententiam, praesente fratre meo Christophoro, ex originali

Vaciensis episcopi Altham. Obiit hoc anno episcopus Vaciensis comes Michael ab Altham, statimque episcopatus Vaciensis collatus erat domino Christophoro comiti a Migazzi, legato Suae Majestatis in Hispaniis. Quem Parisios aula submiserat, et postquam sub anni hujus fine redivisset, credebatur futurus minister gubernans instar cardinalium Galliae. Cardinales a papa creati. Hoc item anno papa Benedictus XIV. die 5. Aprilis sequentes ad cardinalatum erexit, videlicet: Nicolaum de Saulx de Tarannes,

ad allegandum et assessores ad comparendum, ut tot numero causae, ab annis dilatae, sub hoc banalis tabulae decursu determinatae sint, et quidem, uti intellexi, numero 14. Protonotarius Petrus Skerlecz magnam accepit laudem a sententiis, et ingentem sibi comparavit existimationem. Neque enim regni hujus legulei, quod in foris non allegasset perprius, habuere quamquam de eo opinionem, at ut scribam et cancellistam concipiebant, utpote ex secretario factum protonotarium, credebaturque tota banalis tabula in ore et calamo Busanii substitura. At animadvertentes, doctorem cum esse, non

accommodandarum praemeditatum studium. Cum enim ex illo comitate Crisiensi lamentarentur tot tantique, quod ob privatas discordias intra emeritum vicebanum Joannem Rauch et vicecomitem Joannem Szaich a tot annis jacerent juridica, neque procedi posset ob factam Szaichii suspensionem ab officio et hujus, an fieri potuerit, revisionem, nec secutam tot annis determinationem, e contra pars regnicolarium Szaichio faveret, pars vero Joanni Rauch, praecipue vero postquam procurante Naisichio Szaich superiore anno collusionis cum fisco regio damnatus fuisset, banus, ad haec accommodanda omnia,

accedentibus, tandem semet plene subjecerunt subdideruntque, immo et, quos impedimento credebant ex suis, ipsi interceptos vicebano tradiderunt. Qua re per vicebanum bano perscripta, is immane habuit gaudium, et nec exspectatis vel auditis aliis circumstantiis, per cursorem extemplo negotii hujus finem Viennam aperuit, laudes dando summas Adamo Naisich, ut is omnino expeditione hac non solum universas maculas, tot accusationibus habitas, deterserit, sed in summum positus fuerit conceptum, unusque toto in regno habitus, | qui publica tractare sciat.

quod praedictum negotium Montis Claudii hominum ante illum nec status totus, nec Batthyan locumtenens, nec commissarius Patachich accommodare scivissent. Bano solarium ab aula resolutum. Sane tanta fuit accommodati hujus in belli his circumstantiis negotii Viennae consideratio, quod titulo annui banalis salarii, ab aula annue danda, ordinata sint 5000 fl. Rh., id quod jam a saeculis petebatur a statibus diaetis singulis, totque de hoc salario cernerentur in corpore juris articuli. Neque priores

at duntaxat fundamentalia, superius pag. 421. notata, excerpendo in defensionem eorum objecit. Voluit quoque banus ex universis extractum habere, quem etiam ei dominus Nicolaus Skerlecz confecit magna omnino honestate, nam si affinis sui Josephi Raffaii respectum habuisset, Lukauszkium scribendo, hujus concitationis reum, vel perdere poterat, nam dicebatur ut certum, Majestatem indulsisse cancellario, ut, si reus deprehendatur Lukauszkius, sine Majestatis alia insinuatione ad perpetuos relegetur carceres, vel iterum inter Viennensia dicasteria et Lukauszkii patronos discordias causare. At

exiveram, Ludinae quaedam locutum fuisse, mentitus est. Rem hanc confestim mihi aperuit dominus Nikolaus Skerlecz, et Budae ejus recepi epistolam. Respondique, pro rei veritate et coram Deo ipso, me Ludinae neminem rusticorum vel vidisse, quia summa perveni nocte, et sub diluculum abii. Testes hujus rei totiusque sermonis mei esse et praedictum p. Perczaich (cujus provinciali eatenus confestim scripsi, ut juberet eum, veritatem edicere), et parochum Ludinensem. Revocasse rusticum in judicio falsam priorem suam narrationem, intellexi, et locutum illa non me, sed Mathiam

quamvis ex vetustioribus, in tavernicali sede intra postremas est, causa nempe recentius captae sedis. Magistratus autem harum civitatum plane depositos bani regnique autoritate, protocolla testantur. Nunc camerae simpliciter subjecti sunt, ut sic sensim universum regiminis anterioris regni hujus sistema corruat. Uti enim in diaetis suis Hungari de eorum civitatibus disponebant quoad politicum, sic et status Sclavoniae de suis. Eratque hoc magnum banalis autoritatis argumentum. Nunc autem uni Radossich a bano, a regno, si quid occurreret, supplicandum est, horumque dispositiones ab

hujus sistema corruat. Uti enim in diaetis suis Hungari de eorum civitatibus disponebant quoad politicum, sic et status Sclavoniae de suis. Eratque hoc magnum banalis autoritatis argumentum. Nunc autem uni Radossich a bano, a regno, si quid occurreret, supplicandum est, horumque dispositiones ab hujus arbitrio et beneplacito stabunt. Civitas Zagrabiensis privata fuit tricesima. Cameralem hanc administrationem sensêre civitates ipsae, sentiunt nobiles. Nam civitates ab arbitrio stant camerae vel quoad ipsas restaurationes

dicasterio est subjecta. Quinto. De armalibus falsificatis vide supra etiam fol. 383. Negotium quoque falsificationis armalium, quod serio examinandum et vindicandum credebatur ab omnibus, ex ratione praeinsinuata, exitus nempe bani hujus ad castra et consequendae in aula commendationis et gloriae illius, quod universa prudenter accommodaverit, segniter admodum tractatum est, et sub idea illius confudendi absorbendique. Hinc dum supremus comes Joannes Jursich examina fassionesque per se intercepti Sunecz Varasdinum bano

armalium dicti et contributioni subjecti. Jurjevich autem, Sunecz ac alii, qui in carceribus erant, proscripti atque ad labores sunt condemnati. Busan singulis diebus ad Bichi ibat, judex fuerat magna populi admiratione et planctu. Quidquid sit, nescio, an tuti in conscientia esse possint causae hujus judices, dum tot tantaque pecuniarum milia miseris ignorantibus et deceptis restitui non adjudicarunt, sed haec penes spoliatores reliquerunt. Eheu, quas ipse vidi lacrymas horum miserorum ob non adjudicatum ipsis aes, quas maledictiones judicibus, ut omnino metuam de omnibus, quod Dei poenas

nivium ac atrocioris frigoris usa, genio suo ad extrema ferme satisfacere videbatur. Nunc Varasdini, nunc Zagrabiae, nunc Petrinae, Carolostadii in rhedis fuit, totisque noctibus vacabat genio, saltationes, Iusus, mascherras, tametsi banus domi suae dare noluisset, in gratiam attamen hujus nec prohibere voluit, hinc, dum Varasdini commoraretur apud comitissam a Preiner in domibus Keglevichianis hospitantem, vel in hujus comitissae hospitio, donio nempe episcopali, haec agebantur. Et quia praefata comitissa continuo ad latus suum habuisset duxissetque capitaneum baronem

Petrinae, Carolostadii in rhedis fuit, totisque noctibus vacabat genio, saltationes, Iusus, mascherras, tametsi banus domi suae dare noluisset, in gratiam attamen hujus nec prohibere voluit, hinc, dum Varasdini commoraretur apud comitissam a Preiner in domibus Keglevichianis hospitantem, vel in hujus comitissae hospitio, donio nempe episcopali, haec agebantur. Et quia praefata comitissa continuo ad latus suum habuisset duxissetque capitaneum baronem Ferdinandum Kulmer, et ejusdem inseparabili societate gavisa fuisset, bani adjutantio Dragoni eidem comitissae adversante, ob quosdam annulos

sese exhibuit, neque in causam hanc sese immisit, quantum vis accommodationem svaserit, sed occasione hac inefficaciter atque magnopere remisse. Secundo. Causam intra Draskovich et Rauch in foro dominali Draskovichiano promotam. Sed neque ad hanc semet immiscuit, tametsi sub defluxu banalis hujus tabulae procurator domini Rauch Petrus Spissich gravius fuisset questus, et contra substitutum dominalem, quemdam Bishoffhing, bonorum Svarcha et Dubovecz administratorem, nec indigenam nec jurium municipalium gnarum, immo | nec bene latinum, hinc et judicatum

procuratores partium coram tabula sic convenerunt: quod Rauchianus continuaturus sit causam coram eodem dominali foro, Draskovichianus nativum terminis aliis procuraturus judicem, et quod a sententia illa prima recedat, in quantum meritum causae contingeret, qua ratione progressum causae hujus habere velle innuebatur. Tertio. Causae quoque meae accommodandae quod ponet operam, capitulares credebant cupiebantque. Sed quia res privata esset et clerum inter, attingereque videbatur Batthyanium mareschallum, prorsus ac omnino praescidit.

prorsus ac omnino praescidit. Banus revidet protocolla, et monstrat amorem litterarum. Praeter vero suprascripta magno fervore acta apparuit in bano hoc tam amor litterarum ob lectionem continuam, quam et cognoscendi intimius regni hujus. Hinc non solum protocolla regni et conferentiarum legit evolvitque assidua diligentia, sed historicum lumen habere voluit tam banorum suorum antecessorum, quam et regiminum, ac demum et sui banalis officii cognitionem. Haec dum a protonotario Petro Skerlecz deposceret, ipse

perveniamus, quae eo hic praesente et Varasdini sedente acta sunt et intercesserunt, notare visum est. Igitur praeter hactenus dicta: | Primo. Carolostadienses, Varasdinenses ad castra profecti. E generalatu Carolostadiensi copiosi sub anni hujus statim principium prodivere ad castra ac ultra 5000, quibuscum colonellus Kleffeld, qui Graecii morabatur, neque a supradescriptis, quas cum generali suo habuit Petazzio, dissensionibus ad generalatum rediverat, Graecio profectus est mense Januario, secutus in Martio generalis ipso Petazzi.

notatum. E banalibus confiniis quoque vicecolonellus Simon Bernakovich profectus est, et Aprili iterum 500 homines sub ductu Simonis Petkovich, eotum vices supplentis supremi vigiliarum magistri, in actualitate autem capitanei. Secundo. Regi Galliae insidiae struuntur. Anni hujus quarto die Januarii quidam dictus Damienus Gallus, nulla provocatus injuria a rege, quia homo aliunde simplex et qui famulitio simplici apud diversos vixisset, ad aulam accedens regiam nemine vel suspicante, cum rex Galliarum Ludovicus XV. currum conscendere pararet, ferrum quadrifariam

deduxit, vestitum laicorum more. Ubi ab omnibus agnitus petensque misericordiam, Franciscanis traditus est, qui per suos laicos in praetorea domo crudeliter ligatum funibus ad conventum duxere. Poenituit magistratum actus istius, postquam rescivissent in Remeticensi conventu, ubi provinciae hujus carceres sunt, damnatum apostasiae ob praemissam mascheram gladio occubuisse. Ex eventu successivo ruinati patris Kutnjak privatique lectione theologica, variasque, cum Franciscanis habentis tricas Romamque profugientis, dein honore apud monachos privati, ac in praedicto Remeticensi conventu

Bohemia excessit Borussus; nostrique inimicum persequendo in suas ditiones irruerunt, ut dicetur inferius. Aula Viennensis ipsa, ad contestandum gaudium suum perennemque eliberatae Bohemiae memoriam, ordinem sic dictum militarem Theresianum instituit in praemium quasi militaris virtutis. Equites hujus duplicis sunt ordinis, majoris videlicet minorisque crucis. Promulgatum fuit, virtutis unius futuram mercedem, habiturosque equites proportionata stipendia. Sed de ordine hoc uberius infra. Pragensis obsidionis tempore, adeoque Majo ac Junio mensibus non solum ex generalatu

1751. 30 Julii Hungariae primas. Bona pro more et jure suo apprehendit camera sive fiscus regius; in passivis debitis amplius tercenta milia reliquisse ferebatur, ut plures creditorum contentari nequiverint. Colocensis archiepiscopus comes Klobusiczki pro conferenda sibi primatia institit, ante hujus collationem mortuus. Secundo. Sub anni hujus promulgatus quoque exstitit episcopus Vaciensis comes Migazzi, de quo supra. Tertio. Me in Hungariae existente, copiosum frumentum, laridum aliaque pro exercitu regio vidi suppeditari et convehi. Quarto. Kercselich victor

jure suo apprehendit camera sive fiscus regius; in passivis debitis amplius tercenta milia reliquisse ferebatur, ut plures creditorum contentari nequiverint. Colocensis archiepiscopus comes Klobusiczki pro conferenda sibi primatia institit, ante hujus collationem mortuus. Secundo. Sub anni hujus promulgatus quoque exstitit episcopus Vaciensis comes Migazzi, de quo supra. Tertio. Me in Hungariae existente, copiosum frumentum, laridum aliaque pro exercitu regio vidi suppeditari et convehi. Quarto. Kercselich victor Pesthini. Pesthini in metropolitano foro fuit

Ladislaus Czinderi cum ordinario fati comitatus vicecomite domino Nicolao Bedekovich de praeeminentia habuit quaestiones. Praetendebat ille, se nequaquam substitutum esse, at secundarium vicecomitem. Hinc ipse comitatus congregationes indicere incepit celebrareque pro lubitu. Ordinarius acta hujus cassabat, annulabatque Czinderius quoque ordinarii. Quin sibi suisque duobus judlium in sessione praecedentiam deberi excogitavit et effective praetendit, quod ipse foret vicecomes comitatus Varasdinensis, a quo comitatus denominaretur, et in quem jus familiae Erdoedianae perpetuitatis

videlicet, ut conventus et residentiae, quos in Sclavonia inferiore, ac in banalibus confiniis Chultich, Hungaria item haberent, unum corpus ac provincia essent, illi vero conventus, hactenus cum provincia uniti, qui in Turcarum ditionibus forent, sua potirentur custodia. Multas rei hujus dedit Philippus rationes, ut tandem et evinceret, hacve ratione novae provinciae fieret provincialis, cum de monachorum more provincialem primum det generalis ceterosque ministros. Fuit integro ferme anno intra hos monachos, ut illi vocant, commissarius. Ad extremum seniores restitere

exstiterit, et ante receptas Vienna litteras et praepositum promulgaverit et palatino rescripserit, suae eum commendationi deferre. Sic infelicibus adversantur fata. 1757 hyems ex frigidioribus fuit, nivium ferax. Annus fertilis, animalium altiliumque lues continuavit. In anni hujus magistratus urbis Zagrabiae restauratione Benedictus Krajachich senatoratum accepit die tertia Februarii, ac simul notarius est effectus voto Ladislai Szalle judicis, qui, aequalibus suffragiis intra Carolum Georgium Levachich et Benedictum Krajachich existentibus, istum praeelegit pessima,

summo exceptus honore, ut septem cardinales obviam ei profecti fuerint, dum Romam ingrederetur. Confiscata a rege ei fuere ad speciem bona, attamen Borussiae regis sumptibus fuit Romae, ac postea Salisburgi, donec pax sancita fuisset 1763., post quam ipse Vratislaviam rediit. Scena haec et facti hujus suspecta intelligentioribus exstitit, vim tamen ejus nos remoti ignoramus. Ejus ad regem epistolae summa. 1758. sparsa fuit ejusdem episcopi Saffgach epistola, qua ipse de dato 30 Januarii 1758. Nicolspurgo regias oraret gratias,

banum suspiciones audiebantur. Ordo militaris Theresianus institutus. Rege Borussiae nequaquam quiescente, ast progressus quotidie majores faciente, erecto concertatoque superiori anno insinuato militari ordine, Theresiano vocato, ordinis hujus magnus minister, Franciscus videlicet I. imperator et dux Lotharingiae, die 7. Martii fecit initium. Primique majoris crucis equites creati fuêre serenissimus dux Lotharingiae Carolus Belgii gubernator, comes Leopoldus Daun mareschallus renunciatusque totius exercitus Caesareo-regii supremus

praefectus. 5. Princeps Kinszki, generalis leitnantius. 6. Elmendorff, generalis vigiliarum praefectus. 7. Ayassass, generalis leitnantius. 8. Boyanowski, colonellus. 9. Amadei, generalis vigiliarum praefectus. 10. St. Ignon, generalis leitnantius. 11. Poniatowski, vicecolonellus. Ordinis hujus cancellarius excellentissimus dominus comes de Kauniz Eittberg, minister status et cancellarius aulicus, est resolutus. Thesaurarius dominus de Collenbach, consiliarius aulicus actualis, heroldus dominus de Hochstettern, consiliarius aulicus actualis, cancellista dominus Franciscus Antonius

istud affinitatis, sed adveniens Naihalt Radosztichium despexit, neque huic subesse voluit, immo ab illo ac aliis adorari exigebat. Banus aulae suae moderatorem et praediorum abs se arrendatorum Biskupecz et Bresane directorem erga constitutum salarium dixit. Generalem Laudon, hujus belli gloriam, minore Theresiana cruce donatum 24. Aprilis vulgatum est. Plura item de bellicis, quae ut incerta missa facio. Secunda Maji rex Borussiae Fridericus cum exercitu suo Moraviam ingressus est. Benedictus XIV. papa moritur. Die

videlicet remanserant. Nicolai Terihai mors. Die 10. Julii Zagrabiae obiit reverendissimus Nicolaus Terihai, abbas b. virginis de Gadgy et archidiaconus Dubicensis; episcopus archidiaconatum contulit Gregorio Josepho Gaszparich, hujus Chasmensatum Josepho Mikinovich, | canonicatum Tomae Hunyadi, parocho Cassinensi et administratori infra Kutinam in Megyureche. Fuit Terihai natione rusticus ex Okich ad s. Antonium, possessione Klatae. colonus domini Mihanovich, annorum 74,

3 redka i pol prekrižana aras quasdam construxit, ut Toplicae, sub Okich, in cathedrali operis plastici s. Nicolai. Reliquit copiosas pecunias et suppelectilem, sed pro more dissipatam. Morte hujus parochiales, sacella, sacris in infula carebunt, quia huic nescio quid vanitatis infulatum sese monstrare, fuitque sibi gratiae, si pro sacro in infula decantando invitaretur. Mortem sibi causavit ipse: calculi pressus doloribus, nescio quo instrumento removere volens calculum, ut credebat,

removere volens calculum, ut credebat, semet laesit, ex quo secuta inflammatio, tum mors. Mors Adami Ztepanich. 15. Julii sabbatino die, post dictum in ecclesia sacrum ex canonicali reversus consistorio, solita ecclesiae hujus cantoribus morte, hora secunda obiit reverendissimus dominus Adamus Ztepanich, abbas sanctae Trinitatis de Petrivaradino, cantor et canonicus Zagrabiensis. Dum, exspectantibus eum cibis et convivis, ad prandium iret, apoplexia tangitur et extrema unctione provisus, hora, ut supra, decessit.

novi. Papa Clemens XIII. fratruelem suum Carolum Rezzonico cardinalem mense Septembri, simul et nepotem ac nepotismi Romae abusibus declaravit, episcopum item Vincentinum Prioli Venetum et sororium presbytheros cardinales, diaconum vero cardinalem, abbatem Bernis. A pluribus anni hujus victoriis Austriacis, Borussicis, Gallicis, Moscoviticis ample per alios descriptis, harumque causis, circumstantiis et accessoriis ego, qua ab his remotus, scribere supersedeo, ex publicis novalibus historiam scribere non asvetus, cum fiirmitatis nil habeant, varientque admodum. Ab

maxima et egregia illorum erga Catholicam fidem et Romanam sedem merita amplissimis semper laudibus ac privilegiis condecoraverint. Quale est illud imprimis sane honorificum, quod ante reges, quando prodeunt in publicum, tanquam splendidissimum apostolatus insigne crucem gestat episcopus, idque ex hujus sanctae sedis concessione, quo ostenditur Hungaricam nationem atque ejus reges gloriari unice in cruce domini nostri Jesu Christi, atque in eo signo pro catholica fide et dimicare semper et vincere consvevisse. Habent hoc etiam Hungariae reges, ut a plerisque omnibus isthic appellatione certe

filios 4, fiiiam unam. Cetera de eo satis patent ex praecedaneis. | Memorabilia anni 1759. Varasdini regni congregatio. Reclutae negatae. Sub anni hujus initium Varasdini regni congregatio est habita, in qua de reclutis postulatum actumve. Quamvis porro vicebanus Adamus Naisich, astuta vulpes et ab anno 1756. cognitus, loqui nil voluerit, aliorum videns alienos animos, ut nihilominus eo amplius ad aulam mereretur, stante adhuc congregatione

Petrus Skerlecz regni protonotarius irreconciliabilem sibi hinc banum redidit. Permissum attamen, ut ab exemplo vicebani, sua sponte dare volentes, darent libere. Quare episcopus, capitulum, magnatum singuli spontaneas promisere reclutas. Et episcopus ex suorum praedialium subditis, spontaneae hujus promissionis rapuit obtulitque. In universum ex his spontaneis 500 ferme homines sunt numerati. Incepit tum sub bani praesidio Varasdini tabula, sic dicta banalis, celebrataque sunt judicia et factae appellatorum processuum revisiones. Vicecolonellus baro Simon

fl.; tertia Viennae apud Ursulinas ut convictrix degens, quamvis satis rogata, removeri ab avunculi sui Kulmer plenipotentia non potuit. Hinc ille coram districtuali tabula suscitans processum eumque promovens, quamvis Naiholdius fratrem defendisset, successive triumphans et ad 40 milia ratam hujus portionem obtinens acquisita sententia ac effectui per ordinatum assessorem mancipando, nesciretur quomodo quibusque viis a Kulmerio remota, victrix per constitutum a se curatorem et plenipotentiarium Stephanum Putcz ad octo milia praejudiciosissimumque sibi contractum accessit, eludens sibi

comes Emericus de Batthyan, frater tavernici; sacrae coronae custos comes Leopoldus Palffy, frater cancelarii Hungariae; Barsiensis supremus comes factus Franciscus liber baro Koller, ad cancellariam Viennensem Hungaricam consiliarius, prouti et ad supremum commerciorum directorium referendarius; hujus loco Zoliensis comes Nicolaus Erdoedy; ad tabulam septemviralem comes generalis (sexta Januarii cruce minore Theresiani ordinis donatus) Antonius Károly; ad cancellariam hungaricam Viennae pro consiliariis dominus Paulus Festetich de Tolna, dominus Bernardus Koncsek de Dvorecz, cujus loco

domini Bandi ad cancellariam Transylvaniae Viennae consiliarii legi; requisitusque | depromendae opinionis meae, episcopo subscripsi; fueruntque prohibita et annulata per aulam noviter inita sponsalia, at ab episcopo pronunciatum divortium. Ex his de sana episcopi hujus intelligentia judices lector, qui attamen, ne deseruisse desolatam igne basilicam atque episcopium videantur et avaritiae accusetur apud posteros, suis sumptibus et impensis successori suo utrumque erigere voluit erexitque. Ad hortum se cujusdam abs se conductum eremitae instar recipiendo,

vicecolonellus, ex his confiniis militem ad castra caesarea contra Borussum eduxerunt in viris 1800. eodemque hoc anno uterque eorum in captivitatem venit borussicam cum pluribus aliis, ut: Petro Botichki supremo vigiliarum praefecto, capitaneo Szaraga etc. Sed Gerlechich ad anni hujus finem regis Borussiae venia domum rediit cum pluribus aliis. Novae dispositiones in militaribus. Quoniam vero officialium principis nostri plurimi ad captivitatem borussicam incidissent, sive ad promovendos quorundam clientes, sive

passionis nota cecidit, amplissimeque descriptus aulae exstitit, quem promovisset; credebantque multi vel deponendum, vel debilitati suae per administratorem providendum, reddendumque officium supremi comitis vicebano. Ast res haec ab aula silentio est omissa et Krajachichius in banali tabula anni hujus 1759. a contumacia absolutus, appellante ad tabulam regiam fiscali comitatus, sed neutiquam prosequente. Haec, ut supra, 1758. acta sunt. | Absente Szallio, qua ad sedem tavernicalem exmisso, die tertia Februarii pro more 1759. facta est restauratio

Maczan fuisset, adulterium non negasset. Hinc per comitatum convictus iterum fuit Krajachich ac Mathias Plovanich, anno sequente 1760 uterque in tabula banali absolutus, non sine monitorio comitatus, ut legalius judicaret. Frater meus Christophorus Kerchelich, quamvis in restauratione anni hujus in suo confirmatus officio, cum ad senatum promoveri nequivisset ob affinitatem Francisci Hadrovich, tamen visis perpensisque civitatis confusionibus, post reditum judicis ex tavernicali sede (quae domini comitis Josephi Illyesházi ultima fuit, nam, ut supra, paulopost ad officium curiae

ferebat rumor, p. Zacharia cumprimis, neque quidpiam emebatur gustuosius ac libri similes. Prodiit quidam sub nomine Lupi smascherati contra Romanos Jesuitas, monita eorundem secreta evulgans, tum ex actis improtocollatisque Romae, citans folia, Romanorum Jesuitarum nequitias. Hujus libelli autorem Jesuitae vulgabant cardinalem Passionei, conscriptorem cardinalem Orsi, fuitque illis gravissimus. Viennae ac in his Austriacis Hungariaeque provinciis Jesuitae ubivis sub rumoris initia et novalium, quae res has dabant, lectione totum Portugalliae negotium commentum

interceperunt, sic generalis Daun die 21. Septembris ad Maxen exercitum Borussicum sub generali Fink in 14925, post caesa duo milia intercepit, ex quibus majoris hominis tres generales, officiales 441, tormenta 70, vexilla 114. Res haec curiositatem magnam et indagandae causae rei hujus occasionem penetrantioribus dedit, varieque sunt conjecturati, a quibus praescindimus. Videbatur res ita agi, ut vinceret nemo, sed certaretur humanitatibus. Quare cum praemissorum eventuum ignorem causam, hanc scrutetur posteritas. Cardinales

dedit, varieque sunt conjecturati, a quibus praescindimus. Videbatur res ita agi, ut vinceret nemo, sed certaretur humanitatibus. Quare cum praemissorum eventuum ignorem causam, hanc scrutetur posteritas. Cardinales novi. Anni hujus die 24. Septembris Clemens Papa XIII. cardinales 20 constituit, videlicet Ferdinandum Rossi Cortonensem, Ignatium Crivelli Mediolanensem et nuncium Viennae, Ludovicum Merlini da Forli, Philippum Acciajuoli Florentinum, Hieronymum Spinola Genuensem, Antonium Erba Odescalchi Mediolanensem,

receperuntque. Annus domini 1760. Memoriae sequentes. Sponsalia promulgates archiducis. Sub anni hujus initium promulgata fuêre hic sponsalia intra serenissimum coronae principem et Austriae archiducem Josephum, primogenitum reginae nostrae, ac serenissimam virginem Elisabetham, passim dictam Isabellam Parmensem ex domo Borbonica, et futurae anno hoc Decembri mense nuptiae.

ex Croatia assumendis, non sine difficultatibus et cum expressa conditione usque ad finem praesentis belli borussici, annue per regnum danda quatvor milia floren. rh. sunt, fueruntque resoluta. Turmae praetorianae erectio. Porro praetorianae hujus turmae gloriam dominus baro Franciscus Koller sibi attribuebat. Ad comitatus per Hungariam singuli pensionem annuam offerre necessitabantur, Transylvania quoque, ut amplius 500 fl. milia sint conflata, annueque ultra centum quinquaginta milia pro eodem Viennam comportentur.

milia pro eodem Viennam comportentur. Pecuniis his non solum Viennae in suburbio domus cum horto, sed equi bisque necessaria empta sunt et respective ut stabula facta apparatus equiles. E his duplex splendidus superbusque vestitus singulis praetorianorum officialium servitorum exsolutio annua. Rei hujus curam habuit comes generalis Joannes Palffi, vicecapitaneus declaratus. Praetorianorum numerus ex 120 juvenibus deputatus, qui omnes titulo unterleitinantii sive secundarii procenturionis gaudebunt. Salarium eorundem menstruum, quod 27 fl. futuri sint, est

alias Bornemisza, fori utriusque advocatus et conferentiarum secretarius, Petrus Ballog aeque advocatus, et Adamus Zdenchay, episcopo junctus sangvine ac in bonis suis ad Carolostadium vivens private. Nostro excellentissimo domino comiti bano Francisco Nadasd offerebatur turmae hujus capitaneatus cum spebus erigendi talem ad regni Hungariae baronatum; sed postquam se decipi passus non fuisset, obtigit domino comiti Leopoldo Palffi ab Erdöd actuali intimo consiliario, campi mareschallo, s. regni Hungariae conservatori ac per Hungariam armorum regiorum

milites in regiminibus constituti pro sibi aequalibus et collegis suis eos agnoscere volebant. Stipendium eorundem menstruum ad fl 12 est restrictum, reliquum causa victus subtrahi promulgatum. Effectus praedictae turmae. Effectus praetorianae hujus turmae sequentes experientia docuit: primo juventutis neglectus, secundo morum dissolutorum sub umbra libertatis adeoque levitatis gallicae comparatio, tertio majorum contemptus, quarto plurimorum juvenum ex equitatione, libertate, libidine et casibus ob sylvestres equos destructio, quinto

crassissimis tenebris et praejudiciis hanc eliberavit. Est ipse regiae Majestatis archiater, caesareae bibliothecae bibliothecarius ac studiorum praeses. Medicam facultatem Viennensem statim in suo Viennam adventu reformare coepit, sed prudenter ac cum tempore modo haec modo illa tollendo. Hunc et hujus consilio imitata est facultas juridica, erectaque universitatis amplissima ac ad urbis ornamentum aula, viros lectissimos totaque Europa celeberrimos utraque praedictarum facultatum praelectionibus evocavit; congruis providit stipendiis, qui bonarum litterarum Viennae forent fundatores.

et ob notoriam promoti inhabilitatem consecuti officii archidiaconi totiusque archidiaconatus directorem sub assecuratione futurae eatenus suae accommodationis fecit Franciscum canonicum Popovich, Vascatum contulit Balthasari Petkovich, canonicum fecit Blasium Dumbovich Ugrensem parochum, hujus parochiam contulit Balthasari Bedekovich, iussit praeterea fratrem commandae Dubicensis relinquere munus, adeoque vicecolonelli officium deponere. Hinc vigore diplomatis regii anni 1750. per capitulum propositi bano Balthasar Petkovich, Antonius Zdenchay, Antonius Zlatarich, ac per banum

in aula Viennensi constitutae, alio confessario et quidem Petrino, ab archiepiscopo Viennensi nominando, uti; illa enim morali Muratorianae asveta esset, quam intelligent a Jesuitis Austriacis damnari. Grave istud accidit Jesuitis, apertumque societatis hostem Migazzium dicebant, metuentes, ne ab hujus exemplo ab imperio augustarum conscientiarum decidant, praecipue postquam viderunt, Elisabethae exauditas fuisse preces datumque eidem, quo vita durante usa est, pro confessario presbytherum, canonicum Olumucensem. Quarto. Praeparationes

quia te non sustinemus; tum, quod ego ad Xaverium conversus petiissem, quid haec et eccur facta, responderit: haec contingerint, si fias ecclesiasticus, quia et apostoli passi sunt et patientia coronat ecclesiasticum; amoreque martirii et passionis me ut alumnum remansisse in ecclestiastico statu. Hujus ergo somnii recordatus meaeque tum factae electionis determinationisque, postquam evoluto triduo a Migazzio iterum fuissem vocatus, reperto jam ibi Malenichio atque Migazzii cancellario formam ratihabendi contractus gestante ac praelegente, me videlicet restitui in integrum, neque

Salisburgo ad se duxit, Petrum videlicet, quem pri mum dixeris, avum Petri II. ex Josepho patre, abavum autem Petri III., ex Maximiliana Prassinszki progenitum. Petrus I. in Miczkovo mortuus et Berdoviczii est sepultus. Mortuo vicecomite Hyacinthi, cui uxor fuit Julianae hujus soror, quamvis Hyacinthius Zagrabiensi capitulo legasset omnia, consequenter et curiam Lusznicza, tum muratam, (ast nunc ruinatam purumque Sermagianum hodie alodium, quae legitime ad successionem Julianae pertinebat qua cum sorore condivisionalis) capitulum apprehendisset ac in ejus fuisset

fuit in provincialem Austriae Jesuitarum ab horum generali elevatus ex Posoniensi rectore, omnibus admirantibus Jesuitis, quem et iniit die sexta Maji Viennae 1761. (Georgius Gaol canonicus Zagrabiensis mortuus.) Die 4. Septembris anni hujus obiit reverendissimus dominus Georgius Gaal, canonicus Zagrabiensis et cathedralis archidiaconus, Zagrabiae ex apoplexia, dum semet ad iter disponeret. Vir gravis et prudens, licet doctrinae exiguae, verbo, ut dici solet, homo bonus. Episcopus, Viennae existens, cathedralatum

Georgius Gaal, canonicus Zagrabiensis et cathedralis archidiaconus, Zagrabiae ex apoplexia, dum semet ad iter disponeret. Vir gravis et prudens, licet doctrinae exiguae, verbo, ut dici solet, homo bonus. Episcopus, Viennae existens, cathedralatum transtulit (in) Paulum Gojmerecz, hujus Urboczatum contulit Georgio Delinich, canonicum fecit Nicolaum Turchich sublectorem, scribens, ut sublector per capitulum resolvatur Josephus Radichevich, mense Martio factus parochus sae. Trinitatis ad Kerestinecz; quod et factum. Et quia eodem tempore abbas s. Jacobi de Silisio

regii impetitionem Balthasari Bedekovich tum vicebano nupsit, qui pecuniis suis pro se suisque filiis bona Gattalovecz, Granje, Szent Ersebeth impetravit, reliquis ad familiam Patachichianam devolutis, ac Novakovecz ad dominum Jankovich. Sed Bedekovichio ante statutionem mortuo. quamvis filiam hujus seniorem Lepossianam suns filius senior in uxorem duxisset, nomine Annam, intentione ea, ut filii sui alii, videlicet Antonius et Sigismundus, filias Helenae Theresiam et Juditam uxores habeant. ipsa effecit, ut in donatione regia, per Bedekovichios suis pecuniis empta bona ipsique

episcopos sua manu breves, fusiore autem per cancellariam Hungaricam scripsisset epistolas regina pro suppeditaudis sibi pecuniis gratuito atque erga censum, dans facultatem episcopis bona episcopalia suarumque ecclesiarum etiam inhypotecandi, Zagrabiensis episcopus ad diem 15. Januarii anni hujus cogit Zagrabiae cleri saecularis regularisque congressum, quem ille sibique adulantes sacram synodum appellarunt. Praevie autem datis per singulos archidiaconatus litteris jussit, ut parochi una congregarentur, ad sacrosanctam synodum duos e sui gremio mitterent incluso vicearchidiacono,

pecuniam intra dies 30 exsolvendam et canonico Popovich consignandam, statutum est, dissolutaque synodus, per quam in universum amplius 30 fl. milia sunt promissa. Opportune perdives Jamniczae parochus Szlachanin fuerat mortuus sine testamento, hujus plura milia ab episcopo sunt accepta. Ab ecclesia Bisztricensi plura milia, Pregradiensi multa, Petrinensi mille, aliisque non modica recepta sunt. Capitulum Zagrabiensis ecclesiae ex parte sua 2000 fl. gratis obtulit, ad interesse amplius 70 milia fl.

judiciariae assessor, de quo satis superius: fuit phtisicus. Olim Jesuita, dimissus, juri se dedit evasitque praeclarus, ut vir erat altioris ingenii. Reliquit filios duos. (Novi assessores in tabula.) Et quia in eadem judiciaria tabula tam hujus morte quam et translatione domini Antonii Bedekovich ad banalem tabulam duo assessoratus vacassent, inter multos instantes per regiam Majestatem resoluti sunt dominus Lucas Novoszel, comitatus Zagrabiensis ordinarius vicecomes, antea Poseganus, et dominus Christophorus Sztolnekovich, aliter

nequiens), Viennam Decembri mense petiit, et is aeque, sine tamen quopiam salario, ad titulum generalis vigiliarum praefecti fuit sublimatus. (Comes junior Sermage Petrus defendit Zagrabiae. Paulinorum deliria circa studia et assertiones.) Hujus filius, aeque Petrus, domi meae philosophicas institutiones accipiebat ex Heinnecio, autore hactenus Croatis incognito, receptis a me notabilibus additionibus, proficiebatque insigniter. Ex prolegomenis philosophiae ac universa logica cum illi theses, assertiones, corollaria, postulata

similium litterarum conceperint. (Anni descriptio.) Authumnus fuit humidus, vini procreatio magna, sed ob pluvias valoris exigui, miserum in modum lues pecudis, foeni defectus, ut currus 30 fl. Venderetur. Die 6. Junii anni hujus fuit transitus Veneris per discum solis. (Congregatio regni pro mutuandis 10 milionibus.) Demum mense Decembri congregatio, in qua non solum postulatae iterum pecuniae, sed pro mutuandis 10 milionibus petita per principem a regno

domi qua captivis agens brigaderium. Qui etiam, ut evitaret pericula, postquam Viennae nil effecisset, emendicatis solutisque medicorum attestationibus ad Borussiam missis, sub praetextu infirmitatis domi emansit. Reliqui omnes mense Majo ad Borussiam sunt profecti. Revocationis hujus causam suspicabantur plurimi dominum colonellum Mikassinovich, aeque captivum, ut semet hac revocatione a processu eliberaret ac ejus sententia. Alii dicebant alias aeque somniatas; illud reapse fuit, quod de pace inter partes actum sit, adeoque ob commissariatum captivos bellagerentium

pecuniae. Rumor fuit, imperatorem a Judaeis Saxoniae milionem 1 accepisse, quod usus sit admissus in caesarea militia, quae hac moneta exsolvebatur. Rumorem hunc firmabat istud, quod haec sciente nec reclamante aula acta sint. Eheu quot milites decepti, qui formalitate hujus aeris reipsa debiti sponsique sibi salarii tertiam partem accipiebant. (De monetis et cursu harum his annis introducto.) Ad resarciendum aulae damnum, hac moneta introductum, quam plurima excogitata ad

amplius bismille juniores foeminae collectae et ex rumore permisso, ducendas in Hispaniam ibidemque maritandas, cum reipsa barbaris precio sint venditae. Quis describat omnia? Justicia nulla, vincebat numerans, unumque meritum numerare, licita liberaque omnia numerantibus, ut mirum non sit, belli hujus effectum alium non fuisse, quam ruinam subditorum, pessimorumque morum fundamentum; mirum non sit, Borussiae regem de Austria, Gallia, Svecia, Moscovia triumphasse, a quibus in limine deprimendus videbatur. Omnes enim singulique captivi, apud eum longius dimorati, Fridericum a justicia,

mediam videlicet anteriorem Posoniensem in integram elevando seu, ut vulgo dicitur, pintam. Pondera ad lott 32 reduxit, cum prius varia ac pro lubitu ac plerumque mensurae omnes pro emendo majores, ab emptoribus vendendo minores. Mensuras quoque aridorum, vulgo modios, ad minora reduxerunt. Rei hujus invigilatores positi in locis quibusdam, qui deinde, ut fert hominum avaritia, excessus varios patrabant. Profecto in foro parochiae s. Georgii sub Plessivicza a caedibus vix abfuit, percussique plane nobiles, dum rusticis assaturas accipere intentassent. Vicecomes ipse Spissich

antea relicta Loncharichiana, nata alias Anna Maria Presek, in uxorem ac per hanc possessionatus effectus, nescio, quas lites ob jura cum vicecomite Crisiensi Joanne Szaich habuit. Et quia idem Kelcz junctus sangvine consiliario ad cancellariam Hungaricam Viennae Jacobo Szvetich fuisset, hujus ope factum est, ut jubente aula vicecomes Szaich | ab officio deponeretur, quamvis 27. Februarii electus, et hoc ideo, quia judlium Svagell testimoniales pro Szaichio eas expedire debuit, quas voluit vicecomes. Ob hoc itaque administrator comitatus dominus

debita redimi a matre debuerit, pessumdans in pleno 14 milia fl., uti mihi constat optime, qui matrem ejus adjuvi in his mutuo habendis taliumque Viennam submissione. (Dicasteria Viennensia mutuata.) Anni hujus initio dicasteriorum Viennensium ingens admirandaque mutatio. Ministeriale conferentiarum consilium sub praesidio augustissimi imperatoris vel apostolicae Majestatis aut serenissimi coronae principis Josephi effecerunt ministri status: 1. comes Corficius de Ulfeld, 2. comes Rudolphus de

ad suam quietem et solitudinem; baro Franciscus Koller Pesthinum ad officium personalis praesentiae regiae in locum domini Fekette fuit translatus; Bernardus Konchek jubilatus, dein sequenti mense Viennae mortuus; dominus Paulus Festetich ad cameram aulicam Viennensem transiit. Insperatae hujus mutationis causam satis indigavi ab iis, qui nosse poterant. Baro Koller iterum cum uxore dissensit, obtentoque divortio ipsa Graecium ad moniales se recepit. Res haec facile poterat impressiones facere in reginae animo, sed ideo permutatam cancellariam haud credi potest. Dicebant alii,

olim cum Kolleriana domo dissensiones; ut, cum Kollerii parens Josephus, aeque in Hungarica cancellaria olim refferendarius, a Barkoczio, Gabrielis Erdoedy in Agriensi episcopatu successore, annuam quandam pensionem exigeret, idem semet reginae istud dicturum aperit dixitque, ut ex apprehensione hujus, laesae nempe antea creditae integritatis, Josephus Koller brevi extingveretur. Filius ob hanc injuriam Barkoczio ubivis restitit, ac ob illatas injurias Jesuitis, dum eos ex seminariis ejecisset qua episcopus et primas, tyrannidis magnum virum arguebat. Barkoczius, se Kollerio superiorem

eumdemque adorare voluit, favores potius quaerens ministerii, | foeminarum item apud reginam acceptarum, similiumque virorum, quos gratiis Augustae valere intelligebat. Rodebat res haec Kollerium, praecipue dum vidit, Barkoczium resolutum primatem. Accidit, ut anni hujus Augusto mense imperator, regina regiaeque proles ex Hollich, imperatoris dominio, Sassinium a Paulo Eszterhazy, provinciali Paulinorum Hungariae, ad noviter erecti Sassiniensis Paunorum templi consecrationem, ab ipsomet primate peractam, imaginis item b. virginis Mariae

episcopi Syrmiensis. Paxi resolvitur episcopus Syrmiensis.) Altera fuit mors Syrmiensis episcopi Nicolai Josephi Gyvovich, Ragusei origine, sed in dioecesi Quinque-ecclesiensi beneficiato, tum canonico, deinde praeposito, ac demum Syrmiensi episcopo. Ab hujus morte subito pro vacante episcopatu Paxius non institit, sed pro praepositura s. Petri de Posega, Captol vocata, per mortem Syrmiensis vacante, fecit instantiam. Dein periculis semet eximere tutius putans, praecipue cum intellexisset, vix separandam ab episcopatu Syrmiensi

Zana, cujus meminisse ob exemplum foeminis aliis ipsiusque Zana debeo. Fuit Margaretha nobilibus genita parentibus, perdivitibus plane ex commerciis Legradini gestis. Singularis ipsa formae fuit caeteraeque sorores, ut sororum aliqua Pejachevich baroni obtigerit uxor, et a morte hujus Pejachevich Marcus pro fratre, cui uxor erat, cum Margaretha transegit coram tabula causa successionis in hanc devolutae factaeque inscriptionis. Verum, ut Margaretha forma et elegantia corporis fuit singulari, ita educatione neglecta, moribus

curam ipse rerum omnium gessit, ab illa unam pacem exigendo. 1754. mortuo Magdichio cum duabus ex eo filiabus relicta in magnis omnino divitiis ad suum genium vixit. Multi adulatores ab ea adjuti, quos inter etiam Jesuitae, sic eam obcoecaverant, ut a patris Josephi Perczaich arbitrio staret. Hujus horumque consilio vendidit Zagrabiensia tenuta omnia, et ex pecuniis bis mille fl. Jesuitis dedit pro ara s. Xaverii ad sacellum eorundem penes Zagrabiam situm, qui ei ut adularentur, eandem sub nomine s. Margarethae depingi fecerant, et ad aram

nec fecere aliud ibi ac vigilias. Rumore enim caesus superioris Moscovitici vulgato, Borussi ad praedas reversi non sunt, credebatur enim, imperatrix nova, vetera Austricae foedera amplexura. Tertio. (Monastica.) Franciscanis provinciae hujus Sclavonicae, sancti Ladislai vocatae, fuit schisma cum eorum generali p. Clemente a Panormo; superiore adhuc anno electivum, ut vocant, habere debuisset, sed ob dissensionem pro commissario res diu est protracta. Demum convenientibus, acceptoque ex provincia s.

Ragusa submissus, appelit. Iste | expeditione processus accepta, cum appellationem negatam vidisset, Viennam est profectus, ibique revisis actis, cum exhoruisset consiliarius referens, vigore mandati regii banus pro judice delegatur, qui mense Junio anni hujus condemnat Vugerianam in 60 fl. persolvendis Raguseo pro carceribus perpessis. Intuitu autem processualium exspensarum ad Szalle fuerunt inviati, aprobante sententiam Majestate et pro executione remittente, hanc Zagrabiensi comitatui comisit banus, comitatus domino judlium

Keglevich comitis Petri olim filiam, quam praecabatur, non obtinuisset, praeeligente illa baronem Franciscum, filium Stephani colonelli Patachich, ex desperatione vel potius innata illi levitate ex educationis defectu, dum bacchanalisticis feriis in Glogovecz Zagoriae apud viduam Suvichianam hujus filiam Catharinam nubere anhelantem et elegantis formae atque corporis puellam conspexisset, ejus amore accensus, inscia etiam matre, at uno fratre puellae pyrabolariorum capitaneo conscio, die 14. | Februarii condicit futurum consumandumque matrimonium pro

episcopo Loborinum, qui, se ejiciendum e bonis circa festum s. Josephi, comiti denunciat. Miser rudisque ac neglectus, quo se vertat, nescius, ne confusionem videat Catharina, rogat eandem, ut ad condictam festi diem non adveniat; scripturum se, dum adesse debeat possitque, causamque hujus sincere puellae detegit, indictam nempe sibi esse die eo executionem a capitulo. Komaromi postquam variis objectis desperatum fecisset juvenem levemque comitem, svadet, vel orandum capitulum esse pro suspendenda executione, vel ducendam uxorem, quae media praeberet solvendorum debitorum.

has illa nihilominus ex gaudio fortunae suae primum ancillis, tum sibi paribus pandebat, soli herae suae dominae Jellachich rem secretam esse voluit. Ad pactatum diem comparet Keglevich. Komaromi Keglevichio favens, inscriptionem facit inter Keglevich et episcopum coram Chasmensi capitulo, sequens hujus summa est, legi enim eandem: episcopum illico 12 florenorum milia enumeraturum, | residua octo ad 13. Julii anni currentis, argento aliaque suppelectili comitem provisurum, statimque ei 6 equos cum curru donavit, et quasdam argenteas

regni habentes. Variae fuere epochae salariorum status politici, de quibus alibi. Auctionem hanc, uti ignorarunt ignorarentque hodiedum plurimi, qualiter prodiverit, ita huic clerus ac signanter episcopus cum capitulo, jam postquam stabilita est, hujusque a prima die Januarii anni hujus 1763 cursus atque effectus stabilitus fuisset, adversari ceperunt, spem hujus evertendae concipientes, et quia modum fundumque ignoravissent, varia somniabant. Passim habitum creditumque ex taxandis quaestoribus, artificibus atque opificibus hanc auctionem erectam esse ideo, ut everti valeat,

Auctionem hanc, uti ignorarunt ignorarentque hodiedum plurimi, qualiter prodiverit, ita huic clerus ac signanter episcopus cum capitulo, jam postquam stabilita est, hujusque a prima die Januarii anni hujus 1763 cursus atque effectus stabilitus fuisset, adversari ceperunt, spem hujus evertendae concipientes, et quia modum fundumque ignoravissent, varia somniabant. Passim habitum creditumque ex taxandis quaestoribus, artificibus atque opificibus hanc auctionem erectam esse ideo, ut everti valeat, quae sita in capitulo privilegia vetera, ne capituli praediales, coloni,

Skerlecz vir egregie cultus, lingvarumque latinae, croaticae, germanicae, hungaricae, gallicae, italicae gnarus, atque vi intellectus defunctum fratrem suum superans, ac erga litteras non dimittens, sed augens animos, egregiorum quoque conscriptor, ut juris quaestionum, item juris publici regni hujus historiam, jure merito in protonotarium est electus. Neque vocabatur in dubium juris scientia, cum hanc in tabula judiciaria sit testatus. Absolutis Ginsii humanioribus, Pesthini apud Piaristas rhetoricam excepit; Viennae in collegio croatico tempore rectoratus mei logicam et physicam egregie

vigilandoque; | militares quoque in armis stabant, verum nulla partium alteram laedente, post moram dierum plurium militares recesserunt. Lamentis ex utraque partium per sua dicasteria aulae exhibitis, quae caedes vetuit unice, de reliquis silendo; consilii hujus gloriam dominus vicecomes Petrus Spissich sibi usurpabat. Decimo secundo. (Novi in croaticis generalatibus commendantes.) Pace secuta, dissolutis castris, cum in aedes suas et confinia sese recepissent

anno isto restitutum est iterum. Quoniam generalis peditatus baro Philippus Beck (dicitur esse nothus principis Beverani), majoris crucis ordinis Theresiani eques, Varasdinensi et Carolostadiensi generalatibus suprema quadam autoritate est praepositus dictusque gubernator; hujus vicesgerens vulgo brigaderius in generalatu Varasdinensi positus dominus generalis Venceslaus Kleffeld, cujus frequens superius mentio, et sub hoc eodem legionis unius sive sancti Georgii, vulgo Gjurgjevecz, generalis dominus Nieolaus Kengyell, alterius dictae Crisiensis, nunc ob Bellovar

depositus est, Senny autem ideo, quod sororem comitis Draskovich, nuptam Sermage, causa violentiarum in jus vocasset, fuissetque convicta in 3000 fl. rh. Decimo quinto. (Vicenotarii in comitatibus introducti.) Ab exemplo hujus comitatus alii quoque vicenotarios induxerunt a supremis comitibus pronunciatos, videlicet Zagrabiensis Alexandrum Secsen, cum prius Michaelem Blasekovich in notarium substituisset, idem supremus comes et priorem notarium Mathiam Sztolnekovich pro substituto vicecomite

fatum emptorem coram tabula banali evocat, felixque illico in sui favorem terminat, annullata plane per tabulam fassione, coram Chasmensibus facta, quod interimalem anteriorem Voikovich non produxerit, quae tamen ut intra partes assecuratoria, seseque ad subsequam authenticam referens atque hujus obligatoria, ex ea regula juris ad casum hunc inapplicabili fuit seposita, quod referens sine relato nil probaret, adeoque vicit comes, antequam vel ad praetensam in actione quaestionem devenisset. Comitissa Pesthini aeque felix effecit praesentia sua, ut ejusmodi sententia per curiam

gessisset, conflatisque hinc pecuniis armales litteras sibi procuravisset. Assessori canonico Galliuff profuit status ecclesiasticus, eumque a poena exemit, juris autem ignoratio a malitia, capitulum quoque cryses suas passum est, dum inscio domino Ignatio Volkovich obligatorias hujus comiti Orsich tradidisset, ad excontentandum Voikovichium hac ratione ab Orsich in 47 illis milibus florenorum. Iste dum mense Junio interesse deponere vellet, capitulum istud levare non poterat ob praeassumptam a comite Orsich obligationem. Volkovich metuens, ne bonis privetur, executionis

viduae Schettarianae exsolvit. Sane connubio hoc fuit felicissimus, nedum ob bona et divitias, capitaliaque aquisita, sed ob uxoris prudentiam modumque agendi singularem, ut haec illam omnibus acceptam faciant, magisque commendent, quam formosissimas alias, quibus forma exitio est. Maturitas hujus dominae est singularis, nec facile describi potest. Multa etiam ab episcopo Braniugh recepit, ut praedium ad Ugram Ferluh vocatum, item pecunias in 8000 fl. pro emendis bonis Bogachevo. Peternum (sic! paternum?) unicum habuit in Dubravschak, reliquit filium Ignatium,

majores divitias ab eodem auctas per officia illis signanter temporibus, quibus praedari grassarique pro virtute est habitum, pervenitque ad vicecolonelli in generalatu Varasdinensi officium, bonaque Guscherovecz pro 27 milibus ab Orehocziis in hypothecam accepit; uxorem habuit Annam Mozes. Hujus filius Joannes Jacobus parens Theresiae in eodem generalatu colonelli officium fuit assecutus; divesque multum, ex uxore Sybilla Woghner Labacensi filium reliquit praedictamve Theresiam, cujus frater jam capitaneus, florentibus annis mortuus, unicam reliquit filiam, uxorem modo capitanei

qui digniores scripsit: comitem Joannem Patachich, Georgium Petkovich et Lucam Novoszel. Demum comes Joannes Patachich die 9. Novembris fuit pro praeside per Majestatem resolutus, depositoque Viennae juramento, jussu regio festinavit Zagrabiam pro praesidio termini tabularis. Dignitas meritaque hujus comitis, mei aeque Viennae olim discipuli et convictoris, omnium voce majora poscebant, ipseque ornamento quod futurus sit officio, nemo dubitavit, doluere tamen multi, praesidis officium a nobilitate non esse acceptum. Hactenus enim ab erectis tabulis ex equestri statu praesides creabantur,

fiscalis episcopi, quo in munere Komaromio successit dominus Thadeus Bedekovich, frater assessoris Antonii atque cassae regni perceptoris et in temporalibus episcopalis vicarii. Vigesmo quarto. (Nova familia comitis Samere in Croatia et rei hujus descriptio.) Notari quoque debet, anni hujus initio comitem vulgo dictum Samere in Croatia possessionatum se effecisse; quod sic accidit. Idem comes Bohemus origine dicitur, cognomen ei verum est....

dominus Thadeus Bedekovich, frater assessoris Antonii atque cassae regni perceptoris et in temporalibus episcopalis vicarii. Vigesmo quarto. (Nova familia comitis Samere in Croatia et rei hujus descriptio.) Notari quoque debet, anni hujus initio comitem vulgo dictum Samere in Croatia possessionatum se effecisse; quod sic accidit. Idem comes Bohemus origine dicitur, cognomen ei verum est.... Ostalo prazno nije

et generali vulnus ex matrimonio filii sui inhaerens, filia quoque augeat, comiti illico data est. Haec mihi nota sunt, ob amicitiam generalis Petazzii, quae ipsa cogit tacere circumstantias reliquas, cum nec vulgo notae fuissent); item Josepho, de quo supra fol. 571., Johanna item antedicta. Hujus curatellam domino Nicolao Skerlecz mater commendavit in testamente, protectionem reginae ipsi, ac comiti banc. A matris morte (foeminae salacis prurientisque in senio etiam libidinis, ut relictis aliis mihi notis eventibus satis appareret ex publico illo, fol. 199 et 200 supra commemoratis;

horum, sciet ex praemissis posteritas, originem croaticam descendentium metiri; hoc enim fine antedicta notavimus. Vigesimo quinto. Medio Decembris generalis Böck Carolostadium per Zagrabiam abiit. (Descriptio anni.) Anni hujus fuit universalis in omnibus defectus, frumentum plane nullum, vini procreatio exigua, fructus arborum nullus, nullaque legumina; lues pecorum magna, glandium desiderium, verbo annus sterilissimus, herbis demptis, quae foeni copiam produxerunt. Authumnus calidissimus seeutaque hyems, ut hic in

gelu diebus 22. 23. et 24. ac 25. Novembris fuerit. Postea tota hyeme nulla glacies, propterea glacinae vacuae emanserunt. Ob hos favores temporis plebs copiosas fecit pro anno sequente inseminaturas. (Mors regis Poloniae.) Die 5. Octobris anni hujus Dresdae obiit dux Saxoniae et rex Poloniae Augustus III. ex apoplexia aetatis suae anno 67. (Comaromium terrae motu destructum.) Die 27. Junii terraemotu Comaromium corruit in muris et aedificiis, Jaurinum multa

principis ac vitrici sui comitis Grassalkovich, ne per hos ipse pereat, studuit praedictorum honori, ut sic plures sibi conciliaret prudensque vaelat praedicari; nam iis vivimus temporibus, ut assentari prudentia habeatur; justum esse crimen sit atque perversitas. Caeterum Aprili mense anni hujus Buocovius vivere desiit. Tertio. (Tabula banalis Varasdini. Accessoria.) Pro more veteri post epiphaniae dominicam primam banalis tabula, sed Varsdini iterum rigentibus omnibus, incoavit. Sub cujus decursu Varsdini satlationes

principis ac vitrici sui comitis Grassalkovich, ne per hos ipse pereat, studuit praedictorum honori, ut sic plures sibi conciliaret prudensque valeat praedicari; nam iis vivimus temporibus, ut assentari prudentia habeatur; justum esse crimen sit atque perversitas. Caeterum Aprili mense anni hujus Boucovius vivere desiit. mediae item per comoediantes conductos et saeculares in theatro Jesuitarum aliaque ludicra et libertates cum voluptatibus minus decoris. Accidit etiam, ut comes banus suum. ut vocamus, adjutantium comitem Joannem Nepomucenum Draskovich, generalis

minus decoris. Accidit etiam, ut comes banus suum. ut vocamus, adjutantium comitem Joannem Nepomucenum Draskovich, generalis filium ac in confiniis banalibus centurionem sive capitaneum, ad patris ejus preces in momento quasi dimitteret, ac Petrinam abire juberet; quod factum etiam causa hujus, haec vera fuit, exiguis cognita. Benedictus Krajachich in praesentia praedicti Joannis Draskovich bano narrat: domnm episcopalem Varasdini, quae comitissae Draskovichianae fuit hospitium, quod ipsa propriam bano cessisset, promovente | protonotario

agerentur, quasi dicasterialiter conclusa acta sunt; ad consilium assidentibus officialibus gradus cujuslibet, cumprimis schismaticis ac Mikassinovichio, episcopo item schismatico Placzkensi dicto horumque archimandritis, ut hac via tumultum evitaret, quem tamen maxime fames prohibuit. Metus hujus non vanus erat, ut per Stiriam Carnioliamque locatae legiones commissum sibi habuerint, parere evocationi Beckianae. Ab officiali capitaneo Brevenhuber mihi relatum est: sibi fuisse a Beckio dictum, quod cum politicus regni Croatiae status militari jurisdictioni ac territorio perpetuo

annorum 60., canonicatus 40. Vir rectus corde ac omnino bonus optimaeque semper famae, una loquacitate et dicendi gratia carens. Eodem statim die episcopus Vugrae degens resolvit canonicum Joannem Skergatich sublectorem ac antea in Gradecz parochum, archidiaconum Goricensem Josephum Galliuff, hujus loco Kemlek nomiuavit Antonium Zdenchay, Varasdinensem Joannem Kukuljevich, Chasmensem Antonium Miloss. Decimo secundo. (Viennae conferentia ante diaetam.) Evocatus Viennam abiit transactis paschae feriis comes banus, ubi die

illustres hi statistae et in tres subdivisi sunt classes, videlicet: crucis majoris, mediae ac minoris. Regulas horum institutaque in actis regni comperies; privilegia, ut solent esse, meri praejudicii sunt, introitus nempe ad propinquius regio cubiculo in aula, hisque similia. Primi ergo ordinis hujus die sexta Maji in antedicto templo paludati omnes initia posuere ordini. Ex Hungaris primas comes Franciscus Barkoczi, comes palatinus Ludovicus de Batthyan, comes aulae cancellarius Franciscus Eszterhazy, tum alii sex numero Germani et omnes praecipui, ut praeses bancalitatis comes Haczfeld

post regales litteras acceptas continue a singulis comitatibus gravamina notarentur, reducta tandem in congregationibus comitatuum ad justum corpus. De quibus, anteaquam notem quidpiam, sciendum, tantam fuisse majorum nostrorum incuriam, ut a saeculo et amplius monumentorum diplomatumque regni hujus non solum curam habuerint nullam, seđ, ubi haec essent, plane ignoraverint, horumque deffectu, ut videre est in articulis annorum 1715. etc., plurima Croatis modernis sublata sint. Provocabant semper ad diplomata, quae ignorabant, nec fuit, qui curam eorum susciperet. Ego

mea libro alio reperies lector. Porro compertum est, anno 1643. fuisse cistas illas regestratas et ex extractu tum confecto quaedam deesse; qualiter autem periverint, latet omnes, nec divinare est facile. Revisio monumentorum horum multum servit ad cognitionem juris aliarumque rerum regni hujus et cumprimis politicam. Servivit etiam pro praeparatoriis ad diaetam, ut, si quae haetenus illata vulnera ex neglectu praemissorum reparari poterunt, diaeta proxima reparentur. Digniora fasciculis septem continentur: primus ab anno 1222 continet frustra 19., alter a 1448. frustra 20, tertius

de quo supra, qui priori anno Petri olim Keglevich filiam nomine Catharinam duxit uxorem, per hanc consecutus debita passiva in 60 milibus et bona Popovecz ac Kalnik cum Guscherovecz. Nunc unicus episcopus Magno Varadiensis Adamus Patachich, filius Nicolai, е Patachichiis baronibus vivit. Fratar hujus in Lansztross Cisterciensis hoc anno ibidem monachus decessit, soror Regina nomine baronis Josephi Kulmer est conthoralis. (Paulus Rauch baro promulgatur.) Similiter Pauli Rauch diploma super baronatu fuit promulgatum. Est ipse Joannis

in Croatia esse desierit. Origine ispi sunt ex territorio civitatis Zagrabiensis ad Savum. Jacobus fuit notarius et senator civitatis Zagrabiensis, tum et vicecomes agnominis comitatus et armalium impetrator, ejus | filius Sigismundus Jacobus aeque vicecomes, hujus filius Adamus supremus vigiliarum praefectus et commendans Zriniensis, ex post private vixit; iste bona Grachecz in Berdovecz a Rabatta reluit, in Carniolia dominium unum emit; filiam Catharinam Joanni Rauch dedit uxorem, filius autem Sigismundus venditis in Croatia omnibus, nempe domo intra

a fl. 1 crucigerorum 45 offerrebatur, multosque spes ex aliorum miseriis divitias congregandi non solum decepit, verum ob contracta debita fecit miseros. Vigesimo. (Poloni electionem servantes regesque eligentes) anni hujus die sexta Maji, pro regis electione diaetam incoavisse scribebantur summis pro more ipsorum et re ipsa contentionibus ac, uti diceretur, jamniutuis caedibus. Vigesimo primo. (Dominus Paulus Krusper)

turmae praetorianae capitaneatum. Primus hoc titulo baro regni effectus princeps Nicolaus Eszterhazy. Secundo, appellationem rusticis ex dominali foro admissam esse, qua haetenus carebant etc. Comes Sermage indigena factus est. Fuit anno 1723. parens suus receptus pro indigena regni hujus, regia confirmatione accedente. Quod sibi valuit, ut et pro Hungariae indigena acciperetur, et erga taxam mediam sive pro aureis mille occasionem, quaerendi indigenatus, comiti praebuit Franciscus Kussevich, qui ob violatum a comite contractum mutuae societatis, quoad pannificinae fabricam et

1764. dte 6. Maji instituti primus ipse magnae crucis eques fuit; ejus anni diaeta fatalis sibi fuit, tum ex orationibus ad Majestates dictis, cum vel maxime ob infame: "Vexatio dat intellectum" per se vulgatum, ob quod cum videret gratia se regia cecidisse, negatamque sibi audientiam, ex rei hujus apprehensione infirmatus et Viennae diutius curatus, Posonium rediit, nec valens restitui, testata palam resignatione in divinam voluntatem susceptisque sacramentis, die 18. Junii Posonii obiit, anno aetatis suae 55 necdum expleto; III. Idas Augusti

Zagrabiensis Franciscus Mikulich, Transsavani Josephus Galliuff, Zelinensis ad s. Joannem et Marocha Joannes Zaverszki. De notariatu indigne actum. Supremus comes studebat Alexandro Sechen, judicio singulorum et omnium dignissimo aptissimoque et qui hactenus officii hujus pondus cum laude et approbatione sustinuit. Verum quia is judicabatur protonotarii cliens, adlaborante clero: percutiatur catulus, ut sentiat leo, suis modis effectum procuratumque est, ut Michael Blasekovich, dubiae nobilitatis et familiae dominorum comitum Erdoedy fiscalis, eligeretur. Diu

Orsich 12 dietim assignati, viatici cuivis fl. 200., episcopus cuivis dedit ex liberalitate sua aureos Cremnicenses 100. Moverunt Zagrabiae die 18. Augusti, quo imperator obiit, et Clagenfurtum advenientes, audita imperatoris morte et aulae turbatione, eatenus informato comite bano, hujus responsorias praestolabantur, qui eos Viennam ire disposuit, eoque profecti sunt, ac odore pingvis hujus diurni fl. nempe 32 dictim ultra mensem Novembrem Viennae mansere. Secutus eosdem ad Octobris metalibus errectis, non obstante quacunquo exceptionc et obice, in forma

sua aureos Cremnicenses 100. Moverunt Zagrabiae die 18. Augusti, quo imperator obiit, et Clagenfurtum advenientes, audita imperatoris morte et aulae turbatione, eatenus informato comite bano, hujus responsorias praestolabantur, qui eos Viennam ire disposuit, eoque profecti sunt, ac odore pingvis hujus diurni fl. nempe 32 dictim ultra mensem Novembrem Viennae mansere. Secutus eosdem ad Octobris metalibus errectis, non obstante quacunquo exceptionc et obice, in forma provisorii effective separare noverint nec intermittant. Haec enim est positiva et seria voluntas nostra, in

et Rebel, quemadmodum et sylva Sabniczensis pagis Sabnicza, Farkassevecz, Zvonik, Hagen, Vlaska Kapella, et libero oppido Czirqueno: quoad communem pascuationem, glandinationem, succisionem lignorum pro communi usu relinquatur; e contra magnus lucus Chasma, licet intuitu hujus altissimae decisioni substratum pro confinii duntaxat privativo usu reservetur. (Quoad dominium Montis Claudii.) Intuitu Montis Claudii posset differentia in conformitate commissionalis conventionis interae modalitate sequenti componi, ut

Varasdinensis, usque ad constitutas metas communem usum habeant, abindeque pro adjutorio mondurali florenos 90 concurrant. (Quo vero ad nobiles Czinovczenses.) Cum nobilibus Czinovczensibus Mons Rudina juxta Rudolphi 2 metales sub progressu hujus ultimae commissionis a domino supremo vigiliarum praefecto Delia Fontaine in mappam assarum rerum et cleri praepotentiae, hunc superaturum; verum supremo comite comitatus Zagrabiensis domino Joanne Jursich privative eatenus deductionem modestissimam submittente, postquam ilia

adessent. Episcopus, ad respondendum deductioni Jursichianae, ordinavit Zagrabiae, aberat enim Varasdino dominus Komaromi et canonicus Petrovich ut capita, quibus adjunxit canonicos Petkovich, Zlatarich, Popovich, hi dein Balthasarem Pusztich, Kanotay et Krajachich. Atque haec fuere congregationis hujus praecipua. (Nova cuprea moneta.) Moneta cuprea anno hoc in regnum inducta est, vetiti priores cruciferi et cambiati in tricesimis, ragusei item denarii, qui argenti probae decimae fuere. Monetam hanc jam priore anno generalis Beck

denariorum tam hungaricorum, ubi numero quinque grossum constituerent, quam duorum grossum efferentium, item sex et 12 plane, quin fl. integri; metallum mixtum cum ferro, centenarius primo fl 96 efferebat, dein fl. 120 constituit. Numero 18 grossi libra erunt. Monetae hujus Septembri mense 10 milia fl. Zagrabiam ad tricesimae | officium sunt advecta, totidem Decembri, praeter Varasdinense officium, atque alia. Hujus autem monetae haec erat origo. Camera Posoniensis vectigalia et gabellas elevavit admodum, ut ob horum

primo fl 96 efferebat, dein fl. 120 constituit. Numero 18 grossi libra erunt. Monetae hujus Septembri mense 10 milia fl. Zagrabiam ad tricesimae | officium sunt advecta, totidem Decembri, praeter Varasdinense officium, atque alia. Hujus autem monetae haec erat origo. Camera Posoniensis vectigalia et gabellas elevavit admodum, ut ob horum excessum cuprum aliaque metalla Neosoliensia illarumque montanarum civitatum distrahi evaserit impossibile. Hinc dum plurium annorum remansere metalla, horum distrahendorum haec inventa est

ductor fuit Niczkii. Factum hoc displicuit bano totique patriae et Niezkius ut proditor considerabatur. Dicebat, ille, causa commercii cum generali Beck se contulisse, Zagrabiam venisse, ad obtinendum ab episcopo praedium Schitaroczianum. Verum fidem non obtinuit ob exspectatum generalem Beck et hujus Zagrabiam adventum. Hinc suspectus remansit Niczkius. (Reess canonicus moritur.) Anno hoc die septima Junii Zagrabiae canonicus Zagrabiensis Mathias Joannes Reess ex febri maligna et petechiali obiit. Vir fuit bonus et

qui ratione divisionis suae ad archiepiscopum Colocensem, comitem Josephum de Batthyan compromiserunt, idemque excellentissimus dominus arbiter intra eos sequenti anno divisionem peregit. (Mors Thomae Schitaroczi.) Februario mense anni hujus Zagrabiae apud fratrem cantorem ecclesiae Zagrabiensis mortuus est Thomas Schitaroczi, olim in confiniis banalibus Glinae voivoda, quo officio vendito, praefectum oeconomicum comitis olim Ludovici ab Erdoedy, bonorum croaticorum anno 1748 assumpsit, et exsolutis passivis suis debitis

virginis Mariae de Százvár et tabulae regiae praelatus, in consiliarium regium cancellariae Hungaricae Viennensis est promulgatus ad finem Novembris, collato eidem etiam titulo episcopi Ansariensis; et sic iterum clerus ad cancellariam pervenit. Kollerii cliens Baizath fuerat, hinc ope hujus munus hoc assecutus credebatur; ejus loco ad tabulam regiam praelatus resolutus cantor, ecclesiae Vesprimiensis Ignatius Nagy. (Mors palatini.) Obiit quoque ad Novembris initium Nemet Ujvarini Hungariae palatinus comes Ludovicus de

iterum sic vos, non vobis melificatis apes , eveniat. Ad vicecomitis Sztolnekovich magnas preces tandem a fumo singulo Cis- Colapianorum duo laboratores admissi lege ea, ut per commerciales exsolvantur, ne iterum sudoribus misesorum adulatorum aliquis mercedem eripiat. Certe genius nationis hujus est, vel omnes vel nullum praemiari. (Commissionis executio.) Idem Spissich ad effectum adnexae superius resolutionis regiae cum vicecomite Crisiensi fuit per banum relegatus initio Septembris, inde plane etiam in Sclavoniam tam ad

ad demonstrandam audaciam, ex virgultis armati insilierunt. Studiosi fuêre sobrii, poti praepositi servi; hinc facile fuit studiosis eripere frameas ebriis, eosdem reprimere, pereutere et insolentiam vindicare. In capite praepositoralium fuit cocus Blasius; praetextus insolentiae hujus fuit ille, quod quidam studiosorum debite et submisse de quadam illata sibi injuria a praepositi servo apud praepositum satisfactionem petierit. Qua re et haerus et servi fuêre offensi, hinc sese vindicare voluerunt. Studiosi videntes, invasores potos esse, cum iisdem ultro noluerunt

nata Malenich, ex qua praeter plures filios genuit etiam filiam nomine Constantiam; in aetate legitima annos ante aliquos mortua. In fata Zagrabiensi domo demortuam saepe spectari viderique, per ambitus deambulare, e fenestris prospicere, fragores praecipue in cellario excitare, fama fuit. Domus hujus inquillinam egit quaedam vidua Christina nomine, conditione civis. Die 24. Martii, nocte praecedente festum annunciationis b. virginis Mariae, cum fata Christina decumberet foresque, ut dicebat, servaret occlusas, ipsa dormiente, sensit se manu ardentissima tangi, ut sese

statu regni posse eos accipi, hinc ad diaetas pure ex privilegio vocari; membra autem constituentia regni statum anteferri debere privilegiatis, ex decreto Stephani sancti edocui. §-pho 4. Rationes speciales pro capitulo Chasmensi posui, nempe praeter regulas canonici juris generales, capituli hujus antiquitatem ex diplomatibus s. regis Ladislai, sub quo ut status regni considerabantur et publicis interfuere congressibus, quo tempore Paulinorum nec erat mentio, qui sui primam nativitatem ad annum 1215. faterentur aliis et hanc epocham negantibus; proinde in integrum esse

sequi. Obtendebant Paulini sui vicarii, | quem nec nominare poterant, annotationem, qua notabatur, ipsis Martinum Borkovich Paulinum et episcopum Zagrabiensem 1684 occasione obsidionis Viennensis a Turca pro felici armorum successu praecedentiam deliberavisse, sed hujus deliberationis nulla sunt in actis publicis vestigia, quare scarteca illa, nesciretur cujus monachi tamen et pro monachis praecipue incredibili fundamento innixa, eridenda veniret. Haec in summa continebat fusior dissersatio plena eruditionibus, hanc comiti Joanni Patachich legendam

1753. Zagrabiae mortui, filius Vienna suporioris anni Novembri mense redux, at sive neglectus sive incapacior, opera potissimum comitis bani, contrahit Varasdini nuptias cum Juliana filia comitis generalis Josephi Draskovich ex Susana Malatinszki, ut sic domus Draskovichianae elocatione filiae hujus alleviaretur. Secundo, 23. Januarii in Trautmansdorff principis Caroli de Batthyan dominio apud dictum principem celebrantur nuptiae inter privignum principis comitem Ludovicum ab Erdoedy, ex visitatione provinciarum reducem, filium alias defuncti Nicolai ex Theresia

episcopalia praedia, nempe unum in vico Latinorum Zagrabiae, collatum a morte cantoris per episcopum domino comiti Julio Keglevich, aliud in abbatia Topuszkensi, collatum a fato episcopo domino Lucae Novoszel suo isthic comiti curiali. Cantoratus autem collatus est canonico Antonio Zdenchai, hujus archidiaconatus Goricensis Balthasari Petkovich, cujus loco Vascatum accepit Antonius Zlatarich, canonicatus collatus est parocho in Reka sub Kalnik Simoni Gabrieli Jellachich capituli ac totius regni approbatione et applausu. Caeterum mortuus cantor fuit parura curans omnia.

Benedicti de Kaposfo infulatus, in stultitiam miser prioribus adhuc annis inciderat. Curam ultro citroque etiam Viennae apud fratrem suum Ladislaum diutius commorando quaesivit, invenit attamen nullibi. Hoc anno domi suae emanens, cum appraehendisset, se in cantoratus (quem sibi fratrique hujus Ladislao viceregistratori cancellariae episcopus promiserat) officio neglectum esse, in festo ss. Judae et Simonis apostolorum concionari permissus, superiore adhuc anno ridiculam memorandamque dixit in cathedrali basilica adversus foeminas concionem, eo quod ab ipsis nominatim

voluerut, dejicientur ex alto imperio; pluraque ejusmodi de cassa inferius dicturi. (Divisio inter proles Drashovichianas.) Banus terminata banali tabula, qua jam aliunde occultus prolium Draskovichianarum vitricus, erat totus in negotiis domus hujus absolvendis. Igitur divisionem intra proles curat institui. Arbitrativus judex deligitur Petrus Spissich, tabulae banalis assessor, tutor ad litem datus Francisco ac Josepho dominus Stephanus Markovchich, puellis dominus Nicolaus Bedekovich. Conscriptio ab officialibus juxta matris

certaretur, effectum est, ut plebs misera, quae domi suae avidissime laborâsset, otiosa Zagrabiae manserit; si, ut incoatum est, prosequentur, optandum est, ut in adventu antichristi finem habeat stratum platearum civitatis; sumptus autem Americae totius thesauros absument; ad partem canalis hujus, ajunt, se hactenus 1800-fl. insumpsisse. (Generalis Beck) hyeme ac vere transactis in inferiore Sclavonia, Eszechini, Petrovaradini, Brodii etc. factisque ibi variis dispositionibus, tandem Viennam petiit, ubi

confiniorum annua 40 fl. milia regnum pro horum confiniorum exsolutione diplomatice obtulisset, ex quibus 4 milia bano, locumtenenti duo subtraherentur, residua autem 32 fl. milia ab exactore regni bellico dabantur commissario annue, sub obligatione exsolutionis hujus, facile in totum Croatiae regnum extendendam consilii bellici jurisdictionem, id quod aulam optare, fama erat; eo sane commodius, quod aula quaedam ex tricesimis conferret, emolumenta quoque | confiniorum in subsidium haberentur conversa, quibus

Senatores civitatis Varasdinensis, ad augenda sua annua salaria, camerae Posoniensi projectant fundum, a tenutis civium in campo et vineis impositionem. Camera mittit eum in finem geometram cum diurno duoram fl., qui dum comparuisset, cives mensurare eum tenuta non admiserunt, et in causam hujus | indagantes postquam comperissent, haec a notario Ambrosio Vellachich et et capitaneo Fricz Jacobo proficisci, concitatis clamoribus prope erat, ut utrumque e fenestra praecipitarent. Utroque interim deposito aliisque suffectis, nempe ad notariatum dominus

commercii) annos ante aliquos compagnia Themessiensis fuit instituta, quae initio perexiguos habuit fructus. Anno nihilominus 1764. et 1765. sese restauravit frumenti exitu, ut anteriores sumptus non solum reciperet, sed lucrum ingens haberet. Odore ergo lucri et hujus exemplo excitati plures, varias inivêre compagnias, ut Janoshaza, cujus director erat comes Lopreszti; haec bobus trafficabat, sed intra annum damnificata, alia privilegialis dicta et binae aliae, ad quarum unam etiam Zagrabiense capitulum est subingressum. |

Cheh, qui prius fuerat etiam judlium comitatus, hunc mense Martio secutus Ladislaus Szalle, antecessor in judicatus officio. Fuêre de ejus anima et vagante post mortem spiritu multae fabulae et sermones varii. Secutus eum est die 13. Aprilis Crisii dominus Franciscus Hadrovich, senator civitatis hujus et comitatus Crisiensis perceptor, deinde 28. Aprilis dominus Ladislaus Kiraly et tum dominus Gregurich, Michael autem Blasekovich comitatus notarius ob multa adversus se lamenta resignare debuit, ut ideo intra annum sex senatoribus vacaverint. Dominus assessor tabulae banalis Petrus

banus denuo cum 500 aureis pro viatico Viennam mittitur; rediit ad 5 Augusti, insinuavitque clam nominatis ad consilium, ut ad diem 20. Augusti Varasdini adessent. Quare comparente Varasdinum excellentissimo domino barone Francisco Koller cum mentionato superius secretario, die 20. Augusti anni hujus 1767 Varasdini introductum incoatumque est consilium regium in regnis Dalmatiae, Croatiae, Sclavoniae, insciis statibus et ordinibus, ejusdemque consilii instructione nec cum statibus concertata, nec communicata. Cives Varasdinenses exceperunt commissarium, tormenta explosa, ipse salutatus a

autem ad Suam Majestatem haec fuit expositio 80. Resignationis forma 85. Litterarum ad dominum comitem cancellarium tenor sequens 86. Lis secunda licet non publica cum episcopo 87. Lis suo modo tertia 88. Nunc ad residua anni hujus narranda. Canonicus Putz assessor tabulae banalis 90. Malenich canonicus creatur vicecolonellus et commendans Dubiczae 90. Jankovich moritur 90. A latronibus canonicus Kercselich sistitur ad sanctum Nicolaum in Selina 90.

Joannes Patachich tabulae judiciariae praeses 466. Mors archiducis Isabellae 466. Mors episcopi Segniensis 466. Praesidiorum erectio 467. Congregatio regni 467. Komaroni fiscalis regius in Croatia 467. Nova familia comitis Samere in Croatia et rei hujus descriptio 467. Descriptio anni 468. Mors regis Poloniae 468. Comaromium terrae motu destructum 468.
Annus 1764. Carolus Batthyan princeps et maritus suae fratruelis 469. Motus Transylvaniae 469. Tabula banalis

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report